Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 40, 3 October 1919 — LIIA HE NIGA ME KE PUHIIA O KA HALE HOOKOLOKOLO. [ARTICLE]

LIIA HE NIGA ME KE PUHIIA O KA HALE HOOKOLOKOLO.

I kulike ai me ka lono kolekalapa o ka loaa aoa mai i Honolulu nei, maH Poakahi aku la i hala, he Haunaele nui ka i ala ae ina Omaha, me ka liia ana « o kekahi Niga e na kanaka, a puhi a hoi ka hale hookolokolo i ke ahi, nie ka aneano loa e poino ke ola o ka meia o kela kulanakauhale. Ma kahi o ka hookahi haneri a oi aku ka nui o na paahao inaloko o ka ha)e hookoJokol®, iwawm nae o kelt inau paahao kekail Niga, i hopuia no ka hewa pu *e wahine, a no ia hewa i ala mai ai na manao hae o na kanaka, me ko kauoha ana'i ka makai nui e haawi aku i kela paahao iloko o ko lakou lima, no ka li.ana iaia. I ka manawa i hopuia ai o kela Niga no kana karaima i hana ai, ua hoakoakoa ae la kekahi heluna nui o na knnaka ma kekahi wahi, & ka'i mai la no ka ha'le hookolokolo, me ke noi ana mai i ka makai nui e haawiia aku ka paahao na lakou e hookau mai i ka hoopa'i. lfa ike mua ka makai nui o ala mai ana kekahi pilikia o kela ano, nolaila ua hoakoakoa mua oia i kona mau kokua maloko o ka h&le hookolokolo, me ka hoolako aua ia lakou iho me na pu raifela ,nol£ila i ka wa i hoea aku ai 0 kela puulu kanaka, a koi aku la o haawiia mai ka paaho, ua hoole ha mai ka makai hui. No kela hooleia ana mai o ka makemake o kela poe, ua hui hou mai la kekahi poe okoa aku, ahiki i ka nui nia* oli ana o na kanaka, me ka hookokoke ana aku i ka hale hookolokolo, e kamailio ana i na olelo hooweliweli, ina aole e hookoia mai uua ko lakou makemake, al&ila e puhi okoa aku ana lakou i ka hale'hookolokoio i ke ahi. I wahi nae e komo o>le mai ai &a kanaka iloko o ka hale hookolokolo, a lawe aku i ka paahao, ua ki okoa ia aku ka pu iwaena o ka puulu kunaka, a he hookahi kanaka i make, me ka hoehaia o kekahi poe lehulehu. Hooheōia k* Meia 1 k» Kaula I ka manawa i ikeia ai ua hele maoli ,ka manao o na kanaka a hae, ia wa i hooikaika aku ai k& Meia Smith ma ka hookeke ana iwaena o ka aha ka- " naka ahiki i kona hoea ana i na anuu o 1 ka hale hookolokolo, a hoomaka mai la [ oia e haiolelo, e kauoha ana i na kaI naka e hoi no ko lakou mau wahi, a e | hoopau hoi i ka hoala ana i ka hauj naele, me ka ole/lo pu ana mki, o ka | kanawai, ka mea e nana i k& mea pono e hanaia aku ai maluna o ka- lawehala. [ Oiai nae ua oi loa aku n& ihan&o hae o na kanaka, mamuli o ka hoole paa kiki o ka makai nui, aole e haawipio | iiiai i ka paahao, ua lilo kela mau a'o aua mai ka Meia Smitk aku, i mea wal* wai ole, o ka poe keia e ku kokoke mai ' ana, ua holo mai la lakou imua, a o kola k&ula 1 manaoia ai no ka li ana aku i [ka Niga, ua hooheiia aku la ma ka a-i o ka meia, a hukiia mai 1& oia ilalo, uie ka hookau pu ia ana aku o na hoopoino anfi maluna o kona kino. | Mawaho ae o kela hana i hookauia aku mailuna o ka meia, ua olowala like mai la na leo hooho o na kanaka mai na wahi like ole mai, e kalahea ana no ke puhi ana i ka liale hookolokolo i ke ahi, a iloko o ka manawa pokole loa, ua a ac la ke ahi, ma na wahi lehulehu o keia hale. Okiokiia na lUval I ka manawa i ike ai ka makni nui i ka poino, ua kelepona koke aku la oia i ka oihana kinaiahi e hele mai e hoopakele ae i ka hale hookolokolo, eia nae nohe mea hiki i »a keiki kinaiahi ke hana mai, no ka mea i ko lakou hooa ana mai, a hookomo aku la i na iiiwai no ke kinai ana i ke ahi, ua pau aku la na iliwai i ka okiokiia, a kohu lipino ka liiHi. Aia 'no ka makai nui ke ku la maluna o kona kahua hooko kanawai, m«> kona ae ole e haawipio mai i ka Niga > īia kanaka, aka nae i ka hele ana o na papahele ekolu a a ia e ke ahi, akahi no oia a ae e ha&wi mai i ka paahao iloko o ka .lima o na kanaka. Hakalia no a kaa mai ka Niga paa hao i'loko o ka lima o kela puulu kana ka, o ka manawa no ia i hookomoia aku ai ke kaula ma kona a-i, a liia aku )a oia maluna o kekahi pou, e pili pu mai ana i ka hale hookolokolo. No ka na ana ae la no o ua mana'» inaina o na kanaka i ka manawa i hookomo hou ai na kanaka kinaiahi i ka lakou man iliwui i na ki wai, aole ho mau hoopilikia hou ana mai a na kanaka. Kauohaia na Pnalikoa No ka hoomalu ana i ke kulanaka.i hale a no ka hopuhopu ana i ka poe 1 komo kino iloko o keila haunaele, ua kauoha awiwiia aku nu pualikoa a h»* ewalu haneri ka nui o na koa i koouna ia mai mahope ioa iho, a ke noke ia 1» na alakai o kela liana hoohaunaele i ka huli, no ka hoopaa ana aku ia lakou iloko o ka halepaahao, a ina no ke ku 6 ka hewa ia lakou, e kau aku no he koopa'i kanono, elike me ka hewa a lakou ī hanA ai. * Ma na hoike hope i loaa mai, e oluolu loa ae ka Meia Smith ( a he uui hoi ka poe i hoehaia, a ke hookolo mai la na makaikiu, mahope o ka meheu o ka poe Fili aku ke ko'iko'i o kela haoa maluna o lakou, ' .