Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 31, 1 August 1919 — KAROLINA METTI Ka Makaikiu Wahine Hoopahaohao a i ole O Dude Dana, Ke Ahikanana Mahope o ka Meheu o ka Poe Hana Dala Apuka. [ARTICLE]

KAROLINA METTI Ka Makaikiu Wahine Hoopahaohao a i ole O Dude Dana, Ke Ahikanana Mahope o ka Meheu o ka Poe Hana Dala Apuka.

"Pehea oe. e ae mai ana anei oe e hele pu me maua?" 1 ninau mai ai o Gircra i ka njakaikiu Dana. *'Aole; e huikala mai olua ia'u e na keonimana; he maliliini wau. a 110 ia kumu la ea, aohe pono ia'u e hoopilikia wale aku no ia olua. E mahalo aku ana wau i ko olua lokomaikai." * "(). aole ia he mea hoopilikia, hele mai kakou, he hauoli ko maua ke ike aku ia oe e hele pu mai ana e paina me maua," wahi a kekahi o na kanaka o ke koikoi ana mai, aole no ka manao lokomaikai maoli, aka, no ka makemake e alakai aku i ka makaikiu iloko o ka pahele. "Aole au ame Tadafoda he mau kanaka malihini ia Xu loka nei. lle olelo oiaio loa keia, ke hauoli nei au .i ka halawai ana iho la me oe. K ike koke aku ana no au he kanaka maikai ia i ko'u manawa e halawai aku ai me ia, elike iho !a me oe. Owau kekahi o na kanaka hiki ke heluhelu akn i ka manap o kela ame keia kanaka i ko'u wa e halawai aku ai me ia. M *ina e huikala mai ana olua ia'u e na keonimana. e hoole aku ana au i ka*olua kono, no keia kumu, ke manao nei au e hele ku i ka hale keaka i ike aku 1 na hoikeike hope loa mamua o ka hookuu ana,". •*C). aole 110 ia he hana hewa. O maua pu kekahi e hele ;*ku me oe a i ka wa e pau ai o kela hoikeike ea, alaila hele rJcu kakou e kamau wahi oolopu waiseke, i mohala ae ka nuon(K>." No ko na kanaka makemakē mai e hele pu aku me ia aole hiki iaia ke hoole aku i ko laua hahai mai iaia, oiai pae he hana okoa loa no kana o ka noonoō ana e makemake ole ai oia i keia mau kanaka e hahai aku mahope ona. I ka holo ana o keia manao mawaena iho o lakou aole lakou i hele koke aku i ka hale keaka, he wahi okoa no ka lakou o ka hoolalau ana no kekahi manawa alaila kamoe, l>o!ojeī aku la ka lakou hele ana no ka hale keaka, ua hookahahaia ka kakou koa i kona manawa i ike aku ai i kekahi o na kanaka i ke kunou aiia aku i kekahi kanaka okoa me kekahi kaikamahine u'i e noho mai ana iloko o ka pahu a 0 noho pu mai ana me kekahi poe kiekie a hanohano a ka ī.iakaikiu e haohao ana ia manawa 110 kona akahi no a ike aku ia poe. He kanaka helehelena u'i o Girera a he aahu hou loa a maemae kona e komo anā ia manawa. a ke nanaia mai e 1 a kanaka aole oia e manaoia maj ana o kekahi o na eepa 0 Waolani, no ka mea, he maikai kana mau olelo, he ano keonimana no hoi kona mau ano apau ke nanaia mai, eia uae, maloko he ilio hihiu hae o ia i piha me na mandtoino u na ano ino apau. Ke haka pono loa la ko Dana mau maka maluna o ke kaikamahine u'i opio ana o ka ike ana aku. e noho mai ana | iloko o ka pahu, ke kaikamahine hoi a Girera o ke kunou ana me he mea la ua ike mua oia iaia, a oiai oia e ku ana a e nalu nui ana hoi iloko ona i ka hopena o kana *nea o ka ike ana aku. ua hiki ole iaia ke ike ia manawa i. ka mea e hanaia mai ana. Ke nooneo nui la oia iloko iho ona i ke .kumu o ko <7,irera kohoia ansTi kiu a e hana oia ma ia ano oiai nae he kanaka oia i ikeia he hinuhinu mawāho a maloko ona he 1 anaka powa. he pepehikanaka a he kanaka hoi i ikeia ma na ā*no ino apau. 1 ka manawa i hookuuia iho ai o ka paku ilaio no ka hoike:ke hope loa, lohe aku la oia i ke kamailio ana ae o Girera ia l'adafoda i ka i ana ae: . "E Mr. Tada£oda, e hookuu mai oe ia'u. 1 keia po, he hana nui ka'u e hana aku ana. Ke ike aku it<ei au i kekahi lede opio ke nohtf mai la me ia au i makemake ai e kamailio aku 110 kekahi mea. Malia paha e kohoia mai ana au e hele ; >ku e paiua pu'me kela poe ana e noj>c pu mai la." "O, aole au e hookuu aku ana āa oe," wahi a Tadafoda o ka pane ana aku. . . "Ua loaa hoi kou kokoolua e noho iho āi maanei oia nei hoaloha o kaua." *•(), e pono oe e hele pu me a'u." "Ihea oe e hele aku ai la. - '" "I ka hale Baranasuika." . > . "'lna hoi ha pela maho]>e aku no hoi au e hui aku ai me t>e." Ke ike iho la ka Makaikiu Dana i ka paani maikai e hoolalaia mai ana i mea nona e poholo aku ai iloko o ka upena o ua kanaka powa. Ke ike iho la oia nona iho i' ke akamai o ka Gircra mea e hoolala mai'la me ka manao he holona loa hoi ka makaikiu e hiki ole ai- ke ike aku i kana mea e l hana i»iai ana. ... "Kc ike nei au i ka waiwai ole o ko'u hele pu ana aku rnc oe la. a nolaila e nōi aku ana- au e hookuu mai 110 oe in'u." i pane aku ai ka Makaikiu Dana. "Aole. e pono «>e e hele pu mai,- e ke keonimana. Ua hele raai la au a me ka bea, nolaila. mai manao iho e noho ma keia wahi o oe hookaiii wale 110. . E haele pu ae kak«<u, mai hooie mai oe i keia noi. e Mr. Dana. no ka inea. oe ka'u malihini "i nianao iho la- e lawe aku e hanai maloko o kela hokele. nolaila. ku ae a hele mai," wahi a Tadatoda. * 4 At>le n<» ko'u makemake maoli e ae aku ai au j kau noi, aka. ao kou hoomano loa mai i ke noi ana. Ua makemak'e au la e hoi aku ika hale a e hiamoe ahiahi aku i keia po. no | ka mea, ua hele au a maluhiluhi maoli, aka hoi, no ko'u ike'l ana aku nei i ka heie ana aku 1& o ko hoaloha a haalele hookahi mai la ia oe. e hele pu i'o aku au me oe. | "Xo k<»u ae maikai ana mai la ke haawi aku nei au i ko'u viahalo ia oe. nolaila. e loaa ana ia kaua kekahi manawa i maikai loa e uku ponf> ia ai oe. E nele ana o-Girera ia jnau meaai maikai, a ia kaua e hoike aku ai iaa no ia ai ana a kaua ma ka la apopo ea, e ike iho ana oia i kona mihi no" kona noho pu ole ana e ai me kaua/' •*Ke kanalua nui nei au. owau pu ana paha kekahi me oe na ka la apopo a aole paha. Aohe maopopo ia 5 u ia mea i nei manawa, no ka mea. ke manao nei au e loaa mai ana kekahi kono ia\u mai kekahi poe mai, aka nae nana aiku kaua ia niua. "He kanaka hikiwawe kela o ka noonoo," i noonoo iho ai ka Makaikiu Dana. "Ua maopopo iaia kana mea e hana aku ai i kona maiiawa e paani ai i kana mea e makemake ai. Ua hiki. o kana hana noi ia, aole oia i ike mai i ka ,hana a kekahi aoao, e nana aku i ka hoipena o ka mea e hanaia aku ana nona 2 " Ua hala o Girera no kekahi wahi, £ o ko Tadafoda hele pu aku 1a no ia me Dana no ka Hokele Baranasewika. la laua 1 hoea aku ai ilaila o ka waina 110 ko Tadafoda aho o ke noi mua ana aku e haawi mai no laua, a ua eleu mai la no hoi ka mea nana e hana ana ma kahi o ke pakaukau kuai lama ma o ka atia mai i mau kiaha no laua. īa Tadafoda i wala ae ai i kona oolopu waina hope loa huli mai la e nana ia Dana a i mai la; "He kanaka loko-

!iia:kai o Girera, aole o ia wale, aka, he kanaka waiwai a puuwai hamama pu." "Pela no i ka'u nana aku," walii a Dana o ka pane ana aku. "Ae, he kanaka puuwai hamama oia, hookahi nae ona~puu nui a'u i ike ai oia hoi. he kanaka puni lealea loa oia a he liaawi mau i kona noonoo ma kela hana o ka piliwaiwai. O na kanaka apau i lniawi nui i ko lakou mau noonoo ma ia hana he ]>oe lakou e alako mau ia ākii ana ilalo ahiki i ko iakou hoea ana aku i ka hopena ilihune i ka manawa hope, aole paha i nei manawa, no ka mea, ua nui kana dala, aka, e hoomanao nae e-e i keia, he la no e hiki mai ana e halawai aku ana oia me ia hopena—mai poina oe i keia olelo a'u." wahi a Tadafoda o ka pane ana aku. "He mea oiaio ia a i ala i kamailio mai la?" i noonoo iho ai ka Makaikiu Dana. < "0 ka (jirera mea" e hana mai la i nei manawa e hoolala ana oia 110 kekahi hana nui ana i manao ai e' hoopuhili mai i ka'u papa haiTa, aka, aolē~e holopono ana kana hana, koe wale 110 a he hiamoe 110 ko'ujmau maka. Ua like oia me ka nananana e (loomakaukau mai la- i kana upena i nei mafrawa me ka manao owau kana nalo i manao ai e hihia i kana upena .e holopon'o ana paha hana a aoie paha, aole i ikeia aku."' . k ' lloko wale iho 110 o Dana keia mau mea aila e noonoo ana h manawa me ka hoopuka ole ae i kekahi'huaolelo iwaho.e ioheia mai ai e Tadafoda. "No'u iho he kanaka makemalee ole au i kela ano paani ana o .ke koi ana ma'i nei, no ka mea, aohe no au he kanaka i hoomahele ia'u iho ma ia ano p-iliwaiwai malalo 110 o kekahi mau kuinu a'u i nianao ai he mea-'kupono ole no'u ka hoomeheii ana aku'ma ia hana waiwāi ole," i* pane aku ai ka Makaikiu Dana. " r, lleaha kau e noonoo la no ka, hana *kupono loa e hana aku ai ?'' "No'u wahi a ka Makaikiu Dana, "he makemake wale no au' e paani, aole 110 ka manao e loaa mai ke dala ma ia hana ana." "O, ina pela, o Girera ke kupono loa au e paani pu'ai, a ke m'anao nei au aia iloko ona ka makemake nui nou. He kanaka kupanaha no kela ma kekahi mau mea. aka nāe, i kona manawa e haawi ai i kona hilinai maluna o kekahi kanaka ana e makemake aw- e hoopipili mau aku ana oia ine ia. me ka makaukau mau e hana mai i ka maikai 110 ia kanaka an;i e makemake ai, elike me ka maikai e hanaia aku ;nia nona." "(). he walii ano maikai no kela iloko ona," i pane aku ai ka Makaikiu Dana. "Aole anēi oe i .lohe, a i ole, hoohuoi paha nona lie keiki makua ole oia. o keia ka mea oiaio, e ha'i aku au ia oe; ua make kona mau makua i kona manawa bebe loa, a mamuli 0 kona ponoi ana i loāa ai iaia kona pomaikai ame kona waiwai ?" "Aohe a'u mea la i hoohuoi ai nona, ma ko'u nana aku m. kana mau olelo a ma kana hana .ua like loa oia me ktkahi kanaka i hanauia mai me ka waiwai," i pane aku ai ka Makaikiu Daua. " • "Aole 110 e nele ana ka loaā oia mānao i kekahi poe, eia nae, e lia'i aku au ia oe he kēikikane oia na 'kekahi ni/iu makua Ailiki, a ua hanauia ma kekahi o. na mokuaina ma ke komohana loa. He kanaka ulakolako no kona makuakane, aole nae ma ke ano e nanaia aku ai'he waiwai, a i ka piha ana iāia o na makahiki umi-kummal\ia, ua hoomaka aku la oia.e komo i kekahi hana no ka hpolako ,ana i na hemāhema o kona makuahine ame kona mau hoahanau aine na kaikuahine. 11 "Ua holo aku oiamo ka Mokuainā o Ohio a malaila i noho iiana ai ma ke ano he keiki lawelawe 110 kekahi hui hoopukapuka dalā. No kekahi maii makahiki lehulehu kōiia noho anā malaila, me kona hoahu i kekahi mau'd&la 1 loaa mai iaia mamuli o kana liana ana, me ka hoopt}kapuka pu aku ia mau dala ma kona inoa ponoi ma kekahi mau hui. "Ua nui kona hilinaiia mai e ka poe kiekie no kona hoopbno ma kana hana, a i ka hala ana o kekahi mau maleahik. ma ia hope mai ua haalele aku la'oia ia .hana a hoomaka āho la e lawelawe oihana ponoi nona iho, a i ka hala ana o jce kahi manawa ])okole loa ma ia hope mai ua holomua joa. kana oihana a ua nui ka puka i'loaa iaia. "1 ka piha ana o na makahiki he iwakalua-kumamawalii o kona ola aua ua kuai iho la oia i kekahi makeke a iia holomua loa kona puka ma ia hana mahope mai, a ma. kona manawa i haalele aku ai ia 'haha ua' loāa iaiā maloko 0 ka banako he hapaha miliona daja. : "Ia manawa ua holo mai la oia t no Nu loka, a.niaanei oia i īioho ai me ka oluolu he ai wale 110 ka hana i kana inau dala o ka huli ana me ka hoohauoli iaia iho, elike me i.-i a kaua e ike aku nei iaia i nei manawa, a o kona- puu nui, elike Ine'ia a'u o ka hoike mua ana aku nei ia oe he kānaka pili'waiwai oia. aole 110 hoi i kahi pili ae nei me na'dala liilii, aia 110 i ka hele o ka pili "a lie mau kaukani, a iloko o na manawa apau ana o ka pili ana aole au i ike iki ua puka oia. ;<.ka, e lilo mau ana, a he mea hauoli wale iho la'no nae ia iaia, me he mea la he liilii ke dala iaia i ka loaa ole o ka minamina iloko ona. _ "He maikai oiaio eia* i ka'u nana aku. o kela ae la nae hoi kona puu a'u e lohe aku la," i pane aku» ai ka makaikiu. "Ae. he kanaka maikai oia, a no'u iho, aole o'u hoihoi i ka launa mau'aku me ia, a ke manao uei au o oe pu 110 paha keka'hi i loaa ilio la ia manao mamuli o ka ike maopoaku la i kona puu. Aolie ka i komo pu ak.u nei kela leaikamahine iloko o kana anaina, ke ike aleu nei hoi au oia, (rirera, kē hele mai nei no ka/hoohoihoi ana mai paha ia kaua. Ke hauoli iho la nae au la i kona hoea ana mai la ianei." Me ka hoihoi o Girera oia hele : ana maj a hui me laua, a i ka ike*ana mai ia laua nei, i mai la: 'Manao mai nei no au eia oJua ianei, pela au i >hele mai la; ia olua i haalele iho ai e a'u' ua aiiwajia hele aku la au mfe ka manao e loaa ana la Koi kahi pono ma ka'u huaka'i, eia nae, ua halāwai mai nei ?u me ka nele, eia nae, ua hoopiha mai nei au i ko'u opu me i.a mea maikai. a he mau hoalpha lehulehu 110 hoi ko'u o ka ai pu ana mai nei ma kekahi papa ahaāina i piha me na meaai 0110 o kēla ame keia ano. "Pehea, ua f>aina iho nei anei olua?" i ninau mai ai ua o Girera. MOKUNA V. ■ Ka Paani Ana na Aoao Elua! > "Laki oe." wahi a Dana i noonoo iho ai, me ka hoike ole 1 ae i kona manao iwaho, "ina aole oe i hoi koke mai'la o ka | hana ana aku la no ia e puehu ai ko mau kaukani dala a holo olohelohe mai oe." Ke ninau la oia iloko iho ona ina no kona puka lāelae mailoko mai e ka paani a laua e ulele aku anā. a aole paha, no ka mea, ua maopopo i ka makaikiu o ka hana a Girera i kono mai ai iaia he hana ia e hoowalewale mai. ana iaia ahiki i kona komo ana aku iloko o ka pilikia, no ka mea, i'a maopopo -iaia o kona hoapaio me ka hana piliwaiwai poka a laua e hoomakaukau; akū ana e paani aku he liana | ia ma Jce. ano aihue e. paheleia mai ai 'oiā ā e lilo holookoa 1 aku ai kana mau dala pili. j Ua ike pu iho oia ia manawa he makemake o'Girera ē I loaa i manawa akea nona e hoolala ai no keia hana apuka a e hoopoino pu mai i ke ola o ka makaikiu, ka kakou koa, |ina no kā hooholoia e hooko aku ii manaō. Ua ike o Gi-

rc-ra i kana mea e liana mai ai, ua pau kana papa hana i ka hoomkailkauia, a ke hana aku nei ka makaikiu me ka makapo. me ka loaa ole lie manawa nona e hoomakaukau ai i kekahi hana maalea a makaala ma kona aono e ku-e aku ai i ke kanaka ana i ike maopopo aku ai ke kau mai la i ka hei maluna o kona alahele no ka pahele ana iaia. Ia manawa noho iho la o Girera ilalo a hoomaka mai la e me ka pinapina'i loa o ke kamailio ana. No kej kahi leele kana mea mua o ke kamailio ana mai he lede i ike | mai iaia maloko o ka hale keaka. He oiaio. ma ke ano o kana mau mea e kamailio.mai ana he ku i ka hoihoi ame ka lealea o na pepeiao ke hoolohe aku, a ke nana aku no hoi me he mea la he kanaj<a oia i kaawale loa aku na manaoino mailoko aku o kona naau. \ I ka pau ana o ka Dana ma ai anā ua hoohalaia kekahi ma'nawa e lakou a ekolu ma ka wala kiaha waina ana, a no ka iho pono ana iho paha hoi o ko kowaluna poe ua hoomahuahua niau loa ia aku ko Gicera kakahele kamailio e paheleia ai 110 ka naau-o kekahi mea holona-i kona mau ano oiaio. eia nae, he hana akamai 110 nei anā ma kona aoao e punihei aku ai ka makaikiu. \ "Heaha aku ana ka kakou hana?" i ninau mai ai o"Girera. •'Aole o'u inakemake e hoi aku e hiamoe koke, he n?akemake au e loaa kekahi manawa hoohauoli ia kakou. Aōle anej e hiki ia kakou ke hele aku ma-kekahi wahi no ka hoohauoli ana ia kakou me kekahi mau lealea, a i ole, ma ka paani t.na no hoi ma kekahi paani kupono a piliwaiwai poka ma kekahi wahi mawaho aku nei o. ke kulanakauhale?" N Aohe o Dana i hoole mai i ka manao o Girera, o kana e makemake ana e hooko aku oia ika manao o ke kanaka i mea nona e ike aku ai i ka hopena o kana niea e hana mai ana. ine kona manaoio oiai lakou, e paani ana i na hana maalea h lakou, me ka ike ole aku o kekahi i ka mea a kekahi e hana mai ana, malia oia ka manawa kupono loa ana e liana aku ai i kana hana maluna o na kanaka. "Aehe o'u nana i ka kakou wah>e hele aku ai!" wahi a ka kakou koa. "aohe o'u maa i ka hele a aumoe mai ko'u !iome mai i ka po, aka lioi, oiai hoi ke makemake mai la olua e hele kakou e papa lealea mua ke ae aku nei au ia ī-ianao o olua no ke koena aku o keia po." "Ihea kakou e hele iku ai la?" i ninau mai ai o Tadafoda. uiai nae, ua maopopo 110 iaia kahi a Girera e alakai aku ia lakou, no ka mea, o laua like ia i ke kaunu ame ka manao hoekahi. " īkekahi o na hokele. E hoolimalima kakou i kekahi rumi a maloko olaila kakou e pepa le'ale'a ai .ina no ke ao 0 nei ; po ua hiki, oia ka mea e pau pono ai ka le'ale'a ana.'' 1 pane mai ai o Dana. rie mau olefl?) hoomaoe wale 110 keia ana, no ka mea. ua ?ke 110 oia.aohe makemake o na kanaka e laweia aku laua ilaila. o kahi mehameha loa ka laua i makemake ai, i ole e' ikeia mai ka laua mau hana a laua i hoolala aiflf e paanaaw !oa ana hoi iloko o ko laua inau noonoo ia manawa. "He hoaloha ko'u a he hamama mau no hoi ka ipuka o kona hale i na manawa apau no ka hookipa ana aku ia kakou." Nee ae la h Tadafoda i ka akaaka a i mai la: "Ae, he hoaloha pilipaa loa. E makemake ana anei oe ia maua e a'akai ia aku a komo iloko o ka halewai, kahi e hoopaaia aku ai o ka poe ona ?" j "lna hoi ha aole o ohia makemake e he)e kakou ilaila. | pehea no hoi oloko o ko'u rumi? He wahi kapu kela; malaila ua hiki ia kakou ke ha.na elike me ko kakou makemake me ka mea ole nana e hoopuoho mai ia kakou, a i makeliiamoe iho no hoi ia'he haule iho 110 hiamoe ke makemake kakou pela." "O, ua nui kau niau hana lokomaikai ia'u. nolaila. e hoole :.?-.ku ana- no nae au i kau noi." wahi a Tadafoda o ka pane ana mai, no ka mea, ua loaa koke iaia ka haili ia manawa ! aohe makemake ka makaiki ue alakai aku ia laua i kahi t hiki ole ai hana mai i kekahi mea e hoopoino j mai ai iaia. j "(), lie noopoo naaupo kena ou! Hele mai. Pehea kou manao e Danaf Ua like anei kou manao me ko ianei?" i | r.innu mai ai o Girera. Mamūli o ka ikaika loa o ka hana ā ka waina iloko o laI kou ia manaWa ua maikai maoli ka lakou mau kamailio ia ! manawa, me he mea la he poe wale i hele ā kamaaina he j mau makahiki mamua aku, ua kamailio lākou me lre mea I la he mau hoaloha lakou i kamaaina loa kekahi i kekahi no ! kekahi mau makahiki lehulehu i hala'aku. Mahope o ka hala ana o kekahi mau minuke ia lakou ma ke kamailio ana hooholo iho la lakou e hele i ka rumi o Girera, a o ka hele like aku la no ia o lakou ekolu. Ma keia manawa a lakou e hele ana he hana maalea 110 na ka makaikiu ka hoike ana mai i kona hauoli ma na ano apau imua o kona mau hoa, elike me ka hana a ka poe i uluhiaia iho e ka waiona. aka nae, ma ka mea t>iaio loa e >makaala mau ana no oia nona iho ia manawa apau a lakou e hele ana. no ka mea, aole oia i ike aku i ka manao o kekahi o na kanaka; matia aiaViloko o kekahi o laua, a i ole. iloko like no paha o ka manao e pepehi mai itfia. o ke ku mai no ia i ka pahi nia kona puuwai. a i ole ia, kiiā mai oia me ka pu a kapalulu ka poka»i kona 1010. Ua maopopo iaia he mau kanaka puuwai eleele laua aelua.a e hana mai ana hoi i kekahi hana karaima i ka manawa ana e makaala ole ai nona iho. o ka ninau wale 110 iloko ona ma ke ano hea la laua e hoomaka mai ai i ka laua hana i hoolala ai e lawe ae i kona ola. lloko o keia kahiohio ona ua lilo ka ikaika n kona manao e makaala lc c a 110 kona palekana i mea hooi aku i kona hookuoo, a no ia kumu ua ano mahiā ae la kona ona, a i ka hala ana ia lakou o kekahi mau haneri kapuai. me kona hakilo niau i ke ano o na kanaka, ike aku la oia i ka nana ae 0 kekahi i kekahi me ke kunou āna o maopopo loa a ka makaikiu e ike'aku an?t e hana mai ana na kanaka i kekahi mea e hoopilikiaia ai oia, me he mea 1a e oielo (>kca mai ana no, "Ua noloj)ono ka kaua mea i hoolala i ai. He pio oia īīa kaua i keia manawa." | Uā hoomau aku la lakoii i'ka hele ana ahiki i ke ku ana i UlO mamua pono mai okekahi hale, he hale na ka kakou koa 1 hoohuoi ai ma kekahi manawa mamua aku. "Eia k\a hale a'u i olelo mua aku nei ia olua a ua hoea mai 1a kakou ia'nei." wahi a Girera o ka hooho ana ae o ke ano o ka olelo a ka mea'kahiohio. "Oia keia?" i ninau aku ai ka Makaikiu Dana. "Ae ; o keia ka hale," x wahi hou a Girera. "E. auhea plua, e noi mua aku ana au ia olua aole kakou I e pili nui loa, no ka meā, he liilii loa ka'u mau wahi dala ine a'u i* nei manawa. Eia hou. e hoomanao pu iho-Olua he kanaka waiwai elike me olua." "Aohe'no o'u maa i ka pili nui," wahi a Girera o ka pane ana aku. I na kanaka i komo nui aku ai iloko o ka hale i mai- la o Girefa: "Aia ko'u rumi maa mau e paani poka ai mā.ka papahele maluna, nia keia mau rtimi malalo nei la ea. he aloalo na maka. aohe ikeia aku ka hele o kekahi poe i nei po o ko kakou loaa pono tfiai no ia a paa ana kakou i ka hopuia. Ma keia rumi no'hoi ea, aoheehoouluhuaia aku na hoaloha i nanēa ko lakou hiamoē e moē mai nei." "Ua pono ia elike me kau e makemake la," i pane aku ai ka kakou koa. O ka pii aku la no ia o ua mau kanaka la h hoea aku la i k apapahele elua, alaila alakai aku la o Girera i kona mau hoa v noloko o ka rumi i hoolakoia me na mea apau e pili ana i ka lealea a. lakou e hoomaka aku anal \a paani ana. I ! He nui na kukui uwila e aa mai ana maloko o ka rumi, ! he mau pakaukau i lako me na mea apau ke kuku mai ana/ : a ia Girera i kaomi aku ai i ke pihi uwila, oili mai ana ke-1

kahi kauwa paele a ku ana, a oiai d Da»ia e nana aku ,• , . ke kanwa paele o l<a oili ana niai 1110 ka hakilo . ; . ; ine kona mau maka kilo, ike aku la (»ia i ka maalea anu k, ; akamai lua ole o na mea i lioolalaia. «ilaila nooih..» • l , ! J ' .-ia ia manawa no ia liale 11. oka ka Uirera oka hoi ;ri lS ;• ; j e hoomakaukau no ka hookomo ana .aku iaia, kana 1; ... : i!i ko o ke pahelb. j lluna oke pakaukau ana e ike aku ana e muu mai a-.u , ; ! nahu kika. me na omole lama like ole. me na papa k r io kela ame keia ano. he mau mea i hoomakaukau nni a , ino ka hana a o ka ulele wale aku no ka hana i koe. < » , , ; Dana hoomaka koke aku la 110 ia e kuai i kekahi 111:111 , ! 110 ka pii ana, a kaohi e ia mai nae e Girera i ka i an. : | "E, uhea oe. eka hoaloha. e hoomanawanui i|<i h< it ; , Ika pana leafea ana a mahope aku. e kamau Vahi . waina nuwKkakou, alaila kohu ka lealea ame ka paai.i vl -,,, aku." i Ma keia ano hana a Girera e imi mai 1 ka j.. ko lakou aoao ahiki i ka loaa ana o ka manawa kuj.., l,ikau e hana. mai ai ika liaua e poiuo ai ka niakaikni. , nae, iloko o ia mau hana apau a lakou e hoolala 111 ,• . , ; aole 110. i noho. makapo wale ka makaikiu. No ka aneane paha e hala kahapalua hora o ka ho«-i ana o ka paani komo mai ke kanaka lawelawe t,|, , K . i rumi a hawanawana mai la ia (_jirera. Kunahihi ae la i.,. hejphelena ia manawa, aka nae, ua pane aku la iin : L ana aku : , "Ua pono, hookomo mai īa laua iloko nei, alail.i , . mai la e nana i ka kakou koa a i mai la: "No ka maa mau no i ko'u ano he elua o ko u niau r, lolia aia mawaho a e komo mai ana, he mea hooululina 1,: i ka uoonoo ko laua komo mai a he mea hookunana ka holopono o ka kaua paani ana, aka oiai hoi he mau h. , loha wale no laua. aole no hoi paha oe e ku-e mai an,. , laua komo pu ana mai e papa lealea pu me kaua." "Heaha hoi auanei ka mea keakea aku ia laua. ae ak.; laua e komo mai. O ka nui mai o ka poe paani pu •.,! oi aku o ka lealea." i pane aku ai o. Dana. O keia ae la ka k,a Makaikiu Dana o ka pane ana . j. ke ike pu iho la no nae oia i ka hoohaikiia mai <> ka ir nawa kupono loa nona e pakele aku ai mai kela p«:u., |f.(e hookahi wale no oia ahe lehulehu kela poe, a 1:1:, , ka h.ana mai o lakou i ka mea nona e poino ai. peliea a la oia e pakele ai, aka ua ike 110 oia i kana mea e liana ai ■, kona palekana. o ke komo hou ana mai la o kela mau kanaka elua alima lakou fa ma kela aoao a hookahi.wale n«» t>la kona aoao ia manawa. ke huipu ine ke kanaka nana e ma!.. ma i ua hale la, he kanaka a ka makaikiu e nana akn a :,i oia pu no kekahi o kela pohai i hoololi ano-e ae i kona ni.u; ano oiaio, a ia manaw# i ala ae ai kekahi ninau ilok.» una "Keaha ana la ka hana a kela poe e hana mai ana niaiua.i o'u. Ua holopono maoli ka lakou hoolala ana i ka lakmi apana hana 110 ka manao e hoopoino mai i kuu ola. ak.i pehea ana la lakou e hoomaka mai ai i ka lakou hana ana. Ua hookipaia mai la na kanaka elua iloko o ka luini. iir mau helehelena hoiJioi wale no ko laua <5 ia kom«» aun ni.a. me he mea la mamuli paha oko laua ike ana ika h«>l<>|»« .:?■ ■ o na mea i hoolalaia no ka paa o ka makaikiu; a hala p.iiia he miuuke o ia komo ana mai a laua haka pono mai la maka o kekalii o laua maluna o ka kakou koa nie lie nu. la i ka ka makaikiii 11001100 iho e olelo iho ana palia ili»k. ■ (•na: "A. ike oe e kena makaikiu i ko paa ame ko make ia ina kou i nei manawa hope!" "Ea. e Girera, pehea i loaa ai-kela kanaka ia oe .1 la .\t mai iaia ianei?" la manawa nana aku a nana mai na kanaka ia lakou il: • "'Heaha kou.nianap.ma ia ninau ana mai la au. Ua ike iiun (<e i keia k&haka oia ka mea mao])opo ia'u, a heaha ih<. .. kau mea o ka ninau ana me he mea la aolie oe i ike inu.i iaia?" "Alaila e kapa aku ana anei oe i kela kanaka he in.iii hini nau?" "A pehea la ka au e kaj)a aku ai iaia?" wahi a Gireia. • ka pane ana aleu me ka minoaka. "Ua maopopo no nae oia ia oe?" No keia ninau aka lua ona kanaka oke komo ana mai u,, hoohuikauia ae la ko Girera noonoo ia nianawa. n.'l,ii!;i aoJe oia i pane aku i kana ninau. - "Ea, e Girera, e pane mai oe i ninau; ua maopi'pn < kela kanaka'ia oe la?" "Aolie au i maopopo i kona mau aoao apau, koii.i a:■■■ ame kana hana, koe wale 110 ma keia po wale iho la n<> l;< •'halawai ana me ia a noi aku nei iaia e liele mai i ka ln < īei e |>aj)a lealea ai a ua hooko mai no hui oia i ka'u nA i ke aha la kau i makemake ai iaia?" Aohe pane koke mai o ke kanaka. Ma keia nianau.i .. pau a Girera ame ke kanaka hou o ke komo ana mai <> 1 .« kamailio ana. ua noho hamau loa ka kakou koa. he lieK-l" lena nae kona e hoike mai ana ua hoohuoiia oia he inaka'.k n "Alaila aole i'o 110 oe i ike maopopo iaia la?" walii < ninau hou a ke kanaka. "Ua ha'i aku nei hoi au.ia oe pela mamua, aole au i n; > popo'iaia, "a*ma keia po wale iho la 110 kou halawai a: 1.1 1 ia?" "Oia ka'u i hoike iiuia aku nei,' .wahi a Girera. "Nawai i hoolauna mai iaiaja oe?" "Makena no ka hoi ua mea he.ninau au. Aohe mea I;.' i holauna mai ia'll. na maua 110 i lioolauna ia maua : Ma ke ano uiia uale no nae ko maua halawai ana. Aai'' ■ ue. ua olelo mua aku nei.au ia oe he malihini keia īu'u. n laila. ina he manao kekahi ou noua e pono 110 oe e hoakai niai." "O. e hoakaka aku ana au. oia keia he hoahewa k<'u : ■\-eia kanaka au o ka lawe ana m'ai." "No ke kumu hea?" "O. he kiu oia i hounaia mai e hoohalua ia kakmi. M < hope oia heie aku e hoike i ka olhana makai ke malaiua 1 1 oe i kekahi hale piliwaiwai. He kiu oia na ka oihana inkakiu. pela ko'u niānao, a, ina oia ka mea oiaio e pap.i]' ; j:.u ana kakou i ka j)aa ia ianei. O keia iho lai anei ke 1 oke kanaka ane hookipa mai ai i keia hale? E ninau ' iaia, eia nae, ke ike e aku nei no au ina-110 110 ka 111:-. aku iaia e hoole mai ana 110 oia aole oia he kiu. E h"«'ku - 'eoke aku iaia mai nei aku me ka hoohakalia ole." Ua nui keia mau olelo a ka Makaikiu Dana e Inhe akana. aka. heaha la ia mau olel'o i kona 11001100 oiai na 1naka- appu e nana pono mai ana iaia. a i ke kuu ana ii • ka ke kanaka kamailio ana. huli mai la o (iirera e nan , Dana a ninau mai la: "Ea. e Dana. heaha kau pane no keia mau olelo a ia: < ina he mau olelo hoopunipuni a hoomaka'uka'u waie keia a ianei ia oe kapa koke ae oe iaia he kanaka lioopu: puni ino. Nou ia kuleana e kapa ae ai iaia pela, no ka ui* he 111 au olele ino a ikaika maoli kana o ke kaniailio ana ir ' nei nou." "Eia wale 110 ka'u, e hookuu mai oe ia'u e h<»i. kv ■ mai nae. no ka mea. o oe ka mea nana au i kono ae e hele mai ianei. aole o nei mau kanaka komohewa. .\" ( lelo hoino a kela kanakā ia'u. ke manao nei au aohe kup 1 no ma ko'u aoao e pane aku ai, ua Uke ka pane ana akn iaia me ke kamailio ana aku i kekahi ilio aeahaukae." "Alia au e ae aku ikau noi, 110 keia kumu, ina ua oiai'" na kumuhoopii a i ala nou, alaila, ua hana mai oe ia'u i ka 4,ana ap^ihi.' "Ma ke ano hea auanei au i hana aku ai i ke apuhi ia oe?"' (Aole i p2.vu\