Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 30, 25 July 1919 — Page 9

Ka Nupepa Kuokoa

 

 

na lunakiai mae ko lakou mau akena pakahi i hookohuia no ia hana.

 

PAUKU 12.    Ua loaa i ka ahahui i oleloia ka mana e kuai, paa, a i ole, e lawe ae ina paha ma ke kuai, a i ole, ma ka hoolimalima paha, i na waiwai paa, kino, a i ole, hui, amen a waiwai okoa ae e manaoia ana he kupono, a i ole, ano nui no ka hoohanaia ana o ka lakou oihana. Aole nae i loaa i ka ahahui a oleloia, ka mana e kuai i ina laikina amen a waiwai o na ano like ole, a i ole, i na mahele o na waiwai iloko, a i ole, na hona o na hui okoa aku, a i ole, ahahui i hoohuiia i kulike me ko lakou.

 

PAUKU 13.    I na Manawa apau a ka ahahui i oleloia e manao ai he kupono no ka hooholomua ia ana o na kumuhana o ka ahahui, e loaa no ka mana e aie dala a e hoopaa aku no ka uku ana ia mea me ka ukupanee  i aelikeia, ma ka moraki i na mea apau, a i ole, i kekahi hapa paha o na waiwai ame ka laikini amen a pono  ae ia a i ole, e loaa aku ana mamuli o keia Kanawai, a i ole, ina e manaoia ana he kupono, ua hiki e hoopukaia na bona, i hoopaaia mamuli o kekahi palapala hoomalu kahi oia waiwai i oleloia ae nei aole e oi aku mamua o kanaono pakeneka o ka waiwai i’o oia mea, i hui pu ia me na waiwai apau e loaa aku ana main a wahi like ole mai a ma na mea kulike a maluna o na kumu aelike a ka ahahui e manao ai he kupono; aka nae, aole kekahi mea maloko o keia pauku e hanaia i mea e papa ana i ka ahahui i oleloia mai ka lawe ana i na hoaie oihana, a i ole, hana ana i mau noka me ka hoapaa ole ia o kekahi waiwai, a pela no hoi, aole ka ahahui e hoopuka i mau  mahele hui a oi aku mamua o ka heluna dala a ukaia mai ma ke kuike ame iwakalua-kumamalima tausani kala ($25,000.00) paku’i hou naum a aole no hoi e hoopuka i na bona a haule mai malalo o kanaiwa pakeneka o ka waiwaiio; a o ka loaa piha o na mahele hui amen a bona e hoopiliia aku a na hoolilo o ke kumuwaiwai.  Aole kekahi lala o ka ahahui, a i ole, o kekahi hooko kauoha, a i ole, hope ona, a aole kekahi mea paa mahele hui, a i ole, luna ona e hookuleana, ma ke kino a  i ole, ma kekahi ano e ae paha, iloko o kekahi aelike i hanaia e ka ahahui, e kona hope kauoha, a i ole, hope, iloko o ke kukulu ana i kekahi hapa o na hana.

 

PAUKU 14.    Manawa o ka hoomaka ana o ka hana. Ke hoomaopop hou ia aku nei no hoi, o na pono i haawiia ma keia apau no a e hoopauia, ina aole e hookakaia ana na hana i hoakakaia maloko nei mamuli o ka hoomakaia ana e kukulu na hale, a e ole, na hana e ae no ka hana ana, a i ole, hoolwa ana i ka uwila ame ka ikaika hoohoaa, a i ole, ma ka hoonoho ana i na pou ame ka hoopaa ana i ka uwea maluna oia mea, a i ole, kukulu ana i na paipu ame ka hoomoe ana i na uwea maloko olaila maloko o kekahi o na alanui, alaloa a i ole, na wahi e ae no ka lawe ana aku i ka uwila  ame ka ikaika hoohana a ina aole ka uwila ame ka ikaika hoohana e hoolawaia aku ana iloko o elua makahiki mahope aku oia hoomakaia ana.

 

PAUKU 15.    Ua hiki no i keia laikini i na Manawa apau e hoololiia, a i ole, e hoopauia e ka ahaolelo o Amerika Huipuia, a i ole, e ka ahaolelo o ke Teritore o Hawaii me ke apono a ka ahaolelo o Amerika Huipiua, a o na mana, na pono amen a kuleana i hookau ia aku e keia Kanawai e manaoia no he kaokoa e hiki e haawi oleia i kekahi mea okoa aku ma ia wahi. Ao ka ahahui i oleloia ame ka laikini, na mana amen a pono i haawiia ma o keia Kanawai e hana me ke kupono i na mea e pili ana i na kanawai e kukulu ana i komisina no ka pono o ka lehulehu amen a kanawai e aku o na ano laula e pili ana, i kela ame keia Manawa, i na wahi hana uwila ame na ikaika hoohana, a i ole, i na hui e lawelawe ana ia mau mea maloko o ke Teritore o Hawaii, a i ole, o ke Kalakna o Maui, a i ole, i kona hope ma ka oihana.

 

PAUKU 16.    Ua hiki i ke Teritore o Hawaii, ke Kalana o Maui, a i ole, i kekahi mahele kalaiaina ona, i na Manawa apau mahope o ka pau ana o iwakalua (20) makahiki mai ka la aku o ka hooholoia ana a keia Kanawai e ka ahaolelo o Amerika Huipuia, a iloko o eono malama i hoikeia aku ma ke kakau i ka ahahui, i haawiia mamuli o ka mana kupono, i ka Manawa e hoomanaia aku ai e ka aholelo o ke Teritore o Hawaii, e lawe mai ma ke kuai i na waiwai apau o ka ahahui malalo o na auhau e ku ana ia manawa.

            O ka heluna e ukuia ai i ka ahahui no ia kuai ana e hooholoia no e kekahi komisina o ekolu poe, hookahi e hookohuia e ka ahahui, a ina e hiki ole ana e hana pela iloko o na la he kana kolu mahope iho o ke koi ia ana aku e hana pela e ka mea kuai, ahuila na ka lunakanawai kiekie o ka aha kiekie o Hawaii, hookahi na ka mea kuai, a o ke kolu na na mea elua i hookohuia pela, a ina e nele ana ko laua aelike ana maluna o ke kolu o na ala iloko o na la he kanakolu, alaila na ka lunakanawai kiekie i oleloia a o na hana apau elike me ia i hanaia e ka lunakanawai kiekie mahope wale no o ka haawi ana aku i na aoao elua i kekahi hoike a i Manawa e hooloheia ai, aka oia heluna ma na ano apau aole e oi aku mamua o ka lilo i’o, a i ale, ka waiwaiio o ka waiwai e ku ana, a i ole, o ka lilo ponoi i hooliloia no ke kukulu ana, a i ole, no ka hana hou ana. O ka waiwaiio o ka laikini, a i ole, o na pono o ka oihana, a i ole, o na mea e ae i ulu ae mamuli oia mea aole e hookomo pu ia mai iloko o ka noonooia ana no ka hooholo ana i ka huina e ukuia aku ai. Ua hiki i ka ahahui, a i ole, i ka mea huai, e hoohalahala i ka aha kiekie o Hawaii mai ka olelo hooholo mai a ia komisina ma o ka waiho ana aku i kekahi hoolaha ma ke kakau no ka hoohalahala ana me ke komisina iloko o na la he elima mahope iho o ka haawiia ana mai o ka olelo hooholo. Ia Manawa no e lilo i hana na ke komisina ka hooia ana aku imua o ka ahahookolokolo kiekie i ka molelo o na hana, e hoike ana ia palapala hooia i ka waiwaiio i koiia mai e ka ahahui, i ka waiwaiio ikoi mai e ka mea kuai, ame ka waiwaiio i hooholoia e ke komisina. E hele pu mai me ia palapala hooia kekahi mau kope o na pepa apau, na palapala apau amen a ike maluna o ka olelo hooholo a ke komisina i hooholo ai ame kekope oia olelo hooholo. Mamuli o kekahi oia hoohalahala ua hiki i ka aha kiekie, ma kona aoao iho e lawe, a i ole, e koi i mau ike hou e laweia mai e na aoao a elua.

            Hoko o na malama eono mahope o ka hooholoia ana o ke kumukuai elike me ia i hoike mua ia ae nei, e ukuia aku ia mea i ka ahahui, a ia Manawa o ka laikini i haawiia ma keia e pau ia a e hoopauia, a o na waiwai apau o ka ahahui i oleloio e lilo no i ka mea kuai me ka nan ole aku i kekahi palapala kuai okoa aku, aka e hana mai ka ahahui i oleloia i kekahi palapala kuai hou aku elike me ka makemake o ka mea kuai a i aponoia e’ke komisina i oleloia a i ole, e ka aha hookolokolo i hoohalahalaiaaku ai.

 

Pauku 17         E mana keia Kanawai a e lilo i Kanawai mai a mahop aku o ka la o kona aponoia ana e ke kiaaina o ke Teritore o Hawaii, koe nae, a aponoia mai e ka ahaolelo o Amerka Huipuia, ina nae e loaa mai ana ia aponoia ana e ka ahaolelo iloko o na makahiki ekolu mahope o ke aponoia ana e ke kiaaina

 

Aponoia i keia la 30 o Aperila, A.D. 1919

                                                            C. J. McCARTHY,

 

KANAWAI 214

 

(B. H. Helu 115)

 

HE KANAWAI  E HOOMANA ANA A E HOOMAOPOPO ANA NO KA HANA  ANA, MALAMALA ANA, HOOLAWA ANA AME KA HAAWI ANA I UWILA NO NA KUKUI AME KA IKAIKA HOOHANA MALOKO O KA APANA O PUNA, KALANA AME TERITORE O HAWAII.

 

E Hooholoia  e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii

 

PAUKU 1.      O Gilbert Hau o Pahoa, Apana o Luna, Kalana o Hawaii, Teritore o Hawaii, kona mau hoahui, na hope amen a hooko kauoha, a i ole, o ka ahahui e hoohuiia ana, a i ole, a lakou e kukulu aku ai malalo o na kanawai o ke Teritore o Hawaii (oia, a i ole, o lakou ma keia hope aku ke oleloia e maaoia o “ka ahahui”), ma keia ke haawiia aku nei ka mana, kuleana ame ka pono e hana uwila, kuai, hoolawa a e haawi i kukui uwila, uwila, a i ole, ikaika hoohana, ma Pahoa, iloko o ka Apana o Puna, Mokupuni ame Kalana o Hawaii, Teritore o Hawaii, no ka hoomalamalama ana i na alanui, na alaloa, na hale pakahi, a i ole, no ka lehulehu, a i ole, no ka ikaika hoohana, a i ole, no kekahi mea okoa ae a ka ahahui e manao ai he kupono, a, mai kela ame keia manawa, no na mea i hoikeia maluna ae, e hana me ke apono ame ka hooponopono a ka papa o na luna i loaa ka mana maluna o na alanui, a i ole, na alaloa, no  kahi e ku ai a i ke komisina o na pono o ka lehulehu ma na mea e ae, no ke kukulu ana, malama ana ame ka hoohana ana i na pou kupono, na laina, na uwea, na uwea hao, na kukui, no pou kukui, na pahu lawe uwila,  amen a mea e ae amen a pono e loaa ana i kela ame keia manawa i  manaoia he kupono no ka lawe ana i ka uwila, hoolawa ana, a e ole, haawi ana i ka uwila i na poe makemake ia mea, malalo, ma ka aoao, maluna ame ka ae ana i na alanui, na alaloa, na kuea, na alahaka, na alaololi, amen a alaliilii ma Pahoa maloko o ka apana i oleloia o Puna, maluna o ka Mokupuni o Hawaii e oleloia, a e kekahi hale hana, hale pakahi, a i ole, hale no ka lehulehu, na kukui, na pou kukui, a i ole, na hale okoa aku me kahi o ka uwila.

 

PAUKU 2.      Na rula amen a kuhikuhi. O na luna aupuni, a i ole, na papa i loaa ka mana maluna o na alanui i oleloia, a i ole, na alaloa, no na mea e pili ana i kahi, amen a komisina no ka pono o ka lehulehu ma na mea e ae apau, ma keia ke hoomanaia aku nei e hana, mai kela ame keia Manawa, hoolooli, hoanohou, a i ole, e paku’i aku i na rula kuponao e hooponopono ana i ka hoonohoia ana o na pou, ka hoohuiia ana o na uwea ame no pono lawe uwila, ka paeliia ana o na auwaha no na paipu, ame ka malama ana me ka maikai i ua pou apau, na uwea, amen a pono laula, e pili ana i ka hanaia ana ame ka hoolawa ana i ka uwila e manaoia ana he kupono no ka palekana o ke ola o ka lehulehu.

 

PAUKU 3.      Aole na pou e akeakea i na alanui, etc.  A na pou apau, na laina, na uwea, na uwea hao, na kukui, na pou kukui, na pahu hoohui, na paipu amen a pono e ae i ikukuluia, malama ia, a i ole, i hoohanaia malalo, ma ka aoao, maluna, a i ole, ae ae maluna o na alanui, na alaheleaoao, na alaloa, na kuea, na alahaka, na alaololi amen a alaliiii ma Pahoa iloko o ka apana i oleloia, maluna a e hoohanaia ana oia mau alanui, na alahele aoao, na alaloa, na kuea, na alahaka, na alaololi amen a alaliiii e ka lehulehu.

 

PAUKU 4.      E nanaia kahi hana. O kahi hana holookoa, na laina na pou, ame hoohana apau, amen a mea like, e hamama i na manawa apau, no ka nanaia e na luna o ka papa i loaa ka mana maluna o na alanui i oleloia, a e ole, na alanui, a i ole, e kekahi luna i hookohuia e lakou no ia mea.

 

PAUKU 5.      Na mita, na auhau, ke kupono am eke auo o ka hooholoia ana. Ua loaa no hoi i ka ahahui ka mana e malama, hoohana a e lawelawe i mau mita uwila, a e ole, me na mea e ae no ke ana ana i ke kukui uwila, ikaika hoohana, a i ole, uwila i hoolawaia i kela ame keia manawa, a e hoonoho ia mea ma na wahi e manaoia ana he kupono, no ko lakou palekana; a e auhau, lawe mai, a e ohi mai na poe lawe uwila apau, i na auhau kupono e hanaia mai ana i kela ame keia manawa a i hooholoia e ka ahahui.

 

PAUKU 6.      Na auhau no ka hoohui ana.  Ua loaa pu no hoi i ka ahahui ka mana e auhau i na pow lawe uwila, a i ole, i na poe noi no ka lawe ana i ka uwila, no hookahi-hapa o na lilo amen a hoolilo o ka hoohui ana mawaena o ka laina kokoke loa o kahi e hoolawa mai ai ame kahi o ka uwila i makemakeia ae e lawe; oia lilo ame na hoolilo e hui pu ia me ka uku o na uwea apau, na pou, na mea hoohui amen a mea e ae ame ka lawelaweia ana i na mea kupono no ka hoohui ana oia ano; aka no nae, o ka ahahui i oleloia, aole e koiia e hana, kukulu, a i ole, e malama ia mau hoohui ana i loeloia elike me na mea i hoikeia ae nei maluna no ka hoolawa ana i ka malamalama, a i ole, ikaika hoohana paha, koe wale no a o ka mea e noi mai ana ia mea, ina e koiia aku, e waiho mai mamua me lakou,  kekahi heluna dala nui kupono e kaa ai hookahi-hapa o na lilo apau amen a hoolilo o ka hana ana ame ke kukulu ana ia mau hoohui ana ame ka uwila no kekahi manawa o hookahi  malama.

 

PAUKU 7.      Ka mana e kuai wiawai, ka palena.  Ua loaa i ka ahahui ka mana e kuai, paa , a i ole, e lawe mai, ina paha ma ke kuai, a e ole, ma ka hoolimalima paha, i waiwai, paa ame lewa, a i ole, hui, elike me ka mea e makemakeia ana, a i ole, kupono no ka lawelawe ana i kana hana, a i ole, i ka lakou oihana.

 

PAUKU 8.      Mana e aie dala a e hoopuka bona.  I kela ame keia manawa a ka ahahui e manao ai ua kupono no ka holomua o ka hana i ae ia malalo o keia laikini, ua loaa ka mana e aie dala, a e hoopaa aku no ka hookaa ana oia mea, me ka ukupanee i aelikeia maluna o kekahi moraki o kekahi hapa, a i ole, o ka waiwai no apau e pili ana ia mea, amen a laikini apau amen a pono i haawi ia a i ole, i loaa mamuli o keia Kanawai, a i ole, ina e manaoia he mea pono, ua hiki e hoopuka i mau bona, i hoopaaia mamuli o kekahi palapala kuai, a i ole, hoopaa ana ia wiawai, aole e oi aku maluna o kanaono pakeneka o ka waiwaii’o o ia mea amen a waiwai apau e loaa aku ana ma ia mua aku, pela pu no hoi ka loaa makahiki ame na loaa o ka waiwai main a wahi mai apau e loaa ae a malalo o na kumu ame na hoakaka ana, a i ole, a lakou paha he kupono, aka nae, aole kekahi mea maloko o keia pauku e hoohanaia i mea e papa ai i ka ahahui mai ka loaa ana o na hoaie maa mau ma na hana oihana, ame ka hana ana i mau noka manawa me ka hoopaa ole i kekahi waiwai.

 

PAUKU 9.      Aole ka laikini he kaokoa.  Eia ma keia ke hoakakaia nei me ka maopopo aole kekahi mea maloko nei e manaoia ua hoowiia aku i ka ahahui ka mana kaokoa me ka loaa ole i kekahi mea okoa aku o ka mana e hoolawa, i ka uwila mo ka hoo malamalama ana ame ka ikaika hana, a o ka ahahui i oleloia ame ka laikini, na mana ame mna pono i haawi ia me keia e kaa aku malalo ma na mea apau i na kanawai e kukulu ana i kekahi komisina no ka pono o ka lehulehu amen a kanawai e aku ma kea no laula e pili ana i kela ame keia manawa i na hui e hoohana ana ia mau mea maloko o ke Teritore o Hawaii, a i ole, o ke Kalana o Hawaii, a i ole i kona hope.

 

PAUKU 10.    Lawe waleia o ka laikini.  Ua hoomaopopoia ina e hooko ole ana ka ahahui i oleloia e hana a i ole hole paha a i ole, hooko ana me kekahi o na hoakaka  a keia kanawai, a i ole, o na kanawai o ke Teritore, a i ole, o ke Kalana o Hawaii, a i ole, i na rula i hanaia malalo o ka Pauku 2 o keia Kanawai, a e hoomau i ka hole ame ka hooko ole e hana, a i ole, e lawelawe ia mau mea mahope o ka haawiia ana aku o ka hoolaha lehulehu, ua hiki i ke komisina i oleloia e hoopii imua o kekahi aha kupono e lawe waleia ka laikini i haawiia malalo o keia amen a pono apau ame na mana i ulu ae malalo o ia mea a e hoopauia a e kukalaia ua lilo i mea ole.

 

PAUKU 11.    Na ka ahahui i oleloia, iloko o hookah malama mahope iho o ka pau ana o ka makahiki hana, e waiho aku me kapapa o na lunakiai i kekahi hoike paupono, e hoike ana i na loaa apau amen a hoolilo iloko o ka makahiki i hala aku, a ia manawa, e uku aku i ka puuku o ke Kalana o Hawaii, no a mamuli o ke kalana i oleloia i elua ame hookahi-hapa pakeneka o na loaa nui apau o ka ahahui main a kukui uwila mai apau, a i ole, ikaika hoohana i hoolawaia aku i na poe i lawe ia mea iloko o ka makahiki i hala aku a o kona mau buke apau ma pepa na moolelo ame na buke helu, i na manawa kupono apau, e hamama no ka nanaia ana e ka papa o na lunakiai ame ko lakou mau akena i hookohuia no ia hana.

 

PAUKU 12.    E kaa ka laikini malalo o na hana kupono, ke komisina no ka pono o ka lehulehu.  O keia laikini ame ka mea, a i ole, ahahui i hoohuiia e paa ana ia mea e kaa aku malalo o na ana auhau kupono, na kumukuai amen a auhau, a ma na ano apau i na hoakaka a ka Mokun 128 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii, 1915, e kukulu ana i na komisina no ka pono o ka lehulehu iloko o’ke Teritore i oleloia.

 

PAUKU 13.    Mana, komisina o ka pono o ka lehulehu.  O ke komisina no ka pono o ka lehulehu o ke Teritore o Hawaii ma keia ke haawiia aku nei ka mana e kauoha i ka ahahui i oleloia e hana i mau hooloihi ana i kona mau laina i na manawa e hiki ai e hoikeia aku he kupono a o ua hooloihi ana la he’mea e pomaikai ai kalehulehu a o kahi hana apau o ka ahahui i oleloia, i hui pu ia me ua hooloihi la, a i ole, mau hooloihi, e hiki e hanaia a loaa na puka kupono maluna o na kauoha apau a ke komisina no ka pono o ka lehulehu i hoakakaia maloko nei e kaa aku no ka hooloheia e na aha hookolokolo o ke Teritore elike me ia i hoakakaia ma ke kanawai.

 

PAUKU 14.    Hoopau ana i ka mana ae ia.  O ka mana i ae ia ma keia e pau no a e hoopauia ina o ka hana i hoikeia malalo nei aole i hoomaka mamuli o ka hoomakaia ana o ke kukulu o na hale, a i ole, o na mea e ae no ka hana ana, a i ole, hoolawa ana i ka uwila no ka hoomalamalama ana, a i ole, no ka hoohana ana, a i ole, mamuli o ka hoonoho ana i na pou ame ka hoopaa ana i ka uwea maluna oia mea, a i ole, i ke kukulu ana ina paipu ame ka hoomoe ana i na uwea inaloko olaila, maloko o kekahi o na alanui, na alaloa, a i ole, ma na wahi e ae paha, no ka hoohana ana aku i na mea e lawe ai i ka uwila no na kukui, a iole, no ka ikaika hoohana, a ua hoolilo i’o aku i kekahi heluna aole i emi iho malalo o elima tausani dala ($5,000.00) iloko o hookah makahiki mai a mahope aku o ka la o ke aponoia ana o keia Kanawai e ka ahaolelo o Amerika Huipuia.

 

PAUKU 15.    Kuaiia e ke aupuni.  O ke Teritore o Hawaii, ke Kalana o Hawaii, a i ole, o kekahi mahele kalaiaina ona, ua hiki i kela ame keia manawa iloko o na malama eono e haawi aku i hoike ma ke kakau i ahahui, i haawiia mamuli o na kuleana pono, a i ka manawa e hoomanaia ai pela e ka ahaolelo o ke Teritore o Hawaii, e lawe ma ke kuai i na waiwai apau o ka ahahui, mamuli o na auhau e ku ana ia manawa maluna oia mea.

 

KUU MILIMILI, KUU LEIALOHA, MISS EDITH PILIALOHA KAHUE, UA HALA

 

            Ms. Solomon Hanohano, Aloha malihini kaua:--E oluolu oe no’u kekahi wahi kaawale o ke kino lahilahi o ka kaua mokulele, a nana hoi ia e aha’i aku i ka’u wahi ukana e kau ae la maluna, i ike mai ai na kini ohana e kuu kaikamahine aloha e noho mai la ma na wahi lehulehu o ka aina, mai ko kula wela i ka la o Kahuiki, Honolua, Honokohau ame ua Lehua o Kaukini ahiki loa aku i ka aina, i kaulana, malu i ke ao ke ahi o Wailuku, i ike mai ai kona kuku, Mrs. Rebecca Medosenro ame kona mau aunty, Misses Rebecca ame Mary Kahue. Auwe kuu minamina pau ole ia, oe .e!

            E Edith, aia oe ihea i nalo iho nei, ke huli nei kou mama ia oe ma na paia o ka home o kou mau kuku, aole mae oe, na nalo, ua hala i ke ao polohiwa a Kane; huua nalo na maka.

            E na kula panoa o kuu aina e, ua pau kou ike hou ana ia’u ame kuu bebe e nauwe ana i ke ala.

            E na lae kahakai o Napili e, ua pau kou hooma-u hou ana i kou mau hunakai ma kona papaliua nohea. Aawe kuu mana’ona’o ke hoomanao ae i ua wahi a kaua e pili ai e.

            Ua hanauia kuu bebe aloha ma Kakuiki, Maui, i Sept. 3, 1918, na piha iaia na mahiua eha.

            Ulu ae la he haunaelo o na limahana o ka Ilouolua Ranch, hoi mai maua me kona mau kuku, Mr. ame Mrs. Ioela Kaaukea. Malaila maua kahi i noho ai, a mahope kauahaia mai kona papa e hele i ka hana halakahiki, ua hoi aku la maua a noho me ko maua mau pokii. Mr. ame Mrs. Kapaku.  He mau la ko makou o ka noho ana, hoea ae la ko makou haku kaikuaana, Ben Napaepae, a ha’i ae la o papa he oma’ima’i. Hoi mai la na pokii o maua i ka pilikia o ka makua, a koe aku la no maua. He ia no mahope, mai ua loaa iho la kuu bebe aloha i ke owelawela ame ka hi. Ua koi aku au i kona papa e lawe i ke kauka, aole nae he aeia mai; ma ia po iho ua nui loa mai la ka ma’i. Ku’iia aku la ka lono pilikia ma Kahaniki apuni, komo mai la ia hoaloha o Mrs. Emily S. Pali no ka ike ana i ka pilikia o kue Edith aolha, no na minuke helu kona o ka hii ana iaia, hele aku la i kaua haua, a komo mai la o Mrs. Lizzie Ah Fu e ike, aole i li’uli’u hoea mai la ke kaa, lawe aku la maua iaia i ke kauka haole, aole nae e hiki, ua piha loa ka haukapila i ka poe ma’i; lawe loa aku la maua malalo o ka lapaau ana mai a D. Kikowa, ma ka halena’i Kepani.

            Ma kahi o ke anaia na o ka pewa, ua hiki ole i ka lima o kona mamaa ke paa aku iaia, no ka mea he 102 ½ ke ana piwa. Auwe kuu minamina pau ole ia oe e kuu lei o na la i hala, kuu hoahele o na owawa, ame na kula nahelehele. Auwe ua pau kuu hii hele ana ia oe e! Ua wehe mai oe i ka pili ana me kou mama alohe, kuu kaikamahine hele loa a. Ihea ana la oe e loaa ai ia’u? Aia aku la paha i na pali hauliuli o ka lokoino. Pau ka lohe hou ana aku i kou leo, ua nalo; ua mehameha kuu poli aole oe e kuu milimili. Auwe lihaliha wale!

            E Miss Mary Kauhi e, ua pau kou hiipoi hou ana i ka lei a kaua, pau kou hea hou ana mai e sweethart, e aha ana oe? Pau kou milimili hou ana iaia, ua wehe mai la i ka pili.

            Ua haalele mai la ia kaua, kona mau makuahine. Auwe kuu minamina pau ole e! E Kahauiki, ke onehanau o kuu lei e, ua pau kou ike hou ana ia Edith Pilialoha e maalo hou ana ma kou mau kula, ua nalo, ua uhi ke ao eleele, nalo na maka, ua haalele mai oia ia’u kona mama ame ka nui ohana e paiauma aku nona mahope nei, ua piha i kuu Edith aloha na mahina he eiwa me na la elua o ka hauu ane i na ea hu’ihu’i o keia ola ana, a haalele mai la i ka la 15 o Iulai 5, 1919.

            Nolaila, ke haawi aku nei maua i na hoomaikai he nui i na ohana i komo pu  mai iloko o ke kauinaha ame ka luuluu no ka maua bebe aloha ame kona mau kuku, Mr. ame Mrs. Ioela Kaaukea, a ia oe hoi e Mr. Solomon Hanohano ame kou poe pa’ihua o ka Nupepa Kuokoa ko’u mahalo nui.

            Ma ke aho hope o kuu bebe, oiai oia e hiiia ana e kona kupunawahine aloha, ua ha’uha’u ae la oia me ka maua pono ana mai ia maua kona mau makua, me he la e i mai ana, goodbye papa ame mama, ua lele iho la au maluna me na waimaka o ka ehaeha, kahea aku la, Baby, ua moe iho la kona maka, pau ka ike ana i na ehaeha. Auwe kuu minamina e!

            Me keia mau manao o ka ehaeha, ua lawa kaua e ka Lunahooponopono.

O maua iho no me ka luuluu.

Mr. AME MRS. K. KAHUE.

 

LONDON, Iulai 19.—Mamua o na kakani makaainana i akoakoa mai i Ladana i haawi ia aku ai i ke Kenerala John J. Pershing, kalihikaua o na paalikoa Amerika, ke kulanakauhale a ka Haku Meia. He pahikaua i kinohinohiia me na pohaku momi no kona hanohano ka i haawimakana pu ia aku i ke kenerala ma ka inoa a ke aupuni Pelekane.