Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 40, 3 October 1919 — Page 8

Page PDF (1.59 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KA HALEKUAI LOLE

THE MODEL

Alanui Papu. ma Waikiki o Pauahi. "Hiki ke Laweia na Bona Aie Maaneids"

J. Brown, JR.

LOIO

He keiki Hawaii i makaukau ma ka na mau oihana a he oluolu na kuka ana.

Na hana palapala, Huli ana i na Aina Pohihihi, Akena Kuai Aina, na Koi Aie ame Hoaie Dala.

Keena Hana: Rumi 3, Walty Bldg. Iluna, Alanui Moi, Mauka o Wall Nickols.

Kelepona Helu 5938

6348

Kela Laau Kaulana

B.B.C

He laau i hoohuiia o na launahele, laau e hana pu ana me ka hane a ke Akua, he hoomaemai a hooikaika ae i na mea paahana holookoa o ke kino, e kinaku ana i ka ma'i kino ame na ma'iili wale mai, e haawi ana i ke kino i ka ikaika, ke ola ame ka mana i na aalolo E hoopaka ana ka B.B.C. i ke kino me ka ikaika hao o ke ola a me ka ikaika o na la opio. Ua iu mahopa no poe aawaliwali ana na manawa lehulehu mahone o ka inu ana he mau pule wale no. Ua anuanua e na kauka kaulana he nui ame na kanaka kiko o ke ola lahui ana. O ka B.B.C. ka laau kamaheo ka ma ke ao.

KUAHA MA NA WAHI APAU.

Keena kuai kaau B.B.C. 161 Alanui mai, Honolulu hawaii.

NALOWALE KE KINO O ELUA KE PANI LAWAI'A.

Ma ka poaono aku la i hala i koloia mai ai he waapa kepani lwai'a, no poino maluna on a, o ka mea apiki nae, O ia no ka nalowale ana o ke kino o na kepani elua, no laua kela waapa, me ka manaoia, ua make i loko o ke kai, ma kahi kokoke i ka Mokupuni o Lanai. I kulike ai me na mea i hoikeia ae, mahope iho o ka hoea ana mai o kela waapa poino no honolulu nei, ua haa lele iho kela waapa, me kona mau on a i keia awa, nia ka oihana lawai'a. I'a manaoia, ua holo pololei aku kela mau Kepani no ka Mokupuni o Lanai, a ma kahi he elima mile mai ka aina mai kahookuu aku ai laua i ke heleuma o ka waapa, a hoomaka aku la e lawai'a, a oiai imua e pa'uhia ana i ka hiamoe i kaualakoia ai ka heleuma o ka waapa, ahiki i ke kau ana iluna o ka pohaku, a no ka hoopakele ana i ko laua ma uola, ua lele laua i loko la ke kai, a nalowale ko laua mau kino. I ka hoea ana aku nae o kekahi waapa okoa ae o na kepai, a ike i ka waapa poino, ua kii na kepani oluna e hoopakele i kela waapa, a kolo loa mai la no Honolulu nei. Ua nui na poino i loan i keia waapa, na pau ohope i ka uahaha, pela hoi me naaiai, ma na wahi i hooku'iku'i mau aku ai i ka pohaku. ma ka manawa i laa aku ai kela waapa, e paa ana no ka i'a i ka makau o ke aho i hookuuia ma ka aoao o ka waapa.

ELIMA KAUKANI DALA A OI NA HOOLILO HOOKIPA.

no ka hookipa ana mai ia kakauolelo Josephus Daniels ame na aliikoa ame na kauaka oluna o ka mokukaua Nu loka ame na moku hahai topido o ke kipa ana mai no keia kulanakauhale, ma ka mahina aku nei i hala, no na la kakaikahi wale no eha, ua hoea aku ma kahi o ka elima kaukani eono haneri me kanahiku-kumamahiku dala me kana waiukumamalua keneka, na hoolilo, ma ka aoao o ka ahahui kalepa o Honolulu nei me ke koe okoa no nae o kekahi mau dala mahuahua iloko o ka waihona hookipa i hoomakaukau e ia mamua o ke kipa ana mai o kela malihini ko'i mai Amerika mai. No na hoolilo o kela hookipa ana mai i ke Kakauolelo Daniels ame kona mau hoa ame na aliikoa, ua hooikaika ke komite o ka ahahui kalepa a loaa ka lima o $8245; a o ke koena i koe ia a kela mau dala iloko o ka waihona, mahope iho o ka ukuia ana aku o na molilo apau. ua hiki aku ma kahi o ma $2567.18. O na itamu no na hoolilo i ukuia aku o ka ahahui kalepa, o ia no na lilo no ka ppaina i haawiia maloko o ka hale kuma o ia hoi, ke koena iho mahope o ka lawa ole ana i na tikiki i ukuia e ka poe i hoea ae ma kela paina; na lilo no hoi o ka paina i haawiia mawaho o ka Mokele Moana, na lilo o ka noho ana o Mr. Daniels ame kona mau hoa, me ua aliikoa ma ka Hokele Moana, na lilo kaa otomobile, ame ka uku o na kaa awila no na kanaka oluna o ka moku kaua a me na moku alualu topido. Mawaho ae o ua hoolilo i pili pololei aku i na malihini, na hooliloia kekahi mau dala mahuahua, no na hoolilo o ka hoohiwahiwaana i ke kulauakauhale nei. pela hoi me ka unieke koa makana ame na lilo hoolaha no ka wehe'a aaa o ke alahuki moku o Puuloa.

KUU MEA ALOHA REV. D. KAAI UA HALA.

Mr. Sol. Hanohano, Aloha oe:------E ae mai hoi ia'u e hoolauna aku me oe no ka'u wahi puolo waimaka luuluu o ke aloha kane i haalele mai ia'u a he'e hookahi aku la i ke ala hoi ole mai nau hoi e uwila ae ma na kihi eha o ka honua i ike mai ai na ohana, na hoaloa, na kini ame na makamaka o kuu kane aloha D. Kaai. Ma ke sabati, la 14 o sepatemaba, 1919, hora 11, i pauaho mai ai kuu kane aloha D. Kaai i na ea hu'uhu'i o keia ola ana, ma kona home noho ma Waialua, Molokai, a niau aku la oia ma ke alahele o na mea apau. Ae, ua hala, ua nalo na maka o kuu mea aloha, ua moe aku i ka moe mau loa, ua kuu iho la ka luhi o keia ola ana, ua pau hoi ka ike ana i na ehaeha ame ka inea o keia ola kno ana. Auwe kuu'kane hele loa e! Ua hanauia o D.Kaai ma Moaken Molokai, i Feberiari 5, 1860, mai ka puhaka mai o Mrs. Leikini ame Mr. Kaai Poouahi, a ua piha iaia na makahiki he 58 a oi o ka hanu ana i na ea hu'ihu'i o keia ola honua ana. Ua hoonaauaoia no oia i ke kula hele la a J. W, Leimakani ma Honouliwai, Molokai, pau kona he'e ana i ke kula a mare oia i ka wahine oia o Sarah Paalua Makekau, mahope mai hoi i ke kula kahunapule i ka 1890, puka no i ka 1892 ma ke apono ana a kana kumu Rev. C. M. Hyde. D.D., a hoonuaia i na aina e. Ua noho oia ma ia mau mokupuni no ekolu makahiki a oi; mamuli' o ka na waliwali ma ke kino hoi mai oia ame kaua wahine no Hawaii nei, mahope i ho o kona hoi ana mai, hoouna ia no oia e noho ma ke kihapai o kalaupapa, a ma ka la 8 o Iulai, 1896 no, ua waiho aku ia mau kihapai no ekolu makahiki, a noho kahu no kaluaaha no ekolu makahiki kona lawelawe ana i ka hana a ka Haku malaila, ahiki i kona wa i kahea hou ia mai ai e hoi hou Kalau papa, malaila i noho ai a haalele ma kana wahine aia, a ma ka la 17 o Aug. 1917, hoohuiia maua ma ka herita maemae o ka mare. No elua makahiki o ko maua noho ana a haalele mai oia ia'u, na keiki, na moopuna ame ka ohana pu, e noho ana me ka luuluu kaumaha. Auwe kuu kane aloha e! E ka wailele hoi o Moaula, e kiliopu malie ana i ka lau hunehune o ke kukui, nou keia maewaewa, ua pau kou hoo pulu ana i kona mau papalina aloha. E kuulukukui hoi o lanikaula e, ua pau kona hehi ana malalo o kou malumalu wehe i ka pili hookoo ialoko. Auwe kuu kane hoi e! E Pohakupili kukilakila i ka la'i je, kahi hoi a kuu leialoha e holoholo ai i kona mau la kamalii, ua pau kona maalo ana ma kou mau aekai. Luuluu wale! Ke haawi aku nei au i ka'u hoomaikai i na ohana apau, na hoaloha ame na makamaka i komo ku mai e kaana like i loko ko'u wa o ka luuluu ame ke maumalua; e hoomaikaila ke Akua ma na lani kiekie loa, he malu ma ka honua he aloha no i kanaka. me ka Lunahooponopono ko'u aloha nui ame na keiki o kou papapa'i ko'u welina. Owan iho no me ka luuluu, MRS. LYDIA KAAI. Waialua, Molokai, Sept.23, 1919

Maloko o kekahi manawa pokole ma keia mua iho e haalele loa ia ana kela home o ua keiki makua ole ma Palolo i kukuluia ai ma ka  mahiua o Feberuari, 1917, no ka mea ua lilo ke kauawai hookapu waiona i mea nana e waiwai ole ai kona ku loihi ana aku.         I kulike me ka hoakaka a W. E. Pietsch, ka mea nana i hookumu ia home, o ka hoike ana ae ma ka Poakolu aku la o ka pule i hala, no ke emi loa mai o ka poe a ia home e malama ai, ua ikeia ka waiwai ole o ka hoomau ana aku i ka hana maloko o ia home, a ua hanaia kekahi mau hooponopono e hoihi ae i ke koena o na keiki e noho nei maloko olaila ma ka Home Salvation Army.       Iloko ka o na mahina mua he 11 o ko ka home ku ana he 227 ka nui o ka poe i malamaia maloko o ia home. Iloko o keia makahiki mai nei ahiki i kela Poakolu aku la he 66 wale no ka nui, o ka hapanui o lakou he poe i koe mai na makahiki mai mamua. O keia koena he 44 he mau keiki he cono mau keiki lolo a lie elima i loaa i na ma'i ino. O na keiki kino maikai ke hoihoi ia ae ana ma ke Saalvation Army Home. E kulike me ka mr. Pietsela o ka hoike ana ae ua lilo ka hookapuia ana o ka waiona i mea keakea i ka hoomauia ana aku o kela home ma Palolo. Ua kukuluia kela home i wahi e malama'a ai na wahine home ole i ka manawa i paaikuia ai ka apana o Iwilei i ka 1917. Mamuli o kekahi leka i kakauia mai e kekahi wahine o Iwilei ia R.O. Matheson, ka lunahooponopono o ka Advertiser ia mavawa, e noi ana e hana ia aku kekahi hana e pono ai na wahine e i wahi no lakou e hele aku ai a noho Mahope o ko Mr. Pietsch heluhelu ana i ka leka ua hoomaka koke oia e kukulu i kela hale i wahi e malamala ai na wahine pilikia, malaila lakou e noho ai ahiki i ka loaa ana o ko lakou home a e hiki pu ai hoi ia lakou ke malama ia lakou iho. Mai ke kukuluia ana mai o ia home he 46 ka nui o na wahine malamaia maloko olaila.

KUU PILI I KA UA NAULU.

Hooheno keia no kuu pili, Kuu leimomi o ka ua naulu; I ulu a kupu i ka la hiki A mohala i ke kai malino o Kona. O Kona i Kailua ua kaulana, o ke onehanau o kuualoha; No Kona ka opua kukilakila, Hooipo i ka luna maunaloa. He aloha na kuahiwi ekolu, A hawaii a e haaheo nei; Haaheo ka opua i haliia mai, Noho i ka luna a o kaaliwai. Ilaila hui kino me ka inuwai, Ka makaui aloha o kuu aina; Aina Niihau i ka la weli, E loku ia nei e ka ua kualau; Ua kini ua mano lau ke aloha, i lei kahiko no kuu kino. E lei no au i ke aloha, Me au mau lei ponimoi; O oe kuu lei a i ponua, A kau ka inoa M. W. K. Hoohihi ka manao me ka makemake, Ina uluhua noho i ka hapapa; He aloha Kamalino i ka ehukai, I ka home kukela o kuu aloha. o oe a owau kau i ka hano, Me na lei eiwa a kaua; Ia hele mai nei loko a liua, A poluluhi au i ko aloha. Kuu hoa i ke one o ke awaiki, A he iki ko aloha eha nei kino; O oe kuu lei i lei a lei, I lei rose na'u no ka ua naulu. Uilani na hana a kuu aloha. i ka moo hooipo me Niolopua; Hea aku no au o mai oe, Ekolu no pua lawa kuu lei. Haina ka puana no kuu aloha, He hapa hawaii hapa Niihau; Haiaa ka puana no kuu inoa, Milimili na ka la welo i lehua; Haina ia mai ana ka puaau, Huu home kamalino i ka ehukai.

HOIKE HUI HAPA MAKAHIKI

Mr. Solomon Hanohano, Lunahooponopono, Ka Nupepa Kuokoa; Aloha kaua: ----E oluolu mai kou hanohano no keia mau manao hoolaha meahou malalo iho nei in a he wahi kaawale kekahi o ka hiwahiwa a ka luhui a e oluolu ia mai ana no ka hoolaha ana aku i keia mau meahou; Ma ke ahiahi o ka Poalima e hiki mai ana Okatoba 3, e hoomaka ai ka malama ana i na hana hoike hui hapa makahiki o ka Ekalesia o ka poe Hoa uo o na La Hope Nei ma ko lakou halepule ma Auwaiolimu a ua hamama na puka o ia hale no na makamaka ame na hoaloha no ka hiki ana mai e ike i na mea apau e hanaia ana. Ahiahi Poalima, hora 7----Hui Opio (Improvement Association) Kakahiaka I'oaono, hora 10---- Hui Manawalea (Relief Society) Auwiua la Poaono, hora 2--- Hui ka malii (Primaries) Ahiuhi Poaono, hora 7----Kula Sabati o na apana mawaho ae o Auwaiolimu ame Waikiki; o ia hoi o na Kula Sabati mai Wahiawa ahiki i Waialae. Kakahiaka Sabati o Auwaiolimu ame Waikiki. Auwina la Sabati, hora 10---Kula Sabati o Auwaiolimu ame Waikiki. Auwina la Sabati, hora 2---Halawai kumau (general meeting). Ahiahi Sabati hora 7---Halawi kumau (general meeting) Ke haawi aku nei au i ko'u hoomaikai ame ka mahalo pu in a e ae oluolu ia mai ana ke noi maluna ae, a na ka Makua no e hoopomaikai mai ia oe me kou mau hoa iloko o ka ooukou mau hana apau. Me ka mahalo, Owau iho no me ka haahaa, JAMES K. KAULIA, Komile hoolaha

KA AHA MOKUPUNI O KA HOOMANA NAAUAO O HAWAII.

Enoho ana ka Aha Ekalesia Mokupuni o ka Hoomana Naauao o Hawaii, o ka Mokupuni o oahu nei, ma ka la 19 o Okatoba, 1919, hora 9 a.m. Ua makemakeia na lala apau o ia na kahunapule ha'i euanelio, na elele ekalesia, kula euanelio ame hui o na opio apana, e hana i na hoike me ka maikai elike me na kuhikuhi a na rula me kumukanawai a pela pu no me na hookohu elele. No ia mea ke kauoha aku nei au e akoakoa mai na lala apau ma mauawa i hoikein ae nei maluna, ma ka luakini o Kealaula o ka Malamalama welu 743 Kanoa Lane, Honolulu, Oahu. Owau iho no me ka oiaio,

REV. J. E. K. MAIA,

Peresidena o ka Aha Mokupuni o Oahu nei o ka Hoomana Naauao o Hawaii. Honolulu, Sept. 30, 1919.

AHAHUI KULA SABATI MOKUPU NI O KAUAI ME NIIHAU.

E noho mai ana ka Ahahui i oleloia okatoba 21, 1919, hora 1 p.m., ma ka lunakini Hawaii o Lihue. E hoomakaukau e na Kahu Kula Sabati nui, na kahu Kula Sabati Apana ame na elelo, a pela pu me na kula Sabati o na lahui e, i na hoike i pili aku i ke kuleana oihana o kela me keia elike me ia maluna ae. Oluolu pu  e na Kula Sabati, e hoomanao ae i ka malama ola o ka aha i oleloia, ke hiki aku ka hoike a ke komite no ia mea. E hoomauao pu e na Kula Sabati i ka lulu waihona ma o ka elele la.

Ka hoahana,

ABBIE K. KAAUWAI.

Kapaa, Sept. 29, 1919.

KUU WAHINE ALOHA UA ILALA

Mr. Solomon Hanohano, Aloha nui kaua:---E oluolu mai kou ahonui i ka'u wahi puolo luuluu a ke aloha, e kau ae la maluna, e hookomo iho ma kahi kaawale o ke kino lahilahi o ka kaua hiwahiwa, ke Kilohana Pookela a ka Lahui i ike mai ai na ohana o kuu wahine aloha e noho mai la ma Niihau. Ua hala kuu wahine aloha Mrs. R. K. Keaho ma ka Auld lane i ka la 15 o Sepatemaba, i ka hora 6:30 o ke ahiahi Poakahi, a niau aku la kona uhane i ka home a ke Akua i hoomakaukau ai no na mea kino apau, i hoohamaula e ka wahine, a haalele mai la ia'u kana kane e noho kumakena aku iloko o ke kaumaha ame ka luuluu. Auwe kuu minamina pau ole i kuu wahine e! O kuu wahine hoi he makua ola nou no ka home a he makua hoi kuu wahine no ka ohana e hiki mai ana ko maua home, a he puuwai hamama kona i na mea apau mai ka poe liilii ame ka poe nunui, o kahi mea uuku e loaa mai ai na maua, e haawi aku ana oia i ka ohana ame na hoaloha e noho kokoke mai ana ma ko maua wahi e noho ana. Auwe kuu minamina na pau ole i kuu wahine aloha e! Ua kuu ka luhi, ua pau ka auwe ana i na kaumaha ame na luuluu o keia ola kino ana, ua kii mai ia no ko kakou Makua ma ka lani i Kona kuleana o ka uhane a waiho iho i kona kino puanuanu nalu na kana kane ame kona ohana apau e kumakena aku lala, ahiki i ka moe ana aku la o koua kino ma ka, ilina o Makiki. Ua hanaula kuu wahine aloha Mrs. R. K. Keaho ma Kamalino, Niihau, mai ka puhaka mai o Mrs. R. K. Keaho ma Kamalino, Niihau, mai ka puhaka mai o mrs. R. Kaleiwahine ame Mr. M. W. Keale kona papa i ka la 15 o Aperila, 1875; ua piha iaia he 44 makahiki o koua hanu ana i na ea hu'ihu'i o keia ola ana, a he kaikunane no kona e ola nei ame elua mau kaikaina ame hookahi kaikunane e noho mai la maluna o Niihau, a ua make aku no kekahi poe keiki o lakou ame ko lakou mau makua. Ua hoohuiia maua ma ka herita o ka mare ma Niihau i ka 1891, i ka la 12 o Mei; ua piha ia maua he 28 makahiki o ko maua noho pu ana, a ua puka mai mai kona puhaka mai he hookahi a maua kaikamahine ua ehiku makahiki kona ola ana, a haalele mai la ola la maua; aole no hoi i loaa hou mai he keiki ua maua, a hala wale aku la no kuu wahine aloha, kuu hoa pili hoi e! E kuu pokii kaikaiua, Mr. M. W. Keale e noho mai la ma Niihau, ua hala, ua nalo ka helehelena o kou kai kuahine aloha, ua pau kou ike ana mai iaia ame ua lei apau a kaua; imua o kou alo, ua pau ko lakou lohe ana i kona leo, ua moe aku la i ka moe kapu o Niolopua i ka moe hiki ole ia kaua ke hoonioui aku. Auwe kuu aloha ia oe e kuu pokii ame na lei a kaua! E ka la'i o kamalino i ka ehu a ke kui, ka home aloha a kuu wahine i noho ai, ua pau kou hookipa ana aku iaia maloko o kou malumalu; ua pau kou ike ana i kona helehelena. E ke one kaulana o Kahamaluihi o, na pau ka hehi ana o na kapuaiwawae o kuu wahine aloha i kou mau aekai. E na ulu hua noho i ka hapapa, ua pau ko oukou ike ana i ka helehelena o Mrs. R. K. Keaho, malalo o ka malu o ko oukou mau lau. E ke ko elilima o Halalii, ua pau kou ike ana mai i ka helehelena o kuu wahine aloha, ma koukou wahi e ku mai ai, i ka naue iho, ua hala i ke ala hoi ole mai. Nolaila, ke nonoi nei nei au i ke aloha o ke akua ma ka lani, e haawi mai i na hoomaikai ana maluna o na ohana o kuu wahine, mai kona kaikuaana Mrs. Ruta Kahopealoha me kona mau kaikaina, Mrs. Rose Kaiiwa ame Mrs. E. W. Burke ame Mrs. Joe Kaea ame na keiki, Mrs. Apoi, Mr ame Mrs. J. W. Pa me Aiu, no ko lakou kokua ana mai ia'u iloko o na hora o ka pilikia, a he kokua nui hoi e hiki ole ai ia'u ke hoopoina iloko o na ka apau o ko'u ola ana. A ke nonoi aku nei no au i ko kakou Makua ma ka lani, e haawi pu mai i Kana hoomaikai ana maluna o ka ohana me n hoaloha i hiki mai me ka lakou mau ho-ke pua, i ka wa e kau ana ke kino puanuanu o kuu wahine aloha, no ha hoohiwahiwa ana no hoi no koa wa e laweia aku ai ma ka iliua o Makiki, a ke hoomaikai ae nei au i ko kakou makua, ka mea Nana i haawi mai ame ka mea Nana i lawe aku, o Kona makemake no ke hanaia. Nolaila me ka Lunahooponopono ko'u welina pau ole. Owau iho no iloko o ke kaumaha ame ka luuluu no kuu wahine hele loa.

J. D. K. KEAHO.

O na kepani ekolu o ka waopa lawai'a Ebisu Maru i hoikeia mai ai na halawai me ka poino ke ola mai ai ua halawai me ka poino ke ola mai la no lakou ma Lanai elike me ka lono kelekalapa uweaole i loaa mai ianei mai Maui mai.

Ma ka home o Mr. ame Mrs. Wm. Pomaikai ma Castner i awaianluia ae ai Ka Hon. J. W. Kalua me Miss Julia Pomaikai e ka Rev. S. K. Kamaipoili ma ka Poaono i hala aku la.

Ua waiho ae o A. Lewis, Jr., i kona kulana lunahoohana no ka banako Hawaii a o ka Peresidena  Clarence H. Cooke ke lawelawe ana i na Hana ma kona wahi.

HOOMAUKAUKAU NO MUA AKU NEI

E Hoao e Hoomakaulii Ano---E Malama i ke DALA e wehe i Buke Banako Heahu me ke

CHINESE-AMERICAN BANK

A NANA AKU I KA ULU O KAU DALA

NA PAHU DALA ao ka Hoolimalima

$1.00 ao ka Wehe Ana i ka Heahu

Kihi o ke Akunui mei me Nuuanu.

LUAU Na PA, NOHO, PAKAUKAU ame na HALELOLE no ka Hoolimalima

PEOPLE'S HARDWARE STORE.

453 Alanui Moi Akau Kokoke i Palama Settlement. KELEPONA 2670

6348----8 wks.

HE HOALOHAALOHA NO MRS. SARAI KALEIALOHA AME MRS. KAAHA MAKEPA.

O makou o na lala o ka Ahahui Wahine o ka Ekalesia o Paia, na hoahanaa, na lunakahiko ame na lala o ka Aha hui o na makuakane i huiia. ke koio pu aku nei makou e auamo i na kaumaha ame na luuluu i kau iho maluna o na makuakane i hooneleia i ka olua mau lei aloha i hala aku ma kela ao me ka minamina nui. He oiaio no, aole kakou e noho loihi ana makeia ao aka e hoolana i ko ka kou mau manao, a no ka mea, me ho aihue la i ka po, e hiki mai ai ke keiki o ke kanaka, nolaila e makaala kakou. O Mrs. Sarai Kaleialoha, he lala oia no ka Ahahui Wahine o Paia, a pela pu no hoi me Mrs. Kaaha Makepa, he mau makuahine haipule oluolu, hookipa ame ka lokomaikai, me ia ano makai no a kahea mai la ko laua Haku aloha e hoi ua pau ka hana ma keia ao. Ua haalele iho laua he mau ohana nui a pela pu no hoi me na keiki, e nana aku ana ma keia aoao o ka muliwai eleele o ka make. Ua komo pu aku keia mau ahahui e kokua elike me kamea e hiki ana ke kokua aku. Me keia mau manao pokole ke pule nei makou i ke Akua Mana Loa, Nana no e hoomama mai i ka ohana, a pela pu no hoi me na makuakane aloha. E hooholo hou ia e hoounaia i hookahi kope o keia hoalohaaloha i ka Nupepa Kuokoa. O makou iho no me ke aloha,

REV. MOSES M. KAHIAPO,

MRS. LUM HO,

MRS. DAISY KALAAUPA,

MRS. HALEANU,

MRS. L. MASHADO.

NA MEAHOU O KA EKALESIA O PAIA AME PAIHIIIHI.

Solomon hanohano, Aloha nui kaua:---E oluolu oe e hookomo iho i na meahou o keia mau kihapai e nee nei i keia manawa. Ma keia Sabati, la 21 o Sepatemaba, 1919, i malama ae ai o Rev. Moses M. Kahiapo i ka papa ahaaina a ka Haku ma kona Ekalesia ponoi e noho nei ma Paia, Maui. He nui na mea ano hou i ikeia, iloko o na hoonee hana ana Malamaia ke anaina haipule, me ka olelo heluhelu aia ma Mat. 18;1-22 kanapoolelo aia ma mataio 14:31. E ka mea pualele kapekepeke, heaha kau mea i kanalua ai! Ua malamaia ke anaina me ka piha pono o ke anaina haipule aia ma kahi o 70 poe i hiki mai. I ka pau ana o ke auaina haipule alila malamaia ae la ka papaahaaina a ka Haku. Ua hookomo hou ia i ka Ekalesia he 5 lunakahiko hou, a ua hookomo pu ia i ka hoike ma naoio hoahanau i ka ekalesia he 5 poe komo hou i ka ekalesia, o ia hoi he ekolu makuakane Hawaii, 1 Pilipino ame hookahi makuahine Hawaii. O kona kulana hooponopono ekalesia ana ua like ka noho ana o na lunakahiko, na hoahanau ame ke kahu. Nolaila aole i nele i na hua maikai iloko o ke kihapai uhane o Kristo Iesu. Eia hou ma keia la no i malama ae ai o Rev. D.K. Kaaiakamanu i ka papa ahaaina a ka Haku ma ka ekalesia lala o Paihiihi, Maui, ma ke kauoha a ke Kahu Moses M. Kahiapo. He mai kai na hana i malamaia e ka makua D. K. Kaaiakamanu. Ua hookomoia i ka ekalesia he hookahi opio wahine i lilo i hoahauau, a ua hoonohoia he elua lunakahiko hou no keia kihapai Hanoli makou i ka noho pu mai o na makua a lawelawe pu i na hana a ko kakou Haku aloha. Ua hoopau ia na pohihihi o keia kihapai, no ka mea i keia wa, eia keia ekalesia ke malama nei i kona ahaaina herena nona ponoi, aole hoi elike me mamua e iho mau ai i Paia na hoahanau i kela ame keia hapaha. O ka loaa o ka ahamele o Paihihi i hoikeia mai ai e na komite o ia hana ua hiki aku la na loaa ma kahi o $74, o ke koena iho i koe ua maheleia iloko o na waihona eha. Ka noho ana o keia mau kihapai he maikai na mea apau, eia na alakai ma ko lakou mau hana pakahi kahi i ku ai; nolaila me keia mau manao pokole, ke hooki nei kou kiuhanu meahou, a haawi pu aku i ke aloha nui i na keiki oniohua metala .

Me ka mahalo, HELE IMUA.

LEHULEHU NA ONA OTOMOTILE I HOPULA E NA MAKAI.

Ma ka po Poakolu o ka pule i hala aku la ka hoomaka ana o na makai e hopuhopui na kaa otomobile ku e i na kanawai a ke aupuni kalana no ka hoopowehiwehi ole i na kukui, a he umi poe i lawela ae i ka halewai no ka hoopaa ana i ko lakou mau inoa. Hookahi kaa otomobile hou aku i hopuia ke kiakaa no ke ku ole iho i ka manawa o ua ohua e lele ana mailuna aku o ke kaa uwila e ku ana. O na ona o na kaa otomobile i loaa aku i ka Makai Braned o lakou ku i kauohaia aku e hoea ae imua o ka aha ma ke kakahiaka Poahu mai a o ua kaa e ku ana ua hele na on a i kahi e he mau apana pepa ka i hoopiliia aku ma ka aoao o ia mau kaa e kauoha ana i ua on a e hoea ae imua o ka aha ma ke ka kahiaka Poaha. E kakooia ae ana keia hana a ka oihana makai e ke kiure kiekie, elike ma ia o ka hoikeia ana ae, no ka mea no kekahi manawa aku nei ka i hala ka ninaninau ana o keia kino ma na mea o pili ana i keia hana, mamuli o ka hoakaka a Malcolm Mclntyre ame kekahi hoa o ka Ahahui Kaa Oto o Honolulu. E hoomau aku ana kiure kiekie o ke Teritore i ka noii ana i ka poe haihai kanawai apau a ua manaoia he heluna nui o na palapalahoopii hoahewa e hookomoia ae ana i ka aha kaapuni. Lehulehu wale na ulia kaa otomobile a i halawai ai kekahi mou ola makamae me ka make ma'uwale mamuli o ka hana hemahema a na kiakaa ma kekahi manawa i hala koke aku nei a ililo ai hoi i mea hoouluku i na noono a ka lehulehu no na hana hemahema a noonoo ole maoli o kekahi mau kiakena. O na alunui e pili kokoke loa ana i na nalekula na wahi e olu loa aku ana ka makaalaia e na makai o na kaa oto apau e ikeia ana ua oi aku mamua o ka ewalu mile i ka hora ka mama holo ma keia mau wahi he paa wale no ko na kiakaa i ke hopuia. O na kane ame na wahine e kalaiwa ana i ke kaa a e hopuia ana no ka holonui ma keia kokoke i ua halekula he ko iko i ka hoopa'i e kau ia mai ana maluna o lakou, elike me ka ka Lunakanawai Light foot o ka hoike ana ae, me ka nana ole o kona hewa mua paha ia i hana ai no ka mea ua hui a lawa loa ka ike i hoikeia aku i na kiakaa e malama i na kanawai.