Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 40, 3 October 1919 — IKEMAKA I KA HOLOMUA O IA OPIO HAWAII MA KA LAWAI'A. [ARTICLE]

IKEMAKA I KA HOLOMUA O IA OPIO HAWAII MA KA LAWAI'A.

• kuu dear Sbl. Hanohāōo, Āloha kaua: B, kala mai Ao hoi koU ha»ohano ia*u e mAalo kku hei imua o ko& alo e hooluhi hou ai, aka e oluolu mui a«n no oe i kāhi i*unai o kou 'dioku, nana e uwila aku apuni neia māu mokupuni, ne kahi ptfomanao c kau ae la maluna. I I kela la hookahi a'u ame ko'u mau Y hoa e noho ana i Kailua, Kona, ua liui iho la au me ia opio Hawaii ,oia o Mr. Robert Ahuna, ua kamaaina no hoi i ko kulanakauhale alii nei ma ke ano ho mea penahale; ua nui no hoi ka hauoli 0 'ka hui ana me ia, a puka no hoi ka nin&u mai a'u aku. Heaha la kana hana e nohd ana, o ia wahi, a olelo mai la no hoi kela o ka oihana lawai'a, o ia ! no hoi ka hukilau anf% ua nui ko'u mahalo i keia opio. IIe uuku kahi kino, I o ka noonoo/ua nui maoli, ma ka lawe- : lawe ana i keia haha, . j' E kuu 8oiomon e kala, mai, ua maiiao' nō hoi au henha ika waiwai o keia manao k hodpukaia ai, a i kuu noouoo ana nne'ke akahele, me ke kupono, ua kupOno maoli keia mau manao e hoopukaiia, no ka mea, aia iloko ou'k-a manao ame ka iini e ike i kou koko ame kou lahui ka hooholomua ana i na oihana a keia lahui i kuluina ai, nolaila ua nana aku au i ke|a opio, ua holomua maoli. 15 ike mai od e kuu Solomon, hoiomua ēkahi, ua makaukau i ka upena ame ka waa auie na mea e pouo ai me kona haiia i na inea maikai i na kanaka law&i'a; holomua he kaa* oto!nol>ile, ka mea nana e lawe ma Waimea, a ko- : mb Joa akU i na Ilamakua, ua ikemaka maoli. nie ko'u niaka ponoi, a ua 1 loaa i mai iaiā mai na i'a maioo, o ia ke kala, 1 ka maikoiko pualu, a he nui waīe aku, me ko'u kahaha i ka lohe'aku 1 kana niau kamailio mai, i ka nui o ka J 'a e loaa aua. Eiua waa e piha i ka i'a, kuai aku la nohoi i ka nianawa . hou o ka i 'a, o kekahi no hoi kaula'i j qō- hoi, a o kekahi Waiho ia iloko o l<a ' hau. ua nui maoli ka e!cu ame kā nooiioo fIok<6> o "koha poo. O kekahi, o keia keiki kalaiwa kāa he' makaukau maoli ma ia hana, uolaila e ku makaukau ma'u ahi koia kaa i nā manāwa apau, no'ka liawo dna\i fca i'a i na la apau me ka htft>mahia ole. !. • T?ā.'nui kii i 'n e lawa ai kona manawa fta£a me koua kuhikuhi mai ia'u i kahi eliiilena ai kti lau; ina keia wahi m> hoi nei a «ia ke!a mau i lap no h<>i"4'nia'muamai no hofo ka ihu

e -ka m6ku la: c ka lahui, e ike i li»T)ā a kēia opio, i kona waih«f. %na 'i '"kiu&a. o ia j a hpi; e lawelawe i na hana a I na kupuna, ya. hanaia a niakaukau, o Ikīau '40 rf ka. liwe" mai i ka hooppno actie -Va &frelawe ana me ke akafhtile ame ka iini' fe' hooholomua ai me >ke kaulana' pu a kuokoa no hoi ke kari{Uca, aole"mea nana e hookikina mai. .Ua,haxia mai ka Makua lani i na mea apAumakeiailihomiaa kakou apau e i(iji. aku ai ,a e huli ai me ka hoomanāwimui, me ke kunukunu ole, e hiki j mai ana no ka la e loaa ai kau mea i ilni' ai, pela me keia opio, ua nana a ua kilo oia no ka nlea ua loaa iaia ma kahanapdua eha dala 0 ka la, n i konn kaupaona ana, aole i lawa, a 0 kekahi no hoi, aia'maluna ona ka ikaika lea o ka hana, ā i kona hoololi ana i kona hooooo/k hoi e hana i na hana a nn kupuna; # ua oi aku na inea i loaa mai «xe ka oluolu a kuOkoa pu 0 ke kanaka.' Ua. nui ka i'a ,e a f o i ka hoomanaw&nui anie ka hoopono, ua hamama inau ka lima o ka Makua lani e hoopomaikai i kou home ame kekahi raau home hou aku; ke paipai nei keia makapeni e aln I e kuu koko e hana i na mea i waihoia , mai i ko keia honua, nnu e imt aku nou I ua keia lepo keia inoana kai nui i pili.i . i ke gula me ke dala, keia mau lokowai i i piha me ke jfula me ke <iala, e hoi hou ihope, ,e lalau i kf ikoi, a e hono i ka I upena; e lalau i ka 00 me ke kipikua, i e ulaā aku i. ka pohaku, e loaa mai 110 i kau mea i iini ai, a ka Makua lani i 1 waihT> iho ai nau an»e a'u e imi aku i kou kaulana anie ko kou home, a e i kaawale 0 hune, a e noho mai 0 ! ulakolako ma ka ipuka 0 kou home iloko 0 ka hanoli , I E ka lahui ,aole keia'he pai, a ) ole hookelakela, aole ia 0 ka manao, a ma ' hao iho paha kekahi mea, heaha la ka mea hana ole iho 0 ua o Mr. Moku--1 maia, a Ikeia aku ka holomua 0 kana hana. He kanaka lawai'a no hoi au, a ua holomua no hoi ame ke kuokoa, me ■kn noho iloko 0 ka oluolu, nolaila e ka iaUui, e ike inai kakou, aia no ia kakou ko pilikia, ua hoohemahema maoli kakou a komo mai na lahui e ma ko kakou makalua, a ohi lakou la i na pomaikai, a 0 kakou kunana &ku la, komo na»lima iloko o ka pakeke, a hoōmanao ae la au i keia wahi mele a na elemakule o kuu kaha: ! Hoi nele la, hoi nele la, ! Hqi nele i ke kula o Malama la. E ka lahui, e hana like kakou elike keia Aole o ke ku aku a nana, e kapae kela, e. lalau i »a mea a na kupqna i hana ai, ka mahiai, ka lawai'a, e.i.'o aku i natpulap»la opio kane, i na \ ola ana o keia lahui, pela xne opio wa,lyn.e, e a'o aku i fce olft eiliAu'o.»% kupuna, aia maluna .0 kela inakuakan.e, ame keia makuahij>e, iyo apa 1 panana. nana e alakai i nai pili pono'loa aku i ke j ola. ana". o. Mil laHul, k° u home, kela hame me k.eia. home. lloōmanao ae la ftu i ko'u kahu hanai, ua nui na mea ana i a'o mai ai

ia'u, o ka oi loa aku o kana mea i. a'o! ia no ka mea e pili poho ana i kieia ola kino, o ia na mea pili meaai HawiAii; ua nui kona a'o ia m«a ia'u, ke. ano, o ke kuai ana, e lawa ai ka, poe elijtfft-,' a i ole ekolu, e hana ana me ka laya pono loa, ina ia mahele ua nui a'o mai me ka ikaika loa, aole ; pono e molowa i ka liana aua i kau mea i e ai ai, a i keia manawa ua laki mao'i ail Ji ka loaa ana, o ia ike, i keia mana- ' e hoohemhemaia nei. j Xolaila ua pili no ia ina niea a keia lahui e hana ana mamua, i ka maka- [ ala ia o na mea liilii, a i ka hoohuihui ana, a lilo ae la i inea nui. E ka lahui, e % nana aku i ka hana a keia opio, a kukuhrinai mamua ou e'ike ana kakou e hoolilo aku i hookahi d&la 6 loaa hou mai i dala, me ka ike mua i loaa ia e loaia mai ana ia mea me ka maikai; mai makV'u a manao ilio e poho ana oe, e ku iluna a maloeloe e> lalaa i na rnea i waihoia 'naii e hana aku. i'" f'"ka ; hoopau ana 'i keia mau manao, 'e kala mai i na hemah\ , m,a. Me oe ko'u welina paii ole. ■' ■*• > : • Tna o Mino kuvi lio' holo, Mea ole ka piina ka ihona pali; Kaohi'mai au he ole ka paa, He oi ka'pahee ka holo imua, . Me ka haahaa, J. K. MOKIIMAĪA.