Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 31, 1 August 1919 — Page 6

Page PDF (1.56 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KATOLINA METTI

Ka Makaikiu Wahine Hoopahaohao

a i ole

O Dude Dana, Ke Ahikanana Mahope o ka

Meheu o ka Poe Hana Dala Apuka

______

            "Pehea oe e ae mai ana anei oe e hele pu me maua?" i ninay mai ai o Girera i ka makaikiu Dana.

            "Aole; e huikala mai olua ia'u e na keonimanal he malihini wau a no ia kumu la ea, aohe pono ia'u e hoopilikia wale aku no ia olua. E mahalo aku ana wau i ko olua lokomaikai."

            "O, aole ia he mea hoopilikia, hele mai kakou, he hauoli ko maua ke ike aku ia oe e hele pu mai ana e paina me maua," wahi a kekahi o na kanaka o ke koikoi ana mai aole no ka manao lokomaikai maoli, aka, no ka makemake e alakai aku i ka makaikiu iloko o ka pahele.

            "Aole au âme Tadafoda he mau kanaka malihini ia Nu loka nei. He olelo oiaio loa keia, ke hauoli nei au i ka halawai ana iho la me oe. E ike koke aku ana no au he kanaka maikai ia i ko'u manawa e halawai aku ai me ia, elike iho la me oe. Owau kekahi o na kanaka hiki ke heluhelu aku i ka manao o kela ame keia kanaka i ko'u wa e halawai aku ai me ia."

            "Ina e huikala mai ana olua ia'u e na keonimana. e hoole aku ana au i ka olua kono, no keia kumu, ke manao nei au e hele ku i ka hale keaka i ike aku i na hoikeike hope loa mamua o ka hookuu ana,"

            "O, aole no ia he hana hewa. O maua pu kekahi e hele aku me oe a i ka wa e pau ai o kela hoikeike ea, alaila hele aku kakou e kamau wahi oolopu waiseke, i mohala ae ka noonoo."

            No ko no kanaka makemake mai e hele pu aku me ia aole hiki iaia ke hoole aku i ko laua hahai mai iaia, oiai nae he hana okia loa no kana o ka noonoo ana e makemake ole ai oia i keia mau kanaka e hahai aku mahope one.

            I ka holo ana o keia manao mawaena iho o lakou aole lakou o ka hoolalau ana no kekahi manawa alaila kamoe pololei aku la ka lakou hele ana no ka hale keaka, ua hookahahaia ka kakou koa i kona manawa i ike aku ai i kekahi o na kanaka i ke kunou ana aku i kekahi kanaka okoa me kekahi kaikamahine u'i e noho mai ana iloko o ka pahu a o noho pu mai ana me kekahi poe kiekie a hanohano a ka makaikiu e haohao ana ia manawa no kona akahi no a ike aku ia poe.

            He kanaka helehelena u'i o Girera a he aahu hou loa a maemae kona e komo ana ia manawa, a ke nanaia mai e na kanaka aole oia e manaoia mai ana o kekahi o na eepa o Waolani, no ka mea, he maikai kana mau olelo, he ano keonimana no hoi kona mau ano apau ke nanaia mai, eia nae, maloko he ilio hihiu have o ia i piha me na manaoino o na ano ino apau.

            Ke haka pono loa la ko Dana mau maka maluna o ke kaikamahine u'i opio ana o ka ike ana aku e noho mai ana iloko o ka pahu, ke kaikamahine hoi a Girera o ke kunou ana aku me he mea la ua ike mua oia iaia, a oiai oia e ku ana a o nalu nui ana hoi iloko on a i ka hopena o kana mea o ka ike ana aku ya hiki ole iaia ke ike ia manawa i ka mea e hanaia mai ana.

            Ke noonoo nui la oia iloko iho on a i ke kumu o ko Girera kohoia ana i kiu a e hana oia ma ia ano oiai nae he kanaka oia i ikeia he hinuhinu mawaho a maloko on a he kanaka powa. he pepehikanaka a he kanaka hoi i ikeia ma na ano ino apau.

            I ka mana i hookuuia iho ai o ka paku ilalo no ka hoikeike hope loa, lohe aku la oia i ke kamailio ana ae o Girera ia Tadafoda i ka i ana ae;

"E Mr. Tadafoda, e hookuu mai oe ia'u i keia po, he hana nui ka'u e hana aku ana. Ke ike aku neu au i kekahi lede opio ka noho mai la me ia au i makemake ai e kamailio aku no kekahi mea. Malia paha e kohoia mai ana au e hele aku e paina pu me kela poe ana e noho pu mai la."

            "O, aole au e hookuu aku ana ia oe," wahi a Tadafoda o ka pane ana aku.

            "Ua loaa hoi kou kokoolua e noho iho ai maanei oia nei hoaloha o kaua."

            "O, e pono oe e hele pu me a'u."

            "Ihea oe e hele aku ai la?"

            "I ka hale Baranasuika."

            "Ina hoi ha pela mahope aku no hoi au e hui aku ai me oe."

            Ke ike iho la ka Makaikiu Dana i ka paani maikai e hoolalaia mai ana i mea nona e poholo aku ai iloko o ka upena o na kjanaka powa. Ke ike iho la oia nona iho i ke akamai o ka Girera mea e hoolala mai la me ka manao he holona loa hoi ka makaikiu e hiki ole ai ke ike aku i kana mea e hana mai ana.

            "Ke ike nei au i ka waiwai ole o ko'u hele pu ana aku me oe la a nolaila e noi aku ana au e hookuu mai no oe ia'u" i pane aku ai ka Makaikiu Dana.

            "Aole. e pono oe e hele pu mai e ke keonimana. Ua hele mai la au a pololi elike me ka bea nolaila mai manao iho oe e noho ma keia wahi o oe hookahi wale no. E haele pu ae kakou, mai hoole mai oe i keia noi. e Mr. Dana, no ka mea, o oe ka'u malihini i manao iho la e lawe aku e hanai maloko o kela hokele. nolaila, ku ae a hele mai," wahi a Tadafoda.

            "Aole no ko'u makemake maoli e ae aku ai au i kau noi, aka, no kou hoomano loa mai i ke noi ana. Ua makemake au la e hoi aku ika hale a e hiamoe ahiahi aku i keia po, no ka mea, ua hele au a maluhiluhi maoli, aka hoi, no ko'u ike ana aku nei i ka hele ana aku la o ko hoaloha a haalele hookahi mai la ia oe. e hele pu i'o aku au me oe.

            "No kou ae maikai ana mai la ke haawi aku nei au i ko'u mahalo ia oe, nolaila. e loaa ana ia kaua kekahi manawa i maikai loa e uku pono ia ai oe. E nele ana o Girera ia mau meaai maikai, a ia kaua e hoike aku ai iaa no ia ai ana a kaua ma ka la apopo ea, e ike iho ana oia i kona mihi no kona noho pu ole ana e ai me kaua."

            "Ke kanalua nui nei au. owau pu ana paha kekahi me oe ma ka la apopo a aole paha. Aohe maopopo ia'u ia mea i nei manawa. no ka mea. ke manao nei au e loaa mai ana kekahi kono ia'u mai kekahi poe mai, aka nae nana aku kaua ia mua.

            "He kanaka hikiwawe kela o ka noonoo," i noonoo iho ai ka Makaikiu Dana. "Ua maopopo iaia kana mea e hana aku ai i kona manawa e paani ai i kana mea e makemake ai. Ua hiki, o kana hana hoi ia aole oia i ike mai i ka hana a kekahi aoao, e nana aku i ka hopena o ka mea e hanaia aku ana nona."

            "Ua hala o Girera no kekahi wahi, a o ko Tadafoda hele pu aku la no ia me Dana no ka Hokele Baranasewika. Ia laua i hoea aku ai ilaila o ka waina no ko Tadafoda aho o ke noi mua ana aku e haawi mai no laua, a ua eleu mai la no hoi ka mea nana e hana ana ma kahi o ke pakaukau kuai lama ma o ka haawi ana mai i mau kiaha no laua.

            Ia Tadafoda i wala ae ai i kona oolopu waina hope loa huli mai la e nana ia Dana a i mai la: "He kanaka loko maikai o Girera, aole o ia wale, aka, he kanaka waiwai a puuwai hamanma pu."

            "Pela no i ka'u nana aku," wahi a Dana o ka pane ana aku.

            "Ae, he kanaka puuwai hamama oia, hookahi nae on a puu nui a'u i ike ai oia hoi, he kanaka puni lealea loa oia a he haawi mau i kona noonoo ma kela hana o ka piliwaiwai. O na kanaka apau i haawi nui i ko lakou mau noonoo ma ia hana he poe lakou e alako mau ia aku ana ilalo ahiki i ko lakou hoea ana aku i ka hopena ilihune i ka manawa hope, aole paha i nei manawa. no ka mea, ua nui kana dala, aka, e hoomanao nae oe i keia, he la no e hiki mai ana e halawai aku ana oia me ia hopena mai poina oe i keia olelo a'u." wahi a Tadafoda o ka pane ana aku.

            "He mea oiaio ia a i ala i kamailio mai la?" i noonoo iho ai ka Makaikiu Dana. "O ka Girera mea e hana mai la i nei manawa e hoolala ana oia no kekahi hana nui ana i manao ai e hoopuhili mai i ka'u papa hana, aka, aole e holopono ana kana hana, koe wale no a he hiamoe no ko'u mau maka. Ua like oia me ka nananana e hoomakaukau mai la i kana upena i nei manawa me ka manao owau kana nalo i manao ai e hihia i kana upena e holopono ana paha kana hana a aole paha, aole i ikeia aku."

            I loko wale iho no o Dana keia mau mea ana e noonoo ana ia manawa me ka hoopuka ole ae i kekahi huaolelo iwaho e loheia mai ai e Tadafoda.

            "No'u iho he kanaka makemake ole au i kela ano paani ana o ke koi ana mai nei, no ka mea, aohe no au he kanaka i hoomahele ia'u iho ma ia ano piliwaiwai malalo no o kekahi mau kumu a'u i manao ai he mea kupono ole no'u ka hoomeheu ana aku ma ia hana waiwai ole," i pane aku ai ka Makaikiu Dana.

            "I leaha kau e noonoo la no ka hana kupono loa e hana aku ai?"

            "No'u iho." wahi a ka Makaikiu Dana, "he makemake wale no au e paani, aole no ka manao e loaa mai ke dala ma ia hana ana."

            "O, in a pela, o Girera ke kanaka kupono loa au e paani pu ai, a ke manao nei au aia iloko on a ka makemake nui nou. He kanaka kupanaha no kela ma kekahi mau mea. aka nae, i kona manawa e haawi ai i kona hilinai maluna o kekahi kanaka ana e makemake ai e hoopipili mau aku ana oia me ia, me ka makaukau mau e hana mai i ka maikai no ia kanaka ana e makemake ai, elike me ka maikai e hanaia aku ana nona."

            "O he wahi ano maikai no kela iloko on a," i pane aku ai ka Makaikiu Dana.

            "Aole anei oe i lohe, a i ole, hoohuoi paha nona he keiki makua ole oia, o keia ka mea oiaio, e ha'i aku au ia oe; ua make kona mau makua i kona manawa bebe loa, a mamuli o kona hooikaika ponoi ana i loaa ai iaia kona pomaikai ame kona waiwai?"

            "Aohe a'u mea la i hoohuoi ai nona, ma ko'u nana aku me kana mau olelo a ma kana mau hana ua like loa oia me kekahi kanaka i hanauia mai me ka waiwai," i pane aku ai ka Makaikiu Dana.

            "Aole no e nele ana ka loaa oia manao i kekahi poe, eia nae, e ha;i aku au ia oe he keikikane oia na kekahi mau makua Ailiki, a ua hanauia ma kekahi o na mokuaina ma ke komohana loa. He kanaka ulakolako no kona makuakane, aole nae ma ke ano e nanaia aku ai he kanaka waiwai, a i ka piha ana iaia o na makahiki he umi-kummalua, ua hoomaka aku aku la oia e komo i kekahi hana no ka hoolako ana i na hemahema o kona makuahine ame kona mau hoahanau ame na kaikuahine.

            "Ua holo aku oia no ka Mokuaina o Ohio a malaila i noho hana ai ma ke ano he keiki lawelawe no kekahi hui hoopukapuka dala. No kekahi mau makahiki lehulehu kona noho hana ana malaila, me kona hoahu i kekahi mau dala i loaa mai iaia mamuli o kana hana ana, me ka hoopukapuka pu aku ia mau dala ma kona inoa ponoi ma kekahi mau hui.

            "Ua nui kona hilinaiia mai e ka poe kiekie no kona hoopono ma kana hana, a i ka hala ana o kekahi mau makahiki ma ia hope mai ua haalele aku la oia ia hana a hoomaka iho la e lawelawe oihana ponoi nona iho, a i ka hala ana o kekahi manawa pokole loa ma ia hope mai ua holomua loa kana oihana a ua nui puka i loaa iaia.

            "I ka piha ana o na makahiki he iwakalua-kumamawalu o kona ola ana ua kuai iho la oia i kekahi makeke a ua holomua loa kona puka ma ia hana mahope mai, a ma kona manawa i haalele aku ai ia hana ua loaa iaia maloko o ka banako he hapaha miliona dala.

            "Ia manawa ua holo mai la oia no Nu loka, a maanei oia i noho ai me ka oluolu he ai wale no ka hana i kana mau dala o ka huli ana me ka hoohauoli iaia iho, elike me ia a'u o ka hoike mua ana aku nei ia oe he kanaka piliwaiwai oia, aole no hoi i kahi pili ae nei me na dala liilii, aia no i ka hele o ka pili a he mau kaukani, a iloko o na manawa apau ana o ka pili ana aole au i ike iki ua puka oia, aka, e lilo mau ana, a he mea hauoli wale iho la no nae ia iaia, me he mea la he liilii ke dala iaia i ka loaa ole o ka minamina iloko on a.

            "He kanaka maikai oiaio oia i ka'u nana aku, o kela ae la nae hoi kona puu a'u e lohe aku la," i pane aku ai ka makaikiu.

            "Ae, he kanaka maikai oia, a no'u iho, aole o'u hoihoi i ka launa mau aku me ia, a ke manao nei au o oe pu no paha kekahi i loaa iho la ia manao mamuli o ka ike maopopo aku la i kona puu. Aohe ka i komo pu aku nei kela kaikamahine iloko o kana anaina, ke ike aku nei hoi au aia oia. Girera, ke hele mai nei no ka hoohoihoi ana mai paha ia kaua. Ke hauoli iho la nae au la i kona hoea ana mai ka ianei."

            Me ka hoihoi o Girera oia hele ana mai a hui me laua, a i ka ike ana mai ia laua nei, i mai la; 'Manao mai nei no au oia olua ianei, pela au i hele mai la; ia olua i haalele iho ai e a'u ua auwana hele aku la au me ka manao e loaa ana la hoi kahi pono ma ka'u huaka'i. eia nae, ua halawai mai nei au me ka nele, eia nae, ua hoopiha mai nei au i ko'u opu me na mea maikai, a he mau hoaloha lehulehu no hoi ko'u o ka ai pu ana mai nei ma kekahi papa ahaaina i piha me na meaai ono o kela ame keia ano.

            "Pehea, ua paina iho nei anei olua?" i ninau mai ai ua o Girera.

MOKUNA V.

Ka Paani Ana ma na Aoao Elua

            "Laki oe." wahi a Dana i noonoo iho ai, me ka hoike ole ae i kona manao iwaho, "in a aole oe i hoi koke mai la o ka hana ana aku la no ia e puehu ai ko mau kaukani dala a holo olohelohe mai oe."

            Ke ninau la oia iloko iho on a in a no kona puka laelae mailoko mai o ka paani a laua e ulele aku ana, a aole paha, no ka mea, ua maopopo i ka makaikiu o ka hana a Girera i kono mai ai iaia he hana ia e hoowalewale mai ana iaia ahiki i kona komo ana aku iloko o ka pilikia, no ka mea, ua maopopo iaia o kona hoapaio me ka hana piliwaiwai poka a laua e hoomakaukau aku ana e paani aku he hana ia ma ke ano aihue e paheleia mai ai oia a e lilo holookoa aku ai kana mau dala pili.

            Ua ike pu iho oia ia manawa he makemake o Girera e loaa i manawa akea nona e hoolala ai no keia hana apuka a e hoopoino pu mai i ke ola o ka makaikiu, ka kakou koa. in a no ka hooholoia e hooko aku ia manao. Ua ike o Girera i kana mea e hana mai ai ua pau kana papa hana i ka hoomkaukauia, a ke hana aku nei ka makaikiu me ka makapo, me ka loaa ole he manawa nona e hoomakaukau ai i kekahi hana maalea a makaala ma kona aoao e ku-e aku ai i ke kanaka ana i ike maopopo aku ai ke kau mai la i ka hei maluna o kona alahele no ka pahele ana iaia.

            Ia manawa noho iho la o Girera ilalo a hoomaka mai la e kamailio me ka pinapina'i loa o ke kamailio ana. No kekahi lede kana mea mua o ke kamailio ana mai he lede i ike mai iaia maloko o ka hale keaka. He oiaio, ma ke ano o kana mau mea e kamailio mai ana he ku i ka hoihoi ame ka lealea o na pepeiao ke hoolohe aku, a ke nana aku no hoi me he mea la he kanaka oia i kaawale loa aku na manaoino mailoko aku o kona naau.

            I ka pau ana o ka Dana ma ai ana ua hoohalaia kekahi manawa e lakou a ekolu ma ka wala kiaha waina ana, a no ka iho pono ana iho paha hoi o ko kowaluna poe ua hoomahuahua mau loa ia aku ko Girera kakahele kamailio e paheleia ai no ka naau o kekahi mea holona i kona mau ano oiaio eia nae, he hana akamai no nei ana ma kona aoao e punihe aku ai ka makaikiu.

            "Heaha aku ana ka kakou hana?" i ninau mai ai o Girera. "Aole o'u makemake e hoi aku e hiamoe koke, he makemake au e loaa kekahi manawa hoohauoli ia kakou. Aole anei e hiki ia kakou ke hele aku ma kekahi wahi no ka hoohauoli ana ia kakou me kekahi mau lealea, a i ole, ma ka paani ana no hoi ma kekahi paani kupono a piliwaiwai poka ma kekahi wahi mawaho aku nei o ke kulanakauhale?"

            Aohe o Dana i hoole mai i ka manao o Girera, o kana e makemake ana e hooko aku oia ika manao o ke kanaka i mea nona e ike aku ai i ka hopena o kana mea e hana mai ana. me kona manaoio oiai lakou e paani ana i na hana maalea a lakou, me ka ike ole aku o kekahi i ka mea a kekahi e hana mai ana, malia oia ka manawa kupono loa ana e hana aku ai i kana hana maluna o na kanaka.

            "Aohe o'u nana i ka kakou wahi e hele aku ai!" wahi a ka kakou koa. "aohe o'u maa i ka hele a aume mai ko'u home mai i ka po aka hoi, oiai hoi ke makemake mai la olua e hele kakou e papa lealea mua ke ae aku nei au ia manao o olua no ke koena aku o keia po."

            "Ihea kakou e hele aku ai la?" i ninau mai ai o Tadafoda. oiai nae, ua maopopo no iaia kahi a Girera e alakai aku ai ia lakou, no ka mea, o laua like ia i ke kaunu ame ka manao hookahi.

            "Ikekahi o na hokele. E hoolimalima kakou i kekahi umi a maloko olaila kakou e pepa le'ale'a ai in a no ke ao o nei po ua hiki. oia ka mea e pau pono ai ka le'ale'a ana."   i pane mai ai o Dana.

            He mau olelo hoomaoe wale no keia ana, no ka mea, ua ike no oia aohe makemake o na kanaka e laweia aku laua ilaila. o kahi mehameha loa ka laua i makemake ai, i ole e ikeia mai ka laua mau hana a laua i hoolala ai, a e paanaau loa ana hoi iloko o ko laua mau noonoo ia manawa.

            "He hoaloha ko'u a he hamama mau no hoi ka ipuka o kona hale i na manawa apau no ka hookipa ana aku ia kakou."

            Nee ae la o Tadafoda i ka akaaka a i mai la ; "Ae, he hoaloha pilipaa loa. E makemake ana anei oe ia maua e alakai ia aku a komo iloko o ka halewai, kahi e hoopaaia aku ai o ka poe ona?"

            "Ina hoi ha aole o olua makemake e hele kakou ilaila. pehea no hoi oloko o ko'u rumi? He wahi kapu kela; malaila ua hiki ia kakou ke hana elike me ko kakou makemake me ka mea ole nana e hoopuoho mai ia kakou, a i makehiamoe iho no hoi ia he haule iho no hiamoe ke makemake kakou pela."

            "O, ua nui kau mau hana lokomaikai ia'u, nolaila, e hoole aku ana no nae au i kau noi," wahi a Tadafoda o ka pane ana mai, no ka mea, ua loaa koke iaia ka haili ia manawa aohe makemake ka makaiki ue alakai aku ia laua i kahi e hiki ole ai ia laua ke hana mai i kekahi mea e hoopoino mai ai iaia.

            "O, he noonoo naaupo kena ou! Hele mai. Pehea kou manao e Dana? Ua like anei kou manao me ko ianei?" i ninau mai ai o Girera.

            Mamuli o ka ikaika loa o ka hana a ka waina iloko o lakou ia manawa ua maikai maoli ka lakou mau kamailio ia manawa, me he mea la he poe wale i hele a kamaaina he mau makahiki mamua aku, ua kamailio lakou me he mea ia he mau hoaloha lakou i kamaaina loa kekahi i kekahi no kekahi mau makahiki lehulehu i hala aku.

            Mahope o ka hala ana o kekahi mau minuke ia lakou ma kamailio ana hooholo iho la lakou e hele i ka rumi o Girera. a o ka hele like aku la no ia o lakou ekolu. Ma keia manawa a lakou e hele ana he hana maalea no na ka makaikiu ka hoike ana mai i kona hauoli ma na ano apau imua o kona mau hoa, elike me ka hana a ka poe i uluhiaia iho e ka waiona, aka nae, ma ka mea oiaio loa e makaala mau ana no oia nona iho ia manawa apau a lakou e hele ana, no ka mea, aole oia i ike aku i ka manao o kekahi o na kanaka; malia aia iloko o kekahi o laua, a i ole, iloko like no paha o laua ka manao e pepehi mai ima, o ke ku mai no ia i ka pahi ma kona puuwai, a i ole ia, kiia mai oia me ka pu a kapalulu ka poka i kona lolo.

            Ua maopopo iaia he mau kanaka puuwai eleele laua aelua a e hana mai ana hoi i kekahi hana karaima i ka manawa ana e makaala ole ai nona iho, o ka ninau wale no iloko on a ma ke ano hea la laua e hoomaka mai ai i ka laua hana i hoolala ai e lawe ae i kona ola.

            Iloko o keia kahiohio on a ua lilo ka ikaika o kona manao e makaala loa no kona palekana i mea hooi aku i kona hookuoo, a no ia kumu ua ano mahia ae la kona on a. a i ka hala ana ia lakou o kekahi mau haneri kapuai, me kona hakilo mau i ke ano o na kanaka, ike aku la oia i ka nana ae o kekahi i kekahi me ke kunou ana o ke poo, hehoailona maopopo loa a ka makaikiu e ike aku ana e hana mai ana na kanaka i kekahi mea e hoopilikiaia ai oia, me he mea la e olelo okoa mai ana no, "Ua holopono ka kaua mea i hoolala ai. He pio oia na kaua i keia manawa."

            Ua hoomau aku la lakou i ka hele ana ahiki i ke ku ana iho mamua pono mai okekahi hale, he hale na ka kakou koa i hoohuoi ai ma kekahi manawa mamua aku.

            "Eia ka hale a'u i olelo mua aku nei ia olua a ua hoea mai la kakou ianei," wahi a Girera o ka hooho ana ae o ke ano o ka olelo a ka mea kahiohio.

            "Oia keia?" i ninau aku ai ka Makaikiu Dana.

            "Ae; o keia ka hale," wahi hou a Girera.

            "E auhea olua, e noi mua aku ana au ia olua aole kakou e pili nui loa, no ka mea, he liilii loa ka'u mau wahi dala me a'u i nei manawa. Eia hou. e hoomanao pu iho olua aole au he kanaka waiwai elike me olua."

            "Aohe no o'u maa i ka pili nui." wahi a Girera o ka pane ana aku, I na kanaka i komo nui aku ai iloko o ka hale i mai la o Girera: "Aia ko'u rumi maa mau e paani poka ai ma ka papahele maluna, ma keia mau rumi malalo nei la ea, he aloalo na maka. aohe ikeia aku ka hele mai o kekahi poe i nei po o ko kakoi loaa pono mai no ia a paa ana kakou i ka hopuia, Ma keia rumi no hoi ea, aoheehoouuhuaia aku na hoaloha i nanea ko lakou hiamoe e moe mai nei."

            "Ua pono ia elike me kau e makemake la," i pane aku ai ka kaou koa, O ka pii aku la no ia o ua mau kanaka la a hoea aku la i k apapahele elua., alaila alakai aku la o Girera i kona mau hoa noloko o ka rumi i hoolakoia me na mea apau e pili ana i ka lealea a lakou e hoomaka aku ana ka paani ana.

            He nui na kukui uwila e aa mai ana maloko o ka rumi, he mau pakaukau i lako me na mea apau kekuku mai ana, a ia Girera i kaomi aku ai i ke pihi uwila, oili mai ana kekahi kaua paele a ku ana a oiai o Dana e nana aku @@@@ ke kawa paele o ka oili ana mai me ka akilo pono aku me kona mau maka kilo, ike aku la oia i ka maalea ame ke akamai lua ole o na mea i hoolalaia ilaila noonoo @@@@@@ oia ia manawa no ia hale n oka ka Girera ka hoi ana @@@ e hoomakaukau no ka hookomo ana aku iaia, kana @@@@ iloko o ke pahele.

            Ilina oke pakaukau ana e ike aku ana e muu mai ana @@ pahu kika, me na omole lama like ole, me na papa k@@@@ o kola ame keia ano, he mau mea i hoomakaukau mu@@ no ka hana a o ka ulele wale aku no ka hana i koe @@@ Dana hoomaka koke aku la no ia e kuai i kekahi mau @@@ no ka pii ana, a kaohi e ia mae nae e Girera i ka ana ma.

            "E, uhea oe, e ka hoaloha, e hoomanawanui iki hoi @@ ka papa lealea ana a mahope aku, e kamau wahi @@@ waina mua kakou alaila kohu ka lealea ame ka paani @@ aku."

            Ma keia ano hana a Girera e imi mai ana oia ka @@@@@ ko lakou aoao ahiki i ka loaa ana o ka manawa ku@@@ lakou e hana mai ai  ka hana e poino ai ka makaikiu o, nae, iloko o ia mau hana apau a lakou e hoolala manawa aole no, i noho, makapo wale ka makaikiu.

            No ka aneane paha e hala kahapalua hora o ka hoop@@@ ana o ka paani komo mai ana ke kanaka lawelawe @@@@ i tumi a hawanawana mai la ia Girera. Kunahihi ae la @@ he ohelena ia manawa, aka nae, ua pane aku la no i @@@ ana aku;

            "Ua pono, hookomo mai ia laua iloko nei," alaila i @ mai la e nana i ka kakou koa a i mai la;

            "No ka maa mau no i ko'u ano he elua o ko'u mau inoa loha aia mawaho a e komo mai ana, he mea hoouluma me i ka noonoo ko laua komo mai a he mea hookunana @@@@@ ka holopono o ka kaua paani ana, aka oiai hoi he mau @@ loha wale no laua, aole no hoi paha oe e ku-e mai ana i o laua komo pu ana mai e papa lealea pu me kaua."

            "Heaha hoi auanei ka mea keakea aku ia laua, ae @@@ laua e komo mai. O ka nui mai o ka poe paani pu @@@ oi aku o ka lealea,: i pane aku ai o Dana.

            O keia ae la ka ka Makaikiu Dana o ka pane ana @@@ i ke ike pu iho la no nae oia i ka hoohaikiia mai o ka ua nawa kupono loa nona e pakele aku ai mai kela poe ma he hookahi wale no oia a he lehulehu kela poe, a ma @@ ka hana mai o lakou i ka mea nona e poino ai, pehea ana la oia e pakele ai, aka ua ike no oia i kana mea e hana ai @@ kona palekana.

            Mamuli o ke komo hou ana mai la o kela mau kanaka alua alima lakou la ma kela aoao a hookahi wale no oia ma kona aoao ia manawa, ke huipi me ke kanaka nana e ma'a oia pu no kekahi o kela pohai i hoololi ano-e ae i kona mau ano oiaio, a ia manawa i ala ae ai kekahi ninau iloko on a.

            "Heaha ana la ka hana a kela poe e hana mai ana maluna o'u. Ua holopono maoli ka lakou hoolala ana i ka lakou apana hana no ka manao e hoopoino mai i kuu ola. aka pehea ana la lakou e hoomaka mai ai i ka lakou hana ana."

            Ua hookipaia mai la na kanaka elua iloko o ka rumi. He mau helehelena hoihoi wale no ko laua ike ana i ka holopoa@ o na mea i hoolalaia no ka paa o ka makaikiul; a hala paia he minuka o ia komo ana mai a laua haka pono mai la na maka o kekahi o laua maluna o ka kakou koa me he mea la i ka ka makaikiu noonoo iho e olelo iho ana paha iloko ona;

            "A, ike oe e kena makaikiu i ko paa ame ko make ia me kou i nei manawa hope!"

            "Ea, e Girera, pehea i loaa ai kela kanaka ia oe a lawe mai iaia ianei?"

            Ia manawa nana aku a nana mai na kanaka ia lakou iho.

            "Heaha kou manao ia ninau ana mai la au. Ua ike mua oe i keia kanaka oia ka mea maopopo ia'u, a heaha iho a kau mea o ka ninau ana me he mea la aohe oe i ike mua iaia?"

            "Alaila e kapa aku ana anei oe i kela kanaka he moi hini nau?"

            "A pehea la ka au e kapa aku ai iaia?" wahi a Girera ka pane ana aku me ka minoaka.

            "Ua maopopo no nae oia ia oe?"

            No keia ninau a ka lua o na kanaka o ke komo ana mai na hoohuikauia ae la ko Girera noonoo ia manawa, nolaila aole oia i pane aku i kana ninau.

            "Ea, e Girera, e pane mai oe i ka'u ninau; ua maopopo a kela kanaka ia oe la?"

            "Aohe au i maopopo i kona mau aoao apau, kona ae ame kana hana, oe wale no ma keia po wale iho la no ke o halawai ana me ia a noi aku nei iaia e hele mai i ka @@@ nei e papa lealea ai a ua hooko mai no hoi oia i ka'u @@ A i ke aha la kau i makemake ai iaia?"

            Aohe pane koke mai o ke kanaka. Ma keia manawa a pau a Girera ame ke kanaka hoi o ke komo ana mai o @@ kamailio ana, ua noho hamau loa ka kakou koa, he helehe lena nae kona e hoike mai ana ua hoohuoiia oia he makai@@

            "Alaila aloe i'o no oe i ike maopopo iaia la?" wahi o @@ ninau hou a ke kanaka.

            "Ua ha'i aku nei hoi au ia oe pela mamua, aole au i maopopo iaia, a ma keia po wale iho la no kou halawai ana @@ ia?"

            "Oia ka'u i hoike mua aku nei," wahi a Girera.

            "Nawai i hoolauna mai iaia ia oe?"

            "Makena no ka hoi ua mea he ninau au. Aohe mea na oia i holauna mai ia'u, na maua no i hoolauna ia maua @@@ Ma ke ano ulia wale no nae ko maua halawai ana. Auhea oe. ua olelo mua aku nei au ia oe he malihini keia na'u nolaila, in a he manao kekahi ou nona e pono no oe e hoakaka mai."

            "O, e hoakaka aku ana au. oia keia he hoahewa @ keia kanaka au o ka lawe ana mai."

            "No ke kumu hea?"

            "O, he kiu oia i hounaia mai e hoohalua ia kakou. Me hope oia hele aku e hoike i ka olhana makai ka malama @ kakiu. pela ko‘u manao. a. in a oia ka mea oiaio e papapea pu ana kakou i ka paa ia ianei.  O keia iho lai anei @ o ke kanaka au e hookipa mai ai i keia hale? E @ iaia, eia nae, ke ike e aku nei no au in a no no ka @ aku iaia e hoole mai ana no oia aole oia he kiu.  E @ koke aku iaia mai nei aku me ka hoohaklia ole."

            Ua nui keia mau olelo a ka Makaikiu Dana e @ aka ana. aka. heaha la ia mau olelo i kona noonoo oiai na @ naka apau e na pono mai ana iaia, a i ke kuu ana @ ka ke kanaka kamailio ana huli mai la o Girera e @ Dana a ninau mai la:

            "Ea, e Dana. heaha kau pane no keia mau olelo a ia@@ lua he mau olelo hoopunipuni a hoomaka'uka'u wale @ keia a ianei ia oe kapa koke ae oe iaia he kanaka hoopu@@ puni ino. Nou ia kuleana e kapa ae ai iaia pela, no ka mea he mau olelo ino a ikaika maoli kana o ke kamailio ana ma nei nou."

            "Eia wale no ka'u, e hookuu mai oe ia'u e hoi, ke @@ mai nae, no ka mea, o oe ka mea nana au i kono ae @@ e hele mai ianei aole o nei mau kanaka komohewa. No @@ no ma ko'u aoaoa e pane aku ai, ua like ka pane ana aku iaia me ke kamailio ana aku i kekahi ilio aeahaukae."

            "Alia au e ae aku ikau noi, no keia kumu, in a ua oiaio na kumuhoopii a i ala nou, alaila ua hana mai oe ia'u i ka hana apuhi."

            "Ma ke ano hea auanei au i hana aku ai i ke apuhi ia oe?"

(Aole i pau.)