Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 27, 4 July 1919 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ko Ole ka Olelo

Wanana Lalau a Kekahi

Kikamahine Opio

 

Wanana o Josephine Makainai e Lukuia Ana o Honolulu

 Nei e ka pele me ka Hoakoakoa Ana o

Kekahi Poe ma Kahi o ka Pa ʻ ekana

 

@ Poalua aku la i hala, ka mana- @ @ ai kekahi wanana, no ka @ @ la. ka mahina ame no ho-ku, @ @ lukia o keia kulanakau-@ @ @, o ka hoea ana mai nao @ @ ana o kela wanana, ua ma- @ ia mai ka mea oiaio mai, oiai @ @ ke kulanakauhale o Honolulu nei @ @ nei was kona ano mau, a ke hele @ @ pa kanaka, ma ka lakou mau ha- @ na ka loaa ole he mau pilikia.

 

o ka mea keia wanana, no ka @ o keia kulanakauhale, na keka- @ kaikamahine opio no ia, o Josephine @ kona inoa, us puni maoli he @ nui o na wahine, na kane ame @ @ i na alakai ana a keia kaikamahine home o Maikainai i na po @ .

 

No na la âme na po elua, oiai e hookokohe loa aku ana i ka manawa e hookeia kela wanana, ua piha ka hale o Maikainai mauka ae nei o Kalihi i na kanaka me ka halihali ana i ko lakou mai pono o ka noho ana malaila, e laa ke kapa e hiamoe ai, ame ka ai, ma @ e ka lakou manaoio, o kahi wale @ ia o ka palekana, o na wahi apau @ ae o ka pa Makainai e kakeia mai ana e ka pele, me ka luku ana @ mea ola apau.

 

Nui ka Poe Manaoio

 

No kekahi mau mahina ae nei i hala, ia nui ka poe i hoea aku imua o keia kaikamahine, e hoolohe ana i kana mau kanana. a e hoolaia mai ana hoi ka n@@@@@ kekahi poe o lakou, a o kekahi a e na mea ano nui ana e kamailio mai @@ no na luahuna no ia e waiho mai nei lilo kela mau luahuna waiwai i kumu e ume nui ia aku ai ka noonoo o na kanaka, e ake ana e ohi i na pomaikai hui.

 

Ua punihei maoli kekahi heluna nui e ko ke kulanakauhale nei poe, i na @@akai lalau ana a kekahi uhane hau@@@ e noho ana iluna o keia kaikamahine. iwaena o ka poe i kaa aku malalo o na pahele ana a kela uhane lalau, o @@@@@ Crawford ame kana wahine, me ka lawe okoa ana aku i ʻ ko laua kaa otomobile a hoojomo iloko o ka pa o Makainai, no ka mea o kahi wale no ia e palekana ai, mai ka pau ana i ke ahi.

 

Ma ka hoike mai a kekahi poe, he ku maoli i ke aloha ka ike aku ma ke kakaiaka o ka Poalua nei, i ka hoakoakoa o na wahine me ka lakou mau keiki i kahi hookahi, no ka maka ʻ u i ka hoea mai o ka luku, oiai nae ka nui o ka poe i manaoio ole i kela mau hana, e nana aku ana me ka minamina, i ka puni wale o na Hawauu i kela alakai hewaia iloko o na hana hupo o ke au kahiko.

 

O Keia ka Ahahui Maluhia

 

O keia puulu e alakaiia nei e kela kaikamahine opio, o ka Ahahui Malu hia no ia, i hoolilo i ka home o Jesse Makainai i wahi no lakou e lawelawe ai i na hana hoomana. He manawa leihi ae nei i malama mau ia ai na hana boomana maloko o kela home, he mau mimeni no, o ke ano haipule, he mau kamailio Palapala Hemolele uo, ma ia ano iho la, ua nui na kanaka i hele mau aku e hoolohe i na hana o kela hoomana ua huliamahi maoli na kanaka mai na wahi like ile mai o keia kulanakauhele.

 

No kekahi manawa loihi, ka pee ana o ke kolohe malalo o ke koloka o ka epa, ahiki i ka oili okoa ana mai a ku iwaho, ia manawa, i ike pono ai kekahi poe, a hoomaka e hookaawale ia lakou iho, mailoko mai o kela ahahui, eia nae ua mau no ka noho o kekahi poe, me ka lilo ana mai o ke alakai ana i na hana apau malalo o kela kaikamahine opio.

 

Ua kapa kela kaikamahine iaia iho, oia ka Anela Mikaele, ke keiki a ke Akua, me ke kapa ana hoi i ka inoa o kekahi poe e ae, ma na inoa o na lunaolelo, a o ka hana mau i kela ame keia manawa, o ia no ka hoike ana i na hana kupaianaha, ka wanana ana no hoi, a oiai ʻ ua loihi loa ke paheleia ana o ka noonoo o ka poe i komo aky iloko o kela ahahui, ua hele maoli lakou a puni, me ka manaoio i kana mau mea apau e kamailio mai ai.

 

LAWE ELUA MAU KEPANI I NA OLA ME KA LAAUMAKE

No ka ae Ole o na Makua o ke Kaikamahine ke Kumu i Hookoia ai Kela Hana

NUI KO LAUA EHAEHA I KA HANA A KA LAAUMAKE

Make ke Kaikamahine he Hora Mahope o ka Loaa Ana a Make ka Ipo Mahope

 

Ma kekahi kula kula panoa a aui pali i pa mau ia e ka makani kokoke i Kuliouou i loaa aku ai he kaikamahine Kepani me kekahi keikikane Kepani opio, he mau ipo na ke aloha kupouli, iloko o ke kulana nawailiwili loa mahope o ko laua naauaua ana a i hoao hoi e hoopokole i ko laua mau laa o ke ola ana ma o ka inu ana i ka laau make hoomake noanoa. Maumaua keia ano hana i nei mau la mawaena o na opio Kepani, aole keia o ka makamua loa o ka ikeia ana o nei hana, he laweola i like loa me keia ka i hanaia e kekahi mau opio Kepani no ma Waianae he mau mahina aku nei i hala.

 

E wili ana laua iloko o ka ehaeha i ko laua manawa i loaa like aku ai mahope o ko laua inu like ana i ka laau hoomake naonao. He 17 makahiki o ke kaikamahine a nona ka inoa o Imuka Kimio, a he 21 hoi makahiki o ka opio kane a o K. Tomaya kona inoa, ma ka hora 4 auwina la o ka Poakahi nei ko laua loaa ana aku a laweia mai me ka awiwi loa no Honollu nei iloko o ko laua kulana nawaliwali loa. Ua make ke kaikamahine @@ hora mahope iho o ka hoea ana ae i ka Halema'i Moiwahine, me ka hiki liilii iaia ke hoakaka ae i na makai i kekahi mau mea e pili ana i kana hana, a no ke keikikane hoi ua hoihoiia aku oia no ka Halema'i Moiwahine me ka maopopo ole o kona ola.

 

O na olelo hope loa a ke kaikamahine o ka hoopuka ana ae mamua o kona make ana "ua hakaka pu laua me a'u." Mamuli o keia mau olelo ana i manaoia ai ua lilo ke ku-e mai a kona mau makua iaia aole a mare me Tomaya i kumu no ko laua hoao like ana e hoopokole i ko laua mau la o ke oia ana. Aia kahi noho o keia kaikamahine ma ke Alanui Liliha ame Moi, a no ke keikikane hoi aia ma ke Alanui Moi.

 

O kahi i loaa aku ai na kino o keia mau opio aia ma kahi e kokoke la i kahi noho o kekahi kanaka Hawaii ma ka inoa o Ku'i e kokoke la i Koho Head. O ka mea mua loa nana i hoike mai i ka oihana makai o Honolulu nei no keia poino he keiki Hawaii e ku ana e kiai i  ka halekhike shrdlupupupup ma kekahi hale kiai o ka lokoi'a o Maunalua. Ma ka hoakaka ka a keia keiki i na makai, ua holo aku ka kela kaikamahine imua ona me ka noke ana i ka uwe kapalili no ka nui o ka o ka eha i loaa iaia a kaapuni ai la ka i ka hale elike me ke ano o ka mea i pupule. Ua piha oia i ka maka'u a holo aku la no ka hale noho o na Kepani o ka lokoi'a a kelepona i na makai, a ua ike aku la oia i ka hoi hou ana aku o ua kaikamahine la no kahi ana i holo mai ai.

 

Ua hoouna kokeia aku ke kaa lawe ma 'i a ka oihana makai no ka loko o Maunalua, a mamuli o ke kuhikuhi a keia keiki i pololei ai ka huliia ana aku a loaa na opio e uwe a e wili ana i ka eha o ka opu.

 

He omole laau hoomake naonao ke waiho ana ma ko laua aoao. Ua manaoia o ke kaikamahine ke mea mua i inu a mahope ke kikikane.

 

Ma ka hoike a ke Kauka Ayer, me he mea la ua hookomo ke kaikamahine i ka omole iloko o kona puu a paa malie pela no kekahi manawa a hoalala i ka laau iloko o kona puu, mamuli o ka mo'a o ka puu.

 

Ua huli na makai i na makua o ke kaikamahine ma ka po Poakahi a aohe nae i loaa.

 

Wahi a Kauka Ayer o ka hoike ana ae ma ia ahiahi, "he kakaikahi loa ka poe i inu i keia ano laau make i pakele ke ola."

 

Ma ka la 21 o Iune i hala aku nei i hoohuiia ao ai ia keiki hana o keia hui pa'i nupepa, Alexander Ignacio me Viola McKeague ma ka berita o ka mare. He keiki hanai oia na Mr. ame Mrs. Wm. Kama o Papaikou, Hawaii, a i ikeia hoi ma kona inoa Hawaii, o Kalua Kupa.

 

  KU MAI KA MOKU LUKA I MANAOIA AI UA HOLOAI'A

Halawai me ka Makani Ikaika ma ka Moana a ma na Ulia Laki i Palekana ai

HAKI KA BUMI A KIPA I KEKAHI WAHI I KOKUA

Hoea Mai me ka Maikai o ke Ola o na Luina o ke Kapena ka i Loaa i ka Ma'i

 

O ka mokukuna Luka i manaoia ai ua holoai'a i ka moana, a ua pau hoi na kanaka oluna i ka make, ma@uli o ka lohe ole ia o kekahi m@a e pili ana no kela mokukuna, no ka manawa loihi, ua hoea mai la ia no Honolulu nei, ma ka Poalua aku la i hala, me ka palekana o ka moku ame kona poe kanaka apau, koe wale no ka loohia ana o kona kapena i ka ma'i, eia nae ua hauoli oia i ka hehi hou ana o na wawae i ka lepo o Honolulu nei.

 

Ma ke kelepa a ka mokukuna Luka o ka huli hoi ana mai no Honolulu nei, ua halawai ia me kekahi makani ikaika loa, a ma ua ulia pomaikai wale no i pakele mai ai kela mokukuna mai ka holoai'a ana i ka moana, ua haki nae ka bumi o ka pe'a hope, me ke kipa ana o ka moku ma Juluit, no ka hana hou ana i kela poino, mamua o ka hoomau ana mai i kona alahele no keia awa.

 

I kulike ai me na mea a Kapena D. P. Wali i hoike ae a@, no ka huaka'i huli hoi mai a kona moku, he mau la helu wale no, mahope o ka haalele ana aku ia @@@@, Fiji, ua keia aku la na hiona maopopo loa a kekahi makani ikaika, me ka i@@ pu. Ua hookele oia i kona moku, ma ke alahele ana i manao ai, o kahi ia, e oili koke ai oia  mawaho o ka makani ikaika, nolaila ua holo kona moku i ka akau, a mahope o ke kakali ana no @@ na la eha, me ka hoea ole mai o ka makani ikaika, ua haki iho la ka bumi o ka pe'a, a wahi ana, ua laki maoli, i ka loaa e ana o kela poino, o ka mea, i hakalia no ka a paa i ka hana hou ia, o ka loaa iho la no ia o ka moku i ka makani.

 

No na hora he 24, wahi ana, he make wale no i na manawa apau, aia ka make ma ka aoao o ke kanaka kuhoe, i@a no ka hiki ole iaia ke hookele i ka moku me ka palekana, e poino ana na mea apau, me ke kahuli o ka moku.

 

Ma ka la mua loa i loaa ai ka mokukuna Luka i ka makani ikaika, wahi a kona kapena, ua like ka holo o ka moku me he lio heihei la, no ka mea ua piha na mile he 168 iloko o ka la hookahi, oiai nae he mau pe'aihu wale no.

 

Iloko ka o na la e hakoko ana ka Luka me ka makani, aole he maopopo o ka lani ame ka moana, he like wale no ke nana aku, i ka hele a kuakea pu, e lele ana no hoi na hunakai, me ka hoomaha ole, e hiki ole ai ke ike aku i kekahi mea ma kahi mamao.

 

I ke akakuu ana mai o ka makani, ua hoomaka aku la ke kapena e hookele i kona moku no kekahi wahi kokoke mai, a ku aku la i Juluit, he ewalu la o ka noho ana malaila e hana ai i ka bumi i haki, a mailaila i huli hoi mai ai no Honolulu nei, ma ke alahele loihi nae, oiai ua kaawale loa ia mai kona alahele pololei e hoea mai ai il@ lo o ka manawa kupono.

 

Mamuli o ka loihi loa o ka manawa o ka Luka i ka moana, ua aneane maoli e pau na meaai, he nui no na meaai i koe, me ka hoomanawanui no @ae i ka ai ana aku, aohe piikoi ana i mau meaai maikai, aia a ku i ka aina alaila pono.

 

Ma ke ahiahi nei i haalele iho ai na lala o ka Ahahui Lunalilo me ke Court Camoes no Maui, ma ke ano he mau malihini, na ka hui Pokiulai ma ka moku o Kama, e hoea hou mai ai no keia kulanakauhale, ma ke kakahiaka o keia Sabati ae.

 

O ka aelike mawaena o ka hui mahiko o Waiakea, Hilo, Hawaii, ame ka poe hookuonoono, ua kakauinoaia e na aoao a elua, me ke apono o ke Kiaaina, a ke hooikaika mai nei ka poe i loaa ko lakou mau aina hookuonoono, i ka mahi ana i ka aina; a ke ku nei na home nani ma kela ame keia wahi, e lilo aku ai o Waiakea i kulanakauhale nui ma keai mua aku.

 

HAUHILI KA AI A KE KAWELE-A I NA LUNAKIAI

Haalele ka Meia Fern i ka Halawai a na Lunakiai ma ka po o ka Poakahi Nei

LAWE O HOLLINGER I KE KULANA LUNAHOOMALU

Hoole na Lunakiai Bellina ame Ahia i ka Haawipio Ana i ko Laua Mau Noho

 

Hookahi minuke mahope iho o ka hora 12 o ke aumoe o ka po Poakahi nei ua lawe ae la na hoa o ka papa o na lunakiai o ke kulanakauhale a kalana i ka hana ma ke kukulu ana ae i ka papa hou me ka hookomo ana aku ia Eben Low ma kahi o E. A. Mott-Smith. Haalele mai ka Meia Fern ame na Lunakiai Petrie ame McClellan i ka halawai me ka huhu no ka makemake ole e noho iho a ike i na mea e hanaiaj ana.

 

Hooleia ko Fogarty kuleana e noho i hoa no ka papa a waihoia kona palapala hookohu ma ke pakaukau mamuli o ka hoole ana o Ahia ame Bellina e haawi i ko laua noho iaia. Ua hoohalahalaia keia hana a ka papa e ka Loio Olson, ka loio ma ko Fogarty aoao.

 

Iloko o ka manawa o ka malamaia ana o ka halawai, ua heluheluia ka moolelo o ka halawai i hala a aponoia. Oiai ka hora 12 e hookokoke mau mai ana e alawa mau ae ana na maka o ka poe makaikai i ka @waki e kau ana ma ka paia o ka rumi. Iwaenakonu o ka manawa e heluheluia ana ka moolelo @@@@@ ae la ka Lunakiai Petrie iluna a i mai la: "E na keonimana, aole makou i manao he hana pono na ka papa hou ka lawe ana i ka oihana ahiki i ka hooholoia ana o ka ninau e ku nei mamua o ka aha kiekie, ma ko makou manao he hana maikai a ku i ka mahaloia na keia papa i ka aha kiekie nana e noonoo mai nei ke kupono a kupono ole paha o Kumalae ame Pacheco, ka lawe ole ana i kekahi hana ahiki i ka loaa ana o ka olelo hooholo. No ia kumu, ke @@i aku nei au e hoopanee loa ia keia halawai." Ua kokuaia keia noi e McClellan.

 

Mamua o ka hooholoia ana o ke noi a Petrie ua ku mai la o Arnold a hoakaka no ka pono o na Repubalika. "Ua hoomaopopo makou apau aia he ninau o ia ano mamua o ka aha kiekie, a ua ike i ke kupono o ka hoouna ana mai i kekahi palapala ia J. H. Wilson, e noi ana iaia e hana na aoao kalaiaina a elua i kekahi aelike aole e kukulu ae i ka papa hou ahiki i ka loaa ana o ka olelo hooholo a ka aha kiekie, aka nae aohe pane i loaa mai ia makou. Elike me ia a oukou i maopopo ai, e hoomau aku ana ka papa e ku nei i keia manawa i ka hana ahiki i ka hookuponoia ana o ko lakou hope, a in a e hoomau loa mai ana o Petrie i kana noi, e noi aku ana au e kaheaia na inoa."

 

Ku mai o Mott-Smith a noi mai la no ka rula a ka meia, oia hoi, oia mau no paha kona kulana lunakiai ia manawa a aole paha, oiai ua ikeia ma ka manawa ua hala ka hora aumoe. "He elua minuke i koe ma ka manawa pololei loa," wahi a ka meia o ka pane ana mai, oiai nae he 6 minuke i hala ka hora 12 ia manawa.

 

Ua hoomakaia ke koho ana no ka hoopanee loa ana i ka halawai, 5 ma ka aoao ku-e i ka hoopanee a 2 ma ka aoao apono. Haule ke noi.

 

Haalele na Demokarata i ka Hawaii

No ka haule a@a o ka Petrie noi, hopu aku la oia i kona papale a @ili aku la e hoi, a nana ka hoi ua ukali aku la ka Meia Fern ame McClellan mahope on a. Ia manawa ua lawe ae la ka Lunakiai Hollinger i ka noho i haaleleia iho e ka meia, a ia manawa i ninau hou aku ai o Mott-Smith ia Hollinger ina o ka hora 12 ia.

 

"He eiwa minuke i hala ae la i keia manawa," i pane mai ai o Hollinger.

 

"Ina pela," wahi a Mott-Smith, "ua makemake au e hoakaka aku i ko'u manao, no elua makahiki i hala ko'u noho ana, a ua loaa mau ia'u ka manao ma ka la 30 o Iune, hora 12 aumoe, e pau ai ko'u manawa; nolaila, ke waiho aku nei au i ka hana i keia manawa ia Eben Low, ka lunakiai hou i koho ponoia.

 

Ua waiho mai la o Eben Low i kona palapala hookohu lunakiai, a aponoia kona hookohu, a laweia na hoohiki oihana o Kalauokalani, na Lunakiai Hollinger, Arnold ame Eben Low.

(E nana ma ka Aoao 2)

 

Hooholo ka Aha Kiekie ua Kupono o Kumalae me Pacheco

Kauohaia ka Lunakanawai De Bolt e Kauoha ia Kalauokalani e Haawi i na Palapala Hookohu--Hoohalahala Nae na Loio Repubalika

 

O ka paio mawaena o na Repubalika ame na Demokarata, maluna o ka ninau kupono a kupono ol o ka Lunamakaainana Kumalae ame ke Senatea Pacheco, e noho i mau hoa o ka papa lunakiai no ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, ua hoea mai i ke kaa ana o ka lanakila ma ka aoao o na Demokarata, ma o ka hoopuka ana mai o ka aha kiekie i kana olelo hooholo, ma ka Poakahi aku la i hala, e hoakaka ana, ua kupono o Kumalae ame Pacheho, ma ko laua kohoia ana i mau hoa no ka papa lunakiai, ma ia ano, e kauohaia aku ka lunakanawi o ka aha kaapuni e haawi aku i ke kauoha i ke Kakauolelo Kalauokalani, e hoopuka mai i na palapala apono no ke kohoia ana o Kumalae ame Pacheco i mau hoa no ka papa lunakiai.

 

Ua k@like ka manao o na lunakanawai ekolu o ka aha kiekie, ma ka lakou olelo hooholo, no ke kupono o Kumalae ame Pacheco, ma ko laua manawa i kohoia ai i mau hoa no ka papa lunakiai; a e haawiia aku hoi ko laua mau palapala hooia, no ke kohoia an@ i mau hoa no ka papa.

 

O kahi wale no i kulike ole ai o ka manao o ka Lunakanawai Kiekie Coke me kona mau hoa, o ia no ka hooholo ana o na Lunakanawai Kemp ame Edings, o ka ninau no ke kupono a kupono ole o Kumalae ame Pacheco, aole ia i hoalaia mai, ma ka hoopii, e ka@@ha ana ia Kalauokalani e hoopuka aku i na palapala hooia no ko laua kohoia ana: oiai hoi, o ka manao o ka Lunakanawai Kiekie Coke, ua komo pu ia ninau kupono, a ua hooholo oia i kona manao, ua kupono o Kumalae ame Pacheco.

 

Ke Ano Nui o ka Olelo Hooholo

O ke Kokua Lunakanawai Kiekie Kemp ka mea nana i haawi mai i ka olelo hooholo, maluna o na ninau i waihoia aku imua o ka aha ma ke ano nui penei:

 

"O na ninau ma ke kanawai, e pili ana i ka hihia mamua ae nei, i waihoia mai imua o makou no ka haawi ana aku i olelo hooholo, e ka lunakanawai elua o ka aha kaapuni, o ka apana hookolokolo kaapuni ekahi, ua waihoia mai ia ma na hoakaka waha, ame na mea hoomanao, a o ka makou pane no ia mau ninau elike me ia i koiia mai ai, o ia iho keia:

 

"O ka ninau mua, no ke kupono a kupono ole, ina ua komo ia iloko o ka hoopii, o ka pane no ia ninau, aole.

 

"Mamuli ae la o ka pane o ka ninau mua, ke hoihoi hou ia aku nei ka ninau elua me ka loaa ole o ka pane.

 

"No na ninau ekolu me ka eha, o ka pane no ia mau ninau, he ae.

 

"O keia iho la ko makou manao, a e hoomakaukauia ana a waiho mai ma kekahi @a ma keia hope aku."

 

Penei hoi ka manao o ka Lunakanawai Kiekie Coke, ma kahi e ku-e ana i ka manao o kona mau kokua:

 

"Ma ko'u manao, o ka ninau no ke kupono o Messrs. Kumalae ame Pacheco, he ninau ia e pono ai e hooholoia e ka aha kaapuni, ma ia ano iho la, e pono e paneia ka ninau ekahi, ma ka ae.

 

"Ke manao nei au, ua kupono o Messrs. Kumalae ame Pacheco no ko laua kohoia i mau lunakiai no ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu, ma ke koho baloka o June 3, 1919, a @a kuleana laua i ka palapala hooia no k@ laua kohoia ana a puka, mai ke kakauolelo kalana mai, a ua kuleana e lawe ae i kela kulana oihana, a e lawelawe aku i na hana i pili ilaila, no ia kumu, e paneia ka ninau @lua, ma ka aoao @e."

 

Waiho i ka Hoohalahala

Iloko o na hora ekolu, mahope iho a ka hoopuka ana mai o ka aha kiekie i ka olelo hooholo, no na ninau i waihoia aku imua ona, ua hooko aku ka Lunakanawai Kaapuni John T. De Bolt i ke kauoha a ka aha kiekie, e kauoha ana i ke Kakauolelo Kalauokalani, e hoopuka mai i na palapala hookohu o Kumalae ame Pacheco, eia nae, ua hoea aku na Loio Withington ame Olson, a waiho aku i na koina no ka hoohalahala loa ana i ka olelo hooholo imua o ka aha kiekie o Amerika Huipuia, nolaila aole i hoea mai i ka manawa e pau ai na pohihihi, no keia pilikia, nana i hoohihia i na hana a ka papa o na lunakiai, no keia n@@ ana aku.

 

AUHEE E KA PILIWAIWAI-KOKOKE I KO HEEN MANAWA

O ke ki-pa kekahi o na hana piliwaiwai i kamailio nui ia iloko o na la hooikaika kalaiaina i hala, no ke kokoke loa mai paha o ko Mr. Heen manawa e lawe ae ai i ka mana ke auhee e aku nei na hana piliwai apau i hoomaopopoia, koe paha ma na wahi poopoo.

 

Ua hoopau na banako kipa o ke alanui Kukui i ka lawelawe hou ana ia hana ma ka manawa i kohoia ai ka Lunakanawai Heen i loio kulanakauhale ame kalana, a mai ia manawa mai ma ka oleloia ua paniia ua buke oihana a ia mau banako.

 

O ka hana piliwaiwai paikau a na Pake kekahi i hoomaopopoia ke @mi loa aku nai ame he mea la e pau loa aku ana, o ka poe na lakou i lawelawe mau ia hana ua kau ka weli ia Mr. Heen.

 

Iloko o na manawa haiolelo hooikaika baloka i hala o kekahi o na hana mua loa a ka Lunakanawai Heen i hoike aku ai ma kana haiolelo oia no ke kinai ana i na hana apau ma o ka hopuhopu ana i ka poe na lakou e lawelawe mau nei ia hana.

 

Ma ka hoike mai a ka poe i ikemaka, ua hele ka home o Jesse Makainai o Kalihi ae nei a piha i na kanaka, i kau a mea o ka manaoio i na alakai ana a Josephine Makainai o Kalihi ae nei a piha i na kanaka, i kau a mea o ka manaoio i na alakai ana a Josephine Makainai o kela wale no kahi e palekana ai ke ola o no kanaka, mai ka lukuia mai e ka pele. Aole he hookoia o ka wanana i hoikeia ae i ke akea, no ka lukuia o keia kulanakauhale, ma ka Poalua nei.

 

E KILA ANA NA PU ALOHA HE 21 I KA LA 4 O IULAI

 

He 21 kaai ana a na pu kuuiahi nia ka hora 12 awakea o keia la maloko o ka pa alii, ka ka lahui hoomaikai no ka hanohano o ka pokiulai, ka la hanau o ke kuokoa o ke Aupuni Amerika, ka piha hoi o na makahiki 143 mai ka @a mai o ke kukalaia ana o ke Kuokoa i ka 1776; o ka pauina hope ia o na hana hoomanao e malamaia ana maloko o ka pa alii.

 

E hoomaka ana ka paani ana a ka Bana Hawaii ma ka hora 9:30 a.m a e wehcia ana na hana o ka la e ka Lunakauawai Sanford B. Dole ma ka hora 10:15, ku lunahoomalu o na hana o ka la, me kekahi pule mai ka Rev. Akaiko Akana mai, ko kahu o ka Ekalesia o Kawaiahao.

 

E hoohalaie aua kekahi mau minuke me na himeni malalo o ka hookeleia ana e ka ahahui hoolaha meahou ame ka Ahahui Rotary. E heluheluia mai ana ke kuahaua no ke kuokoa, a na ke Kiaaina C. J. McCarthy e haawi mai ana i ka haiolelo i pili pono loa no na hana hoomanao o ka la. E ukaliia mai ana kana haiolelo e ka Lunakanawai Horace Vaughn o ka aha apana Amerika maluna o ke kumumanao i pili i na makainana Amerika ame ka poe i loaa na pomaikai mamauli o ka hookupaia ana i mau makaainana Amerika iloko o ka manawa o ke kaua. No keia kumu ua manaolanaia e lehulehu ana na lahui e mua, na koa ame na makaainana pu e akoakoa ae ana ma ke kahua o ka pa alii ma keia la.

 

He 60 ka nui o ka poe ma ʻ i lepera i laweia aku i ke kahua ma ʻ i o Kalaupapa ma ka Poaono aku la i hala ma ka mokuahi Mikahala.