Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 31, 1 August 1919 — Page 11
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H., POALIMA, AUKATE 1, 1919
KA MAKOU MOOPUNA ELIKAPE KA UA HALA
I ka Nupepa Kuokoa, Aloha oe: - Eoluolu mai kou ahonui a auamo aku i ka makou wahi puolo kaumaha o ka luu@@@ ma kahi kaawale o kou kino lahi@@ a @@@@ hoi ia e hii hele aku a puni @@ @@@@@@ aloha ou e Hawaii, i ike @@@ ai ka nui ohana e noho ana mai ka @@@@@@ a ka la i Kumukahi i ka Moku a @@@@@@ a hoea loa aku i ka welona a @@ la i ka mole olu o Lehua, o ka makou moopuna aloha Elikapeka Eddio @@@ ua haalele mai oia i keia ola @@@@@ @@@ a niau palanehe aku la ma ke @@@@@ o na @@@ hanu ola apau.
@@ haalele iho oia ia makou kona @@ kupuna ame koua mau makua ame ka ohana e u aku nona iloko o ke @@@@@@ ame ka luuluu mokumokuahua o @ @@@ ma ka auwina la hora 3 p. m. @@@ Poakolu Iulai 23, 1919, i pauaho @@@@ oia keia ola honua aau.
@@ hanauia ka makou moopuna Elikapeka ma Honolulu iloko o ka mahina a Okatoba la 3, 1918, mai ka puhaka mai @ ka maua kaikamahine Lucy, ame kana kano Eddi H@o; nolaia ua piha @aia na malama he 9 ame ua la keu he 19 o kona hanu ah@ i na e@ mauleule o keia ola honua ana, a hoi aku la ka @@@@ me ka mea nana i hana, a waiho iho la i ke kino lepo. Auwe kuu luuluu wale a mokumokuahua o kuu n@au i ke aloha ia oe e kuu moopuna, kuu hoapili o ka po ame ke ao, ua puanuanu k@u poli, ua hala oe, ke au ae noi ko'u mau maka, nole oe e ku lei moopuna i e ala hoi ole mai a huna aku la kou mau maka i ke aouli, i ke ao koiula a Kane. Auwe kuu minamina wale ia oe e@.
Ua hoakaka ka Buke Nui, he mahu ke ola o ke kanaka i pu@a ae a nalo aku, no ka mea, he lepo no oe, a e hoi hou aku no oe i ka lepo, a oa uhane e hoi aku no ia me ka mea nana i hana.
I ka hooki ana ae i keia mau hoo@@@ao pokole ana no ka makou lei moopuna i hala, ke haawi aku nei makou i na hoomaikai i ua hoaloha i komo pu ma iloko o ke kaumaha ame ka, loulou no ka makou lei moopuna aloha, me ka lakou makana pua; ua maneleia aku kona ki@o lepoa hoomoeia ma ka pa ilina o Kawaihoa ma ka auwina la o ka Po@ha. hora 3 p.m.
Nolahaila ua hoi aku la ka lepo i ka lepo, a oka uhane, ua hoi me ka Makua mana loa; nolaila ke ho@ki nei makou na kupuna ame kona mau makua me ka luuluu a na ke Akua no e hoomama mai i na kaumaha.
Me na keiki o ka papape'i ko'u welina pau ole. O makou iho no me ke kaumaha, na kupuna ame mana na @@@@@.
MRS. LUCY HAO,
EDDIE HAO,
MRS. KAOI KEPANO,
DAVID KEPANO,
MRS. ROSE KAAUAI,
a me ka Ohaua.
1355 Au@@ Lane, Honolulu, Iulai 24
HE HOOMAIKAI NUI LOA
Mr. Lunahooponopono o ke Kuokoa, Solomon Hanohano, Aloha oe: - E oluolu mai i kou ahonui e omau iho hoi oe i ka makou hoomaikai nui loa i ko'u hoaloha oiaio Joseph M. Uahinui i hooneleia i ka lei gula i omauia, ua ala na wehe mai i ka pilialoko, hala ke kooolua o ka home.
Oiai, o Mrs. Mua Uahinui ko'u koko ka a kaikuahine, in a Waikane, Koolaupoko, kona aioa hanau o Hakipuu ko'u ia; nolaila, e kkomo pu aku ana makour @@ko o ka hoonani i ko kakou Makua Lani i lawe aku i Kana kauwa wahine @@@ makou maluna ou e koeke J. M. Un@@@@, e kokua no ke Akua ia oe, i na keiki i hooneleia, ame na moopuna o ko makou hoomaikai nui loa, a na ko kakou Makua Lani, e lawe aku oe me ke aloha o ka puuwai o hakoi ana, me ka hoomaikai a nui loa i na keiki o kou halepa'i, me ka mahalo nui.
O makou iho no ka ohana,
W. K. APUKEHAU,
MRS. ANNIE APUA,
MRS. ANNIE PETER KEOLA
PETER KEOLA.
Kalauao, Ewa, Oahu, Iulai 26, 1919.
HAINA NINAU
S. Hanohano, Aloha oe: - E oluolu o e hoike ae i ka'u haina o ka ninau o John Pauakaaka e oelo ana, he hookahi @@@ko o ka lua koe ekolu, a eia hoi k@@@ haina, hookahi noloko o ka lua koe hookahi ma ka olelo Hawaii, in a h@i e hooli ae ana ma ka olelo haole @@@@ ana ka haina ana i makemake ai he ekolu, o ia hoi keia:
ONE (1) o ia iho la ka'u koena, ekolu hua palapala, a o ia no kana o olelo nei koe ekolu.
E kala mai, in a ua kupono ole, kiloi aka i ka puu opala.
Me oe ko'u aloha lululima ame na keiki o kou papapa'i ke aloha nui. Owau iho no, keiki o ka uka pua laui.
J. MAMALA.
Waimea, Kauai
Paewa mai la ka pilina i ka nilioniho aole i ku mai la i ka piko. Huli hou ia mai! - L. H.
lakou i noii na buke, a i ole, i hooia na buke elu o ka mea noi iloko o ka manawa o elua makahiki mamua iho o ka waihona ana aku oia palapala i oleloia.
(11) I hoike o ke kumu i hoohana ia ai ia hoike ma ka aoao o ka mea noi i hoomanaia e ka mea noi ama kekahi kope i hoohikiia o ka olelo hooholo, a iole, koho ana e hoomana ana ia mea.
© E uku mai kela ame keia hui hoopukapuka o na aina e, i ka manawa o ka waiho ana aku i kana noi no ka ae ia elike me mamua ae ne i na auhau waiho ana i na palapala a o ia auhau he elima dala ($5.00) o kona uku kumu a i ole, waiwii'o o na waiwai i hoopaaia i oleoia i manaoia e hoolilo e hiki ana ka heluna maluna o iwakalua-kumamalma tausani dala ($25,000.00), a i ole, emi mai pahal umi dala ($10.00) in a o ka waiwai kumu, a i ole. waiwaii'o o na waiwai i hoopaaia i oleloia ua hiki aku ka heluna maluna o iwakalua-kumanmalma tausani dala ($25,00.oo), aole hoi i oi aku maluna o kanalima tausani dala ($50,000.00); umi kuammalima dala ($15.00) in a o ka waiwai kumu, a i ole. o ka waiwaii'o o na waiwai hoopaaia i oleloia. a i ole, mau waiwai i hoopaaia ua hiki aku a oi aluna o kanalima tausani dala ($50,000.00). aole hoi i oi aku maluna o kanahiku-kumamalima tausani dala ($75,000.00); iwakalua dala ($20.00) in a o ka waiwai kumu a i ole, waiwaii'o o o ka waiwai hoopaa, a i ole na waiwai hoopaa ua hiki aku a oi maluna o kanahiku-kumamalima tausani dala ($75,000.00); a aole i oi aku maluna o hookahi haner tausani dala ($100,00.00); a i iwakalua-kumamalima dala ner tausani dala ($100,000.00). O na dala apau i hookomoia mai mamuli o na palapala i hookomoia elike me na mea i hoikeia ae nei e lilo no i hapa no na loaa laula o ke Teritore o Hawaii.
(d) O na hoolaha apau no na noi no ka ae ia elike me na mea i oleloia ae nei hoolahaia iloko o kekahi nupepa puka la i lawe laulaia iloko o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu, a aole kekahi noi e noonooia e ka puuku ahiki i ka pau ana o hookahi (1) pule mai ka la aku o ka hoolaha mua ia ana oia olelo hoolaha.
PAUKU 4. E lilo no i hana na ka puuku i oleoia ka noii ana i na hoike, na palapala ame na ike e ae i waihoia mai pela no ke noi o kela ame keia hui hoopukapuka o ko na aina e, iloko o ke keena o ka puku o ke Teritore o Hawaii, i olelo mua ia ae ne. Ina e loaa ana i ka puuku i oleoia o na mea i manaoia e hoohana o ka oihana o ka ahahui hoopukpuka o ko na aina e aole i kaulike ole, kaulike ole, a i ole, kupono ole, a ua manao e haawi mai i knoa mau waiwai hoopaa no ke kualiia maluna o kekahi kahua kaulike, e hoopuka aku oia i ka hui hoopukpuka o na aina e i oleloia, i kekahi palapala i hoohikiia e hoomana ana iaia e kuai i kona mau waiwai hoopaa elike me ia i hoikeia maloko o ke Teritore, e ha'i ana ua hooko ka hu ime na hoakaka a keia Kanawai; aia ka hoike no na mea e pili ana i ka hui ame kona mau waiwai hoopaa maloko o ke keena o ka puuku o ke Teritore o Hawaii, a o ka hui hoopukapuka o na aina e ua hoomana ia e kuai aku ia mau waiwai hoopaa maloko o keia teritore maluna o na kuhikui a ka puuku i oleoia e kauoa aku ai maloko o ka palapala hoohiki i oleoia. E hoike mai ka palapala i hoohikiia me na huapalapala moakaka o ka hoopukaia ana o keia palapala i hooia ia he ae wale no aole ha mea e koi aku ana, a i ole, e kokua aku ana i na waiwai hoopaa i oleoia. Ua hiki no i ka puuku ke hookau aku i na kumu hana elike me ku kupono no ka keia manawa, hoololi, a i ole paku'i pah i ka palapala hooia. ina e ike ana ka puuku o na hoolala, a i ole, o na hoolala i manaoia no ka oihana ua kaulike ole, kupono ole, a i ole, kapakahi. a i ole aole e manao ana e haawi i kona mau waiwai hoopaa no ke kuai maluna okekahi kahua kaulike, ua hiki iaia e hoole i ka hoopuka ana i ua palapala hooia mahele a e hoike aku i ka hui hoopukapuka i oleoia ma ke kakau i kana olelo hooholo. E lilo no i mea ku e kanawai no kekahi hui hoopukpuka, kekahi mea kuai mahele, akena, a i ole, o kekahi mea e hoopuka kuai, haawi no ke kuai, imi ana i poe kupai mai, a i ole, lawe paha i kekahi mau dala maluna o kekahi palapala kakauio no ke kuai, maloko o keia Teritore i kekahi waiwai hoopaa i papaia me keia Kanawai, koe wale no a loaa mua mai kekahi palapala hooia e hoomana ana no ka hoopukaia a i ole, kuaiia o ia mea mai ka puuku mai elike me ia i hoakakaia maloko o keia Kanawai.
PAUKU 5. E lilo no i mea ku-e kanawai no kekahi hui hoopukapuka, kekahi mea kuai mahele, akena, a i ole, kekahi mea paha, e hoopuka, lawe hele, hoolaha, a i ole, haawi paha i kekahi olelo hoolaha, buke liilii, palapala kuhikuhi a i ole, hoike, a iole, palapala o na ano e ae e pili ana i na waiwai hoopaa o kekahi hui hoopukpuka, koe wale no a ua hooko aku ka hui i oleoia apau pono me na hoakaka a keia Kanawai, a ua hoopuka ia aku iaia mai ka puuku mai ka palapala i hooiaia, a i ole, ka palapala ae no ka manawa i hoakakaia ma keia Kanawai. Ua lilo pu uo hoi i mea ku-e kanawai no kekahi hui hoopukapukal a i ole, mea kuai mahele, a i ole, akena paha a i ole, e kekahi olelo hoolaha oia ano, buke liilii palapala hoolaha kuhikuhi, a i ole palapala o na ano like e ae, koe wale no a ua kakauinoa ia me ka inoa o ka hui hoopukapuka a he kope oia mea ua waihoia aku me ka puuku o ke Teritore o Hawaii. Ua hiki no i ka puuku no kekahi kumu. e ku-e i kekahi mau olelo hoolaha. buke liilii, palapala hoolaha, hoike, a i ole, na palapala a ae. a e haawi aku oia i ke kahi hoolaha no ia ku-e ana i ka mea noi ma ke kakau ma o ka hoouna ana aku ma ka leka ia hoolaha i oleoia ia mea iloko o ke Teritore o Hawaii ma kahi noho elike me ka mea a ka mea noi e hoike mai ai ma o kekahi palapala i hoohikiia ma ke kakau a i waihoia mai me a puuku o ke Teritore o Hawaii. I ka hoounaia ana o kekahi hoolaha oia ano e ku-e ana, e lilo no i mea ku-e kanawai ka hoopukka hou ana aku, lawe hele a i ole, ka haawi ana aku ia mea.
PAUKU 6. O cela âme keia hui hoopukapuka, koe wale no a ua hoolilo aku i kona mau waiwai hoopaa i hoomanaia e ka puuku. a ua hoolilo aku i na loaa oia mau mea e waiho aku iloko o ke keena ka puuku ke Teritore, halalo o ke la o Dekemaba 31. ame Iune 30, o kela ame keia makahiki a iloko o na la he umikumamalima mahope iho o ia mau la i oleloia, a pela no hoi i na la e ae e koi ia aku ana e ka puuku, i kekahi hoike e hoomaopopo ana i ke ano o na waiwai hoopaa i hoomanaia aku e kuai a ua kuai ia aku malalo o na hoakaka a keia Kanawai, no loaa i loaa mai mamuli o ia kuai ana, ka mea i hanaia aku ai no ia mau loaa, ame na ike e ae e pili ana i kona mau hana elike me ka mea e maemakeia ana e ka puuku.
PAUKU 7. O na pepa apau, na palapala, no hoike ame na palapala e ae ma ke kakau i waihoia aku me ka puuku o ke Teritore mlalo o keia Kanawai ame na moolelo apau ame na lawelawe ana a ka puuku i oleoia e hamama no ka nanaia ana e ka lehulehu.
PAUKU 8. Ua hiki no e hoohalahalaia ka olelo hooholo a ka puuku malalo o keia Kanawai ma o ka waiho ana aku me ke kakauolelo o ka ana kiekie o ke Teritore o Hawaii, i kekahi kope i hoohikiia o na pepa apau e waiho ana iloko o ke keena o ka puuku o ke Teritore o Hawaii ame na hana apau a ka puuku, e pili ana ia olelo hooholo. E lilo no i hana na ka puuku o ke Teritore o Hawaii ka hana ana ame-ka hoohiki ana ike kope o na palapala i oleoia i ka ukuia ana aku iaia o kekahi uhauo umi keneka no kela ame keia folio ame hookahi dala no ka hoohiki ana. I ka loaa ana aku o ia hoohalahala i ka aha kiekie, e noonoo wale no maluna o ka ninau in a paha ua ku-eia, a i ole, aole paha i ku-e ka puuku ma kona aoao i kona hana ana ia olelo hooholo.
PAUKU 9. O cela âme keia mea e hana ana me ka ike ame ke ku-e ma o ke kokua ana a i ole hana a i ole kokua e hanaia i kekahi hoike hoopunipuni a i ole, hookomo i kekahi mau mea hoopunipuni iloko o kekahi buke o kekahi hui hoopukapuka a i ole e hoke ana i kekahi mau pepa hoopunipuni a i ole e hana ana i kekahi hoike hoopunipuni me ka manao e hoopunipuni i ka puuku i oleoia a i ole i kekahi mea i hoomanaia aku e noii iloko o na hana a ia ahalui malalo o na hoakaka o keia Kanawai, a i ole e hoopuka ana hana ana a i ole, e hoolaha ana i kekahi mau hoike hoopuni i ke ano o ke kulana pili i na waiwai dala, a i ole, e pili ana i ke ano o na waiwai hoopaa i manaoia e haawi aku no ke kuai ana e kekahi hui hoopukapuka, ua ku ika hewa mikamina a e hiki e hoopaiia ma o kekahi hoopai aole e oi aku mamua o hookahi tausani dala ($1,000.00), a i ole, ma o ka hoopaahao loko o kekahi hale paahao kalana no kekahi manawa aole e oi aku mamua o hookahi makahiki, a i ole, ma ka hoopai dala ame ka hopaahao pu no.
PAUKU 10. O kekahi hui hoopukapuka a i ole, o kekahi ahahui i hoohuiia ahahui mau hoa hui a i ole hui paha e ku-e ana a i ole, e nele ana i ka hooko ana i kekahi o na hoakaka o keia Kanawai, a i ole, e nele ana, haule, a i ole, e hoohemahema ana i ka hoolohe ana, hooko, a i ole, e hana ana no ka hooko i kekahi o na olelo hooholo, kauoha, a i ole koi, a i ole, i kekahi hapa e ku no i ka hoopaiia aole e emi iho malalo o hookahu tausani dala ($1,000.00) a aole e oi aku mamua o elima tausani dala ($5,000.00) no kela ame keia hewa o ia ano, a o ia hoopai in a aole e ukuia mahope o ke koiia ana aku elike me ka kauoha a ka puuku, e loaa no mamuli o kekahi hoopii ma ka inoa o ke Teritore o Hawaii ma o kona loia kuhina la.
PAUKU 11. O cela âme keia mea e ku-e ana a i ole, e nele ana i ka hooko ana me kekahi o na hoakaka o keia Kanawai, a i ole, e nele ana hoonele, a i ole, e hoohemahema ana i ka hoolohe ana hoomaopopo, a i ole, hooko i kekahi kauoha, olelo hooholo, koi, a i ole noi, a i ole, i kekahi hapa paha, a ka puuku o ke Teritore o Hawaii, e ku no ka hewa mikamina iaia a e hoopiia ma o ka hoopai dala aole e oi aku mamua o hookahi tausani dala ($1,000.00), a i ole, ma ka hoopaahao maloko o ka halepaahao kalana no kekahi manawa aole e oi aku mamua o hookahi makahiki a i ole , ma na hoopai no a i elua, dala ame hoopaahao.
PAUKU 12. E hana no ka puuku i sila me keia mau huaolelo, "Puuku, Teritore o Hawaii", ame na mea e ae ana e makemake ai i hoopaaia maluna olaila a ma ia sila e hooia ia i na hana apau e lawelaweia ana e ka puuku i oleoiaa. O na kope ame na moolelo apau ame na palapala apau i waihoia aku mamuli o na hoakaka a keia Kanawai i hoohikiia e ka puuku o ke Teritore o Hawaii, e laweia mai ma ke ano he mau ike iloko o na aha me he mea la ua like no me na palapala kumu.
PAUKU 13/ Ina o kekahi hapa-pauku, mamala olelo, hoopukaana olelo, a i ole, mau olelo ma keia Kanawai no kekahi kumu e hooholoia ana ua ku-e i ke kumukanawai o ia pauku, aole e hoonele ana i ke ku o keia Kanawai i Kanawai o na koena iho o keia Kanawai.
PAUKU 14. O na Kanawai apau ame na hapa Kanawai e ku-e ana i na hoakaka a keia Kanawai, ma keia ke hoopuaia nei. Aole kekahi mea maloko o keia Kanawai, e manaoia e hookuu ana i kekahi hui hoopukapuka mai kekahi mai o na hana a i ole, koi i hookuaia aku maluna on a ma o na hoakaka a na Pauku 3378 ahiki i 3388, hui pu ia, o na Kanawai i Hooponopono o Hawaii, 1915.
PAUKU 15. E mana no keia Kanawai i ka la ekahi o Sepatemaba, A.D. 1919.
Aponoia i keia la 30 o Aperila, A. D. 1919
C. J. McCARTHY,
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 234
(B. S. Helu 146)
He KANAWAI E HOOKAAWALEE ANA I KA HELUNA O KANAHAKUMAMAWALU HANERI DALA ($4,800.00) NO KE KUAI ANA I KEKAHI KAA OTOMOBILE LAWE UKANA NO KA HOOHANAIA ANA E KA HALEPAAHAO MA OAHU.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
PAUKU 1. O ka heluna o kanaha-kumamawalu haneri dala ($4,800.00) ma keia ke hookaawaleia nei mai na loaa laula ae o ke Teritore no ke kuai ana i hookahi kaa otomobile lawe kuana no ka hoohanaia ana e ka halepaahao ma Oahu no e kukulu ana i na alanui maluna o Oahu a e hoonaia no ke kokua ana i na paahao o ke Teritore iloko o ka Apana o Kula Maui, i ka pau ana o ke alanui o Tamalus.
PAUKU 2. O ka heluna o kanalia-kumamawalu haneri dala ($4,800.00) i hookaawaleia ma keia e ukuia aku no maluna o na bila aie i aponoia e ka loio kuhina.
PAUKU 3. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 30 o Aperila, A. D. 1919
C. J. McCARTHY
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 235.
(B. S. Helu 221.)
HE KANAWAI E HOOLOLI ANA I KA PAUKU 918 O NA KANAWAI I HOOPONOPONOIA O HAWAII, 1915, E PULI ANA I KA PAPA OLA.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
Pauku 1. O ka Pauku 918 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii, 1915, ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai penei:
"Pauku 918. Ua hiki i ka papa ola, me ke apono ana a ke kiaaina, e hana i mau kuhikuhi e pili ana i na mea inowale, na ea pilau, a i ole, inoino na wai ea, a i ole, mahu, wai iloko olaila e hanau ai ka makika, na kumu kumu o ka pilau, na kumu o ka ma'i, maloko o na apana like ole o ke Teritore, a maluna o kekahi moku a pela no hoi na hoohuiia ana o na meaai ame ke kuniia ana o na meaai, a i ole, na laau; kahi, na kulana o na ea, ka nui o kahi e komo mai ai ka ea, ka meamae, ka hookaheia ana o na wai mahuna o ka aina ame na sua e lawe ana i na mea ino mai na hale aku, na kuea, na kahuna paani ame na alaololi; na lua liilii ame na lua wai ino; ia ame ka lawai'a ana; ke kanu ana i na poe make lua wai ino; ia ame ka lawai'i ana; ke kanu ana i na poe make ame na kino make; na ilina ame na wahi kanu; na hale holoi lole, na hale lio, na hale puhi palaoa na hale poi, na hale pepelii pippi, i'a, i'o, a i ole. @ amea ulu ame kahi e kuaiia ai ia mau mea. a i ole, na makeke, na hokele na hale moe, na hale @umi hoolimalima, a i ole, na wahi e ae, a i ole. hale ilaila e hanaia ai na mea kuikuli, a i ole, na hana kulikuli, a i ole, na hale oihana e lawelaweia ana; a i ole, e manaoia aku ana e hana : waiu, na laau lapaau o na mea make; na wahi hanai puaa ame kaka; elike me na mea i manaoia he kupono no ka hoopakele ana i ke ola o ka lehulehu."
PAUKU 2. E mana no keia Kanawai i kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 20 o Aperila, A. D. 1919
C. J. McCARTHY.
Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 236.
(B. S. Helu 222.)
HE KANAWAI E HOOLOLI ANA I NA POOHOU 6 AME 8 O KA HAPA-PAUKU B O KA PAUKU 992 O NA KANAWAI HOOPUNOPONOIA O HAWAII, 1915, ELIKE ME IA I HOOLOLIIA AI E KE KANAWAI 164 O NA KANAWAI O KE KAU O 1917, E PILI ANA I KA AI.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
PAUKU 1. O ke poohou 6 o ka hapa-pauku B o ka Pauku 992 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii, 1915, elike me ia i hoololiia ai e ke Kanawai 164 o na Kanawai o ke Kau o 1917 ma keia ke hooliila nei i heluhelu ai penei:
"(6) Ma na mea pili i ka waiu in a he mea mailoko mai o ka holoholona mai, a i ole, in a e emi iho ana malalo o umi-kumamakahiki ame hapa pakeneka o na mea paa, a i ole, pakeneka o ka momona waiupaka, a i ole. in a e komo ana kekahi mea hooloihi i kono maikai, a i ole, ku-e i na ma'i."
PAUKU 2. O ke poohou 8 o ka hapa-pauku B o ka Pauku 992 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii, 1915. elike me ia i hoololiia ai e ke Kanawai 164 o na Kanawai o ke Kau o 1917, ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai poenei:
"(8) Ma ua mea pili i na ai-kilima, in a e emi iho ana malalo o umi-kuinainaha pakeneka o ka momona waiupaka. Koe ma na ai-kilima pili i na huaai, a i ole, i na i'o kukui a ma ia mau mea aole e emi iho malalo o umi-kumamalua pakeneka momona waiupaka; o ka ai-kilima he waiu i hoopaakikiia mamuli o ke anu o ka hau a ua hoomomonaia me ke kopaa, i kekahi manawa me na hoonoono e ae a i kekahi manawa aole a ua ae ia i kona hanaia ana e hookomo i mau huamoa hou a aole e oi aku mamaua o hookahi pakeneka gekatina maemae, a i ole, me ke gamu mailoko mai o na meaai ulu. O na mea pili waiu i ae ia oia no ka waiu, kalimi waiupaka, waiu kini ame ka waiu i laweia kona kalimi. O ka hoohanaia ana o na mea pono hana no ka hoohuihui ana ua ae ia no. Ua hiki no e kuaiia kekahi mau pono waiu i hanaia a like me ka ai-kalima, a he emi mai hoi malalo o umi-kumamaha pakeneka momona o ka waiu, aka aole ma ke ano he ai-kilima. Oia mau mea i hoopaa ia mai ka waiu mai, a i hanaia a like me ka ai-kilima aole nae i komo umi kumamaha pakeneka momona o ka waiu e ikeia ma ke ano ke "waiu hau" a i ole he "meaai i hoopaakikiia," a i ole, he "mea momona i hoopaakikiia." O na kapu apau na pahu, a i ole, na wahi e hookomo ia ai no ke kuai ana. a i ole, no ka lawe ana i na manawa apau i kekahi "waiu hau," a i ole, "meaai i hoopaakikiia", a i ole, "mea momona i hoopaakikiia", elike me ka mea e hanaia ana, e hoopaa mau ia a e hana ia a paa pono me kekahi pepa e hoike ana i ka inoa ame kahi noho o ka mea nana i hana a e paa ana me na hua palapala "waiu hau", a i ole, "meaai i hoopaakikiia", a i ole, "mea momona i hoopaakikiia", elike me ka mea e hanai ana, me na huapalapala aole e emi iho malalo o hookahi iniha ke kiekie ame hookahi-hapa iniha ke akea.
O na kaa apau, na mea lawe, iloko olaila e kuaiia aku ai kekahi "waiu hau", a i ole "meaai i hoopaakikiia". a i ole, "mea momona i hoopaakikiia". hoolawa ana, lawe ana, a i ole, maauauwa ana, e hanawai me ka maopopo ame ka paa ma ke pena ma na aoao a elua o ia kaa, i ka inoa ame kahinoho o ka mea nana i hana, me na huapalapala aole e emi iho malalo o ekolu iniha ke kiekie ame hapa iniha ke akea, ame na hua olelo pu ho "waiu hau" a i ole,
meaai i hoopaakikiia", a i ole, "mea momona i hoopaakikiia". elike me ka mea e hanaia ana, ma na aoao a elua. me na huapalapala aole e emi iho malalo o eha iniha ke kiekie ame elua iniha ka laula. O na poe apau, hui a i ole ahahui i hoohuia e kuai ana malama ana no ke kauai, lawe ana. a i ole, e hoolawa ana me na meaai i ka manawa ai, a i ole, me na mea inu. a i ole. i ka hoomakaukau ana in a mea'inu, a i ole, ma kekahi ano e ae paha, i kekahi :waiu hau", a i ole, "meaai i hoopaakikiia". a i ole, "mea momona i hoopaakikiia", malalo o ka manao o keia