Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 26, 27 June 1919 — Page 8

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KANAWAI 132

 

( B. H. H3lu 392)

 

HE KANAWAI E HOOMAOPOPO ANA I KE KUNI INOA ANA O NA OMOLE AME NA MEA E AE E                                                 HOOKOMOIA AI KA ALEKOHOLA AME NA WAI OLA ANO NO @ KUAI A E HOOMAOPOPO ANA I KA                    HOOOPA‘I NO KE KU-E@NA I KE KANAWAI.

 

H@eheleia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii.

 

            PAUKU 1. O na omole apau ame na mea e ae e hookomoia @ ka alekoholo a i ole na wai oia ano i manaoia e kuai aku, a i ole na wai oia ano i manoia e kuai aku, a i ole na mea i pa‘ipa‘iia me ka alekoholo no ke kuai aku, e kuniia me ka moakaka elike me keia malalo ih onei: "Laau Make: Poison." O kela ame keia mea, hui a i ole, hui i hoohuiia e ku-e ana i na hoakaka a keia Kanawai e ahewaia no ka hewa mikanana a ua hiki e hoopa‘iia ma ka hoopaahao aole e oi aku mamua o hookahi makahiki, a i ole, ma ka hoopa‘i dala aole e emi @ malaio o hookahi haneri dala a aole hoi e oi aku mamua o hookahi tausani dala, ai ole, o na hoopa‘i dala ame hoopaahao @ @.

           

            PAUKU 2. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.

            Aponoia i keia la 25 o Aperila A. D. 1919

C. J McCARTHY,

Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.

 

 

KANAWAI 133

 

(B. H. Helu 374)

 

HE KANAWAI E HAAWI PU ANA I NA POMAIKAI I ULU AE MALALO O NA HOAKAKA A KE                                          KANAWAI 51 O NA KANAWAI O KE KAE O 1919 I NA POE LAWELAWE APAU O KE TEROTRE I                                 KOMO ILOKO O KA O@IANA KOA O AMERIKA HUIPULA @ KE KAUAI PAU IHO LA E KU ANA.

 

E @ e ku Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

           

            PAUKU 1. O na pomaikai apau e ku ana malalo o na hoakaka e Kanawai 51 o na Kanawai o ke Kau o 1919 no na poe hawelawe apau o ke Teritore, ma ke ano he mau lala no ka puali @ a lahui, a i ole, no na koa moana o ke Teritore o Hawaii a i ole ma ke ano he koa i ohiia mamuli o ke kauoha a ke kanawai, i kaheia e komo aku iloko o ka oihana koa no ke komo ana aku i ke kaua ma ka aoao o Amerika Huipuia ma keia ke haawiia aku nei i na poe lawelawe apau o ke Teritore i haawi i ko lakou @ e komo iloko o ke kaua i pau iho la.

 

            PAUKU 2. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.

 

            Aponoia i keia la 25 o Aperila A. D. 1919

 

C. J. McCARTHY,

 

Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.

 

KANAWAI

 

(B.S. Helu 115)

 

HE KANAWAI E HOOKAAWALE ANA I HAAWINA NO KA UKU ANA I KEKAHI MAU KOI I KE KALANA O              HAWAIIAN I AIE IA MAMUA AKU O IANUARI 1, 1919.

 

!. Hoooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

 

            PAUKU 1. O keia mau huina malalo iho nei, i hiki aku i ka eiwa haneri umi-kumamalua ame 60-100 dala ($912.60), ma keia he hookaawaleia nei a e ukuia mailoko ae o na dala iloko o ka waihona i loaa mai na loaa laula mai o ke Teritore no ka uku i na i keia mau koi malalo iho nei i Kalana o Hawaii:

 

            Koi a ka Hui Mahiai Aumanu Kaupalenaia, no ka auhau i ka ukuia a oi aku mamua o ka pololei, no ka

                        auhau waipaa i loko o ka makahiki 1918……………………………………………………….$ 63.66

            Koi a ka Hui Mahiai o Koholalele Kaupalenaia no na auhau waiwaipaa i ukuia a oi aku mamua o ka

                        pololei, no ka auhau waiwaipaa iloko o ka makahiki 1916………………………………………104. 44

            Koi a ka Hui Mahiko o Laupahoehoe, no ka hoihoi hou ana i na lilo i waihoia me ka aha maloko o kekahi

                         hoohalahala auhau iloko o ka makahiki 1916……………………………………………………284.00

            Koi a ka Hui Mahiko o Kaiwiki Kaupalenaia, no ka hoihoi hou ana in a lilo i waihoia me ka aha maloko o

                        kekahi hihia hoohalahala auhau iloko o ka makahiki 1916……………………………………….142.00

            Koi a ka Hui Wiliko o Waiakea no ka hoihoi hou ana i na lilo i waihoia me ka aha maloko o kekahi hihia

                        hoohalahala auhau iloko o ka makahiki 1916……………………………………………………..284.00

            Koi a ka Hui Wiliko Union no ka hoihoi hou ana i na lilo i waihoia me ka aha maloko o kekahi hiahia

                        hoohalahala auhau iloko o ka makahiki 1916………………………………………………………35.30

                                   

                                    Huina……………………………………………………………………………………..912.60

 

            PAUKU 2.  Ma keia ke kuhikuhiia aku nei ka puuku o ke Teritore o Hawaii e hoolawe mai i keia heluna i oleloia o eiwa haneri umu-kumamalua me 60 100 dala ($912.60) mai na dala e ukuia aku ana ma keia hope aku i ke Kalana o Hawaii e loaa ana mai ka auhau waiwaipaa mai a e uku iho ia heluna dala iloko o ka waihona puuku o ke Teritore.

 

            PAUKU 3. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.

 

            Aponoia i keia la 25 o Aperila, A. D. 1919.

 

C. J. McCARTHY,

 

Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.

 

HALEKUAI LOLE

 

THE MODEL

 

Alanui Papu, ma Waikiki o Pauahi.

 

"Hiki ke Lawela na Bona Aie Maanei."

 

MA KE KAUOHA

 

TERITORE O HAWAII.

 

Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.

 

            Ma ka hana e hoopau mana i ka VIERRA JEWELRY COMPANY. LIMITED.

            OIAI, o ka VIERRA JEWELRY COMPANY, LIMITED, he hoi ia i kukuiuia a e ku ana malalo a ma kai mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii. I kulike ai me ke kanawai i hoomakaukania ma na hana o kela auo ua waiho la mai iloko o kela keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia hui pu me kekahi palapala i hoolaiola i hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ai ma ke kauawai.

            NOLAILA, ma kela ke haawiia aku nei ka hoolahu i kekahi mea, a i na kanaka apau he mau kuleana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia e pono a waiho mai i na kueana no ka ae la aku o ka palapala noi i oleloia maloko o keia keena mamua ae o ka hora 12 awakea o ka la 14 o Iulai, 1010, a o keia ame keia mea makemake ana e hoohela au maluna o ia wea. he pono e hoolohela aku maluna o ia wea. he pono o hoea kino ne ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko. Honolulu ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia. a e hoike mai i ke kumu. Ina he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.

 

DELBERT E. METZGER

Puuku Teritore o Hawaii.

            Honolulu. Aperila 21, 1919.

6346- Mei 2, 9, 16, 23, 30; June 6, 13, 20 27; Iulai 4, 11

 

HOOLAHA

 

Ka haawi aku nei ka mea nona ka inoa malalo iho nei i ka hoolaha, eia oia ke noho hana pu nei me kekahi hui loio maloko o Wakinekona, D.C., a e hiki no ke lawelawe i kekahi hana pili i ka oihana kanawai e waihoia aku ana malalo o kona malu. E haawiia no na kiai makaala ana no ka pono o ka poe e makemake ana i mau home hookuonoono maluna o na aina aupuni o Hawaii. Hoouna niai i na leka no keia manawa, malalo o ka malu o ka Elele Hawaii i ka Ahaolelo Lahui, Wakinekona, D.C.

W.A. KINNEY.

6342- 14t.

 

OAHU RAILWAY & LAND COMPANY

Hoolaha no ka Manao e Noi i ka Lunakanawai o ka Aha Kie kie no ka Hookohu Ana Mai i Poe na Lakou e Kau i ka Waiwaiio.

 

Ia Y. AHIN, H. TSUNODA, S. MIYAMOTO, K. OYAMA, C. ARAKI, JOHN JOE, RICHARD ROW, SUSAN DOE ame                    ka POE APAU I KULEANA I KEIA:

            MA KEIA KE HOIKEIA AKU NEI KA LOHE IA OUKOU, oia'i aole oukou i apono i ka mea i waihoia aku ai e ka Oahu Railway & Land Company e kuai i ka aina, i hoakakaia maloko nei, i kulike ai me kana i waiho aku ai ma ka la 1 o Mei, 1919, e noi aku ana ka Oahu Railway & Land Company i olelola, ma ka Poakahi, ka la 21 o Iualai, A.D. 1919, ma ka hora 10 a.m. o ka ia i oleloia, i ka Mea Hanohano James L. Coke, ka Lunakanawai Kickie o ka Aha Kiekie o ka Teritore o Hawaii, ma kona mau keena, maloko o ka Hale Hookolokolo, Honolulu, no ka hookohu ana mai i poe na lakou e kau i ka waiwaiio, no ke kau ana i ka huina o na dala e ukuia aku i ka on a ame kekahi poe e ae he kuleana kekahi iloko olaila no ka waiwai e laweia ae ana no na hana alahao, o ua waiwai la e hoakakaia no elike me ia malalo iho nei penei:

            Hapa o ka R.P. 2704, L. C. A. 66 F. L. ia Kamaala; R.P. 2680, L.C.A. 9 F.L. ia Kewa, ame ka L.C. A. 7681, Ap. 5, ia N. Kekai; R. P. 3461 maloko o Kaukahoku, Kapalama, Kona, Oahu, e komo pu ana maloko o ka apana ainaloihi o 40 kapuai i ke akea, o ka laina iwaenakonu o ia mea ua hoakakaia malalo iho nei penei:

            Hapa o ka R. P. 2704, L.C. A. 66 F. L. ia Kamaala; R. P. 2680, L. C. A. 9 F. L. ia Kewa, ame ka L. C. A. 7681, Ap. 5, ia N. Kekai; R. P. 3461 maloko o Kaukahoku, Kapalama, Kona, Oahu, e komo pu ana maloko o ka apana ainaloihi o 40 kapuai ke akea, o ka laina iwaenakonu o ia mea ua hoakakaia malalo iho nei penei:

            E hoomaka ana ma kekai wahi, ma ka palena akau loa o ka L. C. A. 153 ia Wm. Sumner, nona ka huina hi-o mai ka lepa mai ma ka Puu o Puowaina ma k@ Akau he 2326 kapuai a ma ke Komohana he 6694.7 kapuai, a e holo ana:

            1. Ma ka akau loa a pe pi‘o ana i ka hema ma ke kaha poai o 832.0 kapuai, ma o kekahi huina hi-o o 55˚ 57', o ka laina pololei, ame ka mamao, he 191˚ 24 1/2' oiaio, 358.4 kapuai, i ka palena komohana loa o ka pono alanui o ka Laina Alahao o Kalihi o ka Hui Alahao Oahu.

            Maloko olaila, he iliaina o 0.33 Eka, oi liilii aku, a emi mai paha.

            Hanaia ma Honolulu; Iune 13, 1919.

            OAHU RAILWAY & LAND COMPANY

            Ma o A. W. VAN VALKENBURG, (Sila) Kona Kakauolelo;

            Ma o H.G. DILLINGHAM,

                        Kona Puuku.

6353- Iune 20, 27; Iulai 4, 11.

 

Kela Laau Kaulana

 

B.B.C.

 

He laau i hoohuiia o na launahele, laau e hana pu ana me ka hana a ke Akua, he hoomaemae a hooikaika ae i na mea paahana holookoe o koa o ke kino, e kipa @u ana i ka ma‘i kino ame na ma‘i ili wale mai, e haawi ana i ke kino i ka ikaika, ke ola ame ka mana i na aalolo.

            E hoopiha ana ka B. B. C. i ke kino me ka ikaika hao o ke ola a ma ka ikaika o pala opio. Ua hoolaia na poe nawaliwali ma na manawa lehulehu mahope o ka inu ana he mau pule wale no. Ua a ponoia e na kauka kaulana he nui ame na kanaka iloko o ke ola lahui ana. O ka B. B. C. ka laau kamah@o loa ma ke ao.

            KUAHA MA NA WAHI APAU.

Keena Kuai Laau B. B. C., 161 Alanui Moi.

Honolulu, Hawaii.

 

HOOMANO A NA AHAHUI HAWAII I KA LA O KAMEHAMEHA MA KAPAA.

 

            Maloko o ka Hale Kula Sabati o ka Ekalasia Hawaii mua o Moikeha, ma Kapaa, i akoakoa ae ai he heluna nui launa ole o ka lehulehu, oi loa aku o na oiwi ponoi o ka aina, no ka hoomanao aua i ka la o Kamehameha ka Na‘i Aupuni, a o ka mea i kaao nui ia o ka Napoliona o ka Pakipika, malalo o ke kono ame ka hooponopono ana a ka Ahahui Kamehameha, Mahele o Kaumualii, na ahahui hoi e o nei i ka inoa o ka moi mua loa o Hawaii nei a i make kahiko hoi he kenturia okoa i keia wa.

            He oiaio no e kala kahiko o Kamehameha i moe ai, a aole paha he mea e ola nei i ike i ke alii, eia nae o na hana kaulana e ke alii, kona ano lokomaikai, aloha a oluolu me ka makee kanaka, a o kaua mau kaua lanakila no ka hoolokahi ana i ka lehulehu mai o a o o ka aina e pau a nalo aku ai na ano kuee mawaena o na lii ma kela ame keia wahi o ka aina, a pau pu hoi ka noho hoomaluia ana o ka lehulehu ma kela ame keia apana aokana iloko o ua mokupuni, a o na mokupuni no hoi e na alii lehulehu, eia ia ke hoomanaoia nei e kekahi poe apau pu me ko keia hanauna hou.

            Ma ka hora 10:15 kakahiaka o ke Sabati, Iune 8 iho nei, i malamaia ai keia anaina a ua akoakoa mai malaila ka Ahahui Kaahumanu, na Oiwi Wahine Hawaii ame Kane, Ahahui Aloha a Manawalea o Kauai, na lala o ka Ahahui Na'lii o Hawaii, ame ka lehulehu p@u mai o a o mai o Manokalanipo.

            Ma ka hora 10 o ia kakahiaka ka akoakoa pono ana o na ahahui maluna ae la, ma ke kahua luakini no, a oiai ka lehulehu e kali ana ua ikeia aku la ka huaka‘i a na Kamehameha, Mahele o Kaumualii, me ko lakou mau ahuula, e hele mai ana ma ke ala no ka luakini kahi e malamaia ai ka halawai hoomanao. He mau minuke pokole ao, a ua hoea mai keia huaka'i a na Kamehameha ma ka hale Kula Sabati ame ka hookaulua ole iho, ua komo ioa aku no noloko o kahi e halawai ai, a komo pu mai la no hoi na ahahui e ae, a noho aku la ma na noho elike me ia i hoonohonoho mua ia ai. Ua piha maoli oloko o ka hale halawai. Mai kahi mai o ka mea e noho poo nei a e alakai nei i keia ahahui oia ke Kakauolelo J. Mahiai Kaueakua o ke Kalana o Kauai, ke ka 'ihuaka'i ana mai o na Kamehameha no ka hale e halawai ai.

            I ka noho ana o ua mea apau ma na noho, a mamuli o ke noi ana a ke kahu okalesia o Kapaa, ka Rev. I. K. Kaauwai, ua alakai mai la ke alakai o na Kamehameha ma Kauai nei i hana elike me ka papa kuhikuhi i paiia. He maikai ka lawelawe ia ana o na hana a elu no hoi na lawelawia ana, a ma ka hora 11:30 a.m. no ua pau loa na hana e hookuu ana me ka pule hoomaikai mai ke kahu ekalasia mai o Kapaa, ame ke mele pu ia ana o ke mele lahui o Hawaii nei oia o Hawaii Ponoi. Mahope o keia he manao paipai mai ia Mrs. J. M. Dowsett mai, ka peresidena o ka Ahahui Pono Koho Baloka o na Wahine, a pau ia ua hoi aku ka lehulehu apau ma kekahi lanai a ua noho iho e ai i na mea i hoomakaukauia e na Kamehameha o Kauai a ua lawa, a hoi aku kela ame keia me na manao hauoli no na hana o keia la.

            He mau himeni ahahui ka i meleia mai maloko o ke anaina hoomanao maluna ae, a he u'i no hoi. Na Kaahumanu no i ka lehulehu, ka ahahui aloha no hoi i ke mele o ia ahahui e alakai ia ana e ia makuahine aloha oia o Mrs. Haleakala I o Nawiliwili, a o ka Ahahui Kamehameha, Mahele o Kaumualii i ke mele o ia ahahui, he mele e koi ana no i ke aloha hoahanau. He u‘i keia himeni.

            O ka haiolelo o keia la mai ke kahu ekalesia mai no ia o Kapaa, a ua kupono maoli keia haiolelo me na manao i na hana o keia la ame keia anaina. Eia no na manao o ia haiolelo:

            Wahi a ka mea haiolelo: He anaina hoomanao keia no ka Na'i Aupuni, a nolaila i akoakoa mai nei kakou, a he mea hauoli ka ike ana he heluna nui maoli keia e akoakoa nei, no ka hoomanao aku i ke Alii ia Kamehameha keia akoakoa ana, ka'u hoi e koi aku nei i keia anaina, "E nana loa aku i ke Keikihipa a ke Akua, Nana e lawe aku ka hala o ke ao nei" i palapalaia no ma Ioane 1:29 hapa hope.

            Mamuli o ko Ioane Bapetito hai ana ae i keia amau olelo ae la, ua hoouna aku la na Iudaio i na kahuna ame na Levi e ninau aku ia Ioane Bapetite, owai oe. Ua pane aku o Ioane i ka ninau, aole owau ka Mesia, aole o Elia, aole no hoi o kekahi o na kaula, aka, "Owau no ka leo e kala ana ma ka waonahele e hoopololei i ke alanui no Iehova."

            Ma kekahi la ae ua ike aku o Ioane Bapetite ia Iesu e hele mai ana i on a la a huli ae la oia a kamailio aku i na kahuna ame na Levi i ka olelo alakai o keia la. Ma kekahi la mai ua ike hou aku oia ia Iesu e hele ae ana a huli ae la oia a olelo aku i kana mau haumana elua e ku pu ana me ia i keia olelo alakai hookahi no o keia la, a hahai aku la kana mau haumana "i ke Keikihipa a ke Akua."

            Ua kukulu mai o Ioane Bapetite i keia manao i makia ume ikaika no @a alakai Kristiano apau no ka wa ame ka manawa a lakou e alakai ai i ka lehulehu, e nana a e hoomaopopo i na hana i hanaia maluna o ka mea nona ka olelo alakai o keia la. O na hoailona apau i kau aku maluna o ke kino o Iesu, i hanaia aku e ko ka honua nei, ke koi mai nei ka olelo alakai i ka lehulehu apau e nana a e hoomauaoia aku ia mau mea i na hanauna apau.

            He la hoomanao poina ole keia i ua Kamehameha, i na piha makahiki ana apau, a ua hoalaia mai no keia mamuli o ka noho ana o na lala haipule o Kamehameha iloko o ka ahahui. Ua nana aku na makaainana Hawaii i ko lakou kanaka koa nui hookahi, he koa ma ka aina a he koa ma ke kai, e imi ana i keia mea hookahi "e kapu ke ola na ke 'Iii, a e noho na makaainana apau iloko o ka maluhia" he kahua kupono loa hoi na ka hanauna hou o keia manawa e hui pu aku ai iloko o ka ahahui.

            He alii haipule o Kamehameha. O ka waiwai hookahi wale no i hooiliia aku no Kamehameha e kona mau makua, o ia no ke akua kii o "Kukailimoku." Ua paulele loa ke 'Iii i kona Iloko o na manawa apau a ke alii e Iloko o na manawa apau a ke alii e manao ai no ka hooili kaua ana, e ui manao a nana mua ana oia i kona akua, a in a e apono kona akua ame ma kahuna, e kaua no. Aole au e a'o aku ana ia oukou e hoomana aku ouko ue na Kamehameha ia "Kukailimoku" ke Akua o Kamehameha, aka e hoomana no oukou i ke Akua nona ka olelo alakai o keia la. Ua kapa aku kakou i ka hoomana akua ana o kela wa he pouli a he naaupo maoli, aka, "noloko mai nae o keia hoomana pouli a naaupo ana o ia wa, ua puka mai ka malamalama."

            Aole o oukou o Kamehameha. Ma ka olelo kuahaua kaulana loa a Kamehameha i ka manawa i pae ai na waa halihali koa on a ma Kaihuwaa i Kahului, Maui, e olelo ana: "I nui ke aho e na pokii a inu i ka wai awaawa," aole o oukou o Kamehameha, aka, o oukou na pokii o Kamehameha, a he mea hauoli nui keia i ka lawe ana ae o na pokii o Kamehameha, a nana aku i na hana i hanaia e Kamehameha ame kona poe pokii ia wa. Aole he kohu o ka inoa pokii no Kamehameha ke ole oia a o lakou a o ka lahui kane Hawaii, e komo kino aku iloko o ke apo kuikahi o ka Ahahui Kamehameha.

            Kekahi mau mea kokua i ka hana ana. Eia ka have Hawaii ame ka have Amerika me kakou i keia wa, a e nana aku kakou i ka manao o keia mau kahakahana o keia mau have imua o ko kakou mau maka. Ke hoike mai nei na apana lole ewalu o ka have Hawaii, ewalu ia mau mokupuni i nohoia e na kanaka, a o ka lahui Hawaii hoi, ke hoike nei hoi kona mau waihooluu i ka lanakila, ke kuikahi ame ka maluhia o ka aina ame ka lahui. Ke hoike nei na hoku he 48 o ka have Amerika he 48 ia mau mokuaina malalo o ka hoomalu ana a na makaainana Amerika, a ke hoike nei kona mau waihooluu no ka lanakila, e kuikahi, ame ka maluhia. He mau mea keia i konoia ai e nana aku na mea apau.

            He wahi hoomanao no Kaumualii. O Kaumualii ke alii a moi o Kauai nei a e noho ana oia ma Wailua kai. Iaia e noho ana makaila a i kekahi kakahiaka ua pae mai he waa me na kanaka oluna. Maluna o keia waa he elele i hoounaia mai e Kamehameha e kii mai ia Kaumualii a lawe aku i Oahu. Ua ui aku o Kaumalii i kona kahuna nui e noho ana ma Kapahi, Kapaa nei, i keia manao o ke alii ma o ka elele la, ua nana iho la ke kahuna i kana papa hana a pane mai la i keia olelo ia Kaumualii: "Aole oe e holo, o ka manao o amehameha aia ahiki aku oe, o oe hookahi no ke pepeheiia a make, no ka mea, ua maka'u oia ke hele mai e kaua ia oe i Kauai nei o lilo oia he pio nau ame kou pualikoa," a o ke kumu keia o kona kauoha ana mai la ia oe e holo aku. Ninau hou aku ke kahuna ia Kaumualii: "Ahea hoi ua elele la a Kamehameha? A pane aku la ke Alii Kaumualii: "A keia wana no." Olelo aku la ke kahuna ia Kaumualii, penei oe e hana ai i ka elele: Aia a kau ka elele a Kamehameha iluna o ka waa ame kona  poe kanaka, e pahu iki aku oe i ka waa alaila e pane aku oe i ka elele me keia mau olelo: "He mau hoahanau maua, a mai kipi mai oia ia'u, no ka mea, elike me kuu hoopakele ana aku iaia i ka la o kona popoilikia, pela hoi oia e nana mai ai ia'u, no ka mea he pio oia na'u," alaila pahu aku oe i ka waa me kou ikaika apau. Ua oleloia ma keia wahi ma keia pahu ana a Kaumualii i ka waa ua hala aku la ka waa mawaho loa aku o kuaau nalu o Wailua.

            I ka hiki ana aku o ka waa o ka elele i Oahu a hui ka elele me Kamehameha, ninau no ke 'Iii: "Auhea ke Alii o Kauai?" Pane aku ka elele: "Aia aku la no i Kauai. O kana nae i pane mai nei, he mau hoahanau ka olua a mai kaua aku oe iaia, no ka mea, elike me kona hoopakele ana ia oe mai ke kaua mai, pela hoi oe e nana aku ai iaia, no ka mea, he pio ka oe nana." I keia lohe ana o Kamehameha ua pii ae la kona huhu ame kona poe apau a holo ae la keia ninau iloko o lakou: "Inahea la hoi ka pili ana o ke Kauai me ka Hawaii, a ihea la hoi kahi i kaua ai a pio." No keia mau olelo nae a ka elele ua kaheaia ka papa kahuna e ha'i mai i ka manao o keia olelo, "he pio oe na'u." Nana na kahuna o Oahu a hoole i keia olelo a Kaumualii he pololei. Hoounaia na elele e lawe i keia olelo i ka papa kahuna o Hawaii a ua like no ka ole. Hiki na elele i Maui i kolaila papa kahuna, a lohe kekahi kahuna i ka olelo a na elele a Kamehameha "he pio o Kamehameha na Kaumualii, a na keia kahuna i hooiaio aku imua o na elele a Kamehameha me ka olelo ana aku, "ua pololei ke Alii o Kauai, he pio i'o o Kamehameha na Kaumualii." Aole poe e ae i ike i keia mea aka he elua wale iho no maua, owau ko Maui nei a hookahi eia aku la no i Kauai.

            Ua oleloia ma ka moolelo paanaau he alii kanaka u'i o Kaumualii elike me ka u'i o na pokii Kaumualii a Kamehameha hoi a'u e nana aku nei i keia la, a o ka mea kamahao loa hoi iloko o ko'u ola ana no 55 makahiki. He alii hiki o Kaumualii ke olelo i ka olelo Enelani elike no me ka hiki i na pokii Kaumualii a Kamehameha ka olelo i ka olelo Enelani i keia la.

            Manao paipai: E hoihoi e na hoahanau i ke Akua nona ka olelo alakai o keia la mamua o ko oukou mau maka, na noonoo a pela aku i ikaika ai ka ahahui a holomua na hoonee hana ana. Mai hoihoi i ko oukou mau manao maikai ole mamua o ko oukou alo e kiola aku ia mau mea ino. E nana i na hana maikai a kaulana a Kamehameha i hana ai no ka pono laula o ka lahui; e nana i na hana uwao a Kaumualii i kupale ai no ka pono o Kaaui aina ame Kauai makaainana.

            He alii mahiai o Kamehameha a no ka nui o kona mahiai ana ame kekahi kihapai ana i mahiai ai ua kapaia aku ia o Kuahewa. Ua houluulu mai o Kamehameha i kona mau makaainana, oia no kona poe koa, a mahiai. Aole au e olelo aku ana ia oukou e na Kamehameha e mahiai oukou, aka e hooikaika oukou ma ka oukou hana, e lulu, a e hoeueu i nui a lehulehu na hoahanau o ka ahahui e hiki ai no ke kapaia aku elike me ka mala a ke 'Iii nui, o Kuahewa.

            He 41 ka nui o na lala o keia Ahahui Kaumualii Kamehameha a o na lunanui penei no: Kaukaualii, J. M. Kaneakua; Laulii, N. K. Hoopii; Kakaolelo, Wm. Werner; Kuauhau, A. G. Kaulukou; Aipuupuu, S. A. Amalu; Kahuna, R. Puuki; Kuhikuhipuuone, Jos. L. Huddy; Pukauanui, John Hano; Pukaua iki, Enoka Lovell; Kiailoko, S. W. Meheula, Kiaiwaho, J. N. Puailihau.

            He ahahui hou loa keia maluna ae o ke ku ana ma ka mokupuni o Kauai, aka ano awiwi a hikiwawe no nae kona pii ana mai la iloko o keia mau mahina pokole wale no. Ua oleloia in a aole ihe nei keia ma'i "Flu" o ka laha ana ae ma Kauai a ma na wahi no apau o ka aina nei, in a penei ua aneane no i ka haneri ka nui o na lala o keia ahahui i keia manawa mai la.

            He ahahui maikai loa keia; o kona mau kahua ame kona mau manao alakai he maikai a he mea maikai loa no na oiwi ponoi kane o ka aina ke komo ana aku a lilo i mau lala no keia ahahui. Me na lunanui o keia ahahui e ku nei i keia la, he poo kupono loa hoi iloko o ka aina, aohe kumu kupono a maikai ma ka aoao o kekahi oiwi ponoi o ka aina, e kuihe ai i kona lilo ana aku i lala no keia ahahui. O ka hoakoakoa pu ana a hana like o ia ke alahele o ka holomua ame ka pomaikai, a o keia no hoi ko kakou ikaika ma ka hana a ma na mea no apau. E hookanaka e na hoa a e lokahi me na Kamehameha e ku nei a e lanakila no kakou.

           

NA MEAHOU O HAIKU

 

            Mr Sol. Hanohano, Aloha oe: Mamuli o ka haalele liilii o na limahana kane o ka halewili a i ka holoholona o Haiku Ranch, ua hoopihaia ae ko lakou wahi hana e na wahine humuhumu eke, ma kahi o na mikini like ole elike me ka ike i loaa ia lakou no kahi uku haahaa, a o na limahana kane e ae no lakou ka uku he $1.25 o ka la, aohe o lakou hoohanaia ma keia mau mikini mahope poho ka hui, aka, o ka lunahoohana wale no ia kuleana.

            Ua paa ae nei ka hale noho o na kai kamahine kula, e makemake ana i ka hana hala o ka hale wili hala o Haiku. O na kaikamahine i makemake ia no ka hana hala, mai ka 14 makahiki a pii aku.

            He ekolu põe Hawaii o Pauwela i loaa ka haawina malama ola mai ke Salvation Army mai o Wailuku, aka o ka pilikia he elua i pekapekaia aku i ke Salvation Army no ka on a rama, eia ke huli pono ia mai nei, a in a e pololei ana, alala o ka nele no ia i ka haawina malama oia.

            He o ia mau no ka pii o na meakuai, ua like no me ka wa o ke kaua, a oiai no nae he emi no na mea kuai o Chicago, o ia hoi ke eke kopaa keokeo, 1-- paona he $3 wale no, a o ka pahu palaoa hoi he $7, no na halekuai o kakou i keia wa he $10 ke eke kopaa keokeo, a he $13 no ka pahu palaoa.

            Ua emi mai ke kumukuai o ka paona pipi o ke kaona mamua o kuaaina nei, oia hoi he 16 keneka ko kuaaina nei.

            Ka ukuhana o na limahana kane amo na wahine o Haiku Fruit. Wahine, he 8 1/2 keneka o ka hora, a o na kane he 12 keneka ko ka hora. Na dala manuahi (bonus):

            No na keikikane ame na kaikamahine, 26 la hana (koe na Lapule) $3; 25 la hana $2; 24 la hana $1.50; 23 la hana, $.75. Aina kakahiaka, 5c; awa kea, 5c; ahiahi, 10c.

 

KA LAAU HAMO A CHAMBERLAIN

 

            O ka hoea ana mai o ka rumatika, a i ole o kekahi mau ano pilikia e ae paha, o ka Laau Hamo Eha a Chamberlain, ka mea nana e kipaku aku i ka eha me ka hikiwawe loa, me ka hoo'a koke ana i kahi i pilikia. Ma ka hamo mua ana no, e loaa ai ka oluolu. I ka manawa e malamaia ai he emole o keia ano ma ka home, e hooluolu koke ia ana ka hu'i o ka wela ahi, a papaa piha, ka moku, a palapu, me ka pehu ole. O ka mea oiaio, no na ma'i ma ka home he hoola hikiwawe loa ia, e pono ai e hoolakoia kela ame keia ohana. Eia ke kuaiia nei e ka poe kuai laau apau, o Benson Smith & Co., na akena no Hawaii. -Hoolaha

 

HOOMAKAUKAU NO MUA AKU NEI

            E Hoao e Hoomakaulii Ano… E Malama i ke Dala e wehe i Buke Banako H@ahu me ke

 

CHINESE-AMERICAN BANK

A NANA AKU I KA ULU O KAU DALA

            NA PAHU DALA     $1.00 na ka Wehe       Kihi o ka Alanui

            ao ka Hoolimalima      Ana i ka Hoahu           Moi me Nuuanu

 

NUPEPA KUOKOA

No ka makahiki (one year)….. $2.00

No eon mahina (six months)…$1.00

            O na Dala ame na Hoolaha Apau e hoouna pololei mai i ka ADVERTISER PUBLISHING COMPANY, LTD., wale no, P.O. Box 208, Honolulu, T. H.

            Entered at the Post Office at Honolulu, T. H., as Second Class Matter.

CHARLES S. CRANE…. LUNA NUI

 

J. BROWN, JR.

LOIO.

            He keiki Hawaii i makaukau ma kana mau oihana a he oluolu na kuka ana.

            Na hana Palapala, Huli ana i na Aina Pohihihi, Akena Kuai Aina, na Koi Aie ame Hoaie Dala.

Keena Hana: Rumi 3, Waity Bidg. Illuna, Alanui Moi, Mauka o Wall Nichols.

Kelepona Helu 5938.

6348

 

Park Soon

Moa Hana Uwaki, Mikini Humuhumu ame Ponogarapa. He Maiau ma kaHana Ana.

Alanui Papu, Kokoke i Kukui.

KELEPONE HELU 3028.

Ina ia'u ka hiki ke hoonee i na kuahiwi,

A i loaa ole ia'u ke aloha, he mea ole loa au.

 

Hookokoke ke aloha i na puuwai elua, E hiki ana no nae i ke aloha ke puu'nauwe i ka manao.

 

KakelameKukue

(KAUPALENAIA.)

Poe Kalepa ma,

ke Komisina

Poe Agena no na Mahiko

Lehulehu

 

AINA KUAI EMI LOA

$550- Apana Aina 50x107 1/2 ma ke alanui Iana, kokoke i ka pa kinipopo o ka Moiliili, a kokoke pu no hoi i ke alanui kaa uwila. $25 ka         ukumua, $15 i na mahina apau.

$350- Apana Aina 40x85 ma Lanakila mauka o ka Hale Pupule. He maikai a nani ka noho ana o keia wahi. He $25 ukumua a $10 i na                  mahina apau.

$160- Apana Aina, 50x100, Alanui 10, ma Palolo. $10 ukumua. $5 i na mahina apau.

PAULA KALAUKA,

(P. E. R. STRAUCHI).

Akena Kuai Aina Emi Loa.

Waity Bldg., Helu 71 Alanui Moi.

 

LUAU

Na PA, NOHO, PAKAUKAU ame na HALELOLE no ka Hoolimalima.

PEOPLE'S HARDWARE STORE.

453 Alanui Moi Akau, Koke i Palama Settlement.

KELEPONA 2670.