Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 31, 1 August 1919 — HE HOALOHALOHA NO SAM KAMAKEA KAMAKAIA. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

HE HOALOHALOHA NO SAM KAMAKEA KAMAKAIA.

I <ka Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Aloha a nui:—E oluolu lioi e hookonio iho ma kekahi o na kolainu "kaawale o ka-ahailono niaina i ka moo'.elo \yalohia a lihaliha malalo nei o ;ka'u mea aloha he kane, ka hoapili, hoakuka a hoaalo inea o keia ola ana i ihaalele mai la ia'u anio ka nui ame ka. lehulehu o na hoaloha ame na makamaka, i ike mai ai hoi na hoaloha ame na kini makamaka mai ka lae huli inakani nana i ka ua onini pua ia i ka moana ma Kumukahi a ka poo aua a ka la i ka inole o Lehua, o Samuel Kamakea Kamakaia ya hala aku la ma tke ala koikua a K-ane, ua pau ka ike hou ana i kona helohelena, ua pau ka lohe liou ana i kona leo, ua moe a'ku la i ka nioe kau a moe hooilo, a nona au e u ae nei mo ka waimaka ame ka minamina na ole, me ika hoomanao pu ae i kekahi o <kaua olelo ihiki ole ia'u ko hoopoina '•'O-'kuu iini e make.au -i ka make ana o ka poe pono i like ko 'u hopena me ;ko lakou." Ua hanauia oia ma Waiakea, Hilo, Hawaii, ma ka la 17 o Sepatemaba, 1853, ma ka po o Lono, mailoko ae o ka puhaka o Elikapeka Kahuakainui Kanihomauole, kona luaUi makuahine,- a o Kamakea Kamakaia kona luaui makua-1 kane. Ma kana moolelo o ka hoike ana mai ia'u o Kaawalaulena kona kupu- ' nawa'hine no Kau, Hawaii,-a o Kanihomauole kona 'kupun&kaue, no Kona, a inailpko mai o laua i puka inai ai o Kaihuakakiui Kanihomauole, kona makuahiue, a no:ho o Kamakea ?Kumakaia, 'he kanaka no Molokai, ia Kah.uakainui Kanihomauole, loaa inai oia amo kona kaikuana; elua. wale no laua i loaa niailoko mai o iko laua mau makua a ua hala mua aku nae koua hananmua ma kela aoao he mau makahiki mainao loa i kaahope aku. Iloko o kona wa bebe loa i laweia mai ai oia e kona inau inakua lianai i Oahu nei mamuli o ke kauoha a ka Moi Liholiho, Kamehameha IV, a ina Apua I ae nei 'ko lakou wahi o ka noho ana, a i jka nui kupono ana no ka <hele aku i ke kula ma ke Kula Alii o Kaheliuna, a ma ia kula oia i hoonaauaoia ai ahi ki. i kona hemo ana 'mai a'komo aku i ka oihana koa i ke au ia Liholiho. I tka umi-krfniamaono o kona mau makahiki ua komo aku oia i .ka bana, a ma ia hana o ia i lawelawe mau ai, me ka alo nae o kekalii mau makahiki kahi, a elua makahiki a oi aku i hala kona kaawale loa ana mai ia liana anai, a oiai oia e noho ana me ka bana a ka inoi, ua noho <kunm oia no ka bana no kekahi manawa i ke au ia Kalakaua ka moi, a 7iia ia manawa i 'haawiia mai ai kekahi meelala 'hoohanohano iaia ame kekahi poo kakaikahi e ae. He kanaka piha makaukau oia ma ka ike puhi ohe a o na kini o ka ua kukalahale na hoilje oiaio o ia mea. O Lidia Piikoi kanawahine marc mua a no ■keika'hi mau liiakahiki ko laua noho pu ana, a mahope mai ua oki laua a mare hou o Kamakaia <me Mrs. Ipuhao Kalua. No kekalii mau makahiki no ko laua noho pu ana; a mamuli o kekahi knmu ua oki laua, a mahope o ke kaawale ana ua mare hou mai oia ia'u nia ika la 28 p lulai, 1905, ā na Sarn Kaloa i hoohui ia maua ma 'ka berita maemae o ka inare, a me a'u iho la no oia i'pili ai a na ka -make i hooko-o mai la ia pili aloha ana. O, auwe kuu aloha, •kuu minamina pau ole iaia, no ka mea, he makua aloha oia, he oluolu, he lokomaikai, aole i loaa kekahi paee hahana ia maua a moe wale aku la oia me ka loaa hua ole na maua. No kokahi makaliiki a oi iki kona loohia ana i ka ma'i pehu a ke Kauka Hane"hētt i hoike mai ai iaia he ma'i puuwai kona. Ua haawiia na laau iaia aohe nae ihe lanakila, o ka mea i ikeia e hoomahuahua mau aku ana ka pii ana a ka ma'i, ua oi aku ka iikaika o ka ma'i mamua o ko ka laau, a i ka manawa hope loa ua hoihoiia aku oia noloko o ka Halema'i Moiwahine a malaila i hookuu mai ai i kona aho hope loa. v He lioahanau oia no ka Ekaleaia Makua o Kawaiahao no 'kekahi mau ma-ka* hi-ki a mahope mai ua komo i ka Hoomana: Naauao a ka Rev. J. K. Maia, a

oia kekalii o Jia kahainapule i lcviiß ma 'ia hooniana ahiki i ko\>a moe ana aku ln. He kanaka hooiikaika o Kamakaia ma na haiia pono,V iie alakai him«Sii no ka ekaicsia, a ke waiho mjjji pahn £n maloko o ka halopūle o Kealaula o ka Malamalama kekahi o kana mau hinieni i haku ai me -ka noeau. He Repubaliika kona aoao kalaiaina mai kinohi mai o kona hoomaopopo an» ia mea he kala.iaina, d ma ia aoao uo oia i ku ai me ka luli 6le ahiki i kon.-i hala ana aku la 'ma kela aoao o ka Mulip'ai Eleole o ;ka make. Ua komo hia aku oia ilako o ka hahana o na niokonioko kalaiaina mai ka manawa i ku ae ai ke Aupuni Repubalika ahiki i ka J hui ana aku o Hawaii me Amerika ;i j mai ia manawa mai hoi ahiki i ka pan ana o kana hooikaika ana no ia noa<> no ka nawaliwali. I T a nioo aku la o Kamakaia me k.i lona ole ona hua nana o paui nku m ma kona hakahaka, he kaikAmnliine hanauna kana e ola nei oia o Mrs. Kalam kiekie Henriques, a Ji»amuli o ke alolia ma:kua o ia kaikamaliino ua attamo ar oia i na ko'iko'i apa'A *o--tw hooliln hoolewa ame ka huna ana aku i ke kina ]ej)o o kona makuakane. Ua pau ka ike hou ame kn lolie hou ' ana i ka helehelena ame ka leo o Km makaia, no ka moa, ua.haln, ua mop aku la kona kino lepo ma ka ilina a kc kaikamahine, Mrs. Kalanikiekie lleuriques, i hoomakaukau ai nona win ka ilina o Kalihi, aka o na hoomnj nao aloha ana ae nae nona, aole e pHu, me lie waimapuna la ke alolia ke iiiki "iV»ai, e hua'i mau ae aua ia i ka ukana a ke alolia lie waima"ka, aka, ihe hope lona aku kona i ka ukaliia, no ka mea, he mauu mae wale ke kanaka o ka hopena a'k\x ana ia. o na inea <>la apau. E hooinaikaiia ke Akua ma ria lani kiekie ln«, no ka mea, Nona ke kino ame ka ulwne, Nona na mea apau, Nona ka mana hoola <i Nona ka mana pepelii, aohe mea pakele mai Kon lima «īai. I ka hooki ana ae i kela mau hoakaka ano nui no ka'u mea aloha'9amuela Kamakea■ Kamakaia, e haawi aiku ana au i ka'u hoomaikai i ka pōe npau i u pu me a'u; i kuu Ahāhui Kalania, ka hui i komo pu mai c kumākena a e kokua hoi ia'u i kuu wa kane olie, ai nn hon loha ame na makamaka n'O apau i <kani kau pu me a 'u iloko o ikuu inau hofa o ka luuluu, a o ka hope loa, c haawi aku ana au i ka'u hoomaikai 'i i<a Lunaponopono o ke Kuokoa ame kona mau •kokua o ika papapa'i. Na makou nie ka luuluu, MRS. KALANIKIKKIK HEN T RTQfKS, 'MRS. LAHELA KAMAKAIA, 1 Honelulu, lulai 29, 1919. —

Samuel K. Kamakaia.