Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 33, 15 August 1919 — He Moolelo no OLIVA ESEKOTA Mai ke Kulana Haahaa mai Ahiki i ke Kulana Kiekie-He Moolelo i Owili Pu Ia Iloko o ka Ehaeha ame ka Hauoli. [ARTICLE]

He Moolelo no OLIVA ESEKOTA

Mai ke Kulana Haahaa mai Ahiki i ke Kulana Kiekie-He Moolelo i Owili Pu Ia Iloko o ka Ehaeha ame ka Hauoli.

Ke lohe mai la no o Oliva i ka hu*) o ke anaina iaia, mc !<a hek' a piha i ke pihoihoi, oiai nae. ua noke wale o Kui nlina i l<e a <» i ua o (Jliva a makaukau ,aohe he wahi mea ;> wi\vo iho o 01iva, aka, ke hoikeike mau la oia i kona helehelena mohala maikai, a i kela ame keia manawa e mino;ika mau ana oia ; ,ka mea hoi-nana t hooi loa aku i ka noke o na kanaka i ka pa'ipa'i. Xo ka Hakn Kale nae, iloko o ka pa'ipa'i o na mea apau, kc noho malie loa la oia. aia wale no kona inau maka maluna 0 OJiva kalii i nana ai, a no kona hoho malie loa, ua huli okoa mai' la kekahi ō kona mau hoa, a ninau mai la iaia: "Ka, aohe ou wahi mea a noke niai i ka pa'ipa'i elike me niaua," me k.a hopu okoa ana mai o kela keonimana, ma kekahi |)oohiwi o ka Haku Kale. "O keia anei ka wahine opio a oukou i kamailio mai ai, o Ke kaikaina iā o Kakalina Maladine? Xo'u iho ,aole keia n ka manawa mua loa a'u i ike ai i kela helehelena, me he ii.ea la, ua kamaaina loa kona.helehelena ia'u."* ' Aole anei ou manao, o kela kekahi o na wahine huapala, 1 hoea imua o kakou?" wahi hoi a kekahi o ka pane ana mai." "Aole o ka huapala wale ka haawina pookela loa i loaa i kela w;ihine opio, aku o kona mau ano apau, aole ia e loaa ;;k 11 i ka nui o na wahine. pehea Jko lakou hanohano, ame ke kiekie o ko lakou mau kulana. aole loa e lihi launa mai hkun apau i keia wahine, e ku mai nei imua ponoi o ko l-akou i pane hou aku ai.ka Haku Kale,- ana 110 e hoomanao la ,able kela he vvahinc okoa aku, «ika o- 01iva no ia. XIII. "Aole au e liewa ke olelo atf, ua.lil oka Haku Kale i pio malalo o ka u'i nohea ame ka huapala ō keia kaikamahiiiē hana keaka hou," i kamaiiio hoonlakeaka Wale mai ai no kekahi hoaloha o Kate, a o ia nae ka Ra Haku Kale i kamailio aku ai : "E noho hamau hoi olua, ke makemake nei au e hoplohe pono loa i kana mau mea e kamailio mai la,'? me ke kulou okoa ana aku o ka Haku Kale imua, pela'no hoi ka nui o ka poe e noho kokoke mai ana ia lakou nei, aia lakoii apāu ke h<Jolohe la i na huaolelo e oiliili ae ana mai ka waha mai o 01iva. • Ke kamailio la no o .01iva, me ka. hele ana p koria.miu wawae, me ke kuhi no hoi o na lima, ā i kona wa i helfe< r.iai ai a ku iho la ma ka aoao o ke pakaukau, kahi i wailio ai o kekahi bo-ke pua, lalau nlalie iho la oia a hoopili ae la ma konii umauma, o ka manawa no ia i hoppaiakuliia aē ai oloko o kela hale" me na leo hurb, ia wa i hookuuia iho ai .kī paku iīalo, a pau aku la lea ike ana a ke anaina ia Oliva"; iiie kona mau hoa keaka. Ke noke loa mai la na kanaka i ka pa'ipa'i i ko lakou mau lima. ahiki i ke kauoha okoa ana mai o ka lunaniii o ka hui Keaka e huki hou ia ae ka paku iluna, no ka hana hou ana o 01iva i kela keaka no ka lua o ka manawa, aka, ua hoole paakiki o Kakalina, me ke kipaku okoa ana i ,ka iuuanui e hele oia ma kalii e, aole hoi e huki hou ia ka pāku iluna, no ka mea. e hoea hou mai aiia kekahi keiaka, e koiioia aku ai o 01iva, e loaa he wa nona e hoomaha ai me ke kupono, mamua o kona ku hou ana aku imua o ke anaiaa kanaka nui. Mamuli o ka holopono loa o kela hana keakā ma ka aoaō o Qliva, iia puni koke ae la kona aoao i na lunanui o ka hui keaka, me ka haawi ana mai i ka lakoū mau mahalo kiekie ana iaia nei, he minoaka wale no ka 01iva 1 haawi aku ai, ma kona aoao, no kii mea ua hele oia a piha me na mauao pihoihoi. I wahi nae e noke ole mai ai keīa poe i ka hoouluhua, ma l*e kamailio ana mai i na olelo o kela aihe keia ano ia Oliva v , ua lāwe okoa aku la o Kakalina iaia nololoo o ke keena kōmo lole, malnila e hoomaha liilii ai a hoea hou mai ko Wa e ku aku ai imua o ke akea, a i hakalia no a noho aku o Olivā ilalo. ia wa i kamailio koke aku ai o Kakalina i ka i anā aleu : "l'a maopopō mua ia'u, elike me ko'u kamaaiiia ma keia l.ana, e hookāhaha aku ana oe i na mea apau, mamuli/j ka holopono !oa o kau hana keaka i keia po ; āka e hoike māi ia'u e 01iva, pehea, ua piha anei oe mē na nianao pihoihoi?" "Ae, aole o ke pihoihol wale 110 ka mea i loaa ia'u, aka 0 ka hanlulu pu kekahi, a o ka mea wale no i ahona ai, i kou noho kokoke mai ia'u, ua hoopoina loa au i ka iioonoo ana 1 ka poe e ae apau ,a o oe wale no ka'u nieā e n.anā aku ana "lloko o na minuke mua o ko'u hoomaka ana e kamailio, he maikai maoli ko'u noonoo m.a na ano apau. aka i ka fnanawa i noke mai ai na kanaka i ka pa'ipa'i i ko lakou mau lima, akahi no .au a ike mai i ko'u pihoihoi; aka na£ 'e Kakalina, pehea la oe i lawe ai i na ko'iko'i o keia hana nui; -'i'u e aie loa nei i kou hooikaika ana e loaa ia'u ka makaukau ma keia hana," wahi a 01iva, me'ke knlou ana mai imua, a puliki ae h ia Kakaliha, a o ia hoi ka Kakalina o ke kamailio ana mai: "Aole keia he maaawa no na olelo e kuu kāikaina, aka he liiīii loa ka manawa e hoomaha ai, ina he mau mea kekahi au i manao ai e kamailio mai ia'u ea, e vyaiho a hoi akii kaua i ka hale; o ka'u wale no e kauoha aku nei ia oe e 01i'va, e ilialamā i ka' manao koa, awiwoole, no ka mahele o ka,u hahā i koe. " . "Aole o ka mea i hala aku la. ua pau ia mē ka holopono 'oa. a in.a ua hpea mai nei ka poe ko'iko'i e nana i na hana keāka o keiā po. ua pomaikai maoli lakou i ka ike maka .\n'a i 'ka hokuheīe kaulana hbu, o ka hoea ana mai no keia i\'ahi, ā ua pomaikai pu hoi ka ona, nonā keia halekēaka, i j ka loaa ana iaia o kekahi kaikāmahine kaulana loa i ka keakā elike rne oe." ; ♦ I E kamāilio liilii ana 110 nae laua nei, kikeke anā no ka onk o kā haiekeaka māwho o ke keena komo lole, i ka hele anā r.Vai o Kakalina e \vehe i ka puka. eia ka o ka onā nona kā halekeaka, ke kahaka hoi a laua o ka hoomaoē ana ae, hē mpu sekona no mamua aku, a haawi mai la oiā i kana mau hoomaikai ana i na lede opio, me ka hunahuna olē iiio, i ka nui o kona hauoli, no ka u'i ī.iaoli o Oliva. ma kanā mahele hana iloko o ke keaka, a hoike okoa mai Ja ua oha nei o ka halekeakā, i ka hiki ole iaia ke kaohi aku i kā nui 0 kona bauoli, me ka hooia anā hiai iā laua nei, i kā loāā iike ana aku b ia haa.wina lik.(fe o ka haUōli, itijāltina o kā poe āpāu b ka hālekeakā 'ma kelā po. Aia no ka poe hookani pila ke noke mai i ka hoonanea 1 ke anaina, a i ka loaa ana o ka niaha ia 01iva, oili mai la

iaua me Kakalina a noho»ma ko laua mau wahi i hookaawaleia> oiai no hoi ke anaina e noke mai la i kā pa'ipa'i, i kau a mea o ka piha nauki, e ake ana 110 o K.e ku hou aku 0 01iva, a heopan pono aku i ka moolelo ana e noke ana 1 ke.kāmailio. oiai, o kahi maikai aku o ka moolelo koe. 1 ka manawa i uu ia ae ai ka paku iluna, a ike mai la hoi ke anaina kartāka ia OHva e paa ana no i kekahi pua ma ka aoao 6 ke pakaukau. ke nana pono loa mai la lakou maluna ona, o ka manawa no ia o 01iva i hoomaka akū ai e kamailio, me ke kuhi ana 110 hoi o na lima, aia hoi ka minoaka ma koha mau pipalina, ke nana aku iaia, me he mea la, aole he poe maloko o kela hale, e hoopihoihpiia ai kona noonoo, aka o ke koa ame ka wiwoole ka mea e haiamu ana iKia. lle kui'o maoli no ka 01iva kamailio ana, me he niea oia:o :oa la, a i ka wa i kuuia iho ai'ka paku ilalo, ua oi loa ak« Ka noke o.na kanaka i ka pa'ij)a'i, me ke kahea okoa ana inai o kekahi poe. e hukiia ka pa"ku iluna, a hana hou mai o OHva, i kela mahele o ka mooVelo ana o ke kamailio ana mai mamua aku. No ka noke ioa o na kanaka i ka pa'ipa'i, ua huki hou ia \e la ka paku iluna, ia wa i haawi mai ai o 01iva i kana kunou ana imua o ke anaina, me ka minoaka ma kona mau papalina, o ka manawa ho ia i lawe okoa mai ai kekahi poe i na boke piia, a haawi .aku la iaia, he mau boke pua hoi i hoouna okoa ia aku ma o na elele la, e hele e kuai me ka minamina ole i ke he hookahi mea nui. o ka panai aku i kekahi makana, i hoike no ka nui o ko lakou malialo, no ka ike ana i kela kaikamahine opio, kaulana a hiehie o kona 'eulana. "He ku maoli i ka nani ke o keia po, a ua make>ono maoli ka hele ana mai ttti e nana i keia hoku hele hou," i kamailio ae ai kekahi o tla keonimana e noho pu ana me kā Haku Kale. Eia la ihea o Kakalina Hadina t nalowale nei?" la wa nae i olowalu like mai ai ka leo mailoko se o ke anaina. ua makemakeia o Kakalina e ku aku; a iloko 0 na ?ekona pokole wale no, aia o Kakalina ke ku la ma ka ,ioao o 01iva, he hookahi ko laua haawi like ana mai i na ;unou ana me ka minoaka ma ko laiia mau papalina. a i ka hookuuia ana iho o ka paku ilalo, o ka hoea ana mai ia i ka •>anina hope o ke keaka ma kela po, me ke kukala ana mai nae o ka iunanui o na hana keaka, e ike mau ia ana kela ede opio iloko o na po apau o" kela pule holookoa, nie ke kono okoa ana mai i ka lehniehu, e hoopiha hou aku i kela .lale, ma kekahi po mai. "V'a pau na hana keaka o keia pō, e na hoaloha,' i pane ae ai kekahi o na hoa o ka Haku Kale." e hele aku ana au 3 haawi i ko'u hoomaikai i keia hoku hele hou, naha i hooiiauoli loa mai i ko'u manao i keia po." Ku ae La ka llaku Kale iluna, a pane mai la: "Owau pu kiekahi e hele aku 110 ka haawi a«ia i na hoomaikai i kela lcde opio/' wahi ana no ka manawa mua loa, oiai lie noho •.nalie nō kana hana, me ka piha i ka ilihia, iaia e nana pono loa akir ana maluna ō 01iva. .No k-a Haku Kale hoi, ame kona kokoolua ke ku iluna, vja ku like ae la ko laīua mau hoa, a helē nui' aku la 110 ke Ueena mahope o ka halekeaka, ua hoea mua ae nae kekahi puhlii malaila e kakali ana o ko. lakou lululitHa pu ine ka iede hana keaka, e noke ana 110 hoi i ka haaliki ame ka liaauo'u, i ka maikai ānie ka n.ani o na hana keaka ma ia„po. - Loaa āku la nāe ka lunanui o ka hālekeaka, a iaia kekahi : b na' hoaloha o-k.a Haku Kale i niiiail aku ai no Kakaliha Hadinā, a;'o ia ka ka lunanui o ka pane ana māi: "Oa hoi pololei aku nei oia no ke keena komo lole, e wikiwiki āku o<?, o haalele koke mai ahanēi i kela keena," iā wa no hgi keia hoaloha i huli mai ai i kōna niau hoa, me .ka i ana mai: ' ' ' •/ "E wikiwiki mai kakou, mai nanā aku i kela poe, o ka ik'e aku pahā la i ka hoku hele hou, ua. uku pono ia mai ko ka;ko'iV'luhu" j - Ua pomaikai i'o keia poe o ka' hoea ana aku, 110 ka mea, tā lakoū nei no a ku ana mawaho o ka puleā, ua Wehe koke ia ināi la ke pani o ka puka, .a ku āna no'o Kakalina Hadina, aia hoi kekahi lima ona e paa aku ana ia 01iva, a o ia ka ke keoniman.'i mua lqa i pane aku ai: "1 helē mai la •mākou, e haawi aku i na hoomaikai palenā ole ana i kou ame oe no hoi, no ka holopono maoli 0 na hana keaka i keia po, ka nnia loa hoi o na hana keaka īiana i hoohauhli mai i ko makou manao." 1 mai la o Kakalina i ka lima o kela keonimana, me ! ka pahe pu ana mai: "Ke lawe māi nei au i na hoomaikai ana he nui mai ia oukou mai/' wahi ana, me ka alawa ana aku ia 01iva, ōiai hoi na maka o kela kaikamahine e naiia !.aria ilalo o ka papahele. "Ke manaō nēi au, ua holopone loa fia hana keāka o keia po." "Aōle loa he wahi kanalua iki no ia mea, o na haneri j o ka pōe makāikai, na hoike oiaio n'o ia mea. E ae mai oe e I Miss Hadina, e hoolauna aku au'ia oe i kuu hoaloha, ka 1 iiaku Kale," ia wa i haawi aku ai ka Haku Kale i kana | kun<fu. ana imua o Kakalina, ine ka haawi pu ana aku no j hoi i kona lima no ke aloha ana, a e manaō ana nae o Kakai lina, e hoolauna ae i keia mau keōnimāha ia 01iva, ike e aku la 4)ia, i ka hilinai o OHva nia ke pani puka, ala hoi kekahi lima e paa aha ma kona puuwai, he hoailona no ka loaa ana iaia o kekahi haawina maikai ole. mea ōiaio. i kela lohe 'ana mai o 01iva i ka hoopukaia ana ae ō ka iiioa o ka Haku Kale, ua puiwa hikilele oia, n no kōna piha me ka pihoihoi, pela i hilinai aku āi ōia i ka nuka, i ole ai oia aku ilalo, a maule, nolaila ua huli ino mai la o Kakalin.a ihoj)e, a paa aku la ia 01iva, a mai hina āku no kela kaikamahine ilalo, ina aole i holo koke aku ka Haku Kale iniua, a pa,-upu aku la ia 01iva. "Uā maule ia kuu kaikaina," i wikiwiki ae ai o Kakalina 1 ke kamailio ana. "Ua hopohopo nui loa au nona i keia po, a ua laki maoli i kona maule ole ana, i ka wa o na hana keaka. E hoomaiiawanui iho oe ma ka paa ana iaia, a hoi hou mai au me kekahi wai." me kona konio hōu ana aku iloko o ka rumi, aka lia hāpai okoa ae la hae ka Haku Kale iāvoliva, a hoihoi pu aku la iloko, me ka hoomoe ana aku nfahiria o kekahi koki'nolunolu, Ua lawe niāi la o Kakalina a hookulu iho la he mau kuluwai ma na lehelehe o ()liva, me ka eueu ana ae hoi o na lehelehe, aohe nae he.wahi mea a kaakaa ae o kona mau ,riial«a, a o ia ka ka Haku Kale, o k'a i ana aku imua o Kakallna: hopohōpo loa nei au. ua loohia oia i kekahi ma'i ano kilpilikii, e pono ai e kauoha koke ia aku kekahi kauka akamai loa, e hoea mai no ka nana ana i ka pilikia i loaa i kou kāikaina." "Ua m.aule wale no oia. ina no kakou e hoomanawanui iho ana pela, e pohala ae ana no oia, e waiwai ole ai ka hoouna xna aku i kekahi kauka, e hele mai," wāhi a Kakalian, me ka hooināu 110 i ka hoopulu ana i na lehelehe o 01iva. j "Hē keu maoli ka hoi keia o ka mea maikai ole," i pane i iho ai ka Haku Kale me ka leo o ka me.a i piha me ke kau- [ maha, M ilōko nae o kela manawa i onioni ae ii o 01iva, a kaakaa ae la kona maū maka, tfle ka nana ana mai i ka | Haku Kale, alaiīa upoi hou iho la nā lihilihi, e'a nae, o ka . ule. oheīōhēlo. ke pua'i ae la mā kona mau papalina. j "Ua pan aku ka piUkia, o kona mai koe," wah a hiē ka hamohamō aha aku ma na e Oiiva, hē oiaio; uā ala āe lā ō ŌliVa iliina, a hilihāi. mai h ko'na poo ihiūā 0 ka umaumā o Kaaklina. o ia nJiē ka k; Hak» o ka ninaii Hriā iho* hie ka leo olu'olu loa: , n Vi Waikai anei oe i keia mānawa ?" ,\V m . e mahalo no ka oukou mat kōKUā ia vvahi a ŌUva. inē ka htili ana aku nae ia Ka kanha, i hoh aku lar "Uā j>iHa lō'i au me k* hilahila n< , mal n . e ' °' 11, me ka P u ° ka'u mau hoo |)thkia ana īa oukou, ' me kona hoao ana ae e'minoaka. 4

. u He mau kokua hou anei kekahi i hiki ia'u ke haawi aku ia olua e na lede?" wahi a ka Haku Kale. me ka nana ana id Kakalina a nana aku ana ia Oliva. i "Manao au f 112 hiki no ia maua ke hooponoponvi no maua iho i keia manawa, a no kau mau kokua nae, e lawe aku i ka'u mau mahalo ana he nui," i pane mai ai o Kakalina, a Kauoha aku la i ka lunanui o ka halekeaka, e kahea aku i kona kaikunane, 110 ke kii ana mai ia laua, a lawe aku no l.&Hi o ko lakou kaa e kakali mai la ma»vah?> o ke alanui. "Aialnua nae o ko ōlua haalele ana iho i keia keena, ke makemake nei aū e ninau akū ia ōe e Miss Haelina, e hiki i ana lio anei i kou kaikaina, ke lawelawe hou i na hana keaka, ma ka po o ka la a'popo," i ninau mai ai ka lunanui o k.u haiekeaka. "Ina he kanalua kekahi iloko ou, no ka hiki <-!e iaia ke hana ma ka po o ka lā apopo, alaila he mea po ia'll. ke hoololi i ka hoolaha ma ke kakahika, i ole ai j e loaa ka })ilikia ma ko'u aoao." '' Aole o'u pilikia iki i koe, a ke hooia aku nei au imua ou,; e hoea mai'ana no au ma ka po o ka la apopo, nolaila mai hoololi ue i ka hoolaha, e waiho i aa inea apau, elike ine kau i hoike a'i imua o ke akea," wahi a OHva, me ka minoaka ma kona mau papalina, iaia e narui aku ana i ka lunanui o ka halekeaka. "L'a hoomama ae oe i kekhi haawe kaumaha loa mai ia'u aku e MissMadina, no ka mea, ina no ka hiki ole ia oe ke hoea mai i ka po o ka la apopo, heaha ana la ka manao o na kan.aka no'u aole aiyi e nele ko lakou piha i ka huhu, me ko lakou kapa pu mai ia'u ma na inoa lehulehu, i kamailio mai .ai ka lunanui, me ka haawi ana mai i kona lima imua o 01iva, i hoike no kona piha me ka hoomaikai. Ke ku malie la no ka Haku Kale, e kakali ana o ka hele .aku o ka lunanui o ka halekeaka, alaila ukali aku oia mahope, oiai ua makaukau na lede opio fio ka hoi ana, e anehe aku ana nat oia e hele, ua h'aawi e mai la o 01iva i kona iima no ke aloha ana. a lalau aku la no hoi ka llaku Kale, me ka pulik'i ana iho no kekahi manawa uuku, aia hoi kana nana ana maluna o na maka o 01iva, me kona panē ole aku nae he hookahi luiaolelo, pela no hoi o OHva, i noho hajnau lo.i ai, aole he hookahi huaolelo ma kona aoao, aka na.e aia iloko o laua-pakahi, na manao ilihia, no keia halawai hpy an.a o kekahi me kekahi, me ka inaopopo mua ole, e hui ana-4aua, ma kela aina mamao loa, mai ko laua wahi mua loa o ka ike mua anja. MOKI'NA XIV. Ma ke kakahiaka ana ae ma kekahi la mai, ua piha na nupepa apau, m# moolelo 110 ka holopono loa o ixa hana keaka ma ka po aku i hala, e ike mau ia ana ka inoa o Miss Aderina Ma<lina, ma ke!.a ame keia wahi o ka moolelo. Ua ku ka paila o na nupepa maluna o ke pakaukau uuku oloko o ke keena hookipa o ka home o Kakalina ma, a o k.ana hana nui ia, o ka heluhelu i na meahou i'mua o Keoni, e noho hoola'i niai ana maluna o ka ahamaka, oiai hoi o 01iva e hooluliluli wale ana no maluna o kona noho pai: Pai. . "O keia no kā'u mea i kamailio mua aklt ai ia Pe e Ohva, a ke ike pono nei kakou apau i ka oiaio o ia mēa, elike me iiā moolelo likē ole ? na kanaka kkkau nupepa e hoakaka nei maoko'o na nūpepa," wahi a Kakalina, a he kunokuiiou wale 110 hoi kp 01iva poo, e hooia 'mai ana, i kā pololei o r»a Plelo apali a Kakaliiia, i/kamailip muā* aku. ai iaia. "K ike ahja kela poe i. ko hikoū kūhihewa, nō na' mea a lakou i noke ai i ka. ākena maloko o kiena mau h\li^pa f " \vahi a C)liva nle ke kulou o kona poo ilalo. ''Aole iPa lakōū e ike ana i ko lākou kuhihewa, malia p.alia; 110 kekahj mau makahiki loihi ma keia hope aku, aka no keia m.ānawa, aole loā e hiki ia lākou ke hoōle mai 1 koū kulana, ā o ka'ū e hoikē āku nei imua ou me ka -ōiaiō loa, 0 kekahi wahine opio, i hiki iaia ke Jvāili māi i na manao māhalp o ka lēhulelKu ma ka po rriita loa o kona ku anā aku imuā'o ke akea, hē hoailōnā ia, no ka nui ō ke dala ame ka waiwai e loaa aku ana iā oe. M "lia, aole loa ;o*u wahi mea a lioonoo iki no ia mea he dala a he waiwai pah'a," wahi a 01iva, ine ke aea anā ae 0 kona poo iluna, a nāna mai la me ke kaliāha ia Kākalina. "l'a maopopo nuia ia'u kena mau mea au e kaniailio mai nei, he hookahi wald no niea nui oloko o kou noonoo, o ia ka holopono o kau mau āna apau, e lanakila māluna o kou mau manao pihoihoi. Qka holopono loa o kau 1 mau hana i ka pō hei, e lōaa ana ia oe kekahi uku maikai | loa mai na ona mai o kela halekeaka, a mau halekēāka pkpa aku paha." "AVaila e ukuia mai ana anei au me kekahi mau dala mahuahua no ko'u paani ana i na hana keaka?" wāhi a Oliva, | no ka mea āole he manāwa mamua aku, a laua i kāmailio •ii e pili ana no ka uku. "Ae, o ka' poe akamai loa i ka hanakeaka, he lo.aa na uku kiekie ia lakou .no kā pule, ā oiai o oe kekahi o ia poe, e loaa ana ka uk'u maikai loa ia oe, i loaa ole i ka poe kahiko ma keia hāna. "Aia anei he wahi noonoo iloko 011, no ka 'nui o ka uku a ka ona nona ka halekeaka e haawi mai ana ia oe-" Ke noonoo la o 01iva, i na 'wahi kilina mailuilu a kona makuahine hanai e haawi mau mai ana iāia i kelā ame keia manawā, aole 110 he manawa i loaa nui ai ke dala, e maopopo ai la hoi kona uku kupono, aka pane mai la no nae oia i ka i ana aku imua o Kakalina: "Aole he mea i maopopo ia'u, 110 ka mea e ukuia mai anā 110 ko'u luhi, no ka pule hookahi, aka nae, mamuli o ko'u ike ana aku i ka oluolu o ka ona o ka halekeaka, me he mea la, e haawi māi ana oia i ēlua paona no ka pule hookahi, o ia ko'u uku." | Xoke ae la o Kakalina i ka akap.Ua, no ka uuku loa o kela uku a 01iva o ke koho ana mai, a mamua nae o kona hoak.aka ana mai i kona nianao. ua komo mai lā ke kaikāmahine lawelawe, a olelo mai la, aia o Mr. Gosipa, ka lunanui o ka halekeaka mawaho kahi i kakali mai ai, no ke konio ana mai iloko. "F. hookipa mai ia Mr. Gosipa iloko nei!" wahi a Kakalina i ke kaikamahine lawēlawe, alaila huli hou aku la imua o C)liva, me ka i ana aku: "h waiho inai oe i ka hooponopono ana no kou uku ia'u, no ka mea aole oe i maa i na mea e ukuia nei i ka poe hanakeaka." E waiho mai oe na'u e i keia ninau uku, a mai hooplikia iki i kou noonoo," ma kela wahi nae o ka laua mau kamailio. komo mai la o Mr. Gosina, ka lunanui o ka hālekeaka. a huli koke mai la no o Kakalina imua ona, ā haawi' mai la i kona aloha kakahiaka, pela no Ipi o Mr. Gosina i pana'i aku ai, me Kron?i-kūnou ana aku imua o na wahine opio, ttie ka pāne anā mai nae imua o 01iva: "Ke lana nei kuu maiiao. ua auhee aku na manao pihoihoi mai ia oe āku; 110 na hana o l*a po a'ku la i hala,' v aka nae iaia i ike aku- ai i ka lamalam.a o na papalina o ua kāikamal>ine opio nei, hoomau ,hou aku la no oia i kana kam?ilio ana: "Ua hki loa ia'u ke ike aku, aole lōa he Wahi hoailona iki o na manao pihoihoi i koe maluna ou e kuu lede opio," a iaia i ike aku ai ia Keoni, lilo aku la kana kamailio ana 1 kela kanakā opio. "Ke manao nei au, āole oe i inu kone mai nei e Mr. Gosi >a. e kauoha ae anei au i ke kāikamahine la\nelawe. e lawe mai i r>ōla ko n e nou." wahi ā Kāk,iiina. me ke kauoha okoa ana aku i ke kaikamahine laweJā<vle «*kii i pola kone 110 ka lūnanui o ka halekeāk'ā. me k* kānk&'i ole a lofie i ka pane a Mr. Gosipa, no kona makemakē, a makemak? ole paha i kekahi kopei

I ka hoea an.a mai o ke kaikamahine lawelawe nie na pola kope, noho like iho ia lakou apau ma ka aoao o ke pakaukau. aia wale no na maka o Mr. Gosipa maiuna o na wahine opio, a oiai lakou nei e inu ana i na pola kope, ua hooninau mai la o Kakalina i ka i ana mai: "Pehea hi, ua lilo anei na hana o ka po aku la i hala, i mea hoohauoli aku ia $e e Mr. Ciosipa r* "Ua oi loa aku mamua o ka hauoli, a no ia hauoli, i hiki ole ai ia'u ke hiamoe makai i ka po aku la i hala, e hiaa mau aila au i na hiona a'u i ke ai, a i hakalia no a ao ae nei, o ko'u hele mai la no ia, no ke kukakuka pu ana mc olua, no kā uieu a ka ona o ka halekeika e haawi mai ai i ka hoku hele kaulana hou f no ka pule." "O ka maua no ia e kamailio ana a hoea wale mai la oe, aka ua waiho mai kuu kaikaina i ka hooponopono ana i ka nku me a'u ē Mr. Gosipa." "Aole mea kupono e ae, no ke kukakuka ana no k.ma uku, ooe wale no e KakaliiiA. 1 ka pau ana o na lu.ua keaka ma ka po nei, ua waiho mai la o Mr. Hami!ak( na, ka ona nona ka haiekeaka iloko o ko'u lima, ke kanwilio ana me olua no ka uku e loaa i kou kaikaina no ka pukhookahi/' "Alaila heaha ka Mr. Hamilakona mea i kamailio mai ai ia oe, no ka uku o kuu kaikaina o ka pule?" "L'a loihi ko maua kamailio anā.no ka ninau uku, . ka nae, o kana mea i kamailio mai ai, o ia no ka waiho :nia āku, na kou kaikaina e koho hiai i kona uku; oiai nae ua waiho mai oiā i ka hooponopono ana i ka uku ia'u, pvi\ea la, ina no ka hanaia o kekahi aelike no ka mlakahiki he lookoa, alaila e ukiiia no'kou kaikaiha, i iwakalua paona o ka pule," me kotia nana ana aku maluna o Gliva, a i ka ike ana akii i ke kahaha ma ka helehelena o kela wahine opio, ka mea ana i koho aku ai, aole paha i kulike kana uku o ke kamailio ana aku, me ka mea iloko o kona uooimh>, oiai nae o ka mea oiiiio, ua kahaha o Oliva, no ka nui !oa 0 kela uku, ia wa i kāmailio hou aku ai o Mr. (josipa: "Manao au, o keia uku o iwakaiua paona o ka pule lmokahi, he ūku maikai loa kela, a kekahi mau halekeak.i e haawi ole ai no ka man&wa mua loa, a no ka makahiki huo kahi, e loaa ana ia oe he hookahi ka\ika!ii paona." Xo ka nui maoli o keki 'inau-dala', ua~hiki ole ia Oliv.i, ke noho malie, aka nana pono loa mai ia oia maluna o Mr. (iosipa, a i mai la: "E loaa ana anei he hookahi kaukani paona ia'u?" Ua kuhihewa aku o Mr. Gosipa, o kela ninau hoomaoe ana mai a Oliva 110 ka uku o iwakalua paona o ka pule, ua uuki' kela uku ana o ka holke ana aku, nolaila hoomau aku la oi;t 1 kana kamailio ana: "Ua manao ka Hakii Hamilakona, o keia ka uku ku[)ono loa jiou, au no e hoomaoftopo iho ai, e loaa ana he hook,;īii kaukani paoiia ie oe iloko o ka makahiki ka mea ā kekalii HiaU halekeaka e aku, e haawi ole mai ai ia oe." "Oiai owau ke kuleana e hooponopono ai me oe e Mr. j Gosipa, no ka iiku o kuu kaikaina, eia ko'u manao, ke ku j likē nae ia mē kpu, v ukuia kuu 'k'aikaiua, 'i hooahi haneri | me ka iwakalua-kiinlamalima paona no ka mahina liookuhi, |a e hanaia v hoi ka aēlike no kela uku no na mahina mua e.iio, a mahope āku o kela manawa, e noonoo hou ai kakon.no kona-uku o ka/makāhiki." *' Ua pupuku āe la na 'Uu'emaka o Mr. Gosipa no kela uku '-li'iāi, no kona kaikai, aka rae aia iioko o na kānaka y nei ka hauoli nui, no ke emi o kelu Uku, a iiiā n6 i ,aku o'KakAlina, i kanalima -paona ko Oiiva ( ukii r rid;;ka- puUhookahi; aa inakaUkau !oa oia e uku oiai aole )iē niea i k^'anā 1 e noho iho ai, okeku ae la : no ia o Mr/-(j[d-sipa 'iiuna/'uniliii'ae Ia no hoi ika palapala;aelike i hoomhkaukau mua ia me ka waiho ana aku iluna o ke paieaukau, a i aku la i na lēde opip: "E waiho ana au i k'ēīa palapala aelike me olua, a e nana no hoi oluna me ke akahele loa i na meā apau i kakauia maloko nei. o ka mēa ivale fto i koe, hoopihaf>iha āira iho i r.ā huina dāla ame ka loihi o laHinawa o ka ,\v like, ā ina ua pono na mea apau, elikē ko olua nw.ke make, alaila e kakā"itiōa i keia a ma ka hnr. t eiwa o keia kākahiaka e hoea ae āi ohia no ka halekenk:t. no ka hoomaamaa ana no na hana o keia po." Kunou mai la o Kakalina, tne ka h6oia ana niai, e hoea aku ana laua, o ka haāwi ae la no ia o kē aloha kakahiaka. i hUli hoi aku la ka lunailui o ka hiilekeaka. me kona piha loa i kā hauoli. no ka holopono ana o kana mau mea apāu i hoololo ai me ka ona nona ka halekeaka. Hakalia no a kau o Mr. Gosipa noluna o kona kaa, o ka huli koke aku la no ia o 01iva, a i aku la imua o Kakalina. me kā piha i ka phoihoi: "Aole loa he niaopopo iki ia'u o na mea a kakou i kamailio iho nei me Mr. Gosipa. K loaa io ana ;inei % ia'u hv hookahi kaukani paona 110 ka makahiki?" "Aole wale no, e loaa ana lie hookahi kaukani dala ia re ka makahiki, aka e paku'iia aku ana i kela kaukani he elima haneri paona," wahi a Kakalina, me ka noke ana oe i akaaka, i ka hoomaopopo ole o 01iva, i ka huina oiai<> e loaa aku ana iaia. "Lā nui ino maoli keia mau dala, e maopopo ole-ai ia'u ka mea e hana aku ai," wahi a 01iva. "He ninau hope loā kena au e Oliva, aole a kaua kain;iilio ana tio ia mea i keia manawa ke loaa maiai kou ukuhana 'niUa loa, o ka wa ia e noonoo ai 110 kahi e waiho ai i kau mau dala." > No kela pane a Kakalina, haalele aku la o 01iva i kona wahi e noho ana a helē mai la a apo aku la i ka a-i o Ka kalina, me ka i ana aku: Ke manao nei au, aole he mea nan.a e hookaawale ia kaua ma keia hope aku, ahiki i ka hoea ana mai o kekahi mea i oi ae kona mana m.amha ou, a koi mai i kona kuleaua maluna o\\, o ka mea wale no paha ia nana e hookaawa!.ae i kēia noho pu aha o kaua." La hoohala h.ou a|cu la ua mau i«aikamahine nei ma kamailio ana, ahiki i ke kokoke aua ae i ka manawa, no ka hele ana i ka ma kela kakahiaka, akahi no 01iva, a hoi aku noloko o kona.rumi, a no mau :im nute, aole ana mau mea e ae e noonoo ai, koe wale no k- la pomaikai nui e loaa ana iaia, ka mea hoi ana i moeulu.ne mua olē ai. Oiai nae o 01iva e uGCnoo nui ana me ka piha kaha'i;i . no kela pomaikai ana i ike ole ai, e lilo aku ana oia i wah ( waiwai a kuonoono, ala pu mai la iloko o kana mau ho-. ' manao ana, kela ike ana aku ana i ka Haku Kale, ma ka po mamua aku, ine he mea la, iwaena o ka poe apau ma | igJfo ka halekeaka, ana i ike aku ai iko lakou mau hlc : helepa, he hookahi Wale no mea poina ole iaia, o ia ka helēheleha o ka Haku Kaie. ' nae P ee ae ]a ka manawa imua, ūa awiwi ?ho ]a Ua o OHva i ke komo ana i kona mau lole, o ka ina kaukau ar.i ae no hoi ia o kona hemahema, kikēke ana no o Keoni mawiaho o ka puka o kona rumi, me ka uinau ana mai ina naha ua iiiakaukau oia, a u iho like mai h i,o ka olalo. kahi a Kakalina, e kakali aku aiia iaia. Kau aku la likou nei māluna o ko lakou kaa po:io ; e kalaiwaia ana e Kē6m. aole no hoi i loiki ia holo ana aku a lakou. hoea āku la ika halekeaka. a e kakali mai n na no o V* Gosina \n lakou -iiei ma ka puka o ka halekeaka a me na hiona hoihoi fnaluna o kona man mnka, i hookipa aku ai oia i na lcdē opio rtoiokd 6 ka halekeaka. i V (Aōle i pāu.) r