Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 40, 3 October 1919 — Page 5

Page PDF (1.68 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

He Moolelo no

Oliva Esekota

__

Mai ke Kulana Haahaa mai Ahiki I ke Ku-

lana Kiekie-He Moolelo i Owili Pu La

Iloko o ka Ehaeha ame ka Hauoli

_______

 

            Aohe wahi mea a pane aku o Oliva, ke noho mumule loa la oia, me ka piha hoihoi ole no hoi i na olelo a Mr. Derika

e kamailio aku nei, aole nae e hiki iaia ke hoala mai i na ku-e ana, no ka mea iaa ke kau mau la kona weli i keia kanaka

i maopopo i na mea apau e pili ana i kona moolelo.

            "O ka mea nui loa ma keia keaka, o ia no kanoho pouliuli ana o ke kane a ka wahine u'i, no na mea a kana wahine 'i hana ai, mamua aku o kona mare ana me ia, o @ana i wale no@ maopopo ai, he wahine hana keaka aku i na mea apau e pili ana iaia

inlua o kana kane, aka nae mamuli o ka hilinai piha mai o ua

kane nei ana. no na ano o ka wahine ana i aloha ai. me kona puuwai apau. na kue mai la oia i ka hoakaka aku o kana wahine, i keakahi mea e hoauheeia ac ai na ao omamalu, e kau ana maluna o kela wahine.   Ke hoomaopopo pono loa mai la an@i oe i ke ano o ka nee ana o ka moolelo o keia keaka?"

            Ke eueu wale la no na lehelehe o Oliva. me ka puai leo ole mai iaia aku. a hooniau hou aku la no o Mr. Derika i kana

kamailio ana:

            "Elike no me ke ano o na moolelo apau a kakou i heluhelu ai, ua noho oluolu kela paa mare iloko o ka hauoli. mahope mai

o ko laua mareia ana. Ua hookipaia aku ka wahine e ka ohana o kana kane, me ka maikai, ua haawiia mai na hoomaikai ame na hahalo ana iaia, mai ka poe mai o ka aina. ua hoonu'anu'a mai oia ine na mea nani he nui. o kona mau makemake apau, e hookoia ana ia iloko o ka manawa pokole loa, ma ke ano nui ke olelo ae, he moiwahine kona hoa e kol@u ai, a ua hoopoina maoli ia no na mea i hanaia o ka wa i hala aole he mea naua e hoalo hou mai i na mea e hooliloia ae ai kona hauoli i mea kaumaha.

            "Iloko nae o kona hauoli, a oiai hoi e hoopun@ia ana kona mau aoao e na lede maka hanohano, me na kanaka opio o na kulana kiekie, aia ho i kekahi la, aia hoi i kekahi la, me kona moeuhane mua ole, ua hoea mai la kekahi kanaka, i ke i na mea i pili aku i kela wahine opio ; a ma keia wahi la, i makemake ai au, e kokua mai oe ia'u, ma ka hoakaka ana mai i kou manao, no ke kanaka a'u i hoakaka la."

            Aole no he wahi mea a kamailio iki aku o Oliva. ke noho niumule loa la no oia, me ka panapana wale ana iho no o kona mau manamanalima maluna o na ki o ka piano.

            "I ka oili ana mai o keia kanaka. ua ike koke aku la oia i wahine opio. oiai nae. he elua wale no ana manawa i ike ai iaia mamua aku. ma ia mau manawa a elua. aia kekahi mau mea ano nui loa. nana i hoala mai iloko o kona noonoo. me kona hoomaha ana iho i kana kamailio ana. no ka haawi ana aku i manawa no Oliva e noonoo ai i kana mea i ike ai e pili ana i keia wahi o ka moolelo.

            Ma kela wahi, ua aneane e hiki hou ole iho ia Oliva he koomanawanui, a kulou iho la kona poo ilalo, me ke kulou ana mai no hoi o Mr. Derika imua, a hoomau hou mai la i ke kamailio ana, me ka leo maile o ka mea i piha i ka maalea:

            "Ua maopopo pono mai la i ua kanaka nei kela wahine opio. a ua ike pu no hoi ola. ua loaa pu aku ka hoomaopopo ana i ua wahine nei nona. me ka maopopo loa i kela wahine o keia wale no ke kanaka nana e hoike ae i na meahuna e pili ana i kona ola ana o ka manawa i hala, ka hana hoi nana e kaili aku i ka hauoli mai iaia aku."

            Hoomaha iki iho la ua o Mr. Derika. no ke ake no e lohe mai i ka Oliva pane, aole no hoi he wahi mea a owaka iki ae kona waha. a o ia ka ua kanaka nei i hoomau hou mai ai i kana kamailio ana:

            "E kuulede maikai. ke hoomanao nei au, aole no i poina ia oe kekahi hiona a'u e hoakaka aku ana ma keia wahi. ma ka'u moolelo: o ia hoi. ma kela manawa aku ua kanaka nei imua on a, e llilo oia i mea nana e pulama a e hoopakele ae iaia mai na poino mai. Ua paa loa ka manao o kela kanaka e hana aku no ka pono o ka wahine opio. eia nae ua hoopoina loa kelā oiaio loa oia no kela wahine. e pili mau ana oia ma kona aoao i kela awe keia manawa. ua hoikeike aku imua on a, ma na ano he kaukani i ka nui kona aloha @me ka makee no ka pono wale no o ka wahine opio.

            "Eia hou he wahine okoa aku kekahi. e oilli mai ana iloko o keia moolelo. ua makaukau loa keia wahine, e mare aku me kana ka@@e, aka nae o ka mea nana i hoohoka aku i kona mau manaolana apau. o ia no ka oili ana mai o kela wahine opio mua. ma keia moolelo, a mare aku la me ke kane i manaoia na kela wahine elua. Aole e moe ana ka maka o keia wahine hope, ahiki i kona ilke ana ua kau aku kekahi haawina o ke kaumalia maluna o ka mea nana i kaiii aku i ke kane ana i manao ai e mare. E hiki ana anei i ka wahine opio ke hele aku imua o kana kane a hoike aku i kana mau mea apau'i hana ai, mantua ae kona mare ana i ke kane? Aole keia he mea maa i na wahine ka hana ana pela, o ka hoopakele wale no no keia wahine opio, o ia kona hillinai ana mai maluna o ke kanaka hookahi i lilo i hoala nona. o keia wale o ke kanaka nana e hoohamau aku i ka waha o ka wahine elua. O ka ninau nui wale no. e hiki ana anei i k@. wahine opio ke kau aku i kana mau hilinai ana maluna o keia hoaloha? o keia hoaloha i pa@@ aku ai ka Mr. Derika ninau ana, me

            "E hilinai ana anei kela wahine opio i kona pono maluna ka hoopili loa ana mai i kona poo a kokoke ma ka papalina o Oliva, e ake ana o ka lohe aku i ka pane ma ko Oliva aoao.

            Aia kekahi mea ke hookikina la ia Oliva, e ku ae oia a haalele aku i keia kanaka, i like kona mau ano apau me ka nahesa, e hoowalewale ana iaia ke kau okoa mai la ke aloha ame na pulama ana a kana kane. O ka mea apiki nae, aole e hiki iaia ke ku ae iluna, no ka mea aia mau kela manao mahiki iaia ke ku ae iluna. no ka mea aia mau kela manao maka'u a hopohopo iloko on a, i ka hoike aku i na meahuna o kona ola ana imua o kana kane, o ke kumu mai o keia. o ia no ka nui o kona aloha no ka Haku Kale. me ka makemake ole e hoopilikiaia aku ka noonoo o kana kane e pili ana nona.

            No ka noho hamau loa nae o Oiva no kekahi mau sekona ia wa i hawanawana hou i ho ai o Mr. Derika ma kona pepeiao i ka i ana mai:

            "E Oliva, o kau mai i kau mau hilinai ana maluna o'u, me ka hopu okoa ana mai i ka lima o Oliva a paa malie iho la, me ke kailli ole mai o Oliva, aka ua ae aku la ola i ka nahesa noho mana mai maluna ona, aole hoi he pa'i  aku ma kona papalima i ka manawa i kulou iho ai o Mr. Derika ilalo a hoopili iho la i kona mau lehelehe i kona lima.

             

Mokuna XXLX.

            E waiho malie aku kaua e ka makamaka heluhelu ia Mr. Derika e pahele ana i ka, noonoo o Oliva, elike me ke akami a pau i loaa iaia, a e huli iki ae hōi kaua a nana i ka Lede Polena.

            Ia kaua e kilohi aku nei maluna o ka helehelna nohea o ua wahine nei, he keu aku a ka lamalama, iaia e ku'aina ma ka puka aniani nui o ke keena hookipa a nana iwaho o ka paka, oiai na malihini e huli hoi ana no ko lakou mau home, mahope iho o ka hele ana mai e hoohala i kekahi mau hora o ka auwina la me ia

            Aole no he mea nui e ae iloko o kona noonoo e hana ia ana ia manwa, aka no kekahi hiona no ia, he umi-kumamalua mahina i kaahope aku. oiai oia ma Parisa.

            E noonoo ana oia no ka Haku Kale kela kanaka hookahi ana i aloha ai. Ma ka manwa a Oliva i hoole aku ai i kana naio, e lilo ku'i wahine nana, ua hoolilo aku oia i kona manawa ma ka inu ana i ka waiona, a iloko hoi o na hana piliwaiwai me ka manao, pela wale no e hiki ai iaia ke hoopoina i kona mau manao kaumaha apau.

            Ua halawai kino laua ma Parisa he alo a he alo, a imua ponoi on a i hoike mai ai ua haku nei, aole loa oia e mare mai iaia i wahine. a i ole me kakahi mea e aku paha; a o ia kana o ka hooho okoa ana ae:

            "Ua kukuli okoa aku au imua on a, me ka uwalo aku iaia, e lilo au i wahine nana, a i mea nana e hoopakele ae iaia mai na nana hoohaahaa i kona kulana. ua huli mai nae kona kua ia'u a hele aku la oia e hana elike me kona makemake. He hana paakiki loa na'u ke hoopoina ana i kela hiona."

            He mea oiaoi. ua manao ka Lede Polena. o kona hele kaahele ana e makaikai ai mai kekahi wahie a i kekahi, he mea ia e nalohia aku ai na hoomanao ana mai iaia aku no ka Haku Kale, aole nae, a iaia e ku la ma ka puka aniani. e he mea la. ke ku okoa mai la ke akuaku o ua haku opio nei kanaka nona, ame kana wahine opio.

            "He hookahi no inauao o na mea apau. ua pupule ia ka Haku Kale i kona mare ana me kekahi wahine hana keaka! Ua noke mai lakou i ka akena imua o'u i ka huapala ame ka u'i maoli o keia wahine, a ke makemake nei au e loaa ka hanohano ia'u o ka halawai pu ana me ia ma keia mua aku.

            "Pehea la ka Haku Kale i hele ole mai ai e ike ia'u me ka @we pu mai i kana wahine. O ka elua keia o ko'u mau la ma Enelani nei. aohe on a wahi mea a hoea mai, oiai nae he elua makahiki i hala ae nei, i kona wa no e lohe ai, ua hoi mai au mai ka'u huakai makaikai mai. oia ka mua loa e hele mai ana e ike ia'u malia paha ua lilo loa kona noonoo i kana wahine hou, i hoopoina ai oia i kona hoaloha kahiko."

            Oiai no nae ka Lede Polena e noonoo nui ana no kela hiona kahiko no ka Haku Kale ku ana no kekahi o kana mau kauwa lawelawe, a haawi mai la iaia nei i kekahi pepa ino. ia wa i hikilele e ai ua lede nei. mamuli o kona manao, o ka Haku Kale paha ka mea i hoea mai la no ka ike ana iaia. I koua nana ana iho nae i ka pea inoa. eia ka he mea okoa oia no o Mr. Derika.

            Aole he hoihoi iki iloko o ua lede nei. i ka ike ana iho o Mr. Derika ka i hoea mai, a huli aku la kona poo i kahi e, i ole ai e hoomaopopo mai ke kauwa i ke ano o kona helehelena aole nae i loihi mahope iho, komo ana no o Mr. Derika, ke nana aku ua kanaka nei. ua like pu oia me kekahi kauka, i makaukau me na meapaahana. no ka hoola ana ae i ka eha e koni ana iloko o ka puuwai o ka Lede Polena. no ka mea ua hoomaopopo koke mai la ua kanaka nei. in a ka helehelena o ka wahine opio. aia no ke kaumaha ke halii la maluna o kona mau maka.

            Me ka minoaka hoomala'e nae maluna o kona helehelena, i pahola mai ai ka Lede Polena i kona lima, no ke aloha ana la Mr. Derika, me ke kaa e ana aku ma ka aoao o Mr. Derika ke kamaulio ana.

            "Ua loihi maoli keia kaawale ana ou mai ka aina hanau aku, a ua hopohopo loa makou. ua hoopoina la oe i kou mau hoaloha." wahi ana me ka minoaka pu ana aku imua o ua lede maka onaona nei.

            "O oe ka'u i manao ai, aole la e hoi hou mai ana i Ladana nei o Inia aku la no ia la, noho ana, me ka luakaha ana i ka nani o kela aina." i panai mai ai no hoi ka Lede Polena, me ka minoaka pu ana mai.

            "Ua like pu no kaua ma ia ano hookahi, elike no hoi me kou poina ole i ka aina hanau nei, pela no au e hoomanao mau ana no au i ko'u mau hoalaha kahiko, a i ko'u lohe ana ua huli hoi mai nei oe, ua hauoli loa au i ka hele ana mai e ike i ka hoaloha kahiko. Ua halawai nae paha oe me Flinoka ea?"

            "Ae, ianei mai nei oia, a o ka huli hoi koke ana aku nei no ia no kona wahi."

            "Ua halawai au me ia. maloko o ka hale kalapu ma ka po nei, he keu aku a ka maikai o kona ola kino, me ka piha pono o kona mau papalina. O oe pu kekahi a'u e ike aku nei i ka maikai o kou ola kino e ka Lede Polena."

            "He maikai mau no ko'u ola kino i na manawa apau." wahi a ka Lede Polena me ka hoihoi ole. a o ia ka Mr. Derika o ka pane hou ana aku:

            "Ke ole au e kuhihewa, ua hoohauoliia aku kou, manao no keia ike hou ana i ka aina hanau, he mea mau no ia i na mea apau. Aole no he wahi elike aku me Enelani nei."

            "Ae, ua hauoli i'o au i ko'u hoi ana mai nei no Enelani nei a pehea na mea e pili ana i ka Lede Kale? Ua nui ka'u mau mea i lohe i na kanaka e kamailio ana nona."

            "Ae, a ilaila aku nei au no ka ike ana i ua lede nei, a o ko'u hoi ana mai nei no ia, me ka hele pololei ana mai la e hui pu me oe," wahi a Mr. Derika, me ka nana pono loa ana mai a ka Lede Polena iaia.

            "Ianei mai nei ka Lede Petigaru me kana mau kaikamahine ekolu. ke hoomanao nei no hoi oe, no kela mau kaikamahine, aole a lakou mea e ae e kamailio ai. o ka akena wale no no ka Lede Kale, a ua konoia mai ko'u manao e ike aku i kela wahine opio, in a paha he pololei ka lakou mau mea e kamailio ana nona. Ma na mea a lakou i kamailio mai ai ia'u, aole ka e wahine u'i e ae ma ka honua nei elike me ka wahine a ka Haku Kale.

            "O ka Haku Kibuna kekahi i kipa mai nei i keia la, a he hookahi no ana mea e kamailio mai ai. o ia no ka haano'u i ka laki o ka Haku Kale. i ka mare ana i kela wahine, a ua piha ka ua wahine opio la me na haawina maikai he nui. me ka mahaloia e na mea apau e ike aku ana iaia."

            "O kau mau mea apau i lohe aku la mai ka poe i ike i na ano o kela wahine opio, he mau mea oiaio wale no ia," me ka pii ana ae o kekahi ula ma kona papalina.

            "Pehea he u'i i'o no nae paha kela wahine, elike me na mea a na kanaka e haano'u nei non ea?"

            "O kela ame keia ka lunakanawai nona iho. aole e hiki ia'u ke hooia aku imua ou no kona u'i, aia no oe a ike aku iaia, nau no ia e koho nou iho. Pehea, aole anei oe i ike mua iaia?"

            "Aole loa au i halawai mua me ia, in a paha no ko'u hele i ka nana keaka maloko o ka halekeaka Budoa, i kona manawa e hana keaka ana malaila ina ua loaa ia'u ia hanohano. Ua koi mai no ka Haku Kale ia'u e hele makou e hoolohe i na hana keaka ma ka po mua loa o kona hoea ana ae ma kela halekeaka, aole nae au i ae aku. pela iho la au i ike mua ole ai iaia. aka nae ua heluhelu au maloko o ka nupepa o kekahi la ae. i na mea apau i hanaia ma ka po mamua ae, me ka holopono."

            "Ae, he kaikuaana kekahi o ka Lede Kale, a ke noho pu mai nei lakou maloko o ke kakela i keia mau la, me ka pili mau o ka Haku Kale me kela lede i na manawa apau. No ka Lede Kale nae, ua ume maoli ia ka poe oo. a ke ae okoa aku nei au imua ou. owau pu kekahi i komohia mai na manao hoohihi nona."

            "Aole aku la no hoi e ole ka piha mau o ke kakela i ka poe hele aku e ike i ka Lede Kale i kela amekeiala.o ka'u wale no eminamina nui nei. o ia kona lilo ana he wahine hanakeaka."

            "Ma ka'u nana aku. aole he maikai o kona ola kino, no ka mea e noho paa ana oia maloko o ke kakela, me ka hele ole e holoholo, a in a no kou ike aku iaia, manao au, e makemake ana no oe iaia me ka hoohihi pu."

            "Heaha auanei, in a ua hoohihi ka manao o na mea apau i ka Lede Kale. aole ana no e nele ka loaa o ia manao hoohihi hookahi ia'u nona."

            Nana pono loa aku la o Mr. Derika ma na maka o ka Lede Polena, a i aku la: "Ua paa ko'u manao, e makemake ana no oe iaia, aka in a aia na manao maikai ole iloko ou nona, alai@ e kau aku ana kekahi haawina maikai ole maluna on a."

            "Aole he maopopo ia'u o ka manao o kau mea e kamailio mai nei e Mr. Derika. Manao anei oe, e ae ana au e hoohaahaa ia'u iho ma ka hoala ana mai i na ano hoowahawaha i kekahi o na wahine i mahalo nui ia ma Ladana nei?" me ka pupuku ana ae o kona helehelena.

            Ku okoa ae la o Mr. Derika iluna. me ka wehe ana ae i kana uwaki, a i aku la: "E hoea mai ana oia no ka ike ana ia oe i keia la, he mau minuke helu wale no koe, alaila oia hoea mai, a i hoea mua mai la au, no ka hoomakaukau e ana ia oe iho, i ole ai no hoi oe e puiwa ke ike aku iaia."

            "Me ka mahalo ia oe e Mr. Derika no kena mau hoakaka au ia'u, in a i'o paha aole au i lohe mua mai ia oe mai no kona hiki mai i keia la. malia e hoopuiwa ia mai ana ko'u noonoo."

            "Aole o'u kanalua iki, no ke komohia o na manao kahaha iloko ou. ke ike aku i ka Lede Kale. Ua olelo mua mai nei oe, aole loa he manawa ua i ike ai iaia, aka ke i aku nei nae au me ka oiaio loa, ua kamaaina mua no oe iaia. a he mau manawa lehulehu kau i ike ai iaia. mamua o kona mare ana me ka Haku Kale."

            "Ina he oiaio kekahi iloko o kena mau olelo au e kamailio mai nei e Mr. Derika alaila ihea au i kamaaina mua ai i keia lede a ka u'i nui wale?"

            "Ua ike mau no oe i keia lede maloko o kou home ponoi, he manawa loihi ae nei i hala!" wahi a Mr. Derika. me ka imoimo ana iho o kona mau maka.

            "U@ hookahaha loa mai oe e Mr. Derika i ko'u manao, no ka m@@ aole he manawa o kekahi wahine hana keaka i kipa ae ai ma ko'u home. a o ia ka'u e olelo aku nei. ua kuhihewa loa oe."

            "Malia paha ua kuhihewa i'o au." alaila kulou loa aku la oia imua. a pane hou aku la me ka leo maile in a ka pepeiao hema o ka Lede Polena:

            "Pehea, ua lohe no, nae paha oe no ka hopena o kela kaikamahine opio o ka nalowale honua ana ma Kakalopa ea?"

            "O kela kaikamahine anei o Oliva Esekota kona inoa, ke kaikamahine a ka wahine hana lole kau e kamailio mai nei?"

            "Ae, heaha kau mea i lohe no ua kaikamahine nei?"

            "Ma ka'u mau mea i lohe ua piholo oia iloko o ka wai. ua oina nae au i ka moolelo e pili ana no kona nalowale ana. o ka'u mea wale no e hoomanao nei, o ia no ka loaa ana aku o kona papale. me ke kihei ma kapa o ka muliwai. a mamuli o kona ike ole ia mahope mai, ua hooholo na mea apau. ua piholo maoli no oia iloko o ka wai a ua make. Heaha ka manao o kou ninau ana mai nei ia'u no kela kaikamahine?"

            "I ninau aku la hoi au ia oe, in a paha no kou ike hou aku i ua kaikamahine nei. e hoomaopopo ana no anei oe. i kou ike ana iaia mamua."

            "Alaila aole anei i make kela kaikamahine, elike me na mea i manao wale ia ai nona?"

            "Ina eia no oia ke ola nei, alaila healia iho la ke kumu o kona hoi hou ole aku imua o kona makuahine, a imua hoi o kona mau hoaloha?"

            "No ka mea. ua mare oia i ke kane pela e hiki ole ai iaia ke hoi hou aku no kona home."

            "Alaila me wai oia i mare aku ai? Me kekahi kanaka waiwai nae paha ea, a i ole me kekahi paha o na kanaka opio o ke kulana haahaa?"

            "Ua mare aku oia me kekahi kanaka hanohano loa, o ua kanaka la, he mea i kamaaina ia oe, oia no ka Haku Kale.

 

Mokuna XXX

 

            I ka manawa i lohe aku ai o ka Lede Polena i kela pane a Mr. Derika, ku ae la oia mai kona noho ae. me ka holoholo ana no kekahi mau sekona, a hoi hou mai la@a noho in a kona wahi mua. me ka nana pono loa ana mai o kona mau maka maluna o Mr. Derika; me ka i ana mai:

            "E olelo mai ana anei oe, o kela kaikamahine o Oliva Esekota, kela kaikamahine kauwa, o ka wahine iho la ia a ka Haku Kale i mare aku ai?"

            "He keu no la o Aderina Hadina ka inoa o ka wahine ka Haku Kale o ka mare ana. kela kaikamahine hana keaka kaulana."

            "O Oliva Esekota a o Aderina Hadina, he hookahi no ia wahine. ka mea a ko Enelani i kaena ai no ka u'i ame ka huapala."

            "O, he keu aku a ka hupo haalele maoli o ka Haku Kale, o ka mare ana i kekahi kaikamahine haahaa loa elike me keia. O ke kaikamahine ka nana e hana ana i ko'u mau lole. o ka wahine iho la ia a ka Haku Kale, he keu aku a ka mea hilahila maoli. Ke hoomanao nei au. ua ike mua no ka Haku Kale i kela kaikamahine, iaia i hoea ae ai no ko'u home ma kekahi ahiahi a Oliva i hoihoi mai ai i ku mau lole ana i hana ai."

            "Ua ike mua no paha ka Haku Kale ia Oliva, eia nae aole oia i hoomaopopo. o ua kaikamahine nei kela. ma ka manawa ana i mare aku ai iaia i wahine ana . ahiki wale mai no i keia manawa."

            Ku hou ae la ka Lede Polena iluna. me ka hele holoholo ana ae aia hoi o Mr. Derika ke haka pono mai la kana nana ana, me kona hoomaopopo mai i ka ka Lede Polena mea e noonoo ana. a i ka hoi ana mai o ua wahine nei. a ku iho la mamua o kona noho pane mai la:

            "Aole he kumu e ae o ka Haku Kale i mare aku ai me kela kaikamahine. mamuli wale no o kona piha i ka maalea. me ka hoike ole aku i kona Kulana oiaio. Ua hiki nae hoi. e lohe aku ana oia i ka moolelo piha e pili ana i ka wahine ana i mare aku la. a nana ia e ike iho i ka nui o kona hilahila i kona mare ana i kekahi wahine haahaa loa,: wahie a ua wahine nei, me ka hoopinana ana ae i kona mau lehelehe.

            "He elua wale no kaua i maopopo i na ano apau o keia wahine. eia nae ke kanalua loa nei au. i ka loaa o na manao koa iloko o kaua. e hoike aku ai i kona moolelo imua o kana kane. no ka mea ua ike no oe. aole loa ia he hana maikai ma ko kaua aoao."

            "Aole he maopopo ia'u o @@@@@@ mai nei e Mr. Derika. e oluolu ana anei oe e hoakaka mai?"

            "Ae. ma ka'u ike. aole loa e. hiki ana ia oe ke hooniaopopo o ka wahine a ka Haku Kale. o kela kaikamahine no ia au i kamaaina ai. nana e hana ana i kou mau lole pela e lilo ai i hana paakiki loa ma kou aoao. ke kumakaia ana iaia."

            "Ke ike aku la au i kou manao e Mr. Derika," me ka noke okoa ana ae o ka Lede Polena i ka akaaka me ka leo nui. "Ua ioli ano e loa anei o Oliva e hiki ole ai ia'u ke hoo@aopopo aku iaia? Ua ike aku la au i kou manao o ia hoi he wahine hana keaka kela, a ua hiki iaia ke hoololi i kona mau ano apalu e hoohewahewa ai ka poe i kamaaina mua iaia. nolaila e ae mai e Mr. Derika. e komo pu aku au me oe. ma ka@@@@@ @@@ apau hoolala ai."

            "Ua pololei loa kou koho ana mai la i ko'u manao. nolaila e kokua mai oe. i wahi e holopono ai. a e hana wale no oe elike ine ka'u mau mea apau e kuhikuhi aku ai. aole hoi mamuli o kou manao ponoi iho. a e uumi no hoi oe i na manao maikai ole apau e oili ae ana iloko ou."

            "E hoomanao oe e ka madame, pehea ka maikai o kekahi keaka. ina aole e lawelaweia me ke akahele loa. e lilo ana kona maikai i mea ole; nolaila aia a maopopo pono ia kaua ka moolelo piha o keia keaka, ia wa auanei kaua e hoike piha ae ai i na mea apau. o ka holopono no ia, me ko kaua uku pono. mai no ke kaua luhi."

            "No'u iho. aole he maopopo iki o ke kumu nui o kou lala ana i kekahi mea e kau aku ai no hoinoia maluna o @@@@ wahine opio," me kona nana pono loa ana mai ma na maka o Mr. Derika. a ike mai la. aia ka epa ame ke kolohe i loko o ka naau o keia kanaka kahi i hoekepue ai. a ua lilo ia i mea huwa ke noho la iloko on a. no ka wahine. nana i kaili aku i ka Haku Kale mai iaia aku.

            "Elike me kou makemake e Mr Derika. pela no au e hooko aku ai. nolaila e kakali ana au me ka hoomanawanui, ahiki i ka holopono ana o na mea au i hoolala ai."

            Ma kela wahi o ka laua kamailio ana, hoea mai la ke kauwa: a hoike mai la ua hoea mai ka Haku Kale me kana wahine. a ua kokoke ua e komo mai iloko o ke keena hookipa.

            No ka Lede Polena, ua halii iho la ka nanaina hookamani o ka epa maluna on a, a hilinai aku la hoi o Mr. Derika ihope o kona noho. me na maka kolohe. o ka epa e imoimo mai ana i kona hoa. a u kakali aku la o ke komo aku o na malihini.

            I ka hoea ana aku hoi o Oliva me kana kane ma ka puka. alawa mai la o Oliva iluna o ka maka o kana kane. me he mea la e hoike okoa mai ana i kona hopohopo loa no kekahi mea maikai ole e kau aku ana maluna on a. aole nae he ike aku o ka Haku Kale. o kana mea wale no e hoomaopopo mai la. o ia ka haikea o ko Oliva helehelena. oiai nae ua ike mau no oia i kela ano maluna o kana wahine, aole ia i lilo i mea ano nui i kona manao. o ko laua komo loa aku la no ia iloko.

            Ua hoopilikiaia aku no ko ka Haku Kale noonoo ma kekahi ano. o ia kona lawe ana aku e hoolauna i kana wahine i mare ai. me ka Lede Polena ka mea i manaoia, i wahine nana. aole nae e hiki iaia ke alo ae mai ka hana ana aku pela. no ka mea he rula ia iwaena o ka poe hanohano, o ia ka hele ana mai e ike, i kekahi o ko lakou mau hoaloha. i ka wa e huli hoi mai ai mai kekahi huakai loihi mai.

            Ia laua nei no komo ana iloko, ua ku mai la ka Lede Polena, a me ka minoaka hoomala'e o ka piha maalea me ka hookamani ma kona mau papalina. pahola mai la kona mau lima @ elua imua o Oliva me ka i ana mai: "Ke hauoli loa nei au i ka halawai ana me oe e ka Lede Kale. me ka lana o'kuu manao e lilo aku ana kaua i mau hoaloha pilipaa ma keia mua aku." a huki aku la oia i ka lima o Oliva a pili me ia. me ko laua honi ana ae, elike me ka rula paa iwaena o na wahine, i ka wa e ike ai kekahi me kekahi.

            I ka ike ana hoi o Mr. Derika i ka honi ana ae o na wahine elua. hene malie iho la kana aka. i kona hoomanao ana ae i ka hana a luda Isikariota i kona Haku, elike me ia a kakou i ike ai maloko o ka Baibala.

            I ka pau ana o kela ike ana ae o na lede. kauoha mai la ka Lede Polena ia Oliva e noho ilalo. a i ka ike ana mai hoi i ka Haku Kale, haawi mai la i kona lima. me ke kaa ana nae i ka Haku Kale na kamailio hikimua o ka hoolauna. me kona hooia ana aku i kona hauoli  loa o ka  ike hou ana i ka Lede Polena.

            "Hauoli maoli au i kou huli hoi ana mai nei e ka Lede Polena. ua loihi maoli keia hele makaikai ana ou, me ko'u minamina. no kou huli hoi mua ana mai. Auwe, ua hoea mua mai nei ka oe e Mr. Derika," i huli aku ai ua haku nei a kamailio i kona hoaloha. ka nahesa hoowalewale nui, e hoolala mai la no ka hoopoino ana iaia, ame ka hoopilikia pu ana aku i kana wahine.

            "Ke hauoli loa nei au no keia halawai ana o kaua," i pane mai ai ka Lede Polena ia Oliva, iaia i noho iho ai ma ka aoao o ka Lede Kale. aia hoi kona mau maka, ke kilhoi pono la ia Oliva mailuna mai o ke poo ahiki i na wawae. me ka hoowahawaha nae ame ka lili e lapuu malie ae la iloko o kona naau.

            Leha wale mai la no ka Oliva nana ana imua o ka Lede Polena, a e hoomaka mai ana oia e kamailio, ua pane e aku la nae ka Lede Polena:

            "Pehea ko makuahunowai, he maikai no nae paha kona ola kino ea. He mea nui au iaia, i na la i hala aku, aka ke hopohopo loa nei nae au, e nanakee mai ana paha oia ia'u no ka mea ma ka'u mau mea i lohe mai ai, ua punahele loa oe iaia."

            "Aia mau no kana hoomanao ana nou, aole he hookahi la e hala, me kona hoopuka ole i kou inoa. he hoike ana mai kela. aole oia i poina nou. Ua lilo kou hoi ana mai nei, i mea e hoohauoliia aku ai ka manao o ka haku o kaua."

            He hookahi au mea kaumaha, o ia ko'u hoea ole ana mai ma kela aha hoohauoli i malama ia ma ke kakela no ko olua hanohano, aka mae ua ike iho au i ka moolelo piha o kela hana, maloko o ka nupepa. Aole no hoi i nele aku la ka nui o ka oukou hauoli."

            "Owai hoi ia mea hauoli ole, i ka hele maoli no a piha, me ka paa mau o na manawa apau. i na mea e hoohauoli nui ia ai o ka manao. a in a no o oe pu kekahi. aole no e nele ana kou hauoli." me ka nui ana iho nae o ka hanu o ua o Oliva.

            "Heaha auanei. he minamina maoli no ko'u, ua hala aku la nae ia. a e nana aku iamua, malia e hoea mai ana no he manawa e komo like aku ai kakou apau iloko o na hauole ana. Ua nui ka'u mau mea i lohe nou, me he mau mea kaua i hele a kamaaina."

            Alawa ino aku la ka Oliva nana ana ma na maka o ka Lede Polena, aole nae he wahi hiona e hiki ai iaia nei ke ike aku, ua loaa ka hoomaopopo ana i kela wahine. nona, o ke kumu nae o ka hiki ana i ka Lede Polena ke huna i kona mau manao hoohuoi. no ka lohe e ana aku ia Mr. Derika, o Oliva Esekota no keia.

            "Mai ko'u hoea ana mai ahiki wale no i keia manawa. e hoea mau mai ana na hoaloha e ike ia'u. o ka lakou kamailio wale no. e pili ana ia oe. a pehea, e noho loa iho ana nae paha olua ma ke taona nei ea?"

            "Pela ko maua manao." wahi a Oliva. me ka noke mau mai o ka Lede Polena i ka niele ma na ano apau, e nanea loa ai o Oliva. ma ke ano he mau mea laua i ike mua ole kekahi i kekahi. me ka kaa nae ma ka aoao o ka Lede Polena ka hapanui o ke kamailio ana, a he muku wale no ka Oliva mea e kamailio aku ai.

            Aia ka Haku Kale me Mr. Derika kahi i kamailio ai, aka nae @ alawa mau mai ana ka Mr. Derika nana ana ia Oliva. a ke ike mai la oia i ka holopono loa o na mea apau a laua me ka Lede Polena i kamailio ai, nolaila ku ae la oia iluna. me k@ pane ana ae

            "Ua lawa paha keia hoho ana o'u, a ke nonoi aku nei au ia oe e ka Lede Polena e hookuu mai ia'u, aka hoi mamua o ko'u hoi ana. ke makemake nei au e ike. in a paha e loaa ana he wahi no'@ @@ maloko o ka halekeaka i keia po?"

            "He pahu ko'u i kuai ai no keia kikina. nolaila ua hiki ia oe ke komo mai e noho pu me maua. a o oe pu kekahi e ka Lede Polena. in a aole au wahi e hele aku ai o keia ahiahi. E hele aku ana au i ka ha@e kalapu. a olelo aku i ka Haku Eliko@@ no ko kakou pau i ka nana keaka i keia po." i pane mai @@ ka Haku Kale me ka hoihoi.

            "O. he keu aku ka hoi a ka mea hauole o ka manao." i huli ae ai ka Lede Polena a kamailio aku la imua o Olivia. "@e mea pono e ike mau aku kaua kekahi i kekahi. a he mea no hoi nau e hauoli loa nei ko'u  hoi ana mai la a hui pu me oe."

            Hele like aku la o Mr. Derika me ka Haku Kale. ahiki i kah@ i ku ai o ke kaa o ua haku nei. me ka noke ana no i ke kamailio. a i ke kau ana aku o Oliva iluna o ke kaa. huli aku la kana kane a olelo aku la. in a e hiki ana iaia ke huli hoi ho@no ka @@@@ k@l@@@. a mailaila ae e hoi ai no ka @@@@

(Aole i pau.)