Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 38, 19 September 1919 — HANAIA HE KI PU WELIWELI E IA KANAKA HAWAII Lilo Elua Mau Ola i Luahi na ka Manao Inaina o Joseph B. Olepau ma Kapahulu NO KA HOOPII OKI MARE MAI KE KUMU O KA PILIKIA Ki i Kana Wahine me ka Makuahine a ki No laia Iho-Elua i Make i ka wa Pokole [ARTICLE]

HANAIA HE KI PU WELIWELI E IA KANAKA HAWAII

Lilo Elua Mau Ola i Luahi na ka Manao Inaina o Joseph B. Olepau ma Kapahulu

NO KA HOOPII OKI MARE MAI KE KUMU O KA PILIKIA

Ki i Kana Wahine me ka Makuahine a ki No laia Iho-Elua i Make i ka wa Pokole

\!:iuain> ae nei o Kapahulu, ma ke h:aka o ka Poakahi aku la i hala .av\. lawria ai he ki pu ku i ka welia.;; ,• Josej»h B. Olepau, nialuna o ka:i w.ihino amo 'kona makuahunowai wahii.**, a ki no iaia iho a make loa. M<- ka nanea ame ka noonoo ole ae ; a loa mai ka make ia laua, 1 h . :t aku ai o Mr. J. B. Olepau iinua o a wahine, ame ka makuahunowai w;,ma kela kakahia'ka Poakahi, a • .i.iioi e iha o ka papa otelo pu ana me :i:.n wahine, i unuhi ae ai oia i kana ;anapana, a ki aku la i ka wahine kahi manawa, a hoohuli aku la i j.;i i kona makuahunowai, a o ka ] . loa, o ia no 'ka hoohuli aua niai ka pu iaia iho,_a ki ae la ma kona K holoi ana o Mra. Aliee Olepau, ka wahine mare a Joseph B. Olepau ame kona makuahine, o Nahuina Apa ka iuoa, malalo o ke kumu kiawe, ma i a manawa a Olepau o, kft -hoea ana nku, a no kekahi manawa pokole ka ].apa olelo pu ana me kana wahine, o ka hoomaka aku la no ia e ki i kana pu pauapana i ka wahine, y elua manawa, a ki aku la ia> hpi niakualoa iaia iho 110. - l'a make koke o Mr». Nahuina, nona na inakahiki ma kahi o ke kantfono, a i;oko hoi o ka halema'i o na ulia poino i haalele mai ai o Olepau i keia ola ana, aka no Mrs. Olepau, tfa hoihoi loa ia aku oia noloko o -ka Halema'i Moi wahine, malaiia i lawelaweia ai tfa ha;ia apau e hoopa'keleia ai kona ola, ma ka wehoia ana o na poka, niailoko aku 0 kona kino. Ke Kumu o Kela Ki Pu Ma ka oleloia, he hoopii oki mare 1 a Mrs. Olepau i hoomakaukau ai, no k:i liookaawale ana iaia mai kana kane a'-.u, no kekahi mau kumu ana i manao ai, ua lawa ko laua noho pu ana; a he h-.oj.ii hou ae no kekahi e ku-e aua ia oi«-pau o ia ka hooweliweli e hoopoino i k«- ola o kana wahine, a o ka hooknuia Itna. mai no ia mailoko mai o ka l.aU'paahao, malalo o ka loaa ana he iiu'a nana e bona ialā. I kulike ai me ka hoa'kaka a Mrs. Aliee Olepau, i ka manawa i hoi mai ai kona noonoo maikai, maloko o ka halema'i o na ulia poino, ua hoea aku o <Mepau ma kela kakahiaka imua ona, a hoike aku la i kona makemake e ike i ka laua kaikamahine uuku, o eono wale im makahiki. O ka pane "a ka wahi!i.', o ia no ka olelo an'a niai, ua aelike laaa, aole e hookokoke a'ku ua o Olepau j kana kaikamahine, -aka e waiho malie j i;.ia i*>la. | Ma kela wahi i kamailio aku ai oj • 'lej.au, e hoopau i na manao maikai ] «'.'ie mawaena o laua, a e hoi hou laua a noho like, aole nae he pane mai o ka Koi aku Ia ua q Olepau i ka v ahine e hoi iaua i ka hale, aole no ,' 1 pane mai ka wahine mai, ia wa i kamailio hou aku ai o Olepau me keia 'uau olelo maopopo loa: ••Ina aole oe e ae ana e hoi hou me a'u e ike ana oe," oka m.inawa no ia unuhi ae ai o Olepau i kana pu pana- ! ana, a hoomaka aku la e ki i kana wa.l i in'. a he elua poka i ku ma ke poo a :na ka a i kekahi, alaila hoohuli ae la i a pu panapana a ki aku Ia ia Mrs. Apa. I kona wa i ike ai, ua pau na poka <•'.<-ko o kana pu, ua hoopiha hou iho la i ka poka, me ka hiki ole nae i kokahi poe ke hookokoke ,mai iaia, a no ko-m kuhihewa, ua make loa paha ka ::a -vahiue, nolaila ki ae la i ka pu ma V;oii: ( poo, a hina aku la oia ilalo. Loheia Mau Olelo Hooweliweli Ma ka olelo a ka poe e noho ana nia --U'la ahi, he olelo hooweliweli ka Ole- ; au i hoopuka ae ai, ma kona manawa ī hopuia ai he mau pule ae nei i hala; • > ka hewa lioeha, ina no kona hookuu- ! ■ mai, alaila e pepehi aku aaa oia i k-la ohana holookoa a pau i 'ka make,

o keia iho la j»aha ka hookoia ana o kela manao, no ka mea, ua niake ka makuahonawai. Ma na ulia pomaikai wale no i pakele ai ke ola o ke kaikamahine uukU, hio ka lilo loa paha o ka noonoo o-Ole-pau maluna o k e kaikamahiue ame ka makuakino, no ka mea i ka manawa i k&ai ai kana pu panapana, ua kela kaikamahine uukii e holo me- ka uwe ana uo kekahi hale e ku kokoke mai ana, pela i loaa ole ai ka ike jf Oiepau aona, a palekana hoi kona qla. Ma ka olelo a ka poe i hui pu me Olepau ma kela kakahiaka, aole o Olejiau i inu a oaa, aole no hoi he helehelena huhu maiuna ona, ma kela kakahiaka. He kanaka hana oia no ke alahuki* moku no kekahi manawa, a he kiaipo nolalo o Puuloa, kana Uiana hope, a haalele iho la oia i keia ola ana, rap kekahi hana karauna e kn aku ai imua o ka $ha hookolokolo o ka Lunakanawai o na Lunakanawai, a pane aku no kana kamima i hana ai. w