Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 25, 20 June 1919 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

HOOPANEE HOU IA KA HIHIA O D.  KALAUOKALANI

Hoole ka Aha i ke Noi a Kona Loio e Hoopau Wale ia ka Hihia a ke Aupuni

MA KEIA POALUA AE NEI E HOOLOHE HOU IA AI

Kuekaa ka Aoao o ke Aupuni i na Hana i Lawelaweia e ke Keena o Kalauokalani

Manope iho o ka paio ana o na loio o na aoao a elua, imua o ka aha a ka Lunakanawai Kaapuni Franklin, ma ka Poakahi aku la i hala, i hoole mai ai @ aha i ke noi, no ka hokuu loa ana i ke Kakauolelo Kalauokalani, mai ka hoopii mai e ku-e ana iaia, a hoopanee @ ia aku la ka hoolohe ana i @ @ ahiki i ka Poalua ae nei, ka la 24 o keia mahina.

Ma kela hooleia ana mai o ke noi ma ka aoao o ka loio o Kakauolelo David Kalauokalani, e hookuuia ka me i hoopiiia, no ka lawa ole o @ @ maloko o ke kumu hoopii, no ka lawelaweia ana i kekahi hana @ e Kalauokalani, i kaa ai ma ka aoao o ke aupuni, ka lanakila ma ka @ mua loa, o ke kakeleia ana o kela @.

No ka pono o ka aoao o ke aupuni, ua kuekaaia ae na hana apau i kili aku i ke keena o ke kakauolelo kalana, o ia no ke a‘ioa ana aku o Kakauolelo Ka-lauokalani, e ke keena o ka Loio Kala-na Brown, ame na loio e ae, no na moho i haule.

Ua hoomaopopoia, ma ka la mahope mai o ke koho haloka aole i @ ae ka Loio Kalana Brown ame kona kokua ekahi ma ke keena, aka nae, o ka @ @, ka loio o Mr. Fogarty, ke-kahi o na moho i haule, ka i haawi aku i na a‘o ana ia Kalauokalani, aole oia e hoopuka aku i na palapala hooia no ke kohoia ana o Pacheco ame Kumalae, aka e hoopuka mai oia i na palapala hooia no ke kohoia ana o Fogarty ame @ malalo o ke kumu, o ke @ @ koho baloka hou ana aku.

Aole he Manao Hewa

Imua ae o ka aha ke Kakauolelo Ka-lauokalani, a wahi ana, aole he manao kolohe @ on a, ma ka hopuka ole ana i na palapala hooia no ke kohoia ana o Kumulae ame Pacheco, aka ua hana aku @ @, no ka mawehe ana ae i ke @, e hooholoia ai ka ninau @ i pili aku i ke kupono a kupono @ @ noho i mau hoa no ka papa l@.

Ua laeia mai ka leka a Konela J. H @, ka lunahoomalu o ke komite @, i kakau aku ai is Kalauokalani, @ hoakaka ana no ka manao kanewai o ka loio kuhina, no ke kupono @ @ Kumalae ame Pacheco, ua hoole @ @ @.  i ka lawe ana mai i kela @ ma ke ano o kekahi hoike ia ma @ @ o ke Kakauolelo Kalauokalani.

O Sonatoa Pacheco kekahi i kaheaia i hoike o ka aha, pela hoi me E.P. @ ame W.J. Sheldon, aole no he mau mea ano mui ma ka lakou hoike, @ wale no ka hoakaka ana ae o Se-natoa Pacheco, i kona hoea ana aku @ o Kalauokalani, a koi aku i kona palapala @ no kona kohoia ana i @ no ka papa lunakiai, o ka pane a Kalauokalani i haawi aku ai iaia, o ia @ kona a‘oia ana aku, aole e haawi @ @ palapala iaia.

Mahope iho o ka hoolohe ana o ka @ i na hoike, a pela hoi na paio ana, wa na aoao a elua, ua hoomoeia aku la ke‘a hihia, no ka la 24 o keia mahina.

Ka Manao Kanawai o Brown

Ma ka manao kanawai o ka Loio Kalama Brown, elike me ka leka i @ aku i ke Kakauolelo Kalauokalani @ i kakauia hoi ia manao, e ka @ D.L. Withington, e kauoha ana ia ia Kalauokalani, aole e hoopuka i na palapala hooia no ke kohoia ana o @ ame Kumalae, me ke kuhikuhi @ @ @ na kahua maopopo loa, i ku ai o na olelo hooholo lehulehu, ma na hana o kela ano like.

Malalo no hoi o na kumu kupono loa i ku‘ike ai me na mea oiaio i ikeia ma ke kanawai, i haawi pu ia aku ai ke a‘o ana i ke Kakauolelo Kalauokalani e hoopuka mai oia i palapala hooia is Fozarty ame Sheldon, a mamuli iho ia o kela mau a‘o ana aku, i hooko aku ai o Kalauokalani.

He @ mau kumu ma ka aoao o na loio o Kalauokalani, i kakooia mai e ka aha no pa pili ole o ka hewa ai Kalauokalani, o ia hoi, aole oia he luna.

PUKA PONO IA MAU HAUMANA KE KULA KIEKIE

Elima Mau Haumana o ke Kula Kiekie o Hawaii i Haawiia na Palapala Hoomaikai

LOAA PU NA PALAPALA IA S.B. DOLE ME M.M. @

Hookahahaia ka Poe @ Kela Hanohano i Loaa i @ Mau Makaainana

Ma ka Poakahi aku la i hala i malamaia ae ai na hana hoike o ke Kula Kiekie o Hawaii, me ka hookuuia ana mai o kekahi mau haumana @ mailoko mai o kela kula, me ko lakou mau palapala hoomaikai a maqaho ae o na palapala hoomaikai i haawiia aku ia lakou, ua haawi pu ia aku he mau palapala hoomaikai ma ke ano he kauka no ka ike kanawai ia Sanford B. Dole, ame ka Poropeka Scott, ma kela la, he hana ia i hookahahaia aku ai ka manao o ka lehulehu o ka poe, i hoea ae no ka makaikai ana i na hana hoike, aka nae, he hana hoi i komohiaai na manao mahalo a hoomaikai iloko o la kou, mahope mai, no ka haawiia ana aku o ke degre hoohanohano i kela mau @ o Hawaii nei.

Ua kahikoia na kumu apau o kela kula me ko lakou mau kahiko loloa, me na papale like hoi maulna o ko lakou mau poo, i kulike ai me @ lakou @@@@ na haumana e puka ana me ko lakou mau kahiko; malaila pu ae no hoi na kahuwaiwai o kela kula, kahi i hoohanohao ai i na hana hope o ke kula no keia makaiki.

Mamua o ka haawiia ana o na palapala hoomaikai, ua hele kaapuni mua na kumu, na kahuwaiwai ame na haumana i na jale o ke kula, a i ka hoea ana ae ma kahi i hookaawaleia no lakou, ia wa i noho iho ai ilalo, oiai hoi ha @ puhiohe e paani ana.

Ua kahea pakahi ia ka inoa o kela ame keia haumana e hookuuia ana, me kona lawe ana mai i kone palapala hoomaikai mai ke kumu poo mai o ke kula, pela no hoi i kahea pu ia ae ai ka inoa o ka Lunakanawai Dole ame ka Poropeka Scott, a haawi pakahi ia mai ia laua na palapala hoomaikai, aole ma ko laua ano, he mau mea i hookuuia mailoko mai o kela kula, aka ma ko laua ano, o laua kekahi mou makaainana i lawelawe nui i kekahi mau hana no ka holomua o ka aina ame ka oihana hoonaauao ma keia Teritore.

O na haumana i hookuuia i keia makahiki mai kela kula kiekie mai, he elima ko lakou nui, he hookahi Korea, hookahi Kepani me hookahi Pake, o lakou na keikikane, a he elua hoi mau kaikamahine, o Grace Harriet Morgan ame Janatt Victoria Sharp.

O ka haiolelo ano nui o kela la, i ka Mekia A.L. Castle, o ka huli hoi ana mai nei, mai Rusia mai, kahi ana i hoohala ai i kekahi manawa, ma na hana o ke Ke‘a Ulaula.

LALAPA HOU IA AE E KE AHI KE KOENA IHO O KA AILA.

O ke koena iho o ka aila a ka moku Harvard i lawe mai ai ame ka puu opala a ke ahi nui o ka hamu ana he mau pule aku nei i hala maluna o ka mokupuni one kokoke i Kahakaaulana, ua a hou ae la malaila he ahi nui ma ke aumoe o ka po Poaono i hala a ua hoomau mai ka a ana ahiki i ka po ana o ke Sabati mai.  O ke koena iho o ka aila i a oleia mamua ua holapuia ae ma ka la i nehinei.

O ke kumu o ke ahi i a ae ai aohe i maopopo, i kulike me ka hoike a ka oihana kinaiahi, aohe mea i hoounaia aku i ka mokupuni one no ke minai ana ia ahi, ua hookuuia aku no e a malie pela ahiki i ka kau ana o na mea apau i hiki ke a ia malaila.

Eia o Mr. Thos. S.K. Nakanelua o ka Ua Kipuupuu o Waimea i ke kulana-kauhale nei, i na hana o ka Ahanui Paeaina, a ma ka Poakahi iho nei i loaa hou mai ai kona laikini loio, no ka lawelawe ana i na hihia apau imua o na aha apana.

hana poho baloka, aka nae, in a no ka hooiaioia o na kumu apau ma ka aoao o ke aupuni, e ku-e ana iaia, mai ia ano, ua pili ka hewa no ke ku-e ia ana o na manao o ka mahele 10 o ka mokuna 127 o na Kanawai i Hooponopono Hou ia o Hawaii.

NA KUMU KE KULA KIEKIE O HAWAII, ME NA HAUMANAI HOOKUULA MAILOKO AKU O KELA KULA I KEIA MAKAHIKI.  O KE KII MALUNAMA KA HEMA LOA, E HOIKE ANA IA I KA HAAWIIA ANA KU HE PALAPALA HOOMAIKAI IA SANFORD B. DOLE MA KE ANO UA LOAA IAIA NADEGBRE KIEKIE O KA IKE KANAWAI.  MA KA AKAU AE, NA KUMU E KA‘I ANA NO KAHI E MALAMAIA AI NA HANA HOPE O KA LA.  MALALO IHO MA KA HEMA, NA HAUMANA I HOOKUUIA, A MA KA AKAU AE, KA HAAWIIA ANA O KA PALAPALA HOOMAIKAI I KA POROPEKA SCOTT.

EO KA HAPAI KO I NA KEPANI O MAUI.

O kekhi o na hana hoohoihoi a hookuku i ohohia nui ia mawaho o ke kahua hoikeike, ma ka pule aku nei i hala, o ia no ka hookuku hoopiha ko, mawaena o na Kepani mai Kauai mai a hoea aku i Maui, ua kaa nae ke eo o kela hookuku i na Kepani elua o Maui, a @ loa aku na Kepani o Kauai mahope.

Ma ka Poaha, o kela pule aku nei, ka manawa i hookaawakeia ai no ka hookuku ana o na Kepani e hoopiha i na kaa i ke ko, elike me na mea e hana mau ia ana ma na mahiko like ole, ua hele no hoi oloko o ka paka, a piha i ka poe makaikai, no ke ake ana e aha‘i na Kepani o ko laua mau mokupuni pakahi i ka lauakila o kela hookuku ana. 

Ua paila ia ke ko ma kahi he kanalima i-a mai kahi aku o na kaa i ku ai, a i ka manawa i hoomaka ai, ka hoopiha ana i ke ko, ua holo kela ame keia Kepani no kahi o ka puu ko i ahu mokaki ai, a hoomaka ka hoopiha ana i ke kaa, ma ka holo ana mai no kahi i ku ai o na kaa, a pii aku la ma kekahi papa i hanaia, kohu anuu alapii.  He elua Kepani o ke kaa hookahi, o ia hoi, he elua mau Kepani mai kela ame keia mokupuni pakahi mai.

Ua lilo ka hana a kela poe Kepani, i mea hoopihoihoi i ka manano o ka poe makaikai he au haneri, e nana aku ana, owai ana la o lakou ke aha‘i i ka lanakila o kela hookuku ana.  No kekahi mau minuke mae ka halihali ana o na Kepani i ke ko iluna o ke kaa ua hoomaopopoia e kaa ana i na Kepani o Maui ke eo, oiai he uuku loa ka laua ko i koe, a i ka hele ana no hoi a pau ka laua ko, ua noke na Kepani o na moho o Maui i ka huro, pela me ko Maui poe.

No ka piha loa i ka hauolu, ua hoouna okoa aku la o Frank F. Baldwin he kelekalapa uwea ole i Maui, e hoike aku ana i kolaila poe, ua aha‘i na moho mai Maui mai i ka lanakila o ka hookuku hoopiha kaa.

Ma ka oleloia, i ke kaa ana o ka lanakila i kela mau Kepani, e lilo ana laua i mau kanaka ano nui loa, ma Maui, me ka hoohauoli pu ia o na Kepani o na mahiko apau, no ke laua aha‘i ana i ke eo, ai na Kapani mai o na mokupuni e ae.

O keia kekahi, o na hana hou loa i lawelaweia ma ka hoikeike fea, a ma-muli nae o ka ikeia i kanui ohohia maoli o na mea apau, e lilo aku ana ia i hana e lawe hou ia mai ana, ma na hoikeike fea o keia mua aku.

Koho O W.H.Heen I Kona Mau Hope.

No ka hoomakaukau e ana iaia iho, ma kona manawa e lawe ae ai i ke kulaua oihana loio kalana, no ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, ua hooholo ka Lunakanawai William Heen, ka loio kalana hou i kohoia, e lawe mai ia R.A. Vitousek ame Charles M. Hite, i kokua ekolu, no ka lawelawe ana i na hihia apau maloko o ka aha hoomalu.

O ka Loio R.A. Vitousek, he loio malihini keia, ua noho hana oia maloko o ka hui loio o Thompson & @, kekahi o na hui loio ko‘iko‘i ma keia kulana kauhale, a o Charles M. @ hoi, he loio malihini no oia, a ua noho oia maloko o ka hui loio o Smith, Warren & Whitney.

Aole i maopopo ke kumu o ka wae ana ae o ka Lunakanawai Heen i keia mau loio i mau kokua nona, me ka hokahahaia no hoi o ka mano o kekahi poe, uo ka hookohu ole ia ana o kekahi mau loio kamaaina, he kuleana mae keia i loaa i ka Lunakanawai Heen, a oia no ka i ike i na kumu maikai o kona koho ana i kela mau kanaka i mau kokua nona.

He elua mau mea i @ ae no ka hookohuia aku i kokua, oia o Wm. J. Sheldon ame M.T. Furtado, aole nae i maopopo ka mea o laua e hookohuia aku ana no kela kulana, pela hoi ka maopopo ole, in a paha he mea okoa loa paha ka ka Lunakanawai Heen, e hookohu aku ana, aole paha.

Ua maopopo loa, ma ka la 1 ae nei o ka mahina o Iulai, ka manawa e lawe ae ai na luna oihana hou i kohoia, ma ke kau koho baloka aku nei i hala, e hului pau aku ana ka Lunakanawai Heen i ka poe apau i noho hana mua maloko o ke keena o ka loio kalana, a ma ko lakou mau makalua, e hoopiha aku ana oia me ka poe hou loa.

Ma ka hoike a ka Lunakanawai Ashford, ma kona ano he kahu, o ka waiho ana ae imua o ka aha ma kela mau la aku nei i hala, e hoahewa kiekie ana oia i ka aina hanai holoholona o Parker, no ka hoopipii loa i ke kumukuai o ka pipi, i hiki ai ke ukuia ka hooilina oo ole ma ke kanawai i na kaukani dala nunui no ka mahina, me ka loaa ole o ka pipi i kekahi heluna nui o na keiki e ai ai, no ka hiki ole o na makua ke kuai i ka i‘o pipi.

Ma ka Poama o keia pule ae e hoolohe hou ia ai ka hihia o Kakauolelo Kalauokalani, no na mea e pili ana i ke kohoia ana o kekahi mau hoa o ka papa lunakiai, ma ke koho baloka aku nei i hala.

E Lele Ana Mai Kaleponi Mai No Honolulu Nei.

I hulike ai me hoike i loaa mai i Honolulu nei, ma keia pule iho la, aia ke hoolalaia mai la kekahi manao, uo ka lele aua mai o kekahi mokulele mai Kapalakiko mai, a hoea no keia kulanakauhale, a mai nei aku e lele ai no Iapana, me ka haawiia ana o ka huina o kanahiku-kumamalima kaukani dala, ma ke ano he makana, i ka mea e holopono ana kana lele ana mai Kapalakiko ahiki i Tokio, Iapana.

He hookahi haole i aa mai nei no ka lele ana maluna o kona mokulele, ma keia hiaka‘i, no ke alualu ana i kela makana, oia ka Lukanela Bert Hall, kekahi o na haole kaulana i ka lele ana i ka lewa, a ma ka la 1 o ka mahina ae nei o Augate e hoomaka ai oia e lele, ke holopono na hoolala ana apau no kana huakai.

Wahi a keia haole kaulana i ka lele ana iluna o ka lewa, aole loa on a wahi kanalua iki, no ka holopono ke lele mai Kapalakiko a hoea no Tokio, o ka pauku loihi wale no e lele ai, o ia ka lele ana mai Kapalakiko mai a hoea no Honolulu nei, a no ke alahele aku mai Hawaii a hoea i Iapana, he maalahi loa, oiai he nui na mokupuni liilii, e hiki ai iaia ke hoomaha.

Ma ka hoakaka a keia lukanela i aa mai la e lele ma ka moana Pakipika, o ke alahele ana e lele mai ai, ma ke alahele no ia i maa i ka holo ia e na mokuahi, i loaa no he pilikia i kona mokulele, a jaule iloko o ke kokua iaia, e ka poe oluna o na mokuahi.

Ua manaoia nae, aole o kela haole hookahi wale no, ka mea e lele mai ana no ke alualu ana i na dala makaa, aka he nui a lehulehu wale o ka poe kaulana i ka lele moku, i hoopauia mai ka oihana koa aku, ke aa pu mai ana e lele maluna o ko lakou moku, ma ka moana Pakipika.

Ma Kaleponi kahi o kekahi poe haole kanalana i ka lele ana iluna o ka lewa maluna o ko lakou mau mokulele, ua loheia ka hoike okoa ana ae o kekahi poe o lakou, no ke komo pu mai iloko o keia hoohuku aan, i wahi e lilo aku ai kela mau kaukani dala makana, e kakali wale ia ana no nae i ka hoea mai o ka manawa, ia wa e maopopo ae ai ka nui o poe e lele mai ana ma keia mua aku.

Ua nui na manawa i kamailioia ai, no ka lele mai o kekahi mokulele mai Kapaliko mai no Honolulu nei, akahi nae a hookoia kela manao, ke lele mai na moku, ma ka mahina o Augate ae nei, ke loaa ole he mau kuia, e hoopauia ai kela hana.

E Hoohanaia Ana Ka Ike Kanawai O Na Loio.

No Kekahi mau la ae nei i hala, i noho ai he aha kukakuka mawaena o na loio no ke Kakauolelo Kalauokalani ame E.P. Fogarty ame na Loio Watson ame Perry, ma ka aoao Demokarata, no ke alahele e hoopauia ae ai na pohihihi no ke kupono a kupono ole o Kumalae ame Pacheco, e noho i mau hoa no ka papa lunakiai, eia nae he alahele e hoopauia ae ai na pohihihi no ke kupono a kupono ole o Kumalae ame Pacheco, e noho i mau hoa no ka papa lunakiai, eia nae he alahele i kuikahi like ai na aoao a lua, ma kekahi olelo ana ae hoi, aole he alahele i kuikahi like ai na aoao hoakaka a kekahi aoao.

Ma @ mau kukakuka ana o na loio Repubalika me na loio Demokarata, ua koi mai na loio Demokarata, e hoopuka aku o Kalauokalani, i na palupalu hooia no ke kohoia ana o Kumalae ame Pacheco, elike me kana i hana aku ai no Sheldon ame Fogarty, alaila e lilo ia i kahua no na aoao a elua e lawe aku ai i ka ninau kanawai imua o ka aha kiekie, no na mea i kuleona i na noho iloko o ka papa o na lunakiai.

Mawaho ae o kela koi a na loio Demokarata, ua waiho pu ia mai kekahi manao, e hoihoi aku o E.P. Fogarty, i kona palapala hooia, i hoopukaia mai e Kalauokalani no kona kohoia ana, ma ia ano, ua waiho kela mau noho o ka papa lunakiai i mea nana e hooholo mai i ka poe i kuleana i kela mau noho.

Ua hoole loa na loio Repubalika i kela noi, me ke a‘o ana ia Fogarty, e mau no oia i ka paa i kona palapala, me ka nana ole, i ka hoopii e ku-e ana ia Kalauokalani, a na kekahi aoao, e imi ae i kona pono imua o ke kanawai.

I ka nana aku, ke hoao nei kela ame keia aoao kalaiaina, ma o na loio la, e kaa nui ka pono ma ko lakou aoao pakahi iho, pela i lawelaweia ao ai he mau alahele, e hoea aku ai i ka hookoia ana o ia hopena.

Ke koi aku nei na loio o ka aoao Repubalika i na loio Demokarata, e waiho i ninau kanawai imua o ka aha kiekie, no ka hoopau ana ae i na poihiihi no ke kupono ole o ke kohoia ana o Kumulae ame Pacheco i mau hoa no ka papa lunakiai, aole nae he ae o na loio Demokarata, koe wale no a hoihoi hou o Fogarty i kona palapala hooia no kona kohoia ana, a i ole, hoopukuaia mai na palapala hooia no Kumalae ame Pacheco, alaila waiho aku i ke noi i ka aha kiekie, e haawai mai.

POWA ELUA MAU KEIKI PUKIKI I KEKAHI I KEKAHI KEPANI

Kau ma ke Kaa Otomobile o Kela Kepani no Puuloa me ka Manao e Powa laia

LILO NA DALA A KELA KEPANI ME KA LIMANUI

I Pakele Nae Kona Ola i Ka Hoomaka Ana e Holo me ke Kiia Mai i ka Pu

Ma ka Poaha o ka pule aku nei i hala, i lawelawo ae ai he mau keiki Pukiki elua, i kekahi hana powa, maluna o kekahi Kepani, a laua no i kamaaina ai, pela hou ke kamaaina ana o kela Kepani i na keiki elua, a lawe aku la mailoko aku o kona pakeke, i na dala mawaena o ka umi-kumamakolu ame ka umi-kumamaha, a hoomaka aku ia e holo mahuka, mahope o ke ki ana mai i ke Kepani i ka pu panapana no ekolu manawa.

O ke Kepani i powaia, he kiakaa otomobile oia, nona ka inoa o Masaka, a wahi ana, o na keiki nana oia powa, a i ki mai hoi i ka pu no ekolu manawa, oia o Manuel Fernandez ame Joe Depont.

I kulike ai me ka hoakaka a kela Kepani, ua hoolimalimaia ola e na Keiki Pukiki e lawe ia laua no Puuloa, a oiai lakou e holo ana ma ke @, ua kauoha aku a kela mau keiki i ke Kepani kiakaa, e holo ke kaa no kekahi wahi kaawale loa mai ke alanui mai no ka halawai ana ka me @ @.

I ka mamao loa ana aku o ke kaa i kahi e, ma kahi he kaukani kapuai ka mamao mai ke alanui mai a malalo hou o ka ulu kiawe, ua powa iho la kela mau keiki iaia, me ka huli ana ialoko o na pakeke o kona lole, a ki okoa mai la kekahi o laua i ka pu panapana, ia wa i hina iho ai kela Kepani ilalo.

Oiai ka oia e moe hooholo ana, ke lohe la no oia i ke kamailio o kela mau keiki, no ka nana pono ana iho, in a ua make loa oia, i ole ai laua e pilikia, o ka wa no ka ia i ala ae ai o kela Kepani iluna, a hoomaka aku la e @ no Puuloa, me ka hoomau ana aku o na keiki Pukiki i ke ki iaia, o kahi @ o ka laki, aole i ku aku ka poka i kekahi wahi o kona kino.

Ua holo pololei kela Kepani ahiki i ka hoea ana aku i kahi e noho ana he poo Kepani, a kou aku la ia lakou e hele mai e hopu i na keiki powa, ua maka‘u nae kela poe Kepani, mamuli o ka @ ana mai i ke kani o ka pu, nolaila, ua holo loa oia a hoea i Watertown, ilaila i loaa ai ka makai iaia, a hele like mai la no kahi on a i powaia ai, aole nae he meheu no kahi o kela mau keiki e loaa ai iaia, e ku ana no kona kaa, me ka hoopoino ole ia.

Ma ka olelo a na makai, i ka wa i heleia aku ai e ninau ma na @ o kela mau keiki i noho ai, ua hoikeia mai la, he mau la ka nalowale ana o kela mau keiki, me ka hoi ole aku i ka hale.  Eia na makai ke hookolo mai nei mahope o ka meheu o kela mau keiki powa.

i olelo hooholo no na hoa oiaio o ka papa.

He alehele no kela a na loio Demokarata o ka imi ana mai la e loaa @ pono ma ka aoao o na Demokarata, o ia hoi, in a e hoopukaia mai ana na palapala hooia ia Kumalae ame Pacheco, a hooleia mai ko laua kupono e ka aha kiekie, ia wa e holo aku ai ke kuleana ame ka mana hoopiha i ko laua mau makalua i ka meia, ma ia ano e koho mai ana oia i mau Demokarata.

Ua ike na loio Republika i ka mea e hoea mai ana, ke ae aku i ke koi a na loio o kekahi aoao, nolaila ua ku lakou maluna o ke kahua a lakou i lawe ae ai i kinohi,  ma ke a‘o ana aku ia Kalauokalani i kana mea e hana ai, a e paio aku ana hoi lakou ao kona pono, ma na hoopii kanawai apau e hookomoia mai ana e ku–e ana ia Kalauokalani.

O ke kauoha i haawiia ae no ka hookuu loa ana i na koa e noho kiai mai la ma Kapalakiko, aole ia i pili i na koa ma Hawaii nei, aia wale no a hoounaia mai he mau pualikoa hou, ma ia ano wale no e hookuuia aku ia na koa e kiai nei i keia wa ma na kahua hoomoana like ole.