Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 33, 15 August 1919 — Page 2

Page PDF (1.64 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HOOKUI HE KAA OTOMOBILE I KA LAAU A NAHANA

Ku i ka Manaonao na Poino Kau Maluna o Kekahi Mau Ohua ma Kela Ulia Poino

MAKE HOOKAHI MAHOPE MAI A PAKELE KEKAHI

Holo ke Kiakaa e Pee Maloko o ka Mala-ko-Paa Nae i ka Hopuia e na Makai

 

@ @ @ 1:45 o ka auwina la Sa. @ @ @ @ kekahi kaa otomobile @ @ e kuupauia ana ka holo, elike @ @ @ a ka poe i ikemaka, ua @ aku la ia i kekahi kumulaau @ @ ana maha ʻ i o ke alanui e moe @ @ @ halekoa o ʻ Leilehua, ma keia @ mai o ke kahuwai o Kipapa, a @ ke kaa a o na ohua e kau ana he @ O Lee Loy ka inoa, ua eha oia me ke kukonukonu loa; o ka lua o na @, he kaikamahine Pake o Rosie @ ka inoa, oia ka mea o laua i maopopo ole ke ola, he moowini loa kahi @ e hana mai ai na kauka nona. O ke kalaiwa, oia o Ho Yau, he wahi @ liilii loa kona, ua paa oia i ka @ e na maka ʻ i mahope o kona @ ana a loaa aku e pee ana iloko o ka malako. Ma ka @ a ka poe i ikemaka o ka @ ana ae i na makai e holo ana ma ka mikiui mu kahi o 45 a i ke 50 @ i ka hora ma kahi moe pololei o ke alanui mamua o ka hoea ana aku i kekahi koe o ke alanui. @ @ i hoo@ ai @ ma kekahi kee ua pakika aku la na haila maluna o kekahi kiowai e lana @ maha ʻ i o ke alanui, a hooku ʻ i aku @ ka aoao o ke kaa i ke kumulaau. Ua mahaha ke kaa, o na huila wale no na mea i pakele, aole i hakihaki. O ke kiao o ke kaa aino ka hale ua weluwelu mamuli o ka ikaika o kela hooku ʻ i ana. Ma kela manawai ka o ka hooku ʻ i ana ua kiolain o Ho Yau a waiho ana @ o ka malako,  a oiai he wahi eha mahunehune liilii wale no ka kona, ua kukolo aku la oia a pee iloko o ka malako, a ua loaa aku i na makai e pee ana mahope iho. No na ohua Pake i eha ai loaa mai haa i kekahi poe o ka maalo ana mai mahaila a kau ana no iluna o ke kaa @ ka pau o ko laua ike, a e mokaki @ na apana nahaha o ke kaa iluna o @. Ke manawa pokole mahope iho o kela maku ʻ i ana ua hoea mai la he kaa lawe ma ʻ i e kolo ana i kekahi kaa no ka @ ana i Leilehua. Ua haaleleia kekahi kaa malaila a hookauia mai na Pake poino a leaweia aku me ka awiwi @ no ka halema ʻ i o Leilehua. Ua mahaha ka iwipoo o Lee Loy, o @ ka apau o kona poo ua weluwelu, @ ma ka olelo ka a ke Kuauka Ross o ka halema ʻ i o ka hoike ana ae ma ia @ aole e ola ola ana o Lee Loy a ao ka pa Sabati iho, no ka mea ua komo ka ha iwi iloko o ka lolo, o ka hoao @ e lawe ae ia mau iwi mai ke poo @ hoohikiwawe wale noa aku no ia kona make. Ua mahaha pu ka iwipoo o Rosie @ @ ka haki pu o kekahi uha on a, @ ka mea o laua i hoomaka koke ia @ @ e ke kauka, he wiw paepae eli@ me ke data keokeo ka i komo @ ka lolo mamua o ka lae, a mahope ka o ko ke Kauka Ross lawe ana @ hela iwi mai ka lae ae akahi. no loaa ke ike i ke kaikamahine. Ua mai ka kekahi hapa o ka lolo wia ka wa e kahaia ana, eia nae aohe i ikeia maluna on a, a oia ke mea a ke Kuka Ross i manao  ai e ola oia ke ole e loli ae ka ano o ka mai. O ka ia ka ulia mua loa a i ikeia ma ka loaa ana mai nei a nui o ka mai ka manawa o ke ku ana mai ka mokuahi lawe aila. Ma ka olelo a ka poe i ikemaka no ka holo nui mai ka nana ole i ke ola ke kumu o loaa ana o keia poino, in a no i ho ia me ke kupono aohe e loaa and eia poino. Lelulehu ka ka poe i holo maluna kaa otomobile i boen mai ma keia mahi mahope iho o kela hookui ana o ke kaa i ke kumulaau, a ua haohao ka kakou i ka ike ole mai i ke kalaiwa o ia kaa ma kekahi wahi kokoke malaila. Aohe ka i huli ke kaa o ke kumulaau ka i moku mamuli o ka ikaika o ha hookuiia ana akn. O ke Kakiana Poaha ame ka Makai Yamada ka i holo

 

HOLAPU KE AHI I KEKAHI HALE MA KAPAHULU

Pau Holookoa Kela Hale Nani I ke Ahi me na Lako Hale Apau Maloko Olaila

AOHE MAOPOPO O KE KUMU O KA A ANA O KELA AHI

He wahi Okoa ko ka Ona Hale i Noho ai ma Kela po-Hiki Ole ke Hoopakeleia

Ma na hora o ke aumoe o ka po e ka Poaono aku nei i bala, i holapu ae ai na alelo ana ole o ke ahi i ka home o Mr. Ji. Hodson, mawaho ae nei o Kapahulu a lilo i puulehu mamua o ka hiki ana ke hoopakee ae i kela hale ame na ukana apau maloko. He hale kiekie kela o elua papahele, a o na poho i kokoia no kela hale ame na lako hoonani oloko, aia mawaena o ka ekolu ame ka eha kaukani dala, me ka maopopo ole nae o ke kumu o ke ahi o ka oili ana ae, no ka mea aole he poe maloko o kela hale mai ia po. Ua hoi o Mr. ame Mrs. J. Hodson noluna o Alewa e noho ai no kekahi manawa, ma ia home o laua, me ka manao, iloko o keia pule iho e hoi ae ai ma ko laua home ma Kapahuku, eia nae pau e iho la i ke ahi. Ua loihi ka a ana a ke ahi i kela hale, mamua o ka ikeia ana o ke ahi, na ka poe o kekahi hale okoa aku i ike i ke ahi, i ko lakou manawa i lohe mai ai i ka paapaaina o ke ahi, e nolapu ana i ka papa, ia wa i hoike koke ia mai ai ka lohe ma ke kelepona i ka oihana kinaiahi, ua lohi loa nae kela hoikeia ana mai, aohe mea hiki i ka wai ke hana aku, no ka hoopakele and i ka hale. Mahope iho o kela loaa ana mai o ka lohe i ke keena kinaiahi, no ka pauahi mawaho o Kapahulu, ua loaa hou mai la he hoike mai ka pahu hoailona pauahi mai o ka Hokele Moana, ka mea, nana i hookomo, mai i na manao hopohopo i na kanaka kenaiahi, ua pau paha ka hokele i ke ahi, aole hoi i loihi iho, kani hou mai la he hoailona mai Daimana Hila mai, ua nui loa keia mau hoike, e hoopioo ai i ka manao o na kanaka kinaiahi, me ka maopopo ole o kahi pololei a lakou e holo aku ai. Mamuli o ka nui ino loa o kela pauahi, ua kuhihewa kekahi koa kiai o ka Papu Ruger, ua pau paha kekahi hale a na koa i ke ahi, nolaila ua haawi ae la oia i ka hoailona pauahi, ka mea nana i hoala aku i na koa mai ko lakou hiamoe ana ma kela po, a i ka hoomaopopoia ana, he wahi okoa loa kahi o kela pauahi, akahi no o hoopauia na manao pihoihoi. Ma ka hora umikumumalua me iwakaluakumamakahi minuke i loaa mai ai ka hoike i ke keena kinaiahi no kela pauahi, a ma ka hora ekahi a oi i pio ai ke ahi, a he hora okoa mahope mai i huli hoi mai ai ke kaawai no ke kulanakauhale nei,

 

HAULE MALALO O KA KAA A EHA KA WAWAE

Ma ka hora a o ka auwina la Sabati nei, mamuli o kekahi ulia, ua haule iho la o Peter Jackson, he kanaka hoopaa peleki kaaahi nona na makahiki he 35, mai ke kaaahi iho e holo ana ma ka mana o ke alanui kaaahi ma Halemano a, eha kekahi wawae on a me ka manaoia e okiia aku ana, mamuli o ka piiia ana e ka huila. Ma kekahi poo ka o ke kaa ola kahi i kau ai a mamuli o kekahi kumu ua kapeke kona mau wawae a haule iho la iluha o ke alahao mamua iho o kekahi kaa. Ua laweia mai oia no ka halemai o ka Papu o Kahauiki no ka haawi mua ana aku i kekahi kokua aiai, a mahope iho ua heeuna loa ia mai no ke Halemai Moiwahine maluna o ke kaa lawe mai o ka oihana kaua. aku no kahi o kela kaa i hookui ai, a i ka loaa ana aku o ka Makai Wm. Ka uahikaua o Wahiawa. ua hoomaka aku la ko lakou hui aha no Ho Yau, ke kalaiwa, iloko e ka melako, a loaa aku oia e pee ana malaila a laweia mai no ka halewai. Ua keia ma kekahu uwahi e kay ana iluna o ke kaa ua pau kona hele ana ma ka hora 1:45, he hoike ana mai ia ma ia manawa i hookui ai ke kaa i ke kumulaau.

 

AE KEKAHI WAHINE I KONA HEWA PEPEHIKANAKA

Iloko o ka aha hookolukolo kiekie o Pittsfield, Mesakuseta, i ae okoa ae ai o Mrs. Gladys Dunn, ka whine mare a J. Allen Dunn, he kanaka kakau meahou no ka nupepa mamua ma Honolulu nei, a e noho wai la hoi ma Nuloka i nei manawa, i kona hewa i hoopiiia ae ai ho pepehikanaka ma ke degere elua no ka make ana o kana keikikane opio ma ka manawa i noho ai ka aha e hoolohe i know hihia ma ka la 8 o Iulai i hala, a ua kauia mai ka hoopai hoopaahao hookahi makahiki maluna oua, elike me ka lono o ka loaa koke ana mai nei i Honolulu nei e hoakaka ana no ia meahou. I kulike me ka hoakaka ma ia lono ua huki kou o Mrs. Dunn i kana pane mua e hoole ana i ka pili o ka hewa iaia no ke kumuhoopii e kue ana iaia he pepehikanaka mamuli o ke noi hoomano o ke kane, kona mau loio ame na hoaloha on a, no ko lakou makau in a no ka waihoia aku o kona hihia imua o ke kiure malia o hoihoi ae ia kiure i ka olelo hooholo "aole i pili ka hewa iaia mamuli o ka opulepule o ka uoanoo," he olelo hooholo e koi ana iaia no ka hoopaaia aku iloko o ka halemai pupule o ke aupuni no kona hana ana i ke karaima mamuli o ka pupule a e lilo ai ia hoopaaia ana on a i kumu hoopakale mai i kona ola. Ua pepehiia e Mrs. Dunn kana keikikane a make ma ko laua home o ke kau ma Lenox, iloko o Augate i hala. He elua makahiki a me hapa o ke keiki. Ua ikeia ma ka oleloike a na hoike ua hoopaapaa na makua, a iloko o ka manawa ulupuni o ka wahine i ka huhu i olelo ae ai oia e pepehi i ke keiki ame ia iho a make. Ua holokiki aku la ka oia iloko o ka rumi a loaa ka pu panapana a i kulike me ka hoakaka a kona loio maloko o kana haiolelo imua o ka aha, ua kau ae la oia i ka pu panapana i kona poo, a i ka manawa a ke kane i kahea mai ai iaia nole e ki, ua kani ae laka pu, aohe nae oia i ku i ka poka, o ke keiki ka i ku aku a make.

 

NINANINAULA KA WAHINE NO KE KUMU O KE KILA ANA O KE KANE

Ke paaia mai nei e ka oihana makai kekahi wahine paele o Mrs. MAry Smalley ka inoa no kona ninaninauia mai e ka oihana makai no ka mea e pili ana i ke kiia ana o ke kane, he koa no Beilehua. He elua manawa i kiia aku ai ke kane a ku ma ka wawae ma ka hora 5:15 o ke kakahiaka Poakahi nei. Ma ka eleloia ua ikeia aku ka kela koa me kekahi wahine okoa e kana wahine, a na mapaoia ua hoohuoi ka wahine he piliaoao hou ko ke kane a oia paha ke kumu o kona ki ana aku i ke kane no elua manawa a ku ma ka wawae. He mau heihei lio ame ka hookuku paani polo ke malamaia ae ana mawaho o Kapiolani Paka, ma ka la 1 o ka mahine, ae nei o Septemaba, ka la o na limahana.

 

E HOEA MAI ANA KE KAKAUOLELO O KA OIHANA KAUA

Makaukau ko Honolulu Nei Poe no ka Hookina Ana Mai i ke Kakauolelo Daniels

NUI NA HANA HOOKIPA I HOOLALAIA E KOONEI POE

E Wehe Akeaia Ana ke Alahukimoku o Puuloa no ka Makaikai Ana a ka Lehulehu

Ma keia Poakolu ae, ka la 20 o keia mahine, e ku mai ai na mokukaua Amerika me kana malihini hanohano, ke Kakauolelo Daniels o ka oihaua kaua, i ukali pu ia mai e kana wahine ame kekahi mau hoa e ae, e lilo ai i mau malihini koikoi loa na ko Honolulu nei poe iloko o na la kakaikahi a lakou e hoohala ana ma Honolulu nei. No ka hookipa anan mai i ke Kahauolelo Daniels ame kona mau hon, makekahi paina, i hoololo ae ai kekahi mau kalapu o keia kulanakauhale, e haawi i paina awakea, me kela Poakolu, maloko o ka halekoa, ma ia paina e ak-oakoa ae ai he heluna nui o ko Honlulu nei mau makaainana, no ka hookamaaina ana me keia malihini, a no ka lohe ana-i-kehahi mau baiolelo mawaeha o na malibini ame na kamaaina pu.  Ua halawai ae kekahi mau lananui o na Kalapu Hoolaha, ke Kalapu Rotary, ke Kalepa ame ke Kalapu Makaainana Hawaii ma ka Puakahi nei, a hooholo o kahi kupono wale no e kaawiia ai i paina no ka hanohano o ke.  Kakauolelo Daniels, maloko o ka halekoa, ka hale nui e hookeke ole ai ka noho ana o na kanaka.  Ua hoolala pu ia ae o kekahi o na hookipa kupono loa e lianaia no ka @ nohano o keia luna oihana kiekie o ke aupuni o Aerika Huipuia, o ia no ka malama aun-he huki-lau malalo ae nei o Haleiwa, Waialua, ma ka Poalima, ka la 22, a @ o ka hiki-lan, e hookipa ia ae ai na malibini ame na kamaaina pu ana kekahi papa ahaaina e malamiia aua maloko o ka Hokele Haleiwa.  Ua manao ka Meia J. J. Fern @ na hoa o ka papa lunakiai o ke Kulana kauhale a Kalana o Honolulu nei, o keia kekahi o na hana e hoikeike aku ai i ke Kakauolelo Daniels e lilo ai i me hoohauoli aku iaia ame kona mau hoahele, a e haawi pu aku ai no hoi i ka ike ia lakou, i kekahi o na-hana kahiko loa ma Hawaii @ @ ua hoikeia aku ka lohe i ke komite hookipa o ke aumokukaua, no ka makuukau o ke aupuni kulanakauhale, ma ka hoopee ana aku i na haua apua imua, e hoa lopono ai kela hana hukilau. Ua hoolala ka ahahui kalepa e haawi i ahaaina luau ma Haleiwa no ka hanohano o na malihini, ma ke awakea o ka Poalima ae nei, ka la 22, aka nae, mamuli o ka manao aua o ua luua oihana o ke kalana, o kekahi ia o na hana auo nui loa i pili aku i ke kulauakauhale nei, nolaila ua hoololiia kela luau.

 

Ka Papa Hoonohonoho Hookipa

O keia malalo iho nei, ka papa hoonohonoho o na hana hookipa a ko Honolulu nei poe i ke Kakauolelo Daniels ame Rona mau hoa: Ma ke ku ana mai o ke aumokukaua no Honolulu nei, ma na hora a ke kakahiaka o ka Poakolu ae nei, e kaa aku ana ka mana iloko o ke komite hookipa, me ka hoihoi pololei ia aku o na malihini nowaho o ka Hokele Moana, ma ko lakou mau rumi i hookaawaleia. Ma ke awakea o kela la, maloko o ka halekoa ka paina awakea, malalo o ke koho a na kalapu eha o keia kulanakauhale. Ma ka hapalua o na hora ekahi o ka auwina la o kela la, e holo aku ai ke Kakauolelo Daniels nolalo o Puuloa, no ka halawai pu ana me ka Admarala Fletcher, a ma kela ahiahi, he aha inuti ka Mrs. McCarthy e haawai ae ana ma Wakinekona Hale, no ka hanohano o Mrs. Daniels. Ma ia ahiahi hookahi no, he paina ke haawiia ana e ka Admmirala Floteher, no ke Kekauolelo Daniels ame kona mau hoahele. Ma ka Poaha ae, o ka hana nui ma ia la, o ia no ka hoolaa ana i ke alahukimoku hou o ka oihana kaua ma Puuloa. Maluna o ka mokukaua ko Kakauolelo Daniels e holo ai no Puuloa mai Honolulu aku nei, me kakahi poe, a mauka o ka aina kekahi poe, ma ke kaaahi kuikawa, me ka noa i ua mea apau e hele e makaikai i na hana apau e lawelaweia ana ma ka alahukimoku o ka oihana kaua. Ma ka aina awakea a pela me ka auwina la moloko o ka pa o ka oihana kaua e hookipaia ai ke Kakauolelo Daniels, e ka Admirala Fletcher, a ma ka aina ahiahi o ke Kiaaina MiCarthy ka mea uana e hookipa i ke kakauolelo, a ma ke ahiahi o kela la, he aha ike ke malamaia ana maloko o ka Hale Mana Hooko, mawaena o na malihini ame ua kamaaina. Ma ka Poalima ae, e holo makaikai ana o Kakauolelo Daniels ame kona mau hoa, ma ke kaapuni ana ia Oahu nei, maluna o na kaa otomobile, a hoea ne Waialua, malaila ka paina awakea, me ka makaikai ana i na hana huki lau a huli hoi loa mai no Honolulu nei. Ma ka Poaono ae, e hoohala okoa ana ke kakauolelo i kona manawa ma kela la me ka Admirala Fletcher, no na mea i pili loa aku i ka oihana kaua maanei nei.

 

NO KA LAWE KOLOHE ANA I KO HAI KAA PAA I KA HALEWAI

Ma ka auwina la Huhata iho nei i paa  ae ai i  hopuia he haole on a nona ka inoa o A. E. Weston, a hoopaaia ae i ka halepaahao, mamuli o kekahi mau kumuhopii eha e ku-e ana iaia no ka holonui me ka nana ole i ko ha'i ola, ke kalaiwa ana i ke kaa me ka laikini ole, ke kaliwa ana i ka otomobile me ka on a, a no ka aihue ana i k kaa otomobile a ke Kapena Chas. Smith o ka puali marina o Puuloa. No ke kumuhoopii hope nae ua hoopau wale ia mamuli o ka hoea kino aua no o ke Kapena Smith i ka halewai a hoakaka ae la no ke kuhihewa o Weston i ke kaa ana i kau ai no kekahi hoaloha ona ke kumu o ka lawe ana mamuli o ke kulike loa o ke pena o ke kaa.  O ha kumuhoopii e ae ekolu oia nau ke ku, amamuli e kona hela ana he $100 i hookuuia mai ai oia no ka hoea ana aku imua o ka aha ma ke kakahiaka Poakahi nei no ka pune ana no na kumuhoopii ekolu e ku-e ana iaia.  Oiai ka ke Kapena Smith e ai ana ma kekahi luau i haawiia ma Manoa ma ka auwina la Sabati, a ia oili ana mai iwaho no ka manao e hoi, aohe ke kaa, o kona hoike koke ae la no ia i ka halewai, a he kaualima minuke mahope iho ua paa aku la o Weston i ka hopuia e ka Makai Lopez ma ke alanui Kalakaua me ia holonui no on a.

 

E HO ALA NA KUKUI O KE KAPITOLA MA KA PO E HOEA MAI AI O DANIELS.

No ka hoomakaukau ana no ka hookipa mai i ke kakauolelo o ka oihana kaua moana ama Mrs Daniels i ke kapitala ua kau ia na uwea awila ma na wahi apau o ke alo o ke kapitala no ka ho-aia ae o na kukui uwila ma ke ahiahi a ke Kiaaiana McCarthy e wehe ai i ke anaina ike maloko o ka rumi kalaunu.  E kauluwela aua alo iho o ka Hale Mana Hooko i na kukui uwila.  O kekahi hana i haawiia ka hoomaopopo ana oia ke pena hou ana me ka wai gula i ke kii o Kamehameha ka Nui ma kahi o ka ahuula, ka malo ame ka mahiole.  Ua lawa ule ka ka manoanoa o ka wai gula o ke pena hope ia ana a ke nana aku i nei manawa ua hapaupau maoli.  O na rumi maloko o ka Hokele Moana kekahi mau wahi e hoomakaukauia ana, kahi a ke Kakanolelo ame kona mau ukali e noho ana no eha la oiai oia ma Honolulu nei.  Ma ke ahiahi o ka la 22 Augate e haawi ana ka Ahahui Kalepa o Honolulu i kekahi papa ahaaina nui no ka hanohano o ke Kakauolelo Daniels ame kona mau ukali maloko o ka Hokele Moana.  Mamuli o ka piha loa o ka pepa i keia pule, e hoomanawanui mai n e na makamaka a lona ka wa kupono, no  ka hoopuka ana aku i na palapala i hoounaia mai no keia keana.

 

KAPAEIA MAI KA NOHO HANA ANA NO KA PAPA OLA

Hooholo ka Papa Ola e Huli Pono ia na Hana a ka Lunanana Bowman o Hilo

HOLO NA LUNANUI O KA PAPA NO HILO E NOII AI

Nui na Kumu Hoohalahala i Waihoia ae i ka Peresidena o ka Papa no ka Epa

Ma ka noho ana ae o ka halawai a ka Papa Ola o ke Teritore, mu ka Poaha o ka pule aku nei i hala, i hooholoia no ai ma kela halawai, e kapae i ka Lunanana Don S. Bowman o ka Papa Ola ma Hilo, Hawaii, ahiki i ka maopopo ana o kona pili ole i ka hewa, elike me kekahi mau kumu hoohalahala i waihoia ae i ka Papa Ola e ku-e ana iaia.  I ka manawa a ka Peresidena Paxson o ka Papa Ola ma Hilo, he mau pule ne nei i hala, ua waihoia mai he mau kumu hoohalahala imua on a e ku-e ana i na hana a ka Lunanaua Bowman, ame na hana i pili aku i ke keena o ka papa ma Hilo; ua nana akahele oia i kela mau hoohalahala, a o ka hopena o ia no ka waiho okoa una ao on a ka halawai a ka papa, ma kela Poaha.  Mahope iho o ka hoohelo ana o ka Papa Ola e kapae i ka Lunanana Bowman mai ka hana aku o ka papa, ua hoouna  okoa ia aku la he leka iaia, e hoike aku ana, ua kapaeia oia, a e pau kona hana awa no ka papa, e hoomaka ana mai kaila 10 ai nei o keia mahina, me ke hoakaka pi aku o kela leka ua kaa aku ka ha ia iloko o ka lima o ka peresidena o ka Papa Ola, mo ke kokua pu mai o ka lunahooia ame ka loio kuhina, ma ka noii pono ana i ka oiaio a oiaio ole o na kumu hoohalahala e ku-e ana iaia.  No ka hoonee koke ana aku i na hana noii a huli pono i na kumu hoohalahala o ku-e ana i kela luna oihana o ka lehulehu, ua holo okoa  aku ka Peresidena Paxson o ka Papa Ola, Mr. Charlock. ka lunanana poo o ka Papa Ola ame ka Loio Kuhina Irwin ma ka  Mauna Kea o ka Poaono mai no Hilo, i ukali pu ia aku hoi e ka hope lunahooia A. V. Gear o ke Teritore.  I kulike ai me na men i hoakakaia ae e na luna oihana o ka Papa Ola, o kekahi mau kumu hoohalahala e ku-e ana i ka Lunanana Bowman, o ia no ka pololei ole o na mea i lawelaweia eia ame kona mau hope ma ka hana.  O kekahi o na mea e huli pono ia aka ana, o ia  no ke ano o ka hooliloia ana o ka huina o hookahi kaukan lala i hooliloia aku no ka hana ana i mau aniani no ke keena o ka Papa Ola ma Hilo, a mawaho ae o kela kumu hoohalahala, he mau kumu lehulehu hou ae no ka kekahi, ma na mea e pili ana i ke ano o ka hooliloia ana o na dala.  Aia a pau na hana noii a kela mau luna aupuni, alaila huli hoi mai a waiho aku i ka lakou hoike, ma kekahi halawai hou a ka Papa Ola; ia manawa e maopopo ai na mea a ka papa o hana aku ai maluna o kela luna oihana i noho loihi ma na hana o ka Papa Ola, in a paha no kona hoomauia aku me kona kulana, a i ole, hoopauia aku paha.  Ma ka manawa i waeia ae ai ua makaainana o Hawaii nei e komo aku iloko o ka oihana koa, o Mr. Bowman kekahi i waiho aku i ka hana o ka Papa Ola, a hoi mai la ma Honolulu nei, ma ke ano oia kekahi o na konela, a i ka wa i loaa mai ai o ke kanoha , no ka huli hoi hou ana aku o na makaainana no ko lakou mau wahi, me ke komo kino ole Noko o ke kaua, ua lawe hou ne o Mr. Bowman i kona kulana mua, o ka manawa nae ia i oili ae ai o na kumu hoohalahala, ka mea nana i kono mai i ka Papa Ola e lawe ae i na keehina e hoopau loa ia ni na pohihihi apau.  Haule he wahine Kepani o Tsuro Yamagata ka ino mailuna iho o ke kaa uwila ma Kalihi ma ka po Poalua nei a eha ma kona helehelena.  Ua lapaau ia oia ma ka halema'i o na pon ulia a hoihoiia aku no kona home.  Ua hookapuia ke komo ana aku a na kalaiwa kaa iloko o ka hale hoahu ukana ma na uwapo i ka manawa e ku mai ai na moku a aumeume i na paiki o na ohua.  No ka helelei ana o ka ukana oloko o ka paiki o kekahi wahine i kekahi kalaiwa ke kumu.