Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 38, 19 September 1919 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Nupepa

Solomon Hanohano, Lunahooponopono

Poalima

Ke kumu kupono e loaa ai on a makeke aupuni

 

Mamuli o ka lilo i hana mau ma ka aoao o na na no lakou na makeke kuai i'a, ka hoopipii mau ma i ka uka hoolimalima o na pakaukau, i ka poe lawelawe ana i ka hana kuai i'a, a kuai huaai hoi, e na kumu kuponi ole, ua hiki ole ia kakou ke alo oe mai ka hooko ana aku i kekahi manao kahiko @ o na makainana o keia kulaakauhale, o ia @ ka loaa ana he makeke no ka lehulehu, kahi a ka poe lawai'a ame ka poe mahiai, a hanai holoholona paha e kuai hoolilo maoli aku ai i ka lakou au waiwai imua o ka lehulehu, no na kumukuai maikai, aole hoi na ke poe hopukapuka e kuai aku, me ke kau ana i na kumukuai pipii, no ka pomaikai o ko lakou mau pakeke ponoi iho.

 

Aole a kakou mea e hoohewahewa ai no ka pipii maoli o ke kumukuai o ka i'a iloko o keia manwa, @ wale no, mamuli o ka makemake ana o na kanaka kuai i'a o na makeke e loaa nui na poinaikai ia lakou, aka no ka hoopipii pu ia ae kekahi o na hoolimalima o na pakaukau no ka mahina, no laila ua ku a pilikia maoli kakou, ma ka uka ana i kela mau kumukuai kiekie, ka mea i ike mua ole @ ma ka moolelo o na makeke kuai i'a o kakou ma Hawaii nei.

 

Ma kekahi mau kulanakauhale lehulehu ma Amelika. na kulanakauhale e kuaiia ana ka i'a, na hua @ a me ka pipi a puaa paha, maloko o na makeke o na lehulehu, h eoluolu loa ka uka ao na pakaukau ma ka mahina, a ma ka pule paha, me ka hanaia o ma wahi kuai i'a. i kulike me na rula o ka oihana ma no ka hoopakele ana i ka pono o ka lehulehu, mamuli o ia mau mea oiaio i ikeia, pela iho la keia manao i hoalaia mai ai, he mea pono e loaa he makeke ia kakou no ke aupuni.

 

I'ehea nae e hiki ai e loaa kekahi makeke o keia ano, in a ma ke kamailio wale iho no ko kakou ikaika? E hoike iko kakou mau manao kui'o no loaa ana he puu dala no ke kukulu koke ana aku i ka makeke, mamua o ka hoopii hou ia ana ae o na meakuai o ka makeke, ame ka hooi loa ia aku o ka hoopilikia o ka lehulehu.

 

Maluna o ka Lunakiai Eben Low, na mahalo e pono ai e haawiia, no kona ku ana mai imua, a hooikaika e ku aku he makeke aupuni ma keia mua aku, a i wahi nae e hooko piha ia ai, ka manao no hela makeke, a e hiki ole ai hoi, i na on a o na makeke e ae ke hoohoka mai ma kekahi ano, he mea pono no e loaa kekahi waihona dala mahuahua, elike me ka Mr. Low e noi nei i kanalima kaukani dala, he mau dala no ke kuai ana aku i ka i'a ame na waiwai like ole, no ka hoolako mau ana mai i ka makeke i na manawa apau.

 

Ina no e ku aku ana he makeke no ke aupuni, a neleno ka loaa ana o ka i'a, ame na meakuai e ae, e konoia ai na kanaka e hele malaila e kuai ai, e kani ana no ka aka a na on a makeke e ae, no ka hiki ia lakou ke hoohoka mai no ka holomua o keia makeke aupuni, ma ia anoe, e lilo ana no na hooikaika ana i mea ole, aia wale no a loaa he waihona mahuahua, e hiki ai ke loaa na hooia ana, no ka hiki he hoolako mau ia ka makeke i na manawa apau me na mea i makemake nui ia e na kanaka, me ke kanalua ole ke olelo ae, e hoea mai ana i ka manawa, a na on a makeke, e ohi nui nei i na pomaikai i keia la, a pela hoi me na kanaka kuai i'a o ka makeke, e ohi pu nei ia mau pomaikai mai ka lehulehu aku, ehoemi pu mai ai i ke kumukuai ilalo.

 

O ka põe ilihune, ame ka põe uuku o ka lakou loaa ke hoopomaikai loa ia aku ana ma o ke ku ana aku he makeke o keia ano no kakou; ua lawa na mea oiaio loa i ikeia ma na makeke o keia ano ma Amerika, i kumu hoohalike na keia kulanakauhale, e ukali aku ai; o ka kakou wale no, o ka haawi aku i na kakoo ana i keia kumuhana ano nui, i hoalaia ae nei e ka Lunakiai Low iloko o keia mau la, he hoopakele ia iloko o keia wa kupilikii o ka aina, e pahloa like nei maluna o na mea apau.

 

Ke pahola like nei keia hoopipii ia o na kumukuai o ka i'a ame na meakuai e ae, ma na makeke o na kuaaina, elike me na hoike i hoea mai i keia kulanakauhale mai Hilo ame Wailuku mai a ua ala mai hoi ka manao iloko o kekahi mau luna oihana o na kalana, e hana aku i kekahi mau mea e hoopakeleia ae ai na makaainana mai ka pilikia mai, ma ke kukulu ana aku i makeke aupuni, elike me ia e makemakeia nei e loaa no kekahi kulanakauhale.

 

Eia ka lehulehu ke kakali aku nei me na manao hialaai no ka hoea mai i ka hookoia ana o ka manao o ka Lunakiai Low, a o ka la e loaa ai ia Honolulu nei he makeke kulanakauhale o ka hoea ana mai i ka hookoia ana o kekahi makemake kahiko iloko o kakou na kanaka Hawaii.

 

He Kanawai Maikai

 

O ke kanawai i hookomoia ae e ka Lunakiai Kumalae a i hooloholoia e ka papa lunakiai, e kauoha ana i ka poe lawai'a ame  ka poe kuai i'a apau e kua'i mua i ka opu o na i'a i lilo ole i ke kuaiia mamua o ka hokomo ana aku iloko o ka pahu hau, o kekahi kela o na kanawai maikai loa, e pakele ae ai kakou mai ka pulapuia mai e ka poe kuai i'a o na makeke.

 

No na makahiki lehulehu ae nei i hala, he mea maa i ka poe o na makeke o kakou, ka waiho ana i ka i'a iloko o ka hau, me ka wehe ole ia o ka epu, a i ka wa e loaa mai ai o na i'a hou, he hookahi ka hoohuikau like ana mai i kela mau i'a hau me na i'a hou, aia a hoea aku la i kauhale, ia wa e ikeia ae ai he i'a kahiko, ua hele a pala he ka opu, a ua ku maoli i ka hauna, e kupono ole ai ke aiia.

 

Ma o keia kanawai la, he elua mau mea ma ka aoao o ka poe kuai i'a e hana mai ai, i ole ai lakou e poho; o ka mua o ia no ka hoemi ana iho i ke kumukuai o ka i'a ke nui loa, i hiki ai e pau i ka manawa kupono' a o ka lua o ia no ka hoemi ana hoi o ka hoohalike i ke kumukuai me na i'a hou loa, hoi o ka hoohalike i kek umukuai me na i'a hou loa.

 

He puupuu ikaika nae keia i ku'iia aku i ka poe kuai i'a; no ka mea he hana nui na lakou ka wehe ana i ka opu i'a mamua o ka hookomo ana i'oko o ka hau, he mea pono no nae e loaa he haawina a'o maikai loa ia lakou, no ka mea ua loihi ko ka lehulehu hoomanawanui ana, i ka lakou mau hana pulapu a apuhi i ko kakou pono.

 

Ma keia kanawai no hoi, e kono pu ia aku ana ka poe lawai'a e wehe mua lakou i ka opu o ka i'a ma ka manwa e waiho ai i ka hau, oiai no ma ka moana oiai nae i na manawa aku nei i hala, me ka opu no na i'a e hookomoia ai iloko o ka hau, a i ka wa e hoea mai ai no ke kuaiia ma na makeke ua hele a palahe ka opu i ka wa e weheia ae ai; a i makemake ole ka poe lawai'a i kela hana, e kopoia lakou e kuai hoolilo koke mai i ka lakou i'a i ka wa hou aole hoi e waiho a hala kekahi mau la, alaila waiho mai la imua o ka lehulehu, me ke kau ana i na kumukuai kiekie.

 

ke hoomanao nei makou ma kekahi manawa aku nei i hala, ua lilo i hana na na lunaluna o na makeke ka makaala ana i ka manawa o na i'a e kauia ai ma na pakaukau no ke kuaiia aku ame ka manawa e pau ai ke kuaiia ana, in a he kanawai kekahi e kaupalena ana i ka manawa o ka i'a hou e kau ai maluna o na pakaukau, e ku nei i keia manawa, e pono e hookoia aku kela kanawai, o kekahi ia o na alahele e emi mai ai ke kumukuai o ka i'a in a e kaa aku ana inahope o ka manawa i kau palemaia ai o ka pono wale no o keia mau i'a i koe, o ke kiola, a i ole o ke kuai aku me ke emi loa.

 

Akahi ka noho mana mau o ka poe kuai i'a ma luna o ka lehulehu o ka poe ai i'a, he mea pono no e laweia ae na keehina kaulike apau, e hiki hou ole ai ia lakou ke kolohe mai i ka lehulehu.

 

Ua Naauao Ka Hoi Hou Ana E Hana

 

Mahope o ka olohani ana no eha pule ae nei i hala, i hooholo ai na limahana Hawaii me kekahi heluna nui o na Pukiki, e hoi hou i ka hana ma loko o na hale hana hao ke Catton Neill ame ka Honolulu Iron Works, he keehina hoi i laweia ae e lakou, mahope o ka noonoo akahele ana o ka hana pono wale no ia ma ko lakou aoao, mamua o ke komo ana aku iloko o ka pilikia ame ka poino.

 

I ka huli hoi ana o kela poe limahana i ka hana, aole wale no no na kumu ae la maluna, aka no ko lakou manaoio ana, ua kuhihewa loa ko lakou ae ana aku e kokua i ka manao, e hoihoi hou a kekahi o na haole uniona i hoopauia mai ka hana, ke ike lakou i ke kupono ole o kekahi limahana! aka o ke kumu ko'iko'i loa o ko lakou hoi hou ana i ka hana o ia no ka ike maoli ana iho, i ke kahua ole o ko lakou haalele ana i ka hana, me ke ano olohani.

 

Ua heluhelu wale o na kanaka Hawaii noonoo maikai, i a'o okoa aku imua o ko lakou mau hoa hana, a makou i ike ai, he mau a'o pololei ana ia, o ia hoi, in a he mau koi ka lakou no ka hoomahuahuaia ae o ko lakou mau ukuhana, a i ole, hoopokole mai paha i na hora hana a hooleia mai e na haku hana alalia ua kupono ko lakou olohani ana aka no ke kokua wale ana aku no e hoihoi hou ia ae kekahi haole malihini, mamuli o kona lilo ana he lala no ka hui uniona, ua ike lakou i ke kuhihewa o kela hana ana pela, a ua ike hoi i ka  i ka hiki ole e loaa mai na kokua ana ia lakou oiai e noho ana me ka hana ole mai na hui uniona mai e Amerika mamuli o ko lakou olohani ana ma o ko lakou manao ponoi iho no, me ke apono ole ia mai o ia hana e ka hui uniona nui ma Amerika.

 

Mawaena o na haku hana ame na limahana, ke ku mau nei kekahi aelike no ka nana ana o kekahi i ka pono o kekahi i na manawa apau pela wale no e kuikahi mau ai ka nee ana o na hana apuni ke ao nei a ma kekahi olelo ana ae hoi e hooko na limahana i ka hana ma ko lakou aoao, pela na haku hana e hoko mai ai i ka hana ma ko lakou aoao he mea mau keia i ikeia ma na hana apau.

 

he kuleana nui ko na limahana e koi ai imua o na haku hana, ma na kumu kupono apau, aole ia he mea hiki ke hooleia aka o ka hapai ana mai i kekahi mau manao kupono ole, a kue aku i na haku hana, ua hookau aku lakou ia lakou iho maluna o na kahua kulanalana e loaa ole aku ai ia lakou na apono ana.

 

Ina he poe kanaka Hawaii kekahi i hoi ole ae i ka hana iloko o keia manawa mamuli o ka maka'u i na hoa o ka hui uniona e pokaa mau nei ma na wahi kokoke i na hale hana hao, no ko lakou hoopilikiaia aku ua makaukau na kanaka o ke aupuni e hoopakele ia lakou o ke a'o a keia pepa o ia no ko oukou hoi hou ana i ka hana, a e hoomanao, ua oi ae ka pono o ko oukou hoi hou ana i ka hana mamua o ka ae wale ana aku i na alakai a ka poe i loaa ole na manao makee no oukou ame Hawaii nei ua hiki no i na malihini ke huli hoi aku no Amerika a na oukou no ia e hooikaika no oukou iho

 

Ina he hiki no ke kauia i kumukuai paa no ka i'a ma Kaleponi, pehea hoi i hiki ole ai ke hanaia pela ma Honolulu nei? He wahi hana hookahaha no keia i ko kakou noonoo ke nana aku oiai ua like no o Kaleponi me Hawaii nei, e hoomaluia ana malalo o ka hae hoku.

 

Nuhou Kuwaho

 

SEATTLE, Sept. 15 - E hoounaia aku ana na mokukaua o ka Pakipika no na kai ma ka hapa hema o Kaleiponi no ka hoomaamaa kiki pu ana a no ka hookahakahakaha kiki pu ana a no ka hookahakaha ana mahope koke iho o Okatoba 18 elike me ka hoike a ka Adimerala Hugh Rodman o ka hoolaha ana ae ma ka po i hala.

 

HAVANA, Sept. 12 - Ua hoopakeleia e ka mokuahi Lake Leander he 45 mau kanaka e kau ana iluna o kekahi waapa hamama e puhiia ana e ka makani mawaho ku o ke kapakai o Folorida, elike me ka hoike a ka lono uweaole i loaa ae i ka mokuahi Dade Country a i hoounaia mai ianei.  Ua manao wale ia me he mea la o keia mau kanaka i hoopakeleia mai la mai ka mokuahi Corydon mai, a i ole, mai kekahi mau moku e aku paha i poino i ka makana ikaika o ka Poakolu iho nei.

 

SAN DIEGO, Sept 13 - Ua hoike ia ae e ke Konela Watson ma ka po aku la i hala, ke aliikoa nana e hoomalu uahoopauia ka huli ana no ka nia nawa  i maopopo, no na Lukanela Chas, H. Connelly ame Fred B. Waterhous, na kanaka i nalowale ai me ka maopopo ole mai ka la 21 mai o Iulai.

 

E ole ka Palekai Pakele Ai Ke Kulanakauhale

 

GALVESTON, Texas Sept. 15 - Ua hoopakeleia na ola ame na waiwai o ke kulanakauhale o Galveston no ke kolu o ka manawa mai ka manawa mai o ke kai hoee nui o ka 1900 mamuli o ka palekai e paku aua i ke kulanakauhale.

 

Me ka makani ikaika hele ululul e nou pono mai ana iloko o ke kaikuono o  Mekiko ma ke 65 mile i ka hora, me na nalu kawahawaha hoi e popoi mai ana ma ka aoao pili kahakai loa aku o ke kulanakauhale o ka ino nui i wanana mua ia ai e ka Buro Amerika ma ka Poaono e hiki mai ana ua pa i'o mai ia me ka ikaika maluna o Galves on ma ka la i nehinei.

 

 

O na nalu halehale i hapaiia mai e ka makeani ua popoi mai la me ka ikaika maluna o ka palekai nui naue ole ma na wahi apau o kona loa.  O ke ala nuihao e hoohui ana ia Galveston me ka aina nui ua lilo aku i ke kai pau pu me na hookuina apau mawaho aka nae o na laina uweaolelo i haule i ka honua ua manaoia e hana hou ia ae ana a pau maloko o na hora he 24

 

Mamuli o ka lilo ana aku o ke ala nuihao i ke kai, lehulehu na kanaka i holo mai ke kulanakauhale aku i hiki ole ke hoi hou mai i ke kulanakauhale.

 

Aole hookahi kanaka i noho iho ma loko o Galveston i pilikia.  A oiai aole i pau ke komo ana mai a ke kai ma na wahi haahaa o ke kulanakauhale me ke koieieole, ua manaoia he liilii me ke koieieole, ua manaoia he liiilii loa na poine e hanaia an e ke kai.

 

Ua hoikeia ae ma ka po aku la i hala e hala koke aku ana no ka ino maloko o na hora kakaikahi.  Ua manaoia e nui ana na moku poino mamuli o ka ino.  Ma ka oleloia lehulehu na moku e holo ana ma ka moana ma ke alahele o ka makani i hala me ka ino.

 

Na Mare

 

Ah Kau Chee ia Hannah Kaheau

Sept 10

Rufua A. Brown ia Mary Kealoha Kinm, Sept 12

Rufus Simmons ia Mary Kimo Sept 13

Na Mr. âme MrS joSEPH kALILI lE KAIMAKMAHINA sept 15

Na Mr. âme MrS. aLEX kalanaihaia he kaikamahina Sept 14

 

Na Hanau

Na Henry A. Kuhn ame Rose Aki, he kaikamahina Sept 8

Na MItchell Pauole âme Gertrude Harbey he keikikane Sept 9

Na Samuel Kipi âme Josephine Namahoe he kaikamahine Sept 12

Na George Cypher âme Elizabeth Apa, he kaikamahine Sept 13

Na Harry K Bush ame Emma Kala he kaikamahine Sept 13

Na Samuel K Kaihe ame Margaret Kona he kaikamahine Sept 13

Na Kealia Kalua âme Kaupe Mahalo he keikikane Sept 14

Na Wm. H. Heen ame Mercy K. Akau he keikikane Sept 14

Na Wm. Hall âme Albertina Paniani, he kaikamahine Sept 15.

 

Na Make

Keawekahumoku Caesar, ma ke alanui Hustace Sept 9

Emma B. Kaoo Gleason ma ke alanui Anapuni Sept 11

John K Pala ma ke Alanui Paka Sept 11

Annie Kekuahine Paku ma ke alanui Corkscrew Sept 12

Helen Palakiko ma ke alanui Moiwahine Sept 13

He bebe na Wm. Hall alanui Ilaniwai Sept 15

Mrs Nauina Apa  ma Kapahulu Sept 15

Mrs. Rebecca Keaho ma ke Alanui Auld Sept 15

JOs. B. Olepau ma Kapahulu Sept 15.

He bebe na Mr. ame Mrs. Kokua ma Honolulu Sept 16

 

Ma ka Poakahi iho nei i huli hoi mai ai ka lunahooponopono o keia pepa no kona keena mahope o ka hele hoomaha ana no ns pule elua.

 

nuhou Kuloko

 

Maloko o ka Poola Hall, ma ka po o ka poalima aku nei i hala i kukulu ae ai ka poe hana uwila o keia kulanakauhale i hui uniona no lakou a he kanahikikumamakolu ka nui o ka poe i ka kauinoa ae e lilo i mau lala no kela uniona.

 

ma ka halawai a ka papa nunakiai ma ka po o ka Poalua aku nei i hala, i hooholoia ai e holo aku ka bana puhiohe no Maui, ma ka manawa e noho mai ai ka hui nui o na ahahui like ole ma ka mahina ae nei o Okatoba me ka maopopo ole o ka manawa hoomah o ua keiki puhiohe no kela mahina.

 

Eia ke pii hou ae nei ke kumukuai o na mea apau hoko o keia mau la, o ka hele ia ahiki i ka uku o ka ai ana maloko o na haleaina a ma na hokele.

 

Eia no ke alalauwa ke ku mai nei maloko ae nei o ke awa me ka piha mau o na po i ka poe kamakoikoi e hele mau nei i ka lawai'a.

 

No na mea a kekahi o na nupepa o Hilo i hoike ae ai no ke kamailio ana o ka Lunakiai Eben Low, oiai oia ma Hilo i ka au;a o L.L MeCandless i kana laiki ahiki i ka loaa ana o ke kunukuai maikai loa, ua hoole ae o Mr. MeCandless i ka pololei ame ka oiaio o kela mau olelo.

 

No ka haule ana mailuna aku o ka lanai ma kona home ma ke alanui Vinia ma ka poaono aku nei i hala i laweia ae ai o L. Kaililanu he kaikamahine uuku o eono makahiki no kona lapaauia mai maloko o ka halema'i o na poina ulia ma ka Poaono aku la i hala.

 

Ma ka Poaono aku nei i hala i paa ae ai he Pilipino i ka hopuia no ka he wa  hoopoino i kekahi kaikamahine Pilipino uuku o ewalu makahiki a ma ua mea i oleloia ae ma ka la elima aku nei o keia mahina i hanaia ai kela karaima.

 

WELIWWELI KA HANA HOOPOINO A KA INO.

 

HOUSTON, Texs, Sept. 16 - O ka makani ikaika o Inia Komohana o ka pa ana ae ma Corpus Christi ma ke Sabati nei me ka ulu pa ana i na hale ame na mea apau e loaa aku ana ua komo loa aku ia iloko o ka aina, ma khi o ka iwakalua mile.  O ka aina holookoa mawaena o Odem ame Corpus Christi ua lilo i moana kai ma kela Sabati a ke mau nei ka halana ana o ke kai Aole i hoomaopopoia ka heluna nui o na make no ka mea ua hopohopoia aia he mau kino make lehulehu iloko o na puu opala.

 

He nui wale na hoike i loaa mai na wahi like ole mai ma ka po nei e hoakaka ana mai ke kanakolu aku ahiki i ka hookahi haueri na make a he heluna nui hoi o na wai wai i hoopoinoia mamuli o ka makani ikaika o ke Sabati me mai ke Kowa mai o Mekiko.

 

Mawaena o ka umi kumamalima ame ka iwakalua kumamalima poe i pau i ka make a ua oi aku hoi mamua o ka eha kaukani poe i hooneleia i na home ma Corpu Christi he awakumoku no Texas he hookahi haneri me kanahiku mile ma ke komohana hema aku o Galveston.

 

E hoakaka pu ana keia lono meahou no ka hooneleia ana o ke kulanakauhale me na meaai me ka hoopoino pu ia o ka ooihana wai ame ka uwila Ua uwalo ae nei ka meia i mau kokua a ua hoouna mai nei ka Mekia Keneraia Dickman, ke aliikoa ma ke poo o ka oihana koa o Amerika i kaaahi kokua.

 

Mai ka hapanui mai o na awa kumoku ma Texas, i loaa mai ai na hoike no ka liilii o na poino malaila.  Na ka manawa i hoounaia mai ai o ka lono meahou ua hiki aku ka hohonu o ka wai ma na alanui, ma kahi o ka eono ahiki i ka umi kumamalua kapuai a o na poino hoi i kau aku maluna o na waiwai ala ma kahi o ka eha miliona.

 

MALUHIA, KONA MAKANA ALOHA

 

(He mele mai ka pe'a Hikina Hema o Oahu Meleia o Jos L. Kukahi.)

Hauli iloko o'u he mele nani,

He oli a hoohauoli no,

Mele au nona a mele hou no,

Maluhia Kona makana aloha.

 

Hui -malu, malu, maluhis,

Makana kamahao noluna mai;

o kamahao malu kamahao,

Maluhia Kona makana aloha.

 

Iloko o Iesu malu au ke noho,

Ke pili au pili paa Iaia;

Aole e ae ka malu wale no,

Maluhia Kona makana aloha.

 

There comes to my heart one sweet strain.

A glad and joyous refrain,

I sing it again and again,

Sweet peace, the gift of God's love.

 

Cho: - Peace, peace, sweet peace,

Wonderful gift from above;

O wonderful wonderful peace,

Sweet peace the gift of God' love.

 

In Jesus for peace I abide,

And as I keep close to His side,

Theres nothing but peace doth betide,

Sweet peace the gift of God's love.

 

Cho: Peace, peace, sweet peace, Etc.

 

KUU LEI ALOHA UA HALA.

 

JACK KEOLAMAU

 

Mr. Solomon hanohano, Aloha kauai E oluolu oe i kahi kaawale o ka kaua hiwahiwa a ka lehulehu nana ia e uqila aku i ike mai ai na hoaloha ame na makamaka ame ka ohana i ike ole i ke kino wailua o ka makou me aloha he keiki i haalele mai i keia ola honua ana.  Auwe ka minamina pau ole e!

 

I keia la ua pau ko makou lohe ana i kona leo i ka hea mai, e mama, e papa, e kuku, e lomi mai ia'u Ua nui na la o ka auwe ana i ka ehaeha he umikumaha mahina o ka hoomailo ana o ka ma'i maluna o ke kino o ka makou mea aloha o Jack Keolamau.

 

Hanau oia ma Naalehu Kau Hawaii, i ka 1808 malaila mai ahiki i keia makahiki ua piha iaia na makahiki he 22.

 

He keki oluolu heahea i ka poe apau e hele mai ana i ka hale, maikai na ku kai kamailio ana me ia.  He keiki hoolohe i na kauoha a kona kapena, hookau ia oia i kapala ia kulana oia a hala wale aku la no ma kela ao.

 

Ke haawi nei makou i na hoomaikai i ka poe apau i lawe mai i ka lakou pua me ka hui pu ana me makou.  Ke haawi nei makou i ka mahalo i na keiki oniu hua kepau o ke Kuokoa.

Owau no me ka oiaio,

L. K. LANIAWE.

 

KE NOI A  KA POE OLOHANI I KA POE KALEPA.

 

Mamuli o ka ike i ka pilikia ua kaahele ae kekahi o ka poe olohani ma ka Poalima o ka pule aku la i hala me na papale no ke noi dala ana i ka poe e aloha aku ana ia lakou oiai nae o ka Hui Uniona Makua ma Amerika ka mea pololei loa e haawi mai i na kokua ia lakou iloko o ka manawa e olohani ana.  O ka poe olohani i hoikeia ae la oia na kanaka hana o na hale hanahao Catton Neill ame ko ka Honolulu Iron Works.

 

Ma ia la ka ua hookokoke ae o Frank Kerwin ame kekahi mau lala e ae o ke koite a ka poe olohani i na hui ka lepa nui lehulehu, i na luna aupuni ka lana a i kekahi poe e ae, no ka haawiia aku o kekahi kokua ma ke dala no ka pono o ka poe olohani.  I kekahi luna aupuni ka o Frank Kerwin o ke noi ana ae ninauia mai kona palapala hookohu e hoamana ana iaia e ohi i ke dala a ua noiia mai ua o Kerwinb e loaa mua ia mau palapala iaia mamua o ka haawiia ana mai o ke dala iaia.

 

I kulike me ka lono i hoikeia ae ua lehulehu ka ka poe i kakauinoa no ka haawi ana i ka lakou mau kokua i poe olohani ma ka $5 a ka $100 ka haawi a kekahi poe o na hui ame ka poe pakahi.  Ina no ka loaa ae o kekahi huina dala nui i na limahana e haawiia ae ana ia dala i kja poe kokua aku.

 

E LELE MAI ANA NO HONOLULU NEI.

 

I kulike ai me kekahi lono kelekalapa o ka loaa ana mai i kela kulanakauhale ma nehinei e hoea mai ana i ka manawa a kekahi haole Pelekana lele moku i ka lewa e lele mai ai mai Kapalakiko mai a hoea no Honolulu nei, a hala loa aku no Aukekelalia ma keia mua koke iho.

 

O ka inoa o kela haole e hoao mai ana e lele maluna o kona mokulele oia o Kapena Eric Donaldson ua hoea aku oia no Vanakouva mai Kikane aku.

 

E lele ana oia maluna o kona mokulele a hoea no Aukekelalia, he mamao o eono kaukani me elima haneri mile.  Ma kona manao e haalele aku ana oia ia Kapalakiko maluna o kona mokulele, e lele pololei loa mai ana oia no Honolulu nei, a mai nei aku no kekahi o na mokupuni liilii ma ka hema aku nei o Hawaii a mailaila aku no Kikane.

 

O ka mokulele a kela haole e hele mai ai ua hoounaia ae ia mai Enelani mai no Kapalakiko o ka mea wale no i koe o ia kona koho ana i kona pailaka.

 

Iloko iho nei o ka manawa e kaua ana na aupuni o Europa, o keia kekahi o na haole kaulana i ka lele maluna o na mokulele a ua maa oia i ka lele ana no na wahi mamao me ka pilikia ole.

 

HULI PONO IA KA OIAIO.

 

No ke ake ana e maopopo pono, kahi i loaa mai ai ka pu panapana nana i kaili ae i kona ola ponoi ame-ko Mrs. Apa i konoia mai ai ke keena o ka loio kalana e huli pono aku nhiki i ka maopopo ana o ka mea nana kela nu pana pana o ka hoohanaia ana aku e  Olepau.

 

Ma ka nanaia ana iloko o ka buke, o hoopaaia ai ka poe apau he mau pu panapana ka lakou, aole ka inoa o Olepau mnaleko olaila aole pu hoi ka helu o kana pu panapana oiai nae he pu kela no ka oihana koa a o ke ano i loaa aku ai iaia, h no pohihihi no.

 

Mamuli o ka make ana o Joseph Olepau ua manaoia ma lilo wale na dala hela, o elua haneri me kanalima i ke aupuni kalana, no ka mea he mau dala hela kela i waihoia aku me ke aupuni, i wahi e hookuuia mai ai o olepau e noho mawaho nei me okua hoomaluhia no na mahina eono, aole e hooweliweli na e hoopoino aku paha i ke ola o kana wahine, ua ku e nae oia i ke kauoha a ka aha pela i manaoia ai ua lilo kela mau dala hona i ke aupuni.

 

No Mrs. Olepau, aia he mau manaolana no kona pakele mai ka make mai aka nae, mamuli o ka pohihihi loa, me ka loaa ole o kekahi o na poka ma kona a i he uuku loa na manaolana o kekahi poe no kona palekana koe wale no ma ka ulia laki.

 

MAHALO I KA LUNAKIAI O KA WAIHAU

 

E ka Lunahooponopono o ke Kilo hana e Aloha kaua: E oluolu mai oe ia'u e hoike ae i ko'u manao ma ka kaua hiwahiwa i kela mau hua e kau oe la maluna i ike mai hoi o o'u mau hoa i ka hana ame ke kulana o ka lunakiai i kohoia ae i makua a i mea nana o haawi mai i kahi apana palena e ola ai keia mau la makaponiuniu o ka aina.

 

Eia ma ka apana a'u e noho nei ke hoohana nei ko makou lunakiai i ka poe hana ole e noho wale ana aole o lakou paa mau.  Ke hana kailike nei me ka poe paa mau i ka hoomaemae alanui, a oiai o lakou ka i apono'a i malama alanui, aka i keia lunakini maikai o ka noo noo ua avelike ia hana i ka poe apau e noho nei ma Anehola ahiki i Moloan ke hana no hoi kela me keia he 10 la.  he 9 la no hoi a pela aku o ka mahina ea nui no aole o ia wale no ma ka'u nana i kana hohana ana, me kona hope iho oia ka luna alanui o ka apana o Kawaihau maikai no oia, aole hooluai ele ia oe i o i o aohe e paa mau no oe ma kau hana ana ka hoomaha a lohe aku oe i kona leo e hoomaha ana kakou nolaila ke manao  nei au ua pololei ka'u manao e hawi i ka mahalo i keia mau kanaka a no ka mea, ua ikeia ka olua mau hana maikai ka oi aku ka loaa mau ia'u i kela mahina keia mahina he mau la hana i mea e aha ai? E kaa ai kahi ukuai a pela aku.

 

Mai loaa ole paha keia mau ia ia kakou in a he mau kanaka okoa keia aka o na mea no i loaa ka noonoo o ke noho ana aku o nei mua a malali no ka hana.  Ke kakoo nui nei keia makapeni i ka lunakiai o Kawaihau imua a loaa ka lei o ka hanohano.

 

Me ka mahalo i ka Lunahooponopono ame na keiki o kou papapa'i.

LEIMOKIHANA

Kapaa, Kauai.

 

HE HOOLAHA WAIWAI

 

Me keia meapaahana e hiki ana ia makou ke heluhelu i kou mau maa elike me ka buke.

 

O Dr. Thompson ko Honolulu kauka nana maka i kaulana aia oia i keia manawa ma ke ALANUI PAPU, Helu 1116, Kuea  Pnatheon aole oia e hui pu hou aku ana me kekahi halehana maka ma nei mua aku e hoohana ana i kona inoa.

 

Ina he pilikia ko kou mau maka a i ole  na maka aniani paha, e hoomanao i keia wahi hou, ALANUI PAPU Helu 1116.

 

O Dr. A L. Brown i hui pu ai me A. N. SANFORD no kekahi mau makahiki lehulehu ua hui oia me Dr. Thompson i nei ma nawa.

 

E noho mau ana i ke alo ka mea unuhiolelo Hawaii.

 

BROWN-THOMPSON

Optical Co.

1116 Fort St.

Pantheon Block

 

Aohe mau halekuai lala a mau akena paha a Dr. Thompson.