Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 29, 18 July 1919 — He Moolelo no MAGURETA a i ole Iloko o na Wiliau ake Aloha. He Moolelo i Piha me na Haawina o ka Ehaeha. [ARTICLE]

He Moolelo no MAGURETA a i ole Iloko o na Wiliau ake Aloha. He Moolelo i Piha me na Haawina o ka Ehaeha.

"Ae. ua Inihi l»a keia kamaili«> pu ana <> kaua, o ka'u nae e kauoha aku nei ia oe. maho|>e iho o kou hūi pu ana me kela kanaka, e hoike mai ia'u i ka hopena o ka olua mea e hoolu>l<» ana. no ka mea ua makemake loa au e loaa koke kekahi hana na Mrs. Kauwiia." lohe ana no oe 110 ka hopena o ka'll huaka'i no ka ike ana i keia hoaloha o'u," wahi a Lauiani, o ka haawi ae la no ia oke aloha hope oua mait kanaka nei. hnli hoi aku ia o Laulani no kahi o kōna hokele. I ka lioea ana aku o Laulani 110 ka hokele. hoomaka koke j aku la no oia e kakau i kana mau leka, i ka paa ana. liookomo aku la iloko o ka pahu leka o ka hokele. a hoohala iho la v | kekahi manawa o kela auwina la. ma ka hoolele ana aku i kona noonoō ihope. i kela mau la ana e holoholo like ana me Kanani. v l'a hiki ole maoli i ua o Laulani ke hiamoe ma ia po ana ibo. oiai ua nui na mea e hoopilikiaia mai ai o kona noonoo. Hoala mai la oia ī kekahi ninau, ina paha ua loaa i'o ia Kanani ka noho liauoli ana me kana kane, a ua aloha i'o aku anei oia i kana kane. elike me ke aloha i loaa i ua o I .aillani no Kanani: Ina no ka huli hoi hou mai o Kauwila, pehea la, e hookipa hou aku ana nb paha o Kanani iaia, me na manao hiipoi o ka wahine no kana kahe, a hoomau aku i k'o laua ola ana. elike me na la aku i hala ? j < > m ninau o kela ano ae la maluna. ame kekahi mau i e ae he nui. na mea iloko o kona noonoo ma kela po, a no ka nuī makehiamoe, ua poiua ae la kona noonoo maikai. a haiLe :tkn la ua o Laulani hiamoe ma kela po. 1 ka puoho ana ae ma kekahi kakahiaka mai. mahope o ka heluhelu ana i ka nupepa kakahiaka. hele aku la oia tjo ka ai ana i kona aina kakahiaka, i hākalia 110 a pau kana ai ana, o ka haalele iho la no ia i ka hokele, no ka hele ana aku e hui pu me Mr. Kadina, kela hoaloha o ko laua liolo like ana mai no Kapalakiko. Ua pomaikai loa o ma kana misiona, oiai i ka hale 110 ke kanaka ana i makemake ai e ike, a i kona hōouna ana aku i kona pepa inoa, ma ka lima o kekahi kauwa, ua oili kolee mai la o Mr. Kadina, a halawai ae la laua me na manao hau oli. no ka ike hou ana o kekahi i kekahi. j Mahope iho o ko laua kamailio ana no kekahi mau mimike pokole. ua hoomaka koke aku la 110 0 Laulani, e hoike i kā nianao o kana huakai o ka hoea ana aku ma kela kakahiakn. ;» ua komohia koke ka manao aloha iloko o Mr. Kadina. -no Kanani. me ka ī ana mai: "Ua haaleleia anei keia wahine opio e kana kane? Ua holo mahuka aku anei kela kanaka, me ke apūka ana i na ona o ka hanako? He ku maoli ike aloha ka moolelo o kela wahine, i haaleleia iho me kana keiki uuku," wahi a Mr. Kadina nie ka hoike okoa ana mai o kona helehelena, i ke kaumaha. "Ua kamaaina mua no anei oe i keia lede opio?" "Ae. ua noho like maua a elua i kahi hookahi, oiai ua pili pu no ka aina o kona makuakane, me ka aina o ko'u makuakane; mai ko maua manawa liilii mai ko maua ike ana ia maua iho ahiki wale no i ke kanaka makua ana. O na makua 0 keia wahine opio. kekahi mau makua waiwai, aka nae, mamuli o ke poho ana o ka hui kaaahi, ka hui a laua i hookomo nui aku ;ii i ka laua mau dala, ua lilo laua i mau mea ilihune, a o ka mea oi loa aku o ke kaumaha, o ia 110 ko laua make like ana. ma kekahi ulia kaaahi.*' "Ae. ke hoomanao nei au. i na mea e pili ana i ke poho ana o ka hui kaaahi, me ka nui o ka poe i poho ka lakou mau «lala." wahi a Mr. Kadina, me ka luliluli o kona poo. "Alaila ua makemake anei oe e haawi aku au i hana na keia hoaloha r,u? He maikai no nae paha kona lima kakau ea?" L'nuhi ae la o Laulani niailoko ae o kona pakeke 1" kekahi loka a Kanani i kakau aku ai iaia. he mau makahiki loilh i nala, a haawi aku la ia Mr. Kadina me ka i ana aku: *'() 00 no ka lunakanawai nana e hooholo i ka maikai ame ka maikai ole o ka lima kakau o kela lede, o keia kekahi o kana niau leka. o ke kakau ana mai ia'u. a manao au, he o ia mau no ke ano o kona lima kakau elike me ia maloko o kena leka." Xana iho la o Mr. Kadina i *ka leka, a hooho ae la: "He keu ka maikai o keia lima kakau, me ka moakaka pu o ka hua. oiai nae ua kakauia me kekahi peni kahiko. a ina he holo oia ma ke kakau ana, e oi aku ana ka maikai i kela, o ka ;nea nui no nae. o v ka moakaka oka hui v Ua konoia mai au e kauoha aku ia oe, e lawe mai i keia hoaloha ou no ka hui pu nna me a'u, oiai ua makemake au e loaa i kokua no'u ma ka'u hana. me ka hakalia ole." lawe mai oe i keia lede ma ko'u keena hana, ma ke kakahiaka oka la apopo, aia ma ka Helu 13 Alanui Pou. O keia j>aha ka mea hiki. oiai he nui ka'u mau hana e hele ai ma o a maanei." **Me ka mahalo a nui ia oe," wahi a Laulani meT<e ku ana ae iluna, 110 ka hoomakaukau ana e huli hoi aku no -kona liokele. "Elike me kau i makemake ai, pela 110 au e hooko mai ai. ma ka lawe ana ae i keia wahine opiō no kou keena, e ne mai nae oe e lawe aku i ka'u mau hoomaikai ana, no kou hoike ana niai i ka makee no kela wahine opio." Ma kahi nae o ka huli hoi pololei loa aku o Laulani 110 ka hokele. ua hele pololei loa aku la oia no kahi i noho ai o Kanani. loaa aku la no ua wahine opio nei e noho.mai ana, me ka helehelena kaumaha, a ma ka ula nae o kona mau maka, me' na papalina, i koho aku ai o Laulani, ua hoohalaia kekahi manawa ma ka po aku i hala e Kanani..ma ka noke ana i ka uwe. no ka nui o na ehaeha i kau aku maluna ona. I ka hele ana mai a Kanani e wehe i ka puka ma ka maoawa a i kikeke aku ai, ua hoao mai la oia e minoaka i ke kanaka opio, he minoaka nae a Laulani i hoohewahewa «•le ai. ma ke koho ana aku, aole ia i oili tie mamuli o ka hau•'li. aka me ka hoomanawanui, i ka uumi ana i kona mau ehaeha. a ke hoomaopopo la uo hoi oia i ka pumehana 0 ka 'iima o Kanani i kona lalau ana mai, no ko laua aloha ana. "Ke hopohopo loa hei au. aole he maikai 0 kou ola kino. ua •oohia oe i ka ma'i. mamuli o ka nui loa o na hana hoopihoihoi noolioo o ka po aku la i hala." wahi a Laulani me ka hakilo pono ana aku ma ua maka o Kanani. "Aofe au i loaa i ka ma'i, he o ia mau no ka maileai o ko'u ola kino, o ke ano e paha o ko'u helehelena au e ike mai la, ? mamuli no ia o-ka loaa ole aua ia'u he moe maikai ana i ka po E komo mai kaua iloko nei i hoikeike aku ai au ia oe i hiu l ,f>l ie." me ka hoololi koke ana ae 0 Kanani i kana inea e kaniailio mai ai, a komp hou aku la iloko, me ke kahea ana aku ia Alika. a i ka holo ana mai o kana kaikamahine. liaawi ae al i ka lima ia Laulani 110 ke aloha ana. la Laulani i noho iho ai ilalo, hoomaka koke aku la 110 oia e hoakaka ia Kanani, no kekahi hana. i maopopo loa, a i ka lohe anao Kanani i kela nuhou ua hiolo okoa mai la kōna mau vrainiaka o ka hoomaikai ia Laulani, no ka mea aole oia i manao, pela iho la ka hikiwawe o kekahi hana e loaa ai iaia.

j Me ka naau i piha me na haawina'o ka «lioli, i haawi mai ai ! o Kanani i kona mahalo la Laulani. no kana mau hooikaika ana, e loaa iaia kekahi hana, a noho iho la laua e kamailio ma na kumuhana like ole, me ka hooia ana mai hoi o ua o Kanani, e makaukau ana oia, no ka manawa a Laulani e kipa aku ai, ma kekahi la mai, 110 ko laua hele like ana e ike i ka Poropeka Kaeiina. ( ) na mea ano nui no a Laulani i noke aku ai i ke kamailio ia Kanani, 110 kana mau mea no ia i ike ai, ma kela ame keia wahi o kona heie makaikai ana. a ua ike maoli aku no oia i ka mohala maikai mai o ko Kanani mau maka, e hoike mai nna i ka lilo 0 kana mau kumuhana i hoala aku ai, i mea e iioopoina ae ai 0 Kanani i kona mau haawina kaumaha. MOKUNA XXV. ' kekahi kakahiaka ana ae. a ma ka manawa a laua i hoo--1 holō like ai, hoea aku la o Laulani no ka hale hoolimalinia o I Kanani. ua makaukau e kela lede opio. e kakali wale no o ka hoea aku o Laulani. i Ma-kela ike hkou ana aku a Laulani ia Kanani. ua loli ae ia mai ka ,la. nianiua.-aku. o kela nanaina leaumaha maluna ona ua auhee aku ia, a he hoihoi maoli ko Kanani mau ano apau, ame ka hoohakalia ole iho. oko laua.haalele aku la 110 ia'i ka ha'e. ma ko laua aīahele no ke keena 0 ka Poropeka Kaelina. , Ua heea kahiko ka Poropeka Kaelina no kōna keena. ma Va nianawa a laua nei i hiki aku ai, a hoolaunaia aku la no hoi > Kanani imna o keia keonimana aoo, nona'paha na makahiki : hiki aku m:i kahi o ke kanalima. M-a ka Kanani hakilo pono ana aku i kela keonimana. aia •na kona helehelena na mea e hoike mai ana, he kanaka oia i kon'io nui iloko o na noonoo kuhohonu ana no kekahi mau nea. Me mau maka mohalia maikai ko keia knnaka malihini, a ua o Kanani e hoomaopopo la. he mea kekahi i kulike loa me| •la m:ika o keia kanaka. ana i ike mua ai. aole nae he hiki iaia l Ve ike a ke hoomaopono i keia mea. Mahope iho o kekahi mau minuke o ko Kanani hakilo pono' ana aku maluna o ka helehelena o ke kanaka, nana ka hana - hnawi mai ana nana, e lawelawe aku. ike aku la oia aia kekahi h'ona o. lee kanma'na nialūna ona. i like mai me kona kanmaha.' Ma ka manawa nae i hoolauna aku ai o Laulani imiia o ka j ■ Kadina, lalau mai la ua keonimana aoo nei i ka j o ka lede'opio. me ka nana ana mai mahma o ka hele-, helena o Kanani no kekahi mau sekona, alaila minoaka mai la. | i p-'he mai la me ka leo nui moakaka: i '"Ke hauoli nei au\i keia lianohano o ka halawai pu ana me i oe e Mrs. Kauwila. Lla hoike mai o Mr. Laulāni Evaleka. he oia nou. a nana i hooia mai imua o'u no kx>ti kupono e 'i l *) i kakauolelo na'u. Pehea he-hiki no anei ia oe ke kakau 'me'ka holo?" ~ "He mea maikai ole no'u, ka hooia ana aku imua ou e ka Poropeka Kadina, ua hiki ia'u ke kakau me ka holo; no ka mea aole au i lawelawe mua i na hana kakau, a oki loa aku hoi ka loaa ana ia'u 0 ka makaukau. 110 kau hana i makemake ai i?'u. O ka mea hiki wale no ia'u ke olelo ae. ina e haawi mai ana oe i manawa no'u e hoao ai, ma ka hooko ana aku i kau mau hana. manao au, e loaa ana no' ia oe ka ike. ho ko'u {eupono ame ka ole.

"Ua-konoiā mai au e liuli i kekahi hana na'u ē lawelawe.ai, i hiki ai ke kokua mai i ko'u ola ana aine ka;u kaikamahine uuku, me ko'u nana ole i ke ano o ka hana, he hookahi nae a'u mea i hoohiki ai, ma ka'u mau hana āpau e loaa ana, e hoao no au ma na ano apau e liooko elike me ka hiki iā\i. M "O kena ke ano o ka pane a'u i makēmake ai, a ina ua paa kou manao e hooko aku i kekahi hana me ka manao kui'o. aole loa e nele ka ukaliia o kau mau hooikaika ana āpau me ka hploniua," walii a-ka Pompeka Kaelina, me ka minoaka ma »a napalina. "E kakau mai oe maluna o kekahi apana pepa. i hiki ai ia'u ke ike i ke ano o kou limakakau, a i hiki pu ai no hoi ia'u.ke ike ina paha ua kupono oe a kupono ole 110 ka hana I a'u i makemake nui ai," alaila uwai mai la oia i kekahi noho, I :i kokoke i ke pakauka-u, me ka waiho pu.ana ae he apana nepa ma krthi o ka inika ame ka peni e waiho ana. j "E oluolU oe e kakau Iho i keia iiiau manao a'u e kamailio aku ana." alaila kakali iho la ahiki i kā noho ana aku o Ka'iani maluna o ka noho, me ka makaukau ana e kakau, ia wa i kamailio mai ai i na olelo e kakauia e kā lede opio. He elima laina a Kanani o ke kakau ana iho, pau na manao ; kamailioia aku e ka Poropeka Kailina, a haawi mai la i ka •ipana pepa imua o ka poropeka. a ia alaWa ana aku no a ua kanaka nei a ike i na huapalapala a Kanani o ke kakau ana me ka moakaka loa, i aku la: "He keu„maoli ka maikai ame ka moakaka'o kau leakau ana, ua hiki loa ia-'u ke heluhelu i na huaolelo apau, me ke kokua ole mai a ko'u mau makaaniani. Ke hooliolo nei au e lawe mai ia oe e Mrs. Kauwila, i kaikainahine kakauolelo na'u, me ka hooniaikai pu aku no hoi ia oe, no kou hoopakele ana ae ia'u mai kekahi kulana kupilikii mai, ma o ka loaa koke ana o kekahi mea kupono loa i ka manawa pokole. "O ka manawa hea, ka wa kupono au i ike ai e Mrs. Kauwila, nou e hele mat ai a noho .hana malalo o'u? Ke waiho aku nei au, nau no 'e koho mai i ka manawa kupono au e hele mai ai i ka liana." "Ua makaukau au i na manawa a]>au, ina 110 i keia manawa. ke makemake oe," wahi a Kanani me ka hoihoi, o ka. mea 1 wale no nae nana i hoopilikia mai i kona noonoo, o ia.no ka hiki ele iaia ke hoihoi pu me ia i ka hale i'na hana i makemakeia ai nana e kakau mai. "Ina pela, ma ka la apopo oe e hoomaka ai e hāna, a e hoomaka ma ka hora eiwa o ke kakahiaka. Ua nui ka'u mau hana i makemake āi ,a e ike ana no' oe e ka lede opio, no na pule mua au e noho hana mai ai me a'u, e piha pono ana kou manawa me ka hana." "O ka nui o ka hana ko'u makemake." ,i pane aku ai o Kanani. me ka nana ana aku ia Laulani, me he mea la, e hoike aku ana, ua pau ae la no ka laua hana, a e haalele laua i kela kaena, i ole ai e pau wale ka manāwa hana o ka poropeka. Ua hauoli i'o o Kanani. ke nui.na hana e waihoia māi ana nana e hooko aku, he mea ia e palaka pu ai kona noonoo. 110 kona mau pilikia iho, oiai ua nui a lehulehu wale na po, i hiaa ia eia, ma ke ala wale ana aku no, e noonoo ai no kahi a kana kane i holo mahuka aku ai, a haalele iho iaia ame ka laua kaikamahine iloko o ka hoohilahilaia. Mahope iho o ka haawi ana ae i ke aloha hope, a haalele mai la hoi o Laulani me Kanani i ke keena o ka poropeka, ia wa i hoo*ho ae ai ua kanaka aoo nei: "Ua maopopo loa ia'u .ke kuinu makemake o kela wahine opio. e paa mau kona manawa i ka hana, i hiki ai ūnia ke hoooOina mau ehaeha he nui, nolaila e kokua aku ana au iaia. ma ka hoolako mau ana i hana nana. E lilo aku ana na hana a kela wahine. i mea e hoolpliia ae ai ke au o kona noonoo i kela ame keia la," alaila noho ino iho la oia ilalo, me ka hooho ana ae i keia mau olelo: "O. e ke Akua! He kaumaha ko kela ame keia e auamo ■ai iloko o na la-o kona ola anā. Nokeaha la i nui ai ka poe kaumāha, iloko o keia ao nani Au i haawi mai ai i wahi no makoū e noho ai? la'u i nana aku nei i ka helehelena kaumaha 0 kela wahine opio, ua hoala pu ia tnai. ke kaumaha iloko o ko'u uhane, no na mea i pili loa mai ia'u i na makahiki āe nei 1 hala. • | "Ua.nani maoli kela kanawai paa a ke Akua i kau ai mai 'una o ke kā-tiaka mua loa: "Me ka hou o kou lae, e ai ai oe I i kau ai." no ka mea ina aole i hoolilo nui ia ko'u manawa ma : ka hooikaika ana i ka hana. penei, aole e kala kahiko i uhj mal iu\*a lepo maluna o keia kino." Me he mea la, ua hoohamama hou ia ae kekahi puka kui i olā iloko o ka puuwai o keia kanaka, oiai oia e noho la niainua o kona pakaukau, alaila kulou kona poo ilalo,

. a no kekahi manawa loihi. aole e'hiki iaia ke lawelawe aku i I kana mau hana, ahiki i ka haalele okoa ana i kona keena, me i ka hele ana e holoholo, i hookaawaleia aku ai kela mau manao maikai ole iloko ona. Ma kela haalele ana aku a Kanani i ke keena o ka poropeka. ua piha maoli oia i ka hauoli, he hookahi nae mea ana i poina. o ia no ka ninau ana aku i kona uku. iaia nae i noonoo ae ai ma kekahi ano, ua maikai 110 kela kamailio ole ia ana o ka nku'. no ka mea, aia ke kau la kona manaolana maluna o na ano o'hiolu iloko o ka poropeka, e haawi mai ana no oia i uku kupono loa elike me ka ia nei hana. Q Laulan'i kekahi i hoi like aku me Kanani a hoea no ka hale hoolimalima. a i ka haalele ana aku o Laulani iaia. \'amailio pu aku la. e hoea hou aku ana no oia no ka ike ana iaia i kekahi manawa, no ka ninau ana aku no t»oi. no ka liolomua o kana hana, ma ke ano he kakauolelo ria ka Poropeka Kadina. "E noho ioihi iho ana no anei oe ma Kapalakiko nei e Laulani?" wahi a Kanani, no kona hoomaopopo iho, o J-aulani ; hookahi wale no kona hoaloha. a ina4jo ka luili hoi aku o kela j kanaka opio no Nu loka, alaila e ku a mehameha maoli ana oia I ke noho iloko o kela kulanakauhale nui. j *'Ae. no kekahi manawa loihi au e noho ai ma keia kulanai kauhale. mamuli no hoi 6 kekahi hana nana i kono mai i ko'u I noho kino ana nei." wahi a Laulani. oiai nae o ka | mea oiaio loa. aole he kumu nui okoa ae nana i kono mai iaia e noho ma kela k'ulanakauhale. no kona lilo ana no ia i mea kiai a haawi aku i kana mau kokua ana ia Kanani. "Ke 'nauoH loa nei au no kou noho ana mai ma Kapalakiko nei e Laulani," i pane mai ai o Kanani, lamalama ana ae o kona inau maka. ''lna no paha aole kaua e ike pinepine nku ana kekahi i kekahi. e hoomamaia mai ana no nae ko'u noonoo,. mamuli o ka maopopo ana. eia pu oe m'e a'u ma keia kulanakauhale. he mea hooluolu nui mai ia. i ko'u manao." U.rlilo kela mau olelo ma ka aoao o Kanani i mea e pana! kapalili ai ka puuwai o ke kanaka opio, a oili koke ae la iloko! ona. na mea a Mr. Wokina i kamailio mua aku ai iaia, no ka! hookaawaleia o Kanani me kana kane. malalo o ka mana o ke kanawai, eia nae kapae ae la oia i k;t noonoo o kela ano, no ka mea .mamuli o kona kamaaina loa ia Kanani, ua ike oia. I aole.he noonoo o kela ano o ka wahiiie pio i piha i ka oiaio ame ka makee i ka mea ana i hana aku ai. o ka make wale no k"n mea nana e okioki ae i ke kaula i hauhoaia ai oia a paa ia Kauwila. Me na manao maikai iloko o laua a elua, i haawi ae ai ke aloha kakahiaka. a liuli lioi aku la o Laulani 110 ka hokele. a 110H0 iho la no hoi o Kanani no kona rumi hoolimalima. I kulike ai me na hoolala ana 0 ka la aku i hala. ma ke kakalunka o kekahi la mai. a ma ka hora ēiwa ponoi. hoea aku la o Kanani ma ke keena o ka Poropeka Kadina,* ua haalele aku ua o Kanani ia Alika, malalo o ka ana a Mrs. Nola, kona kokoolua e noho pu ai ma kela hale hoolimalima hookahi.

Ua Kook'ipaia aku Ia o Kanani me ka maikai e kona haku hana. a o kona hoomaka koke'no ia e lawelawe i ka hana kakau. I kinohi. aole no i loaa aku ka ike piha ia Kanani 110 na oiio maikai o kona haku, aka nae i ka po ana o kela la, ua ka'maaina loa oia iaia, he kanaka i makee i kana. mau hana. lie kanaka pololei a hoopoho. na ia kainaaina i hoauhee aku i na manao hopohopo apau mai ia Kanani aku, a liaawi pau aku la oia i kona noonoo ma kana mau hana. me ka i okoa ana iho o ka Poropeka Kaeiina iloko ona, i kona laki, ma ka loaa ana o kekahi kaikamahine. makaukau elike mfc keia, ka mea ana i manao mua ole ai, e hoopomaikaiia mai ana oia ma ka loaa ana he kakauolelo i makee nui ma kana mau liana. Oiai nae, aole no he hauoli oiaio i loaa ia Kanani ma o keia hana la ana e lawelawe nei no ka Poropeka Kadina. eia nae, ua lilo kela hana i mea kokua nui mai iaia, ma ka hoauhee tina aku i kekahi mahele nui o kona manao ehaeha.. Elike me ka loihi ana aku o ko Kanani noho hana ana malalo o kona haku liana, pela iho la no ka pipili o ko Jaua noonoo, kekahi no kekahi. me he mea, la, he mau lioa hui like lau-i, ma ia ano ua lilo laua he mau hoaloha oiaio. No kela hilinai piha o Kanani maluna o ka Poropeka Kaelina, ua kono okoa ia mai oia. e liua'i piha aku i ka moolelo 0 kona pilikia, elike me ia a kaua e ka makajnaka heluhelu 1 ike a& nei ma na mokuna i hala, ua like pu maoli o Kadina. me he makuakane la nona. ka haawi mai i na olelo hoolana ka mea hoi nana i hoomama loa ae i ko Kanani mau manao, me he mea la, ua aneane e hooj)oina ,oia i kona mau pilikia apau. ' Ma kekahi kakahiaka nae a Kanani i hoea aku ai, ua loaa aku la kona haku iaia iloko'o kekahi kulana maikai ole, maniuli o ka heluhelu ana o ka Poropeka i kekahi hana kolohe i iawelaweia mailoko mai o ka nupepa o kela kakahiaka: f, Ua like maoli kela kanaka me ka holoholona, a ua loaa 'ke aponoia i kana wahine, nia ka hookomo ana aku i kana hoopii imua o ka aha. e hookaawaleia ae oia inai kela kanaka mai," wahi ana me ka noke ana iho i ke ku'iku'i maluna o kona pakaukau. iaia i hoakaka pono mai ai i ke ano o kana mea i heluhelu ai maloko o ka nupepa imua o Kanani. u O oe anei kekahi mea apono i ke kanawai oki mare e ka Poropeka'Kadina?" wahi a Kanani i ninau aku ai. me ka nana ana aku ma na maka o ka poropeka. "Aole.au he mea apono,i ke kanawai i hanaia no keia ano liihia. malalo o na kumu maamau nei. Ua manaoio au, o ka ( ihan'a mare, he hana laahia loa ia, e mau ai ka pili o ke kane me ka waliine. iloko o ka wa ma'i, ka wa nele ame ka wa loaa, aka nae i ka wa e malama ole ai kekahi i ka laahia o kela hann. ma kona aoao, ua hoakaka mai ka Baibala ia kakou, ua hiki no ke hookaawaleia kekahi mai kekahi ae. "Ma ko u manaoio maoli, ina aōle i kupaa kekahi kane maliope o leana wahine, pela.hoi ka vyahine niahope o kana kane, lie pepehi. he hanaino a haalele oaha kekahi o laua, me ka manao lokoino o ke aloha ole. alaila o ka mea i hana hewa ia .'iku, he kuleana konā., e noi ai i ka aha e hookaawaleia. a o ua hana la ua pono ia imua o ke alo o ke Akua. • "No na hewa liilii nae. aole loa he apono o ko'u uhane no ka hoao ana o kekahi e hookaawale mai kona kokooj lua māi, a ke hooili nei au i na ana maluna o na loio, e pulapu nei i ka poe puniwale. no ka ae aku i ka lakou mau. a'o ana, oiai nae, no ko lakou mau pakeke wale no ka lakou i ake mai ai e hoopihaia aku. "Malalo o keia mau kumu apau a'u e hoakaka aku nei ia os e Mrs. Kauwila, ua los(a maoli na kahuā kupono loa, e noi ai cje imua o ka aha, e hookaawaleia mai oe mai kau kane mai, a ua pono ia imua o ke alo o ke Akua. "Malia paha e h'oehaehaia aku ana kou noonoo, no keia mea au e hoakaka aku nei imua ou; aka nae o ka mea oiaio !oa, o kekahi kane i haalele mai i kana wahine kupaa a hooDono, elike la me oe. aole oia i kupono e kapa hou ia aku he kane nau. a ua nele hoi ka loaa ana iaia o ke kuleana e koi mai ai i kekahi wahine i oi pakela aku ka maemae. ka oiaiō ame ka hoopono imua ona:" Iloko nae o kela manawa i komo mai ai kekahi mea. ma ke keena mawaho, a oiai ke kamailio la ka Po.ropeka Kaelina ia Kanani me ka leo nui. aole oia i lohe mai i ke pahupahu o na kamaa. o Kela mea, aia no oia ke hoomau la i kana kamailio ana, me he mea la, o laua wale no elua maloko o kela keena nui. "I kulike ai me ka'u mea i noonoo ai no Noela Kauwila." i hoomau hou mai ai iio ua poropeka nei." i kona wa i haalele ! iho ai'ia oe. a holo mahuka aku no kahi e nalo ai. oia mai na maka aku o kana wahine, ua hāalele mai oia ia oe kana wāhine, me kana mau koi apau maluna ou, malalo o ke kanawai o ka \ mare. Ua nele maoli ke ano kanaka iloko o kau kane. o ka hoīoholona kona hoa e kohu ai ma ka hoohalike ana ae, no ka mea aole loa kekahi kanaka i loaa ka manao aloha. ka makee no kana wahine ame karta keiki, e haalele iho ia laua iloko o

: a hoohilahilaia. aka 'ua oi aku kona paa iloko o ka lialepaah.u. maniua o ka liolo ana me ke aloha ole i kōna ohana. ; "L'a maopopo loa no i kau kane, aole he mea nanao mai ;i v ; , j ia oe ame kau keiki, nie ia ike 110 nae i ko olua poino, ku ' la oia a liaalele iho.la i kān'a mau mea aloha, ina hoi he | i'o kona no olua. oiai nae, o ka mea pono ma kona au;m, r ( | ua komo oia iloko o ka pilikia. o ia no ka hooikaika ana J na an'o apau. e hoopau ae ia mau pilikia. «i e lioopaKeie liin | ia olua mai ka hilahila mai. j "Malia paha ua ikaika loa ka'u mnu olelo e kamai!).» i nei imua ou e pili ana no kau kaue, o ke kuinu no ea. ua lu't !a ua piha loa me ka manao hoowahawaha no na kanaka .= | kela ano; o ka mea ana i hana mai ai maluna ou ame kr .. i keiki pon'oi. ua like pu ia me kekahi kanaima pepehikanak.. * ''Alaila ea'o mai ana anei oe ia'u. e hookomo i hoopii ka-.. wai imua o ka aha hookolokolo. no ka lioakaawale ana i.V' i; mai kuu kane mare mai? w wahi.a Kanani, me ka hele «» k, - t heiehelena a haikea. oiai hoi kona mau lehelehe e onumi u a \ ana no, i kau a mea o ka piha me ke pihoihoi. ! "lna he kaikamahine ponoi oe na'u, e koi koke jio an i. t c : hookomo aku i ka hoopii oki mare. no ka mea ua makev.V t ., au e kaawale oe mai na mea mai e hookaumahaia ai k,,noonoo; e kaawale oe mai kela kanaka mai. a e hoomakauk .a ia oe iho, me na kumu kupono apau. 110 ke ku-e ana aku • kona mana, ke manao oia e liuli hoi hou mai imua ou. a l.n mai i kona kuleana he kane mare maluna ou. a o ka mea i loa\ku a'u i iini ai. oia no ka loaa ana ia oe. he noliona hau«.ii I Nana mai la o Kanani ma na maka oka l'oropeka Kadtna. a i mai la: "Manao no anei oe. he hana pono. na kekahi nu-a i heokaawaleia niai kgma kane mai, malalo o ka mana n L kanawai o ka aina, e mare hou aku ai no ka lua o ka manawa." "Heaha auanei ka mea nana e 'papa mai i kona hana a.i., aku pela? lna ua loaa ole i kekahi wahine. he kane knpu':., loa, elike me kana mea i ike ai mahope mai o kona man au:. aku i kela kanaka, .alaila he mana kona ; a he kuleana Imi. t ku-e aku ai iaia. No Noela Kauwila. elike me ka'u mau \\w, i lohe ai no na ano o kela kanaka. aole loa oia i kiipon-. iki e kapaia he kane nau. "Ua oi pakela loa aku kou mau ano apau i ko keia kanaka. ua hiki ia'u ke heluhelu aku i keia mau mea nia kt»u lu-!i- - iielena. a e huikala mar nae oe 110 ko'u kamailio aku nia n. mea pili loa i kou ola ana. Ua hanau maoli ia mai no oe m, koii mau ano maikai he nui. a nau i hoomahuahua ae i k, iakou mau ano oi ae o ke pookela, ma o kou hoonaauaoia an tl "Ma ka aoao o kau kane. oia kekahi o na kanaka nawali wali 0 ka noonoo. lie puniwale. he ma-ua, a he lokoino. o k..ua pono wale n'o kana mea nana, a ua nele ka loaa ana o ia mea lieh aloha oiaio iloko ona. "Aole au i makemake e hoehaeha aku i kou noonoo. e kuu hoaloha ma keia mau olelo a'u e uoke aku nei i ke kamaili-. ia oe no kau kane, ua konoia mai nae au e hana aku pela. n«. kuu ike ana, ua hoike piha mai oe i kou moolelo waloiiia. ma muli o kou manao ponoi,"nolaila he mea pono e lolie oe i ko'u manao no kou pono. "() kekahi kanaka i hoao mai e pahele ma ke ano maalea loa. i wahi e loaa aku ai iaia kekalji wahine i piha me ka maemae, ka oiaio ame ke aloha. a kiola aku ia mea, me he walu iliili haule la no ka laekahakai, aole loa kela kanaka i kupono e kapa hou mai ia oe he wahine nana, a ku hou mai paha ifuua o kou alo. ina i kulike kou manao me ko'u." "I ko'u wa i haawi aku ai i ko'u ae e mare ia Noela Kauwila, ua hoohiki akn au imua o ke Akua e kupaa au mahope ona, a o ka make wale po ka mea nana e hookaawale ae ia maua," wahi a Kanani, me ka luliluli ana ae o kona poo. "Ma kekahi ano ke olelo ae, ua hookaawaleia olua i keia manawa e ka make, o ia hoi. ua make !<e aloha, aohe ola il<>k>» olaila." "Ua make i'o anei ke aloha?" wahi a Kanani me ka )jcJi o kona helehelena a kunahihi. ' * "E nana iloko o kou ])uuwai ponoi. ua hoehaehaia aku ia, a ina e ola aejma eha, e mau ana no ke alina, 1 keia la. kela aloha au i haawi aku ai i kau kane. i na la aku nei i hala. aole ia iloko ou. Ua hookau aku oe i kau mau hilinai ain maluna ona, ma ke ano,> oia kekahi o na knnaka i makee 1 kou pono. ;ime kou hauoli, ma ke ano he wahine mare nana: iaia nae i hooiaio yiai ai, he okoa loa kona mau ano oiaio ma oli, e nana aku ana oe iaia ma keia mua aku. aole kela niaua>. hiipoi a hilinai maluna ona. aka me na inanao hoowahawaha." "(), e ka Poropcka Kailina, ua oi loa aku keia mamua • ka mea hiki ia'u ke hoomanawanui," wahi a Kanani o ka pau ana ae, a hoomaka iho la e uwe me ka ehaeha maoli, a (» la n.; ka ua poropeka nei o ka pane hou ana mai. ma ke ano li"i inalielie: .u "E-huikala mai oe ia'u, ina ua hoehaeha aku au i kou mana • e kuu keiki. o ka'u wale no e kauoha aku nei ia oe. e hoopou,: kaua i na mea i kamailioia i keia la, a ke hooia aku nei p<» hoi'au imua ou. aole e hoala hou mai i keia kumuhana ma k<v: mua aku." "Aole oe i hoehaeha mai i ko'u manao, mamuli o kau mar mea apau i kamailio mai nei e kuu poropeka m iikai." i p:<n-> aku ai o Kanani, me ka holoi ana ae i kona mau waimaka •'Ua pololei loa kau mau mea apau i kamailio mai nei. <> ia 1 kumu o ko'u uweiana. mamuli no ia o ka huli ana aku ihopf. a hoomaopopo i ke kuhihewa nui i hanaia e a'u," alaila n<>kr hou aku la oia i ka uwe.

No ka pohihihi o ka poropeka i ka maiiao niaoli o na n" > a Kanani i kamailib mai ai, ua noho hamau loa iho la <>i:t. n r !;e kulou ana o ke poo ilalo. me ka lioouluhua hou ok- a' •• ia Kanani, ua hookuu aku no oia i kela wahine (»piu c li«» - kahe i kona mau waimaka, he mea ia e hooluolu aku ai i kmwi mau manao maikai ole. a iaia nne e noho malie ana. lolu- ak"> la oia i ka nakeke mai o ke keena mawaho loa, o kona Ku . < 1a no ia iluna a hele mai la e nana. eia ka o Laulani Mvakk.i. a ma ke ano haka-nu o ka helehelena o ke kanaka opi<> av e ike mai la. loaa koke iho la no ka noonoo iloko o ua porM|n-..'. nei. li Ua lohe ae nei anei oe ina mea apau i kamailioia mawai-n . o'u ame Mrs. Kauwila ?" wahi a ka Poropeka i\adina. Kunou wale mai la no ke poo o Laulani. me ka pane <>lc :n.r. a o ia nae ka ka Poropeka Kaelina i paneliou aku ai: "Ke hopohopo loa nei au, ua oi loa aku paha ka'u mea i k;.mailio aku nei i ka wahine opio mamua o ke kupono: aka n ke manaoio nei au, ua lilo ka'u mau olelo, i mea nona c 'i maoli iho ai 110 i ke kulana oiaio o kon i puuwai." "Pela anei kou manao e kuu hoaloha?" wahi a Kaulani. i ka leha ana mai o kana nana ana maluna o ka poropeka "Ua manaoio loa au pela. O kekahi kane elike me Kam\ ke ano i haalele mai i kana wahine me ka manao lokoino. 1; ; kupono loa oia e aloha hou ole ia aku e kana wahine. ua ae au i ka ipuka a akea, no ka malamalama e komo aki: iloko oka uhane oka leele oj)io. He haawina ko'iko'i w.■■" keia i kau aku maluna ona. e hiki ole ai ke nanamakn w;.'ia aku e paio hookahi oia i kona mau pilikia apau. ( >ia ' < kahi o na wahine maikai loa, a he kuleana nui hoi kona n na kulana kiekie ma ke ao iiei." "Pehea oia ma kana hana, ua kokua nui mai anei oia oer' i hoolalau ae ai o Laulani i kana kamailio ana. "L T a like pu kona hana ana, me kekahi enekini, e hoohan'i ana e l<a uvyila. He mea hookahaha no i ka manao, ka ik«' ana i~na wahine o na kulana maemae i maa ole i na liana <> k' ano, ka.hiki ana ke hooko ika hana, me-ka holopono loa. ! 1«. keu aku a,kona holo nla ke kakau ana, e hiki ole ai ia'u ke h"<' lawa mau aku iaia me ka hana, a o kela ame keia kope ana e hana ai. he moakaka maikai maoli ka hua, o ia no oe o ka niea i paiia iloko o na keena pa'i palapala." "Ma kena mau mea au e hoakaka mai la, ua hiki loa ia'u ' ' ?ke aku, īiole au mau hoohalahala ana nona, pela anei e kiui poropeka ?" (Aole i pau.)