Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 34, 22 August 1919 — HOOIKAIKA KA LUNAKIAI LOW E EMI NA MEAAI Wehe Oia he Halawai Akea ma ke Alanui me ka Hoakaka i ka Pii o na Meakuai KOKUA KA MEIA FERN ME KA LUNAKIAI KUMALAE Hoakaka Lakou Apau o ka Loaa o ka Makeke Aupuni ke Kumu e Emi ai na Meaai [ARTICLE]

HOOIKAIKA KA LUNAKIAI LOW E EMI NA MEAAI

Wehe Oia he Halawai Akea ma ke Alanui me ka Hoakaka i ka Pii o na Meakuai

KOKUA KA MEIA FERN ME KA LUNAKIAI KUMALAE

Hoakaka Lakou Apau o ka Loaa o ka Makeke Aupuni ke Kumu e Emi ai na Meaai

r; webo ana au i ko'u kuka ame •io'ii j ;ipal(? i mea e hiki ai ia'u ke oni jnn <1 r maanei, 110 ka mpa e paluku aku ;n:3 'iii ine ka ikaika i kekahi mea me mi';i nana olp aku owai 1« ia mea." Mo keia mau olelo ae la maluna 5 ii.iomaka mai ai ka Lunakiai Eben Low e whp i kana haiolelo hoeueii no ke'hiihi inakeke a ke aupum kulanakauimip i nianao ai e kukulu aku mamūa iu; i akonkoa ae ma ke awakea Poa-' lini.i nku Ia i hala ma ke kihi o na 1 alaimi Be(«la ame Moi, no ka hooikaika mi;t e hooe/niia mai na kumukuai o na in-nai anie na mea e ae e pono ai ke iil» ana. •• Aole hiki ia kakou ke hoahewa walp aku i ka poe lawai'a, a i ole, i k;i |too (nahiai paha-no ka pii loa ana o iih kumukiiai o ka lākou mau me«ai, •ikn, Im' mea pono ia kakou e huii aku Aaiii e hanaia mai ka ,haflft. ai6ufc. Hr men pono e hoopau Joa ia kela aao hana kuOala aoa i ka i'ā, ho kt mtii f ma īa ano hana ua loak ka i'a i ki poe v-a<-na, a i ka l6kou k*iai ana miif i k* poe ilihune ua hoopi|)tt āe a i'ka 17 imeka o ka paohd, mdhbpe ih'o ."ūi pa]>alua ia iho ke kumtikUai i kuaiiā ipai i kn {h>p ilihune ntamua o ke kumukuai i loaa mai ai ka i'a mai ka poe lsnrai'a 'nai. Hiki ana anei a dukou ke hoo-, manawanui i keia ano hpna hoopilikii? "E hana aku ana au elike me ka ka Moi Kamehameha i hana ai, 6 iho akti ana au i ka makeke me ka peuku laiu 'i ii. a<• ke kaaakk a ? u e ike akii ana e k iai ana i ka i'a me Jte kumukuai ftui'ono ole e wawahiia aku dna e a'u ke lakaukau elike me ka Kamehameha i bana ai i kona m&u..la, itia ki ninini a wawahi ana i na pahu poi a ka poe alu j "'i i-oinaikai. } ' No ka mea e pili ana i ka i'o bipi ( uku nei ka aina hanai holoholona o' ' aka i kekahi hooilina hookahi, he ke- : ' K ' "" «ie. he $127,000 ka mahele puka ki makahiki maluna o ka akahi ha?alwa kuleana iloko o kela aina hanai !"»!' ,l inli)na o Parker. 0 ka waifraiio o aina hanai holoholona he $1,500,- j """• n-.iaila e hu.li iho oukou no oukou !i " i ukupanee nialuna o ia huina. "» ii ka poo na lakou Vuku i ka liuina •'<»-' Na oukou a na'u e uku nei ki' iiku nei kakou ma kahi o ka KfiM'ku no ka i'o bipi i hiki ole aku - ' 'ilo i ka h&palua o ia kumukuai ina-1 " na ano e ikeia nei ma Hawaii. nii laau lapaau wale no e hooinaniaia ae ai keia pilikia, oia ke ku- : kl| l i ana i makeke no ke aupuui kula''aknuhale, kahi e kuaiia aku āi na meaR! if» onkou me ke kumukuai i emi loa |M >»»• ka ioaa pu o ka pomaikai i ka i"' lawai'a amē ka poe niahiai. Ma a nianawa eia o ka hoomalu !l " a ka hui kuai bipi Hawaii ke kuaiia pna n ka<t)ipi ma Hawaii nei i nei ma"3Wa < a elike me ka loihi o kona hoo--1 : ana aku i ka hoomalu .ana, pela !l " ka loihi o ko kakou lulu mau ana i v kakou mau daīa me ka hoomau i ka| ' i() i'» ana o kela hooilina opio iluna o] kaa otomobile a ia kakou nae e kueo | r ;iri nialuna o na <alanui me ka naku i a»a i o a ianei i mea e loaa ai h:ltl | l'»no o ke ola ana. I'oko o ka manawa kaua, ua oi aku j'ii o ke kumukuai o ka i'a i keia 'naniua o ia manawa. O ke kumu oj k'"», mamuli o ka hoopii o ka poe kuai| 9 'i'a ka niakeke. Ua loaa ka i'a i j h i i»oe kuai i'a ma ka makeke ma kahij s keneka o ka paona, a i ko kuaiia :< " ;i n.ai nae ika poe makemake i'a ua ! 11 a pa-ha iho i ko ke kumukuai 1 !l 'o niai ai. l a hoakaka aku la au imu« o ouK ' kn manao nui i makemakeia ai i. oia hoi i wahi e kuaiia aku meaai ame na mea apau i hoo- | i ka lehulehu me na kumukuai i ' 'ho iko na meaai e kuaiia mai nei j -ikon. l*a wae makou i kekahi i

kaliua ma ke ano oia kahi o ka niakeke i manaoia e kukuhiia -ai, oia ka apana i aiua e pili kokoke ae la me ko ka mahele makeke o ke Teritore, ho apana a ke Kiaaina MeOarthv i haawi mai ai i koua ae e ki\kuluia malaila. 3 ke | kahua īuua i manaoia oia ka hapa makai loa o ke alanui Kekaulike, aka, mahope o ka noonooia aun ua waiho mai ka loio kalana i koua niauao kaoawai e ku-e ana i ke kiikuluia o ka makeke ma ia wahi. Ke makemake nei au e lilo mai keia liana hoeueu o keia Ja i hana hoomaka mua e hookoia ai keia ' liana ma noi mua aku. E hui like ka-1 kou apau e pono ai a e lokahi ma keia hana, uo ka mea ma ka lokahi ka ika- J ik«, a ke lana uei no kuu mauao e lilo I aua na hnnaun opio o keia mau la aj iwaena hoi o ka lnhui maloko o Honolulu i mau lima kakoo ikaika mai i keia! hana." j Ma kekahi hapa o kaua haiolelo e. pili ana i ka pii o ke kuinukuai o ua men e pono ni ke ola aua, ua hoakaka j pokole mni oia i kekahi mea e pili aua i ke kuai aira o kekahi kauaka i paa ka v n»aa uona no $8.50,"0iai nae, o ke ano kamna no ia i kuaiia he man manawa ( aku nei i hala no $5.50. Aole i lilo ke kunmkuai i mea_ koikoi loa i kona noonoo, akn, o ka hanaia ana o ia kn mea i lilo ni i mea nui. Ma ka olelo a ke kanaka i kuai ai i ke kamaa o ka 01010 ana mai iaia, he mau po no mnhope iho ua hele kela kanaka i ka hulahula, « oiai o hulahula ana ua hemo aku la ka hila o kekahi kaninn, a i ka nana pono ia ana iho aohe he ili kn mea i hanaia ai o ka hila, aka he j>epa. Ma ka Viora awaken ponoi i weheia ai k:i halawai, mamuli o ka leo o ka bapa, ua piha mua ae ke kahua i na kanaka, he mau haneri ka nui. Mii ke ano oia ka lunahoomalu o ia halawai a ka Meia "Pem k«a moa uaua i kakele mua mai ke kahna, a wahi ana: 41 E na hoa makaainaua, e hoolauna «ku anf« nu imua o oukou i na luuakiai J Eben Low ame Jouah Kumalae, na mea i haiolelo maluua o ke kumuhaua ka pii | loa o ua lilo o ke ola aua. He ekolu j mau papa iwaena o ka lahui, ka papa j 0 ka poe waiwai, ka papa waena ame j ka papa oka poe ilihune. Aole ua ka ■ papa a ka poe waiwai loa 1 hoopilikia j 1 ka poe ilihune, aka na ka papa waeua. I E tiku ana ka mea mahiai i mea e hoo- j uluia nvai ai kana ai, o ka hana a ke j kauaka o ka piipa waena oia ka hooHlo ' ana i ka mea mea huli poiuai- ( kai nona e oln. ai." | lla lehuleliu ka poe a ka meia i hoak.aka mai ai i hoopoinoia e nn kaunka o kn papa waena, ira apuhiia, epaia a ailiueia na waiwai, a he nio]* pono e hoopiiuia keia ano hnna. a ma ka ha>a hope o kana haiolelo, "O ka laau wale no e hoopauia ai kei'a auo haua a'u i hoakaka ae la ua ka lahui no e noonoo. Mahope o ka E!>en Low haiolelo ana tm hoolauuaia mai la ka Lunnkiai Ku- j malae. Wahi ana: "He manawa ku-j pono loa keia e ala ae ai kakou a e hana i kekahi lmn, no ka mea, ina e ike mai ana na Hawaii e hana kakou i keia mea me ka ikaika, e a!a mai ana lakou a hana like, a he mea maopopo e henaia ana kekahi mea. Ua kakoo uui j au i na mea i hoakaka mua ia ae nei e Eben Low. a ina no ke kokuaia o ia hana e loaa 'aua ka mea i niakemalteia." j He mau olelo pokole loa mai ka Lu- j nakiai Aniohl mai niahope iho, o ka iuanao nui e wailio mai aun ua ka lehu lehu e hoike nku m'a ka hana iua he makemake i'o lakou e hooj>auia ae ka hahana o na pilikia e kau nei maluna o ka lahui i keia la ma o ka hana like ana i niea e loaa ai oua makeke hou. * Mamua o ka hoopauia aūa o ka halawai ua pii'liou -ae In ka Lunakiai Low iluua o ka pahu a noi mai la i ua kanaka lawelawe oihana o ke kulanakauhale o Houolulu e lulu mai i kn lnkou haawina no ke $50,000 i mauaoia no kekahi waihona i mea e hiki ai e ukuia na hoolilo oka makeke hou i manaoia. E noi pu ae ana oia i na ahahui n na makaninana no ka lakou kakoo ana mai no keia kumuhana nno nui.