Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 28, 11 July 1919 — Page 2

Page PDF (1.51 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

ILA'AWI KA AHA I KA MANA IA PACHECO AME KUMALEI

            mahope koke iho o ke awakea o ka poaono aku la i bala, mahope o ka paio ana a na loio ma na aoao a elua me ka I ahana. ua hoole mai la ka aha keikei i ka hoopuka ana i kekahi palapala hoohalahala i kana ilelo hooholo i ka Aha Hookolokolo Kiekie ma Amerika mai lana olelo hooholo mai e hoopaa ana i ka olelo hooholo a ka Lunakanawai John De Rold. e pili ana i ka hauhili loho baloka.

            Ua kauoha koke ae ka aha i ke Kakauolelo James Thompson e hoopuka koke i kekahi palapala kauoha a ka ana e koi ana ia Kakauolelo Kalauokalani e haawi ae i na palapala hooia no ke kohoia ana o Pacheco ame Kunalae.

            Ua hoopuka kokeia mai keia mau palapala a haawiia ae i ka Hope makai Nui Patrick Gleason no ka hooko ana aku. Ma ha hora I i hookoia ae ae no palapala kauoha a ka aha maluna o Kalauokalani, a ua hoopuka koke ia aku na palapala hooia koho haloka ia Pacheco ame Kumalai ma ke ekeleka. Mamuli o ia mau palapala ua loaa ke kuleana ia Pacheco ame Kumalae e koho ai he mau hoa no ka papa lunakiai.

            O ka hana hope a na Repubalika, elike me ia i hoomaopopois, oia ka hookomo ana ae i kekahi mau hoopii e kaieha ai ia Pacheco ame Kumalae mai ka papa mai. in a no ka holopono o ko Pacheco ma lawe ana i ko laua mau noh@ no ka mea ua hoole o Ahia ami Belina i ka haawi ana ae i ko laua mau noho ahiki i ka paopopo aua o ka hopeua o ka hoopaapaa.

 

E LOAA ANA NA PALAPALA HOOMAIKA

            Mahope iho o ka noho a'o ana no ka ike ame ka makaukau kahu malama ma'i. e hookuuia mai ana he umi mau kaikamahine, me ko lakou mau palamala hoomaikai, ma keia ahiahi, no ko lakou liko aku i mau kahu malama ma'i ma na wahi apau e makemakeia mai ae lakou.

            E amamaia ana he mau hana hoike me hoolaule'a, ma ke kahua o ka Hale@a'i Moiwahine, me ke kouoia o ka lehulehu. e hoea ae no ka ike make ana i na me@ apau e lawelaweia ana ma keia ahiahi.

            Mawaho ae o ka haawi ana aku i na palapala hoomaikai, e haawi pu ia aku na @na ke ano makana. i na kaikamahine apau, he pineomou, ma ke ano he @akana mai na kahuwaiwai aku o ka helema'i.

            Ua noiia aku ka oluolu o ke kiaaina a ua haawi mai oia i kona ae, nana e @aawi pakahi aku i na palapala hoohikai i kela ame keia wahine opio, e @ookuuia mai ana mailoko mai mai o ke kula a'o kahu malama ma'i.

            Mahope o ka pau ana o na hana i @oolalaie. no ka hookuu ana i keia poi kaikamahine, o malamaia aua he aha hulahula, uo ka hauohano o na wahine opio ame ko lakou mau hoaloha.

            O na wahine opio e hookuuia aku ana @e ua palapala hoomaikai, no ko lakou makaukau i ka hana malama ma'i, oia o helene Louise choy, Mollie Ululani Thompson, Rebecca kainuwai Kaunamano. Beliua Catherine Silve. Liliau Kaanaana Mitchell, Miriam Kauhane Wrigh. Marian Rose Bishaw, Madeline Fernandez, Katherine Kapsoon Shin Ame Jane Grant Greig.

 

E HOOKOLOKOLOLA ANA KE KAISA E NA AUPUNI HUI.

            I kulike me na hoakaka maloko o na lono meahou hope loa i loaa mai i hawaii nei ma ke kelekalapa uweaole o ka poaha o ka pule aku la i hala ua hoikeia ae e ka kuhina nui o pelekaue Lloyd George i ka hale o na lunamakaainana ma ka poaha maloko o kana hoike maluna o na mea i kukakukaia no ka maluhia me Kelemania, e hookolokoloia ana ka Emepera William me kona mau luna aupuni, ka poe a ko ke ao i kau aku ai i na ahewa ana no ke ala ana mai o ke kaua hookahekoko weliweli hookahi o ke ao.

            Ma ke kulauakauhale o Ladana ana e noho aia ka aha hookolokolo nana e hookolokolo ia iakou. Ma ka howkaka ka a ke kuhina nui aohe i lawa na pualikoa Kelemauia i nei manwa e hooehu hou mai ai i ke kaua in a no ke kokua mai o na aupuni kokoke e ae nai iaia.

             Ma ka hoakaka a ka nupepa Daily Mail e laweia aku ana ka Emepera William Hohenzollern mai Holani aku maluna o kekahi mokukaua Pelekane a i Ladana a malaila oia e hoopaaia ai maloko o ke Towers ma Ladana ahiki i kona manawa e hookolokoloia ai. Wehi hou o ka hoakaka a ka nupepa, aole oia e hoopa'i make ia ana, aka e hookaawaleia aku ana ka oia a hoopaaia aku maluna o kekahi mokununi mamao loa ku hookahi a ka aha hookolokolo e hooholo ai mahope iho o kona ahewaia ana. E hoakaka pu aua ia nupepa me he mea la o ke keikialii hooilina @@launu ana kekahi i laweia ae ana @amua o ka aha hookolokolo a pela me@ luna aupuni Kelemania e ai i hawahawa pu na lima i ke koko o ka poe i pepehi hoomainoinoia mamuli o ka lakou mau kauoha. Ua manaoia elike ana ko William Hohenzollern hoopa'i me ko ka Empera Napoliona i hoopa'iia ai e noho oia maluna o ka Mokupuni St. Helena ahiki i koua make ana.

 

AHAI O HILO I KE EO O NA HEIHEI WAAPA

 

            @oko o na paio hahana ana mawaena o na hui heihei weepa, ka Makala, ka Healani ame Hilo, ma ka la Pokiulai aku nei ma Hilo, ua aha'i ae ka hui o Hilo i ke eo o na heihei waapa apau, a haule hoi na keiki o Honolulu nei, na keiki o na hui waapa, i lawe mau i ke eo, iloko o na heihei waapa o na makahiki aku nei i hala.

            Ma ka heihei waapa o ka papa ekahi, mawaena o na hui ekolu, ua aha'i ka hui o Hilo, i ke eo me ka hoopaapaa ole, ua like pu me hookahi waapa a oi, ka mamao, mai ka Makala aku; ua aha'i hou no o Hilo, i ke eo ma ka heihei waapa o ka papa elua, me ka hahani loa nai o ka Makala mahope, he ekolu wale no kapuai ka oili o ko Hilo waapa mamua.

            Ma ka heihei waapa mua o ka papa ekahi, he eha mau waapa i komo, he elua o ka hui Makala, o ka Healani no hoi, ame ke Hilo. I ke kani ana o ka pu hoailona, no ka hoomaka ana heihei ua oili mua na waapa o Hilo me ko ka Healana, ua ulolohi na waapa o ka Maka.

            Ma keia hele ana aku o na waapa, ua kau like mau ka Healani me ko Hilo a hoea i kahi e huli mai ai, ia wa i oili liilii ai ka waapa o Hilo mamua. me ka mau no o na waapa o ka Makala mahope.

            Ma kela huli hoi ana mai nae no ka pahu eo, ua hoomahuahua mai la na keiki o ka Healani i ka ikaika o ka lakou hoe ana, a ia ike ana aku hoi o na keiki o Hilo, ua hooikaika pu aku la lahou i ka hoe ana, pela no hoi me na keiki o ka Makala.

            Ma ia hele ana mai o na waapa, aia mau no ka waapa o Hilo mamua kahi i alakai ai, aka e oni mau aku aua ka wapa o ka Makala imua, ahiki i ka haule ana o ka waapa o ka Healani mahope, a hele no hoi a hoea i ka pahu co. ua like me hookahi waapa, ke kaawale o ka waapa o Hilo mamua, a kaa i ka Makala, ka helu elua.

            Ma ka heihei mai o ka papa elua, o kekahi ia o na heihei i piha me ke pihoihoi, no ka mea mai kinohi mai o ka hoomaka ana o na waapa e holo ahiki wale no i ka pahu hopu, e pili mau ana ka waapa o ka Makala me ko Hilo i kahi hookahi, a he ekolu wale no kapuai ka oi o ko Hilo mamua. he eo nae i hiki ole ke hoopaapaaia.

            O ka panina hope o na heihei ma kela la, he heihei o na waapa mokuahi, he olua mau waapa no ka mokuahi Kaiulani i komo ma kela heihei, a ua kaa ke eo i ka waapa helu 3.

            Ua hoohauoli maoli ia aku ko Hilo poe, i ke kaa ana o ke eo o na heihei elua i na keiki o Hilo, aole nae ia he mea na ko Honolulu nei poe e nuha ai oiai, o ka hopena iho la no ia, ma na hana heihei apau, he wa e kaa ai ka lanakila i kekahi aoao, a he manawa no hoi e haule ai.

KANONO KA HOOPA'I NO KE PUHI OKOLEHAO.

            Maloko o ka aha apana feferala ma ka poaouo aku la i hala, i ae okoa ae ai he Kepani o Kazunaga ka inoa, no kona pili i ka hewa puhi okolehao, a kauia mai ka hoopa'i maluna oua, he ekolu haneri dala, me ka uku pu ana i na koina o ka aha, ma kahi o ka umi-kumamahiku kala me ka hapaha.

            Olalo o Manana kahi noho o keia Kepani; ma ka po o ka Poalima aku la i hala,i paa ae ai oia i ka hopuia e ka Makaikiu MeDuffle, me kona mau kokua, me ka loaa pono ana aku o ka ipuhao puhi rama, me ka okolehao i puhiia, ma kahi o ke kanakolu-kama-maono galani i ka nui.

            He Pake o Ah Nam ka inoa kekahi i paa ae i ka hopuia, ma kela po Poalima no, me ka omole okolehao, ua wawahiia nae ka omole e ka lawehala, aole nae ia i lilo i kumu nona e pakele ai mai na umii aku a ke kanawai, no ka mea, ua kauia mai ka hoopa'i o iwakalua-kumamalima dala maluna ona.

            He Kepani hou iho no, o ka hopuia ana me ke suaipa, ua hoopa'iia oia ma kela Poaono, ma kahi o ke kanalima dala, me na koina me ka ukuia ana aku o kela hoopa'i iloko o ka manawa pokole.

            No kela mau hihia ekolu wale no, ua hiki aku ka loaaa o ka eha haeri me iwakalua-kumaniahiku dala me elima keneka.

            LAWE O KUMALAE ME PACHECO I KO LAUA NOHO.

(Mai ka Aoao Ekahi mai)

            Mahope iho o ka hookaawaleia ana aku o Ahia ame Bellina mailoko aku o ka halawai, ua kahea hou ia na inoa o no hoa o ka papa, ia wa i hoala aku ai ka Lunakiai Arnold i na ku-e ana, no na inoa o Kumalai ame Pacheco, me ka hoakaka pu ana aku, ua ku-e mau oia i na manawa apau a kela mau keonimana e koho ai, nolaila he mea makehewa nona ke ku mau ana i kela ame keia manawa, aka e loaa aku ia ike i na hoa apau o ka papa.

            No na hookohu o na luna oihana e ae i kohoia, na waiho mai ke komite o na palapala hookohu i ka hoike, no ke kupono o na hookohu apau.

            Aponoia ka bila haawina, no ua hoolilo o ke kulanakauhale, no na mahina cono e @ce aku nei. O keia ka hana hope ma keia halawai, ua hoopanee a noho hou mai ma ka hapalua o ka hora ehiku o ka po o ka poakolu nei.

AOHE I LOAAA KA WAHINE HAOLE I NALOWALE AI MA WAIKIKI

            Ma ke kakahiaka Poaha aku nei o ka pule i hala he wahine haole opio o 23 makahiki, a nona hoi ka inoa o Miss Frances Ash ka i nalowale honua me ke kupanaha loa mai kona home aku ma ka Hokele Seaside, un huliia oia mai ka hale aku o ka ohana Gray ahiki i ka hale o Kuno Kakela malalo iho Laeahi ma kehaone a maloko o ke kuaau aohe nae i loaa, a no ia loaa ole ua manaoia ua make oia a ua koiaia ak paha e ke au i ka hohonu oiai oia e auau ana maloko mai o kuaau.

            Elua mau wahine opio i hookuapupule loa ia ko laua mau noonoo oia ke kaikaina o Gertrude Ash ame ke aikane a ka mea i nalowale o Miss A. Isaac, a ma ka lanai ka o ka Hokele Seaside ko laua wahi i ju mau ai me na waimaka e hiolo ana, a nana aku i ke kai me ka manao aia a hohonu mai ke kai malia na ke kai e hoihoi mai i kona kino i kahi papa'u.

            I kulike me ka hoakaka a ke kaikaina, he ma'i nalulu ikaika loa ka ko kela wahine opio i ka pule i hala aku, a nia kela kakahiaka a ala ae ka oia a hele aku la e auau mahope o kona komo ana i kona lole auau. Aohe mau lole e ae on a i nalowale a no ia kumu i manao ai ke kaikaina ua hele holoholo aku paha oia noloko o ka Paka Kapiolani no kekahi manawa, a i ole, ma kekahi mua alanui e ae paha o Waikiki, eia nae, no ka hoi koke ole mai ua hoomaka kokeia ka huli ana iaia.

            Ua hoike koke ia ae ka lohe i ka oihana makai, a ua hooa aku na Makaikiu MeDuffle, Kellett ame Apana no ka Hokele Scasice a kuekaaia  oloko o na rumi apau o ia hokele, pau pu me na rumi o ka Hokele Moana ame ka Waikiki Inn, a pola pu me na hale noho e ku kokoke mai ana. Ma ia manawa hhkahi ua holo aku ua kiai i hoonohoia ai ma ia kapakai no ka hoopakele ana i na ola o ka poe auau, oia o Kahanamoku, Kaupiko ame Keaweamahi malua o na waa a maluna kekahi o na papa heenalu no ka huli ana ma o a maanei, aohe nai he mea i ikeia.

            Ma ke kakahiaka Poakahi nei i loaa ae ai ka lohe i ka oihaua makai no ka ikeia ana o Miss Ash maloko o ka pa o Mr. Irwin e noho ana maluna o kekahi noho a e pua ana i kona poo. Ua ikeia aku kela wahine e kekahi wahine Kepaui hana e noho ana ma kahi koku ke aku malaila.

Ma ke kakahiaka Poalua nei i loaa ae ai he lono i na makai no ka ikeia ana o keia wahine haole e kekahi Kepani kalaiwa kaa otomobile ma Manoa e paani ana oia me kekahi mau keiki Kepani liilii, aka ua huliia ke Kepani kalaiwa kaa, a aohe nae i loaa.

            HOI HOU NA MOKULELE I HILO NO KEKAHI MAU PILIKIA.

            I kulike me ka lono i loaa mai i Ho nolulu nei ma ke kelekalapa uweaole o ke Sabati iho nei o ka pilikia i ikeia i ka enekini o kekahi o na mokuea i lele ai i Hilo ke kumu o ka hoi ole ana mai i Honolulu nei mai Hilo mai ma ke Sabati nei.

            Ma ka lono i hoikeia mai ua hoomaka like na mokuea e hoi mai eia nae no ka pilikia i ikeiai ka enekini o kekahi o laua mahope iho ua kauohaia la mokuea a elua e ke Konela Atkinson e hoi hou aku no ke kaikuono Kuhio no ka hoopau ana ia pilikia mamua o ka hoi ana mai.

LELE HE OHUA ILOKO O KE KAI A MAKE.

            Oiai no hana hoomanao a kulala no ka Pokiulai e malamaia ana malokoo ka rumiaina o ka mokuahi Kepani Shinyo Maru o ka manawa ka ia i lele akuai o kekahi ohua Kepani o Yamamoto ka inoa, a kuho ana iloko o ke kai mailuna aku o ka oneki o ka moku he hanalaweola ponoi ana o ka hana ana me ka holopono. Ua laiku ka ka mokuahi a hookuuia kekahi waapa e huli i ka mea naauana, a no kekahi waapa e huli i ka mea naauana, a no kekahi manawa ka kahuliia ana aohe nai i loaa.

            Ma kekahi po mai, hookahi la mahope mai o ka haalele ana mai o la mope mai o ka haalele ana mai o la mokania i me ka upa, eia nae aohe ka i holopono kana hoao ana e lawe i koua ola, oia mau kona ola ahiki i ka hoea ana aku i ke awa a hoihoiia aku i ka halemai no ka lapaau ana mai iaia. O keia ae la ka lono i loaa mai i Honolulu nei ma ka manawa o ka mokuahi o ke ku ana mai me 32 mau ohua, he 2p he poe hana keaka na ka hui Frawley e hoikeike ana ma Honolulu nei, a he 20 ohua i kau aku maluna on a no Yokohama.

KA MOHO KU'IKU'I PUUPUU HOU O KE AO NEI.

TOLEDO, Ohio Iulai 4. Iloko o ke kolu o na puni i lilo aku ai ia Jack Dempsey ka inoa moho ku'iku'i puupuu o ke ao iloko o ka manawa o ka hakaka ana i hiki ole ke kanaluaia ke eo ana. Iloko o ka puni mua ua loaa pono o Jess Willard i na puupuu mai ia Jack Dempsey aku i hiki ole iaia ke ala hou mai, o ke kani wale ana no o ka bele ka mea nana i hoopakele iaia mai kona hoehaia ana no ka mawana mua loa. Ua ku'iia aku o Willard a hina iluna o ke kaula no ehiku manawa. Ma ka manawa i kani ai ka bele ua manao o Dempsey ua eo ka haaka iaia eia nei kihi kahi i haawiia mai ai iaia o kekiaha amonia a hoao ae la e minoaka, eia nae ua haawipio e mai la kona kokua e hoopauia ka hakaka ana.

            O Jess Willard ka moho ku'iku'i puupuu nana i paa ka inoa moho no kekahi mau makahiki i hala mahope o kona kaili ana mai ia hanohano mai ia Jcak Johnson mai, ka moho ku'iku'i puupuu paele nana i papahi ia hanohano uo kekahi manawa pokole, a ia Jack Dempsey iho la nae hoi kailiia mai la ia hanohano mai iaia mai.

HOOKOHULA O RIVENBURGH I KAKAUOLELO.

            Ma ke kelekalapa a ka Elele Kuhio o ka loaa ana mai ianei ma ka auwina la Poakolu aku nei o ka pule i hala i hoike mai ai oia i kona hookohu ana aku ia Bertram G. Rivenburgh, ke kowale ia e nei ma ka Poalua iho nei o Rivenburgh e hoomaka ai i kana hana no ka makahiki e nee aku nei.

            Ekolu mau kanaka o Honolulu nei i manaoia no ke kulana kokua kakauolelo oia o C. B. Dwight, Claus Roberts ame O.B. Soares, aka ua hoole na mea elua Ua manaoia ua haalele mai ke kakauolelo mua Angas Erly i ka hana.

O keia ka malalo nei ke kelekalapa mai ka Elele Kuhio n@@@.

            "O ka olelo hooholo a ka hale e mana ana ma ka la I o Iulai e hoolako ana ia Rivenburgh i kakauolelo. O ka'u e makemake nei e hoounaia mai i kokua kakauolelo. E pono ia kanaka e hoounaia mai ana ua makaukau i ke kakau pokole ame ke kakau ana me ka mikikini kakau h\He $1440 ka uku no ka makahiki. E loaa ana he manawa kupono iaia e kulaia ai ma ka po. E holo kokemai."

            No kela hookohuia ana mai la o Rivenburgh i kakauolelo na ka elele ua hoike ae ka na luna o ka ahahui o ka poe mahilo Hawaii ame ko ka oihana kalepa o Honolulu nei i ko lakou apono loa mamuli o ko Rivenburgh ikeia ana i ka makaukau a i kupono loa ma ia kulana.

MAKE ME KA HIKIWAWE LOA.

            Ma ka po o ka Poakima aku la i hala, i make ai me ka hikikawe loa maloko o ka Hokele Fairvew, ma Lihue, Kauai, ka Hope Lu@hooia G. R. King o ke Teritore, a honoiia mai kona kino wailua no Honolulu nei, ma ka mokuahi o ka wanao Sabati mai. No kela poino i kau aku maluna o ka Hope Lunahooia King, na hoounaia mai he kelekalapa uwea ole e ka Makai Nui Rice, i ka Lunhooia Hopkinds ma ke kakahiaka ae o la Poaono, a nana hoi i hoike ae i na loaloha lehelehu maanei nei.

            Ma ke ahiahi o ka Poakahi aku, ka haalele ana mai o Mr. King, i keia kulanakauhale, ma kana misiona no Kauai, no ka hooia ana i na buke a ka luna auhau nui o Kauai, ame na buke a kekahi mau luna oihana e ae, aole nae i pau pono kana mau hana, i ka lawelaweia, halawai e oia me ka poino, nana i hookau aku i ke kaumaha, ma luna o kona ohana maanei nei, ame kona mau hoaloha he nui.

            Aole he wahi kulana iki o ka ma'i maluna o Mr. King, ma kona manawa i holo aku ai no Kauai, a ole ia, ma ke 'ahiahi paha, mamua e kona hoi ana e hooluolu ma ka po kela Poalima, eia ka auanei, aia mau ka make, ke hookokoke mai la iaia i kela ame keia manawa.

            Ma ka hoakaka a ka Makai Nui Rice ma kana kelekalapa uwea ole, ua manao oia, he ma'i puuwai ko Mr. King i make ai, o ke kumu ia i hikiwawe loa ai, in a he mau ano ma'i okoa ae, e kamau ana no ke ola. no kekahi manawa loihi, ahiki i ka hoea ana mai i ka hopena.

            No na makahiki he kanalima i hoohala ai o Mr. G. R. King ma Hawaii nei, e noho hana ana ma na wahi like ole, ma ke ano he mea malamabuke, e waiho aku ai i ka oihana o ke auuni, eia ka e waiho e ana i ka hana no ka manawa mau loa.

            Oiai he lala o Mr. King no ka hui malu Elks, ua kaa ma ka aoao o ka hui, ke koikoi o ka lawelaw ana i na hana apau i pili aku i kona hoolewa ma ke Sabati nei.

HOOKIPALA NA LALA O KA HUI MALU MA MAUI.

Ma ka huakui aku nei a na lala o ka hui malu o na Pukiki o keia Kulanakauhale. me na lala o ka hui Lunalilo, no ka hoohala ana i ka Pokiulai ma Maui, ua apoia mai lakou me ke ohaoha e na lala o ka hui malu o Maui, me ka hookipaia ma na home. me ka maikai e poina ole ai na keiki o Honolulu nei no kekahi manawa loihi e hoea mai ana.

            Ua haalele iho na lala o ka hui Lunalilio me ke Court Camoes no Lakou Ka huina o hookahi Haneri me Kanali kau mai la ka Makai Nui Crowell o Maui, me ke komite hookipa a holo ike mai la me ua maluhini no ke awa o Kahului.

            Oiai ua hele na hokele ma Wailuku a piha i na malihini, ua hiki ole ke hookipaia aku na lala o ka hui malu, o na kamaaina o Maui, a i ke ku ana o ka mokuahi ma Kahului, ua maopopo ka nui o ka poe e noo ai ma kela ame keia home.

            I ka lele ana ma Kahului, ua hele ouka o ka aina a piha i na kaa otomobile, no ka hoohikihiki ana aku i na malihini no Wailuku, a malaila i ike mau ole ia ma kela kulanakauhale.

            Ua hoohala nui ia kekahi manawa, ma ka malama ana he mau halawai o ka hui malu, a o ke koena aku o ka manawa oiai ma Maui, ua hoohalaia ma ka hele makaikai ana, ma kela ame keia wahi a kau hou i ka mokuahi, ma ka po o ka Poaono, a ku mai ma Honolulu nei, ma ka wanaaao.

            WASHINGTON, Iulai I.---- Ua hooholoia ma ka la i nehinei ka Bila haawima o ka oihana kaua moana e ke senate ame ka Hale e lawe ana he $616,000.000.000 Ua hoounaia aku ka bila i ka Peresidena no kona kakauinoa ana mai.

            Ma na mea i loheloheia ae, in a no ka hookuponia o ka papa o na lunakiai o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, ma keia mau la aku, alaila e hookohu mai ana ka meia Fern i poe hou ma na poo o na keena oehana like ole e noho mai nei i keia manawa.

 

Ma ka hora ekahi o ke numoe o ka po Poalua aku la I hala, I holapu ae ai na alelo ana ole o ke ahi, I ka hale kalapu o na keiki mauka ae nei o Kalihi, a lilo I puulehu me ke koe nae o na alina a kea hi I mea hoomanao no ka malohia ana aku o kela hale, nmai kona Kahua I ku ai.

            He hookahi kumu o ka hiki ole ke hoopakele ae I hela hale, mai ka poino mai o ia na ka lohi loa o ka ikeia ana o ke ahi; no ka mea I ka wa I hoea aku ai na kaa kinaiahi, ua noho mana maoli kea hi maluna o kela hale a ua lilo I hana paakiki ma ka aoao o na kanaka kinaiahi, ke kinai ana.

            O ka halepule e ku kokoke ana, ma kahi o ka hookahi haneri kapuai ka mamao, ua pakele ia hale mai ka loaa aua aku I ke ahi a oiai aole he nui o na kauhale kokoke mai malaila, ua hiki ole I kea hi ke hoopoino aku I na hale e ae.

            Aole I maopopo ke kumu o ka oili ana ae o kela pauahi, koa wale no na kohokoho ana aku, mamuli mai ia o na welu I pulu I ka aila, I kuniia I ke ahi, no ka mea ua holoiia kela hale me ka aila ma kela la, o kahi mai o ka loaa ana he ika no ka mea nana I kuni I kea hi I na welu aila, he ninau pohihihi loa ia.

            Ua kohoia ua hiki aku ma kahi ka ekolu kaukani dala ke poho o kea hale, aole I paa ka hale I ka inisusia.

            O W. H. Campbell mamuli o kona hoohiki pono ia ana, ua hoike ae me ka olelo ana he Mea Uku Dala ola no ka The First American Savings and Trust Company of Hawaii, Limited a o ka papa hoike malalo iho nei he hoakaka oiaio a pololei ia o na waiwai o ka The First American Savings and Trust Company of Hawaii, Limited ahiki me ke komo pu o ka la 30 o Iune 1919; o ua papa hoike la ua koi ia mai ia e ka Puuku Helu 3327 o na Kanawai Hoohuihuiia, o 1915, o ke Teritore o Hawaii.

            O ke kumuwaiwai I hoamanaia o ka Hui he $200,000.00, I maheleia iloko o 2000 kea no ka waiwaiio o $100.00 pakahi. O ka heluna o na kea I hoopukaia, he 2000 o ke kauaihiku pakeneka o ia mea, ua like pu mea, ua like pu me $14,000.00 ua ukuia mai, e koa ana ke $60,000.00 uo ke kauohaia aku e ukuia mai, O ua loaa ale o ka hui ma ka la 30 o Iuna, 1919, elike me ia I hoomaipopoia, o ia keia malalo iho nei:

Kumupaa I ukuia mai….$ 140,000.00

Puka I mahele ole ia….. 34,068.61

Waihona I Hookaawaleia.. 40,000.00

Na hoahu dala………….. 875,878.41

Na hoemi………….. 2,417.71

Na aie e ae………..70.00

                                    1,092,434.73

1919 elike me ia I hoomaopopoia, o ia keia malalo iho nei:

Na hila loaa mai……… $750,500.80

Na kea, hena ame hoopukapuka…………250,290.00

Na waiwai paa……..39,351.19

Dala ma ka hanako……….46,599.18

Ukupanee e loaa mai ana… 5,633.56

                                    $1,092,434.73

 

                        W. H. CAMPBELL

                                                Mea Uku Dala

Hanaia a hoohikiia imua o’u I keia la 7 o Iulai, 1919

Noteri no ka Lehulehu, Apana Hookolokolo Kaapuni Ekahi, Teritore o Hawaii.

 Ma keia ke hooia aku nei au, o ka papa hoike maluna ae, ke hope oinio a poloei ia o ka papa hoike kmu I waihoia aku maloko o ke keena o ka Puuku o ke Teritore o Hawaii.

6356- Iulai, 11 18, 25.

 

OLA HE WAHINE ME KAKA OPU OLE

            O ke ola ana o kekahi wah@@@@@@@@ Mahhini o Kapalakiko no @@@@@@ Hiki he iwakalua kumamakahi @@@@@ Nele i ka opu, ua lilo ia i ninau @@@@@ Loa nana i hoopuhili aku i ka @@@@

Ke akamai o na kauka kaulana @@@@

Ke ao nei i keia la.

            Iloko o ka makahiki @@@@@@

Lawia he hana oki maluna @@@@@ hine e Kauka Charles B. Bringham@

Kaikaina o Kuka William T. B@@@@@ o ka hale hoikeike o na Meaka@@@@@@ Kula Kamehameha me ka lawea @@ o ka opu waiho ai, mailoko ae o @@ wahine.

            Ua manaoia, ma kela manawa @@@ okiia ana, aole oia e ola ana. o ka@@@kupaianaha nae, ua ola mai@@@@@  no na makahiki he iwakaluu @@@@@@ kahi mai kela manawa mai i @@@@@@@ oia, ua oi ae ka maikai o kona @@@@@@ mamua o na manawa e ae o @@@@@@@ ana.

            O ka make koke ana mai nei @@@@@@@ kela wahine a o ka hiki ana @@@@@@ ola me ka nele i ka opu, ka @@@@@@@ hookahaha nui aku i na kauka kau@ na, no ke kumu o kona ela ana.

            LADANA, JULAI 5. Maloko o ka ae le ma nehinei i haule ae ka @@@@ kuu lanakila i na wahine @@@@@@ koho ana a 100 i ke s3.

            HOOLAHA HOA HUI

Ma keia ke haawiia aku @@@@@@@ laha o ka hui ame ka hoa hui i @@@@ nei mamua. malalo o ka inoa o @@@@@ CHIN COMPANY ma Aiea, malo@@ ka Mokupuni o Oahu o ua hui la aa@@ mai i keia la o ia no na mea no @@@@@ na inoa malalo iho nei @@@@@@@ ame CHUN DAI KI ame CHUN JOYHING, i oleloia Ua komo ai nei @@ mea no laua na inoa malalo iho nei @@ loko o ka hoahui malalo iho nei @@ oleloia CHUN CHIN COMPANY @@@@ ka lawelawe ana ma Aiea i oleloia i ka Oihana Kalipa Laula.

            CHUN CHIN

            CHUN DAI KI

            Hanaia ma Honolulu i keia la Iulai, 1919

6356--Iulai 11, 18.

TERITORE O HAWAII

Keena o ka Puuku Honolulu Oahu. ma ka hana e hoopau ana i ka HOYYICK COMPANY LIMITED.

OIAI  o ka HOY YICK COMPANY LIMITED, he hui ia i kekuluia a @@@@@ ana malalo a ma ka mana o na kua@@@ o ke Teritore o Hawaii i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma @@ @@@@@@@@@@@@@@@@@ ia mai @@@@@ o keia keena he palapala noi no ka @@@ pau ana i ka hui i oleloia hui pu @@ kekahi palapala i hooiaioia i hhhui @@ ia me ia, elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.

            NOLAILA, ma keia ke haawiia @@ nei ka hoolaha i kekahi mea a i @@ kanaka apau he mau kuleana mamua @ e kuleana nei paha i keia manawa @@@ kekahi ano iloko o ka hui i oleloia @@ pono e waiho mai i na ku e ana no ke ai ia aku o ka hui i loeloia @@ loko o keia keena. mamua ae o ka @@@ 12 awakea o ka la 15 o Sep@@@@@@ 1919. a o kela ame keia mea e make make ana e hooloheia aku maluna o ia mea, he pono e hoea kino ae ma @@@@ ena o ka mea nona ka inoa maiao@@@ maloko o ka Hale Mana Hooko @@@@ lulu, ma ka hora 12 awakea @@@@@@@ oleloia a e hoike mai i ke kunu @@@@@@ kumu kekahi i wahi e ae ole ia @@@@@ ka palapal neo i olelo

DELBERT E METZGER

puuku o ke Teri@@@ o Hawaii

            Honolulu, June 27, 1919

6356--- julai 11, 18, 25 A @@@@@@@

            29: Sept. 5, 12