Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 32, 8 August 1919 — KAROLINA METTI Ka Makaikiu Wahine Hoopahaohao a i ole O Dude Dana, Ke Ahikanana Mahope o ka Meheu o ka Poe Hana Dala Apuka. [ARTICLE]

KAROLINA METTI Ka Makaikiu Wahine Hoopahaohao a i ole O Dude Dana, Ke Ahikanana Mahope o ka Meheu o ka Poe Hana Dala Apuka.

Ja ke ano hoi ua hoike mai ioe ia oe iha hekeonimana n . « aho a'u e manao aku ai, a eia ka he kiuee na ka ōihana ■ x :.vikiu. O oe ka i maopopo i kou manao ame kau hana, - . iho aole. Aka hookahi meā i maopōpo oia keia, e • r pina inai oe i kou ano, a i olē pela, e ksu aku ana au i 'ikr.'i o na ahewa ana maluna ou mamtili o ilā kumu- . ; ,ii a i ala i hoike mai nei." ; ' a mnnawa oi pono ae la ka Dana noho āna a nana akti ... fiircra a i na kanaka hou i komo mai ai me ka hēle- ] , e hoike aku ana imua o lakou, aole ia mea he maka'u k' ona, a i aku la: "Aole aU e hoakaka akii ana i ke- ; mea i pili ia'u. na oukou ē ikē 'no ouko* iho." 'ka. e Girera, ua lohe ae l.i no oe i na olēlo pakike aj i, n k.inaka. a pehea ana kou nianao?" w?hi a kē kanaka -.;,!Ki n;i olelo hoahewa ia Dana o-kji'ninau ana mai iaj nie ka pii o ka ula ma kona pāpalirta. - ' • j!( kanaka keia e huli ana i pomaikai nona mā o kcmaj .; :i;i mai no kana hana—he kanaka i piha me nā manao i uino a e hoohuikau mau ana iaia iho me na kanaka mai- , . i manania aku ai he keonimana oia, eia nae he kiu oia , i . le ana ma o a maanei e hoolohelohe ai, a i kona manāwa| ,!io. a i ole. e ike ai i kekahi mau hihia, alaila hōi aku ej t ike i ka oihana mak'ai. j ! ;i a e komo ana oia iloko o kekahi wahi e hānaia ana o! rrka!ti pili waiwai e hoi aku ana oia e hoike a o ka paa no •. n na keonimana i ka hopuia. He kiu oia a hekanakai ; ~i t * maauhele ana ma o a maanei e hanu ai no ka loaa o Un.'i uahi hihia a loat kona uku. ! "O keia hana a na kanaka o keia ano la ea, oia ka hoike i .Mipnnipuni imua o ka a,ha hookolokolo i niea e hoopaaia ♦ i <■ ka mea i hopuia mamuli o kona kipeia mai, o kar.:ka << keia ano ūa nui ka poe i hoopoino Waleia mamuli >-o lak.»u mau oleio hoopunipuni. i • i ) kekahi hana a keia poe kiū oia ka hoolimālima i kekai i mau hoike nie na dala liilii loa i mea e hoopa'iia ai ka i.:\vehnla i imihala wale ia. Ma ka hoopokole arta ae i ka , 'ne kanaka hoopunipuni keia, he kiu, he kānaka ino, ua Kt au iaia, nolaila he mea ponoe hoopaaia oia niaanei a e uu aku i hoopa'i maluna ona me ka hoohakalia ole." •Hc mau kumuhoopii ikaika maoli keia e ku-e ana ia oe, «■ l)ana." wahi a Girera o ka pane ana mai i ka makāikiu. Ae: oia hoi ka'u o ka lohe ana aku la, a nolailā āole a.u e j.i )Iki iho ana maanei a hoolohe aku i kana nokē māi i kē hmailio ino no'u." .. "Aole au e hookuu ana .ia oe/ .wahi a Girera o ka panē r,?i2 aku. . ' •■ > . Pela mai owai?" "Owau hoi e kamailio aku lā, ka hieii nanā oe i kono aku i:ei o hele mai ianei. Aole o'u makemake e komo.mai oe ma ke ano hakilo ialoko nei o kuu hale alāila hele hou aku oe ne ka hookuu maikai ole ia aku." ' lna ati e ku-e aku ana i kau kaohi mai, ālaila heaha aiia kau mea e hana mai ana maluna o'u ?" i ninau .aku ai o pana; "Pehea; e ae mai ana anei-'oe ua ōiāip.keiiaL māu kūihu:?; aonpii apau i waihoia mai nei e k-ue aiha ia pe.?'V: ; ; ' M a ke auo he keonimana e hoole aku ana au . i ka.oiāip .! in mau kumuhoopii apau, he mau kumuhoopi v ,ilc no lakou apau, i lohe mai ;■'. ■ "O. ma kou ■ anō he keonimanā i manao iho la oe pela ; nei e pakele aku ai, ea? Ea, e hā'i ma.opop6 māi 6e 'i koil n(»a, owai oe a heaha kau hana?" * - 1 Ia ' "/irera i kamailio mai ai ku ?ie la oia iluna ia manawa a kau pololei mai la i kana pu panapana i ke poo o ka makaikiu. Aohe o Dana i hoike aku i kekahi helehelen4 uaka'u. aka. nana maikai aku la oia ia Girera me ka uinau ; na aku : "O kou manaoio maoli anēi ia ē pepehi mai ia u 1 make:" w l'a maopopo mua i ka .makaikiu o keia no ka o V<)tia hoowalewaleia ana a poholo ana oia, iloko o ke anā o ka l'H' ha'iha'i kanawai, aka, peheā auanei ē loaa ai ka poē i'aYna'i kanawai iaia, o kela wale no ke alahelē, oia hoi ka i »okijino ana aku iaia iloko o kahi pohihihi loa e halawai me keia hopena. V I i i f-ia iloko o kekahi Hulana kupilikia loa, ua paa na a pau o ka hale i ka lakaia, he elima mau kanaka ma kola .iuao' mai e ku-'e mai ana iaia, a hookahi wale iho no «• Malio e a!o aku.ai i ke anii, aka, nana aku ia mua. "A.ili' o'u manao e pepehi aku ia oe a Aole au he kanaka poehikanaka aka, aole o'u niakemake e hookuu aku i'i "e ehoi me kekahi manao kolohe iloko ou a u e ike 1 K' aku nei o oe wale no ka ike i kau hana, a ma īa ano i)al i oe i ae ai e komo mai iloko o keia.hāle, He ke- < "i'iiana oiaio anei oē?" . T ! ehia manawa a'u e hoike aku ai i koe no īa ano ke- < ni ,:;i -j a «inan -.pakike aKI?. ■ku.uu hooheu no no ka hana. . .. .. "v J •' "Ina he keonimān» oiaio Pe alaita' e. ]i3.a>yi .no au.i njamw.i nou e pane mai ai, a oia keia, e pono oe e āa mai e imkaka lua kaua,; e hakaka kaua." ,; ? r, a luaa he mahaō iloko o ka makaikiu ī keia manāwa ;, a k ikoke mai kona mau minuke hōpe loā ma keia ao, a'ka aole i p*ui kona manaolana' np kona palekanā o • "t a inlinai maluna o kona kpkoolua ka makaikiu wahiiie Mrtti Ua hookomoi loa oia/iaja jho; itokp^j*ilitets ' •anmii o kona makemake ponoi ihō e loaā iaia ka punana "_ka poe ha'ika'i kaĀw ; ai, a e paa j>u .hoj hopuia. ' «i hele inaieapo oia' ahiki i kbmo afla'i a ka 1 ''' kolohe e hiki ole ai iaia ke nakēle'akū, koe wale no M : a halawai me kekahi haawina laki. ' . •• '' ka hakak.a lua a Girera i kāmailio mai ai he haj\a hoon eaMiea a hoonalonālo wale no, ia no ka oiaio a kela : "au kat\aka i hoolala ai nona, o kona make oia maoh no ' a lakou i manao ai e kau mai maluna. on.l. V.a maopppo 11 ' i ?aia ka manawa i haawiia mai ai keia. hana īaia ke kaoena makai' Waisa mai e kotno kino aku ota ;'"ko o ka ehuehu a i ka make, e aho nae oia e hiāke } iana lea hanohanō niāmua hoi 0 k^ na JTjāKē " a; " ana iho no me k.i-hana ole i hana e kauiapa ai , v; . . ■ j.. k'eia mau kanaka' e noha mai ana imua ; o alo * i,iv hkou i ike mamuaL aku i kēkaihi ''ana ai. ina no'ka loaa o kekāhi pū ifofcō o\konā hrnā e l'-oa.-» ana no oia e hakaka me lakou, a irtā 110 kofta make» ' oi, kahi wale nō oiā ē make ana> aka naē e make ana keo lakou iaia, pēla.ka pa'a o/konā - T nt panaoan.a no kana me ia ia mapawa, aM. nop- ° ihp la nae oia he mea maikai paha nonā ke hakakā :ri nie Girera o kā aa ana mai e hakakā liāua, malia, ma

ia hakaka ana e loaa ole ai iaia he wa kupono loa no ka .hoopakele ana ae iaia iho. He newa pu kekahi ana e paa ana a ua manao iho oia ina no kona hoohana aku ia, he hana hoi ana e hana aku ai e hoohikileleia aku ai kona mau enemi, no ka mea, ma kekahi tnāu manawa lehulehu mamua aku pela oia i hana aku ai i kekahi poe ino loa he lehulehu ma kekahi hakaka āna a lanakila oia, aka nae, no keia mau kanaka eia oia ma kahi haiki loa, a ua makaukau mua hoi lakou la no ka pepehi';mai iaia, he mau pu panapana wale no ka lakou apau. He mea pono e loaa iaia kekahi wahi maikai loa nana e ku ai a mailaila e hana mai ai oia i kekahi hana hoohikilele loa ia lakou e hiki ole ai i na kanāka ke kupale no lakou iho; aka nae, ina no no ka loaa o ia wahi iaia he pohihihi no kona palekana, no ka mea he mau kanaka keia i maa i ka alo uwahi pauela. He mau kanaka hana karaitna wale no keia poe a pau, he ppe makau ole, aole oia wale/aka, ua lakQ ine na mea make ouā ano a pau, ejike me i hoak'akā mua ia ae nei, he mau kanaka i holopoiio ka 'lākou papahana o ka hoo:ftiakāukau ana, a pela me ka lākōu mau hoailona e«haa\vi aku āi kekahi i kekahi, a malia ua pau mua no na hana a kela amē keia kanakā i ka hoonohonohoia o ke kaii wale no \ i k.a liiki mai o ka manawa no ka hoohaha aku. i He niau kanaka pu lakou i haawi paa iko lakou manao I no ka make ina no ka hoea mai o ka manawa e hoohana aku ai e like iho la me keia no ka hooko ana i ke kauoha ako lakou ma\i alakai. Hē mau minuke kupilikia loa keia »o ka makaikiu Dana.'o na manawa kupono a pau no kona palekana ua huli ku-e mai iaiā. . Uoko o keia inanawa kupilikii loa i ikeia ai kekahi hana hoopakele i raaa mau ole ka ikeia, oia kekahi mea kamahao loa. Ua maopopo iff Dana ia manawa ua kuhaiki loa oia, eia nae, ua paa kona manao e hakaka aku me ka loaa ole o ka manaolana no kona palekana, oiai nae he elirna lakou la a oia hookahi wale no ma kona aoao. • Oiai oia e noho ana me ke ala mau ae o na noonoo like ole iloko ona no kana mea. e hana ai, a ua pio mai la no hoi ke kamailio nui ana a na kanaka, lohe aku la oia i ke kikeke mai o kekahi mea maWaho me ka liilii īoa, e like me ke kani ana a ka mikini kelekalapa. • Aohe i lohe na kanaka i keia kikeke no ka liilii loa e hiki poho ole ai ia lakou ke lphe pono aku, a ina no ua lohe lakou aole no paha lakou e hoomaopopo ana i ka manao 0 ia kikeke, aka nae, no ka inakaikiu ua maopopo ka manao o ia kikeke iaia, he kikeke ia e hoike mai ana aia he kokua nona ia manawa ma kahi kokoke loa inai iaia, o kana hjana wale no o ka haawi aku i kekahi hoailona, a o ka ia o kona mau kokua e komo mai ai me ka hakalia ole. laia i lohe ai i kela kikeke ua hoolana loa ia ae la kona manao .no kona palekana, eia nae, aole oia i hoololi ae i kona ano hopepe, ua hoike mau aku oia i kona manao hopohōpo no kona hopena, i kumu no na kanaka e noonoo niāu iho ai aohe manaolanā i koe iloko ona no kona palekana. "* "F. pono oe e hakaka me a'u, "i koi hou mai ai o Gireya no ke kolu o ka inanawa," a e hōike aku no au ia oe i ke aloha nui iloko o'u nou ma o ka haawi ana aku ia oe i- manawa kupono loa no ka hoopakeie ana i kou ola." "NŌ .ke aha wau e hakaka aku ai?" wahi a Dana o ka ninali ana ,aku. "A no ka mea hoi he kiu oe. Uā hoike mai oe ia oe iho he keonimana a ua hilinai kuhihewa aku au ia oe, eia ka he kiu oe i hoolimaliniaia e ka oihana makaikiu e hele mai ē hakilo iwaena ō makōu. Ua ko.mo mai oē iloko o kūu hale nei me ka .manao maalēā, no ko manao ma ia ano wale no e loaa aku ai ka ike ia oe no na mea a pau e hanaia ana maloko o keia hale." "Aole owau ka i hēle mai e huli ia oē, aole no au i noi aku ia oe e lawe pu mai oe ia'u i keia hale, aole loa. Nau ponoi i noi mai ia'u e hele m,ai no .ka papa lealea ana me 6ē; ā ua hopliei aku au. i kau noi, aka, ihamuli o kou paākijki 1 loā aj hpŌmanp loa J hoi : i ke koi mau mai, pela wau i āe hopHanaiua jmai ai i kau noi, ,e$ ka he koi kaiL.e hopkpmo aku āi iVu:-ilokp Ō keia pll.iWa. ' Aōle ha'ū mākem.ake e helē inal i keia nau;.no; a- ma ]keia hāna iho la au e makemake mai, nei e hakaka rhe a-'u akahi nō āu. a ike iho fa oia ka ke kumu o koli koi ikaika āna - ae ; ia'u e hele rnāi ianei." . "I koi āku hoi paha āū ia oe e hele mai ho kuu kuhihewa he keonimana la oe." •"He keonimana wau, i lohe oe," i pane aku ai o Dana. "O, ina he keonimana oe e hakaka mai mea'u me ko'u nāna ole aku ia kēonimana ou." "Aha, ke ike aku nei au he poe powa ka oukou. Ua hoowalewale mai oukoū ia'u ahiki i keia hale me ka manao e pepehi mai ia'u. Aole lpa wau e haawipio aku ana ia'u tiho ia oukou. E kahea aku ana wau i mau makai e hoea |mai i kēia hale i keja manawa i mea no oukou e paa ai lā pau Ipa i ka hopuia." I; "I ka minuke au e oaka ai o ko waha, he kanaka make ōe, i pane mai ai kekahi o na kanaka, a ia ihanawa huki ae la i ka pu panapana a kau pololei mai la ma ka lae o ka kakou kpa. < "E aa ana anei oukou e lawe i kuu.ola? He keu aku hoi ha ka oiikou a ka poe hilahila ole i ka hakaka mai i ke kanaka hookahi wale no makona aoaō a he lehulehu oukou." j "Aohe a makou nana ana aku i kau hooweliweli mat e j.kahga i,'na. mākai, e pepehiia aku ana oe e makou. Aole •o makou makemake e lilo oe i mea kumakaia ia makou 'ā me ko makou poe, a e lilo ai ka makou hana imi pomaiikai i mea hoopuhiliia mamuli o kau hoike an.a aku i ke 'akea." ... • — '■ i'-A,ha r akahi au : '-a h6oiālo. iho la'l ka pololē'i' o ka'u mea i hōikē ni:iia aku nēi ia oukou he poe aihue a pPwa oukou iā pau k>a, aole o oukou wale no, aka he nui aku mahope a ua. makau oukou ī ka hoikeia ae o ka meahuna fa ōukou,v Oia paha, ea?" l "O, Aole makou i makau no ka hoikeia ae oka makou ,mau mēa huna, aka, nō ko makou hoopuniheiia aha e kej kāhi kiu māāuhele ō ka pb e'hānu' ai'i loaa kau wahi hihia'. | ;'Aole makōu he "ā pō\va, elike me ia au i kapā • mai nei ia m'akōu, aka, he poe keonimana makou a he [inōa ko makōu i kaulana i ka maikai ame ka hanohano o ka aina. Aolē P makou makemake e kapaia ; niai h'e poē e imi ana i ko mākou māu pomaikai ma ka hana iiiiiwaiwai ma ke ano powa. k "ji, auhea oe, ke haawi aku nei makou ia oe i hookahi no manawā hou nou. E hai mai ia makou i kou ario māoli ame kou mahao ō ka hoea ana mal ia nei, malia o aloIha āku makoū ia oe a hookuu aku ia oe e helē me kou hoopōino ōle ia āku, aka, i ole pela,' alaila," a hoomaha iho Ja ke kamailiō ana 'a ke kānakā. ! "Ina aōle au e hoike aku ana, alaila heaha ana ka oukou vmeā hanā mai ana malupa o'u?" "Piepehi Aku ia oe a m.ake, oia wale no; lphe oe?" i "Aok āu i mai nei ianei mē,kā mānao e.pepehiia 'mai |e;pukpti akā, i hele mai nei au no kā hoolfp ana i ka iānei : kono* eia ka hē kono kana nō .kā hookomo t a,na aleu ia'u ; ifōko p ka poino, ke poinp.nae hoi, Aole loa e hiki ia'oukou | ke jioowejiwe!li mai ia'u me. he mea la nia ko ōukou manae iiho vpaha he kaiiak.a hohewale āu,'a i ole, he kamalii paha. ,: ; V".U'a loKe ae la no oukpu i. ka i kamailio? He ket Uk,u k«Ja a ke. kainajca hooikeike nui wale: Ua hoohaaha.g ' maoli mai ; oia. ia leakou a f>au me he mpa ,qle wale la ne ! apau imua ona." wahi a kekahi o kanaka o ka ; pane ana ipai." . . , .*

! "Oia hōi ka'u i lohe aku la, ua hoino mai oia me ka haa-] ; haa yu ia kakou a pau loa. E pono oia c hakaka mai no kona ota, a i ole e ae mai e k\ aku iaia a make me he ilio la," wahi a kekahi kanaka okoa aku o ka pane ana 'mai, a' oia no hol ke kanaka helehelena li-o loa o lakou a pau ine he kanaka hehena la. j Nee ae la o Dana i ka akaaka ia manawa me ka ninau pu ana- aku: ! "O ko oukou makemake oia anei ko'u hakaka hookahi ( !sku ia oukou a pau elima? Ina o ko oukou makemake ia j ua makaukau au e hakaka aku a e ku pakahi mai nae oukou." i "E, auhea oukou, ua lohe like ae la no kakou a pau i ka i ata mau olelo haakei me ke kapa pu mai ia kakou he poe hui powa. Ea, aole keia he mau olelo hoohaahaa nui wale ia kakou. E pono k'akou e o-u e ae i ko i'ala ola i nei manaj \va. ua ikeia aku auanei ka hoea io mai o na makai a o ko kakou pau loa io mai no ia i ka hopuia, ehia ka hoi mea aloha o ka ike ole mai o na wahine a.kakou ia kakou." "Ua pololei ka'u i āku' nei' ia oūkoU he poe aihue a powa oukou a pau*loa." Ke !ke'n£i au i ko'u hoowalew.aleia ana mai a komo ana i nei lua huna a oukou, 'he mau hana hoino a hoohaahaa loa keia a oukou ia'u, aka, e palua aku ana no ka'u olelo ana aku ia oukou ua aa wau e hakaka pakahi me oukou. E hana mai oukou i ka mea, a oukou i makemake ai e hana mai maluna.o'u i nei mai kali o hala ka manawa pono, a ma kahi o ko oukou hoopoino mai ia'u. e like me la a oukou i hooweliweli mai nei ia'u. owau ke hana akU ana i ka mea e ike aj oukou i ka hoehamauia aku o na waha o oukou." I "E. kii'aku kekahi o oukou i mau pahikaua," i kauoha ae ai o Girera- i kekahi o na kanaka e ku lohaloha mai ana me na lima iloko o na pakeke a e paa ana hoi i na kumu o na pu panapaiia a lakou. "Ow'ai o oukou e liakaka mūa ae me ia?" i ninau ae ai 0 Girera iwaena o na kanaka i ka manawa i loaa mai ai o | na pahikaua. "Owau," wahi a kekahi kanaka oka pane ana mai. Oia ke kanaka a Dana i manao kuhihewa aku ai mamua nana e malama aua. oloko o ia hale, aole nae. o kekahi 110 oia o keia auna o ka poe powa, a ia manawa oia i hele mai ai i inuia me ka paa ana ae i kana pahikaua a oniu ae la i ka lewa. . " . * "Owau ke hakaka aku me ia. e na keonimaua. a ina no ko'u make ea, alaila komo mai ana kekahi o oukou aka, ma kuu manao, i ka'u hauna pahi mua no lele ke poo o i ala i kahi e." 0 ka Kukahaoa keia o ka liki mua ana mai me ka manao he U'a, a i ole he maukauka hoe hewa loa ka kakou koa, ina paha i maopopo mua ia lakou o ke keiki oniu, o ka ihe | kauwila mai ia o Puukapele, ka ulu maika nana e kaa ka- , hualoa, aole la e hoonana mai. "Aohe i kupono na na kanaka keonimana e like me onkou e hana i kekahi hana hoohaahaa loa e like me keia ma ka . hakaka ana me kekahi kanaka hupo elike me kel. Na'ue hakaka mua ae me ia: owau ka mea kupono a owau no ■ hoi kona hoa e kohu ai, no ka mea, ua like ko mua kulana; no ka> papa i like me ko'u kela kanaka, aole no na keoni- , mana e like me oukou. "Ea, e Hanale." wahi a Girera o ka pane ana aku," maj nao au aole o oe ka mea kupono e hakaka me ia, 110 ka , mea. ao!e oe he kanaka i paulehia i ka hakaka ana me ka jpahikaua; malia he kanaka kela i oi aku ka paulehia ma- . mua 011 o ko make mai no ia i kana pahi mua, a helu ekahi i kela -" ! "O, mai hopohopo oe, o ka'u ai keia ame ka'u i-a mai Iko'u mau la pokeo mai, heaha kau hopohopo ana iho? j Ua hiki loa ke hooiaio aku imua ou, e kuu haku, he J kartaka wau i paulehia ia liana a mai keakea mai oe. Na'u e a'o aku iaia i ke ano o ka hakaka ana me ka pahikaua." Aole hiki ia Dana ke hoomāopoo i ka manaoio maoli o keia poe kanaka i kana nana aku me he mea la he mau hana hoomeamea wale no keia a lakou iaia a eia nae ua. ' maoīi ka lakou hāna ana a he hana no hoi i hana muā ia e lakou mamua aku. ; Ina' no ka hopuia. o nei poe ā pau a paa a ilpko o ko la- | kou nianawa kuhaiki loa e hakuepa ana lakou oia ka i hoāo e hoeha aku i kekahi o lakou. Ile nui a lehulehu na .hihia 'o keia ano i ikeia malōko o Nu loka a ua pakele ka mea hana maoli i ka hewa. . Ma kekahi hihia ua hoike hoopunipuni kekahi mau kanaka im.ua o ka aha na ka mea i hoehaia i koi maoli aku i kekahi poe e hakaka lua, a ma kekahi hihia i ikeia ua make maoli kekahi kanaka, a oiai ua lehulehu na hoike ma ka aoao o ka poe hoopii, oiai he poe powa a pepehikanaka wale no lakou apau, ua apono ka jaha i na oleloike a kela poe kanaka. I Ma keia mau hihia ae la a elua i hoikeia ae la ua maopopo i ka oihana makai he pepehikanaka maoli ka mea i hanaia maluna o kela kanaka i makeai, aka, oiai aohe hoike ma ka aoao o ke aupuni ua hookuuia ka poe i hana maoli āi i ka hewa. Mā keia hihiā ua hiki i na kanaka eha ke hoike hoopunipuni aku imua.o ka aha e like me ko lakou makemake, a liia e manaoio ana ka aha hookolokolo i na olelo a nei poe naka he lahilahi loa ka pono ma kona aoao. O keia ano hana hop'e i hoikeia ae la a na kanaka ka kakou koa i koho iho ai pela ana lakou e hana mai ai maluna ona, e hooili ana lakou i na hewa a pau maluna ona, a o keia no hoi ka 1 lakou o ka hoolala ana i mea nona e make ai, a mai ko io no paha ko iakou manao ina ao*e keU kikeke « ka makaiJciu o ka lohe ana aku māwaho inai o ka hale.x\ka nae, me keia kokua no i maopopo loa e hoea mai ana i ka manawa kupono loa no ka hoopakele ana ae iaia eia nae. o na manawa kupono a pau no kona palekana ua huli ku-e mai ,no iaia i kona manawa i ike iho ai i ka maalea maoli me ke akamai pu o na hana i hoolalaia ai i mea nonā e poino ai. MOKUNA-VI. Ka Ike Ana o Dana i Kana Mea e Hana Aku Ai. Iloko o keia manawa kuhaiki Joai aVaiia'Mbo6holo iho la ka makaikiu Dana no kekahi mea ana e hana aku. oia hoi, e hoololi ae i ka hana i makaukau loa ka make nona i hana hooakaaka: ! Akaaka aku la oia ika manawa ana i ike aku ai ike kanaka o ka aa ana mai e hakaka me ia me ka manao e | pepehi mai iaia a make i ka i ana aku: "Ke ike aku nei au i kou manao eia ka, he makemake oe e papalealea kaua, a i ole o oukou 110 a pau. E hookoia aku ana ke oukou makemake iloko o ka manawa pokole loa. Homai ka'u pahikaua. He keonimana wau, e like no me ia a'u o ka hoike mua ana aku nei ia oukou, aka, no ka aa ana mai nei nae hoi o kela kanaka haaliki ke aa pu nei au e hakaka aku me ia, a e hauoli ana'uo hoi i ka inu ; ike aku nei au ikona niakemake e lilo ka i'o ona i ai na na ike aku nei au i kona makemake e lilo ka oi ona i ai na na manu o ka lewa, no ia kumu e hooko aku ana wau i kona makemake. Ae ena keonimana ole wale, ke ae aku nei au e hakaka me ia, kii koke aku i pahikaua na'u a hoomak.i koke ae ka paalealea ana,*akahi mai la ka hui o kuu mau > aa.huki. ke ike nei au i ka wela,, me ka hele a hahana o kuu ' kumu peeiao." 1 ne: mau olelo no a ka makaikiu kau e ka weli i na kanaka. Mamua aku aole lakou i manao e loaa ana kei kahi manao aa iloko o Dana, a e lilo ana la ka lakou mau . olelo hooweliweli mai iaia i mea no i nei e maka'u ai, aole nae p?-a ka lakou mea i ike, . _

| "Owai o oukou eku ae i kokua maliope ona?" i ninau ae ai o Girera imua o na kanaka e ku ttiai ana me na pu panapana iloko o ko lakou mau lima. i V4 l kokua aha ia no'u, mai hookaumaha iko oukou mau noonoo, e na keonimana ole \vale„" i pane aku ai ka makaikiu Dana. me ka anehe ana ae e wehe i kona kuka ia ! manawa no ka hoomakaukau ana no ka hooili kāllā. "O, aole. e pono e loaa i kokua nou. A oiai aohe j kuleana no kekahi uku e koi mai ai e lawelaweia aku no keia hana mo he la he keonimana oiaio oe. E Tadafoda, ! e oluolu mai anei oe e lilo i koktta nona ?" I "K lilo i koua nona?" i heopili niai ai ka Tadalocla ninau ana. "O, e hoole aku ana wau! Aole o'u makemake e hlo au i mea kokua tio kekahi ktmaka ino haahaa loa iloko 0 keia hana hanohano me ko'u ike maopopo aku no he kiu oia a he mea imi mai e hoopilikia ia kakou ma na ano a pau. O, aole loat Ina e koi hoopaakiki mai ana oe i koku'a au nona alaila e koho ae i kekahi o lakou nei, no'u iho aole loa wau e ae aku ana i kou manao." I keia manawa ua oi mai la ka paele imua me ka hoomakaukau ana iaia iho 110 ka hakaka, a ua laweia miti la no hr»i na pahikaua a elua a waiho mamua o lakou. I ka nana aku ua kuio niaoli keia hana a o ka ulele wale 110 koe. eia nae. ma ka nana aku a ka makaikiu aia no he hana hoo meamea a i ole he hana hooakaaka paha ma ka mole o keia hana. 1 "F. huikala aku ana au ia Tadatoda mai ka lilo ana • mai i niea kokua ia-'u," i pane aku ai ka makaikiu. "E Mr. Tadafoda, nani ia ua hookuu mai !a no ke pio a kakou ia oe aole e lilo i kokua nona. ke hookuu pu aku nei au h oe." wahi a Girera o ka pane ana ae. "Pehee la kou manao, e ae mai ana anei oe i ka'u noi e lilo oe i mea kokua i kela kanaka ma keia hakaka ana r" I "Ua lioole mua aku nei hoi au. a e hoole hou aku ana

no au no ka lua a no ke kolu o ka nianawa aole wau e ac aku ana." f "Ua lohe ae la 110 kaua iko Tadafoda hoole ana mai la aole oia e lilo i niea kokua aku ma kou aoao. a pehea hoi kou manao ia'u e ae mai ana anei oe owau kou kokua?" wahi a Girera o ka ninau ana mai i ka makaikiu. ! "Aolie au eae aku ana i kau noi. Ua nana aku au ia oukou a pau loa ma ke ano he poe hui wale tio oukou .1 I nau ma na hana aihue a powa. eia wale no ka'u e hoike akit ia oukou ua makaukau au e halawai aku me oukou e like ! me ka oukou i koi mai nei o ko'u hopena ihe» la ia. j "Aole au he kanaka hohewale, aole ia mea he maka'u 1 a he weliweli iloko o'u. Aole o'u makemake e pepehiia mai aii a make elike me kekahi iole iloko o ka umii i maopopo ole kana mea e hana ai no I<a hoopakele ana ae i kona ola. ua makaukau au 110 ka make iloko o ko oukou mau lima, aka e make nae au me ka hanohano aole m;i , kekahi ano make lapuwale, e like me ia a oukou i makemake mai ai. I Na.na aku a nana mai na kanaka ia lakou iho me ka pih.» kahalia loa. Mamuli o kela lohe ana aku o ka makaikiu i kela kikeke mawaho mai o ka hale. ua hoolana loa ia ae kona manao, ua loli loa ae kona mau ano hoopepe a pau maniua iho. ma ia manawa ma ka nana mai a na kanaka | iaia ua like loa kona helehelena me kekahi liona i kau e lele aku maluna o kona enemi, a no ka mea, ua pau 1 iiiin kana papahana i ka hoolalaia, ua haawi mua oia i ke kauoha i kona kokoolua, ka makaikiu wahine Metti, a e , ike aku ana kakou i kana hana ma nei mua koke iho. "He poe ihue oukou apau loa," wahi a ka makaikiu Daua l o ka pane ana aku me ke koa," he poe aihue a peehikanaka oke ano ino loa.. Ke ole au e koho hewa o poe na lakou i pepehi i kekahi kanaka opio a makMHPnau mahina i hala aku nei, a ke manaoio nei no hoi pe- ] pehiia oia ma ke ano like loa me ia a oukou "e hana niai | nei ia'u i keia la; aka, e hoike aku au ia oukou aole loa e ko ana ko oukou manao peehikanaka inaluna o'u." ! Ma keia manawa he mau helehelena oka poe i piha i Ika maka'u'ko na _kanaka apau loa, a e nana mau ae ana I kekahi o lakou i kekahi me ka maka'u. O, o ka-wiwo wale ana iho no hoi p.iha la he lehulehu lakou, i na olelo wale no ka a ka makaikiu kau e ka weli. ! Ua maopopo loa ko lakou hookahaHaia aku, aua hooI mahuahua loa ia aku iloko o lakou i ka wa a ka kakou koa 1 hoohō ae ai : "Ua hala aku la ka mahawa no ke kamaiHo, 'he manawa wal.e no keia no ka hana. E pono e hoomaka kokeia mai ka make a oukou i manao ai e kau mai maluna ! oV' I I keia manawa oko Dana keehi iho la no ia ika papahele me-ka ikaika. a he mea hookahahaia no hoi ia la o na kanaka a pau i ka manawa i komo mai ai o kekahi opio ja ku atfa iloko o ka rumi me ka palamimo loa. Ua henio 1 koke ae la na pu panapana a na kanaka a pau ia manawa a naa iloko o ko lakou mau lima aohe nae he ki mai. 1 īa manawa kamailio koke aku la ka makaikiu ina kana-ka-i ka i ana aku: "Ke ike mai la oukou i keia manawa, jua maopopo mua ia'u ka oukou liana ame ko oukou manao, nolaila ua hoomakaukau mua wau i kokua no'u; o keia ko'u kokua; e ike ana keia opio i ko'u hooko aku i ka'u mea i hoike mua aku nei ia oukeu no ko'u aa e hakaka j aku me oukou." O Girera ke kawaka mua i ninau ae i ka opio me ke kauoha ana e hoike aku i kona inoa : 1 "Ea, e kela opio, owai kou inoa, a pehea oe iaaai e ( komo mai iloko nei o kuu hale me ke kono 'a hoike r»leia , al«j o ka ae no kou komo mai iloko nei?" j He helehelena hoihoi a minoaka ko ka opio o ia paue ana aku i ka i ana: "he kuhi ko'u he mau lealea la koloko nei oia ko'u kumu o ke komo ana mai la: oia w 7 ale n«». Ina he'hakaka koloko nei ea, owAi kekahi mea makemake .ia lealea. makemake au i ke ano hakaka keonimana aole ike ano hakaka ana holoholona." . . "Ka. kahi keiki hooio a~heaha kau walu' eha e kena wahi k.eiki iwi palupalu, waiho a 00 ka iwi e like me ko makou alaila hoonahoa mai. Ooe ae nei ka hoi kahi ili<» makilo nana makou e paio mai? Ihea kou wahi i a'o ai i nei mea o ka hakaka a hele māi ia anei e hoonana ai? liele pela, 0 pau aku ou mau iwi i ka hakihaki aoko io haawi aku na na mano pololi o ka moana e ai mai." "Ife keu io paha hoi kela a kahi keiki makilo hoonana nui wale o ka hele ana mai la a komo ana iloko nei me |ke kono ole ia aku. E hopu aku iaia a hauhoa aku ika pou. ; "O ke kamailio wale mai no nae ka ua mau kanaka la aohe hoao mai e liopu i ka opio. Akahi no lakou a ike he hana ka i hoolala mua ia e Dana a lakou nae i maopopu ole ai, o ka lakou hana ka lakou i maopopo aole nae lakou 1 ike mai i ka papahana a ka makaikiu. i lle poe kanaka akamai a piha maalea wale no keia a pau ma keia hana o ka aihue ame ka powa, ua ike lakou i ka lakou mau mea e liana ai no ka holopono o ka lakou hana; ua Innao lakou ua holopono ka lakou paani ana, eia nae. ua hikiwawe loa ka hoea ana mai o kekahi hana Hou nana i hoololi ae i k?l lakou mau-mea a pau i manaoio ai mamua e holopono ana. Ua lilo keia hana pohihihi i mea hoololo ia lakou, a ua hlo ke koa o ke kahaka hookahi a lakou i manao ai mamua iho'e lilo ana i pio na lakou i mea honweliweli aku ai lakou 1 nei manawa e hiki ole ai a lakou ke hana ma i kekahi mea. Ma keia manawa, oiai he kanaka maka'u wale o i Tadafoda ua nihi hele aku la oia a kokoke i kahi o ka puka na nae. na ike e aku la o Dana i kona manao hoomakankau e holo, a oia kona manawa i kahea koke aku ai me ka leo nui i ka i ana āku: "E kela hohewaie, e alia aku ana oe?" ' - (Aolē i pau.) ; j