Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 33, 15 August 1919 — I KIAHOOMANAO NO OPUKAHA-IA MA. [ARTICLE]

I KIAHOOMANAO NO OPUKAHA-IA MA.

VI e mau mahina kakaikahi wale no koe, mai keia manawa aku. e hoea mai ana i ka hoomanaoia ana *» ka piha ana he hookahi haneri makahiki " ka hiki ana mai o na misionari i Hawaii nei, ma ka la 1J «) ka mahina o Aperila o keia makahiki ae, Ma na mea a keia pepa e homanao nei, o na hana h<*<iinaiTar> no ii manawa e malamaia aku ana, ua } ili wale n«» ia i ka hoea ana mai o na misionari me k<» lakou mau ohana ma Hawaii nei, a keia ]>epa nae e kakw ikaika nei i kekahi manao i hoalaia ae e Senatoa Charles E. King ma ka paina a l:e Kalapu Makaainana Hawaii. he mau pule ae nei i hala,tio ke kukulu ana aku i kiahoomanao no ' >pukaha ia ame kona mau hoa, kela maii keiki ilauaii na lakou i hoike aku i ka noho pouliuli 0| k<> lakou lahui iloko o na hana hoomanakii, a o ke kumu hoi o ke konoia ana aku o ka Papa Amerika ma lV»setona, e hoouna mai i na misionari no Hauaii nei. Ma ka aoao o ka lahui Haw*aii, me ka nana ole ma ke kulana hoomana, he hana kupono loa ko l.akou kakoo ana i keia manao, e loaa he kiahoomanao no keia mau kanaka Hawaii, o ka oi loa aku iloko «» kei.a manawa e hoomanaoia aku ana ke kipa ana mai o na misionari i Hawaii nei, e ku aku ai ia 1 ialKKHiianao i mea e ola ai ka inoa o ia mau Hawaii iloko o ko kakou noonoo, a iloko o ka nōonoo <• na malihini ame na hanauna hou o keia mua akii. l'a aie imi kakou ma ke ano he lahui i keia mau 1 eiki Hawaii, ma o lakou la, i hoikeia aku ai ka noho pouliuli ana o keia lahui kanaka i ke Akua oiaio. a o ka lakou mea i hana aku ai, ma ke ala--1 ai ana mai i na misionari i Hawaii nei, o ke alaliele ia a kakou i ike ai a e ike nei i ka euanelio <>iaio «» ke ola, a kakou e hauoli nei i koia la. He mea uuku anei keia i ko kakou noonoo ana? <) ke kipa ana mai anei o na misionari i Hawaii nei. a hoikeike mai i ka ma\ama\ama o ka euaneUo Kristo, o ka mea ano nui hookahi wale no ia, e konoia mai ai kakou e komo aku iloko o na hoomanao ana ma keia makahiki ae? He mea nui i'o ka hoea ana niai o na misionari i Ilawaii nei, a a'o mai i keia lahin kanaka i ke Akua oiaio, ame ka hewa ame ka poino o ka noho ana ik>koVna hana hoOmanakii, e hoomanao pu ia nae, ua like pu aku ke ano nui o ka hana a Opu-kaha-ia i hana aku ai, e uwe ana mawaho o ka luakini qia ,Bq§etpoa, i ,ka manawa i hu ae ai o kona aloha no leona lahui kanaka e noho ana iloko ka pouli o na hana hoomanakii, e hiki ole ai ia l akr>u 'l&e alo ae niai ke kukulu ana mai i kana hana, i kiahoomanao iloko o ko kakou noonoo, a iloko hoi o ka noonoo o na hanauna ma keia hope aku.

Kia ke kii o Kamehameha ke ku nei he mea hoo-. mnnao nona ame kana mau hana, ina aole kela kii e ku nei ma ke alo iho o Mililani Hale, me ka hoohewahewa ole makou ke olelo ae, ua palaka loa. a ua poina ko kakou hoomanao ana nona, ma ke ano he n&'i aupuni, a he moi nana i na'i na paemoku o Hawaii nei a lilo i hookahi malalo kana h°oma]u ana; a kakou no e ike nei, ma o ke kii la o KjĒimehameha, i mau ai ka makamaka o ka kikou hoomanao ana nona ame kana mau hana. E pono i'o £ kukuluia aku i mau mea hoomanao no ame kona mau hoa, ina no ia aole ina ka lawe ana ae o ka Papa Hawaii i keia hana iloko o kona lima, aka ma ka aoao o ka lahui Hawaii. aole keia ? lohi loa no ka lawelawe koke ana aku i na hana e holopono ai keia manao, aka o keia kekahi hana, i oi loa aku ai ke kupono ame ke ohohia e pono ai, a kakou no e ike aku ai ma keia mua aku, aole i poho wale na hooikaika ana e hoea mai i ka hookoia ana o keia manao. O ke k« ana o kekahi kiahoomanao, a inau kial.oomanao paha no kela mau keiki Hawaii ma kekahi wahi kupo'no, e ike mau ia akit ai e ka lehulehu. he mea ia na kakou ma ke ano he lahui e haaheo ai, o ka oi loa aku, ina e auamo maoli ana kakou i na hoolilo o ke kukulu ana aku i kela mau mea hoomanao, a keia pepa no e manaoio nei, ua makaukau loa ko kakou mau hoa lahui, e haawi mai i nā kokua.no keia hana kilakila loa, ke hoalaia aku e kakou. Ke ku nei h$ kiahoomanao no na misionari \ kipa mai i Hawaii nei, e o mau aku ai i na hanauna apau ma keia hope aku, o ia ka hale nani e ku ī.ei ma ke alanui Moi, a e noho nei ka Papa Ha-, waii. aole anei hoi, he hana kupono loa na kakou. «* kukulu ae ai'i kekahi mau mea hoomanao no Opukaha-'ia ma, Tna kekahi ano e mau ai na hoomanao ana Āo lakou ame ka lakou mau hana? Ma ke kukakuka ana me kekahi mau Hawaii o r.a hoomana like ole e ku nei ma keia Teritore, ua l.aawi mai lakou i na apono ana no keia hana, me ka makaukau loa e. komo pu mai a haawi i na kokua ana elike me ka mea hiki, ina o ka mea oiaio loa keia, alaila ke hoeueu ikaika aku nei keia pepa i k e Kalapu Makaainana Hawaii, e apono aku i kela manao o Senatoa King, a e koho koke aku i na komite no ka hoolala ana i na hana apau, e hoea m v ii ai i ka hookoia ana o kela manao, i mau mea hc»omanao no keia mau keiki Hawaii na lakou i īmi aku. a i waele ae i ke alahele a malaelae no na vono ame na pomaikai a kakou e hauoli nei i keia 13 Oiai o ka mua loa keia o ka hoalaia ana ae o keia manao. a makou e kakoo ikaika nei no kona kuporo ke makemake pu nei keia pepa e lohe i na manao o kekahi poe Hawaii maluna o keia kumuhana, a makou hoi e hauolUoa ai, e hoopuka aku i ko lako'u mau manao i ke akea, a> e lawe mat paha i kekahi mau manao kakoo a kokua, ma na alahele apau e hoea aku ai i ke ku ina ae he rriu mea hoo-

manao no keia mau Ilawaii o kakou. Aia anei a i na kono a kekahi mau hoa lahui o kakou, e ui m£i ai ia kakou no ke kokua ana aku, ilaila iho la kakou e wikiwiki aku ai i na kokua ana, a hoea mai la hoi i ka mea i pili loa ia kakou ma ke ano he lahui, o ko kakou manawa ia e kunaaa ai, a e hoohakaiia ai i ka hana ana? Ea, e kikoo aku kakou i na hoomanao ana ihope he aneane hookahi haneri makahiki ae nei i hala, e ike auanei kakou me ka lioohewahēw.a ole, ke koi mai la kekahi hana ano nui ia oe e ke kanaka Hawaii, mai poina i ka eleele a ke Akua i hoouna aku ai mailoko aku o keia !ahui kanaka no Amerika, no ka halihali ana mai i ka malamalama o ka euane--150 i Hawaii nei, a i ka hoomanao ana, no ka lele ana mai o na misionari i Hawaii nei, e hoomanao pu no Opukaha-ia ame kona mau hoa!