Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 31, 1 August 1919 — He Moolelo no MAGURETA a i ole Iloko o na Wiliau a ke Aloha. He Moolelo i Piha me na Haawina o ka Ehaeha. [ARTICLE]

He Moolelo no MAGURETA a i ole Iloko o na Wiliau a ke Aloha. He Moolelo i Piha me na Haawina o ka Ehaeha.

; *a mahalo maoli au iaia ma na ano apau, he hookahi wale .. ;,ae nie£ nana i hookaumaha mai i ko'u noonQo, o ia no ka s . ~'ku. i kona hooikaika i kana hana i kela ame keia !a. Ua ; i aku au he hapa la hoomaha nona, i na pule apau, aole • ; .,r r,n;i ae iki, o kana wale no, o ka hana i na manawa apau, -M- ke komo aku iiei kakou i ka wa wela. ua loaa ka manao ...,i)opo iloko o'u, e loohia ana oia i ka ma'i i kekahi mana- .. kl- ole e loaa he wa no ka hoomaha ana." i hele mai la au, no ke kono ana aku iaia e hele maua i ka kaa i keia ahiahi, aka nae, ina aole he nui loa o kana : hana i keia manawa. alaila manao au, e hookuu mai.ana : . .»0 iaia. e hele i ka holokaa me a'u i keia au\Vina la.'^l Aoie a'u mau ku-e ana no kena manao ou, aka he hauoli •;,{ i»a ko'u aoao, ka ike aku, e hoomauia ana ke ola kino -iikai iloko o ka lede opio. E liele koke ae no au e ninau i k >n,"t manao," o ke komo hou aku la no ia o ka poropeka : ; ( ,ko no ka hui pu ana me Kanani. \ ,le no hoi i loihi aku ia nalo ana o ka poropeka, oiīi hou , i;ii la me ka lamalama o kona mau maka, a i mai la: "Ua ,x mai nei o Mrs. Kauwila e hele i ka holokaa me oe, nolaila, t M hiki ia oe ke hele mai i na manawa apau au i makemake jr.a kekahi manawa o keia auwina la, a lawe aku iaia i ka i.oiokaa ma kela ame keia.wahi." "Mc na mahalo he nui ia oe e kuu poropeka," wahi a Lau--1 ~ni. i;ic ke ku ana ae iluna, no ka hoomakaukau ana e haalele i! ō i keia keena. "E lioea mai ana au me ke kaa ma ka hora eina o keia auwina la. nolaila e hookuu mai oe ia Mrs. \»i!a mai kana maU liana mai, ma kela manawa." ' i ka iini nui no iloko o ua o Laulani, o ia ka halawai kino' nie ka lede opio, a e hoohala hoi i kekalii mau minuke pok ,k ma ke kamailio aha, eia nae iaia i noonoo ae ai ma kekahi ,:-io. he mea maikai ole ka hui ana aku me Kanani, mahope iho . ka jioke ana o kela wahine opio i ka uwe, he mea ia e hoomaluialuiaia aku ai na manao maikai ole iloko o Kanani. I koua haalele ana aku i ke keena hana o ka Poropeka Ka'luia. ua nui na noonoo like ole iloko ona, ua lohe oia i ka : a;.anui o na olelo i kamailioia mawaena o Kanani ame ka n nropeka Kadina, a no ia mea. ua hoala hou ia mai leona .noiia no Kanani, me ka manaolana, malia ma kekahi la e 4ioea mai ana. e lawe niai no oia i kona hoaloha o na Ia kamalii i - ainne mare nana. MOKUNA XXVI. — Ma ka hora elua ponoi o kela auwina la. ua hoēa aku la o laulani me ke kaa no ke keena hana o Kanani, makaukau e hoi in lede opio nei, e kakali wale mai ana no ia Lauiani. I ka heike ana ae o ka Poropeka Kadina, ua hoea mai o Lauani. laiau koke aku la no o Kanani i k'ona papale, a kau ae la ma ke poo. komo niai la no-hoi i kona mau mikinilima, o ka i aalele aku la no ia i kona pakaukau, a iho mai la no kahi i ku ai o ke kaa, me ka pane ana mai ia Laulani: "Me na hoomaikai he nui ia oe e Lāulani, no kou kii ana ;nai nei ia'u e hele ,i ka holokaa. Ua nui iliaoli no kau māu hana kokua no ko'u pono," alaila kau aku la oia iluna o ke kaa, 0 ka li!o aku la no ia o na lio, ma na alanui mania o kela uLuiakauhale. "He malihini au nia keia kulanakauhale, nolaila o ka ike ma i kekahi hoaloha kahiko, ua lilo ia i mea hoohauoli inai i ko'u manao. a he mea makai no hoi ka helē like ana, e maka'ika'i nia kekahi mau wahi, mamua hoi o ko'u hele hookahi aie iho no." i panai mai ai no hoi o Laulani, ia laua e kau ; u la maluna o ke kaa. "•> keia lawe ana ou e Laulani ia'u i ka holokaa, he hana ia a'u e hoomaikai loa nei, u alaila nui iho la ka hanu o Kanani, oiai ua hoala hou ia mai na hoonlanao ana iloko ona, no-iia hana a Laulani iaia, mamua o ka mare ana o ua o Kanani ia auwila. "Xo ko'u ike aku, i ka haikea o kou helehelena, pela hoi ke i! 1 ]! mai o kou kino, pela au i manao ai, o ka loaa ana he manawa nui kupono ia oe e hele holoholo ai, ma nawahi ea maikai. j>cla wale no e hoomauia āku ai kou ola kino maikai. Ma na mea a ka Poropeka Kadina i kamailio mai ai ia'u, he keu naoli kou hooikaika i ka hana, me ka hoomaha ole, āole ia he 'iiea niaikai, e hana oe me ka malie. a e hookoe i kou ikaika. ile.iha ke kumu o kou hoopapau nui ana i ka hana, me ka iiele oie e holoholo?" "'Pela wale'no e liiki ai ia'u ke hoopoina i ko'u mau pilikia,' il-uia leha ae la kana nana ana ma na maka o Laulani, me ka V"'u ana inai: "Ua hoea ae anei oe ma ke keena mawaho ' ka poropeka, i ko maua manavva e noke ana i ke kamailio 'ia ke keena maloko aku?" ' Ae. malaila au kahi i noho ai, iko olua mana\va e kamaana. "Alaila. ua lohe mai anei oe i na mea apau e kamailioia ■:na mawaena o maua e Laulani ?" "Ke kauinaha loa nei au i ka hoike ana aku imua ou, ua "i'e au i na mea apau. ke lilo ia i mea hoehaeha aku i kou wahi a Laulani me ka leo kaumaha. La hauoli loa au, o oe ka mea i hoea ae no kela keena, ina : he kanakā malihini, e lilo i'o ana i mea hoehaeha mai i "'u manao. aka nae he keu aku a ka rhea maikai ole!" 'Heaha ia meā maikai ole au e kamailio mai nei "I ka olelo mai hoi o ka Poropeka Kadina, ua emi mai ko'u 'oha ame ko'u mahalo no ka'u kānē»" Aole o Laulani i pane koke aku no leela 'inau hoakaka a Ka■"'an:. aka nae. i ka hala ana o kekahl niaU sekona. akahi 110 oia: 1 k.iniailio aku: "Ua ike au, ua hana hēwa loa mi o Kauwila ! a he mea hookaumaha no i ka noonoo ka hoomaopopo '"'•i- ia kakoU e hookau aku ai i na hiliiiai ana maluna ona no • na oiaio ame kona mau ano maikai. eia ka e okupe ana oia; " k a mea oiaio no ea, he hana hiki ioa i kekahi poe, ke pale aku i ka hoowalewale, a i kekahi poe hoi, he hana paakiki ;i ; a. Peliea nae ka ikaika o ka manao o kekahi mea ; aia no nawaliwali iloko ona." . 1 nana pono loa mai la o Laulani maluna o Kanani, a ' lieluhelu mai la i na noonoo o kela wahine opio no kana ; me he mea la. aole ana mau ahewa wale ana maluna ] na ■ 1 'la kulike loa ko'u manao me ko ka Poropeka Kadina ] : Kauwila. iaia i haalele mai ai ia oe. ua haalele pu mai ] :;! i kana mau koi apau maluna 011, a ua waiho iho i ka 1 ' iloko ou nona." 1 e Laulani, peliea la oe i kamailio mai ai i kena mau ; < Īm ia'u?" waHi a Kanani me ke kau ana aku o kona mau ; ' maluna'o"Laulani. . « He nani hoi ia, ke kamailio nei kaua maluna o keia ku- i i'-'liana. he mea pono ia'u ke hoike ae i ka mea oiaio loa, o I ' no keia. aole i māke kela aloha kāhko iloko o'u nou e i ke makamaka hou nei no ia, elike me kela manawa i u - i hoīke aku ai ia oe, . > • :

"O kela aloha iloko o kuu puuwai nōu, a'ū no hoi i hua i pau aku ai imua ou, he ekolu pule, mamua' ae o kou mare ana i ke kanaka nana i kaili aku i kou puiiwai, ke puāpua i mai ae nei ia mē he wai mapuna la iloko o'u i kela ame keia la, a me he mea la ua hooi loa ia ae kona ikaika i keia manawa. He hookahi wale no mea nui loa iloko o'u, o ia no ka ike aku ua loaa ka hauoli ia oē. "Ua makaukau au e hapai ae ia oe, mailoko mai o keia nolio paaua ana, maialo o na hana aloha ole a kau kane, a kukulu ae ia oe, ma kahi i kupono i kou kulana, iwaena o ko ka honua nei. Ina ua make kela aloha iloko o kou puu- ' wai no kau kane, mamuli o kana mau mea i hana mai ai ia oe, a lawe mai i na a'o ana a ka Poropeka Kadina, ma ke koi ana āku i kou kuleana maloko o ke kanawai, e hookaawaleia mai oe, mai ia Kauwila mai, alaila e hoolilo mai ana oe ia'u i kanaka hauoli hookahi ma ka honua nei; ma ka lilo ana i mea nana e hoopakele ae ia oe ame kau Alika, mai nā inea mai o keia ola honua ana. "O, e Kānani, kuu hoa paani o na la kamalii, kuu hoaloha hoi o na la i aui hope aku la, e ae mai ana anei oe ī keia leo uwalo imua ou. ma ka lilo ana mai i wahine mare na'u? Aole no au i kauka'i aku e loaa koke mai kau pane i keia manawa, al<a e haawi ana au i manawa nui kupono nou e noonoo ai. Malia paha ua hoohikilele loa ia aku kou noonoo, mamuli o keia mau manao o'u, ina pela. e haawi i manawa nui kupono nou e kaana ai i kou mau noonoo maikai. "O, e Kanani, ia'u i nana aku ai ia oe, e hooikaika kino wahine ana, i wāhi e loaa ai kau ai, a e loaa ai hoi kahi e hoomoeia ai kou poo; e 'hiki ai ia oe ke malama aku i kau kaikamahine, ua aneane loa au e lilo i kanaka hehena, oiai ua nui ke dala ame ka waiwai ia'u, eia nae ua nele i ke kuleana, e kaana pu aku ai me oe. a e olokaa ae i na haaw'e kaumaha au e auamo nei me ka hoomanawanui. "E hoi mai i o'u nei e Kanani, a i hookahi ko kaua kaana !ike ana i na hauoli o keia honua. E ae mai owau ka mea nana e hoohauoli aku ia oe. a e pulama aku hoi i kau bebe, me ke aloha oiaio o ka makuakane, ka mea i loaa ole i ke l.anaka nana i hoopilikia aku iaia. E ae mai ia'u e kokua aku ia oe ma ka hoonaaiiao āna i kau Alika; ma na ike apau o ke ao nei, elike me kau i makemake ai e loaa aku iaia. "Malia paha he maloohaha wale no ke ano o keia mau olelo a'u e kamailio aku nei ia oe, akā aia iloko o kuu puuwai ka mea oiaio loa. Inā paha he mea hiki ia'u ke unuhi ae i kuu puuwai iwaho, a wehe hamama ae i kona mau aoao apau, e hiki auanei ia oe ke heluhēlu aku, ua palapala ia iloko olaila ke aloha oiaio ame ka hiipōi.no kou pono wale no.e kuu Kanani. E Kanani, ina oe e hoōkau mai ana maluna iho o'u, ke ko'iko'i o ka imi ana aku i ke alahele e kaawale ai oe mai ia Kauwila mai, e hoea mai auanei i ka maLawa au no e mihi'ole ai, ua. makee wale aku no au, e hoopuniia kou ola ana iloko o kā hauoli." . I kela hooki ana iho o ka Laulani kamailio ana aku, aole e h.iki ia Kanani ke pane mai, pela no hoi ka hiki ole i ua o Laulani ke hoomau hou aku i ke kamailio ana, aka ke nohb hamau loa la laua, a ka mea kakau moolelo e ike aku la i ka pinapina'i o ka pana ana a ko laua mau puuwai pakahi. I ka hala ana nae he mau minuke o kela noho mumule lōa ana o laua, al&Wa ae la ka Kanani nana ārta i nā maka 0 Laulani a pane aku la: ' V ;. "O, e Laulani, ua maopopo.no ia oe. he hanā hiki ole loa ia'u ka ae anā' aku'i ketla manao ou," \yahi anā rtie ka leo kuoo. "Ua'ike rtō o#, i kou mana\va i nināu māi nei iā'u, e ae aku au e lilo i wahine mare iiau, aole ia he hana pololei, a ina no paha e hooko aku ana au i kou makeiiiake, e mau! ana no kela noohoo' ana iloko o'u, a iloko lioi o kaūā a elua,; aole he pololei o ia ano hana, nolaila e loaa ole ana no he nohona hauoli ana ma kēia niua aku. v . "Ua kamailio aku au imuā o ka Poropeka KadinĪ3t> i keiaj kakahiaka, ia'u i ae aku ai e mare ia Noelā Kauwila, Ua hoohiki aku au imua o ]ke, Akua .oiaio loa, e ku|)£ā no āu n]āhope o ke kaiie a'u. i rnare d.i' ,ā,hfki. i. ; .kona • o ka mea wale no. ia nana e hookaāwale ae ia'u māi iaia mai. aole ma kekahi aho e ae. Owāu pōnoi ka mea nanā i hana 1 k'eia hoohiki paa, mē ka hoōkikinā 6jie ia niai. Np'U iho, aole loa o'u apono i ke kahawai i hanāia, no ka hookaawaie ana i na mea i mareia a koe wale no paha ma kekahi ano kupono loa, ā malalō hoi o ke kumii ko'iko'i e hiki olē āi ke alo ae." ■ ' - . "Heaha ua kumu kupono la i 'kou niahaō e Kailani ?" wahi a Laiilani, me ka haka pono aha mai ō kana nanā ana maluna o ka Ayahine.opiq." - "Ma ko'u manaoio, he hookāhi wale np kiimu kupono. e hookaāwaīēia aku ai ke kānē ipai kānā mai, ā pela hoi ka wahine māi ke kane. mai/māmuli o/ka hēle lālau anā aku o kēkāhi o lāua me ka meā ē." "Ua haalēleia mai oe ē kāu kāhē, a ua hookāUia m.ai maluna ou na pilikia ame na poino, i like akU|, mē ke kane i holo mahuka aku. rtie kekani -waKinē okoi';.:. "He mea oiaio no kena au e kamailio māi nei, āka nae iloko o kuu noonoo, āolē i oi akii ke ko'iko'i ō kona haalēle nna mai ia'u, no na hana kolohe ānā i lawelāwe ai ma na mea pili dalā, mamua o kona holo mahuka āna me kekahi i wahine okoa. I "Ina no paha i liolo inahuka aku o Kauwila, me kekahi wahine okoa, ua kanalua loa au no ka hiki ia'u ke mare hou j aku i kekahi kane, oiai no.oia e ola ana, he mea no ia e hoehaehaia mai ai kuu noonoo. . E konoia mai ana paha au e noi ku imua o ka aha hookolokolo, e haawi mai i palapala r,ki mare no'u, aka o ko'u lawe ana mai nae i kane hou, oiai no oia e ola ana, he hana hiki ole loa ia ia'u ke hooko. "Ua ike no oe e Laulani, o keia maoli ka mea pololei a'u e kamailio aku nei imua ou, koe wale no, o na manao makee iloko ou, 110 ko'u pono, o ka mea wale no ia nana i ka pae ae i ka mea oiaio loa, a makemake mai la oe e lilo i mea hoopakele ia'u, mai na inea mai o keia ola honua ana," nlaila kauiono loa mai :la kana nana ana ma na maka o Laulani, me he mea la, e olelo okoa māi ana, e hoōpau loa ko ua o Lāulani noonoo hou āna aku iaia,. ma ke ano ana i makemake ai. Aole e hiki ia Laulani ke hōole aku i ka oiaio loa o na ōlelo apau a Kanani, .i.kāmailio mai ai, hē hōokahi wale no kumu oiaio loa o kona kapae ana ae i kela .oiaioi no ka makee wale no ia, e loaa he nohona hāuoli ana iā .leanani,' e hoopuniia hoi kela. wahine opio, me īiā mēa e ike hou ole ai oia i na inea ame rtā ehaelia o ka noho nēle ana. No ka pane koke ole aku nae o Laulani, ua hoomau hou mai la no o Kanani i ke kamailio ana: "Aohe o'u noonoo nui no ia mea he palapala oki mare; a he alahele paha e loaa hou aku ka noho lanakila ana, elike me ka na kanaka o keia wa e kamailio nei. Ua mare aku l.ekahi poe me ka pupuahulu, a koi koke no e hookaawaleia malalo o na kumu liilii loa. Ua hooliloia ke kanawai laahia o ka mare i mea ole loa; o ka noho ohana ana o ke kane, ka wahine ame na keiki iloko o keia mau la, ua nanaia aku, me he wahi mea liilii loā la ia, a ua paheuehēneia. aku hoi ke kanawai o ke Akua; ua hoohaahaa na kane ame na wahine ia lakou iho, ma o ka holo ana malalo o ka malu o ke kanawai oki mare. "No'u iho, ia'u i ku aku ai a nana i keia mau mea oiaio ae la. ame ko ke Akua mau ano, ua konoia mai au eolelo ae, he hana pono loa na na kanaka maikai apau, ke ku ana ae iluna me ka maloeloe, a ku-e aku i keia kanawai oki mare. O, e Laulani, aole e hiki ia'u ke ae aku, e loaa ia'u ka noho lanakila ana. inamuli o ka pono o ke kanawai oki mare. Aole loa e hiki ia'u ke hoomaikai ia'u iho, ke ku-e au i ka'u hoōhiki paa i hana ai, me ka manao pela iho la e loaā ai ia'u he nohona oluolu ana, E hoike mai ia'u e Laulani,

aole anei o keia mau mea apan a'u e hoakaka aku nei imua ou, ua kulike loa ia*me kdu manao?"-• "Ua maopopo no ia'u, ua polīolei keia mau mea apau au e l /*nani o k;a hoakaka ana mai nei, a o ka'u wale no e nonoi ku nei ia oe. ka huikala ana mai ia'u, 110 ka'u mau olelo i hoopuka aku nei. nu kou imi ana i alahele e loaa hou ai ka nohona hauoli ana." "Aohe a'u mau rrtea e huikala aku ai ia oe e Laulani, oiai 0 kou mau manao apau, ua oili mai ia mamuli o na manao maikai a makee no'u nei. O oe e Laulani, ke kanaka oiaio :i maemae ma kou mau ano apau, a ua hoopomaikai nui ia mai au, ma ka loaa ana ia'u o kekahi hoaloha oiaio loa, elike me oe, a'u, no e hoomanao mau nei i kau mau liana o ka hoaloha oiaio, iloko o na makahiki lehulehu aku nei i hala," alaila hoololi ae la i kana kumuhana e kamailio mai ai, me ka pane ana ae: <l I kekahi manaWa, uahookui-he maoli ia mai no ko'u noonoo, me ka nalu ana iho iloko o kuu uhane, ua hewa maoli ka honua nei, ma o ka loaa ana o keia pono, he kuleana ko ke kane, a o ka wahine paha, e hookomo ai i kekahi hoopii oki mare imua o ka aha. Ma kekahi manawa koke aku nei no i hala, mahope o ka noho pu ana no na makahiki he iwakalua„ ua hookomo aku la ke kane a kekahi wahine he hoopii oki mare imua o ka aha, o ke kumu, aole ona aloha 1 koe no kana wahine, a law.e mai la i wahine hou nana, he wahine ulakolako, a he ona. no kekahi hokele o ka poe hanohano, me ko laua holo like ana aku 110 ka aina niamao, malaila laua e noho ai." "O keia anei ka mea oiaio e Kanani? Ua maopopo loa no aiiei ia oe, aole he mau kumu hou āe mawaho o kena mau mea au e kamailio mai nei?" "Ae, no ka mea, wahi a kana wahine mare, he hauoli mau kō laua noho ana i na makahiki apau, a eia wale no a i ka hookamaaina ana aku o kana kane me kela wahine hou, o ka loli mai Ia no ia o kona mau ano, eia nae he o ia mau no ke aloha o kela wahine no kana kane. Ua noho hoomanawanui kela wahine iloko o na pilikia apau i kau aku maiuna O'kana kane, a ua hana kino wahine aku, 110 kā hoopakele ana ae i kana kane, mai na pilikia pili dala mai, i halawai me laua iloko o kekahi manawa o ko laua noho pu ana. Ua lilo ka hana aloha ole a kana kane i hana aku ai, i mea e hookaumaha loa ia aku ai keia wahine me ka hoomanawanui i ka hilahila." "Ina pela iho la na mea oiaio i piii i ke kulana o kela mau mea ea, alaila. he hookahi no olelo kupono a na kanaka e kamailio ae ai no keia wahine, aole loa he hana kupono ma kona aoao. ke aloha ana aku i kekahi kanaka lokoino, a aloha ole iaia," wahi a Laulani. "Ma na mea i kamailioia mai ia'u, ua hooholo like laiia a elua. he hana hewa loa na kekahi kane ka noho pu.ana me kajia wahine. ina ao.le he aloha iloko ona, no kana O keia inanao, aole loa he pololei iki. aia nae, ke apono neiko ke ao nei i keia ano hana, a o ia ka'u e olelo aku nei ia oe e Laulani, he hana pono loa na na kanaka maikai apau, ke ku ana ae iluna me ka maloeloe, a ku-e aku i ka pololei o na manao o keia ano. Ke h(fekaka maopopo loa mai nei ka olelo a ke Akua ia kakou, e pili aku ke kane i kana wahine, hoi ka wahine i kana kane, o ka make wale no ka mea nana e hookaawāle, aka, ina no ko laua hookaawaleia malalo 0 na kanawai o ka aina, e nohō laua me ka mare ole, aia wale no, a make kekahi, alaila mare hou āku .ka mea i koe e ola ; ana. Ua manaoio au i na olelo oloko o kā'u Baibab ; a he I po.no ia'u ke ku maluna o ke kahua a'u i ike ai i ka pololei I ame ka oiaio loa. Elike me ka loih'i o ke ola anaō Noela [ Kauwila, pela no ko'u kupaa ana maluna o ka'u hoohiki." y, lna no ka huli hoi hou mai o Noela Kauwila imua ou i kekahi la, e apo aku.ana no anei oe iaia, ma ke ano me he mea !a, aole ana hewa i hana māi ai maluna ou?" kekahi mau sekona, aole e hiki ia Kanani ke pane koke : mjii i kela ninau a Laulani, aka nae i ka loaa ana 'paha iaia o'ka' noonoo maikai, kamailio mai la: "Ma ko'u manao, he hana poiio loa na'u ka hoōkipa hou ana mai iaia, malia, o ka'u mau hank maikai. o ko'li niau ano oliīolu, a ku i ka makee nona, o ke alahele wale iio ia e hoopākēleia ae ai oia, mai kona hoomau ana aku i na hana, nana 1 hookomo iaia iloko o ka pilikia. ' /'Ua hana hewa loa oia, aole a kaua hoopaapaa ana 110 ia ninau, he lioike ana mai keia, i ka puniwale o kona noonoo; a ua pakele hoi au, mamuli o ka ikaika o ko'u kupaa ana ; nolaila e ike mai oe e ina e huii hoi mai ana oia me k,q. milii. ke paa nei kuu manao, e hiki loa ana ia'u ke kokua aku e lilo oia i kanaka hoopono a makee iaia iho, ma keia hope aku. . "E ike mai no lioi oe, o ka makuakane ia o Alika, he hana pono loa na'u ka imi atta aku i na alahele apau e loaa ai iaia lea makee no kana keiki,'* alaila halo'ilo'i mai la na kulu waimaka mai na lihilihi mai o Kanani. ka mea hoi nana i komo mai ia Laulani e kaniailio hou aku: "Iwaena o na wahine he nui, ke manaoio nei au, o oe kekahi o na wahinē oiaio a pookela loa." "Aole owau ka wahine pookela, he nui no ko'u mau hemaI:ema, .he 'hookahi wale no a'u mea manaoio loa, ina ua haawi kekahi mea i kana olelo hoohiki, e hooko oia ia mea me ka pololei. Oiai hoi. ua wehe hamama aku la au i ko'u puuwai imua ou e Laulani, ua hoike aku i na mea i hiki ole ia'u ke I-amalio ae i ka nui ame ka lehulehu, e lilo oe i hoaloha pilipaa .mau no'u, u i kaikunane hoi, ma kahi o Reginola, kuu kai- ■ kunane. pehea la ia i kou manao?" , I "Ke hooia aku nei au imua ou e Kanani, aole loa au e hookaumaha hou i kou noonoo, ma keia hope aku, elike me ka'u i hana aku ai ia oe i keia la, aole loa au e hoala mai i na mea o ka wa i hala, a hoao paha e hoikeike aku ma kekahi ano i ka nui o ko'u makee ia oe, elike me ka loihi o ko I<ai\wila ola ana." , Ua maopopo loa i ua o Laulani, me kona kamailio ole aku nae ma.na huaolelo, e ike mai o Kanani, ina nei no ka make 0 Kauwila. e hoao ana oia ma na ano apau e lilo mai o Kanani i wahine nana. o ka man'aolana hookahi wale no ia 1 kpe iloko o Lauiani, no ka hoea mai i ka hookoia ana o ka iini a kona pUuwai. ; "Me na. mahalo he nui no kena mau olelo au e Laulani." wahi a Kanani o ka pane ana mai, me ke kulou nae o kona poo ilalo, oiai aole oia i hoohewahewa, i ke kau ana aku o kekahi haawina hookaumaha maluna o no kona ae ole anā aku i ke koi a ke kanaka ana i na.na aku ai he hoaloha oiaio loa nona. Mamuli o ko laua hooholo like ana, ua hoopoina loa ae la laua i ke kumuhana i kamailioia mawaena o laua. me ke ala ana mai o na noonoo maikai ole. a kamailio aku la laua ma kela ame keia mea, elike me ia e oili ae ana iloko o ko laua noonoo ; a me he mea la i ka nana aku ia Kanani, ua hoopiha loa ia aku oia me ka hauoli, ka mea i loaa ole iaia, mahppe mai o ka holo mahuka ana o Noela Kauwila mai iaia aku. Ua loaa like 110 ia haawina hookahi o ka hauoli ia Laulani. mamuli o ka waiho ana aku i na mea maikai ole apau mai kona noonoo aku, he hookahi wale no mea nui, o ia kona lilo ana i mea nana e hoopakele, a e kupale ia Kanani, kona hoaloha, mai na popīlikia mai apau. ■» Ua piha. he mau hora ia laua ma kela hele ana i ka holokaa, a o ka niaikai iho no hoi o kela la, a hui pu me ke kaawale ana aku o na noonoo hookaumaha mai ia laua aku, ua lilo kela hele ana i ka holokaa i mea maikai loa, o Laulani nae ka i mahlo, no kona noho kokoke mau ana aku ma ka aoāo o ka wahine hookahi ana i aloha ai; ua hele no hoi a na hora o ke ahiahi. hoea hou aku la ko laua kaa a ku ana mamua o ke keena hana o ka Poropeka Kadina. He hookahi kumu o ko laua hoi hou ana no ke keena, he mau ieka kekahi a Kanani e pane aku ana ma kela po iho, nolaiia

\ mm hakalia no a ku ke kaa mawaho o ke keena, o ka lele ilio la no ia q Kanani -ilalo. a holo aku la me he kaikamahine opio la „ noloko o koha keena hana, a kakali niai no_o o kona oili hou aku i hoilioi pololei aku ai oia iaia no kahi o m Kona hale hoolimalima. I kela komo ana aku a Kanani noloko o ke keena, ua halawai mai la me ia kekahi hiona nana i hoopuiwa loa aku iaia, o ia no kona ike ana aku i ka Poropeka Kadina e noho atia mft ke kulou ana oke poo maluna o kona pakaukau, a e |>aa .. | nna hoi he leka ma kekahi lima. I kona lohe ana mai nae i i ka nelie aku o na wawae o Kanani, aea ae la kona |>oo i'una. ua hele hoi kona helehelena a a'ia'i pu, oianooe o ka * | pepa keokeo. aoia ka Kanani i pane aku ai i kona haku hana « nie ka pihoihoi: . . , * "E huikala mai oe ia'u e ka Poropeka Kadina. no ko u komo ana mai la me ke kikeke mua ole mai i ka puka." i "x\ohe a'u mea e huikala aku ai ia oe," wahi aka Poropeka Kadina, me ke kauoha ana mai ia Kanani, e noho iho ilalo, a pane hou mai la: "Ua hookahaha loa ia aku paha kou manao, mamuli o kou ike ana mai ia'u ma keia kulana, he mea : ae ia e haawi al>u ana ia'oe i kekahi ike, aia no he mau haaI wina kaumaha maluna o ka poe 00, elike me ia i kau aku ai maluna o ka poe opiopio," me ka alawa ana iho i ka leka t I paa ana ma kekahi lima. "I kekahi manawa. pehea la ka ikaika o kekahi kaiiaka, kona mau ano kuoo. e hiki ole ana iaia ke ku. aku »•«»: kona mau ano mau, o ka'u wale no nae e nonoi aku nei ia oe, e hoopoina no kau mea i ike ai, ama ke kakahiaka auanei oka la v ?:popo. e hoi hou mai no ko'u mau ano kahiko apau, au i ka«naaina ai," alaila opiopi pono ilio la oia i ka leka, a hookomo aku la maloko o kekahi holowaa o kona pakaukau. ma ka Kanani nana aku n'ae ua hele na lima o kona haku hana a haalulu. Oiai aole no ana haha i koe, kii aku la oia ina leka mahana "' o kona pakaukau, haawi aku la i kona aloha ahiahi ika Poro- «• peka .Kadina, o kona hemo hou mai la no ia iwaho, eia nat£ aole me na manao inaikai, aka me ke kahaha, me he mea la. ua hehi aku oia malunā o ka lepo loa o kekahi luakupapa'u i hoomoeia aku ai kekahi inea make. MOKUNA XXVII. Oiai hoi o Kanani e auamo nei i kona mau kaumaha hē •-nii, elike me ia a kaua e ka makamaka heliihelu i ike ae nei ma na mokuna i-hala. aia pu kona kaikunane iloko o ia haawina hookahi. ma kekalii aoao o ka poepoe honua, nolaila. e waiho iki ana kaua ia 'Kanani, e huli hoi la no kona hale hoolimalima me ī.aulani, a e hookolo aku hoi kaua mahope o ka moali o Magureta ame kana kane, ke Kauka Noka Alika. a kaikunane hoi o Kanani. Mahope iho o kela hoi ana aku o Reginola ame Magurcta maloko o ko laua home Uou ma Palani, ua ike maoli iho no o Reginola i ka oluolu maikai o ka noho ana, me he mea la. *nia oia maloko o kona home ponoi kahi i noho ai. ua kaawale !a mai ka huikau mai, ame ka hi-o, o ke ano i kamaaina ma na hokele ame na liale lioolimalima noho nui ia e na kanaka. Ma ka aoao hoi o Magnreta ua loaa no iaia ka noho hauoli «-ina. oiai nae. ma ka inoa wale no ko laua lilo ana i kane a i wahine na kekalii, ma na ano e ae, he o ia mau no ko laua kli kaa\yale ana, o ia no oe o ka aila ame ka wai i hookomoia maloko o ka pahu hookahi. O Magureta ponoi no ka mea nana e f hooponopono iko laua t home hou, me hokahi wale no kauwa lawelawe e kokua aku ai iaia#»ita hana o Magureta pela i paamau ai kona manawa i ka lisna, a kaawale no hoi mai ke komohia ana aku mo ka noonoo ana. i na mea i hanaia mai nona, o ka wa i hala. • No kela ike o Reginola i ka hana kino maoli o kana wahine. ma ka hoomakaukau ana i na mea apāu e pili ana i k6 laua home, ua kamailio okoa aku la oia ia Magureta e kii i " kaikamahine hou, o ia hoi, i kaikamahine okoa ka mea nalia e hana i ka liale. a i mea okoa hoi ka mea nana e kuke i ka lakou mau meaai. ame kekahi mau hana e ae. ; "He mea makehewa wale no ka noonoo hou ana aku i kaikamahine malama liale," wahi aua o Magureta. "Aole.he nui 0 na rumi o keia home, e liiki ai ke lawe hou inai i kaika mahina lawelawe, a hoi iho no hoi. ua liiki ia Nora ke lawelawe mai i na liana ikaika apau, a he niama loa ka'u mau hana e kokua aku nei iaia, o ka mea nui ea, ua hauoli maoli ko'u noho ana, ma keia ano ilio la, ma ka ike ana, owau pouoi no ka mea nana e hooponopono i ko'u home, i kulike nie ka'u 1 makemake ai." "Ke makemake nei au e ike i kau pane e Magureta, ke hooko nei anei oe i keia mau hana, mamuli o ko'u hoole ana aku. aole e lawe mai i kekahi dala o kou niau loaa makahiki?" wahi a Reginola, me ka hakilo pono ana mai ma ua ttiaka o Magureta. "E kamailio aku ana au ia oe i ka mea oiaio loa, he mea makehewa ka hoopunipuni ana. Aole no kou ae ole ana e lawe i ka'u mau dala, ke kumu hookahi wale no, o ko'u hookauwa ana ia'u iho, aka nae, lie wahi lihi no, niamuli mai o ia kumu, a no ko'u manao maoli iho no hoi kekahi. "Mai lilo J<eia i inea e hookaumahaia aku ai kou nianao e Reginola, ke lohe i ka'u mau olelo, o ia keia: He wahine a'u na'u. i hoōle aku i ka hooko ana i kau mau mea apau i makemake ai, o ia kou lawe ole aku i kekahi mahele o ko'u mau loaa makahiki, a hoohana no ka pono o ko kaua noho ana, nolaila ua hiki ole ia'u ke noho ma ke ano o ka poe hanohano a kuonoono, me kuu ike 110. ua kaupalenaia kau loaa, no ia kumd la, ua hoohaahaa au ia' uiho, aole wale me ke ano o ko kaua nolio ana, aka ma ka lawelawe kino ana aku i na hana i pili i na wahine ma ko lakou mau liome. "O kuu iini, o ia no kou hoopau ana i ka lawelawe ana i kau oiliana kauka, i hookahi hana, o ia no ka huli hou ana aku i na makaukau oi ae no ia oihana, elike me kou manao, ia kaua i holo mai ai no keia aina mamao. oiai ke ike nei au i ka nui maoli o kou hooikaika ana ma na hana, oiai no nae ua nui ka'u dala, a ua lawa no kaua e ola ai me ka hana ole, ahiki iko kaua huli hoi hou ana aku no Atnerika. Ina oe eae mai ana, e lilo oe i mea nana e malama. a. e hoohana aku i ka'u mau dala, ua hoohauoli loa mai oe i kuu manao, ma na ano apau." "Ua hiki ole loa ia'u ke ae aku i kena manao ou e Magureta. Ua ili iho ke ko'iko'i maluna o'u, ke kukulu hou ana i ko'u kahua e ku ai, o ko'u ae ana aku e lawe mai i kau mau dāla t a e hoolilo aku no ko kaua pono, ua hoole au ia'u ilro. : :tole e kupono e lilo i kane nau. ma kekahi olelo ana Ae hoi. --•< ua kauka'i aku au i ka pono o ko kaua ola ana, maluna o kau. mau dala." "Ina o kou manao kena e Reginola, alaila e hooniau.?aku no au i ka lawelawe ana i ka'u mau hana. me ke kulana o ka'u kane, pela no au e hoohalike aku aii Healia auanei ke kohu, na ka wahine e noho ai.iloko o ka hanohano, na na kauwa e lawelawe mai i na hana apau, a e hele oe ka'u kane e hooikaika, ma ka huli ana ike dala. no ka uku ana āku i ko kaua hoolilo! i hookahi no ko kaua hana like ana. a lioao au e hoemi mai i na hoolilo.'i'na ka ae ole ana aku, e lawe hou mai i kekahi kaikamahine kauwa." •» He mea makehewa wale no, no keia mau mea. ka hooikaika •• i ana e ae aku kekahi i ka manao o kekahi, ua pa,a maoli po ko lnua manao, nolaila ma na kakahiaka apau, e puoho ae ana .o Magureta mai kona hiamoe mai, ma .na kakahiaka apau, a hele kino okoa aku no e hoomakaukau i na meaai no ka aina ,kakahiaka. a oia no ka mea nana e lawe mai ina meaai na Reginola. ! me ko laua ai pu, alaila hele aku kana kane i ka hau'a. me he mea la, ua lilo kela ano i mea hoihoi loa na Magureta. oiai, maikai mai la kona ola kino, mohala maikai mai # la no hoi kona mau maka. a hoi mai la no hoi ka ikaika iloko o kona kino, ka mea nana i hoohauoli loa aku i ka manao o Reginola. (Aole i pau.)