Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 40, 3 October 1919 — Page 6

Page PDF (1.68 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

MAGURETA

a i ole

Iloko o na Wiliau a ke Aloha. He Moolelo i

Piha me na Haawina o ka Ehaeha

Ea ua pau mau ka na mea pohihihi i ka hoolalaia e oe e Laulani, a he hookahi wale no hana i koe au e nana aku nei, o ia @ hoike ana aku i keia haukai hele a kakoa a Kanai O ne anei ka mea nana e kamaili aku iaia no keia haukai a i ole owau paha, he mau like wale no keia i kou @

E waiho aku ana au, o oe ka mea kupono loa nana e noakaka aku iaia i keia huakai, no ka mea  o manao @ auanei oia. owau ka mea nana e hookomo aku iloko o kou poo. i ka noonoo e holo ma keia haukai, o kau wale no i makemake ai, e ikeia mai au, ma ke ano he ohua eepakeke.

"Ina pela. ua pono kena manao ou, ua maiki io, owau ka mea nana e hoakaka aku imua on a, i nam mea apau no ka mea ua ike no kaua. he oi loa aku kona ike. in a e hoolalaia ana kekahi hana. no kahoohei ana mai i kona noonoo. Pehea, e lilo ana anei keia komo pu ana aku ou ame Kanai ma keia huakai maikai, i mea maikai i ka manao o Mrs. Nobala ame kona kokoolau?"

"Aole no au i kamailio mua aku iaia no olua, aka nae, mamuli o kou kamaaina loa i kela wahine. aole he mea hoohaunia kana huakai makaikai. a in a e lohe aku ana o oe pu kekahi. olike ana no kona hauoli me kou. He nani hoi ia ua holopono @ la keia la. a o kau e hooia e aki nei imua ou aole oia e hoole mai ana, aka e hoopiha loa ia aku ana oia i ka olioli. nokike ana iho. ua nui loa kakou ma keia huakai ma kaikai"

"Ina pela. ua pau iho la keia kumuhana ano nui, a e hele aku imua ma kau mau apau i hoolala ai no ka hauoli o na mea apau ma keia huakai. a nau hoi ia e hoolala aku i kau mahele o ka hana. au no nae e hooia e aku nei imua ou. aole he kanalua ana. no ko Kanani hele pu me kakou." wahi a ka poropeka. me he mea la. aia no oia i kona mau la opio, ka piha loa i ka hoihoi. no kela huakai makaikai

He hookahi hora mahope iho o kela kamailio pu ana o ka Poropeka Kadina me Laulani Evaleka. ua hui pu aku la ua poropeka nei me Kanani. a hoakaka aku la iaia no ka hana ana i manao ai me keia mau olelo mapopo loa:

"Ua hoolala au no kekahi huakai hele makaikai ma na kulanakauhale ano nui o Amerika nei. no ka hoomakaukau ana i kekahi mau buke hou. au o ka noonoo nui ana no kekahi ma nawa loihi ae nei i hala : a ua manao au. e lawe pu ia oe. no ke kaukau ana mai i kau mau mea apau imakemakeai. i ole a hoi e papalua kou Juhi. ma ka hoi ana mai a noke i ke kakau hou.

"ma keia huakai au o ka hoolala ana. ke manao nei au aole no oe e hoole mai ana. no ka mea e ike pu aku ana oe kekahi mau wahi lehulehu. ma keia huakai a kaua. Pehea ana iho i kau kaikamahine mahope nei. malalo o ka malamana a kekahi mea kupono. ahiki i ko kaua huli hoi hou @ mai?"

Ua hookahaha loa ia aku ko Kanani manao no kela mai hoakaka a kona haku hana. no ka mea o keia ka manawa muloa ana i lohe ai i ka hoolala ana o ka Poropeka Kadina, e hoo puka i kekahi buke hou. aka pane aku la nae oia i ka i naa aku:

"He hana maalahi loa nau hoonoho ana iho i kuu kaika mahine mahope nei, aka o ka mea nui ma kau e hoomaopopo nei. o ia no ka nui hewahewa o na hoolilo ma kou aoao, no keia huakai. no ka mea ua kamaaina au. i ka nui maoli o ki dala ma na huakai kaahele o keia ano au i hoolala ai."

"He uni io no hoolilo o na huakai o keia ano, aka nae mai noonoo nui oe ma ia mea, a in a oe e hoolohe ana elike ana no oe. he uuku loa na hoolilo ma keia huakai a kaua."

"Ua ike no oe e kuu poropeka. aole loa au mau mea i kau oha mai ai iau i hoolohe ole ia, aka ua hooko mau aku au i; mau mea apau elike me kau i makemake ai."

"No ka hokie ana aku ia oe i kou manao maoli e Mrs. Kauwila. he mea pono e loaa ia oe he manawa e hele hoomahaa ma ke ano makaikai, no ka mea, ua hopohopo loa au in a pene au e ike hou ole ai ia oe ma kou pakaukau a pela hoi kau kaikaimahine e hooneleia mai ai i ka makuahine. Ina no ka maikai o kou manao. no ko kaua hele pu ma keia huakai alaila aole au noonoo ana no na hooiilo o kou hele ana, kou wale no. he hapa ia o kou uku. a e loaa aku. me ka lana o kou ma @to e hoopomaikai nui ia mai la na wai maka ma na lihilihi o Kanani ame ka @ haalulu. kamailio aku la oia i ka pane ana kau"

Haloiloi mai la na waimaka ma na lihilihi o Kanani am ka ho haalulu. kamailio aku la oia i ka pane ana aku.

"Ke manzo nei au. he hana keia i hoolalaia e oe. i wahi hoea mai ai i ka hookoia ana, o kau mau mea i noke mau ma ai i ke koi ia u e hele e hoomaha"

"aole i polo i kena mau mea au e kamaili ma nei e Mr. Kauwila." wahi a ka Poropeka kadina me ka luliluli ana ihe a kona @. mamuli o kona ike maoli ana iho i na mea i iaua hoolaa mua ai me Laulani. a hoomau hou mai la nae. i ko kamailio ana:

"Ua ike iho au i keia manawa, aole, ua nui maoli na kope @ ka kaua buke e hoomakaukau nei i loaa. aia ma ka aoao o ka papapai ka ulolohi. nolaila he wa kupono loa keia. no kou ham ana maluna o kekahi mau buke hou ae. a iloko no hoi ia manawa hookahi. e hana ana au i ka wa e kaahele ai. ma ka hoomaha pu i ka manawa hookahi. Manawaho ae o kau hana ponoi i manao ai. ua loaa mai he kono iau. no ka hui pu ana aku me kekahi poe e hele makaikai ana no Nu loka ame na kulanakauhale e ae, nolaila e ike mai oe. he elua mau mea ano nui loa ma keia huakai. o ka mua. oia no ka hoohauohi ana ia kakou iho. a o ka lua. e hiki ana ke holopono kekahi hana nui au i noonoo ai no kekahi manawa loihi ao nei i hala."

"Ua makemake io anei oe e hele pu aku no ke kokua ana, aku i kau mau hana? Aole no hoi e hiki i kekahi mea okoa aku ke kokua ia oa mai kau hana, a e noho no au. ahkik i koi hoi hou ana mai?"

"Aole e hiki iau ke kele ma keia huakai,. in a oe e noho ana no ka mea ua kaukai aku au i ka holopono o kau mau hana maluna on. Malia paha he hiki no i kekahi mea okoa aku ke lawelawe i na hama i maa ia oe, eia nae o ke ano o ka poe hou, he hana nui ke ao ana ia lakou ahiki i ka manawa e maopopo pono ai iaia ke ano o ka hana. Ina ua manao oe, aole e hiki ia kaua ke heke pu ma keia hana au i manao ai, alaila ua pau ae la no kou noonoo ana e hele aku e hooko i keia hana

Ea ua pau mau ka na mea pohihihi i ka hoolalaia e oe e Laulani, a he hookahi wale no hana i koe au e nana aku nei, o ia @ hoike ana aku i keia haukai hele a kakoa a Kanai O ne anei ka mea nana e kamaili aku iaia no keia haukai a i ole owau paha, he mau like wale no keia i kou @

E waiho aku ana au, o oe ka mea kupono loa nana e noakaka aku iaia i keia huakai, no ka mea  o manao @ auanei oia. owau ka mea nana e hookomo aku iloko o kou poo. i ka noonoo e holo ma keia haukai, o kau wale no i makemake ai, e ikeia mai au, ma ke ano he ohua eepakeke.

"Ina pela. ua pono kena manao ou, ua maiki io, owau ka mea nana e hoakaka aku imua on a, i nam mea apau no ka mea ua ike no kaua. he oi loa aku kona ike. in a e hoolalaia ana kekahi hana. no kahoohei ana mai i kona noonoo. Pehea, e lilo ana anei keia komo pu ana aku ou ame Kanai ma keia huakai maikai, i mea maikai i ka manao o Mrs. Nobala ame kona kokoolau?"

"Aole no au i kamailio mua aku iaia no olua, aka nae, mamuli o kou kamaaina loa i kela wahine. aole he mea hoohaunia kana huakai makaikai. a in a e lohe aku ana o oe pu kekahi. olike ana no kona hauoli me kou. He nani hoi ia ua holopono @ la keia la. a o kau e hooia e aki nei imua ou aole oia e hoole mai ana, aka e hoopiha loa ia aku ana oia i ka olioli. nokike ana iho. ua nui loa kakou ma keia huakai ma kaikai"

"Ina pela. ua pau iho la keia kumuhana ano nui, a e hele aku imua ma kau mau apau i hoolala ai no ka hauoli o na mea apau ma keia huakai. a nau hoi ia e hoolala aku i kau mahele o ka hana. au no nae e hooia e aku nei imua ou. aole he kanalua ana. no ko Kanani hele pu me kakou." wahi a ka poropeka. me he mea la. aia no oia i kona mau la opio, ka piha loa i ka hoihoi. no kela huakai makaikai

He hookahi hora mahope iho o kela kamailio pu ana o ka Poropeka Kadina me Laulani Evaleka. ua hui pu aku la ua poropeka nei me Kanani. a hoakaka aku la iaia no ka hana ana i manao ai me keia mau olelo mapopo loa:

"Ua hoolala au no kekahi huakai hele makaikai ma na kulanakauhale ano nui o Amerika nei. no ka hoomakaukau ana i kekahi mau buke hou. au o ka noonoo nui ana no kekahi ma nawa loihi ae nei i hala : a ua manao au. e lawe pu ia oe. no ke kaukau ana mai i kau mau mea apau imakemakeai. i ole a hoi e papalua kou Juhi. ma ka hoi ana mai a noke i ke kakau hou.

"ma keia huakai au o ka hoolala ana. ke manao nei au aole no oe e hoole mai ana. no ka mea e ike pu aku ana oe kekahi mau wahi lehulehu. ma keia huakai a kaua. Pehea ana iho i kau kaikamahine mahope nei. malalo o ka malamana a kekahi mea kupono. ahiki i ko kaua huli hoi hou @ mai?"

Ua hookahaha loa ia aku ko Kanani manao no kela mai hoakaka a kona haku hana. no ka mea o keia ka manawa muloa ana i lohe ai i ka hoolala ana o ka Poropeka Kadina, e hoo puka i kekahi buke hou. aka pane aku la nae oia i ka i naa aku:

"He hana maalahi loa nau hoonoho ana iho i kuu kaika mahine mahope nei, aka o ka mea nui ma kau e hoomaopopo nei. o ia no ka nui hewahewa o na hoolilo ma kou aoao, no keia huakai. no ka mea ua kamaaina au. i ka nui maoli o ki dala ma na huakai kaahele o keia ano au i hoolala ai."

"He uni io no hoolilo o na huakai o keia ano, aka nae mai noonoo nui oe ma ia mea, a in a oe e hoolohe ana elike ana no oe. he uuku loa na hoolilo ma keia huakai a kaua."

"Ua ike no oe e kuu poropeka. aole loa au mau mea i kau oha mai ai iau i hoolohe ole ia, aka ua hooko mau aku au i; mau mea apau elike me kau i makemake ai."

"No ka hokie ana aku ia oe i kou manao maoli e Mrs. Kauwila. he mea pono e loaa ia oe he manawa e hele hoomahaa ma ke ano makaikai, no ka mea, ua hopohopo loa au in a pene au e ike hou ole ai ia oe ma kou pakaukau a pela hoi kau kaikaimahine e hooneleia mai ai i ka makuahine. Ina no ka maikai o kou manao. no ko kaua hele pu ma keia huakai alaila aole au noonoo ana no na hooiilo o kou hele ana, kou wale no. he hapa ia o kou uku. a e loaa aku. me ka lana o kou ma @to e hoopomaikai nui ia mai la na wai maka ma na lihilihi o Kanani ame ka @ haalulu. kamailio aku la oia i ka pane ana kau"

Haloiloi mai la na waimaka ma na lihilihi o Kanani am ka ho haalulu. kamailio aku la oia i ka pane ana aku.

"Ke manzo nei au. he hana keia i hoolalaia e oe. i wahi hoea mai ai i ka hookoia ana, o kau mau mea i noke mau ma ai i ke koi ia u e hele e hoomaha"

"aole i polo i kena mau mea au e kamaili ma nei e Mr. Kauwila." wahi a ka Poropeka kadina me ka luliluli ana ihe a kona @. mamuli o kona ike maoli ana iho i na mea i iaua hoolaa mua ai me Laulani. a hoomau hou mai la nae. i ko kamailio ana:

"Ua ike iho au i keia manawa, aole, ua nui maoli na kope @ ka kaua buke e hoomakaukau nei i loaa. aia ma ka aoao o ka papapai ka ulolohi. nolaila he wa kupono loa keia. no kou ham ana maluna o kekahi mau buke hou ae. a iloko no hoi ia manawa hookahi. e hana ana au i ka wa e kaahele ai. ma ka hoomaha pu i ka manawa hookahi. Manawaho ae o kau hana ponoi i manao ai. ua loaa mai he kono iau. no ka hui pu ana aku me kekahi poe e hele makaikai ana no Nu loka ame na kulanakauhale e ae, nolaila e ike mai oe. he elua mau mea ano nui loa ma keia huakai. o ka mua. oia no ka hoohauohi ana ia kakou iho. a o ka lua. e hiki ana ke holopono kekahi hana nui au i noonoo ai no kekahi manawa loihi ao nei i hala."

"Ua makemake io anei oe e hele pu aku no ke kokua ana, aku i kau mau hana? Aole no hoi e hiki i kekahi mea okoa aku ke kokua ia oa mai kau hana, a e noho no au. ahkik i koi hoi hou ana mai?"

"Aole e hiki iau ke kele ma keia huakai,. in a oe e noho ana no ka mea ua kaukai aku au i ka holopono o kau mau hana maluna on. Malia paha he hiki no i kekahi mea okoa aku ke lawelawe i na hama i maa ia oe, eia nae o ke ano o ka poe hou, he hana nui ke ao ana ia lakou ahiki i ka manawa e maopopo pono ai iaia ke ano o ka hana. Ina ua manao oe, aole e hiki ia kaua ke heke pu ma keia hana au i manao ai, alaila ua pau ae la no kou noonoo ana e hele aku e hooko i keia hana

Ea ua pau mau ka na mea pohihihi i ka hoolalaia e oe e Laulani, a he hookahi wale no hana i koe au e nana aku nei, o ia @ hoike ana aku i keia haukai hele a kakoa a Kanai O ne anei ka mea nana e kamaili aku iaia no keia haukai a i ole owau paha, he mau like wale no keia i kou @

E waiho aku ana au, o oe ka mea kupono loa nana e noakaka aku iaia i keia huakai, no ka mea  o manao @ auanei oia. owau ka mea nana e hookomo aku iloko o kou poo. i ka noonoo e holo ma keia haukai, o kau wale no i makemake ai, e ikeia mai au, ma ke ano he ohua eepakeke.

"Ina pela. ua pono kena manao ou, ua maiki io, owau ka mea nana e hoakaka aku imua on a, i nam mea apau no ka mea ua ike no kaua. he oi loa aku kona ike. in a e hoolalaia ana kekahi hana. no kahoohei ana mai i kona noonoo. Pehea, e lilo ana anei keia komo pu ana aku ou ame Kanai ma keia huakai maikai, i mea maikai i ka manao o Mrs. Nobala ame kona kokoolau?"

"Aole no au i kamailio mua aku iaia no olua, aka nae, mamuli o kou kamaaina loa i kela wahine. aole he mea hoohaunia kana huakai makaikai. a in a e lohe aku ana o oe pu kekahi. olike ana no kona hauoli me kou. He nani hoi ia ua holopono @ la keia la. a o kau e hooia e aki nei imua ou aole oia e hoole mai ana, aka e hoopiha loa ia aku ana oia i ka olioli. nokike ana iho. ua nui loa kakou ma keia huakai ma kaikai"

"Ina pela. ua pau iho la keia kumuhana ano nui, a e hele aku imua ma kau mau apau i hoolala ai no ka hauoli o na mea apau ma keia huakai. a nau hoi ia e hoolala aku i kau mahele o ka hana. au no nae e hooia e aku nei imua ou. aole he kanalua ana. no ko Kanani hele pu me kakou." wahi a ka poropeka. me he mea la. aia no oia i kona mau la opio, ka piha loa i ka hoihoi. no kela huakai makaikai

He hookahi hora mahope iho o kela kamailio pu ana o ka Poropeka Kadina me Laulani Evaleka. ua hui pu aku la ua poropeka nei me Kanani. a hoakaka aku la iaia no ka hana ana i manao ai me keia mau olelo mapopo loa:

"Ua hoolala au no kekahi huakai hele makaikai ma na kulanakauhale ano nui o Amerika nei. no ka hoomakaukau ana i kekahi mau buke hou. au o ka noonoo nui ana no kekahi ma nawa loihi ae nei i hala : a ua manao au. e lawe pu ia oe. no ke kaukau ana mai i kau mau mea apau imakemakeai. i ole a hoi e papalua kou Juhi. ma ka hoi ana mai a noke i ke kakau hou.

"ma keia huakai au o ka hoolala ana. ke manao nei au aole no oe e hoole mai ana. no ka mea e ike pu aku ana oe kekahi mau wahi lehulehu. ma keia huakai a kaua. Pehea ana iho i kau kaikamahine mahope nei. malalo o ka malamana a kekahi mea kupono. ahiki i ko kaua huli hoi hou @ mai?"

Ua hookahaha loa ia aku ko Kanani manao no kela mai hoakaka a kona haku hana. no ka mea o keia ka manawa muloa ana i lohe ai i ka hoolala ana o ka Poropeka Kadina, e hoo puka i kekahi buke hou. aka pane aku la nae oia i ka i naa aku:

"He hana maalahi loa nau hoonoho ana iho i kuu kaika mahine mahope nei, aka o ka mea nui ma kau e hoomaopopo nei. o ia no ka nui hewahewa o na hoolilo ma kou aoao, no keia huakai. no ka mea ua kamaaina au. i ka nui maoli o ki dala ma na huakai kaahele o keia ano au i hoolala ai."

"He uni io no hoolilo o na huakai o keia ano, aka nae mai noonoo nui oe ma ia mea, a in a oe e hoolohe ana elike ana no oe. he uuku loa na hoolilo ma keia huakai a kaua."

"Ua ike no oe e kuu poropeka. aole loa au mau mea i kau oha mai ai iau i hoolohe ole ia, aka ua hooko mau aku au i; mau mea apau elike me kau i makemake ai."

"No ka hokie ana aku ia oe i kou manao maoli e Mrs. Kauwila. he mea pono e loaa ia oe he manawa e hele hoomahaa ma ke ano makaikai, no ka mea, ua hopohopo loa au in a pene au e ike hou ole ai ia oe ma kou pakaukau a pela hoi kau kaikaimahine e hooneleia mai ai i ka makuahine. Ina no ka maikai o kou manao. no ko kaua hele pu ma keia huakai alaila aole au noonoo ana no na hooiilo o kou hele ana, kou wale no. he hapa ia o kou uku. a e loaa aku. me ka lana o kou ma @to e hoopomaikai nui ia mai la na wai maka ma na lihilihi o Kanani ame ka @ haalulu. kamailio aku la oia i ka pane ana kau"

Haloiloi mai la na waimaka ma na lihilihi o Kanani am ka ho haalulu. kamailio aku la oia i ka pane ana aku.

"Ke manzo nei au. he hana keia i hoolalaia e oe. i wahi hoea mai ai i ka hookoia ana, o kau mau mea i noke mau ma ai i ke koi ia u e hele e hoomaha"

"aole i polo i kena mau mea au e kamaili ma nei e Mr. Kauwila." wahi a ka Poropeka kadina me ka luliluli ana ihe a kona @. mamuli o kona ike maoli ana iho i na mea i iaua hoolaa mua ai me Laulani. a hoomau hou mai la nae. i ko kamailio ana:

"Ua ike iho au i keia manawa, aole, ua nui maoli na kope @ ka kaua buke e hoomakaukau nei i loaa. aia ma ka aoao o ka papapai ka ulolohi. nolaila he wa kupono loa keia. no kou ham ana maluna o kekahi mau buke hou ae. a iloko no hoi ia manawa hookahi. e hana ana au i ka wa e kaahele ai. ma ka hoomaha pu i ka manawa hookahi. Manawaho ae o kau hana ponoi i manao ai. ua loaa mai he kono iau. no ka hui pu ana aku me kekahi poe e hele makaikai ana no Nu loka ame na kulanakauhale e ae, nolaila e ike mai oe. he elua mau mea ano nui loa ma keia huakai. o ka mua. oia no ka hoohauohi ana ia kakou iho. a o ka lua. e hiki ana ke holopono kekahi hana nui au i noonoo ai no kekahi manawa loihi ao nei i hala."

"Ua makemake io anei oe e hele pu aku no ke kokua ana, aku i kau mau hana? Aole no hoi e hiki i kekahi mea okoa aku ke kokua ia oa mai kau hana, a e noho no au. ahkik i koi hoi hou ana mai?"

"Aole e hiki iau ke kele ma keia huakai,. in a oe e noho ana no ka mea ua kaukai aku au i ka holopono o kau mau hana maluna on. Malia paha he hiki no i kekahi mea okoa aku ke lawelawe i na hama i maa ia oe, eia nae o ke ano o ka poe hou, he hana nui ke ao ana ia lakou ahiki i ka manawa e maopopo pono ai iaia ke ano o ka hana. Ina ua manao oe, aole e hiki ia kaua ke heke pu ma keia hana au i manao ai, alaila ua pau ae la no kou noonoo ana e hele aku e hooko i keia hana

Mea nui e ae, no kana kane wale no nolaila aole ana mea kamailio mai ai e pili ana I kana mau hana me oe.”

“O ke ano iho la ia o na wahine, I a’o mau ia, e hoolulolu mau aku I ka manao o ka poe I hoopilikiaia ko lakou noonoo, aole nae keia he mea pololei, no ka mea, o ke kumu ia o ka hookiekie mau o na kanaka I maa I ka pa’iia e ko lakou mau makua, aka ina e hookauia aku ana maluna o lakou iho ka au umo ana I na ko’iko’I o ka lakou mau mea I haha ai e hapa mai anuaci na wahine auamo I na ehaeha, pela hoi ka hapapu mai o na kanaka hookiekie a aloha ole elike me Noela Kauwila.

“No kau ninau hoi, no kekahi hana na kela kanaka, ua ili I’o mai maluna iho o kaua ke ko’ko’I o ka hoolako ana aku iaia I kekahi hana, aole paha he noonoo hou ana mai a kona mau haku hana kahiko e haawi iaia I kekahi hana.”

“Aole e hiki I na ona o ka hale banako ke hoihoi hou ia Kauwila maloko o ka banako e hnoho hana ai, he mea ia e pau ai ka hilinai ana o ka lehulehu ia laua. Ka’u I manao ai, o ia no kou haawi ana aku I ka hana a Mrs. Kauwila e lawelawe nei I keia Manawa na kana kane, a e hoomaha kana wahine, ua lawa paha ia no keia Manawa mua, ahiki I ka loaa ana ae o kekahi hana I oi aku ke kupono”

“He manao maikai loa kena ou e Laulani, e kono koke ia aku ana oia e hele I ka hana aole hoi o ke kakali wale a hala he Manawa loihi, a o kekahi no hoi, mamuli o ko Mrs. Kauwila kamaaina loa I keia ano hana, e lilo ana oia I mea nana e kokua mai I kana kane, ahiki I kona maopopo pono ana aku I na mea apau e hana ai me ko’u hoopau Manawa ole ma ke kuhikuhi ana aku iaia. O kekahi no hoi ina e loaa aku ana he hana hou ae iaia, alaila ua hiki no I kana wahine ke hoi mai e noho hana me a’u.”

Aole he hilinai o ka Poropeka Kadina maluna o Noela Kauwila, aia ka hoowahawaha iloko ona, no na kanaka kolohe elike me keia, aole hoi e hihi, o ka hoea ana aku o Laulani imua ona, a nonoi aku i kahi o ka wahine, o kana kane ka mea nana e lawelawe ia hana, nolaila, ua haawi mai oia I kona ae, me ka hooia ana aku imua o Laulani e hele a hoike aku ia Kanani, ua makaukau kekahi hana na kana kane.

Ma kekahi kakahiaka ae ua hoea aku la o Laulani imua o Kanani, a hoakaka aku la no ka holopono loa o kana mau mea I hana ai elike no hoi me ia a kaua e ka makamaka heluhelu I ike mua ae nei a I ko Kanani lohe ana I na mea apau, ua hiki ole iaia ke kaohi aku I kona mau waimaka.

“E kakau aku oe I kau leka na Kauwila, a e haawi mai owau ponoi ka mea nana e lawe aku a haawi ia Kauwila.” Wahi a Laulani me he la aole loa he wahi noonoo maikai ole iloko ona no kela kanaka, nana I kaili aku ia Kanani mai iaia aku.

“He hana hiki no hoi paha ka hoouna ana ma ka haleleka, aka nae e lohi loa ana ka loaa ana aku iaia, malia ke kakali mai la kau kane me ka piha nauki no kau pane. Ina no kona makaukau e hoi mai imua ou, alaila owau ponoi no ka mea nana e alakai mai ia oe, o kekahi no hoi, e kakali ana oia a poeleele alaila oia hele mai.”

“He keu aku maoli no kou maikai e Lauani,” wahi a Kanani me ka piha kahaka, me he mea la’ua hoopoina loa o Laulani I kona aloha nona.

He oiaio, ua hele oloko o Laulani a piha I ka hoowahawaha no Kauwila aia no hoi iloko ona ka manao lili no ka hoea hou ana mai o ka Manawa e halawai pu ai ka wahine me kana kane lolohe, aole nae oia I hoikeike ae he wahi hiona o kea no maikai ole maluna o kona mau maka, a o ia kana o ka pane ana mai:

“Eia au ke hana nei I keia mau mea nou e Kanani, me he mea la,  o kou kaikunane ponoi ka mea nana e hooko nei I na mea apau e pono ai e. Aole a kaua hoopau Manawa wale ana me na kamailio ano ole, e kakau aku I kau leka, a e paani ae hoi au me Alika a e loaa koke aku ana ia ia Kauwila iloko o na hora pokole loa.”

No kela mau olelo a Laulani, huli aku la o Kanani no ke pakaukau a hoomaka aku la e kakau I kana leka ma kea no nui e hoakaka aku ana no ka loaa ana mai iaia o ka leka a kaua kane a e koi aku ana hoi e hoi mai me ka hopohopo ole, no ka mea ua pau ke alahele I ka waeleia a malaelae nona e hoea mai ai imua o kona ohana, me ka paa ole mai I ka hopuia.

I ka paa ana o kela leka a paa hoi ka wahi I ke silaia haawi mai la oia ia Laulani me ka pane ole mai I hookahi huaolelo. Lalau aku la no hoi o Laulani I kela leka, a lawe mai la me ka pane ole aku, haawi aku la nae I kona lima no ke aloha ana o ka oili aku la no ia iwaho elike me ke kanaka’I haalele iho I kona kaikuahine ma ka’e o ka moe make, aole e ike hou aku I kona helehelena.

Me ka hoohakalia ole iho hele pololei aku la o Laulani no kahi a Kanani I kuhikuhi mai ai iaia, a ninau aku la no Kauwila, me kekahi inoa kapakapa nae. Ke hoomanao la oia he hookahi no ana Manawa I ike ai ia Kauwila mamua, a I kona ninau ana aku I na kamaaina o ka hale, I ke kanaka ana I makemake ai e ike, aia no kela noonoo iloko ona, e halawai aku ana oia me kekahi kanaka helehelena u’I a kulana hiehie.

Ua laweia aku la keia noloko o ke keena hookipa a I ka wa I hoea mai a i o Kauwila ua loli loa mai kela Manawa mua ana I ike ai aka haawi aku la no nae oia I kona aloha me ka hoikeike ole aku kekahi ano maikai ole iloko ona no kela kanaka a hoolauna aku la oia ma kea no he elele oia I hoouna ia aku, no ka haawi ana aku I ua o Kauwila I ka leka a kana wahine.

I ka loaa ana aku hoi o ka leka ia Kauwila, wehe awiwi ae la oia a hoomaka iho la e heluhelu no ka mea ua loihi kona kakali ana I kekahi pane, akahi no nae a hoea aku, a I kona maopopo pono ana, I na mea apau I kakauia maloko o ua leka nei nui iho la kona hanu a kamailio mai la no hoi imua o aulani:

“ Ke haawi aku nei au I ko’u mahalo nui loa ia oe, no kou lawe kino ana mai nei I keia leka a haawi ia’u aole hoi au kakali ana a ma ka haleleka e hoea mai ai. E oluolu ana anei oe e lawe aku ia’u imua ona I kena Manawa?”

“Aia ko’u kaa mawaho o ka pukapa kahi I ku ai I keia Manawa, a ina ua makaukau oe, alaila iloko o ka hora hookahi mai kou haalele ana iho I keia hale e hoea no oe imua o kea lo o kau wahine.”

Aohe he houlolohi hou ana iho ua makaukau mua o Kauwila, o ke ku ae la no ia o Laulani, hele aku la no hake I ku ai o kona kaa a kakali mai la o ka hoea aku o Kauwila o ko laua kau ae la no ia a huli hoi aku la ke kaa ma ke alanui e hoea aku ai no kahi I noho ai o Kanani me Alika, kana kaikamahine.

Ma kela huaka’I a ke kaa e holo la he uuku loan a mea I kamailioia mawaena o na kaeonimana a elua aka e kiei mau ana o Kauwila iwaho o ke kaa mamuli o kona nauki loa me ka iini e halawai koke aku me kana wahine.

Oiai hoi o Laulani e noho la maluna o ke kaa, he nui na noonoo like ole e oili ae la iloko ona ana no e ike maoli iho la o na manaolana no ka hoea mai I kekahi la e lilo maoli aku ai o Kanani I wahine nana ka la hoi e hookoia ai kona aloha no kela wahine opio, ke auhee aku la ia mai iaia aku.

Ke ike pu la no hoi oia aole ana e hiki iaia ke hele mau aku e ike ia Kanani, elike me ia I maa iaia I na la e noho kaawale ana o Kauwila mai kana wahine mai e pau ana ko laua hele ana I ka holokaa a pela hoi ka ui ana aku o Kanani iaia, I kona manao maluna o kekahi mau kumuhana lehulehu.

Hoko o ka hora hookahi ua hoea aku la ke kaa mawaho o ka pa o ka hale I noho ai o Kanai, ia wa I lele aku ai o I aulani iwaho a pii aku la no ka rumi o Kanani me ke kikeke ana aku I ka puka alaila wehe maoli aku la a kono mai la ia Kauwila e komo aku iloko, a I ke pholo ana aku o ua kanaka nei, ka a ho kona papani mai la no ia ika puka a huli hoi mai la no kahi o ke kaa e ku ana a haawi aku la I ke kalaiwa kaa I ke kauoha e hoihoi pololei iaia no kona hokele.

                                                            (Aole I pau.)