Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 32, 8 August 1919 — Page 7

Page PDF (1.28 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KANAWAI 239

 

(B.H. Heli 159)

 

            HE KANAWAI NO KE KUKULU ANA I MAU ALANUI MALOKO O NA HOME HOOKUONOONO O ANAHOLA, KALANA O KAUAI, MA KA HANA ANA I HAAWINA MA KE ANO HE HAAWI MUA M@ILOKO AE O NA LOAA LAUA O KE TERITORE O HAWAII, A OIA MEA E HOIHOI HOUIA AKU MAILOKO AE O NA LOAA O NA AIKA AUPUNI I KUAIIA MALOKO O KE KALANA O KAUAI.

 

Haeholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

 

            PAUKU 1. O ka heluna o ekolu tausani dala ($3,000.00), a i @@ elike ka nui me ka niea i makemakeia, ma keia ke hookaawa-@@ nei e akuia aku mailoko ae o na dala iloko o ka waihona @@@@ o ke Teritore o Hawaii, aole i hookaawale mua ia, no @@ kalii pohaku ana i ke alanui maloko o na apana home hoo@@@@@@@ o Anahola maluna o ka MOkupuni o Kauai, elike me @@ @ hoomoe ia i keia manawa, eliia, a hoonohoia elike me keia @@@@@ iho nei:

 

            No ke alanu o Anahola e hoomaka ana i ka hui ana o ke alanui @@ e holo ana ilalo maloko o na home hookuonoono o Anahola @@@ na aina aupuni a hiki i ka uwapo o Anahola, Mokupuni o @@@@@.

 

            PAUKU 2. O ka heluna o ekolu tausani dala ($3,000.00) i ole@@@@@ na keia ke hookaawaleia nei e hooliloa no maluna o na ki@@@ i hoopukaia e ka lunahooia i hookahuia maluna o na bila i @@@pukaia e ke komisina o na aina aupuni, iaia ka hoomalu ana o ke kukuli ana o ke alanui i oleloia; aka nae, ua hiki i ke komi@@ o na aina aupuni ehana aelika no ke kukulu ana i ke alanui u oleloia me ke Kalana o Kauai, malalo o na hoakaka o ke Kanawai 6 o na Kanawai o ke Kau Kuikawa o 1918, aka, ma na @@ apau aole e hana aelike no kekahi heluna i oi aku mamua o ka heluna o ekolu tausani dala ($3,000.00) no ke alanui i kuhikuiliia maloko o ka Pauku I o keia Kanawai.

 

            PAUKU 3. O ka heluna i hookaawaleia o ekolu tausani dala ($3,000.00). a i ole, elike ka nui me ka heluna e hooliloia aku ana e uku hou ia aku no iloko o ka waihona laula o ke Teritore mai na loaa o ke kuaiia ana o na aina aupuni maluna o ka Mokupuni a me Kalana o Kauai.

 

            PAUKU 5. E mana keia, Kanawai i kona ponoia ana.

 

            Aponoia i keia la 30 o Aperila, A.D. 1919.

 

                                                                        C.J. McCARTHY,

                                                            Kiaaina i ke Teritore o Hawaii.

 

KANAWAI 240

 

(B.S. Helu 173)

 

            HE KANAWAI E HOOMAOPOPO ANA NO KA HO@@OI HOU ANA AKI I KA HUI HANAI HOEOHOLONA O HALEAKALA NO NA HOOLILO I UKUIA I 1917 NO NA MEA E PILI ANA I KA MA'I LUKU I NA HOLOHOLONA.

 

Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

 

            PAUKU 1. O ka heluna o elua haneri me iwakalua-kumamalua dala me kanakolu-kumamakahi keneka ($227.31), ma keia ke hookaawaleia nei mailoko ae o na dala i loko o ka waihona puuku aole i hookaawale mea ia no kekahi mea, no ka hoihoi ana aku i ka Hui Hanai Holoholona o Haleakala no na uku i haawiia i na kiai hoomalu malano o ka mana o ka papa moisina mahiai ame ululaau ai kulike me ke Kanawai 162 o ka Kanawai o ke Kau o 1917, no ka hoomalu ana, hoopau ana ame ka anai ana i ka Hui Hanai Holoholna o Haleakala.

 

            PAUKU 3 E mana no keia Kanawai i kona aponoia ana

 

            Aponoia i kea la 30 o Aperila, A.D 1919.

                                                                       

                                                                        C.J. McCARTHY,

                                                            Kiaaina i ke Teritore o Hawaii.

 

KANAWAI 241

 

(B.S. Helo 43)

 

            HE KANAWAI E HOOLOLI ANA I KA MOKINA 112 O NA KANAWAI I HOOPONOPONOIA O HAWAII, 1915, ELIKE ME IA I HOOLOHA MAKA HOOLOLI ANA I NA PAUKU 1793 AME 1809 O IA MOKUNA, E PILI ANA I KA WEHE IA ANA AME AK HOOMAIKAI ANA O NA ALANUI A I OLE, E KU ANA MALOKO, O KA APANA O HONOLULU, KULANAKAIHALE AME KALANA O HONOLULU, A E PAKUI AKU ANA I MAU PAUKU HOU HA MOKUNA A E IKEIA O NA PAUKU 1793A AME 1793B PAKAHI.

 

Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

 

            PAUKU 1. O KA PAUKU 1793 o ka Mokuna 112 na Kanawai  o Hawaii Hooponoponoia o Hawaii, 1915, elike ma ia i hoolo@@, ma keia ke hoololi hou ia nei i heluhelu ai penei:

           

            "Pauku 1793 Ke ano. I kela ame keia manawa a ka papa o na lunakiai o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu e manao ai he mea pono e kukulu. wehe, hooloihi, hooakea, a i ole. hoololi i kekahi alanui, alaololi, a i ole alaloa e ae iloko o ka apana o Honolulu a i ole, e hoiliwai, halii, hana pohaku no ka aoao, a i ole, halii pohaku iliili, a i ole, e hoomaemae ma kekahi ano e ae i ka holookoa, a i ole, i kekahi hapa o kekahi alanui aupuni e ku ana, alaoli, a i ole, i kekahi alaloa e ae iloko o ka apana o Honolulu, e hui pu ana me ka kukulu ana i mau paipu lawe wai ua, a i ole, ma kekahi ano e ae e hoohana hou ia mea a oi aku mamua o ka malama ana ame ka hoomaemae ana ia mea, oia mau hana hou, a i ole, hoomaukai hou e hanaia malalo o na hoakaka o ka Pauku 1793 ahiki i 1813, i hui pu ia, o keia Mokuna; a o ka lilo o ia mea, i hui pu ia me ka lilo o ke kuai ana i kekahi aina hou no ia mea, e hookauia aku no maluna o ka aina i hoopomaikaiia ma ia ano in a paha ma ke ana o mua, a i ole. mamuli paha o ka aina maloko o ka apana i hoohana hou ia; a ua hiki i ke kulanakauhale ame kalana e hoopuka a e kuai i mau bona no ka hoomaopopo ana i mau waihona no ia mau hana hou, a oia mau bona e hoopaaia mamuli oia mau auhau ma ke ano he waiwai hoopaaoa maluna o na aina i auhauia; a no ia mea ma keia ke hookauia aku nei ka mana maluna o ka papa o na lunakiai a ke hoomanaia aku nei, e kukuli, hoomaopopo a e hoohana aku i ka hana hou mamua, a i ole, iliko oia apana; oia mau mea apau elike me na hoakaka a na pauku 1793 hiki i 1913, hui pu ia, o keia mokuna."

 

            PAUKU 2. Ma keia ke paku'iia aku nei he mau pauku hou i ka Mokuna 112 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii 1915, me ia i hooloiia, a e ikeia ma ke ano o na Pauku 1793A ame 1793B pakalii, e heluhelu ana pener:

           

            "Pauku 1793A. I kela ame keia manawa o kekahi aina aupuni, a i ole, o kekahi aina i hookuuia a ke kanawai aole e auhauia o ke ano i hoakakaia maloko o keia Kanawai, a i ole, i hookuuia e ke Kanawai mai ka uku ana i an auhau waiwaipaa, e lilo ai i hapa no kekahi apana o na hana hou, a i ole, e huli ana i kekahi alanui, alaololi, a i ole, alaloa e ae e hoohamamaia aku ana, a i ole, e hana hou ia aku ana, a, in a e on a ia ana e kekahi mea, a i ole, aole i hookuuia mai ia auhau mai, e lilo ana i mea auhauia, ua hiki i ka papa, me ka nana ole, me ka auhau ole ia oia aina aupuni, a i ole, aina i hookuuia mai ka uku ana i kekahi hapa o na lilo no ia mau hana hou, ma o kekahi kanawai laula i kupono a  e uku no ia mau hana hou mai no loaa laula mai i ka hapa o ka hoolilo oia mea i lilo i mea auhauia in a aole keia: a no na mea e pili ana in a hana hou i manaoia ma kahi o ka hapa o na hoolilo ma ia ano e auamoia ana e ke kulanakauhale me kalana, ua loaa no i ka papa ka pono like e apono, a i ole, e ku-e me he mea la o ke kulana kauhale ame kalana he mea on a kuawaho no ka aina aupuni, a i ole, hookuuia paha i komo ma na ninau oia ano. A. no na hoolilo oia ano no na aina aupuni ame na aina i hookuuia, ua loaa i ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu ka mana e uku aku mailoko ae o na loaa  i ke Teritore ma o na haawina i hookaawaleia i kela ame keia manawa o ke ahaolelo o ke Teritore o Hawaii o kanalima pakeneka (50%) o na auhau i kau ia aku maluna o na oihana hoomana, kokua, kuikawa, hoonaauao ame na ahahui o na hana lokomaikai e ae, a i ole, hui, i lilo i hapano kekahi wahi e huli ana ia alanui a ua hookuuia e ke kanawai mai ka uku ana i na auhau waiwaipaa ame na auhau oia ano; a ua loaa ia kulanakauhale ame kalana i oleloia ke kuleana e hoihoi hou ia aku no ka heluna piha o na auhau i hookauia aku maluna on a aina aupuni i lilo i hapa no kekahi apana hana hou, a i ole, no mua paha o kahi e huli ana i ke alanui, a oia mau aina aupuni e paaia ana ma ke ano he mau kuleana no Amerika Huipuia, a i ole, no ke Teritore o Hawaii, a aole i hookaawalia no na kula i malamaia e ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu, a i ole, mau paka paha no ke kulanakauhale, a i ole, no na hooakea alanui ana, a i ole, huli ana paha ike alanui; aka nae no ke kula a'o kumu kula kiekie o Hawaii; Paka o Kapiolani, ame na papa o Waikiki i kukuluia e ka Pauku 1869, o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii, 1915, elike me ia i hoololiia ua hiki i ke kulanakauhale ame kalana ohi a pau pono no na auhau no na hana hou. Aole kekahi mea maloko nei e manaoia e ku-e ana i kekahi o na pono o ke Teritore e hoihoi hou ia mai e Amerika Huipuia no na auhau i aumoia maloko nei e ke Teritore, aka, o ka mea hope e lilo no i mea mahope o na pono o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu maluna oia mau auhau i laweia pela."

 

            "Pauku 1793B. E uku aku no ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu mailoko ae o na loaa laula, i hui pu ia me kekahi waihona no na hana hou, na hoolilo a pau o na hana enekinia, na lilo like ole ame ka nana ana, e uku pu no hoi i na lilo i kau mai no na hana alanui e huli ana, a i ole, no mua o na alanui e pili mau ana, a i ole,  e ae ana, a i ole, no kela wahi e hui ai na alanui elua, a i ole hookahi hapa o kahi ma o ka hui ana o na alanui elua a e hookaawale hou mailoko ae i na loaa laula i kekahi heluna dala i like me 33 1/3 pakeneka o ka lilo a pau o ka hanahou. (e lawe ana i ko na enekinia, na lilo liilii ame ka nana ana ame na lilo o na pohaku o ka aoao), maluna o na alanui nui,  a i ole, laula paha, elike me ia e hoakakaia aku ana ma keia hope aku, a ma'una o na alanui e ae apau, a i ole, alaloa paha, koe wale no ma na wahi i hanaia mamuli o ke kauoha a ka Pauku 1797. O ke alanui nui, a i ole, alahele laula ma ka manao o keia kanawai oia no kela ame keia alanui, a i ole alaloa e hoohanamau, ia ana e na poe hele lehulehu, a i ole, e lilo ana i wahi e hui ai kekahi mau alanui mai kekahi waki a i kekahi wahi, a i ole, na mahele like ole o Honolulu."

 

            "A eia hou no hoi, ua hiki i ka papa o na lunakiai i ko lakou i ke ana he kupono, a he mea, e hoopomaikai ana a e hoopakele ana i ke kulanakauhale ame kalana mai no hoopii poho mai mamuli o na wai mana ili, ua hiki e hoomaopopo no ka hoiliili ana ame ka lawe ana i na wai i ka manawa ino mamuli o kekahi mau lawelawe ana i kuokoa ae mai na hana hou o na apana, a i ole no na wahi paha e huli ana i na alanui. a i ole, e hoolilo ia mau hana i mau hapa no ia mau lawelawe ana. a e uku no ka mea holookoa. a i ole. o kekahi hapa paha o na lilo oia mea mai na loaa laula mai. i hui pu ia me na mea e pili ana i na hana hou oia apana. A I ole. No kekahi hana pili alanui ua hiki e auhau aku i kekahi hapa oia apana i hana hou ia, a i ole. alanui e huli ana ia wahi paha, elike me na pomaikai e loaa ana mai ia mea mai a elikeme na hoakaka no ka auhau ana no na hana hou laula. Ua lilo no hoi i hana ku i ke kanawai na ke Kulanakauhale ame Kalaua o Honolulu e lawe a e uku aku mailoko ae o na loaa laula i na lilo apau. A i ole. o kekahi hapa no ke kuai ana i na aina hou i makemakeia no na hana hou oia ano."

 

            "A e hoomapopo hou ia no hoi aole kekahi mea aloko nei e papa ana i ke kulanakauhale ame kalana, ma o kona mau luna pololei la, mai ke koi ana aku i na poe ona aina e huli ana ia mau wahi hana hou e uku aku no ke kukulu ana, malama ana ame ka hana hou ana i na alaheleaoao ame na pohaku aoao mamua o ka aina e huli ana i ke alanui malalo o kekahi kanawai, a i ole, kauoha e ku nei, a i ole, e hana ia aku ana paha ma keia mua aku,:

 

            PAUKU 3. O ka Pauku 1809 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii, 1915, ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai penei:

 

            "Pauku 1809. Na bona no na hana hou hooipanaia. Ina e kohoia ana e uku apau, a i ole, o kekahi hapa paha oia auhau kuikawa ana ma ka uku liilii, o ka heluna i makemake kokeia no ka uku ana aku i na dala o ka aelike no ia hanahou, a i ole, o na uku liilii ana no ia mea i kela ame keia manawa elike me ko lakou hoea ana mai i ka manawa uku ua hiki no e haawi mua ia aku mailiki ae o na waihona e loaa ana iliki o ka waihona laula a i ole, o ka waihona o na hana hou paa mau, aka nae elike me ka loaa koke ana mau o na heluna i makemakeia a e uku hou ia mai in a ua haawiia mamuli o ka hoopukaia ana o na bona nui kupono o ka apana i hana hou a o ke kulanakauhalue ame kalana o Honolulu i mea e loaa ai na heluna i makemakeia. Oia mau bona elike me ka mea e hooholoia ana e a lunakiai, e kau maluna olaila ka inoa o ka apana i hoomaikaiia a i ole, apana i hana hou ia, a e ukuia aku i ka mea e paa ana iloko o na makahiki loihi kupono i mea e hoopauia ai na uku e ku ana i hooholoiia elike me ka hoakaka a na Pauku 1793-1813, a e hiki no e kaheaia aku elike me na mea e hoakakaia aku ana ma keia hope aku. O na bona o kela ame keia hoopuka ana e kauia na helu neepapa, a e hana ia kona nui, aole e oi aku mamua o hookahi tausani dala pakahi, elike me ka mea e hooholoia ana e na lunakiai, a e kau ana i ke ana ukupanee aole e oi aku mamua o eono pakeneka o ka makahiki, e uku'ia ma ka hapa makahiki, elike me ka hooholo ana a na lunakiai."

 

            "Oia mau bona e hookoia e ka puuku a e hoopukaia elike a malalo o ka mana ame ke koi o na olelo hooholo a na lunakiai. On a bona i oleloia e kakauinoia e ka meia a e hooia ia e ke kakaulelo ame ka sila o ke kulanakauhale ame kalana,. O na apana pepa ukupanee e paa no i ka inoa o ka pauku o ke kalana i pa'iia, a i ole i kakauia i kulike ma kona inoa kakaulimaia e ia. E malama no ka puuku i kekahi moolelo oia mau bona maloko o kekahi buke kupono i malamaia no ia mea. Oia mau bona e uku ia wale no mailoko ae o na dala i ohiia mamuli o na auhau i hanaia no na hana hou no lakou i hoopukaia ai a o ke kulanakauhale ame kalana aole e hoopaa aku no ka uku ana i kekahi bona o hoopukaia malalo o na hoakaka a na Pauku 1793-1813; aka nae, ua hiki no e ukuia aku na ukupanee e ka papa mailoko ae o na dala e loaa ana iloko o ka waihona laula.

 

            " O na dala apau i ohiia mamuli o na auhau ame ka ukupanee no kekahi hana hpu mahope mai o ka hoopukaia ana o kekahi mau bona e malamaia e ka puuku o ke kulanakauhale ame kalana maloko o kekahi waiuhona kuikawa a e hoohania no ka uku wale ana no i na ukupanee ame ke kumu o na bona i hoopukaia no ia hana hou ahiki i ka hookaaia ana apau oia mau bona/" Ina e koe ana kekahi heluna dala maloko o kekahi waihona kuikawa oia ano mahope o ka ukuia ana o na bona i kakiia maluna oia waihona e waihona aku no a e lilo i hapa no ka waihona laula o ke kulanakauhale ame kalana.

 

            " O ke kumu ame ka ukupanee oia mau bona e ukuia aku nomaloko o ke keena o ka puuku o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu a ua hiki no hai e ukuia aku ma ke keena o kekahi banako, a i ole, waihona hoahu o kekahi ahahui, a i ole, ma kekahi wahi okoa aku elike me ka mea e hooholoia ana e na lunakiai. Ma na mea apau e hoike mai ka bona ame ka pepa ukupanee i kahi, a i ole, mau wahi e ukuia ai. Ina ua hanaia kekahi mau bona e ukuia ma kekahi wahi e ae mawaho o Honolulu, na ka puuku e hoonua aku i na dala kupono no ka uku ana i ka ukupanee ame ke kumu i ka hiki ana mai o ka mahawa oia mau bona, me ka uku hoouna ana, i kahi i hoikeia maloko, e hooia mua ana iaia iho o ua wahi la e lawelawe oihana ana no.

 

            "O na bona i hoopukaia pela ua hiki no e hoohanaia e na lunakiai'i ka heluna waiwaiio i ka manawa o ka lawe hopeia ana o ka aelike no ka uku ana apau, a i ole, i kekahi hapa paha i ka uku i aelikeia o kekahi hanahou i hanaia ana na bona pela, ia manawa e kuaiia lakou i ka mea koho keikei loa, a i ole, poe koho kiekie loa no ia mau mea mahope o ka hoolaha akeaia ana no ke kohoia mai no kekahi manawa aole e emi iho malalo o hookahi manawa o ka pula no elua mau pule nee like maloko o ke Kulanakauhele ame Kalana o Honolulu, a o na mea e loaa mai ana no ia kuaiia ana e hoihoiia aku pepa; aka nae, ma kahi oke kuai i hoolahaia a ua hokoia, mahope aku, ua hiki i ka papa e hoomana aku i ka puuku ma kekahi olelo hooholilo aku i ka heluna papu, a i ole, o kekahi hapa paha o ke koena oia hoopukaia ana na ke koho kiekie loa e loaa mai ana i kekahi mea, a i ole, mau mea paha, hui, a i ole, ahahui i hoohuiia, ma kekahi kuai kuikawa. Ina aole e loaa ana ka mea nana e kuai mai ia mau bona e hoohana ana i kekahi waihona kupono i hoolilo ole ia."

 

            PAUKU 4. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.

           

            Aponoia i keia la 2 o Mei, A.D. 1919.

 

                                                                        C.J. McCARTHY,

                                                            Kiaaina i ke Teritore o Hawaii.

 

KANAWAI 242

 

            HE KANAWAI E HOOKAAWALE ANA I HAAWINA NO KA UKU ANA IA DR. A.K. HANCHETT NO NA HANA I HANAIA E IA NO KE TERITORE O HAWAII MA KE ANO HE MEA NANA I KA MEMAE A MA KE ANO HE LUNA LAPAAU NO KE KIAI ANA I KA WAI O NUUANU.

 

E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

 

            PAUKU 1. O ka heluna o elima haneri me iwakalua-kumamalua dala ($522.00) ma keia ke hookaawaleia nei mailoko ae o na dala iloko o k waihona puuku o ke Teritore aole i hookaawale mua ia no ka uku ana ia Dr. A. K. Hanchett no na lawelawe oihana ana i haawiia e ia ma ke ano he luna nana ame ka luna lapaau no ke kiai ana i ka wai o Nuuanu iloko o ka manawa o Okatoba 13, 1917, ahiki i Ianuari 31, 1918.

 

            PAUKU 2. E mana keia Kanawai mai a mahope aku o ka la o kona aponoia ana.

           

            Aponoia i keia la 8 o Mei, A.D. 1919

 

                                                                        C.J. McCARTHY,

                                                            Kiaaina i ke Teritore o Hawaii.

 

HANA NANO

 

            Ia oe e ke koa Kawalia opio Solomuua Hanohano; Aloha nui me ka mahiahia:-E oluolu mai kou ahonui, iua e loaa aua he wahi runi kaawale no la'u haina o ka nane a ke keiki o na pali-hauliuli o ke Koolau, maluna o ke kino lahilahi o ka kana milimili ahonui, ka Nupepa Kuokoa, nana ia e aha'

i mama aku ma na kaiaulu aloha o Hawaii nei, ka name hoi nana e hoopuhili nei na loea huli nane keia au holomua, eia iho ke kukulu ana o ua nane nei.

           

            He Kama i hanauia i Kahikiku, i Kahikimoe, ka-ia i koko a paa, kauia ma ka paia lewalewa oKooni liilii, he laau mo kona elemu he pohaku ma kona opu.

 

            Eia ka haina a ke kiu wahine o ka Hema, (Hoomua Akua) na ano hoomama like ole. Eia ka wehewehe ana.

           

            He oiaia he hoomana kou e Hawaii aloha, i na la i hui aku la, eia nae ua pau, ua popoia a kau ma ka paia, aole oia ike hau ia i keia au naauao.

 

            O ka hoomana au e Hawaii aloha e malama nei, o ia keia; lewalewa o Keoni liilii, ua hala ka hoomana Akua oiaia ma na kaialu aloha ou e Hawaii. He laau ma kona elemu he oiaia aia ma na halepula e hoomanaia nei ke Akua oiaia, ua hanaia me na noho like ole kahi e noho ai na hoahanau @@@ ko lakou kahunapule, loaa iho la ka'u laau ma ka elemu.

 

            He pohaku ma kona Opu, eia iho ka nioi wela a ke kiu wahine oka Hema he (dala) hoi, in a aole ke dala aole e noho na kahunapula, aole lakou e ola ana ke uku mau ia nei me ka kenikeni ma ike kamaaina kakou ia mea he lulu mau na halepula i keia mea he kenikeni, o ia hoi (10) keneka he @@ nikeni ia pii aku iluna, a emi mai paha ilalo.

 

            Me neia mau haina ame keia mau wehewehe ana, ua eha aku la oe e ka boy o na pali hauliuli o ke Koolau, in a no hoi ua hu hewa ke Kinau, hoolei iho i ke eke opala.

 

            Me oe e ka Lunahooponopono ko'u mahalo nui ame kou mau keiki limahei o ka papa'i. Owau iho no me ka haahaa.

 

            KAIKAMAHINE O KA HEMA,

Waianae, Oahu

 

            A ole i eha mai la o Keoni Liilii no ka mea, he iki ulu no Kanekina, nana e kaa ke kahuna maika; a he keiki hao kila makeneki, haalulu ka honua paa. Eia iho no ua wahi eu nei o ke Koolau ke hoekepue malie ae la imua o ke alo, huli houia mai! @@

 

HAINA NANE.

 

            E ke Kilohana Pookela o ka lahui Hawaii; Aloha oe a nui loa: E oluolu mai oe i kawahi kaawale, o kou keena hookipa no'u ia rumi, no ka'u haina o ka nane a ke Keiki o Koolau.

 

            He kana ka'u i hanauia i Kahiki-ke i Kahiki-moe, popoia a kau ma ka paia, lewalewa o Keoni Liilii; he laau ma kona elemu, he pohaku ma kona opu, eia ka ninau a ua keiki nei, owai ka inoa o kuu Kame i hanauia.

 

            Haina, Pu. O ka laau ma kona elemu, o ia ohope o ka pu, o ka waha, o ia ka opu, o ka pohaku o ia no ka poka, he kuaiia o Keoni liilii me ke kenikeni, ke hele oe ma na halekuai e ku nei ma Honolulu kaona no ke kenikeni a he mau dala.

 

            @@ hauaia ka pu ma na aina e, a laweia ma i Hawaii nei.

           

            O kau haina keia me ko oaa pono i ke Ilikini alualu kao o Puuokamaoa.

 

            Me ke kapena opoia ko'u aloha a nui, ame na keiki o kou papapa'i.

 

HAUANU O HAAO

                                                                                                Kau, Iulai 26, 1919.

 

            Ua poho wale mai la kou manaolana ua hu aku la kau poka ma ka puapua o ka manu. Hoopiha hou @@ ka pu i ka poka, malia o ka hana ana mai ia e wi ai ka niho o ke kolohe, huli hou ia mai!

 

HULA NO SOLOMAN HANOHANO

Kaulana mai ne o Solonona,

Kainoa hanohano puni o Hawaii.

He nani Hawaii ua ike ia,

Nupepa Kukoa kau i ka hano.

Hanohano Solomona kau mai iluna,

Pili paa e ka hana me oe ia.

Hoike ae oe i ke akea,

I ka nani o ka Pua Poni Moi.

Poni ia ka manao me Hawaii,

Pili paa ke aloha me na lani.

Ku mai Solomona me ka hieihe,

He ui ninau ia Nakila.

E uleu kauka e pono ai,

I loaa ka makana mailuna mai.

O ka pine kaimaua kau umauma,

E anapa e kau nei puni Hawaii.

Kapaia keleawe e hulali ana,

Ki moena weleweka ka moena ia.

I mua kaua lanakila,

Ke Akua mana loa kou kokua.

Hea aku no wau e o mai oe,

E o Solomona Hanohano i kou inoa.

            Hakuia e Mrs. Mary Nobuis,

 

OLELO HOOLAHA

 

            Mamuli oka haalele kumu ole ana @@@i o kuu wahine mare Mrs. Nancy Samuel M. Maialoha ia'u kana kane, ma keia ke papa a ke hookapu loa aku nei au i na mea apau, aole e hoaia wale i kuu wahine mare i oleloia ma ko'u inoa, me ka loaa ole he kauoha mai ia'u aku. O ka mea e hooko ole ana i keia kauoha e ili aku no na poho maluna on a.

            SAMUEL MALA MAIALOHA,

            Wailuku. Maui, Iulai, 31, 1919. 6360-Aug. 8, 15, 22.