Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 26, 27 June 1919 — He Moolelo no MAGURETA a i ole Iloko o na Wiliau a ke Aloha. He Moolelo i Piha me na Haawina o ka Ehaeha. [ARTICLE]

He Moolelo no MAGURETA a i ole Iloko o na Wiliau a ke Aloha. He Moolelo i Piha me na Haawina o ka Ehaeha.

. ,/;i hnpohopo no na poino e kau mai ana maluna o'u, , ki»"u hopoho|iQ nui f malia ua halawai aku o Kauwila, poino nui loa. e hiki pono ole ai ia'u ke hoakaka •;.aopopo ia'u ke ano o kau mea e kamailio mai nei e \ kina: o ka'u nae e kamailio aku nei me na manao , ki.u oono. o ia no ka hookaawale loa ana aku i kela n;:i1oko aku o kou poo, malia paha he mau manao wale iv) keia. eia nae, hoopilikia e oe i kou noonoo. ;...<,manawanui oe maloko nei o kou honie, no kekahi ::t ka hoopioloke ole i kou noonoo, aole oe e uoho ~i ;:na. aka ina aole au mau ku-e ana mai, alaila e • ■ i;11 ;ma au i kuu kaikuahine, e hele mai e noho pu mo .. >!ua nou oiai kau kane i kaawale aku ai i kahi e loa.' f •> ; niahalo he nui nO kena mau hoakaka au e Mr. W'o--,ae manao au. he oi ae ka pono owau hookahi wale ma ko'u home nei, me ka hoopilikia ole aku i kou wahi a Kanani, me kona ike maoli ana iho no. \i.na hoomanawanui hookahi ana i kona mau manao -.namua hoi o ka ike wale mai o kekahi mea okoa ■ maikai ole. - aku la no o Mr. Wokina i ke koikoi paakiki ia Kait īiiai e hoi aku kona kāikuahine e noho pu me kela ■ :io<e nae he.ae iki mai o Mrs. Kauwila, a mahope ; hoohala ana i kekahi mau minuke ma ke kamailio . ialalii kumuhana okoa ae, hooia aku la o Mrs. \\*okina t n;.;;i pilikia kekahi, a he mau kokua paha ? i makenia e liana aku no ka pono o Kanani, ua makaukau ;:i;ma\va apau e hana aku nona, ua haawi ae la ke ; i , mawaena o laua, a huli hoi pololei aku Ia ka ona hanako no kona home, me ka nui nae o kona kauka pilikia i kau aku maluna o ka wahine opio, no ; kana kane i hana aku ai. 1111 e* holookoa mahope mai, aole no he mau mea i ■v > Kauuila. Ua noke ka oihana makai ma Kikako. i . - :,::i na wahi apau, aole he loaa o kekahi kanaka ia ; ku ike me na ano o Kauwila. aole no hoi he mau ike •.,«.. :i Kauwila i hele aku ai, raa kona manawa i haa- ... ī ke kulanakauhale o Kapalakiko. k i luili pono ia ana oloko o na buke a Mr. Kauwila. ua , .i ka mii maoli o na da!a o ka banako i pau iaia, a ia •:m ai ria kohokoho maopopo loa ana, aole he kumu . .i kela kanaka, i makemake ai e kaawale mai ke aku o Kapalakiko, a e haalele hoi i kona ohana ... i » ke kaawale ana aku no ia ma kahi mamao loa, e i na lima o ke kanawai ke kikoo aku iaia. i . . ;i • ;anawa a Mr. Wokina o ka hele hou ana aku e ike k .v 4 T'. ua hoike maoli aku la oia i na mea oiaio i ikeia .. :n huke e inalamaia ana e Kauwila maloko o ka • : i i: ;tko. o ia-ka pau ana he huina dala mahuahua i kela . ,i i ka lohe ana o Kanani i kela mau hoakaka., adle ia i • j,:«-a no kela vvahinp e maule ai, aka, tia hiki ole loa iaia .. .-,o :viai i hookahi huaolelo, a ke ku wale mai la no oia i-. aoie ho ikaika iloko ona, no ka hoomau ana aku i koua ••••..»'• :naikai. ; nae o kona hina ana iho ilalo. lalau malie aku la • W'okina iaia. a hoonoho ae la maluna 0 kēkahi noho, a ; !».>..;nalielie ana aku i na manao kupilikii o kela wahine ;•"■ !•»-<.niaka aku la oia e kamailio i na olelo e hoolana ana • ii'i 'iio i'o kana mau mea apau e hoakaka aku ana, i ;;m .-• pohala mai ai ko Kanani mau ipanao maikai, me .:-s;, :nai: . ! ! . .. īwi aku nei au i ka'-u mau mahalo ana he nui ia oe - W.ikinn. a ke nonoi pu aku nei no hoi ia oe.*e oluolu V • iioomaalili aku i kou mau manao maikai ole, aia '> . : p.jpM. alaila hele hou inai oe, ia manawa paha e hiki -īa kamailio maikai ana niawaena o kaua. No keia v a. ua hiki ole loa ia'u ke loaa ka noonoo maikai, • o o ka lohe ana, i kau mau hoakaka no ka pokole n • iai o ka hanako i kuu kane." i }..,• mea maikai e ae a Mt\ Wokina i ike ai e hana aku ■\::'io ka ae wak aku no \ ke noi a ka wahine opio, ' u m manao kaumaha. no ke kau ana aku o kekahi . : \ aikai ole maluna o Kanani. i haawi aku ai ka ona i .\.ko i kon.a aloha hope, me ka piha houo kona naau • a li.'i. no ka ike ana aku. ua haaleleia iho kela wahine. e • i;iaka epa o ke kolohe ino loa. _ • ka loaa aku o Kauwila i na makai ma kekahi wah;, '. ka hopuia, e hookolokoloia ana oia, a hookauia •iipa i maluna ona. o ka noho no ia iloko o ka hale•i 'i k;nia wahine ame ka laua keiki ke auamo aku i 'ni.i ehaeha oi aku o ka hilahila, i hookauia mai ma:ua e kela kanaka. ; imlih hookahi ana iho hoi o Kanani maloleo o kona u" ka nui o na noonoo like ole e lauwili ana iloko ' a i ku okoa ae ai oia iluna, hele holoholo ae la ma .v i. me ka hooho ana ae i keia mau olelo o ka ehaeha. «>a u Kauwila i aloha ia'u, elike me kana i l lool^ mau olelo, aole loa! "Ina aole oia i makee i kona ;kai, aole no oia i makee i ka inoa maemae o kana • i.ik' kana keiki/' 1 iau ina eliaeha mamua aku i kau mai maluna o Ka- ' t ka make o kona mau makua, pela hoi me kona "a ana e make ia Magureta, aole i lilo ia mau haawm i • mea. nui. ke hookukuia mai me keia mau haawina i u nialuna ona. a i ka nana aku i ua wahine opio nei, 1 ■ mai ai a noho iho la iluna o kona noho, ine He mea he pana maloko o kona puuwai, ua hele hoi k*ona ! na a haikea pu. "•'».» ae la ua o.Kanani ma.kekahi alahele e ae, e oili mai nipepa me na moolelo like ole, no ka holo mahuka vvi kane mai iaia aku, pela hoi na dala mahuahua i "■«•ko o ka banako, a e oiliili.ae ana na moolelo like oie, ■V.;u\ha mai o ; ka wahine, ke kumu o kela poino o k- >. mea nana j..k,ono..aku iaia e hplo mahuka,. ī pake^e • ''iai na lima aku o ke kanawai. ■•'< l.i mau mea apau e ala ae la iloko o ko Kanani noonoo. wale ana mai no ia i kona mau mano ehaeha oiai.-ua noke aku oia i ke ka.-ua i kana kane. mai na " : aulia mai. inai na.hana hoolilo o ke ano hoomaunauna, konio ana hoi iloko o na anaiha hauoli, ahiki- ī kona ana aku i kana kane. e hoemi mai i na hoolilo o ko >ho aua. he okoa mai ana nae. ka na nupepa e hoike j akea. no ke kumu i komohia elku ai kana kane noko >ino. ■ o na la mahooe mai, e noho-paa loa ana o Kanani ma- ■ kona honiie, me kona ae ole e hele holoholo, a i ole okipa mai paha i ka poe e hoea aku ana no ka īke ana ! ke akakuu a'na mai nae o kona mau noonoo maikai ' u ' i wa i kauoha aku ai oia ia Mr. Wokina e hele mai • kukakuka pu aija me ia, inaluna o kekahi alahele e ai. kona noho ana aku. • hoea ana,,mai. p ka ; ona o ka hale banako, a mahope o •".ouliala ana i kekahl mau minuke ma ke kamailio ana i na

mea i pili loa ia laua iho, ua hoomaka koke mai la no o Kanani i ke kamailio ana, i ka hana nui ana i eiakemake ai e ike ia Mr. Wokina: "O ka manao nui a'u i kauoha aku nei ia oe e Mr. Wokina e hele mai e kukakuka pu me a'u, o ia no ko'u hooholo ana, e kuai hoolilo aku i keia home, ame na pono hale apau, no ka uku ana aku i kekahi hapa o na dala a kuu kane i lawe ai mailoko mai o ka banako, a he nui no ko'u mau lako gula hoonani a'u i makemake pu ai e hooliloia aku." "O e Mrs. Kauwila," i hoomaka aku ai o Mr. Wokina e kamailio me ka ehaeha o kona noonoo, ua kahamaha e mai la nae o Kanani iaia. me ka pane koke ana mai: 4 'o na mea e loaa mai ana, mamuli o ke kuai hooliloia aku o i kuu home ame na lako hale apau 'aole no ia i lawa no ka uku ana aku i ka-huina dala a kuu kane i iawe ai mai ka banako mai ,aka nae ina kekahi ano, ua hoomamaia mai kuu noonoo a he hoomaka wale ana no hoi keia, no ka'u mea e hana akn ! ai, ma keia mua aku. "O na mea a na nupepa e kamailio nei, owau ka mea nana (i alako aku i kuu kane. iloko o na haua uhauha, mamuli o ko'u piikoi i na mea naui, o kela.kekahi o na hana hoopunipuni ino j !oa; a oiai eia no au oiai.nei, jne ko'u ola kino maikai, ua makaukatr loa au e hoihoi aku i na dala apau i loaa hewa mai, 1 a ua hiki no i'a'u ke hele i ka hana, i wahi e pono ai au ame I kuu kaikamahine." : ! ''Anhea oe e Mrs. Kauwila,' aole oe e lawe mai a hooko aku i n.i mea au i noonoo ai, he hana hiki o.e loa ia i kekahi wahine ke hana; ua makaukau loa au e auamo i na ko'iko'i apau. no ke poho ana o ka hauako, iiia o ka lawe ana o kau kane i kekahi huina dala mahuahua." ! '"Pehea ka uui o kau noke ana mai i ke a'o ia'u. aole e lawe--1 lawe i keia hana. aole ia he mea e loli ae ai o ko'u noonoo. J pela wale no e loaa mai ai ka maha i kuu lunaikehala," wahi • a Kanani. ' "N'o'u iho. he kanaka au me ka puuwai aloha, no ka pono ' o ka hoa kanaka, aole loa o'u makemake, e hooneleia oe i na mea apau e oluolu ai kou noho ana ame kau kaikamahine. Ua hiki ia'u ke kuai hoolilo aku i keia \iome, ame kona mavi lako hoonani apau loa. a o na da!a e loaa mai ana, e hookomoia aku maloko o ka hanako, ma kou inoa. E hoomanao oe, aole 0 oe hookahi wale no kau e malama aku ana ,aka o kau kaikamahine kekahi. e loaa aku iaia, na mea apau e hauoli ai, no ka mea o na haua apau a kau kane i lawelawe ai, maluna iho no o'ua ka auamo ana i na ko'iko'i, aole maluna ou." Haawi mai la o Kanani i kana mahalo ana ia Mr. Wokina no kona lawe ana ae i ke ko'iko'i o ke kuai hoolilo ana aku i kela home, aka aole ana mau kamailio, ma kahi e pili ana i na dala e loaa mai ana, mai ke kuaiia ana aku o kona home. Mahope o kela kukakuka pu ana o Kanani me ka ona o ka hale hanako. ua hoopau aku.la oia i na kauwa lawelawe, a hoomakaukau iho la iaia iho no ka hoi ana aku a noho maloko o kekahi mau rumi hoolimalima, no ka mea he wa wale no, e kuai hooliloia aku ai kona home, ame na lako hale apau, 1 ka poe makemake mai. Aole he hana nui ka huli ana i ka poe kuai, oiai ua nui na hoaloha o Mr. Wokina, a ia lakou oia i hele aku ai e kamailio no ke kuai ana mai i kela hoine, a he elua la mahope mai, o kela kamailio hope ana o laua, ua lilo aku la ka home o Kanani i ke kuaiia, a ma ka auwina la no hoi o kela la, ua.waihoia aku la ria daJa apau i loaa mai ma ke kuaiia P na mea apau, iloko o ka lima o Kanni. 0 ka noonoo mua loa i' oili ae iloko o Kanani, i ka wa i loaa mai ai kela lmina dala mahuahua iaia, o ia no ka lawe pololei ana aku no ka uku ana i ka aie o kana kane i ka hale banako, eia nae ua lohi loa, ua paa e ka puka o ka hale ,banako. a oiai aole he inea maikai ka waiho ana o kekahi huina dala mahuahua i ka hale, he hookahi, wile no hana pono ma kona aoao. o ia ka hoihoi pololei ana aku no ka home o Mr. Wokinn. 1 le mamao no kahi e hele ai a hoea no ko Mr. Wokina hale, e hiki ole ai ke helewawae, nolaila haalele aku la o Kanani i kona home, a hele mai la no kahi o ke kaa uwila, a maluna o ke kaa mua loa o ka maalo ana ae, i kau aku ai oia. O ka mea nae nana i hookahaha loa mai i kona noonoo, iaia i nana ae ai ma kona wahi e noho ana, ike aku la oia.i kekahi kanaka, ana i hoomaopopo ai ,oia kekahi maloko o kona honie, i ka wa ē kuaiia ana na lako hale, he kanaka nae i kuai ole i kekahi.mea, 6 ka hana a keia kanaka o ke kaU pu ana māi'me iā inaluna o ke ieaa hookahi, aole oia i ike. O ka holo aku la ia o kela kaa, ahiki i ka hoea ana i kekahi alanui okoa aku, ua lele aku la o Kanani ilalo, 110 ke kakali .ana a hoea mai he kaa okoa, o ka.mea apiki, ua lele pu aku la no kela kanaka malihini, ine ka hele okoa ana mai e paa i kp ia uei lima, no ke kokua ana aku ma ka lele ana mailuna inai o ke kaa. l'a hiki ana mai hoi o ke kaa uwila, ua kau aku la o Kanani iluna. a o kela k'»naka nu ro kekahi i kau mai, me ka noho kokoke ana mai ma kahi a Kanani e noho ana, aia-.nae iloko o Kanani ka liopouopo ame ka inaka'u no kona powaia e keia kanaka. | l ke ku ana o ke kaa, ma ke kihi o ke alanui, e; kokoke !ana.i ka.home o Mr. Wokina, ke poeleele aku la i kela ma- ' nawa. ua lele aku la nae o Kanani ilalo, a hoomaka aku la e i hele me na kapuai wawae awiwi, o kana mea nae e lohe mai : la, o ia no ke pahupahu aku o kekahi mea mahope ona. I Iloko o ka wikiwiki o ka Kanani hele ana. ua like ia me ka ! ole i-na kaina wawae loloa o ke kanaka nana oia e alualu aku ; ana, a iloko o ka manawa pokole loa, ua paa mai la kekahi pooj hiwi ona i ka hopuia, a ia wa i polia mai ai ka leo okalakala 0 ua kauaka nei i ka i ana .ae: ... "Auhea oe e ka madame, ina ua minamina- oe i kou ola, alaila mai noho oe a hoopuka he hookahi.huaolelo, o ka'u \vale no e noi aku nei ia oe ine ka maikai, o ia no kou haawi anā mai i na bila dala au e malama la. malalo o kou malu." | He kulana kupilikii keia i loaa ia Kanani, ina paha he wa- , hine okoa aku. ua maka'u oia, a hooko koke aku i ke koi v a kela kanaka ,Jiole nae pela, aole ia inea he maka'u iloko 0 Ka- , nani, a ua makaukau oia £ hoopakele iaia i'no ame na dala aAa ' e lawe la e haawi akū 'iāf McrWok'itfa. "• -T*"~ ' Me ka palamimo loa. ua pale ae la o Kanani i ka lima e paa ana maluna o kona poohiwi, a huli papu mai'.la imua o kela kanaka, me ka pane ana mai me ka maka'u ole: ] "Owai oe e keia kanaka hilahila ole o ka hoao ana e ukali mahope o kekahi wahine ? Ke.kauoha aku nei au ia oe, e haalele mai ia'u. o kahea aku auanei au i kekahi makai, e hele māi I e hopu ia oe. a hookonip aku malpkp p ka halepaahap!" I "O oe ka waliine koa hookahi a'u i ike ai," i pane aē ai ua kanaka uei, "me ka haule ana iho o.kona'mau lima ma kona | aoao, aole he hopu mai ia Kanani, aka n'ae pane mai la i ka i ana mai: "Ina no oe e noke ana i ke kahea, aohe poe e hele mai ana e kokua ia oe, piai aple he makai kpkpke mai' ma keia wahi. Aple au i hiampe i ko'u w:a i ike ai ua hooliloia aku kpu j home i keia la, aia ko'u mau maka maluna o kela mau bila dala i na manawa apau, nolaila e haawi mai i kela mau dala apau ia'u. aole au e wale' aku ia oe. .• • ; * . 1 "Aole loa e loaa he hOokahi keneka o ka'u mau dala ia oe e keia kanaka a ka hilahila ole." wahi a Kanani, o kona huli aku la 'no ia. hoomaka e holo. no kahi o ke alanui ololi, e hoea aku ai i ka home. o Mr. Wokina. : - ".,. Mai pakele no o Kanani ma kela hoao ana e holo, me ka loaa ole aku i kela kanaka, aka nae, e pa mai ana kai makani |me ka ikaika mamua pono mai o 'kona wahi ē holo aku nei, nolaila ua puhiia mai la kona lole, ke pulelo la iliope; a ke alualu aku nei no hoi kela kanaka iaia. ahiki i ka paa ana o ka lole, ia wa i huki mai ai ia Kanani ihope, aphe wa a hina o Kanani ilalo. me ka hooikaika wale no oia'i mau ai ke ku o kona mau wawae ilalo o ka honua. Iloko o kela manawa o ke kupilikii, aole he manaplana iloko | o Kanani no ka palekana o kanā mau dala. aka e lilo aku ana ia i keia kanaka a ka hilahila ole, eia nae lohe koke aku la oia i ka weheia ana mai o ka puka o kai hale e ku kokoke ana ma

ka aoao o ke alanui, me ka oili ana mai o ka malamalama o ke kukui iwaho, o kona hoomaka ae la no la e kahea me ka leo! nui, i na kokua, no ka hele ana aku e hoopakele iaia. Me na olelo hailiili kuamuamu, mai ka waha mai o kela! kanaka hilahila; ole, hoao mai la kekahi lima ona e lalau i ke' eke paalima a Kanani, ina 110 ka lilo aku iaia, o kona no ia e holo, me ka nana ole mai no kona aku e ka poe e lohe aku ana i kelā leo kahea o Kanani. Aole nae o Kanani i ae iki, e lilo aku kana eke paalima i keia kanaka, aka ua noke no oia i ka puliki, oiai hoi kela kanaka e aumeuine aku ana e lilo mai iaia, a ia laua no e noke la i ke aumeume i ke eke paalima, o ka Kanani mea o ka lohe ana mai, o ia no ke poha o ka puupuu, ma ke kumupepeiao o kela kanaka, a hina aku la ilalo o ke alanui waiho malie. "E ku ae oe mahope.o'u," i pane aku ai ka hoopakele o Kanani, me ka lalau okoa ana mai i ka lima o ka wahine opio, a hoihoi ae la mahope ona. "Ua hiki hoi paha, ua hina au ia oe e keia kanaka hilahila ole, i ko'u ike ole ana aku nei i kau mau hana powa, e hoomanawanui iho oe pela aliiki i kuu ala ana ae iluna," i pane mai ai ke kanaka nana i hoopilikia ia Kanani, me ka hapapa ana iho i kekahi pahi loihi ana o ka huna ana maluna o kona kino, a mamua nae o kona ku aha aē a hoao mai e hoopoino i ke kanaka nana i hoopakele ia Kanani, aia hoi he elua mau pu panapana e kau pono aku'ana imua o kona alo, e hiki j ole ai iaia ke hoonahoa mai, uwoki oe i ka mea hohewale e lohaloha ana, kohu ilio meeau, ka hoopepe. "E haalele koke oe e keia kanaka hilahila ole i keia wahi me ka hikiwawe loa. o ike p.uanei oe, aole he liana pomaikai, ka hoao ana e hoopilikia aku i kekahi wahine nawaliwali." i poha aku ai ka leo kauoha o ka inea nana i hoopakele ia Kanani. . • ''Aole oe e ki mai i kau mau pu ia u," i wikiwiki mai ai ua kanaka nei i ke kamaiiio, me ka anehe ana aku e hele, aia nae nialuna o kona mau maka, ke kuaki, no ka hoohokaia ana o kana moeuhane palaualelo. • , "Aohe hoopau manawa wale'ana iho, e ku koke oe a hele me ka awiwi. o keia ka leo o ke ola. ina i makemake oe e loaa hou he mau la.nou e hele lanakila ai," o ka hoomaka aku la 110 ia o ua kanaka nei.e holo no ka mea ina oia e hoohakalia iho ana, e paa ana oia i ka hopuia. I kela manawa a Kanani i ku pono ae ai mahope o kona hoopakele, aole he maopopo iki iaia o kona hoopakele, aka nae i ka wa i lnili aku ai ka nana ana a ua kanaka nei, ma kahi a ka mea powa, e mama la i ka holo. akahi no oia a ike.. o ka hoa paani no ka ona, o na la kamalii, ia wa i puliki aku ai oia i ka lima o kona hoopakele, me ka hoopuka ana ae i keia mau olelo: "O oe no anei keia e Laulani? O oe anei kuu hoopakele i ka wa o ka poino?" "Auwe no ka hoi e. o oe no ka keia e Kanani," i puliki iho ai no hoi o Laulani ma na lima o Kanani, o keia no ka manawa mua loa o ka loaa' ana aku o ka ike iaia, no ka wahine i hoopilikiaia. . . "O, e kuu hoaloha, ua pomaikai maoli ka au o ka oili ana mai nei, a lilo i mea hoopakele ae ia oe, mai ka tnana mai o kela kanaka powa. Heaha ka hana nui nana i kono mai ia oe e. hele lipokahi ma na alanui o Kapalakiko nei iloko o keia manawa o ka po?" "Mamuli o kekahi hana ano nui loa a'u i makemake ai e hui pu me Mr. Wokina. pela iho la au i konoia mai ai e liele mai i keia po," wahi a Kanani, me ke kulou ana o kona pop ilalo, i kau a inea o ka hilahila, no ka mea aole e hiki iaia ke nana pono aku ma na maka o ke kanaka ana i hoole aku ai i ka lawe ana mai i kane nana. "He hana naaupo loa keia au o ka manao ana o ka vya poeleele, ka nianawa e hele ai e ike i na hoaloha, no ka mea maloko nei o keia kulanakauhale, he nui wale ka poe powa, e kakaii ana o ka loaa o ka lakou mau pio. Eia ihea kau kanē e Kanani ? Oia ka mea kupono e hele pu me oe i ka po, pela wale no e paiekana ai ka hele ana, aole ma kekahi anoe ae. . "Alaila, aole anei-oe i lohe i na mea e pili ana nona?" wahi a Kauani me ka maikai ole o kona noonoo. j .V MOKUNA XXIII. ' | -'Aole a-'u mau mea i lohe iki.e pili ana ia Kauwila, ua make ā'np oia ?" wahi a Laulani, me kona piha i ka puiwa. , ,"Ina paha oia i make, e aho no ia, aka ua oi aku ke īno mamua.o ka make," a Kanani me ka hilahila ole t ka hoike j ana ae imua o Eaulani i ka mea oiaio loa e pili ana 110 kana j kane. . ... . ■ . "Healia ka manao o kau mau olelo \ kamailio mai nei e Kanani," aka nae iaia i ike iho ai i ka hiolo ana mai o na waimaka ma na papalina o ka wahine opio, hoopau ae la oia i ka uiele loa ana aku iaia, me ka pane ana mai ma ke ano hoomalielie, . "'E kala mai oe ia'u. no ka hoala aku 1 na mea e hoehaeliaia ai kou noonoo. nolaiia e waiho ko kaua kamailio aua maluna o keia kumuhana. a kekahi manawa okoa aku, alaila lalau mai la oia i ka lima o Kanani, a pe'a ae la malalo o kona noaeae. me ka i hou ana nmi: "Olelo mai nei oe. no kahi Mr. \\ r okina kau huakai o keia po, he hoaloha kamko loa o j Mr. Wokina no'u, a manao no au, aole oe e ku-e mai ana, no. ko'u lilo i mea nana e alakai aku ia oe a hoea i ka home o kela. kanaka a na'u no hoi e hoihoi pololei aku ia oe no kou home. I Mahope iho o ko'u ike pono aua i na mea i hanaia mai maluna ou i keia po, ua hiki ole ia'u ke nanamaka wale aku la oe, e.j hoopilikia hou ia mai e kekahi mea." , - ; ''Ke hauoli loa ne-i au, ke lilo oe ī mea nana e lawe aku īa u i no ka home o Mr. Wokina, ma kekahi aoao nae ke noonoo ae,; ke kaumaha loa nei au no kou hoopilikia wale ana aku no īa oe " eia nae iloko o ko Kanam uhane, ua oi ae kona hilinai , no'kona palekana malalo o ka Laulani kiai aua, mamua o kona. kaa malalo o Kauwila. , ■ , ]; "Aole loa.he wahi pilikia īki ma kou aoao, aka e hoohauoli loa ia mai ana kuu uhane, no ko'u lilo ana he luea la oe e Kanani/kuu lioa hololiolo-o na la kamaln,- -o -ka-noo-maka aku la no ia o Laulani e hele, no kahi o ka hale g■ Mr. | Wokina i ku ai, a oiai laua niawaho o ka puka-pa, i hou īho ia j oia ia Kanani: t . , , _ ! "O kaua like no anei ke komo iloko o ka hale a i olt, ma- j waho nei no palia au e kakali ai, ahikfii kon o.li hou ana mai: komo like no kaua e Laulani iloko o ka hale, he niea| makehewa wale noWu huna ana iho i ka mea oiaw piam; oe mai, oiai ua ike na mea apau he wahine au i , iho e ka'u kane, he kanaka hoi oia i holo mahuka aku, ma-; muli o kona lawe ana i na dala a kona mau haku, he hoo-1. kahi wale no mea ehaeha loa o kuu uhane. o ja no ke kau . ana aku o ke kiko eleele o na hana a ka makuakane, maluua ? 0 kana kaikamahine." . . j Iloko o Laulani, i kona wa ī lohe ai i na mea oiaio.e pin ; ana i na h'ana a Kauwila maluna o Kanani, ua piha loa oia, i'ka inain'a, ina paha o Kauwila kekahi i kela aole; e waiho iho ana o Laulani i ka haawi ana. aku ī kekahi pa ī; mahanahāna ma kona papalina, no ke epa o na hana a kela kanaka tnaluna o kekahi o na wahinie maemae loa. j ' Pii 'like aku ia laua a hoea noluna o ka lanai o ka hale,, hookani aku la o Laulani i ka bele kahea, aoleno hoi i loihi; ko laiia nei kakali ana. weheia mai la ka puka e kekahi > 'kauwa, a nō ka pane ana mai i ka ninau a Laulani, īna no--aia o Mr. Wokina maloko o ka hale, haawi mai.la oia ī ka ae me ke kōno ana mai ia laua nei e komo aku iloko. \ Hookipaia aku la laua nei e ke kauwa, maloko o kekahi keena. a i kaloaā'ana aku o ka lohe ia Mr. Wokina. he mau. malihini kekahi i makemake e ike iaia, aole kela keoniman^ 1 hoohakalia aku i ka hele ana mai, a me ka piha i na manao 1 aloha no ka \vahne t haaleleia e kana kane, i haawi mai ai j oia i na olelo hoolana, ka mea nana i kono aku ia Kananl. e hookahe māi i kona mau waimaka, alaila haawi mai la L

kona lima ia Laulani me ka pane ana mai i keia mau "Ua hoopuiwa loa mai ee e Laulani i ko'ii noonue, ma kou hoea ana mai nei i keia po," \vahi ana ine ka noke a:iu iho i ka lulu i ka lima o I.aulani. "I ka mnnawa nea oe i hoea mai nei?" "1 keia kakahiaka mai nei no au, iiū kuu })f»aloha kahiko, no Pilipo ka'u huakai ano nui o ka hoea ana mai nei. aia 110 kona hale ma /kahi e kokoke la i ke kihi ae nei o ke alknui, a e manao ana no au e hele mai e ike ia oe. iialawai iho la au ma ke ano ulia *ma ke alanui, pela maua i hoea like mai la ika manawa hookahi. Aole maua he mau mea i malihini kekahi i kekahi, no ka mea. no na makahiki lehulehu, ua pili loa ko maua mau home ko kekahi me kekahi. a ua lilo no hoi ko maua halawai h<M> ana, i mea honhaunli mai i ko'u manao." Ua pono kamailio wale aku lā no o Laulani. mn ke ano e ala ole mai ai na hoohuoi ana iloko o kela keonimana. ma kekahi ano nkoa ioa i hoea ae ai o Laulani. no ka hoopakelē ana ia Kanani. inai ka mana mai o ke kauaka powa. "Akahi mai la no au a hoomanao," wahi a Mr. W'okina, oiai ala mai la iloko ona ka hoomanao aua, no ua olelo a Laulani i kamailio aku ai iaia. ma kela manawa ana i hoea ak\i ai imua ona, maloko o ka hale hanko, i ka wa a Kauwila i hele aku ai no ke noi ana i hana nana. I ka pau ana o na kamailio niawaena o \\ okiua me Laulani, ia Wa i huli hou mai ai n \\ okina ia Kauani. a uinau mai la 110 Alika. ka bebe a Kanani, me ka nalu nui ana no nae iloko ma, i ka hana nui n keia wahiue opi. » o ka hoea ana aku e ike iaia ma kela po. No ko Laulani ike nae. aia kekahi hana u\ii a Kauani o ka makemake ana e ike.ia Mr. W'nkina. nolaila ku okoa ae la oia iluna. a kamailio mai la i kona mau hoa : "He mSnao ano nui paha ko Mrs. Kauwila i makeiuako ai e ike ia oe e Mr. W'okina, nolaila e honkuu mai olua ia'u, e komo ae maloko o kou ktena heluhelu huke. oīai hoi olua e kamailio ana maloko keia keena." "He manao maikai loa kena e Laulani. eia aku m> na huke he nui iloko o kahi waiho huke, e nana aku oe i kau mau huke apau i makemake ai e heluhelu," wahi a Mr. Wokin.i. "Ht manao ano nui i'o no ka'u o ka hele ana mai nei i keia po, aole nae ia he mea nou e Laulani e haalele mai ai i keia keena. O ka'u mau mea a]>au e kamailio aku ana imua o Mr. W'okina, aole ia he mea e pilikia ai. ke lohe pu oe e Laulani, o kekahi no hoi. ua makemake au e noho mai oe, a e lilo i mea kokua mai ia'u. no ka'u mau mea i hoolala ai no'u iho." No kela ka-ua a Kanani ia l.aulani, noho hou iho la oia ilalo, Mne kona noonoo ana iho, aia n<) ka hilinai o Kanani maluna ona, aole i lilo kona mare ana aku i ke kanaka ok«>a i kumu e hoopoina ai oia no kona hoaloha o na la kamalii. "Ke hoomanao nei no oe e Mr. W'okina. i ke kuai hooliloia ana aku o na lako hoonani apau oloko o kuu h<»me. M i hoomaka aku ai o Kanani e kamailio, me ke kunou ana mai no hoi o Wokina, e hoike mai ana i ka maopopo ana iaia o na mea apau e pili ana i ke kuai i hanaia. "Aa'ma kahi o ka elua kaukani dala a oi aku. i loaa mai ia'u, ua oi loa aku keia mamua o ka'u mea i manno ai, eia nae aole no i hoea aku i kahi o ke kumulilo i kinohi uo kela mau waiwai apau. '"O ka'u misiona i hoea mai la i keia po no ka hui pu ana me oe, no ka waiho ana aku no ia i ka huina o elua kaukani dala malalo o kou malu, ma ke ano. he ukumua ia, no na dala a kuu kane o ka lawe ana mailoko mai o ka hanako." alaila unuhi ae la o Kanani he mau pu-a hila mailoko av o kana eke paalima, a waiho aku la maliina o ke pakaukau. "Aole e hiki ia'u ke lawe mai i liookahi keneka o k»*ia mau dala e Mrs. Kauwila,",i pane mai ai o Mr. W'okiua. "Ē lawe oe i kena dala a hookomo aku maloko o kn l>anako, no kou pono ame ka pono o kau kaikamahine, elike me ka'u i a'o mua aku ai ia oe. O na hana apau a kau kane i iawelawe ai, a i hookomo aku ai iaia iho iloko o ka poino, « ole loa he wahi lihi kuleana iki ma kou aoao, e lawe mai aj i ke ko'iko' o ka uku hou ana mai i na dala i ]>au iayi; 0 ka'u wale no».e nana aku nei. o ia no ka loaa o ka palekana ia oe ame kau kaikamahine, me ko olua noho ana aku, niailoko mai-o ka nele ame ka hune." "Auhea oe e Mr. Wokina, ua paa loa kuu mauao e haawi aku i keia mau dala no ka uku ana i ka aie o kuu kane: no kau mea e olelo mai nei. e hookomo aku i keia mau da!a ma kekahi .wahi ma ko'u inoa, ke hoole loa aku nei au m:i nā ano apau. O ko'u lawe ana mai i keia mau dala. a hoo. lilo aku no .ko'u pono ame ka'u kaikamahine. na ku-e loa ia 1 ko'u lunaikehala maikai, nn ka mea. aole e hiki ia'u ke h<»olilo aku i na dala, i loaa mai ma ke ano maikai ole. "Ua paa loa kuu manao e haawi aku i keia mau dala ia oe e Mr. Wokina, 110 ka mea ua nui wale na dala i loaa hewa mai, i hooliloia aku no ka hoolako aua i kuu home, ame kekahi mau mea e ae he nui, a i wahi e loaa ai ka maha i kuu noonoo, pela au e nonoi aku nei ia oe, e !ftwe aku i keia mau dala. • H ike mai oe, o ko'u ae ana aku i kuti manao. e iualama i keia mau dala. e lilo ana ia i ukana kaumaha loa na'u e halihali mau ai iloko o ke koena i kne 0 ko'u mau la o ke ola ana," alaila noke okna iho la oia 1 ka uwe, irie ka huli ana ae a uwalo aku l;j imua o Laulani: "Ua kamaaina oe e Laufani i ko'u mali ano, e knkua mai oe ia'u, ma ka olelo ana aku imua o Mr. W'okina. a«»lc e hiki ia'u ke lawe mai i hookahi keneka o keia mau dab, a hoolilo aku no na mea e pnno ai au. Ua noho hana ;<ktt kuu kane, maloko o ka liale hanako. i noho ona ia e Mr. W okina. u.i kumakaia oia i ka hilinai i hookauia aku maluna ona e kona mau haku. ua lawe ae la i kekahi huin;dala mahuahua. ma ke ano aihue mai ka hanako inai. a holo mahuka aku la. Aole e hiki ia'u ke honia ae i keia manawa, 110 ka hiki ia'u ke hoihoi aku i ka huina da!a holoi)kT>a. a kuu-kane i lawe ai. 'aka n ka mea nae i loaa ia'u i keia wa, o ka'u ia e haawi aku nei. L T a hiki ia olua ke oleio mai ia'u i ka wahine naaupo. i ka hookano ame na an<» ino e ae a olua i manao ai, ua kupono ia'u, aole nae au e ae ana e hoohāahaa ia'u iho ma ka lawe ana mai i keia niau dala. me kuu ike no. aole he pono a he pololei o ia hana." Aole o Laulani i hoakaka ae i kona manao, elike me ka Kaiiani iAii' aku'ai imua ona, no ke kokua ana mai, aka kaa e mai la no ma ka aoao o Mr. Wokina ke kamailio ana, ma ka ninau ana mai ia Kanani: "1 kou haawi ana mai i keia mau dala ia'u. ua maopopo no anei ia oe kau mea'e hana aku ai? Pehea e liiki ai ia oe I<e malama ia oe ihn ame kau kaikamahine ?" "līe hookahi wale no a'u mea i ho<iholo ai. o ia ka hele ana i ka hana. ke loaa *mai he hana na'u; malia o lilo o<» e Mr. Wokina, i mea nana e hooikaika aku ma ka huli ana i keknVii hana kupono. K kala mai nae oe ia'u e Mr. Wokina no keia hooili ana aku Ia o'u i ke ko'iko'i maluna ou, i.o ke kokua ana niai ia'u. mahope iho o ka hana ana aku o kuu kane. i kekahi hana e hiki ole ai ke hilinai hou ia aku oia amr kōna" oliana." "L hoao oe e Mrs. Kauwila e hoopoina i na mea i hanaia e kau kane, aole e lilo kana mea i hana ai. i pali uui naha e alai mai i na maikai mawaena r»'u ame oe " ? pane hou aku ai o Mr. W'okina, me ka leo oluolu: *'Ma leo'u aoao. ke hoo'a aku nei au, e haawi no au i na kokua apau e hiki ana ia'u, no kou pono. no ka mea iwaena o na kaukani o na kaukani o na wahine ma ka honua nei, he kakaikahi loa na wahine i like ka oiai'o, ka hoopono ame ka makee i ko lakou kulana elike Ma ke ano nae he mau hoaloha, e oluolu oe e pane mai i keia ninau: Ua lawa no anei oe me na dala no ke kokua ana mai ia oe ame kau kaikamahine ?" (Aole i pau.) _ . ,