Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 27, 4 July 1919 — Page 6
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
He pule ano nui iho la keia o makou. mamuli mai no o ka ae ana o ka Hui Mahiko o Waikea nei e uku mai ia makou he 60 pa-keneka maluna o na loaa apau o ko makou mau aina, elike hoi me na koi mau ana a ko makou mau lunahooponopono mai kinohi mai o ka hoomaka ana o ko makou lawe ana i keia mau aina o Waiakea.
o ka mea oi ae nae aʻu e hoike aku @ ia oe, o ia no ka uiu ana o keia kulanakauhale mai ka ole mai, a ke kuianakauhale nui maoli no a ka maka hoi e hoohihi ai ke ike mai. ke olino nei ka a ana o no kukui uwila ma na home i paa, ke liuliu nei ke keena wai o Hilo e hoomoe i na paipuwai maluna o na home hookuonoono, malalo o ka hooponopono ana a Mr. Akau ame kona hope enegina Mr. H. Allen o Honoluou. Ke huki mau ia nei no na papa no na home hou e kukuluia aku ana, a ua paa iho uei hoi ka home o kou mea kakau a ua hoau ia iho nei no hoi me ko'u mau hoa Mr. Lot K. C. Lane ame Mr. S. K. Kalama i ka la 15 iho la o keia mahina.
Eia no laua me a'u i keia mau la ahiki i ka wa e paa ne ai ko laua man hale i keia mau la iho, he elua home nani o Mr. Laue e kukulu nei no kana mau kaikamahine, a me he la e makaukau ana no ka noho ana i ka Poaono iho paha o keia pule; a me he la, e paa pu ana no ko Mr. S. K. Kalama home ia la hookahi no.
`Ua paa a ke noho nei o Mr. ame Mrs. Joseph Kalima ma ko laua kakela nani i ke Sabati mua aku la o ka pule i hala. a o Mr. ame Mrs. John Kai Opio, ke noho nei laua ma ko laua kakela kokoke i ka halekula o na keiki ma ka mile ekolu nei, a pela pu hoi me ko Mr. Maeole home ame ko kekahi poe e ae he nui a he lehulehu wale aku.
Ke kamana ia nei uo na home o ka poe no lakou no inoa malalo iho nei, a me he la, e pau loa ana i ka paa mamua o ka pule elua o keia mahina ae: Mrs. Malina Kaulukukui, Mrs. Makahi, Mrs. Laura Makanani, Mr. S. K. Sylva, Mrs. Laura Makakuokalani, Mr. Ku leaia, Mrs. Kalei Aona, Mrs. J. K. Kanepuu ame ko kekahi poe e ae ho nui wale, a o ka poe no lakou no inoa maluna ae, he poe wale no no Honolulu.
Ke holomua mau nei ka hana mahiai i na mea apau e noho nei ma keia aina, a ke haua mau ni ua kane, na wahine ame na keiki. He nui ka hana kamana, a ke lawelawe lima man nei o Mr. S. K. Kalama i ka oihana kamana; ke lawe aelike nei o Mr. Lot Lane ame kou meakakau ma na hana eli no na luawai ame ua eli alanui ana. He nui loa ka hana. A maluna ae o na mean apau, he aloha ka noho ana o na mean apau, a he kohu ohana hookahi hoi i ano like aku paha me ka moolelo o na paionia o pa aina e.
O ka mea kupanaha nae, he keu a ka maloo o Hilo nei keia mau la, holo hoi elike me kaʻu mea i lohe mau ai i koʻu luauʻi makuakane i kau a mea o ka ua hoouaaikola o keia aina.
No Mr. James N. K. Keola kekahi home nani loa e ku nei ma Waiakea nei, a ke lawelawe nei no hoi oia i ka oihana lunahooponopono no ka nupepa "Ka Hoku" o Hilo nei. I keia pule iho la no i hoa mai ai o Mr. Kekua o ka oihana makai o Honolulu ,a ke liuliu nei no kona home me ka Hilo Mercantile no ke kukulu ana.
Eia i Hilo nei o Ho. E. K. Fernandez ame na liona no ka hoikeike aua, a ke makaukau nei na keiki o Hilo nei no ka la Pokiulai ae nei. He nui na lealea e hoolalaia nei no ia la, ame he la e ohuohu ana o Hilo nei ke hiki mai ia la. Owau iho no,
GEO. K. KAIA.
Waiakea, Hilo, June 26, 1919.
EIA I HAWAII NEI KE POO O NO MAMONA
Ma ka pule aku la i hala i hoea mai ai i Hawaii nei ka Peresidena E. Wesley Smith. ke poo hou o ka Misiona o ka Hoomana o Iesu Kristo o na La Hope i hookohuia mai nei ma kekahi manawa i hala koke aku nei ma Hawaii nei, a ke noho mai nei oia malokoo ka hale kahu o ia hoomana ma ke alanui @. O ka Bihopa Samuel Woolley, ka mea nana i malama na hana o ia hoomana ma Hawaiinei no kekahi mau makahiki lehulehu i hala, a e noho mau aku ana oia ma Laie uo ka malama ana i na @ ma ia panalaau ma nei mua aku.
Ua hoopaneeia ka hoolaa ana i ka Halelaa o na Mamona ma Laie i hoolalaia ai e malamaia ana i keia mahina ahiki i ka loaa ana he moku nana e lawr mai i na elele ianei mai ke kula nakauhale mai o Loko Paakai, he lehulehu ka keia mau elele o holo mai ana @, komo pu me ka Peresidena Heber J. Grant ame kekahi mau Iuna lehulehue ae o ia hoomana, pele ka oleloia.
Ma keia hoea ana mai la a ka Peresidena Smith no Hawaii nei he hoi hou ana mai la ia ana no kona home i noho ai i kona mau la opio, no ka mea ma Hawaii nei no oia i hanauia ai i ka 1886. @ lehulehu na manawa a kona makuakane. ka Peresidena Joseph H. Smith. i hoea mai ai i Hawaii nei i na la mua o ke kukuluia ana ae o ia hoomana a mahope mai no, a ma kekahi o ia mau huaka'i ana o ka holo ana mai i hanau ai o Wesley Smith ma Hawaii nei
KANAWAI 138.
(B. S. Helu 189.)
he kanawai e hoomaopopo ana i haawina no ne kumame ka lawe ana ma ke kanawai i kekahi mau waiwai paa e waiho ana ma nawiliwili, Kauai, no na pono @ ame na Kahua Hale Ukana no na Pono Awa o Nawiliwili.
e hooholoia e ka ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
Paku 1. O ka Loio Kuhina o ke Teritore o Hawaii ma keia ke hoomanaia aku nei a ke kuhikuhiia aku nei e hoopii me ka hikiwawe kupono e hanaia no ka lawe ana malalo o ke kanawaii kekahi mau waiwai paa e waiho ana ma Nawiliwili. Kauai, i noho on a ia e ka waiwai o Kanoa i @ aku ka nui i ke kanalima (50) eka, no na pono alanui ame na @ @ ukana nona pono awa o Nawiliwili.
Pauku 2. O ka heluna o umi tausani dala ($10,000.00), a i ole. o kekahi hapa oia heluna e lawa kupono ana, ma ke hookaawaleia nei mai na loaa laula ae o'ke Teritore o Hawaii no ka uku ana aku ia heluna elike ka nui me ka @ haawiia aku ana malalo o na hoopii ma ke kanawai no ka lawe ana mai ia waiwai paa.
Pauku 3. E mana keia Kauawai i kona aponoia ana.
Aponoia keia la 25 o Aperila. A. D. 1919.
C. J. McCARTHY,
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 139.
(B. S. Helu 197.)
he kanawai e hoololi ana i ka pauku 17 o ke kana wai 26 o na kanawai o ke kau o 1917, i kapaia " he kanawai e hoomana ana, hoolawa ana ame ka haawi ana i uwila no ka hoomalamalama ana ame ka ikaika Hoiiana. Maloko o ka APana o Kapa, Kaewaiilau, Maluna o ka Mokupune Ame Kalana o Kauai, Teritore o Hawaii.'
OIAI, mamuli o ka nui hewahea o na kanawai hookomoia no k kaua a ua lilo ka manawa o ka AHAolelo o Amerika Hupi piia no ka noonoo anan ia mau mea iloko o ke kau i hala aku a ua haaleleia he lehulehu o na knawai i hiki e noonoo ia in a aole ke kaiwa, a iwaena oia mau kanawai i hiki e noonop ia in a aole ke kaua, a iwaena oia mau kanawai ke kanawai i mkemakeia ke aponoia ana o ke kanawai 26 o na Kanawau o ke kau o 1917 i hoikeia maluna ae, mamua o kona hiki ana e lilo i kanawai; holaila. ano, i mea e loaa ai ke kaulike,
E hooloia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii.
Pauku1, O ka Pauku 17 o ke knawai 26 o na kanawai o ke kau o 1917 ma keia ke hooliia nei i heluhelu ai penei;
"Pauku 17. E mana no keia Kanawai a e lilo i kanawai mai a mohope aku o ka la o kona aponoia ana e ke kiaaina o ke teritore o Hawaii, koe nae a aponoia mai e ka Ahaolelo o Amerika Huipuia, a oia apono ana a ka Ahaolelo Nui e loaa ,ua iloko o eha makahiki mai ia aponoia ana e ke kuaaina."
Pauku 3. E mana keia Kanawai mai a mahope aku o ka la o kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 25 o Aperila, A. D. 1919
C. J. Mc.CARTHY,
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 140.
(B.S. Helu 199.)
He KANAWAI e HOOMAOPOPO Ana I KA LAPAAU ANA I KA POE I PUIKIA KA WAIHONA NOONOO MA KA HALE HOOPAA ME KA HOPU OLE LA.
E Hooholoia e ka AHaolelo o ke Teritore o Hawaii;
Pauku 1. Mawaho ae o na hoakaka a ke kanawai 187 o na Kanawai o ke kau o 1915, e pili ana no ke kukulu ana ame ka hoohana ana no ke kukulu ame ka hoohana ana i hale hoopaa, ke paku'iia aku nei ua hiki i kaluna nui o ka hale pupule e lawe mai no ka lapaau ana iloko o ka hale hoopaa i kela ame keia mea e loohia ana i ka ma'i hoopilikia i ka noonoo, a i ole, kekahi pilikia e ae, me ka hoopaa ole ia oia mea malalo o ke kanawai iloko o kahi oia ano, i ka manawa e noiia aku ai e ka mea oia ano, a i ole, e kona ohana, kahu ma ke kanawai, a i ole, hoaloha pili koke paha ia mea. i kulike ai me na hoakaka a keia Kanawai.
Pauku 2. O ka palapala noi no ka hookomoa ana aku oia mea ma ke ano e lapaauia e hanaia no me ka kakau a e apouoia e ka Loio Kuhina o ke Teritore o Hawaii, a i ole, e kone hope. a e hoonua pu ia aku me ka palapala hooia a kekahi kauka i laikiniia e noho aua maloko nei o ke teritore, e hoike ana elike me ka hiki i ka inoa. na makahiki, ka lahui, kahi noho ame ka hana a ka mea i makemakeia e komo aku, ame ka moolelo laula o ua me la, i hui papa, a i ole. ano o ka ma'i. a i ole, nawaliwali, ka loihi o ka ma'i mamua aku aku ame ke kulana o ka ma'i i keia manawa. a e hui pu ia kekahi hoike a ua kauka la ma kona manao ana ma ke ano kauka o ua mea la ua pono e lapaauia.
Pauku 3. O ka mea e noi ana pela e ae mai ma ke kakau e uku i na hoolilo ame na auhau e kauia aku ana i kel ame keia manawa e ka luna nui me ke apono o ka papa ola no ka malama pono ana. ame ka lapaau ana o ka mea ma'i oiaa oia e noho ana maloko o kahi i oleloia, a i ka manawa e makemakeiaai e ka luna nui ia manawa, a i ole, mahope mai e hoolawa mai me kekahi bona nui kupono. a i ole, kekahi kupono e ae no ka maluhia: a e aelike pu mai no hoi o ua mea la oiai oia e noho ana maloko o kahi i oleloia e noho malalo o na rula ame na hoakaka ana no na mea e pili ana iaia ame kana mau hana malamaia ana ame ka lapaau ana i kela ame keia manawa e haawiia aku ana w ka luna nui me ke apono a ka papa ola; a ua hiki no hoi ka mea ma'i e kipakuia. a i ole, hookuuia ana malalo o na hoakaka a keia pauku o keia Kanawai e hoahuia aku no iloko o kekahi waihona kuikawa iloko o ka waikona puuku a e loaa wale no a eia ma keia ke hookaawaleia nei no ka malama ana o ka hale hoopaa i oleloia elike me ka mea e hooholoia ana e ka papa ola.
Pauku 4. O keia ame keia mea e laweia ana ma ke ano he hea ma;i malalo o keia Kanawai ua hiki e ae ia no ka lapaau ana a kekahi kauka kuokoa a no is mea us manaioa he kauka kuka a ua loaa na pono ame na @ @ aku ana i kela ame keia manawa on a ame ka luna nui.
Pauku 5. Aole e manaoia he pupule, a i ole. ua kupono ole malalo o ka manao o ke kanawai e kauia aku maluna o kekahi mea mamuli o kona hoopaaia ana iloko o kahi i olaloia malalo o keia Kanawai. O ka noho ana'o kekahi mea nawaliwali i laweia mai iloko o kahi i oleloia malalo o keia Kanawai e manaoia ua hele mai oia me kona makemake iho. a aole kekahi mea oia ano na mea e pili ana i ka malamaia ana o na mea ma'i malaila oiai oia e noho maloko olaila.
Pauku 6. Aole kekahi mea e loaa ka mana. ke kuleana e hookomoia iloko o kahi i oleloia malalo o keia Kanawai, a i ole, e noho paha maloka olaila. Ina e hoole ana ka lunanui e ae au e komo mai, a i ole. e noho kekahi mea. a i ole, e kauoha e hooneeia, a i ole. e noho kekahi mea mai kahi aku i oleloia,o kela ame keia mea e eha ana ka mano ma ia hana ana ua hiki e hoohalahala iloko o elmia la i ke komoisime pupule ia lakou ka mana e hoolohe a e hooholo i ka mea hana aku ai. Ma na mea oia ano ua loaa i ke komisina ka mana like elike me ia i haawiia ia lakou e ka Pauk 1086 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii, 1915. a na hana i hanaia e malamaia a o kekahi kope oia mea e waihoia elike e ke kauoha maloko o ka Pauku 1087 o na Kanawai i Hooponoponoia i oleloia.
Koe a ua ku-e i na hoakaka a keia Kanawai ua loaa i ke komisina na mana apau ame na hana koe na ma'e i hoopaa mau ia maloko o kahi i olelo ia.
Pauku 7. No cela âme keia noiiia ana, a i ole. hooloheia ana, a i ole noho ana a ke komisina pupule mamuli o kekahi hoohalahala oia ano no ka hoolohe ana malalo o keia Kanawai. ua kupono e loaa pu ia aku o na lilo kupono i loaa mamuli oia noho ana, e ukuia e ka mea hoohalahala, a i ole. mailoko ae o ka waiwai o ka mea ma'i oia ano. in a e kakooia ana ka hoohalahala o na uku ame na lilo i olelo mua ia ae nei e kau aku no maluna o ke kalana. a i ole, kulanakauhale ame kalane maloko olaiala ka mea ma'i i noho hope ai, a i ole. kulanakauhale ame kalana, a nana e kulanakauhale ame kalana a na lakou e hoomaopopo mai i ka uku ia ana oia mea iloko o kanaono la mahope mai o ka ulu ana oia mea.
Pauku 8. E mana keia Kanawai mai ka la aku o kona aponoia ana.'
Aponoia ikeia la 25 o Aperila, A. D. 1919.
C. J. Mc.CARTHY,
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 141.
(B.S. Helu 42.)
He KANAWAI no ke Kukulu Ana i Mau Alanui no na Aina Hookuonoono ma Lualualei, Apana o Waianae, Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu, ma o ka Hana Ana i Haawina ma ke Ano ne Haawi Mua Mailoko Ae o na Loaa Laula o ke Teritore o Hawaii . a Oia Heluna e Hoihoi Hou ia Aku Mailoko Ae o na Loaa o na Aina Aupuni i Kuaiia, ma Oahu.
Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
Pauku 1. O ka heluna o elima tausani dala ($5,000.00), a i ole. o kekahi hapa elike ka nui me ke kupono, ma keia ke hookaawaleia nei mailoko ae na dala iloko o ka waihona puuku o ke Teritore o Hawai i hookaawale mua ole ia e hooliloia ma ke ano he haawi mua no ke kukulu ana hana hou ana, ana hou ana, a e kukulu ana i mau alanui, maloko o ma home hookuononono ma Lualualei, Apana o Waianae. Kulanakauhale ame kalana o Honolulu.
Pauku 2. O ka heluna i oleloia o @ tausani dala ($5,000.00), a i ole. o kekahi oia heluna elike ka nui me ke kupono, i hookaawaleia ma keia. e ukuia aku no maluna o na palapala kikoo dala i unuhiia e ka lunahooia. i hookauaia @ o na bila aie i aponoia e ke komisina o na aina aupuni a nana e kukulu i na alanui i oleloia mamuli o ka aelike me je Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu elike me ia i hoomaopopoia he haawi mua maimailoko ae o na loaa kuia o no aina aupuni i hooliloia o Oahu, i ka manawa w loaa mai ai ma keia hope aku.
Pauku 3. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.
Apouoia keia la 26 o Aperila. A. D. 1919.
C. J. Mc.CARTHY,
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 142.
(B.S. Helu 80.)
He KANAWAI no ke Kukulu Ana i Alananui Home @ Kuonoono Maloko o'na @ Aina Home @ ono o Alae, Apana o Kula Makai o ke alanui @ nui o Kula, Apana o Makawao. Kalana o @ @ Ano he Hawaii Mua Mailoko Ae o no Loaa @ ke Teritore o Hawaii, a Ola Heluna e @ @ Aku Mailoko Mai o na Loaa o na Aina @ @ ia o Maui.
E Hooholoia @ ka @ o ke Teritore o Hawaii:
Pauku 1. O ka heluna o umi tausani dala ($10,000.00), ole o ka hapa e manaoia aua he kupono. ma keia ke @ waleia nei mailoko ae noa dala iloko o ka waihona @ Teritore o Hawaii aole i hookaawal mua ia e hoolilo ia @ ano he haawi mua no ke kukulu ana. hoomaikai, ana@ ame ke kululu ana i na alanui, o na aina Home @ Alae, Apana o Makawao. Kalane o Maui.
Pauku 2. O ka heluna i oleoia o umi tausani dala @ a i ole. o kekahi hapa elike me ka kupono. i @ waleia ma keia, e hooliloia no maluna na palapala kikoo@ hoopukaia e ka lunahooia i hookahuaia maluna o na @ @ aponoia i olaloia, ma ka aelike me ke Kalana o Maui elike mea i hoakakaia me ke Kanawai: a o ka heluna i hoolilo ia @ nei e manaoia he haawi mua mailoko ae o na loaa laula a e @ hoi houia iloko o na loaa laula mai na loaa mai o na aina @ i hooliloia o Maui, i ka manawa e loaa mai ai ma keia @ @.
Pauku 3. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 26 o Aperila. A. D. 1919.
C. J. Mc.CARTHY,
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 143.
(B.S. Helu 141.)
HE KANWAI e Hookaawale Ana i ka @ o @ @ Tausani Dala ($50,000.00) ma ke ano he @ mua no ke kukulu ana i na Alanui maloko Aina Hookuonoono o Waiakea. Apana o @ @ o @ Mokupuni a Kalama o Hawaii.
Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
Pauku 1. O ka heluna o kanalimea tausani dala ($50,000.00), a i ole, o kekahi hapa elike ka nui me ke kupono. ma keia ke @ kaawaleia nei mailoko ae o na dala iloko o ka waihona @ o ke Teritore o Hawaii aole i hookaawale mua ia, e hooliloia @ ke ano he haawi mua no ke kululu ana. hoomaikai hou @, ana hou ana. hoomaemae hou ana ame ke kululu ana i @ alanui maloko o na apana aina Home Hookuonoono no Waikea ame na apana aina kukulu hale noho ma Waikea. Apana o Hole Hema, Kalana o Hawaii.
Puaku 2. O ka heluna kanalima tausina dala i oleloia($50,000.00), a i ole, o kekahi hapa oia heluna e manaoia ana he kupono. e hooliloia no maluna o na palapala kikoo dala o hanaia e ka lunahooia i hookahuaia maluna o na palapala bila aie i aponoia e ke komisina o na aina aupuni, a nana e kukulu i na alanui i oleloia ma ka aelike me ke Kalana o Hawaii @ me ka hoakaka a ke kanawai.
Pauku 3. O na dala, i hookaawaleia ma keia e @ he haawi mua mailoko ae o na loaa laula. a e hoihoi houia @ mailoko ae o na loaa kuai o no aina aupuni i hooliloia na aina home hookuonoono ame kukulu hale i oleloia ame na aina aupuni e @ hooliloia aku ana maloko o ke Kalana o Hawaii.
Pauku 4. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.
Aponoia i keia ;a 26 o Aperila. A. D. 1919.
C. J. Mc.CARTHY,
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 144.
(B.S. Helu 207.)
HE KANAWAI e Hookawale Ana i Haawina Dala ma ke Ano he Haawi Mua Mai na Loaa Laula Mai no @ Kukulu Ana i Kekahi Mau Alanui Iloko o na Aina @ Home ma Waiakea, Hilo, Hawaii:
E Hooholoia e ka Ahaoleloo ke Teritore o Hawaii:
Pauku 1. O ka heluna i umi tausani dala ($10,000.00), a i ole, o kekahi heluna nui kupnon oia @. ma keia ke hookaawaleia nei mailoko ae o na loaa laula o ke Teritore o Hawaii no ke kukulu ana i kekahi mau alanui. a i ole, kekahi hapa @ o lakou, iloko o na aina kukulu home ma Wakea. Hilo, Hawaii, i @.
Alanui Hinano-e hoomaka ana mai Alanui Lanikaula pii ahiki i Alanui Piilani;
Alanui Mililani-e hoomaka ana mai ke Alanui Lanikaula pii ahiki i Alanui Piilani;
Hooloihi ana i ke Alanui Lanikaula mai Manonio ahiki i Hinano;
Alanui Kekuamaoa-mai Hinano ahhiki i Alanui Mililani;
Alanui Piilani ahiki i Alanui Mililani;
Alanui Leilani-mawaena o na holoka 25 âme 33: ame ke alanui ma ka aoao komohana o ka holoka 33.
Pauku. O ka heluna o umi Tausani dala ($10,000.00) i ole loia i hookaawaleia ma keia e hooliloia maluna o na bila kikoo