Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 30, 25 July 1919 — Page 7

Page PDF (1.26 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

aku mamua o 15 @/@ he poe ma'i akepau i ka hoao hopeia ana, a ma ia ano e hoao ia a oi aku mamua o keia, a i ka loaa ana ua ma i pela, in a paha ma ka nana ana i ke kulana, a i ole, ma ke ana hoao paha i ka ma'i, alaila o na bibi i ma'i e kuniia "T. R." a e kohoia ka waiwaiio a e pepehi ia iloko o kekah manawa a ma kahi i hoomaopopoia e ke kauka holoholona o ke Teritore, a kona kokua, a i ole, hope paha.

 

            PAUKU 2. Koho i ka waiwaiio. Na ke kauka holoholona o ke Teritore, kona kokua, a i ole, hope, e imi ana, a i ole, e hoao ana ma keia ua hoomanaia, koe nae a aponoia e ka papa komisina ululaau ame mahiai, e hana i aelike me ka on a i ka waiwaiio o ka holoholona, a i ole, mau holoholona i makemakeia e pepehi loa aole he aelike i loaa, na ka peresidena o ka papa, a i ole, na kona akena i hoomanaia e koho i kekahi makaainana hookahi i kuleana ole na ka on a i kekahi a na laua eiua i kohoia pela e koho aku i ke kolu, a na lakou e noho ma ke ano he papa koho i ka waiwaiio, a na lakou e koho i ka waiwaiio oia holoholona,  a i ole mau holoholona, a o ka lakou olelo hooholo, a i ole, o ka olelo hooholo a ka hapanui o lakou ma na hihia apau aole hoohalahala ana. O na koho ana apau i ka waiwaiio o na bibi i makemake ia e pepehi malalo o keia Kanawai, in a paha ma ka aelike a i ole ma o ke koho ana paha a kekahi papa koho waiwaiio, e hookalauaia no maluna o ka waiwaiio ma ka makeke oia holoholona, a i ole, mau holoholona i ka la o ke kohoia ana. O na koho waiwaiio apau e kakauinoaia e ka on a ame ka mea koho, a i ole mau mea koho paha, a e hoikeia aku i ka peresidena o ka papa mahiai ame ululaau. O ka uku o na ppoe koho i hookohuia, a i ole i waeia elike me ka hoakaka a keia Kanawai aole e oi aku mamua o elima dala o ka la ame ko lakou hoolilo kaahele. O ka uku o na mea i waeia e auamoia e ka on a in a ua nele ka papa koho i ka hoonui ana i ka waiwaiio maluna o ke koho a ke kauka holoholona o ke Teritore. kona kokua, a i ole, hope paha, me ke apono a ka papa komisina i oleloia. Ma na ano e ae e ukuia na poe koho ekolu e ka papa mahiai ame ululaau.

 

            PAUKU 3. Hoolilo ana i na holoholona ma'i akepau. O na bibi apau loaa ma ka hoaoia ana he ma'i e hookaawale koke ia a e hoomakaukau ia no ka pepehi iloko o ka manawa kupono mahope mai. Oia pepehi ana ame ka nanaia ana e hanaia malalo o ke kuhikuhi ponoi ana a ke kauka holoholona o ke Teritore, e kona kokua ame na hooponopono ana a ke keena federala o ka oihana holoholona. Ia manawa e kuai aku ka on a i na wahi o ke kino i loaa aku he maikai ma ke kumukuai ma ka makeke no ia ano io a e hoihoiia aku ke poho elike me na hoakaka malalo iho nei.

 

            PAUKU 4. Uku i ke poho. O ka heluna o ke poho e hookahuaia no maluna o na mea i loaa mahope o ka noii ia ana elike me keia malalo iho nei:

 

            (a) Ino mahope o ka noii ia ana ua loaa aku ka holoholona aole i loaa i ka ma'i akepau e ukuia no ka on a i ka waiwaii'o piha me ka hoolaweia o na hoolilo o ka pahiia ana o ka holoholona.

 

            (b) Ina mahope o ka noii ia ana ua loaa aku ka holoholona ua ma'i io a o na io o ke kino ua hooholoia ua hiki e ai ia,e ukuia aku ka on a i kanawalu pakeneka o ka waiwaiio i kohoia, me ka hoolawe ana mai i na lilo o ka pahiia ana; koa nae o ka uku poho piha malalo nei aole e oi aku mamua o kekahi huina o ekolu haneri me kanalima dala ($350.00) in a he koko piha, ua hoopaaia, a i ole, ua kupono e hoopaaia ia holoholona, a o ka huina o elua haneri kanalima dala ($250.00) no na holoholona i hookomo papaia.

 

            © Ina mahope o ka noii ia ana ua loaa aku ka holoholona ua piha loa i ka ma'i a ua hiki ole e ai ia kona kino ame kona mau io e kiloiia a o ka on a e uku ia aku i kanalima pakeneka o ka waiwaiio i kohoia, me ka hoolaweia o na hoolilo no ka pahiia ana o ke kino in a ua hana ia pela; koa oia heluna nui o ka uku poho aole e oi aku mamua o na heluna i hoikeia maloko o ke poohou (b) maluna ae nei.

 

            I ka maopopo ana o ke heluna no ka uku poho, na ka on a e haawi aku i ke koi i ka puuku o ke Teritore no ia mea. O ka uku ana ia koi e hanaia maluna o na kikoo aie i aponoia e ka peresidena o ka papa mahiai ame ululaau a i kakooia e ka hoike a ka on a ame na poe koho waiwaiio, ka likiki o ka heluna o na hoolilo, ka hoike a ka mea nana, no ka loaa ana o ka ma'i, a i ole, ma kekahi mo e ae paha o ka ma'i ame ka mea i hanaia aku ai o ke kino me ka la ame kahi i pepehiia ai, aka nae, (a) aole e loaa ka uku i ka on a koe wale no a ua lawa ka ike ana o ka papa ua malama maikai ia kahi oia mau holoholona ma ke ano hoopilikia ole i ke ola o ka lehlehu, a ua hana like ka on a me ka papa a ua hooko i na, rula ame na hoakaka; a aka hou no, (b) aole ka papa e hooia i kekahi koi no ka uku koe wale no u hoomaemaeia kahi i loaa aku ua kupono ole, a ua aponoia kekulana o ia wahi e ka papa mahope o ka loaa ana mai o ka hoike a ke kauka holoholona Teritore kona hope a i ole kokua; aka no nae, © aole kekahi uku e haawiia no kekahi holoholona i hookomoia mai ka ame e mai e naa ia ana e ka papa mahiai ame ululaau ma ka hoomalu ame ka hoao hou ana i ka hoea ana mai, koa wal no na hoea mai i aholoholona maloko o ke Teritore eono malama ma i ka la aku o ka hoao hou ia ana i oleloia a i ole in a oia holoholona ua loaa aku mahope o ka noii ia ana aole i laaa i ka mai akepau.

 

            Ma kahi o kekahi hoike, a i ole, o kekahi rula ana e ku-e ana i ka on a malalo nei, e haawiia no ia on a i oleloia he hooloheia ana imua o ka papa i oleloia mamua o ka haawi ia na o ka olelo hookolo hope.

 

            PAUKU 5. Ma keia ke hoomanaia nei ka papa mahiai ame ululaau e hana pu me ke keena federala o ka oihana holoholona iloko o na hoao ana e hoopau i ka ma'i akepau o na bibi, a i ole, me na ma'i e ae e hiki ana e laweia e na holoholona.

 

            PAUKU 6. No na mea i makemake ia o keia Kanawai, o ka heluna o iwakalua tausani dala ($20,000.00) i paku'iia aku  na dala i hookaawaleia i keia manawa a i loaa no keia mau hana ma keia ke hookaawaleia nei.

 

            PAUKU 7. O ke Kanawai 121 o na Kanawai o ke Kau o 1917, ma keia ke hoopauia nei.

 

            PAUKU 8. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.

           

            Aponoia i keia la 30 o Aperila, A. D. 1919.

 

                        C. J. McCARTHy, Kiaina o ke Teritore o Hawaii.

 

KANAWAI 205.

 

(B. S. Helu 155.)

 

HE KANAWAI E HOOLOLI ANA I KA PAUKU 2174 O NA KANAWAI I HOOPONOPONO O HAWAII, 1915, ELIKE ME IA I HOOLOLIIA AI E KE KANAWAI 46 O NA KANAWAI O KE KAU O 1915, E PILI ANA I KE KOIIO ANA MALUNA O KA HOOPURAIA ANA O NA BONA KULANAKAUHALE.

 

E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

 

            PAUKU 1. O ka Pauku 2174 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii, 1915, elike me ia i hooloha ai e ka Kaanawai 46 o na Kanawai o ke Kau o 1915, ma keia ka hololiia nei heluhelu ai penei:

 

            "Pauku 2174. Koho i maopopo ke hoopuka ana. Aole kekahi mau bona e hoopukaia koe wale no a kauoha ka papa o na lunakiai e kohoia ia mea maloko o ke kalana maluna o ka ninau in a paha e hoopukaia ia mau bona. Ma kahi aole i emi iho malalo o kanaono-kumamalima pakeneka o na poe koho baloka oia kalana i oleloia e koho ana ma ia koho ma ka ae no ia hoopukaia ana oia mau bona, a i ole, ma kahi a na baloka e hoike mai ana o na itamu hookahi. a i ole, mea e makemakeia ai e hoopukaia ia mau boma alaila ma kahi aole i emi iho malalo o kanaonolimamalima pakeneka o na poe koho i hoopaaia na inoa oia kalana e koho ana maluna oia itamu, a i ole, mea i makemakeia ma ia koho ana e koho ana ma ka ae no ka hoopuka ana ia mau bona no hookahi a i ole oi aku paha oia mau itamu a i ole mea i makemakeia na ka puuku oia kalana e hoopuka ia mau noma elike me ke kohoia ana ma ka ae malina oia mea, aole ma kekahi ano e ae; aka nae, aole kekahi hoopukaia ana oia ano e hanaia koe wal no a ua aponoia e ka Peresidena o Amerika Huipuia me ka hoakaka a ke kanawai."

 

            "Pauku 2174. Koho i maopopo ka hoopuka ana. Aole kekahi mau bona e hoopukaia koa wale no a kauoha ka papa o na lunakiai e kohoia ia mea maloko o ke kalana maluna o ka ninau in a paha e hoopukaia ia mau bona. Ma kahi aole i emi iho malalo paha e hoopukaia ia mau bona. Ma kahi aole i emi iho malalo o kanaono-kumamalima pakeneka o na poe koho baloka oia kalana i oleloia e koho ana ma ia koho ma ka ae no ia hoopukaia ana oia mau bona a i ole. ma kahi a na baloka e hoike mai ana o na itamu hookahi a i ole mea e makemakeia ai e hoopukaia ia mau bona alaila ma kahi aole i emi iho malalo o kanaonokumamalima pakeneka o na poe koho i hoopaaia na inoa oia kalana e koho ana maluna oia itamu, a i ole mea i makemakeia ma ia koho ana e koho ana ma ka ae no ka hoopuka ana ia mau bona no kookahi a i ole, oi aku paha oia mau itamu a i ole mea i makemakeia, na ka puuku oia kalana e hoopuka ia mau bona elike me ka kohoia ana ma ka ae malina oia mea, aole ma kekahi ano e ae: aka nae, aole kekahi hoopukaia ana oia ano e hanaia koe wale no a ua aponoia e ka Peresidena o Amerika Huipuia me ka hoakaka a ke kanawai."

 

            PAUKU 2. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.

 

            Aponoia i keia la 30 o Aperila. A. D. 1919.

 

                        C. J. McCARTHY

            Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.

 

KANAWAI 206.

 

(B. S. Helu 201.)

 

HE KANAWAI E HOOLOLI ANA I NA PAUKU 1 AME 2 O KE KANAWAI 117 O NA KANAWAI O KE KAU O 1915, AME KA PAUKU 6 O KE KANAWAI I OLELOIA ELIKE ME IA I HOOLOLOA E KE KANAWAI 202 O NA KANAWAI O KE KAU O 1915, A ELIKE ME IA I HOOLOLI HOU IA AI E KE KANAWAI 88 O NA KANAWAI O KE KAU O 1917, E PILI ANA I KE KANAWAI E PAKU 1 HOU AKU ANA I AUHAU MAKAHIKI HOU.

 

E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

 

            PAUKU 1. O ka Pauku 1 o ke Kanawai 117 o na Kanwai o ke Kau o 1915, ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai penei:

 

            "Pauku 1. Ke ana auhau malluna o na loaa o kekahi mea. I paku'i maluna o ka auhau o elua pakeneka i hoomanaia e hoiia heluia a e ohiia maluna o na puka ame na loaa makahiki o na poe maloko o ke Teritore o Hawaii, malalo o na hoakaka a ka Mokuna 94 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii, 1915, e auhauia, heluia a e ohiia i na makahiki apau maluna o na puka, ame  na loaa makahikii oi aku maluna o eono tausani dala ($6,000.00) i loaa i kela ame keia mea iloko o ke Teritore, mai na waiwai mai apau i noho onaia, ame na oihana apau, hana, a i ole, hana i lawelaweia, iloko o ke Teritore, mai na waiwai apau i noho on a ia, ame na oihana apau, hana, a i ole, hana i lawelaweia iloko o ke Teritore, a e na poe apau he kauwa, a  i ole, he luna no ke Teritore, ma na wahi apau e noho ana, i auhau o elua pakeneka, maluna o na heluna i loaa pela iloko o ka manawa auhau i hoikeia e keia Kanawai ; aka nae, aole ia auhau e hookauia. a i ole, e heluia maluna o ke dala ame ka waiwaiio o ka waiwai lewa i loaa mamuli o kekahi palapala hooilina, a i ole, loaa hooilina i auhauia a kekahi ano e ae ma ia ano."

 

            PAUKU 2. O ka Pauku 2 o ke Kanawai 117 o na Kanawai o ke Kau o 1915 ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai penei:

 

            "Pauku 2. Na loaa makahiki o na ahahui i hoohuiia.. I paku'i maluna o ka auhau o elua pakeneka i hoomanaia e hookau aku, he'uia a e ohiia maluna o na puka, ame na loaa makahiki o na ahahui i hoohuiia elike me ia i hoakakaia maloko o ka Mokuna 94 i oleloia, e hookauia aku, heluia a e ohiia i kela ame keia makahiki maluna o na puka maluna o na hoolilo maluna o na loaa maluna ae o na hoolilo pololei no ka hoohanaia ana ame na hoolilo o ka oihana i hooliloia iloko o ka manawa auhau i hoikeia me keia Kanawai, mai na waiwai mai apau i on a ia, ame na oihana apau, hana a i ole. na hana i lawelaweia maloko o ke Teritore, o na ahahui i hoohuiia apau e lawelawe hana ana iloko o ke Teritore, me ka nana ole i hea la i kukuluia ai, a i ole, i hea la i hoomaka ia ai, i auhau o elua pakeneka, maluna o ke heluna Kanawai. Aka nae, aole kekahi mea maloko nei e pili aku i na ahahui i hoohuiia na hui ame na ahahui i hoonaia no na hana lokomaikai wale no na mea pili hoomana hoonaauao a i ole no na mea akeakamai i hui ia me na ahahui kokua manawalea a aole no hoi i na hui inisua i auhauia maluna o ke pakeneka o na uku malalo o ka mana o kekahi kanawai okoa aku."

 

            PAUKU 3. O ka Pauku 6 o ke Kanawai 117 o na Kanawai o ke Kau o 1915, elike me ia i hoololiia ai e ke Kanawai 202 o na Kanawai o ke Kau o 1915, a elike me ia i hoololi hou ia ai e ke Kanawai 88 o na Kanawai o ke Kau o 1917, ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai penei:

 

            "Pauku 6. E mana no keia Kanawai i Ianuari 1, 1920, a e hoomauia aku kona mana e hui pu ana me Dekemaba 31, 1921. in a nae o na auhau apau i heluia malalo o na hoakaka a keia Kanawai e koe ana aole i uku ia i ka pau ana oia manawa i oleloia, e lilo no i mea ohiia a e koiia elike me he mea la e mau ana no na nhoakaka a keia Kanawai no na mea e pili ana ia mea."

 

            PAUKU 4. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.

 

            Aponoia i keia la 30 o Aperila, A. D. 1919.

 

                                    C. J. McCARTHY

                        Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.

 

KANAWAI 207.

 

(B. S. Helu 203.)

 

HE KANAWAI E HOOLOLI ANA I NA PAUKU 1, 2, AME 6, O KE KANAWAI 42 O NA KANAWAI O KE KAU O 1903 I IKEIA MA KE ANO "KANAWAI HOAIE O 1903" (NA KANAWAI I HOOPONOPONOIA O HAWAII, 1915M NA AOAO 1495 AME 1496) ELIKE ME KONA HOOLOLIIA ANA E KE KANAWAI 9 O NA KANAWAI O KE KAU O 1904 (NA KANAWAI I HOOPONOPONOIA O HAWAII 1915, NA AOAO 1497), MA KE KANAWAI 89 O NA KANAWAI O KE KAU O 1911 (NA KANAWAI I HOOPONOPONOIA O HAWAII, 1915, NA AOAO 1497 AME 1498), MA KE KANAWAI 134 O NA KANAWAI O KE KAU O 1913 (NA KANAWAI I HOOPONOPONOIA O HAWAII, 1915, AOAO 1498), A MA O KE KANAWAI 228 O NA KANAWAI O KE KAU O 1917, A E HOOHOLO HOU I NA PAUKU 3, 4, 5 AME 7 O KE KANAWAI 42 I OLELOIA ME IA I HOOLOLIIA, E HOOMAOPOPO ANA NO NA AIE O KA LEHULEHU.

 

E Hoololia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

 

            PAUKU 1. O ke Kanawai 42 o na Kanawai o ke Kau o 1903, e hoomaopopo ana no na hoaie lehulehu, i aponoia i Aperila 25, 1903, elike me ia i hoololiia ai e ke Kanawai 9 o na Kanawai o ke Kau 0 1904, ma ke Kanawai 113 o na Kanawai o ke Kau o 1909, ma ke Kanawai 89 o na Kanawai o ke Kau o 1911. me ke Kanawai 134 o na Kanawai o ke Kau o 1913, a ma o ke Kanawai 228 o na Kanawai o ke Kau o 1917, ma keia ke hoololiia nei, a ke hooholo hou ia nei ma kona holookoa, i heluhelu ai penei:

 

            "Pauku 1. Ma keia ke hoomanaia aku nei ka puuku o ke Teritore a ke hookkuleanaia aku nei, me ka apono o ke kiaaina, e hoopuka i kela ame keia manawa i mau bona no ke Teritore o Hawai, me na cupono ukupanee ihoopili pu ia aku, no kekahi heluna aole e oi aku ka aie bona maluna o umi-kumamalima miliona dala ($15,000,000.00) o ke kumu ame ke akupanee e ukuia ma ke dala kula o Amerika Huipuia, a i ole, me kona mea like me kona ana i keia manawa ame kona maikai, ma ke ano, a maluna o na hoakaka no na mea i makemakeia maloko o keia Kanawai. Aka no nae, o kela ame keia bona e hoopukaaia aku ana ma keia hope aku malalo o na hoakaka a ka Mokuna 88 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii, 1915, no ka uku ana aku i na bona i hoomanaia aole e houluulu pu ia ma ke ano he hapa no ka heluna piha o ka hoopukaia ana o na bona i hoomaopopoia maloko nei.

 

            "Pauku 2. Aole kekahi bona oia ano e hoopukaia, koe wale no ma o kekahi Kanawai i hooholoia e ka Ahaolelo e wehewehe ana i na kumu i makemake ai e hoopuka ia mea, a aole no hoi e hanaia a apono mua ia e ka Peresidena o Amerika Huipuia.

            "Pauku 3. O na bona apau e hoopukaia ana malalo o ka mana o keia Kanawai e paa i ka ukupanee. a e  ukuia e kela ame keia hapa makahiki a e hiki no e ukuia, a i ole, e hoopauia i ka manawa a i olle, i na manawa mai ka la aku o ka hoopukaia ana oia mea e hiki ai e hookoia me na hoakaka a kekahi Kanawai a ka Ahaolelo o Amerika Huipuia, i aponoia i Aperila 30, 1900. i kapaia 'He Kanawai e Hoomaopopo ana i Aupuni no ke Teritore o Hawaii.' ame na hoololi ia Kanawai e ku ana i ka la o ka hoopukaia ana o na bona i oleloia.

 

            "PAUKU 4. O na bona apau oia ano e hookuuia mai kela ame keia auhau mai o na ano like ole, a o ke uku ana i ke kumu ame ka ukupanee oia mea e lilo no i auhau maluna o na loaa hoohuiia o ke Teritore.

 

            "Pauku 5. O na loaa o na bona i hoopukaia pela e haawi waleia no no na mea i hoopukaia ai ia mea, elike me ia i hoikeia maloko o ke Kanawai a ka ahaolelo malalo olaila i hoopukaia ai no bona i hoomanaia.

 

            "Pauku 6. Ua hiki i ka puuku o ke Teritore, me ke apono o ke kiaaina, e hoohoo i ka nui o ka bona hookahi e hoopukaia aku ai malalo o ka mana o keia Kanawai, ame kahi iloko olaila ke kumu ame ka ukupanee oia mau boma, a i ole, o kekahi o lakou e ukuia aku ai, ame ke ano o ka ukuia ana. Ua hiki iaia e hana i na mea kupono no ke kuaiia ana o ia mau mea apau, a i ole o kekahi hapa paha o na mea i hoomanaia e hooppuka. Oia mau hooponopono ana e hoakaka no ke kuai ana ia mau bona e  ke aupuni iho, ma ka hoolaha akea ana no na poe koho mai, aka aole kekahi mau bona e hoopukaia malalo iho o elua pakeneka, malalo o ko lakou waiwaiio ; a i ole , ua hiki i ka puuku, me ke apono a ke kiaaina, e lawe mai i kekahi koho me ka hoolaha ole ma ke akea, in a nae ua like ia koho me, a i ole, maluna o ka huahelu o ke kuai hope i hanaia i kulike me ka mea i hoolahaia ma ke akea no ke kohoia ana.

 

            "Pauku 7. O na bona apau i hoopukuia malalo o na hoakaka a keia Kanawai e pa'iia a i ole e pa'iia maluna o ke oa'i kila, a e kakauinoaia e ka puuku o ke Teritore. ame ka mea hoopaa i na puke helu o ka lehulehu, a e silaia me ka sila o ke keena o ka puuku O na cupono ukupanee e pa'iia no, a i ole, e pa'iia mauna o ke pa'i kila i kulike me ka inoa kakau o ka puuku o ke Teritore."

 

            PAUKU 2. E mana no keia Kanawai a e lilo i kanawai mai a mahope aku o ka ia o kona aponoia ana.

           

            Aponoia  keia la 30 o Aperila, A. D. 1919.

 

                                    C. J. McCARTHY

                        Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.

 

KANAWAI 208.

 

(B. S. Helu 212.)

 

HE KANAWAI E HOOMAOPOPO ANA NO KE ANA PONOIA ANA O NA AHUPUAA, NA ILIAINA AME NA LELE I ANA PONO OLE IA MALOKO O KE TERITORE O HAWAII.

 

E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

 

            PAUKU 1. Na ke anaaina o ke Teritore, elike ka hikiwawe ke hanaia, e hoomakaukau i papa kuhikuhi o na ahupuaa apau, na

 

HE HAINA NANE.

 

            E Mr. Lunahooponopono. Aloha @@@-

            E oluolu mai ia u no ka lua o ka manawa, e haawi mai i wahi ruma kaawale o ke Kilohana Pookela o ka i ahui Hawaii, ke ahikoe o ka la ino, nana e haulani nei na kai ewalu o keia mau mokupuni, mai ka la hiki ma Kumukahi a ka welona a ka la i ka ili@ai o Lehua, no ka mina o ka nane a k@ keilki o Waialua, a nona hoi keia wahi hooheno ana:

            E iho ana au i Waialua,

            Ha@a au e paupa iho ai.

            Ua ha'i aku au ma ka'u episetole mua ia oe e Mr. Lunahooponopono, ua hele pu au maluna o ka mea ike a ka haole, a ua huhewa ia o Kinau; ; ke kalaulina e hulli hele nei, nolaila, o keia hoi, ke hele nei au maluna o na kuhikuhi ana a kuu wahi aumakua pu eo; e hawanawana nei ma kuu mau po peiao, e hoike mai ana i na kahoak@@@ nana e hoopii nei i ka li'a okal@@@ ma  kuu nui kinoL no ka meahuna pol, @@ a ke keika ua hana a manoanoa ke mea o ka palekila, aohe poka pahu nana o wawahi ka paa a ua keiki nei i aka ai, i kukulu ai, a aohe hoi he m@@ani Kona nana e kula'i e hiua ai.

            Alia la ha'o e. Eia mai ke topido hoopa hu a ke Keiki Kelemania o Kaaalililehua o Palolo, ke lele pololei aka ia e wawahi a nohaha, a mokaki liilii hale, elike me na hoike a kuu wahi ana, kaa pueo.

            He kama ka'u i hanauia i Kani ku, i Kahiki moe, popoia a paa kau ma ka paia, lewalewa o Keoni Liilii, he laaa ma kona elemu, a he pohaku ma @@@ opu. Eia ka ninau: Owai ke inoa o kuu kama i hanauia.

            Haiaa: O Meli, o keia meli o ia ka meli hope o, a he nalo kiko kekahi inoa on a.

            Ea, loaa pono aku la paha i ka poka mua loa a ke Keiki Kelemania, @@@@@@ ka paa, nakolokolo ka honua, he laau ma kona elemu, pololei oe, o ka laau iho la no hoi ia, o ka ihe wela me ka wai awa ma ka hope o ua kama nei au e ke hoa, e holu mai ai i ko maka popolo hua, lehulehu na pepeiao, pii ka lehe lehe luna, iho ka lehulehe lalo, he ma'i Pake ke ano, o ko laweia no ia i Kalaupapa, ole oe i ko kama, he pona @ ma kona opu, ae no hoi, aole anei o ka punana ana ponoi no i hana e paa a pili ae malalo, o ia iho la no ka pohaku ma kou apu, a lewalewa iho la e ua o Keoni Liilii ma ka paia o ke aale, a mea e ae paha, kohu haku no ka hale.

            Olelohou iho la no oe, he kuai ia @@ kama nei au i ke kenikeni, ae, he @@ niia hoi e na keiki o Kina (Pakea i ka hua ki-pa meli, hoapili o pukapuka, a i ole ia, o ka momona o ka meli hope e kuaiia nei iloko o na hale aina.

            Ea, puehu liilii weluwelu liilii, a ahu mokaki ilalo ka paa, i ka poka hope a ke Kelemania.

            Me ka ulumahiehie o ka manao, ua ku aku la i ke a'u, i ka i'a lele o ka moana, aka hoi, in a ua kau i kapaa i ka auwaaa panana ole ea, e kala mai. @o ha nui oe e ke kapena opio ame kou mau keiki hana. Owau iho no,

                        SAM P. K. LITTLE JOHN.

            Palolo, Oahu.

 

            O ka honua ka i hele a haaa@alu, nakolokolo paapaaina o ka hekiii ka i loheia a puni na moku o ke topido a ke Kelemania, aohe wahi mea a mahina mai la o Keoni Liilii, he o ia mau @@ ia i ke alo pali. Hull hou ia mai! L. H.

 

HE HOOMAIKAI NUI.

            I kuu Solomon Hanohano, ka laina hooponopono ahonui o ka Nupepa Kae koa e, Aloha oe:-E oluolu hou mai hoi  oe i wahi rumi kaawale no kela na i wahi hopuna olelo ae hoi e kau a@ la maluna, i ike mai ai hoi o'u mau aoaloha no ka lakou mau leka apau i @oa nua mai ia'u no ke komo pu aaa nai me a'u e auamo pu ana i na ehaeha i kau mau maluna o'u no ka'u mea aloha i haalele mai i keia ola ana.

            Nolaila, ua manao ae au i mea @ @ani ole ai ma ko'u noao ka paae pakahi ana aku i na leka i loaa mai ia'u, no aiia, ua hooholo iho au ma ka nupepa @a e haawi aku ai i ka'u mau hoomahiai a nui i ka poe apau i komo pu mai e auamo ana i na ehaeha no kuu mea a'oha.

            No laila, ke haawi nei au i kuu @@@maikai nui ia oe e koeke Joseph Kekuku Apuakehau, J. A. Kahiona o I aio, aa kaikamahine Mrs. Wm. A. Oa@@@, Mrs. Hattie Leialoha, Mr. ame M@@@ @. M. Keanu, Mrs. Julia Aukai, Mrs. Esther Kapu, Edward P. Aikue, Peter N. Kahokuoluna, ia Rev. D. P. Malahila, ua hiki maoli mai e hui pu me a'a me ka puuwai aloha oiaio.

            Nolaila, ke haawi nei au i kuu hoemaikai i ka poe apau i laulima pa mai me a'u i ko'u mau la kaumaha, a ke haawi pu nei i kuu hoomaikai nui i ka Makua Lani, Nana no kakou i hana i mau keiki nana.

            Me ka Lunahooponopono ko'u mahalo nei, a i na keiki limahei ko'u lu@@lima pu ana. Owau iho no o

                        JOSEPH M. UAHINUI.

            Kaunakakai, Molokai, lulai 17, 1919.

 

KA EHA UMII MA KA OPU.

 

            Aole he kumu e noho auwq ai mai ka eha umii mai o ka opu. Aole loa he pahu'a o ka Laau Eha o ka Ope ame Hoopaa Hi a Chamberlain, ma ka hooluolu ana i na ma'i kupilikii loa. Ka koke i omole i keia la, aohe manawa e hoouna aku ai no ia mea ke hoea mai ka eha. Eia ke kuaiia nei e ka poe kuai laau apau. o Benson Smith & Co., he akena no Hawaii.-Hualoha.