Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 28, 11 July 1919 — [Illegible] UPO'I NA LIHILIHIMAKA O KUU MEA ALOHA, MRS. HANA MUA UAHINUI. [ARTICLE]

[Illegible] UPO'I NA LIHILIHIMAKA O KUU MEA ALOHA, MRS. HANA MUA UAHINUI.

I ka Lunaliooponopono ahonui o ka £upepa Kuokoa, Mr. Solomon HanohaSo, Aloha kaua iloko o ka luuluu: —E iialiu mai hoi oe uo'u kauwahi kuono ;» ka mokulele ka nupepa a kaua i hoo■li'kahakaha aku hoi ma na aekai aloha y Hawaii, i ike mai ai hoi na kini ame ;;a lehulehu o kuu mea aloha, māi ka pukana a ka la ma Kumineahi, ahiki iku i ka aina nona na 'ulu hua i ka hapapa hookahi no kuahiwi o Kuhaimoana, kela pihi kae'ae'-a o ka palena' o na moku -i okiia e ke kai nui, kaawale aku o Kaula. I E Mr. Luuahooponopono, e lululima! pu hou kaua, a oiai, me ka haalulu o ! kuu lima au e kakau nei i keia ep'setole no kuu mea aloha i palamimo, niau kolonalie, waianuhea ahealve la 'i ma- j lie loa me ka pau o ke aho, a pili pu ■ ka umauma i ka puuwai, kahi o na koni eehia a walawalania i kuu manawa i ka' |ike pono ana iho i ka upoi malie aiia' ae o na iihilihi kuku o Aipo, a holo ne la ke anu maeele ma o a maanei o kai p.oe e ku pohai ana, a uhi mai la me he lioe la ka malu o ka po, a owa ae la ■ ■ lia hale kiuo o kuu mea aloha, a kuu I i aku la ka luhi no ka wa mau loa; a i ka ■ īiiau loa, a nalohia aku la ka malamālama me kolaila mau luhiehu apau, a; : hoalii mai 1 ke anu maeeīe 0 ka malu j o ka po me kolaila mau kiaha dala, ua' pua oni ole ke kanaka a he mea laha | ole. Auwe no lioi ka luuluu e, ame ka walania i ike mua ole ia i ka uhi ana' iho a ka inalu. he-kuawa nie ke ahi o Wailuku, *ke paniwai o lao. Aloha ino| ia wahi ft inaua i pili aloha ai, ke kulanaK&iihale poo o ke Kalana o Maui, Molokai ■ apie Lanai. E Mr. Lunahooponopono e, aloha we-

h e papale hoi kaua, a no "ka mea, ua pu-' ehu liilii aku la kuu papale alii a Solomoua i olelo ai. "0 ka wahine noho) pono, he papalealii ia no kana kane,''i he oiaio o kona ano ia, a oiai ua pa aheahe la'i malie loa mai la kekahi ki- j kiao makaui wehe-o-launiu, a pio iho la ke kukui o ka hale 'kino o kuu n;ea j aloha, a ka manao e lauwili nei, a " haha poele .iho la ka papa'i o Hono-! lulu, he alamihi ka i 'a e hoi ai me ke ahu niok&ki ana iho o ka hoka i kapa kai na'u ame na kaikamahine, na moopuna āme o'u 'kini o ua la'i "nei a ka manu ike ahe olu aka niakani. I Ma ka 1 auwina la Poaono, lune 21, j hora 4:30 p. ni., i pauaho mai ai kuui mea aloha lie wahine i keia ola ana. I Āuwe no hoi ka eha o na ehaeha e, a oia.i i kuu poli no kahi i hiipoi ia iho ai a puehu aku la i ka lawe a ke jau-ka, ine ke nu-niiki, he mau minukei 'īa o' s ker kupouli, ike aloha, ua pili pu ka hanu maeele i ka houpo no kuu mea alolia he wahi^ie. He anoane elua mali.ina ka hoomaka| ana o ka ma'i, ma ka manawa a'u e kaahele ana ma ka Mokupuni o Maui,: ma na la mua o ka mahina o Mei, no ka 1 hukpu ana me na haku makaainana no ke kau koho baloka niua o Mei 17, ua holo mua mai kekahi mahele o na 1 moho'lunakiai a makou e holo like nei no Molokai nei, a ua kipa mai a ko maua nei home, a o kuu papa kekahi oia no ka Hon. ,Tohn W. Kalua ma ia huaka'i, a ua kipa mai no i kauhaie nei, a ua ike oia he ma'i no ko ke kaikamahine ia manawa, i kona hoi ana ae, ua loaa ae no au i Wailuku , hoike ae oia ia'u no ka ina'i ana i ike ai, a ma na la kokoke loa e pae mai ai au ame ko'u pohai i pae mai ai makou i Molokai nei, i ka hoi ana mai he ma'i i'o no elike me ka'u i lohe ae ai. No laila, ua kii koke aku au i ke kauka, no kona nana ana, ma ka ike a "ke knnka aia ma ka puuwai ka ma'i, o ia hoi nawaliwali paha, ame ka olelo mai no o ke kauka me ka hoomanawanui no e pono ai. Oiai, ua oi aku ka pilikia mamua o ka mea hiki no 'ka hoopakele ana, aka, ua

1 lioaoia no na lapaau atia no ka hoopa- j kele ana, eia nae ua hiki ole. j E knu Lunahooponopono ahonui, e hoomanawanui iki hou mai hoi oe, no'u kauwahi kolamu o ke kuina kapa Hawaii a kaua, ke Kilohana Pookela o na nupepa nia ka olelo makuahine me "ka haku'iku'i o kuu puuwai i hele a aluhee palahe, nawali, malule, i okaoka a aeae loa, ke puana aku nei au. Ua hanauia kuu wahine aloha poina ole, ma ka la 1 o lune, 1863, ma Hakipuu, KoolaupoKo, Oahu, mai ka puharka mai o Haupu (w), āme Meahale (k), heelua wale no laua 'kona mua oia no o Kahinu Meahale, ua hala mau ia ma k«na ma Kualoa, Oahu, a pela no hoi na makua, ua hala mua no. Nolaila, ua loaa i kuu mea aloha na makahiki ma keia ao mauleule he 56 ame na la keu, a haalele mai la ia'u ame ka maua keiki e noho mai la i Enelani, 'ka maua mau kaikamahine me na moopuna e paiauma aku ma keia aoao o ka lua'kupapa'u me ka luuluu nui. 'Ua hoonaauaoia ma ke kula o Wni ltane malalo o na kumu a 'o Rcv. J. N. Paikuli, ame E. P. Aikue, a ua loaa no iaia ka ike ame ka makaukau no ka noho home ana i oi aku ma aa hoo'ponopono home ana o keia mau la e nee nei, a ma ka ma'kahiki 1889 ua hoohuiia maua ma ka berita maemae o ka anare e Rev. H. Manase ma ka la 24 o Dekemaba, a ua nohoia me ka oluolu ame ke akahai iloko o na makahiki he kanakolu. O kuu mea aloha i hala aku la, ua

helu pu ia oia iloko okA-hoopono,ka ike ame lea nāāuaō/'lea' noes\f, wai i piha i ka lokoniaikai, lie oluolu, me ka hookipa pauaho ole i kn ,hk' apau e kipa mai ana i ko niaua uoi houie, na kauwa a ke Akua niai Hawaii a Kauai ka hoi'ke no'MUiHhea, aole oin wale 110, aka, o na aoao kalaiaina like ole kekahi hoike, o ka poe apau i waeia 0 na'aoao kalaiaiua like ole, e laa n:i senatoa, na lunamakaainana, na lunu kiai, na makai nui, na moho elele, ua kamaaina lakou i kuu mania, a ua kapa mai lakou iaia, ka niakuahine o ko maua home; a mamuli o kana hann a)ionui i kaulana ai kuu inoa, a kapaia au ka. makua o ka lehulehu ma ka hookipa ana i ka poe kipa mai, no ka inea, ua liana niai oia ia'u me ka puuwai aloha kane, a ua kukulu mai oiiof i kiahooma nao e poina ole o in hoi, mamuli o ka nui o hanohano e ki 'pa mai nei i ko kapa nōi wahi, i na wa kalaiaina, uuku ko katuv hele a lawa ole na'wahi moe no Jallsu e moe ai; nolaila e hoopohala mau ana au im knna mau olelo ku i ke aloha. Ka 'u im e i aku ai iaia ina lawa ole nn uialiliim 1 na wahi no lakou e moe ai, ala ; !n, lia lii no ka moena ilalo ke ao no o iluia ai ko ke alii kanak.y, .Kia nae, aoie i lilo ka'u niau olelo i nvea īi-ina o poina ai.

Ma kuu mauawa ipita i lilo ai I hoa no ka papa lunnkiai no ko Kalana o Maui, ua hoopuka hou mai no oia i keia mau olelo aloha fc-f)oina ole noi ia'u. "Ma keia hope aku e lilo ana k<» kaua nei wahi i wahi e nanaia mai ai e ka poe hanohano; nolaila, ka kaua hana o ia hoi, e wawahi keia halo a liana hou i hale nui i kipa mai ka p««> malihini ua uui ka hale, oluolu ka uoln» ana.'' He oiaio, ua hookoia aku kona make make a ua pono ia i kona manao, a ua ike ka poe apau i kipa niai ma ko maiia nei honie, i ka hua o ka hoomanawamii ana a lanakila. No'u iho, na keiki, na moopuna. haawi nei makou i ka poe apau i k<> mo like mai i ka hoolewa ana o kuu mea aloha i hala, ma ke Sal>ati ae, lti ne 22, no lakou ka nui i oi aku innhina 0 300 poe i hiki mai no ke komo pu ana i 'ka huaka'i ma na kaa otomobi!«\ aua hiki ia'u ke olelo ae, o keia ka hm> lewa nui hookahi ma Molokai nri i ikeia, he huakai nui o na otomol>ile e ka'i ana ma ke alanui a ma na lio a lielewawae kekahi, a ua malanm pu ia ae ke anaina haipule e ka Rev. IJ. Kaai ma ko maua home no. I ka hookuu ana i ke anaina haipule ka hooie, na hoomakaia ke anaina e hoonohonohoia, na hapai pahu, na luna o ka Ekalesia o Kaluaaha, oia o D. K. Uae, Theo. T. Meyer, J. P. Nakeleawo, Wm. Kaniakaua, Henry H. Peelua ame llenty R.. kaa kupapa'u « kala iwaia ana e Henry 11. I'eelua, ko'u kaa | iho, ka huaka'i kaa loihi iho o 14 kaa !otomobile, ka poe e kau ana ma lio mahope mai o na ka, ka lehulehu niai mahope; a i ka hiki ana ma ka'e o ka i lua, ua piha maoli ke kahna i ka poo I apau i komo pu i ka hoolewa mai na I Hav,*aii ame na haole, Kepani, ame na Pake, ama ka'e oka lua i hoopauia ai ke anaina haipule hoj)e loa. No'u iho ke haawi nei au i kuu hnnmaikai i ka poe apau i komo pu mai me a'u iloko o kuu manawa e nolio ana iloko o ke kaumaha lunluu no kuu n>ea aloha i hala aku la, a ke liaawi pu nei l au i kuu hoomaikai i ka poe apau i haawi makana aloha mai i na pua nani, na bo-ke pua nani a u'i i hana -maiauia me. ke ku.maoli no i ka hanohano na mea i haawi maoli ia mai me ka manao aloha mai na hoa haole niai ahiki iho no hoi ia 'kakou, no lakou na inoa a'u e poina ole nei, o ia no o Mr. ame Mrs. Otto S. Meyer, Mr. A. I)udoit. Mr. ame Mrs. H. R. Hikikoki, Mr. ame Mrs. K. V. Dunn, Mrs. Lui Ako, Mrs. E. Nakaleka, Mr. ame Mrs. 1). Kaai, .Jr., Mr. ame Mrs. Henry H. Peelua, Mr. aine Mrs. Pale Pahupu, Mrs. E. K. Kaulili, Mrs. Rouisa Hina.

Ke haawi pu nei au i ka hoomaikni nui ia H. R. Hikikoki i kona lawo mia hiai i ke Kula Sabati holookoa o Khluaaha no ke 'komo pu ana inai i ka huaka'i hoolewa o ka'u mea alohn, maluna o kona kaa kalaka nui no 30 a oi aku ohua maluna me ka uku ole. Ke hoomikai pu aku nei au i na kennimana i hoouna mai i na leka hoalohaloha e ftuamo pu ana i na ehaeha apaii i loaa ia'u e komo pu mai, oia o .luilpe Kalua, P. J. Goorlnes«, R. .7. K. Nawa hine, W. F. Kaae tio Wailu'ku lakou apau; Hope Makai Nui o Lahaina l'. Pali, Ghas. B. Cockett, lunakanawai o Lahaina; E. P. Aukai, E. P. Aukai, Mrs. A. Harrison, Mrs. Chee Kau, Mi. ame Mrs. W. P. Kahale. Maluna ae o na mea apau, e hoomai kai aku i na kahikolu, ka'Makua Lani, ka Mea Nana i haawi mai a Nana no i lawe aku, e hoomaikaiia Kona inoa. Me ke aloha niii i ka poe apau i ike i kuu mea aloha, mai Hawaii a Kau?«i. me ka hoomaikai nui i ka Lunahooj»on<ipono ame na limahana o ka nupepa a kaua. Owau iho no me ka luuluu. JOSEPH NAKOOKOO UAHIM I. Kaunakakai, Molokai, lulai 5, 1911). AMEBONGEN, lulai 6. —O na hoao ana a William Hohenzollern e loaa ona halealii kupono nona, ma kekalii mau wahi okoa aku o Holani, ua holopono ole, a ua konoia aku ka emepcra mua o Kelemania, e hoomau aku uo i ka noho ana .maluna o.ka r aku lalae,