Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 24, 13 June 1919 — MA KE KAUOHA Na Kanawai Ahaolelo Kau O 1919 [ARTICLE]

MA KE KAUOHA

Na Kanawai Ahaolelo Kau O 1919

KA/VA WAf 99. < M. S. Helu 177.) HF. K W'AWAI k 1 looi.f)i.i Ana ika MnK('.\ : .\ f 9 o x.\ Kax.\J }f)or'ON()i'f)NOi.\ o Haw.aii. 1915. ki; .vie ia .i 1 lof>I.OUIA, R Pn.l A'NA I NA Koiio PAJ.f)Ka Ana ame kē KaKAI'IN'OA ANA O NA PoK Koiio MA KA Hf)OLOLI ANA I NA R\cku 61, 66, 68 aue <SO, a e Paku'i Akl; A.na j Mau Pai'ku Hf)i; Im.l a j: Ijcf.ia Ana o na Pai'ki; 66A ame 66 B, /; Ilnoholoia e ka Ahaolelo o ke Tcritarc o Uan'aii: 1 o P.\(;kr 1. (.") ka P.iukn 61 o k<v Mokuna 9 o na Kanawni i Hooponoponoia o llawaii. 1915, ma keia ke lioololiia nei i heluheluia ai penei: ' "Pauku 61. l ioopaainoa ana ame lioopaainoa hou ana o na poe koho. Aole kekalii mea e loaa ke kuleana e koho baloka ma kekahi koho haloka ana, koho wae moho, koho akea, ma ke Teritore. kulanakauhale, a i ole,* kalana paha, a i ole, ma kekahi ano e ae paha. a i ole, e hoopaaia maluna o kekahi huke hoopaainoa o ke kalana, a i ole, kulanakauhale ame kalana, a i o!e. ma kekahi papa inoa o na poe koho ma na mahde mahope akn o ka la 1 o lulai, 1919, ina e hoopaa ole ana • oia i kona' ir;oa. e hoomal.a ana niahope o ka lal o tulai. 1919, me na kauoha. a i kulik'i hoi me ke kuleana ma ke kauoha a ke kanawai elike me ka hoopaa inoa mua ana. M Pauki: 2. () ka Paukn 66 o ka Mokuna 9 o na Kanawai i I īo ii)..Mf;p«..n(iia o 1 luwaii, l ( jl5, ma Keia. ke hoololiia nei i heluhelp. ai p''iVoi: •'Pauku • l.oii in:a o l;a';i nWio. . O kc*la anie keia mea kolio e hoololi ana i kona wahi nolio m:u kekal-i mahele a i kekahi, mai ope iho o kona hoopaa aua i kona inoa ma lekahi huke hoopaa inoa, ua h.iki no e hoopaa liOn i kona inoa ma ia hukē malālo o lea mahele pololei. a e holoi no ke kakauolelo i kona hoopa'a miia ana ma ke kaha aiia* i liookahi, a i o!e,, i mau laina ma kona iiioa ame kona 'wahi noho mūa, a e hookomo i!:o i kona inoa ka la o koua holoi ana me ka inika ulaula maīnna oia laina hookahi: alen r.ae, aole e ae ia kekahi hoopaa ana pela' ina o ka hoololi ana i kona walii nolio ua i'.anaia iloko o ekoiu malama mamua o kekahi koho ana, koe wale no mai kekahi mahele a i kekahi mahele iloko o ka a|>aua koho lunamakaainana like Pai'Ki- 3. Ma keia ke paku'iia aku nei he- mau y>a\ikn hou elua i ka Mokuna 9 o na Kanawai i Ilooponoponoia o Hawaii, 1915, a e ikeia laua pakahi nia ke ano, oka Panku 66A ame Pauku 6613, a e heluhelu ana penei: "Pauku 6kj.\. Na ke kaka.uolelo, iloko o ua la he kananno mahope iho o kela ame keia koho akea ana elike me ia i hoakakaia maloko o ka Pauku holoi i na inoa ame na kakauinoa o kek'i ame keia mea koho e koho ole ana ia koho haloka ana. O kela ame keia mea koho e holoiia ana kona inoa m<ii ia Imke hoopaa inoa ae mamuli o ke kumu o kona kolio ole ana ma ia koho akea ana, ua liiki, no e hoopaa houia kona inoa maloko oia huke mamuli o kona hele ana aku infna o ke kakauolelo o ke kalana a e kakau hou i koua inoa iloko o ka huke hoopaa inoa, a i ole, ma o kona noi ana aku i l<e kakauolelo ma ke kakali e hoihoi liou ia aku kona inoa maloko o ua huke hoopaa inoa la. 0 ka palapala noi oia ano i koiia kakauinoaia ana e ka mea noi ma na wahi elua i hik'i ai e ikeia hoeikahi oia mau mea a e okiia mai ia palapala ae a e kapiliia e ke kakauoklo iloko o ka t buke kakauiuoa oka lehulehu. Na ke kakauolelo e hoohalike ia kakauinoa ana o ka mea koho elike īiie kona hoopaa inoa mua ana, a ina e loaa ana iaia ole \ like, alaila ua hiki iaia e koi aku i ka mea noi e hooia mai ia mea ma kekahi palapala hoohiki o ekolu mau poe koho ua ike lakou i ka mea noi a o ka inoa i kakauia eka mea noi he oiaio. Na ke kakauolelo e hoomakaukau a e hoolawa aku. i ke noi.ia ana mai, i mau pa'ihakahaka no ia mau noi ana ame na palapala hoohiki. O na pulima o na poe koho apau oia ano e hoopaa ia ana maloko oia huke hoopaainoa e hoopsaia no iloko olaila elike me ka hoakaka maloko o ka t*auku 63 aine Pauku 65 no ka'hoopaainoa ana o na poe koho baloka." ' Panku 668. Aole kekahi mea e ae ia e hoopaa i kona inoa iloko o kekahi kalana ina ua hoopaa mua ia kona inoa ma ke ano he mea koho iloko o kekahi kalana okoa aku iloko o ka makahiki hoopaa inoa neelike me ka waiho ole mai i palapala e hooia ana mai ke kakauolelo mai o ke kalana hope apa i hoopaa ai i kona inoa, o ka inoa o ua mea la ua holoi ia, ina ke noi a «a mea la, mai ka buke hoopaainoa nui ae o ke kalana mua ana i hoopaa ai 1 kona inoa; aka no nae aole kekahi hoololi oia ano e ae ia mawaena o ka la o ke koho wae niolio ame ke koho nui ana e nee mai ana i kekahi mea i koho ma ka wae moho ana oia ano." Paukl 1 4. Oka Pa'uku 68 o ka Mokuna 9, ona Kanawai i Hooponoponoia o 1915, ma keia ke hoololiia nei i heluhelu Ai penei: » "Pauku 68. Pani ana i ka huke lioopaainoa; papa, kuhikuhi o na poe koho. I ke aumoe mamua koke iho oka Poakolu elua mamua o kela ame keia koho nui ana, ame.ka Poakolu ekolu mamua o kela ame keia koho kuikawa, a i koho wae moho • aīla, e paniia ka buke hoopaainoa nui me oleia e kakauinoa a e paa a mahope. o kela ame keia koho ana, koe wale no e hoolpliia keia elike me ke kuhikuhi maloko oka Pauku 64. Mahope koke iho o ke paniia ana o ka huke hoopaainoa o ke kalana, e hoomakaukau koke ke Kakauolelo i kekahi papa kuhikuhi o na poe koho apau maloko o na mahele koho pakahi. Ō ua papa kuhikuhi la e hoopaaia na inoa me ka nee ana o na huapalapala, a iloko o na'la aole e emi iho malalo o ekolu mamua aku o ke koho ana, e hoounaia aku e ke kakauolelo i ka lunahoomalu o na luna nana koho o kela ame keia mahele." Pauku 5. O ka Pauku 80 o ka Mokvma 9 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii, 1915, ma keia .ke hoololiia nei ma kq, hoololi ana i ka hapa-pauku l ame 5, a e i hapa.-pauku

hou ē ikeia ma ke ano o ka 12, a e heluhehi aiia ua hapa-pauku la penei: • # F. kau, i ka manawa e loaa mai me ka hakalia ole, i na kope ma ke kakau. a i o!e, i pa'iia o na poe koho i loaa mai ke kakauolelo mai o ke kalana, iloko o na wahi laula aole e emi iho malalo o ekolu wahi'hele mau ia.e na kanaka ma na mahele koho li!:e ole. \L hoopaa i ka inoa o kela ame keia mea e hookomo ana i kona haloka, a e maka. maluna o ka papa kuliikuhi inoa o na poe koho i hoolawaia mai e ke kakauoielo o ke kalana, i ka iuoa«o kela ame !;eia mea e hookomo ana i kona hnloka. . • ! "12. F/hoouna aku i ke kakauolelo o ke kalana, inahope koke iho o kela ame kēia koho nui ana. i kekahi papainoa e hoike ana i na inoa o na poe apau Tie poe knho maluna o i a buke lmopaa inoa i liookiuaia mai e ke kakauolelo o ke kaiana i koho ole." P.-U'Ki; C. () na kanawai ame na liaj>a kanawai apau i ku-e i kekahi o leeia, nia *kcia ke.hpopauia nei. r'.\';i;LT -7. F mar.a ke-ia Kanawai i ka !a 1 o lulai, 1919. Aponuia i keia la 19 o Aperila, A. IV 1919. • • C. J. M.;CARTHY, Kiaaina o ke Terilope-o Mawaii. /-■ • KANAWAi 100. (B. S. Melu 134.) % 11F KANAWAI r. Hooi.oli A.na i ke Kanawai 115 O.na KaNAWA'i •() 1917. E PIIJ Ana' l KA OIUANA INJSUA M.A KA H(jou>li. Ana i Kekaiu Mai; Hai'a-Pauku, ame ka Paku'i A.va Aku t Mau Hapa-Pauku Hou. E }[oōlioioia e ka Ahaolelo o ke Teritorc o lla^eaii: r Pauku l- (") ka Pauku 9 o ke Kanawai 115 o na Kanawai o ke Kau o i917 ina keia'ke hoololiia nei ma ka hoololi anā i n.i hapa-paiiku (2). (4) ame (T.) ame ka paku'i ana aku i hapapaut<u hou. e iiy:ia o ka hapa-]>auku (7) i heluhelu ai ua„mau liap.-» -] h<ik ti la i oleloia penei: "(2i. O'na aliahi'.i inisua piii kuloko apnu, a i o!e, o waho mai, a i olc\* nliahui e lawelawe ana i.ka oihana iloko o keia Teritbrc i na.manā'wa apau e loaa i hookahi, a i oi aku paha ' walii' i 1V) ka lawelawo a.na i ka oihana a e loaa i akeua i heoinanaia ma ia nialuna ona e hooleoia aku ai kekahi ])a\apala ki.i'.ma na hihjti aapu e ku-eia ana oia ahahui, a e Wha no hoi ka iuoa ame kahi nolio oihana oia akena a e waihoiā maloko o ke keena o ke komisina." L T a liiki e hookoia kekahi pala\iala kii maluua oia akena i ikeia ahiki i ka manawa e hoopauia ai ka mana c>ia akena ma o kekahi hoolaha i kakauia a i waihoia iloko o ke kc<?r.a o ke konū.»ina inisua, ma o kekalii palapala hoike i hoouna ia.mai i ua akena lai a i o!e, ma o ka waiho aua i kekaln I.o])e i 1h?(>;;» ia oia j»alapala hooko ma kahi hana o ua akena la elike m; ia i waihoia n.a ke keena o ke komisina inisua. Ma l<ahi he ahahui ka mea i hoikeia mai ma lee ano akena, ua 'niki na j>aLij»a!a kii apau e hookoia ma o ka waiho ana ia niea maluna o ka peresi(lena, hope-peresidena, kakauolelo, puuku, a i o ! e, i kekahi mana hooko oia ahahui; a ma kahi hoi o ka hv.i kai hookoiiuia mai i akena, naliiki no e hookoia ia mea malunii 0 kekahi lala." "( 4). (") kc!a ame keia palapaki hooko i waihoia me. ke ko- k •.nis;na e waihoia he ekohi kope me kaua hoohiki, a oia e manaoia he hoike o ka hookoia ana. Hookahi kope e hoounaia e ia ia manawa koke no ma ka leka i ka ahahui, a i ole, hui a e hoounaia 1 ke keeua poo a o ke koj)e i koe e wailioia iloko o kona'keena. I mea e maopopo ai kaln o ke keena poo elike me ka manao r J keia ha|)a-pauku na ka hui e waiho me ke komisina i kekaiii papakuhikuhi e hoike ana i kahi;noho ame ka haleleka o ia keena poo o ko lakou oihaua a oia wahi o ke keena ame ka haleleka o ka hui e mana(t>ia o kahi o ke keena poo nme ka hale leka i mauaoia ma Ka hoakaka a keia hapa-pauku ahiki i ka hoololiia ana ma o kekahi ' hoike i kulike me leeia i makemakeia ma ke kakau a i waihoia mai iut ke komisina.'' "(6). na hoakaka a ka Mokuna 186 o na Kanawai i HoojKonoponpia o Hawaii, 1915, ame na hoololi ia mea ,aole e manaoia ua -pili i na ahahui inisua." "(7). No ka paku'i aku i keia, o na hui inisua apau o waho mai am'e na ahahui e waiho mai me ke konii?ina i kekalii hona nui kupono i. kakauinoaia e ka hui. a i ole, ahahui paha ma ke a«o he. kumu, me hookahi, a i ole, oi aku paha o na hope e aponoia ai*a e ke komisina, a e lilo ana i ke komisina i oleloia, a i ole, i kona hope ma ka oihana, ma ka huina o iwakalua-kumamalima hanen elala ($2500.(X)) me ka maopopo nae o ka hope. a i ole. mau hope paha maluna o ka hona e lilo ia, a i ole, o laua i mea uku mai i keia heluna o ka bona i oleloia ina e ku ana ke ahewaia. olelo hoohoio, a i ole, kauoha paha. e hanaia mai ana, a i ole, e haawiia mai ana ma ke ano hoopa'i i ka mea hoopiiia maloko o kekahi ahahookolokolo o keia Teritore no ka uku ana ia maa dala ! . . Ma kahi o ka hooko ole ia ana o kekahi aelike oia bona, ua hiki i ke kotnisina, i ke koiia ana mai ame ka loaa ana mai o kekahi hoopaa kupono no ka uku ana i na lilo, e kaupha aku e hookoia ka hona i oleloia ina paha maluna o kona inoa ponoi iho, a i ole,"ma ka inoa o kekahi mea';i kuleana ma ia hoopii iloko o na ahahookolokolo apau i loaa v ke kuleana no ka pomaikai ) kekahi mea i pilikia mamuli oia hooko oleia anā." Pauku 3. O ka Pauku 37 o ke Kanawai 115 o na Kanawai o ke Kau o 1917 ke hoololiia nei ma ka hoololi ana i na hapa-pauku. (1) ame (2) ; ame poohou (b) o ka hapa-pauku (3), hapa-poohou (7) o ke poohou (b) o ka hapa-pauku (3) i heluhelu ai penei: • 4, (1). Mai a mahope aku o ka la mua o lanuari, 1918, 0 ke ana palapala inisuā pau ahi o ka Mokuaina o New York, i hoomanaia a e waiho ana maioko o ke keena o ka lunanui o kā oihana inisua o ka Mokuaina .o New York ma ka la ekahi o lanuan, 1918, ina keia ke kukuluia nei ma ke ano oia ke a«a o na palapala ini ua pau ahi no ke Teritore o Hawaii, a mahope aku oia la aole kekaln pālapala inisua pau ahi e lioopukaia maloko nei o ke

Teritore o Hawaii 1113 kekahi ano e ae koe wale 110 ina i oleloia ame na hoololi i aeia ma na hoakaka o keia K;maw : .- aka nae, aole kekahi mea nei e hoopau ana i ka 0 kekahi palapala ijiisua i ku ma ke kanawai. a i ok\ ma kik,, : ano eae paha e ku-e aku i kekahi hui inisua; aka 110 n,:c t aole keia hapa-pauku e manaoia e kuleana, a i ole, e hu-. ; ;t . 3 nmhma o iia ])alapala inisua i hoopukaia no na kaa otom ~ :] t •'(2). Na ke ko;nisina inisua e hoola\va i ka la i mana..i ;: ;, t kupono mai ka lunanui mai o ka oihana inisua o ka M» kua!:,., New York i n;i kope i hooiaioia oia ana i oleloia a c ni:,\„ ;iJ iium ia e ia i na nianawa apau maloko o kona keena." "(h). K kulM nw \\a huaolelo maloko oua ana la i maloko o kona keena koe na mea i hoakakaia inaloko o ka I o keia 'Kanawai a koe no hoi keia malalo iho nei:" "U ). Ua hiki i kekahi hūi e pa'i. a i ole, e kuni mali:i,.. a ]iaiapala iimua i hoopukaia elike me na hoakaka manuia a, . l0 1 ua liuaolelo 'Ke Ana Maamau o New Vork 1918', a i ..1«, Ana Maamau ona Palapala lnisua oka Mokuaina oWa . l'Ai'Ki; -1. O ka rauku 48 oke Kanawai 115 o ua Kan ;i u. l: 0 ke Kau o 1917'ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai ]hmu i : "Pauku 4K Xa ike e haawiia ika mea inisuāia : lioolalia <. l:e!a ame keia palapala inisua e paa ana i kekahi waiwai v, ni,, ana maloko nei o ke Teritore o llawaii e paa ma ke kum n. l.ona kua nie na huapalapala nunui kunono, me keia mau malalo iho nei: * • iIOOI.AI lA. " I makemakeia nid ke Kanawai īnisua o Hawaii. " 'l ka-manawa e noiia aku ai ka akena e hoopuka ana i l.m palapala. o ka mea i iniiiuaia malalo o keia pala])ala. a i ole. o i,.nia hope, e hoolawaia aku no me ka hakalia ole: "'a. He h.oike piha o ke nna. a i ole, mau ana i kakaui.i :u keia palapaln inisua : # " 'h. Nn hoakakn. )V.a he 'mnu hoal nka kekahi, kahi <• li!,:| ai e'ho(.r,iiia ke a;ia. a i ole, īnnu ana i anhauia rfiai ma la*ia ]ja!a inist:a; a ' - " 'e. I kcl:nl,i kope e hoike ana i ka waiwai i ]<aa ma pala.pala iua ua paa ia waiwa; ma U?kuhi hoike ina p iivt i'oko o ke keeua o ka akeha e hoopuka ana i I«*eia palapala iuisi::i. a i ole. o ke'eahi keena hana ana he lala ka akena no ia keena" l'.MKi' 5. O ka Panku 58 oke Kanawai oke Kau o 1 ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai pu'nei: "Pauku 58. Na Uku ame na auhau. Na ke Koniisina e i/. i mai i na auhau malalo iho nei mamua o ka haawiia ana aku o na'palapala: N(» ka waiho ana mai i na palapala hoohni o ka ahahui, a i ole, na kope i hooiaia o na pala]tala hoohui, a i ole f na kanawai $25.0fi No ka h(jopuka ana i na palapala e hoomana ana. 10.1)0 No ka hoopuka hou ana i na ]ialapala hoomana.. TO.OO No ka waiho ana mai i na palapala kuhikuhi o ke ano • 10.00 No ka waiho ana- mai i na jioike makahiki o na hann i lawelaweia maloko o ke Terilore uei, . , . 10.00 $ No ka waiho ana mai i na palapala ē ae i koiia ma keia Kanawai 10.00 No l:a waiho ana mai ina ano palapala e ae. ►... • 1.00 No ka hoolawa ana mai i na kope o na palapala i waihoia maloko oke keena, no ka folio hookahi .25 No na kope i hoohikiia, pakahi 1.00 ,No ka laikini o ka akena no ka hui hookahi i hoikeia 2.00 O na (lala npau i ohiia malalo o keia pauku e ukuia aku no i ka waihona puuku o ke Teritore ina ke ano he loaa a\\])«ni." Pai?ku (>. \i mna keia Kanawai i kona aponoia ana. -\ponoia i keia la 19 o Aperila. A. D. 1919. C. J. M.;CARTnV, Kiaaina o ke Teritore o 1 lawaii. _ • * KANAWAI 101. ( R. S. Uelu UR.) .HR KANAWAĪ e Piu Ana i ka ll<x)kotiu Ana i Komisina e Non a e Noi Maj e Hooholo i Kanawai KI'WNO no KA 1 IoOi'ONOI'ONO An \ 1 XA AHAīIUI KoKUA AmE MaLAMA Ola. OIAI, o ke Kanawai 115 o na Kanawai o ke Kau o 1917, e hoakaka ana i kekahi māu mea pili i.na ahahui kokUa a malama ola i maopopo ole ko lakou ano ame ka lakoli mau hana, a mamuii 0 ia mea ua like ole ka wehēwehe ana o na manao o ke Kanawai 1 oleloia, a i ole, i kekahi hapa paha oia mea, i na ahahui kokua a malama ola: a OIAI, ua manaoia he mea kupono o na ahahui oia ano kokua ame malama ola e hooponoponoia a e kaa malalo o kekahi kanawai, i pili ia niau ahahui kokua a malama ola ; a OIAI, ua manaoia he mea kupono e noiiia na liana apau ame ka lioohanaia ana oia niau ahahui kokua a nialania ola i oleloia me ke ake e loaa he kanawai ku]>ono e hoomalu ana me ka maikai ia ahahui kokua a nialania ola i oleloia, e hana ana, a i ole, i aeia e lawelawe oihana maloko oke Teritore o līawaii; Nolaila, E līooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritorc o Hawaii: Pauku j l. Ma keia ke hoomaniPia aku nei ke Kiaāina oke Teritore o Hawaii e hookohu i komisina o elifna lala, e ikein o "Ke Komisina o na Ahahui Kokua a Malania Ola," elua oia mau lala e ohiia mai na luna, a i ole, mau lala o na ahahui kokua, a i ole malania ola t lawelawe oihanā ana māloko o ke Teritore o Hawaii, hookaln lala oia ke Koniisina Inisua o ke Teritore o Hawaii, hookahi lala o ka loio louhina o ke Terilore o Hawaii, a i hoo:;ahi lala hou aku, a o lakou apau e hjina me ka uku ole.

I'ai ki 2. h liio no i hana na keia k'omisina ka noii ana me ka pau pono i ke kumuliana o ka uku ana i na ahaliui kokua a i ]iooui;i«){K»i)o ia e kekalii ahahui i hoohuiia, ahāhui, a i ole, hui i kukuluia a e lawelawe ana i kekahi hana no ke kokua wale no i kona mau lala ame na poe a lakou e kokua aku ana, a aole hoi no na pomaikai hoopukapuka, a e hoomaopopo ana no ka uku ana i ua kokua i ka manawa ma'i, pilikia, a i ole, make paha o kekahi lala. a i ole, pilikia. a i ole, make paha o ka wahine. a i ole, keiki a kona lala, i kulike me na hoakaka a kpna kumukanawai ame na knnawai, ka waihona mni laila mai i laweia ai a ukuia na kokua ana, ame ka waihona mai laila mai i laweia ai na hoolilo o ia ahahui i ohiia hoi mai na auhau. a i ole, loaa mahina mai kona mau lala mai, ame ka uku ana i na kokua o ka poe make i na ohana. na hooiiina, na pilikoko, a i ole, mau mea i hoikeia na inoa e kona mau lala no ke ano mau hooilina kdki:a. I'.M-KW 3. [•'- iilo 110 i hana na keia komisina i oleloia. inaliope ii-oo k.i noii ana elike me ia i hoakakaia ma ka pauku elua o keia Ka'iawai. e waiho aku i ka lakou hoike i ka Aholelo o ke'Tcritore o I lawaii, i ke kau e hiki niai ana, i ka lakou mau mea i loaa Ka lakou mau noi ina palia he mau paku'i kekalii. a i ole, ,'iu- hoololi paha. a lakou i manao ai. ua kupono a ua makeniakeia < houhanaia iloko o na Kanawai inisua o ke Teritore o Hawaii . i'i ; i ana i na ahahui, a i ole, mau oiliana i hoakakaia maloko o k;i pauku elua o keia Kanawai. I'm ki 4. Ahiki i ka lo,aa ana mai o kekahi hoike oia ano elike m.: ia i hoakakaia maloko'o ka Pauku 3 o keia Kanawai, a e ]i«.. i .maia paha keia mea, e ka ahaolelo o ke Teritore o Hawaii, (. keia ame keia ahahui, a i. ole, hui paha, a i ole, ahahui i hooniiiia i kukuluia a e lawelawe ana i ka oihana no ke kokua ana wale no i kona mau lala ame na poe a lakou i makemake ai e uKilaina. aole hoi no ka pomaikai hoopukapuka, a e hoakaka ana no ka uku ana i ua kokua i ka manawa ma'i, pilikia, a i ole, make paha o kona mau lala. a i ole, pilikia a make paha o kekahi o na wahine. a i ole. keiki a kona mau lala. i kulike me ka hoakaka ;i kona kumukanawai ame na kanawai, a o ka waihona mai loko !ii ii olaila i ukuia aku ai na kokua oia ano, a o ka waihona mai loko mai o kiila i ukuia ai na hoolilo oia ahahui i loaa hoi mai na auha\i, a i ole, uku mahina e kona mau lala, a o ka uku an;i 0 na kokua make i na ohana, na hooilina. pilikoko, a i ole, mau mea pah.i i hoikeia na inoife ko lakou mau lala no ke ana. e hoikeia, no na manao o keia Kanawai, he ahahui kokua ; a oia ahahuk a i ole. ahahui i hoohuiia, m'a keia ke hoopauia nei aole i komo inalalo o na hoakaka a na kanawai inisua o ke Teritore. . ! P.M'Ki" 5. O na Kanawai apau ame na hapa kana\vai v e ana i keia Kanawai ma keia 'ke hoopauia nei. ' I'ai ku 6, K mana no keia Kanawai i ka la o kona aponoia ana. Aponoia i keia la 19 o Apeiila, A. D. 1919. C.'J. McCARTHV, Kiaaina o ke Teritore o Hawiii. KANAWAI 102. ( 9. S.. Heiu 136.) \ HH KAN"A\\'AI no ke Kikl'lu Ana ame ica Malama Ana i Home \o na Poe Nawaliwali o ka Noonoo, ame k.\ lUk)Paa Axa ame ka Hookomo Axa Iloko Olaila. • « h 11oolioloia e ka Ahaolelo o lee Teritore- o iiaieaii: Pa'." ku 1. Ma keia ke kukuluia nei he papa komisina no ka home o na poe nawaliwali o ka 11001100* 0 elima lala, a e hookohuia lakou e ke kiaaina elike m'e ia i hoakakaia ma ka Pauku o ke Kanawai Kumu. Na na komisina 110 e koho i lunahoomalu mai loko ae o ko lakou heluna, a/e hoohana lakou i ka lakuu hana me ka uku ole. i'. paa ke komisina i ko lakou mau kulana 110 ekolu makahiki; koe nae i ke koho muaia ana o ka papa, elua lala e hookohuia 110 ekolu makahiki, elua 110 elua makahitii, a hookahi 110 hookalii makahiki. S ī'auku 2. Ua loaa i ka papa 0 na koinisina ka mana e kukulu a e malama i liome 110 na poe nawaliwali o ka noonoo, a 0 ka liome i oleloia e lioohanaia elike me ka "ahahui mahiai ,' e kukulu 1 mau liale noho kupono, a i ole, mau liale noho nunui, mau hale aina ame kuke, mau rumi kula, mau hale hanalima, īuau hale ]>apaa, mau hale hoahu, ame na hale e ae e inanaoia ana he kupono," a i o1c ; lawa pono; aka nae, i ke kukulu ana ame ka lawelaweia ana o ka home aole kekahi hoolilo, a i ole, kekahi mau aie e aeia me ka loaa ole o ka ae ame ke apono a ke kiaaiha o ke Tcritore o Hawaii. Pauku 3. Ua loaa i ka papa 0 na komisina i oleloia ka mana e hana i inau rula ame na hooponopono ana no ka malama ana i keia home, ka h'ookohu ana i lunanui. i lawa kiipono e.malama ame ke ao ana i na poe nawaliwali o ka noonoo, ame na luna e ae, na kumukula, na kokua, ame na poe lawelawe e ae, ka hoomaopopo ana i ko lakou mau uku, ka hoopau ana ia lakou no na kumu kupono. ame ka hoohana ana aku i na hana eaea kupono iio ka.malama ana i ka home. Pauku 4. 0 keia poe malalo iho nei, ina aole i pupule, ua manaoia he poe nawaliwali lakou nia ka noonoo. O na poe i lawa ole ko lakou noonoo a ua hiki ole. ia lakou e malama ia lakou iho ame ko lakou mau pono me ke kuokoa, me ka naauao lawa kupono, a i oīe. i aoia aku, a ua kupono e malamaia, hoo-. maluia. a.makaalaia. 110 ko lakou pono.iho, no ka pouo o na poe e ae. a i ole. no ka pono o na poe oia wahi. Pauku 5. O kela ame keia mea nawaliwali o ka noonoo, a i oie, mea loaa i ka ma'i huki e noho ana maloko nd o ke Teritore o Hawaii, ua hiki e hookomoia iloko 0 ka home o ka poe nawaliwali o ka noonoo, koe nae ina aole i kulike me na hoakaka a ka Pauku 7 0 keia Kanawai, ame na nila kupono ame na hooponopono ana e hanaia aku aiii e ka pāpā 0 na komisirta. Paī t ki t 6. O kela ame keia mea e loaa ana i kekahi ahakookolokolo i kuleana he mea nawaliwali oia ma ka noonoo, ua hiki t hoopaaia, iloko 0 ka home i oleloia, a 0 na lawelawe hoohana

ana 110 ka hoopaa ana> hoomalu ana. hoopaa ana 110 ka manawa, ame ka hookuuia ana o na poe nawaliwa.li o ka noonoo e hanaia no elike me na lawelawe ana i hoakakaia i keia maftawa. a i ole, e hoomaopopoia aku ana ma keia mua aku no ka hoopaa ana, malama ana, hoopaa ana no ka manawa, ame ka hookuu ana o ka poe pupule, koe na mea i hoakakaia maloko 0 keia Kanawai. Pauku 7. U kekahi makua, kahu. a i ole, mea paha i kdiia ke kanawai e malama i kekahi mea i hoopaaia ma ka liome. ■eiiwe me ia i hoakakaia maioko 0 ka Pauku 6 0 keia Kanawai, e iiku mai i na heluna (iala e kauohaia ;iku ana no ka uku ana mai e ka ahahookolokolo i ka manawa o ka hoopaaia ana. a i ole, mai paha. Pauku 8. Ua loaa ka niana i ka pa'pa 0 na komisina e komo a'.n ilol.o o kekahi īnau aelike- me na makua. ole, kahu paha o kekahi mau mea nawaliwali o ka noonoo i hoopaa oleia mai i:oko o ka hume e ka ahahookolokoio, no Ua nia>ama ana, ukilu ana ame ke ao ana ia mau mea 'nawaliwali 'o ka noonoo ma ka home. a e Uoomaopopo i ka auhau a ua mau makua la. a i ole, niau kahu e uku aku ai no ia malanmia ana ame ke aoia ana. Paukku 9. Ua liiki i ka lumanui 0 ua home la i oleloia.' i kona manawa e hoomanaia aku ai e ka papa o na komi ;ina i oleloia, e hookuu 110 ka nianawa, a 1 oie, e hookuu loa i kekahi mea i hoo])aaia, ina e ikeia ana e liiki ana e malama maikaiia ua mea la, a i ole. o'kona hoopaaia atia aole he mea pono e nooloihiia no ka pon;o 0 kona kino, a i ole. 110 ka poiio palekana o ka lehulehu. Pauku 10. (a). O ka hiliia o kekahi mea makua oje. a i ole, keiki ma'amn ole ia imua .0 kekāhi ahahookolokolo o na poe, 00 o!*c ua hiki no e hoopaneeia ina e ikeia ana e ka ahahookolokolo īiiamuli o na ike a kekahi kauka kupono, a i ole, mea nana poa, a i ole. he mau ike e.hooia alia lie mea nawāiiwali o ka 11001100 ke keiki. a ua hiki i ka aha e hoopaa i ke keiki i ka home'o na poe hawali\'vali o ka noonoo. ■ (bV. 1 ke aliewaia ana o kekalii mea 110 kekahi karaima, mikamina. a i ole, i ka loaa ana o ke keiki ua kupono e hoouuaia 'i ke kuia hoopololei, a i ole,'walii okoa ae paha. ua hiki i ka aha, ina e ike ana ua lawa na ike a kekalii kauka kupono, a i ole, mea nana poo. a i ole, he mau ike e ae paha 0 ka mea. a i ole. o ke keiki ua nawaliwali i'o kona noonoo, ua hiki e hoomalu ia a e hoopaaia ia m'ea, a i ole, keiki i ka home o ka poe nawaliwali'o ka noonoo. Paukuk 11. Eia ma keia ke hookaawaleia nei he haawina elaia mailoko ae o na eiala iloko o ka waihona puuku. 0 ke Tcritore o Hawaii, i hookaawale mua ole ia, ka huina 0 kanaono tausani dala ($60,000.00 ) e hooliloia elike itie ia i hoakakaia maloko o ka Pauku 2 0 keia Kanawai. ame ka maljama ana i ka home i oleloia no na makāhiki elua, 1919-1921. Pauku 12. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana. Aponoia i kēiā la 19 o Aperila, A. D. 1919. C. J. McCARTHY, Kiaaina 0 ke Teritore 0 Hawaii. * I ' ' .. •• , . e KANAWAI 103. (B. S. Helu 32.) HE KANAWAI e Hoololi Ana i na Pauku 1995 ame 1996 o nA KanawAi r HOOPONOt>ONO Houia o Hawaii, 1915, e PiLi Ama i na LAiK'iki ō na Hale Pahupahu ame na Ala Olokaa Ulu. 1 E Hophuloia e ka Ahaolelo 0 ke T€ritore 0 Henuaii:. Paukli 1. O ka Pa.uku 1995 p na Kanawai i Hooponoponoia 0 Hawaii, 1915, ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai penei: "Pauku'lS*9s. Uku. O ka liku makahiki 110 kekahi laikini no ka malama ana i kekahi pakaukau pahupahu, a i ole, i kekahi ala hookaa ulu, e lawelaweia ana no ka hoolimalima, a i ole, 110 ka uku, he elima dala 110 kela ame keia pakaukau, a i ole, aln; aka nae, aole kekahi laikini.no ka malama ana i kekahi pakaukau pahupahu e hoopukaia 110 kekahi mea 00 ole, a i ole, mea paha i ahewaia 110 ka piiiwa'i'wai." Pauku 2. O ka IPauku 1996 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii, 1915, ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai penei: "Pauku 1996. Na hooponopono ana. hoopai ana, Aole kekahi kane. a i ole, wahine inalalo o na makahiki he limi-kumama-walu e ae ia e noho iloko, a i ole. ma na palena o kahi e ku ana kekahi pakaukau pahupāhu i laikiniia, a i ole, e hoohanaia ana, a aole kekahi mea ona e ae ia, hoolawaia. a i ole, e malamaia maloko oia wahi. Mawaho ae o keia mau kumu ua lo;ia i ka puuku 0 kela ame keia.kalana, ā i ole, kulanakauhale ame kalana ka mana e hana i mau kuhikuhi anie na kanawai hou aku 110 ka malamaia ana o na pakaukau pahupahu ame na ala hookaa ulu elike ine kana i manao ai he kupono 110 ka pono 0 ka lehulehu. O kela ame keia mea e ku-e āna i kekahi o keia mau hoakaka, a i ole, mau kuhikuhi paha e hanaia mai ana, e hoopaiia no aole e oi alru mamua o elua haneri. me kanalima dala, a i ka manao ana o ka aha he kupono, ua hiki e kailiia kona laikini." Pauku 3. E mana no keia Kanawai mai lulai 1, A. D. 1919, aku. Aponoia i keia la 19 o Aperila. A. D. 1919. ' C. J. McCARTHY, • Kiaaina 0 ke Teritore o Hawaii, . .. . ' KANAWAI 104. •' (B. S. Helu 125. ) HE KANAWAI e Hoomana Aku A.\*a 1 ke Kalana o Hawaii e Uku i na Koi i Ulu Ae Mamua Aku o DekeJ/ab.\ 3F, 1917, Maīloko Ae o na Loaa o 1919. /ī Hooholoui e ka Aha'olelo 0 ke Tcriiore 0 Pauku 1. O ka papa o na lunakiai o ke Kalana o H'a\Vāy ma keia.ke hoomanaia 'aku nei a ke hookuleanaia aku nei e uku

aku mailoko ae o na loaa o ka makahiki 1919 i na koi apau i ulu ae mamua aku o Dekemaba 31. 1917. no na pono hana i hoolawaia aku i na poe hana ame na poe i 4a\vcla\ve no a mamuli o ke Kalana o Hawaii, a e loaa aku ana ua a ui aponoia e ka papa o na lunakiai i oleloia ; aka nae. o ka helun.i nui oia mau koi i oleloia e oi aku nianiua o umi-kumanui!ua tausani eiinia hancri dala,J$ 12,500.00). Paukl" 2. E mana no keia Kanawai mai a miihope aku n ka Ui o kona apot s K>ia ana. Aponoia i keiala 19 o Apeiila. A. D. C. J. McCARTIIV. % ' . , Kiaaina o ke l eiiloie o l lawaii. KANAWAI 105. S. Helu 149.) ! • lIE KANAWAI \o ke Kukllu Axa f M.\r Alanli Malok») O NA AI'ANA AINA HoME HWKI'ON'uONu o Papaaloa, Hilo Akau, Kauna.o Hawaii, ma k\ Hohkaawali- Ana 1 Haawlna ma kk AiVo Haawi Mka M mloko Ae o Ha Loaa Laui.a o ka Teritore o Hawaii. a Oia Mai* I)ala k . Hojmoi Hou 1a Aku Mai na 1-oaa ĪMai o kf. Kuaiia Ana o na Aina Aui'uni Maluna o amn Kalana o Hawaii. E Iloolwloia e ka Ahaolelo o ke Tcritorc o Han aii: Pauku 1. () ka heluna o iwakalua-kumamalima tausani (lala. ($25,000.00) nia kpia ke hookaawaleia nei no ka uku ana aku mailoko ae o na elala maloko o ka waihona puuku o ke Teritorc o Hawaii i hookaawale inua ole ia no ke kukulu ana i alauu'. a i ole. i mau alanui, i. a e holo ana maloko o na apana aina home hookuonoono ma Papaakoa. Hilo Akau. Kalana o Hawaii. y Pauku 2. O keia heluna i oleloia o iwakalua-kumamalinui tausani da!a ( $25,000.00) i hookaawaleia ma keia e ukuia aku no malunā o na palapala kikoo dala i kakauia e ka lunahooia i hookahuaia maluna o na palapala hoaie i kakauia e ke komisina o na aina aupuni. iaia ka hoohanaia ana o ke kukulu ana i ke alanui, a i ole, mau alanui i oleloia* aka nae. na ke komisina o na aina aupuni e komo aelike no ke kukulu ana o ke alanui. a i ole. mau alanui i oleloia. aka ma na ano apau aole e komo aelike aku no ' kekahi heluna dala ioi aku mamua o iwakalua-kumamalima tausani dala ($25,000.00). Pauku 3. O ka heluna i hookaawaleia ma keia Kanawai e | loaa no a e hoomakaia ke kukulu ana ike alanui. a i ole. mau ! alanui i oleloia elike ka hikiwawe o v ka. hanaia ana oka aelike j i hoakakaia'māloko nei. Pauku 4. O ka heluna i oleloia o iwakalua-kui'namalima tausani dala ($25,000.00), a i ole, o kekahi heluna olaila e hooliloia ana, e Uku hou ia aku no iloko o ka waihona laula o ke Teritore mai na loaa mai o na aina aupuni i kuaiia aku maluna i o ka Mokupuni a Kalaua o Haw r aii. Pauku 5. E māna iiO keiā Kanawai i kona aponoia ana. Aponoia i keia la 19 o Aperila» A. D. 1919. i C. J. McCARTHY. Kiaaina o ke Teritore o Uawaii. i • ' .»*• ■ KANAWAI 106. . \ (B. H. Helu 341.) » - * HE KANAWAI e Hoou)D Ana i ka Pauku 1 o ki: Kanawai o kv. Kau o 1917. e Pn i Ana i ka Haawina o na Kula Nu NA MAKAHIKI ELUA E HooMAKA AnA 1 laNUAIM 1, 1918, a e Pau Ana i Dkkemaba 31, 1919. E Ilooholoiū e ka Ahaolelo o ke Teritore o Haivaii\ Pauku 1. O ka Pauku 1 oke Kanawai 202 o na Kanawai o ke Kau o 1917 ma keia ke hoololiia nei i kulike ai ka papa kuhikuhi o na hale kula hou, na paku'i ame na hoomaemae nna malalo o ka wailiona kuikawa o ke Kulanakauhale ame Kalana o Ilonolulu, a i heluhelu ai penei: "Kulanakauhale ame Kalana o Honblulu: Apana o Honolulu $ 74.000.00 Apana o Koolaupoko 6,300.00 Apāiia o Koolauloa-. 5,450.00 Apana o Waialua 11,000.00 Apana o Ewa 43,750.00 Apana o Waianae 2,500.00 Kula Kiakie McKinley 76,000.00 $219,000.00 Pau'ku 2. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana. Aponoia i keia la 19 o Aperila, A. D. 1919. C. J. McCARTHY. Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.