Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 36, 5 September 1919 — He Moolelo no OLIVA ESEKOTA Mai ke Kulana Haahaa mai Ahiki i ke Kulana Kiekie-He Moolelo i Owili Pu la Iloko o ka Ehaeha ame ka Hauoli. [ARTICLE]

He Moolelo no OLIVA ESEKOTA

Mai ke Kulana Haahaa mai Ahiki i ke Kulana Kiekie-He Moolelo i Owili Pu la Iloko o ka Ehaeha ame ka Hauoli.

I .. : — i l a niaupopo ia Kakalina na mea apau i pili aku i kona la ana. a iaia i nana mai ai ia C)liva, mai kela manawa mua. !..h niai o ke jcaa ana «»alalo o kona malu, o kana wale no i nana mai 'ai', aole i komohia aku keia kāikamahine iloko o ka pilikīa hookahi i loaa iaia ; o OHva no hoi kekahi i nana | i ia Kakalina, ma ke ano he mea i lke ole mai me kek&hi liapa o kona ola ana. ' | la lakou nae i halele aku ai i .ke pakaukau aina, hoi nui īiai la maloko o ka nuni hookipa 110 ka hoonanea ana, aia hoi na wahine opio maluaa o ka noho ko-ki kahi i noho ai. a maniua al-u o ko laua alo o Keoni, a no ka hoala ana mai i kekahi m ca na lakou e kamailio ai, i niai la o Kakalina: . | *'He keu hoi ka hikiwawe loa o ka haalele ana mai o ka ilaku Kale ia kakou, e manao ana ka hoi au, e hui pu mai ana oia me kakou ma ka paina ahialii!" •. , | He kunokunou wale no ka 01iva pane no kela mau olelo,' me ka nana ana aku ma kahi o ke kapuahi hoopumehana e waiho mai ana. | "E heīe hou mai ana no nae paha oia i ka la apopo ea?", "Aole o'u nianao e hoea hou mai ana oia," wahi a Oliva, me ke kulou ai:a iho o kona poo ilalo. j "Manao au, ke hoopau wale nei ka Haku Kale i kona manawa. m a ka hele ana mai ianei nei, a ma Laeiaila no hoi, oiai lie nui kana mau hana e hoolilo ai i kona manawa malaila, mamua o ka hele wale iho no ma o a maanei. I "Ua hakilo pono aku au i na ano apau o kela haku opio, oia ke pookela iwaena o na kanaka a'u i kamaaina ai, mai ka poe kiekie ahiki aku i ka poe haahaa, a i kekahi la e t hoea mai ana oia ana kekahi o na kanaka ko'iko'i loa. Ma ka*u mau niea nae i lohe no kona ohana, lie mea nui loa ka inoa ia lakou. me ka ra ak'emake ole e mare aku i na wahine 0 na ohana haahaa, a'u e manaoio nei, he hana paakiki na ka Haku Kale ke kapae an.a ae i kela mea maa iwaena o, kona ohana/ alaila hooki iho la ka Kakalina kamail'o ana mai, no ke kakali ana aku i ka 01iva pane. 1 "l'a kulike aku la 110 ko'u manao me kou e Kakalina, no ka hiki ole i*ka Haku Kale, ke pale ae i na mea i maa i ka. hanaia e kona ohana mai kinohi mai." **Ae, o ka m«'a oiaio maoli no ia, 110 ka mea ua lohe \va!e mai no au, ua hoolala ka m akuakane o ka Hakn Kale, i ke-1 kahi wahine kupono Joa nana," me ka pahola ana. ae o ka j minoaka ma na papalina o Kākalina, iaia i nana mai ;ai ia 01iva. v Puiwa hikileie ae la o OHva, no kela mau olelo ā Kakalina. me ka puliki ana ae i kona mau lima, aole nae he pane mai, alaila hoomau hou mai la no o Kakalina i kana kamailio ana: \ "Malia paha ua lohe oe i kona kamailio mai i kekahi manawa e pili am no ka Lede Polena?" "Ae, ua lohe au i kona ka m ailio mai i kela inoa." "Pehea, ua ike mua no nae paha oe i kela lede ea?" "Ae, tta ike mua au iaia, a oia kekahi o na wahine iiuapala k>a." • . "Pela mai ko u lohe, he wahine u'i maoli kela, a ua puka mai no hoi t»ia mailoko mai o kekahi ohana hanohano, e kupono loa ai i wahine na ka Haku Kale, a o ka makuika hoi o Livapulu o keia mua aku." "Aole ana no hoi e nele ka loaa o ka nohona hauoli ana 1 kela lede. Pehea no la hoi i oi aku ai ka hauoli o kekahi poe wahine imua o kekahi poe?" • "He oiaio. ua hanauia mai kekahi po». wahine e ua makua waiwai a hanohano. oiai hoi poe wahine o ke kulana haahaa. ua hanauia mai lakou me ka helehelena u'i, ke akamai ame ka noeau; aka 110 kekahi jjoe wahine nae, ua hanauia mai lakou me ka nele i kela mau mea a elua.' Paa okt>a aku la o 01iva i ka lima o Kakalina, a ninau aki! la: ka Lede Polena au e kamailio niai nei, ua hoopa* lau i'o ia aku anei oia me ka Haki^Kale?"* "Aole laua i hoopalau maoli ia, aka nae imua o ko laua mau ohana, a imua hoi o ka puulu i kamaaina loa ia laua,, aole he hoohewahewa ana, no ka lilo aku o kekahi na i kekhi. I He keu akiv maoli 110 keia a ke ao ano e! Ina ua aloha j aku ka Haku Kale i ka Lede Polena, o ka mea apiki nae,« aole o laua hele pu. a i ole, ikeia aku paha e hele like ana' i kekahi manawa. a o ka'u mea e ha'oha o loa nei, o ia no j kona hoopukapuka ole i ka inoa o wahine. Eia oia' ma Ladana nei kahi i hoohala ai i kona manawa, aia ho' j PoleL\a ma kahi mamao loa mai iaia mai." _ ( Ua kaokoa loa na ano o ka pohai kiekie mai ko kakou | ano ae, a ma keia manawa a kaua e kamailio nei, aia ka I Lede Polena maloko o kekahi o na hokele o Ladana e nohoj inai nei, me : ka noho kaokoa no hoi o ka haku Kale nona | iho ma kekahi hokele okoa; e hele inau ai iloko o ka halekeaka, me.Ja.hoopipili mau mai ia kaua na wahine hanakeaka, oiai.nae, e mare aku ana oia me kā Lede Polena," Ma kela wahi o ka Kakalina mau olelo. hiki kou ole iho la ta Oliya; ke iupho. malie. aka ku ae la iluna, 'me kā mau no o kan& uana ma kahi o ke kapuahi hoopumehana, a pane mai la: "Ae, e mare aku ana oia me ka Lede a e loaa ana he nohona hanoli ana i kela wahine." Lalau akoa mai la o Kakalina i na lima o 01iva. a i mai la: "Ina e loaa aku ana i ka Lede Polena ka hauoli, o kaua j»u kekahi e komo iloko o ia haawina hookahi o ka hauoli mawaena o k.iua iho. Heaha auanei ko kaua mea e hoo-! kaumahaia ai, ina no e hoomainao al.u ana ka Hāku. ; Kale mai ia kaua aku. Ei.a no. me kaua e kuu kaikaina ka kaua mau kalena. a iloko auanei o ia* mau .kalena e loaa ai ia kaua he noho hauoli .ana," ,j Aole e hiki ia 01iva ke kaohi mai i kona mau waimaka, aka ua hookuu okoa aku la oia e hoopulu ma kona mail papalina. me ke kukuli okoa ana iho mamua o ke alo o Kakalina. leha ae la hoi kana ma na maka, o ka * v v ahine ana i kapa mai ai he mkkuahine nona, iloko o kona niau hora o ka popilikia. a hōoho ae la: | "Ae, ina rio e kaawale aku ko kaua mau hoaloha apau :nai ia kaua ;:ku. a koe ka kaua mau kalena a ke Akua i haawi mai ai. e loaa ana no he nohona hauoli ana iloko • laila." Kulou mai la o Kakalina imua, a honi mai la ma k.a lae o 01iva, alaila huli aku la i kahi e. no ka holpi ana ae i kona nv t, wa ia ni'arfa^ v a jna'e i kaiiiailio ae ai o ,oliva: 7 "Mai aloha mai oe īa'u, aka e i nā haawina vhaeha apau o* ka'u.mau hana īiaupo; L'a maopopo ia'u

kau mau mea apau e kamailio mai ai ē Kakālina, aka no'u nei la, ua. loaa ia'u ka maha. O e Kakāīina, ua loaa ia u ke ola hou i keia mānawa. E hookuu māi oe ia'u no kekahi manāwa pokole, no ka hoonana ana i ko'u mau manao ulu-ku apau,". o ke ku ae la no ia .0 01iva iluna, a huli hoi ' pololei aku la noloko o kona rumi. I kela hoea ana aku no o 01iva noloko o kona rumi, pa- J pani mai la oia i ka puka a paa, haule aku la iluna o kpna wahi moe, he hookahi hana o ka uwe, a o ia kā ua kaika-; ( mahine nei i hooho ae ai me ka ehāeha o ka naāu: "O, e mare aku ana oia me ka Lede Polena, a ehauoli ana kela wahine! O e kuu aloha, heaha ana la k'o'u hopena iloko o keia mau makahiki e nee mai nei?. Pehea la i ke Akua i ae .mai ai 'e hookamaaina ia'u me oe?: Pehea la | oe e ka Haku Kale, i a'o mai ai ia'u ia mea he alohā?" O keia iho la ke kumu i hiki ole ai ia Qliva ke hooniau ' aku i ka noho pu ana me Kakalina maloko o ka rūtni hookip.a, ua hele kona aloha 110 ka Haku Kale, a aneane e ha•tnini, ua ike maoīi iho no oia, i kā loli ano nui o kona ano, o ia 110 ka ikaika,o kela aloha iloko o kona puuwai no ka haku o])io. j , MOKUN'A XIX, , He ekolu mahina mahope mai, u.a pau na hemahema 010I ko o ka halekeaka, a ua huli hoi mai hoi na kanaka mai ka mau huaka'i makaikai mai, nolaila huli hoi ku la o Kakalina ma, no ke kulanakauhale. a hoomau aku la no ko laua hele mau ana i ke keaka i kela ame keia po, me ka hele a piha mau oloko o ka halekeaka: a e minoaka mau ana no hoi ka lunanui o kela halekeaka, aole wale i ka piha • i na kanaka, aka no ke ku kekahi i ka nani ame ka maikai | o na hanakeaka apau. # īloko o ka nui o na hoolilo ma ka hana hou ia ana oloko o ka halekeaka, iloko o ka manawa pokole wale no, ua hoi n.a hoolilo apau, me ka ohi nui o ka ona nona kela halekeaka I i na pomaikai i kela ame keia po. "Aole he kumu nui e ae nana i hoopiha mau mai i keia halekeaka i na po apau," i kamailio ae .ai ka lunanui o ka , halekeaka, iaia e ku ana me kekahi o kona mau hoaloha pilipaa loa, "aka mamuli wale mai no ia o keia hoku hele | hou. Ma ka'u hoomaopopo aku, ke pii mau nei kona ohohiaia i kela ame keia po, a ua ku'i aku hoi kona kaulana j ma na wahi apau o Ladana nei, no ka mea ua hele mai ' kekahi poe hanohano e nana i na hana keakā, mai na wahi mamao mai, 110 ke ake wale 110 e ikemaka, i keia kaikama- . hine a ke akamai, ka hiehie ame ka u'i maoli ma na ma- 1 hele apau o na hana ke.aka i pili aku iaia." ! Ua ioli maoli no ka 01iva mau hana apau maloko o ka ' halekeaka, mai kela manawa mua mai o kona komo ana ma ia hana, o ke kuniu mai, mamuli o kona. ike maoli ana ia mea he aloha. a elike no me ia ike, o k,ana no ia e hana » mai ai, ahiki i ka paa ole ana o na'waima'ka, o na haneri 0 ka poe e akoako.a ana maloko o kela hale. Ma kekahi po. mahope iho o ka hookuu ana o na hana- . keaka, ua hele okoa mai la ka lunanui, noloko o ke keena 0 Kak.'ilina ma, a i mai la: "He keu aku o ka holopono o ria mea apau i lawelaweia i keia po, ua lohe maoli aku no au i na manao mahalo iloko o na kanaka ap.au, a'u e olelo af 1 ;<i. ua lilo ka holopono o ua h?na keaka o keia kikina, i mea nou e haaheo loa ai e Miss Hadina." • < j "Malia paha he mea i'o ia no'u e haaheo.ai," i pane wa!e I trai ai »0 o 01iva, me ka minoaka pu ana mai imua o kon,a haleu. . | "Aia na kumu maikai apau ma kou aoao e ka lē'de opio i e haaheo ai, no ka mea, iloko o na. makahiki loihi o ko'u ,noho ana he Uinanui no na hui keaka lehulehu, aole loa au 1 ike i ka paaniia o nā hanakeaka, me ka u'i ame ke kui'o elike la- me ia i paaniia mai ai e oe. 'Pehē'a la kau ike e Kakalina?" i huli aku ai ua lunanui nei ā kamailio ia Kakalina "O ka'u pane wale no imya ou, o ia ko'u hauoli no kela nuhou maikai." . . j "O ka mea oiaio maoli no keia e na wahine opio. mai ka weheia ana o na hana keaka maloko nei o keia hale, ahiki w.ale mai i keia manāwa, o ka htlu ekahi kēia a'u i ike āi. Hoko o ka nunui o ke kaki i hoopiiia aku e a'u, me.ka ma-1 nao, aole ana la e piha, eia ka e hele āna a loāa wahi ole e noho iho ai maloko, a o ka'u mea haohā'o, o ia no-ka ike ole ia o ka ona o ka halekeaka, i ike pono ai oia i na hanā apau e lawelaweia nei." i Hoolālau wale ae la 110 0 OHva, mā ka hoopaa ana i kt kihei hoopumehana ma kona a-i; a o ia ka ka lunanui i hoomau hou aku ai i ke kamāilio ana: | "Aole o' uike iki i ka ona o ka a o ia ka'u e' ninau aku nei ia olua, heaha la ka hopena i loaa i ka.Hāku ; Kale? Mamiia aku nei, oia kekahi o na kanaka hele maii mai i ka nana keākā ma na po- apau, ua 6i loa aku kona makaala i ke keaka, mamūa o ka Hāku Hamilakona." I "Alaila eia oia ihea e nalowale nei?" i hooninau mai āi 6 Kakalina. 1 "Aole au i niaopopo i kona wahi ,e.indho mai nei; aka nae, ma ka'll mea i lohe ai mai kekāhi' mai o kōrta mau hoaloha, aia ka Haku Kale malokō o Parisi, e lawelawē-iha i na }iana ' » kupono ole i ke kanaka elike me koha kulana ke hooko. 1 j "Ma kana hoakaka mai ia'u, he riohona uhauha maoli ko I ka Haku Kale. ma Parisa, ka mea malihini loa iaia; ua komo I ' nui aku no hoi oia iloko o na hana piliwaiwai me ka puehu 1 o kekahi mau huina dala mahuahua maloko o na kalapu, 1 a'u nae e manao nei, aole i maopopo iki i kona makua-1 • kane ke ano o kana >nau hana," me ka luliluli ana ae o ke I poo o Mr. Gosipa, ka lunanui. 1 j Apo mai la o Kakalina ikona lima, ma ka puhaka o OHva, I fa i mai la me na olelo oluolu loa: "Ua lawa keia kama--1 ilio ana o kakou, e hoomakaukau kaua e hoi," aohe nae' j he wahi mea a maliu aku o 01iva, aka ku malie iho la no ; oia i kahi hookahi, me ka pane ana inai ia Mr. Gosipa-: 1 I "E kuhihewa ana ka hoi au la. ua hoopalauia ka Haku' ( Kale me ka Lede Polena, a e hoohuiia aku ana laua ma ka berita o ka niare!" 1 "O ka'u ia i man.ao ai, e hoohuiia ana'laua ma ka mare o ka mea kupaianāha nae, ua hoea aku ka Lede Polena no Parisa a halawai me ka Haku Kale malaila,. me ke ala ana 1 mai o kekahi hoopaāpaā mawaena o laua ahiki i ka haa-j lele ana aku o ka Lede Polena a holo aku nb Kuikalana, a noho aku no ka Haku Kale ma'Pansa; nie ka hoomau ana aku ma na hana uhauha. I "Ma na mea hope loa a'u i lohe inai ai, ua pau kelā hoopalau mawaena oj lāua, no ka mea ua komo mai ka ohana' 0 ka Lede Polena ā ake'ake'a mai i ka hookoia aku o ka ; mare; aole no nae a'u mau ahewa wale ana aku maluna o ka Haku Kale. O kela kekahi o n.a kanaka opio maikai loa a'u i ike āi. he kakaikahi loa na kanaka opio i like aku ke ano.me kona,.aka nae, he nui ko'u kaumāha nona e noho j nei, no ka mea inā e hoomau aku ana oia i kela ano uhauha * ' o konā ola ana. e hoea mai ana i ka manawa, e kaa aku ail kona waiwai iloko o ka lima o ka poe okoa." ' "O ka'u mau'uou ana, aole e hoea mai ia hopena maluna ona," wahi a Kakalina me ke koi. hou mai ia 01iva e hoi laua, aia o Keoni ke kakali māi la ia layta maluna o ko I lakou kaa. , Aole i pau ka 01iva mau mea i makemake ai e niele mai ia Mr. Gosioa. aka no ke koikoi ikaikā loa a Kakalina ia e hoi, ua āe aku l.a oia i ka mānao o kona kaikuaana hookama, o ka haawi ae la no ia o ke aloha hope, i ka lunauui o ka halekeaka, a puka like aku la laua nowaho, no kāhi o ko lakou lr na i ku ai. / Mā kela ala, hfili hoi 110 kā home, aole he mau kamailio 1 hoopukaia mawaena o na lede opio, he noho hoola'i wale no ka OHva hana ma kona noho me ka hilinai ana mai^

ihōpe, a i kela ame keia manawa, e nana mau mai ana o Kekelina maluna o OHva, me ka paa ana mai no hoi o kōna lima i kona hoa, aole nae ona kamailio mai, mamūli .0 kona noonoo ana iho, he mea maikai hooilluhua aaa mai no ia 01iva, iloko o kela kulana kaumaha o kona helehelena. 0 na mea apau a Mr. Gosipa i kamailio aku ai imua o na leae opio no ke ano o ka Haku Kale, he mau mea oiaio wale no ia. ua'loli ano e maoli ka Haku Kale, mai kona niau ano mai i kamaaina i ka lehulehu. O na kanaka makua keia i kamaaina i kela kanaka opio. ua luliluli ko lakou pdo, a ua mihi hoi na makuahine o kekahi poe kaikamahine huapala, i kela loli ano nui iloko o ka Haku Kale, no ka mea ua niinamina loa lakou i kela haku opio. ka mea a lakou mau aku ana, e lilo mai i kane na kekahi kaik.amahine o ke kulana hanohano. • Ma kela po hōokah» no, aia o Mr. I\girala ke kamailio la:. maloko o ka hale kalapu, i kana mau mea*' ike ai no ka Haku Kale ma Parisa, a wahi ana. ua oi aku kana mau hana uhauha, mamua o ka mea hiki iaia ke ka mea e komo nui ana oia iloko o na hana piliwaiwai, e inu nui aiia no hoi i ka waiona, a wahi ana, ina e mau aku ana kela kulana o ka Haku Kale no kekahi mau mahina, e lilo ana oia i kanaka makilo, me ka ili-ana aku o kekahi haawina ko'iko'i loa maluna o kona makuakane. 'Alaila, o ke kumu.nui anei o ka holo ana aku o ka Lede Polena no Parisa. no ka hoihoi ana mai i ka Haku Kale?" i ninau mai ai kekahi o kona nia.u hoaloha iaia. Kunokunou aku la ke poo o Mr. Figirala. a i aku la: "O ka manao ia iloko o kela lede, e hoopakele ae i ka Haku Kale mailoko mai o ka poino, o ka mea kupaianaha nae, ma kahi o ke emi inai o kan.a mau hana uhauha, ua oi loa aku, i ka manawa o ka Ledc Polena e hui p uaku ai me ia: a no ka makee no o kela wahine opio. ua koi okoa aku i ka Haku Kale e mare laua,' aolie nae he wahi mea a maliuia mai, nolaila ua haalele aku la kela lede opio ia Parisa, a ho!o aku 1a no Kuikilana, no ka hoopoina ana i kana maū mea i ike ai no ka Haku Kale."' "Eia hoi iliea o Llinakona, e ike ole ia nei?" i kamailio inai ai hoi kekalii. "Ua liala pu aku no-laua me ka Lede Polena 110 Kuiki lana, a ke ole au e kuhihewa. aia ka iini iloko o kela kanaka onrio, e hiu i k.a Lede Polena a wela, a e lawe no a lilo i hoa kaunu no na po hu'ihu'i o ka hooilo." "He hookahi pilikia nui a'u i hoomaopono no ka Haku Kale, o ia no kona komo ana iloko o ka oihana keaka. me he mea la a ; a kona noonoo i kekahi o kela mau wahine onio kaulana nana e hooniha mau nei i kona hale keaka i na kanaka i kela ame keia po. Mai like pu ka Haku Ha milakona me keia. o ke kumu wale no o kona pakele. mamuli o kona hoolilo ana i ka halekeaka i k.a Haku Kale," i pane mai ai hoi kekahi. "Malia paha aia ka hoohihi ana a kela Kaku opio maluna o Kakalina," i komo mai ai hoi kekahi iloko o na hookaatl olelo ana. "Pehea oe i manao ai pela?" i ninau ae ar o Mr, Figirala me ka huli ana mai i ka mea nana na olelo o ke kamailio ana aku. hookamailio wale ae la no au, ma ke ano paani," me ka noke'okoā ana ae .0 kela kanaka i ka akaak.a. loa he heokahi a'u olelo i lohe e kamailioia ana 110 kel% rn.au' kaikamahine, a ma kau mea i ike no laua, he kulede oiaio maoli no, i kaokoa loa mai na ano mai o na whine hana keaka a'u i kamaain.a ai." ~V;Ua mahalo nui au no na ano maikai o kela mau lede: a ia'u i .makaikai aku nei i na hana keaka ma keia po. ua kaili maoli ia aku ko'u puuwai me 'na manao inahalo he nui no-ka nani ame ke kui'o maoli no o na mea-apau i hanaia mai e kela ina,u lede; a ina owau kekahi o na keikialii, aole au e hoohakalia iho ana i ko'u nonoi koke ana aku i kekahi o laua. e lilo mai \ wahine na'u, o ka oi loa aku nae. o ka lede opiopio o lau.a," alaila noke okoa ae la ka mea nana kela mau olelo i ka akaaka. Alaila inanao iho la anei oe, he hana maalahi ke kuai ana_;i kekahi wahine me kou kulana keikialii?'' "He mau kamailio homakeaka wale no ka'u, eia nae ma ka u nana aku, ua kui'o maoli oe, nolaila e hoopoina i ko kakou kamailio ana nialuna o keia kumuhana. eia mai ke cigā e Mr. Figirala. Ina e hoomau ana kakou i ke kamailio ana no kela mau lede opio, e ala mai ana na manao lili iloko 0 kakou, a o ka hopena, e lilo aku ana kakou i mau enemi Ua hōoholo au i kq u manao e hele hou i ka nana keaka k, a P° 0 a a P°P°» alaila haalele iho ia Ladana iiei no Inia, 0 ke ku ae Ia no ia o kela kanaka opio. haawi mai la 1 kona aloha i ka nui o ka poe e noho ana maloko o ka hale u, aia oia ma ke alahele e hoea aku ai no kona home. Ma ka'u hoomaopopo aku. ua loaa aku he ike i kela kanaka opio, i ke kumii o k.a pilikia i loaa i ka Haku Kale, oia i ke aloha me kekahi o kela mau lede opio, np ka mea, ma. kekahi inanawa aku nei i hala, ua kamailio mai o Nedi i ka liele mau o Kale i ka hale o kela mau kaikamahine, m.a kaoa o ka Muliwai Kimo. 'a aohe no hoi he po ha o iaia i ka hele ana ika nana keaka MOKUNA XX. Oiai keia mau olelo e kamailioia nei e kela poe kanaka o'*»io, a e ka nui 110 o ka poe e hele mau ana i ka tiaua keaka i kela ame keia po, ua noho pouliuli loa o Oliva nona iho, 0 ke kumu no o ko lakou lohe ole, o ia ko lakou noho mau ma ko lakou home, me ka hele holoholo ole ma kela ame keia wahi o ke kulanakauhale. 1 kekahi manawa nae e hele ana o 01iva i ka holo lio, me ka ukali pu o Keoni nie ia, a i kekahi manawa, o ke kahu lio no, a i ka wa e kaalo ae ai ma kahi e akoakoa nui ana na kanaka. e wehe mki ana lakou i na papale iaia Hei, aole nae ia he mea e haawi aku ai o 01iva i kana kunou ana, a nana aku paha ia lakou, aka aia wale no kona mau maka imua, j iiianawa apau.-.a o .ka mea oiaip maoli no, aia konai noonoo i kahi e loa; aia i kela helehelena i hiki ole iaia ke hōopoina, o ia 110 ka Haku Kale; .U^Hlo { kela;hde mau.o Qliva i ka holo lio i na la apau V mea rtiaik"ai i kona noonoo, 'aka' nae ma.leekahi kakahiaka nui, ua e.aku v oia i ke kauoha i ke kahu lio, ipa ka po aku mamua, e he|e laila i ka holo lio i ka \\a poeleele, Ha ala ae 1a ua 0:Oliva, komo iho la i kona lole holo lio, o ka hēle aku- la no ia i ka holo lio, m'e.kē ala ole o na kanaka mai !,o Jakou hiamoe mai. ;pa. : rrftL-u no kela wahi a laua o ka holo ana aku me ke kahu lio, a no ka molowa o ua o 01iva i ka hele malie, hoomaka mai la oia e holo a kaawale loa mai kona kokoolua aku, a e hoomakaukau ana oia e hoohuli mai i kona lio no ka hoū ana. ike aku la oia i ka oili ana mai o kekahi ka paka mai, me kona haohao loa i ke kakahiaka_juii o ka oili ana mai o'kela kanaka. Ke ku malft la no ua o 01iva e nana, ina paha ua ike mua oia i kela kanaka ,aia wale no ke poo ilalo. kahi i kulou ai, papale biva ma ke p?>o, he kuka koloka loihi kona e komo ana. me ka hoooinanaia nae o ka'ā-i o ke kuka a kiekip, aia hoi na linfa iloko o ka pakeke kahi i waiho ai, a 1 ke kokoke loa ana .mai o ua kanaka nei, akahi no o?a a ike aku, aole ka kela he mea okoa aku, aka o ka Haku Kale no. O kana hele ana, ua kaokoa loa ia, mai kela ano i maa iaia, ua hele no hoi na nanalina a hohoma: a i kela ike aku a ua o 01iva, i ke kanaka ana i aloha ai. ua aneane loa oia e maule. kt pupue wale la no oia i ke kaula leaohi o kona lio, aole no hoi he manao e hele akt» imua, a i o'e e hoi hou aku naha ihope, ke kakali malie la oia o ka hoea mai o ua haku opio nei. Ua iioohala ka Haku Kale i ka po afti mamua ma ka!

inu āna i kaiwaiona. ame ke komo ana iioko o na hana piliwiwai, me kona hiamoe ole ma kela po ahiki i ke ao ana, a i.hele wale mai no oia i ka holoholo, no ka hoonana ana i kona mau manao kaumaha, malia pela e loaa ai ka noonoo maikai iaia ma kela la, eia ka e. halawai pu ana he alo a he a!o, me kV\vahirte opio hookahi ana i aloha ai. I ke kokoke loa ana mai nae o ua haku opio nei, i kahi e ku aku ana o ka lio o 01iva, akahi no oia a aea ae iluna a nana niai la, me kona ku ana iho i kahi hookahi, me he mea la, aole e hiki iaia ke hoomaopopo mai he mea kino maoli kalia e ike iuai ana, no ka mea ua maa oi.a i ka hoomanao mau i kela helehelena o Oliva, o kana 110 ia e kuhihewa mai la, he hihi'o moeuhane paha, a i ole he aka-ku. No kekahi mau sekona ke ku malie ana o ka Haku Kale i kahi hookahi, a iaia no paha ka he mea kino kana e ike aku ana, wehe ae la oia i kona papale» me ke kunou ana mai imiia o OHva; akahi no nae a hoi pono mai ka noonoo maikai iloko o ke kaikamahine opio, o ka hili iho la.no ia i kona iio me ka huipa, a elike mc ka anapu ana a ka uwla, pela iho la no i lele aku ai konalio imua, a hooīnaka aku la e holo nie ka puahia nui, me ka haaleleia aha iho o ka haku opio e ku malie ana i kahi hookahi me ka hoaa. No ka minuke hookahi kela.ku malie ana oka Haku Kale a naniv i ka holo o 01iva maluna o kona lio, alaila hikaka wale aku b no oia a pili ana ma ke kaola o ka pa laau, ma }(a aoao o ke alanui, oiai hoi o Qliva e huli |ioi la me ka nana kapalili ana o kon.a puuwai me ka pihoihoi, 110 ka ike hou ana i ka Haku Kale. Ma kela la holookoa, ua hoopllikia maoli ia maLka noo--1100 o 01iva, me he mea la, e kau okoa mai ana no ka helehelena haikea a hohoma o ka Haku Kale māmua ona, a C hoala mau mai ana no hoi oia i ka ninau iloko o kona noo--1100. iua paha ua ku i ka naauao kana mea i hanl aku ai, ma ka hoole ana i ke noi a kela haku opio e lilo aku i wahine nana, a i ole, ua ku paha ia hana i ka lokoino? I ka hoea ana mai i na hora o ke ahiahi, he oia mau no ka haikea o ka helehelena o 01iva, e kupono ole ai iaia ke lawe nku i kana mahele o na hana maloko o ka halekeaka, eia nae aole no i hopo iho ka manao o ua kaikamahine nei, me ka olelo ana aku ia Kakalina, aole ona pilikia, aka e holopono na no na mea apau i hoolalaia, no ke keaka o kela po. Me kela ike iho no nae o ua o 01iva, i kona hele a piha i ke pihoihoi, he hookahi »nea nana i hoolana loa r7iai i kona Uianao no ka holopono o ke keaka o kela po, o ia no ka ike atia iho, aia maloko o ke o Ladana, lee kanaka hookahi ana i aloha ai, ua kokoke loa mai iaia, aole hoi ma Parisa iloko o na hana uhauha. Ua hoea aku la laua me Kakalina noloko o ka halekeaka, aia hoi ka nui o ko lakou mau hoa maloko o ko lakou maii keena komo lole, a ua hoea ae ka poe makaikai ma ko lakou heia ai na hana keaka. Komo loa aku la no o 01iva ma, noloko o ko laua keena komo lole, aia iioi na kaikamahine opio hookomo lole e kakali mai ana ia laua nei; me ka hoohakalia hou ole iho, ua hoomaka koke mai la no kela mau kaikamahine, i ka hookomo ana i ko 01iva lole, a i ka wa e aneane loa ae ana e hukiia ka pa-ku iluna. ua loheia aku la ka pa'ipa'i mai o na kanaka i ko lakou mau lima, pela hoi ka hehihehi i na wawae. L.a makaukau,no hoi ko 01iva mau lole, ua uuia ae la ka paku iluna. he poe okoa loa no kela, e hana ai i ka lakou mahele, aia hoi o Oliva maloko inai o kahi pouli kahi i nana ai. ialoko o halekeaka, ua hele no hoi a piha, ahe hookahi wale »10 noho kaawale, ana e manao la, aole no i hoea mai ka mea nona ia noho. 0 ka hele hoi/ia a pau ka hapanui o ke keaka i ka hana'a, ua hoea mai la i ka Ō!iva wahi, o ka oili mai la 110 ia o ua kaikamahine nei, a.ku ana iluna*b kahi hana keaka, a o kana kahi mua loa i nana aku ai. o ia no kela noho waiho wale ana oka ike mua ana, maluna nae o ua noho nei, iike aku *i oia 1 ka HakU Kale. i kela manawa, tne he mea la, o na nobnoo hopohopo iloko btta, kela ano' kukule a hoihoi ole, ua auhee loa ia, mai iaia aku, a ke nana aku i ua o Uliva, aole he manawa e ae, i ikeia ai ka hiehie o kona kulana elike me kela po., ,1 ka manawa i kuuia iho ai ka pa-ku ilalo, ua noke ae lā na mea apāil i ka pa ipa'i, me ka pau ole no na minuke elima, ahiki i ka huki hou ia ana o ka pa-ku iluna, me ke kahea okoa ana mai o na leo lehulehu, e hana hou aku o 01iva, i kana mahele o ke keaka, a i ua kaikamahine opio nei i leha hou aku ai a ike i ka Haku Kale, e nana mai ana laia. o ka hoomaka aku !ā no ia.e hana i keaka, me he mea lā, aole 110 kela lehulehu kana mea e hana aku ana-, aka no ka mea hookahi wale no a kona puuwai i alolia ai. 1 ka hookuu hou ia ana iho o ka pa-ku ilalo, ua hooi hou ia ae kk haluku oloko o kela hale keaka, i ka noke o na kanaka i ka pa ipa i, a i ka hehihehi i ko lakou wawae, alaia -noi aku la o Oliva noloko o kona keena me ka hikaka, me ka pau pu o a mamua o kona noho ana aku īluna o ke ko-ki veleveka, ua paa e mai la kekahi mea mahope o kona puhaka, me kona manao la o Kakalina, i nana mai nae kona hana,.eia ka o ka Haku Kgle, aole nae i lilo kela ike anamai i ua haku nei i mea nona e puiwa ai, aka puhTka" a,i "° ° ia ' C Paa lima °ka haku ° pio ma kcma "O, e kuu aloha," i pane iho ai tei Haku Kale me ka leo malie, me ka luliluli an.a ae hoi o kona poo. "Elike me ke keiki uhauha, 'pela au i hele auwana ai maluna o ka ili honua, a hoi hou mai la e loaa ka maha ia oe. E kipaku hou mai ana 'anei oe ia'u e hele no ka manawa mau loa?" Pehea hoi e hiki ai i ua o OHva ke kipaku'aku i ka Haku Kale e hele i keia manawa, no ka mea. ua ike maoli iho no oia, i ka lilo o ko laua kaawale ana i mea hookaumaha aku 1 kona noonoo, nana wale ae Ia no na maka o 01iva iluna, me ka pane leo ole. alaila pane hou iho la ka haku opio: "Mai hoao oe e kamailio ae e ke aloha! Me ko'u nana ole ae i na mea apau, i hoea hou mai la no au, 110 kekoi ana aku ia oe e lilo mai i wahine na'u 4 aole he mea nana e hookaawale hoū.ia kaua. E hoopoina kaua i na mea oka wa i hala e kuu ipo; a i keia manawa, he kuleana nui ko'u e koi aku ai ia oe, no ka mea ua aloha au ia oe. E nana māi i kuu mau maka. e nana mai i keia mau papalina. ua anēane e nahohia aku ke ano fcanaka mai ia'u »ku: nolaila e maliu tnāi aha anei oe i ka'u uwalo ana aku imua ou no ka manawā hope ldā ?" Aohe wahi mea a pane ae o Oliva, ke pinaj>inai wale la no nae kona hanu ana, me ka puliki loa ana iho o kona mau lima i ka haku opio. a o ia ka ua haku nei o ka i hou ana iho: "E hoolohe mai e kuu aloha. eia au ma ke alahele o ka poino, poino ke kino ame ka uhane. o oe hookahi wale no ka mea hiki ke hoopakele ae ia'u, pehea, e ae mai ana anei oe e 01iva, e lilo mai i wahine mare na'u, a e hoopoina kaua i na mea o i hala?" Nana pono ae la na maka o 01iva iluna, me ka puka ole ae no he hookahi huaōlelo. aka ua lawa kela nana ana e hoohewahewa ole mai ai ka Haku Kale, ua hele oloko o ka puuwai o ka wahine opio a piha me ke aloha, i aneane loa e hanini a hu mawaho. Oiai no nae laua nei e lulumi ana, komo mai la o Kakalina, aia no hoi kekahi lima o ka Haku Kale, ke apo la ma ka puhaka o OHva, ku malie iho la o Kakallna i kahi hookahi. a i mai la: "Ua hehenaiā anei olua. i loka mai ai olua ia'u keia ano?' wahi ana me ka piha. i ke kahaha. (Aole i pan.) ,