Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 37, 12 September 1919 — KUU LEI ALOHA UA MOHALA AE A MAE KOKE NO. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KUU LEI ALOHA UA MOHALA AE A MAE KOKE NO.

Mr..801. Hanoliano, Aloha oe:—K oluolu niai e hookipa aku ma kekahi keena kaawale o ka kakou ahailono, no ka maua puolo waimaka e kau ae la maluna i ike mai ai ka nui oliana o ka maua leialolia e noho kaawale aiia mai ka puka a ka la i Makano'ni, a ka napoona a ka; la kaonū malie i ke kai o Kaula me Nihoa. Ua hanauia ka maua kaikamahine ma . Waipio, Hamakua, Hawaii, Dee. 7, 1897; ua hanai maua iaia me ka mililani aloha i kona mau la opiopio ahiki i kona wa i kupono ai uo ka hele ana i ke kula; ua komO aku oia i ke kula apana ma Waipio i noho poo kumu ia e J. K. Kealoha ahiki i ka piha ana iaia o na makahiki he 15 a oi, a mamuli o kona akenui*e hoomahuahua hou ae i ka naauao ana i iini nui ai, uā noi īuai la oia ia maua e houna aia i ke kula kaikamahine o Kohala, a ua ae aku maua i ka manao o ka maua lei i aoha nui ai a hoomanao ae la āu kona mama aloha i keia mau walii lalani melO:

Maemae wale i ke kai ka pua o ka liala, Ua maewa wale i ka poli o ka hiwa, O ka hiwaliiwa lipolipo o Papalauahi, 0 ka nani hemolele o ka maua leialoha. Ua komo aku oia ma ke kula mahine o Kohala i ka 1913; no eha makahiki kona noho hoomanawanui ana ma ia kula e imi i ka mea nui ana i iini ai ka naauao me ke kakoo pu mai o kona mau kaikuaana, Mrs. A. Bright ame Mrs. Moek Chew ahiki, i kona pu)ca poūo hna Wi me ka loaa'pu mai o ka palapala hoomavkai mai ke kula mai i ka makahiki 1917. Oiai oia ma ke kula ua hoounaia aku oia he elele no ka AKahui C. E. o ke kula i ka Ahahui Mokupuni i noho ai nia Hilo, he K. K. Sabati no na opio o ko makou apana, a he alākai K. S. i kekalii mau inanawa a i komo pu e au amo i na hana malkai a ka Haku. Ma ka mahina o lulai, 1.917, i holo aku ai oia no ke sUmih'er aehool ma ltonolulii a maliope ua komo aku oia ma ke kula a'o kumu no kekahi mau ma* hina. Oiai t»ia malaila ua j>uka mai la kana leka e noi mai ana e ae aku maua e ma/e'oia i ke $&ne. Ua ae aku maua i kona manao me ka maikai, nolaila ua hipuuia oia ma ka berita maemae o ka' mare me Henrv KeomalU e Rcv. Kamaiopili, i Peb. 9, 1918, ma ka home o kona kai'kuaaha Mrs. Emily Bright. Mahope ua hoi mai laua e hoohala i ko laua noho ana nla kahi noho o kana kane ma Paauilo, oiai he kumukula ka na kane nolaila; no kekahi nia'u mahina ko laua noho pu ana malaiia, ua hoi mai, la oia mej™iaua, me ka hua makamae a ke Akua i hawai mai ai mawaena o laua. Ua hoohua mai, eia nae no na inahina he elua a oi ua mae koke no. 'Ma ka mahina mai o lulai, 1918, ua holo pu aku oia me kana kane no ke komo hou ana i ke summer school a ma ka la 9 o Aug. mai i kikoo mai ai ka oihana koa i kona hoapili ame kona kaikuaane Moses Thonias, ka maua keiki aloha,- i hala mua aku ma ke ala like a kona pokii kaikuahine i hele like t aku la. Auwe ko maua manaonao e! Luuluu wale. Nolaiia ua hoi mai oia imua o mana.me .ka lei kaikamahlne a kona hanaum.ua me ke aloha kane e hiku hala ole, anā; iloko. Ua hpokohuia oia i kumukula no Ku kuihaele malālo o Mr. .Tas. Kamakaiwi, 'e'a'o'ana i na keiki i ka ike i loaa iaia amp ka naauao ana i huli hoomanawanui ai. No na mahina kona a'o ana r aia hoi na hoohua hou mai la ke Akua i ka lna o ka N hUa o ko laua puhaka, no na pule>kona hoomaha ana, ua hele hou no oia 'me ke ola kino nawaliwali i ka hana; ua ka-ua aku inaua e hoomaha ka hele nna. i ka hana, aole aae i ae'm&i; ua hoomau no ōia i ke e hoomanawanui nawaliwaii ana i ka ua me ka makani, i ke anu ame ke koekoe, i pono nona, no maua kona mau makua ana i iloha ai ,e hooko ana i ke 'kanawa.i a ko kakou Haku e inalama oe i kou makuakane ame kou makiiahine, i loihi ai kou mau la maluna o ka aina a kou AkUa i hana ai. Mamuli o ka mamao kana hale kula mai ka home aku no kona kino «•waliwali, <Ta hoi aku -<Jia anoho me kona «iau unele, i kokoke no ka h'ele ana akU ( no kana hana, a i ka hooma ha inao ke kula, oiai na heiho mai ka-v na kane, ua .hele aku liiia" i ke "kauka a u"a loāa'hiai fta Tapaau ia ana a hoi mai laua no ka home nei. " !\£aSriiiTi m» o 7 ka *iau o ka nawaliwali a i ka la 4 o lulai iho nei i holo aku ai

oia i Hilo ia Dr. Mito, i'o ka ike & ke kauka ua loaa mai ka maikai me kona haawi mavi niai no i ka laau, a ua hoomau no oia i ka ai ana i ka laau, eia nae ka maua ike aku, he o ia mau 09, a e enii mau mai ana kona ki»o. Me na naau kupouli 0 ke aloha keiki, ua huli ae la e hooponōpono ma ka aoao Ha- i waii me ka ihau uo nae i v ka malama ana ina rula oka laau ake kauka. } Ma ka po 0 Aug. 12, i lohe aku ai au ( kona mama iaia e pule ana, e noi ana i ke Akua e haawi mai i ka ikaika i kona kino; aohe maikai o kona ola kino he nawaliwali oia, a malia o hele aku' oia ma kela ao, e ka|a mai i x kona mau . hewa a e haawi m«i i ka i kona papa aloha; e aloha mai i kona papa,' oiai ua palupalu oia. Ninau aku la au | e pule ana oe? Ae mai la oia a hiolo ilio )a ko'u niau waimaka 0 ke alohal keiki. I Ma ka po mai 0 k» la ua kahea I mai la oia ia'u, "E mama dear e," Ua [ ala ae la au a puili iho la i na lima o ka maua lei nloha, honi iho la me oa waimaka e iho makawalu ana, me ke kupouli 0 ka noonoo, a pane ae la me ka malie: "Ina au-6 make, na ke Akua au e malama," a iho la na niaka, a mn ka hapalua hora 11 i hoala aku ai ke kane e ala e inu i ka laau, a ua inu ae la no, aka he mau minuke mahope inai ua ike aku la au i ka wikiwiki loa oka hanu ana; ua hamohamo iho la ma ka umauma a kahea aku la au i ka papa, "E pilikia ana ke kaikamahine a kaua." Ua holo mai ka papā me na waimaka e hanini ana a houi iho la i ka maua leialoha, kona kaikuaana, kana kane, ame kona Unele Kapewa. Honi hou iho la au i kuu leialoha a pane malie ae la no ka wa hope loa: "Goodbye," a pau iho la ka hanu ana. Haalele iho la ka uhane i ke kino oiai ua puanuanu, ua hoi aku nie kona Makua, a waiho iho la i ke kino e hoi i kK lepo, oiai mai ka lepo mai no oia. E hoo* maikaiia ke Akua mana loa, Nana ho i haawi mai a Nana no i lawe aleu.

No kuu leialoha au e kakau nei i keia mau wahi lalani kanaenae aloha:

Welina aloha ia'u ka ilkft o Waiopua la, Kuu pua a'u i iini ai e kui a e lei hoi e; Eia ka na ka make ana ka hoi e lei, Kupouli ke aloha e Kane Hoa e; Aohe eu i ka hana lokoin6 k ke 4loha ! ole, 4 , Ua oni wale i ke o MaileHuna; Hiina na maka pe 'a tla limk i ke : I ka nahele anoano aloha mauka o liwale e. Ke liuli nei au ia oe e kuu lei i kuu miHamina, Ke ulaia ia nei Hoi au a maewaowa ko aloha ole, Kuewa hoi i ke ala ,me ka waimakia; Me he makamaka puka ala : ko aloHa "ke' hiki mai, Hiki mai ko a]4b& e uwe no au; Auwe kuu kuu aloha pau ole ia oe e. Kuu kaikamahine mai na pali *lo lua o ua aiha nei, Mai ke awkwa kuhoho lipdlipo onaona o ka .palai, Hoopalaimaka wale ka hele ana a kuu lei, . Huua na maka Ja nalo i ke aaiili. Waiho i ka ukana luulUu ha'u e mili, I lei a i hoapīli mau iio'u no ka po me ke ao. ' Hiaa inau ka po moe ole ia, Kaiinu hewa ke kuko me ka li'a i ke aumoe, O kuu hiamoe nui he mea ole ia, Paa ole e ka waimaka hoopulu m«u i. ka lihilihi Auwe kuu kaikainakine kuu miuamin'a pau ole ia oe a.

Kuu kaikamnhine mai k« wai kaulana 0 Hiilawe,, Oia uka anoano a'u i pili aloha ai me kuu lei; Ua pua ka iniki hu'i hou ana o kou tiiau huna wai i kuu m<ja aloha, Aole oia e maalo hou ma kqju maU kualono uliuli, Kuu kaikamahine mai ka i'a miliopu'a hoottnu ili o ka aina; , I ka pohia mau a ka ohu kikepa nu hele 1 ka lau laau, Ke hoolaau inau nei ko aloha ia'u la e kuu lei, Kuu milimili, ka mauaolana o na Ja palupalu, Ka pua aala onaona nani o ko maua' kihapai, Auwe k«n kaikamahine kuu aloha pao ole ia oe e. Kuu kaikamahine mai ka ehukai o Paoo E pehi nipo mau ae la i ko. lau o ka hala, Hala ole ka hana a ko aloha e loku nei i ka puuwai, I waiwai nui ko aloha i hoapili mau no'o; I hoa kaunu mau no ka jJo me ke ao,Kuu kaikamahhie hiai im puo oire kini-' kini o Kanukuwai. , ' Huli aku'nana i ka iiani o Honolealea, Lealea lokd i ka eoho bii mfe oē ē kmr lei; Kaumaha au la luuluu i ko haalele ana mai, •' • ; Auwe kuu kaikamahine kuu minamina pau ole ia oe feuu kalkamāhine mai ka i'a aumieUme pu me ke k'ai, ' ' ' He ka i'a hirki Aloha au ia oe i ka lete'a Ise e*hukai i^Maluo, tlhi pono ae la ihp»a o Halauiki, i'ka Miia a ko aloha e nolio 'iiei, . Hou hewa 5 ka houpo koai mau i ka S* uuwai; * foohaaini i ka waimaka kupouli maule 'i lo alohā, Auwe kuu kaikamahine kuu aloha pāu o.le ia oe. Kuu kaikamahine mai ka piina ikiiki o Kotfkea, Hoomaha aku i ka luna o Hokuwelo♦elo; Alohk ka heena o Nanaele me ka Ifraihu'i o "Kekumaao, M'anomano ka bana a ko aloha e kuu Jfi; ĪE luaiele hala ole nēi i kuu nui klno, Kuu kafkat|nkhihe mai ka mokati kuehu ; oKnkuiha^ie, Kahi au e kuu lei i noho hoomaaawanui ai,

E huli 1 pono no ka liakim am« 0« ' Pokii, Ka makana a kou luhi ! fml % | anol mau ai, Auwe kuu kaikamahine kuu minamini pau ole ia oe e. Kuu leaikamahine mai ka home aloha 0 I a'u pokii kaikunane, Ka lei aloha poina ole o ko olo» k»- ! , nau mua, Xa'u hoi ke keiki e lei pu no kakou, | Oiai ua lei pu ia olua e a 'u me ko aloha, Kuu kaikamahine niai ka m»lu lau laaa 1 ot.auka, Kahi wai kapipi ili me ka noe halii i ka'-lau o ke ko, Kokohi ko aloha ke lalawe nei i ka iwi I hilo, I hilo kaakolu ia paa iloko nou e kuu i lei; , Ruu Laui, kuu luhi o kuu mau la opio, ' Auwe kuu kuu aloha pau J ole ia oe Kuu kaikamahine mai ka ua lu lehua o Hilo one, |Me ka ua nihi ae mamka 0 Mokaulele; , X-eie mau ka hanli haupu loko i ko alo- [' ha e noho nei, >;Ke koni nei e malia aolo nae e hiki, Knu kaikamahine mai ka piha kanaka 0 Hilo Hanakahi, ?ka huikan like i ka uwapo naui o Kuhio. Kuu kaikamalline i k& hale lewa i ke kai, Mai na ale hooni kino 0 Alenuihahn uie Pailolo, Au aku o ke kai o Kaiwi no ke Awa o Mamala, Auwe kuu kaikamahine kuu minamir - pau ole iax>e e. Kuu kaikamahine mai ke kaona uluwe b Honolulu, I ka huikau a n# kanaka me ka la* 0 haaheo a ko kaa uwila, Ike i ka nani 0 Kalihi-khi me ka hon a 1 ka malu kiawe, A kaua i noho ai me ka hoapili he kaikuaana, Nau e ke kono ike au i ka nani o Lei» lehua, Aina i noho ia e ka nani me ka maikai; ilnila hoi hope ka manao e huli hoi i ke onebftrfau, Kahi a kuu lei i hoonipo ai i na la 0 ka ehaeha. Ke upn nei e hui nku me oe tne ke aloha poina ole, Auwe kuu luhi kuu aloha pau ole ia oe hoi e. KA WAIMAKA O KONA MAMA.

MRS. NANCY A. KEOMALU,