Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 29, 18 July 1919 — KAROLINA METTI Ka Makaikiu Wahine Hoopahaohao a i ole O Dude Dana, Ke Ahikanana Mahope o ka Meheu o ka Poe Hana Dala Apuka. [ARTICLE]

KAROLINA METTI Ka Makaikiu Wahine Hoopahaohao a i ole O Dude Dana, Ke Ahikanana Mahope o ka Meheu o ka Poe Hana Dala Apuka.

: ;;; . ,pio. ke kauoha aku nei makou ia olua. e haawi mai n;;iu «lala apau loa a olua ia makou; oiai o kena mau | ;;pau loa ia olua he mau elala kena i aihueia mai ke.e mai. a na makou ia e hoihoi aku i na ona na - ;a nau dala, a ina no ko olua haawi mai, o ka pau : . no hoi ia o ka makou koikoi wale ana aku ia olua • 'nuu aku ia olua e hele me ka hoopoino ole ia aku. 1 ■' ) r:a wa;wai a olua e paa la ma ko olua mau kino i • miuieia mai he uwaki pakeke, he mau komolima, he ,::iiniana ame ke dala, oia mau waiwai apau ka olua e i niai a hookuuia aku olua, a ina aole olua e liaawi mai' r.a lohe mua aku nei olua i ko olua hoopai. Aole ma-1 v hookikina wale aku ana i ke noi ana, na ofua'no ia' • -n<» ilio, ina he maka'u ko olua i ka poino, hookahi ~ hana e pakele ai o ka haawi mai; pela paha ea,' e o'u i - M • ' I \.w\ hoa: Kc maopopo ole aku Ia ia'u la ka oukou mau mea e ;~ i .aili< • mai nei, he makani wale no kena mau olelo i ko'u i i p.lne aku ai ka Makaikiu Dana. i ) ka wa wale no e maopopo nku ai ia oe oia kou mana- ., ; lawelawe lima maoli ia aku ai a kiolaia aku iloko o ; wahi a ka pane a kekahi o na kanaka me ka piha k.i huhu. iie h« ao mai no hoi ko oukou, i ikeia ana ke ko o ko niakemake!" • !k keu maoli no keia a ke kanaka hookiekie a maka'u \ : ui wale, e peno e hana koke ak'u kakou i ka e ; an; kokeia aku ai o kona waha," wahi a kekahi o na ekolu. i .a. e ke kanaka opio, aole anei oe e haawi mai ana i kela ~; a !ik-:i apau i noiia aku ne'i ia olua i nei manawa, o keia n«i ka manawa no olua e hooko mai ai i ke kauoha, , ; j., olua e hooko mai e halawai aku ana olua me ka « » k' i ka Makaikiu Dana manawa hoi keia o ka akaaka k ka olelo hoonaukiuki ana aku," aole i'o ka hoi ka loaa ka .. ka maua mau waiwai ia oukou e kena poe aihue, w.i. pepehi kanaka, a pela aku, ke maopopo ole nei ia'u ;;k<>u manao." # \..he i maopopo ia oe? He hana anei e paa aku ai ak a ī ka halepaahao? Aha, he makemake ka kou e hoo■akauka'u mai ia makou. aolh makou e maka'u aku ana \, K hoi maua e maka'u aku ana ia oukou, ina e k:ia\.::'e ole aku ana oukou ia oukou iho ma kahi e, ;i'ia. i'a like ia me ko oukou olelo okoa ana mai ia'u e hana ku ī kikahi mea e maka'u mai ai oukou." "'lleaha ia hana au e liana mai ana?" i ninau mai ai ke:;.:u ■> na kanaka m eka noke ana ae i ka akaaka hoopaheneno ka olelo ana aku a ka makaikiu e pepehi ia lakou :>.i!i lKo!U." Ntr hou ae la ua m*«i?ū kanaka la A i ka akaakā tnd ka olfelo niai. "Aole i'o ka hoi e ole kou piepehi mai ia makou ? !<■aha k<-u ikaika e na wahi kanaka hookano ia makou k iu ?" \ >!e i akaka na ai a kakou, he mau keikikane. wale no ak' u apau. ua akaka no pāha ka ehā ia oukou, ekolu u e ku-e mai ana ia hookahi, aka ua oleloia-nae. he puali i.'e Ka hau nui i ka haūiki» aia no pahā ia i ka kakou ■ -a" ana. ■ ••"". . -:.. ■ • ; ■ "i a hoehaeha loa ia ka noonoo o keia leele opio mamuli. ka 'iiikuu mau hana a ke kauoha akū. nei au ia oukou i! «: manawa e hookaawale kokjē aku o,ukou iloko o ka ma-! :V a pi.kole, o halawai aku «uanei bukou me ka eha ai v.'k. n i ike ole ai mamua. Aōle ō'u inakemake e ike, aku ij ■ ■ K (ie e hoopilikia ia ana kona noonoo, ao'le loa. nolaila! u■» .kaa\»*a 1 e koke aku oukou. 'oia wale ho ka hana' e hoo-j ■iuo < •!<* aku ai au ia oukou." I i . hi olohe ae olua i. kana mau olelo—e hoolohe ae,". a kekahi o na kanaka o ka pane ana aē.. "E.hopu kokel • • kakou iaia i nei manawa a lawe aku a luma'i iloko o ke t '■ r< ka ulelo ino mai ia kakou!" ' ua ka hana pono. akahi hoi ke ko'uko'u mau mai o, .. waim me ka hoonaukiuki mau mai.'- ' ' 'ia. ua makaukau anei olua?'' | Na kekaiii o lakou ke kena o ka, lele like mai la no ia o : ir.au kanaka la mal.una o na makaikiu, me ka manao ' :ru-i., ku lakou lehulehu ana e paa'ana ke kana,ka opio ia '-u iloki > o ka manawa pokole i ka hauhoaia a hapai aku Kl ' ,: a iluko o ke kai. ka manawa i lele ai o na kanaka ekolu maluna o - M akaikiu. o ka wa no ia i llemo ae di kekahi mau newa ; l'ok, !c mai ka poli ae o ka makaikiu, me ka ike ole " na kanaka. a hahau aku la maluna o na poo o na 1 r ka n;e ka hikiwawe loa, a he ikena ka lakou i ka pa ana | lakou mau poo i kekahi mea oolea a 'haule pa-liu i "a :mna < • ka Ie])o. * ka h.ikiwawe loa o keia hana.ana iho la'a ka Makaikiu ' ia ame Mettt, U"ā'lliki"l6t(r*nfa' v ke'ike 'i ka 1 •'! i hanaia aku maluna o lakou. Na ka Makaikiu Dana i, -• ui aku i ke poo o ke alākāi o na kanaka a waiho oni t ; 'ha < »ia iluna o ka lepo,.me he mea la ua loaa mai oia i - anapu uwila māi 'ka lewa iiiai. a-.fā' ; māiia\Va : hookahi ! "'o; ka makaikiu wahine i kikoni aku ai i ke poo o ke 1 aka elua a waiho 1010 ana oia iluna o ka lepo; a na ka • ->:kui i hamare aku i ke poo o ke-kolii o !ia kanaka / ;'ko < .ni ole ana iluna o ka lepo t me kona, manao mua ! _ "ie ia ana oia e hanaia aku ai ajpāu ka ike. I • ••amua o ka hiki ana i na kanaka ke ala ae iluna ua loaa; ' aku la ko lakou mau poo i kekahrkikoni oolea hou a , •• 1010 loa aku la me lie inea la he poe la ua ona t ka ua f ' ' ka wili me he mau puhi laumilo la iluna o ke aa : ana ka kaua mea e hana Jiou iho ai i nei poe, e^ . .. • •. ■ .>■. : . .. • ! ■;<• 'imau keia a ka Makaikiu Dana o ka ui ana mai i ka' • aikiu wahine mamua o' ko laiia haniare hou ana aku i ' 1 na kanaka. ! '{• - ! i iniare hou iho i ko lakou-mau poo aiā ka.pono a moe '• "le lakou me he mau pauku laau la," i pane aku ai o ( "Ina no ko lakou make iho ea, hapai aku kaua a; ' aku iloko o ke kai." { "A-.le- kaua e hana pela, waiho malie no ia lakou pela T ' • a. «■. ola nui hou ae, a na iakou no ia e hele aku e huli; " lakou wahi e pakel6 ai." ! "Kiola aku ia lakou iloko o ke kai i lilo āe lakou i mau 1 l-aakai." ' • •' I' "Aoie; manao au ua lawa iho la ka ieaua hooluhi ana; e ; " holo aku kaua ma kahanoe me ka nana ole iho ia lakou." ' 1 ko laua hoomaka aku la no ia i ka hele ana, me ka hop-

mau no i kela ano mua o ka īaua heie ana mai ma ke ano • e hele holoholo ana ma k&'ano he mau ipo. J "He kii maikai kela na ka poe paikii ina no ka hele mai| i nei manawa a ike mai i ka waiho o kela poe iluna o ke one; a he moolelo maikai 110 hor na ka poe hoolaha nupepa e lioopuka ae ai i ka la apopo, ina no ka hoea mai o kekahi ■ mea kakau meahou no ka nupepa maanei i nei manawa. | i pane aku ai ka Makaikiu Dana ia Metti. i la laua i mamao iki aku ai ma kekahi wahi, huli hou mai'; la !.aua ihope e nana no ke ala ae o na kanaka i £oohu ka lae. 110 ke ano o ka lakou mea e hana aku ana; nana ana aku j a nana mai kekahi i kekahi. No kekahi manawa aoKe kaina-j llio aku o kekahi i kekahi. a ua hala kekahj, Inanawa ia lakou'ma ia ano o ka nana ana aku a nana thai; o kekahi o ka mea mua o ka pane ana ae i ka "i ana mai: - "E ke kapeua. aole o'u manao he hana kupono na kakou ka hahai hou aku mahope o kela mau mea, akahi iho: la ka \yeta.wela o keia la." ' "Owau kekahi i manao ih'o la elike me kau i.olelo mai ia, he hāna maalahi maoli na kela mau opio ka paliiku ana iho iiei ia kakou a mokaki ana iloko o ka lepo, aole anei ōu manao pela e ke kapena?" ; "Oia no hoi," walii a ke kapena o ka pane ana mai. nie ka mau no o ka pii o ka ; )L;la. ma ; ,kona helehelena. "Pehea he?" i ninau aku ai ke kapena. ; ' 1 "Aohe no au i eha.loa, aka, ke nei no nae ka maeele o ko'u poo." | "Me keaha la laua o ka paluku ana mai i na poo o kakou ?'' • "O ka'u no hoi ia e makeinake nei e ike; he ikena ka'u i ke koele ana o'ko'u poo, o ko'u hina iho la no ia ilalo a pouli ko'u mau maka." ■ . -$ "Ea, he manawa pokole wale'no ka hoi ia o ka hanaia ana niai'o ko kakou pau loa no ia i ka mokaki iluna o ka lepo." i "Owai kela niau opio?" i "Owai hoi, aohe no % au i ike, a manao au aole no hookahi mea o kakou i maopopo. he ikena ka'u i ke koele ana o ke-. kahi mea oolea maluna pono iho o ko'u poo. Na kela kai-' kamahine i hahau mai maluna o kūu poo, ua like ka ikaika 0 kana hahau ana iho me ka ikaika o Kolia o ko'u hina iho la no ia ilalo. I nei manawa me he mea la ke ike aku nei au | 1 ka niniu o ka honua, aole ; pau ko'u ano poniuniu." | "Aohe inaopopo ia'u," walii a ke alakai o ua mau kanaka la o ka pane nna mai i kona mau hoa, me ka hamo ana ae i ke koko e kakahe ana mai kona poo iho a kupenu ae la i kahi i eha me ka hainaka. | "He hana hoao no nei a kela māu opio ia kakou; owai la! kela mau opio? Aole anei ou manao iho a hoohuoi paha hei mau makaikiu kela?" | "Manao au o Mr. ame Mrs. Kolia,kela; no ka ioa o ka hahauia ana mai maluna o ko'u poo ua loaa ia'u I ka' manao no kekahi minuke me.'he mea la aia au iluna o ka moku. a u3 puhiia mai ke kia o ka moku e ke kikiao, makani a hina mai iluna o ko'u poo. j "E pono kaKou e ala ae a e hookaawale mai keia wahi ( aku, o lilo auanei ka kakōii mau haoa hewa i liana hoopoino mai ia kakou. Ua ikeia aku auanei i ko laua la kahea aku i 1 kekahi makai o ko kakou pau loa no ia i ka paa i ka hopuia a noho ana i ka halepaahao. Ma kahi o ko kakou manao aku o kela kanaka opio k'e paa aku iloko o ka halepaahao ia kakou, oi ala nae paha ke hana mai ana a paa ana kakou, i ka halepaahao." ~ ; | "Ua poho kau i olelo inai la; e hookaawale koke i'o kakou mai nei aku mamua o ka hoea aena'mai o ka maka'i ma keia wahi." j "fhea ana kakou e halawai hou aku ai?" "Iloko o ke kulanakauhale. He mea oi aku mamua o keia hahauia ana iho nei o na poo o kakou ke liana ia mai'ana, : nolaila, e awiwi kakou i ka hookaawale ana mai nei aku, a eia nae ka'u, e maka'u nei, he uku ana paha ko kakou kaawale koke mai nei aku inamiia cf kō kakou paa ana mai." ■ j Ku ae la na kanaka ekolu iluna, kamailio liilii nui iho ! la no kekahi manawa 'alaila hele kakaawale aku la. Ua' hooholo kela ame keia o lakou e hele aku ma kana alahele i manao ai oia ke kokoke loa e hoea koke aku i ke kūlanakauhale, ina ma kekahi ano hana pono a pono ole paha, e ; 'noea aku ai ilaila. j Ma keia manawa ua nalowale loa aku la na makaikiu. I ; ke kaawale loa ana aku a na makaikiu i aku 1a o Dana i kona kokoolua. Ua kaawale mai la kaua mai kela poe mai, i nolaila e haalele ana au ia oe a e hele aku oe ma kau ala- i hele i manao ai no ka hoomaha ana ia oe iho. E hele ana' au e hoopau pono aku i keia hana, no ka mea, o ka manawa I pono wale 110 keia. Ua maopopo ia oe ko kaua wahi e hala-' wai hou aku ai." j "Ae, e hele oe. a na'u no hoi ia e hele aku ma ka'u wahi i makemake ai." O keia wahi a laua o ke ku ana mawaena I ia o kekahi mau puu one a he pouli no hoi ia manawa e hiki ole ai i kekahi poe ke ike mai ia laua. O keia kahi kupono loa. e hoololi ae ai oe i kou mau aahu, e Metti, i keiuoha aku ai ka Alakaikiu Dana i kona hoa. He manawa pokole loa ua hemo koke iho la ko Metti mau aahu manuia aku elike me ka helelei ana iho o na hulu 1 mai ke kmo iho o kekahi moa, a i ole i hoopaia mai paha ehke me ka hana.a ka poe kupua, he imo ana na ka maka ua nalowale aku la ka mea kino, ma ko Metti nanaina ia manawa a ka Makaikiu Dana e nana aku ana ua like loa oia me kekahi o na kaikamahine inai kuaaina mai, a no ka Makaikiu Dana ho» ua nalohia koke aku la kona nanaina mamua aku a he kanaka heihei lio kona ano ke nana aku I ia manawa. I "Ua kupono loa i ka mea i makemākeia kau hoololi ana " ī pane aku ai o Dana ia Metti no-ka hikiwawe ame ke kamahao o ka hoololi ana. "Lla īke aku Ia au i ka holopono o kau hoololi ana, nolaila. e haalele ana au m oe. E hele aku ana au e hahai mahope o ka meheu o kela poe lapuwale. i maopopo ia'u! ko lak° u luahuna O ke aloha no kou a hui hou aku kaua."! 0 ko ka Makaikn. Dana kaha aku la no ia hele ma ke' aiahele. e hoea aku ai no kahi a laua o ka hamare ana i na' poo o na kanaka ekolu. * j Ua makemake o Dana e hahai aku mahope o ke alakai I o na kanaka powa, a ua hoea aku la oia mahpoe o kekahi S puu one īloko o ka manawa kupono no ke kiai ana ia lakou ' Oiai oia e pee k 3 hakilo mahope o ka puu one' ike aku la ōia ī ke kanaka a.ua e makemake ana e hahai aku". mahope ona, ī ka hele ana aku ma kekahi aoao o ka puu : one.a kamoe pololei aku la ka hele ana no ka hale hoolulu ! kaaahi ma ke alanuihao aku o ke kaaahi, me kona makemke' kau aku maluna o ke kaaahj no ka holo ana aku uo ka Mokupum Manahatana. Aohe ka Makaikiu Dana i hoomaii ku i kana hahai ana mahope o'ke alakai o na kanaka, aka kamoe pololei aku la' kana hele ana no kahi o ka hale hoolulū kaaahi ma ke Kaikuo.no P"Cohipa, no kona manao malaila- e kau aku ai kana l . kanaka maluna o ke kaaahi, a ua hooiio mai kana mea 0 ke koho Avale ana, no ka mea ua lioea iike aku la na ka-'l naka apau ekolu i ka hale hoolulu kaaahi ma ke Kaikuono Poohipa. a kau nui aku la me ke kamailio ole ae o kekahi 1 kekahi o lakou. j Ma keia manawa.-a ka. Makaikiu Dana o ka ike ana aku' . ia lakou ua hoololi' wale no lakou apau i ko lakou mav aahu. a ua loli loa ae hoi mai kela ano mua a na makaikiu, o ka ike ana mai ia lakou. , 1 ka ike ana aku o ka Makaikiu Dana i ko lakou pii ana aku a kau pii pu aku la oia a noho iho la iluna o ke kaa. aole nae ma ke kaa hookahi a na kanaka e kau ana, aka, he kaa okoa aku kona o ke kau ana. /

i ,Ma ke kaa ohua ttfahope loa oia o ke kau ana aku, a oiai | oia e kau ana e nlakaala mau ana t >ia o lele e aku auanei | ua mau kanaka fa a ike ole aku oia i ko lakou wahi e lele ; aku ai, a m£ ia ano makaala oia o ka hoomau ana ahiki i ka hoea ana aku o ke kaaahi i ke kui.makauhale Mokupuni Loihi. y . . t - ! I £a lele ana aku o na kanaka mailuna aku o ke kaaahi ?ke aku la oia i ka hele pololei ana aku o lakou ma ke ulanui 23 no kahi o kekahi waapa, o ko ka makaikiu hahai aku la no ia mahope o lakou, me ka hele kakaawale mau 0 lakou ame ke kamailio ole aku hoi'o kekahi i kekahi. "Ua maka'u kela poe," wahi ana o ka namunamu liilii wāle ana iho no iaia iho, "ua lilo kela hana i kikoniia mai i nei o na poo o lakou i mea e hoopihoihoi loa ia ai lakou,; aka, o ka'u hahai iho la no nae ia mahope o lakou ahiki i ka 'oaa ana aku.o ko lakou punana ia'u." , i I ka hoea ana aku o ua poe la i Nu loka hoomau aku la J i no ka lakou hele ana ma ke alanui 23 e hoea aku ai i ke ala- j nui ekahi, alaila huli ae la ke alakai o na kanaka e iho i j kai a.komo aku la iloko o kekalii wahi hale hoolimalima l f aahaa elua papahele ke kiekie. i I No ke akenui loa o ka Makaikiu Dana e ike i kahi a kela kanaka o ka hele ana aku, hookolo aku la oia mahope ona a ike aku la i ka hale a ua kanaka la o ke komo ana aku. ; alaila hele aku la oia a loko o kekahi hale ma kekahi aoao inai a noho mai la kiai. 1 He mau kukui ke aa mai ana ma kekahi o na rumi ma- • mua o ia hale a ke alakai o ke komo ana aku, aohe nae he aa mai o na kukui o na rumi maluna loa inamuli o kona ike ole aku i ka malamalama mai ma na puka aniani, eia nae ; i ka hala ana o kekahi mau minuke mahope iho, ike aku la oia i ka malamalaina mai mahope o kona noho ana iho he mau minuke kakaikahi mai kalii aku ana o ka hele ana aku ; o ka malamalama nae ana o ka ike ana aku aohe he ikaika, ' aka he wena wale no me he mea la ua paa mai oloko i ka pa-kuia. i 'Wia ka ma ka papahele maluna o kela hale ka punana o kela poe," wahi ana iaia iho. Ua maopopo iaia ia manawa ka rumi kahi o ke kanaka ana o ka hookolo ana mai e nolio ana. | No kekahi manawa loihi kona ku ana ma kela wahi me ka 1 nalu nui iloko ona no kana mea e liana aku ai, he lehulehu na.manao i ulu ae iloko ona, a mahope hooholo iho la oia e paani i kekahi liana maalea i maa mau i na makaikiu j ;:pau ka hana mau ia, oia hoi e hakilo loa oia malaila. ! Ua Hlo no ia ku ana ana malaila me ka ulu mau ae o na manao like ole iloko ona, a i ka hala ana o kekahi manawa 0 kona hele mai la no ia a komo aku la iloko o ka liale • ana o ka ike ana mai i kana kanaka i ke komo ana mai. a j hoomaka aku la ka pii ma ke alanuipii e u'i mau ae ana na papa popopo malalo o kona mau kapuai wawae, me ka 'loaa ole iaia he maka'u a pihoihoi paha ia manawa, oiai nae he i.hana hookomo aku ia ana e hoao ana iloko o ka hei ma kela manawa o ka po, a oia hookahi wale no hoi keia e hana 1 nei i nei hana me kekahi mea kokua ole mai iaia. 1 Oiai oia e pii ana aia mau iloko ona ia manawa ka manao he lehulehii wale na kanaka maloko o kela hale a maloko hoi o na rumi like ole, no ka mea. he olelo kamailio mau ia no ia, "E auna like mau ana ka poe aihue elike me na manu.' : ' ;iEia nae, ua lako oia i na mea make. he kanaka ike ole oia ia mea he pihoihoi a maka'u wale, he ikaika kona mau ahuki a he piha makaala: iaiā i hiki aku ai ma ka piika maj mua loa o ka hale, lohe aku la oia i ka hamumu leo kanaka )iiai maloko o ka rumi niamua loa o ka hale. ' Kiei aku la oia ma ka puka ki o ka pela ka uluna ke wai- : ho mai ana, aohe ka'u mea i manao ai, a oiai h'e nui ka puka . kioa aohe no hoi he ki maloko mai, ua hiki loa iaia ke ike na mea nialoko mai. Ua ike aku la oia i ke kanaka rina o ka hookolo ana mai e ku ana maloko mai o ka rumi, j a 'he-wahine kekahi e ku pu ana me ia. Ma kana nana aku ' i ka wahine he kulana lede kona, he l\elehelena o ka wahine ' aoo, he u'i kotia hiohiona, he aneane e piha na makahiki he kanaha iaia, pela kana nana aku, he hohoma nae kona mau papalina, he nunui na maka, me ka poopoo me he mea la : aohe ona ai nui. j Oiai ka Makaikiu Dana e nana pono ana i ka helehelena "'Oi'ka waliine, ma kana hoomaopopo aku me he mea la he piha mau kela wahine i ke kāumāha i ka hapanui o ka maj nawa oiai oia e nana ae ana maluna o ke kanaka a ka ma- : kaikiu e koho aku ana, o'kana kane no paha ia, a oiai o I Dana e hoomau aku ana i ka nana ana, lohe aku la oia i ka | olelo ana ae a ua wahine ia i ke kanaka: i "O, ua hele au a manaka i nei mau hana au." j "Heaha ia mau.hana a'u i hana ai i manaka ai oe?" "He makemake nae oe e lolie aku?" I "E hoi; pehea la ka hoi e maopopo ai ia'u ka'u mea o ka i hana ana i kaumaha a i manaka ai oe ?" "A eia, i lohe mai oe: He manaka au i ka noho mau maI loko o keia mau rumi; he manaka pu i ka pololi mau o ka I opu i ka hapanui o ka manawa; he manaka i ke komo mau I i kalii awelu, o na wahi lole kahiko wale no ka mea e i komo ai i na manawa apau, a o ka hope loa. ua manaka 1 'ka-lilo ana i kauwa nau—e kena kanaka ino hoopunipuni mau i na manawa apau." "Ea, e Sera, e ilōho malie koke oe. mai kamailio hou mai oe e like me kena, o ike aku auanei oe i kekahi mea." "O, aele hik'i ia oe k<; papani mai i kuu walia, e kamailio niau aku ana au ia oe elike me kela. I kiiu manawa mua i I hui ai me oe, he nui ka'u dala. Ua hana mai oe ma ke ano I hoopunipuni loa ia'u he aloha oe ia'u, eia ka he aloha wāle no ma ko lehelehe. akahi no au a ike ilio nei i ko'u naaupo i ka mare ana ia oe, e kena lapuwale. "Elike me ka nui o ke dala au i makemake ai ua haawi aku au me kuu manao nei he pono kau hana. He home nani ko'u i noho ai' me ka oluolu ame ka hauoli, a ia oe | nae keia lilo ana ia home.'a i keiā mānawā eia la au iliea? j "Ua uhauhaia aku e ōe kuu dala apau loa no ka heihei, ua ike no oe aolie ou ijke ia mea he pili waiwai, eia nae o i kau hana iho la ia e hoopapau mau ai, aohe nae lie loaa ana i he wahi keneka puka ia'pe. ma ia hana. | "I īia manawa apau au ,e hoi mai ai aohe au manawa iki ! i olelo mai ai eia mai na elala i loaa mai nei ia'u he mau haI neri, he oki loa. Aole loa, o kau hana wale no ke hoi mai o ' ka hoopunipuni mau mai ia'u, me ka hoomama mau mai i , ko'ū' nooiioo me ka olelo mai: 'Mai kaumaha oe, mahope •' laki mai kaua/ a pela aku. Eia hou, i ko manawa e laki | mai ai aole oe e hoi iki mai ana i ka hale nei, hoahiuhiu aku la oe ahiki i ko puehu ana alaila hoi mai la. "Ea, l>e hoine anei keia? No'u iho aole o'u makemake e noho loihi hoii iho nlaloko o keia hale i piha me na mea ino he nui wale. Ea, e Toma, aole hiki ia'u ke noho loihi liou Mhe ma keia hale, o kuu manāo hope loa, ke makemake nei au e hookaawaleia kaua no ka manawa mau loa." ! "Ea, e Sera. e hooki koke oe i kau kamailio ana mai elike rne kela, p ike auanei pe i kekahi mea." f "I-leaha ia mea a'u e ike aku ai? Aole loa e hik ia oe ke papani mai i kuu wahā. a i lohe aku oe. e hooko aku ana au i ka'u mea i olelo aku nei ia oe. Ua hiki loa ia'u ke huli I dala na'u e loaa ai ko'ū ola ana, me ke kauka'i ole aku i ka pono i kekahi kanaka lapuwale uhauha me oe. "Aohe waiwai o ko'u noho hou.ana iho maanei, ua ma'i , au i ka noho mau a <? paani i ke ola o kekahi kanaka i i nana wale iho no no kona pono, a i loaa dle h<?i ka manao koa e hele aku ai ē liuli i hana paa mau e loaa ai ke ola niemae ana, i haa\vi mai ai' ia'u i ke ola a'u i mkemake ai, elike me jka maa mau ia'u i ka hoohauoliia i na la i hala. i "A oiai aohe hiki, ia oe ke hana a ke huli aku i kekahi

hana e pono ai kaua, a e loaa mai ai hoi kc dala mc ka maemae. ke manao nei au he oi aku ka pono e hookaawaleia kaua, mai keia manawa aku, aole au e haawi hou aku ana i dala ia oe no ka hele ana e piliwaiwai. oiai au c noho ana i ka hale me ka pololi maloko o keia niau rutni i nele i ka ai, ke -ahi me ka aahu. O, e ha'i aku au ia oe ua pau au me oe.*' No kekahi manawa ko ke kanaka ku ana wa uwa u i ke pt.o me ke kulou o ke poo ilalo, ine ka iioonoo ana 110 kekahi minuke alaila i mai la: "E Sera, kuu aloha, ke hooiaio aku nei au, o kau mau mea apau i kamailio mai la he oiaio wale no, aka aohe a u <lala e hiki ai e hoolako aku i kou mau makemake. elike me kou mau mea hemahema o ke kuekaa .ina mai nei. a ina paha he poe e ae kekahi maloko o keia hale. e loheia mai nna kena mau olelo au, a e ku loa ai au i ka hilahila. aka. 0 kaua wale no keia, o kahi ia i nani loa ai. nolaila ea. maanei uei mau olelo a nalo iho." 'Aohe no paha au dala, 110 ka mea, he uhauha, a eia hou, mai manao oe e loaa hou aku ana ke dala ia oe ma nei mua aku. ua lawa loa au me oe ame kau mau hana hoopunipuni ino he nui wale." "(). e pono oe e haawi mai i dala. pehea auanei e hiki ai ia'u ke hele hou aku i ke kahua heihei i ka la apopo?" "1 hele aha ana aku no ia au me ia ike no ou aohe au dala ?" "Mai lioole paakiki loa oe i ka haawi mai; i na manawa aku nei hoi mamua aohe a'u manawa i noi aku ai ia oe i hoole mai ai oe i ko'ii makemake, nolaila, elike no mc ia manao lokomaikai mau ou, pela no oe e haawi hou mai ai." "Aole loa au e haawi iki aku ana i hookahi keneka ia oe, iohe oe?" "No ke aha ke kumu o kou hoole loa ana mai?" "No ka mea, aohe loaa ia oe o ka manao koa; he kanaka hohewale oe." "Ea, e Sera, e hoolohe mai, ma keia auwina la ua loaa ia'u kekahi manawa kupono loa e fiili ai mc kuu manao e lilo mai ana la hoi ia'u ke eo o kela heihei, he heihei kela a'u 1 ike ai ua nui maoli ka poe i pili a ua nui ke dala i piliia, hookahi wale 110 kumu pakalaki o ka hokai e ia ana e ua makaikiu. # "Ua hoike aku au i ko'u maka'u ole i ka pili, eia nae, ua halawai mai 110 lne ka pakalaki, aole no'u ia hewa, aka, o ke au iho la no paha ia oka liaawina pakalaki. Aole i pau leo'u makemake pili, e hoao hou aku ana no au, malia, nu ia hana ana e laki mai ana ka auanei la, o ka loaa no ia o ko kaua pomaikai a laki hoi oe, o kau hana wale no o ke a'o iho i ka hoomanawanui, e loaa aku ana kou hale nani i oi aku mamua o ko hale mua, e loaa pu ana i mau lio nani na laua e huki i ko kaalio nani, a inawaho ae o ia he mau kauwa lehulehu ana kau na lakou e hana mai nou, o ka noho haku wale aku no kau maluna o lakou." "O, e Toma, ua like kena mau olelo au me ka puahiohio, aole o'u makemake e lohe hou aku i kau inoolelo kaao, ua lawa au i kau mau olelo pela mamua, aole akahi wale ae nei no ko'u lohe ana i kena mau olelo au, mai mua loa mai no o ko kaua hui ana ae, eia nae, ka'u mea i ike o ka pau o ke dala i ka lilo aohe wahi mea i loaa mai." "H Sera. kuu wahine aloha, aole keia he kaao wale no. Aole mea hookahi maluna o ka ili honua i oi aku ko'u aloh& mamua ou. Ua loaa no ia'u ke kaumaha anie ka ehaeha 110 ko kua noho ana ma keia ano. a eia nae, ua hoao no hui au elike me ka maikai loa a'u i ike ai, pela iho la e loaa ai ia kaua ka pomaikai o ka noho ana a ua liiki ole no nae hoi, nolaila, e kuu aloha, e a'o iho no oe i ka hoomanai wanui, malia o huli ke au o ka laki ia kaua o ka loaa 110 ka I hoi ia o kou mau makemake apau. j "Ina no ko'u hoomaka hou aku ika hana e hoao ana au ma na ano apau e loaa nui mai ke dala ia'u; e hui aku ana I au me kekahi hui, a e hookomo pu mai au ia oe ilokn o j ia hui, a iloko o kekahi mau pule kakaikahi mai keia la aku e loaa ana ia kaua kekahi puu dala nui, a i ka manwa e luaa j rhai ai o ia mau dala ea. o ko kaua manawa ia e hookaawale aku ai ma kekahi wahi okoa. a malaila kaua e nolio ai me ka hauoli i ke koena aku o ko kaua mau la. • O keia mau mea apau a'u e kamailio aku nei ia oe aole he kaa<» wale 110, aka he mea oiaio loa." "Ha, e Toma, ua lohe au i kena mau olelo alapahi au no na manawa lehulehu mamua. Mai kamailio hou mai oe. ua hele au a manaka i ka lohe mau." "Aoie keia he mau olelo alapahi, e kuū aloha, he mati olelo oiaio loa keia.. E ha'i aku au ia oe iloko o na pule | kakaikahi e ike iho ana no oe i ka oiaio." | "Hulili ae la na maka oka wahine ika manawa i olelu j mai ai: "Ke makemake nei au e liiki ia'u ke manaoio aku •' kau, e Toma, aka. pehea ana la e hiki ai, ua oi aku kau | pelo mamua o ka mea hiki ia'u ke manaoio aku." | "O, e manaoio mai oe) i keia; ina oe e hoao ana, e ikemaka iho ana no oe i ka mea oiaio me ko'u hoike hou ole aku • : a oe no ia mea." "No ke aha la hoi oe i hunakele loa ai i kenq mea me ka hoike ole mai ia'u mamua? No ke aha kou mea papani loa i kou waha me ke kamailio ole mai ia'u ?" "(J ke kumu 110 ea, aole au i noonoo mua ia manawa. akahi ae la 110 hoi au a noonoo iho O kekahi no hoi aole au i komo mua ia hui. akahi wale no au a komo aku. 1 ha i aku ali ia oe o kela kekahi o na hui nui i kukuluia. He hui kela i kilkuluia ma kela ame keia wahi. a ina 110 kou komo ia hui, e ike ana 110 oe i ka loaa o ka pomaikai ia kaua." "Ua mahpopo 110 nae paha ia ee kekahi o na kanaka i komo iloko o ia hui ?" "Ae; mai kela a mai keia aupuni mai na kanaka i konio i kela hui. Ua komo mai iloko o kela hui na kanaka naauao loa ma ke ao. O na alakai he poe waiwai loa wale no e maka'u ole iho ai oe. lie mau hui lala kona maloko o na kulanakauhale nunui apuni o Ainenka, ua kpmo pu jnai na luna "aupūni, na lunakanawai ame na ona miliona. "No na mahina he umi-leumamaono ko lakou pair> ana aku me na makai, a ua makaukau lakou apau e hoolaula aku ji keia hana ma na walii apau o ka aina, a owau kekahi i aeia mai e komo aku iloko o kela hui." "Heahā k» hana a ia hui, e Toma. he hana dala apuka aneir Oia paha, ea?" 1 Ae, o kekahi hapa ia oka lakou hana. Ka hana "ana i j na dala apuka. na pepa dala apuka. na metala, na bona, ke | apuka ana i-ke aupuni ame na hanako. He hana ia e haiiaia ana ma ke ano laula ma kela ma keia wahi. O kela ame j keia kanaka e loaa aku ana iaia kona kea. I "Oia~ana kekahi ona hui holomua loa i kukuluia a e hanaia aku ana ia hana. e manaoio mai oe i keia. o kekahi mea hauōli loa, i lohe mai oe, owau ana kekalii e hui pu aku ana me ka poe waiwai loa, a o ke kumu wale no o ia komo ana aku o'u 110 ko'u manao nui wale no i kou pono e kuu i wahine." 1 "Hu, no ko'u pono. 110 kou pono no paha. Ua ikeia aku kau mea e hana aku ana, e pono ana palia, a i ole e paa aku ana paha oe i ka halepaahao, owai ka mea i ike aku i ka hopena ?" | "He mea oiaio keia a'u e ha'i aku nei ia oe, 110 kou pono t wale 110 au i kōmo ai. A eia hou, ma ou la e loaa ai ka | poniaikai ia kaua." "Ma ke ano hea?" 4 : "Mamuli o keia mea oiaio ua makemake lakou ia oe." " "Pela?" r • | "Ae, ua makemake loa ia oe e komo pu aku." ' "Ina no ko'u komo aku, heaha iho la ka'u hana?" 'Ua makemakeia oe i mea iiana e kakauinoa i na pepa." / (Aole i pau.)