Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 41, 10 October 1919 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

 

Hele E Hoopaa I Ka Inoa

            Malia paha ke noho nanea mai nei na makaainana @oho baloka, me ka manao ole e hele hou e hoopaa i @ lakou mau inoa maloko o ka buke inoa o ka poe  @@pono i ke koho baloka, in a pela e hoopau ia noho @nea ana, a e hele koke e hoopaa i na inoa i keia @@nawa, no ka mea ua koi mai ke kanawai e hana @ a pela i keia makahiki

            Ma ka hoomaopopo ana i ka poe i hele ae e hoopaa @ ko lakou mau inoa elike me na mea oiaio i ikeia @@aloko o ka buke hoopaainoa maloko o ke keena o e kakauolelo kaulanakauhale, he kakaikahi loa lakou, @ aho nae na Hawaii, he heluna mahuahua i hele ae @hoopaa hou i na inoa, a malalo mai na lahui e ae, @ hoike mai ana keia, i ka noho nanea, a i ole palaka peha o na mana koho baloka, i ka hana. i kauohaia ai lakou e hooko.

            Aole nae e lilo ka uuku loa o na lahui mana koho baloka, mawaho aku o na Hawaii, i hele ole ae e @oopaa i ko lakou mau inoa, i kumu kubono na ka@ou. na na Hawaii e hoopalaleha ai, aka e makee kakou ma ka hele koke ana ae e hoopaa i na inoa, no ka mea, aole e lilo ka hoopaa mua ana, i kumu e @ aa ai ke kuleana ia lakou e koho baloka hou ai. aka o ka poe wale no e kakau ana i ko lakou mau inoa, ma keia hoomaopopo hou ana

            Ua hoa kaka maopopo loa ke kanawai, iloko o kela ame keia elima makahiki e hooponopono hou ia ai ka buke inoa o ka poe kupono i ke koho baloka, i @iki ai ke ikeia ka poe i make, a i nee aku paha he mau wahi hou e noho ai, no ka mea o keia kekahi @ ilikia nui i keia iloko o na kau koho baloka ae nei i hala. he kau inoa wale iho no ko kekahi poe, o ka mea oiaio nae, ua make he heluna nui o lakou, a ua Lele no hoi a noho ma na wahi okoa loa.

            He pono nui keia e hiki ole ai ke hoohemahemaia, @ai kakali a kokoke aku i ka manawa e paa ai ka @uke hoopaainoa. o ka manawa iho la ia e awiwi ai, @ lili auanei i hana nui, a i hana hoopilikia pu mai @@a kekahi mau ano lehulehu.

            O na Hawaii naauao, a i hoomaopopo i na mea a @e kanawai i koi mai ai, e lilo lakou i poe kokua aku ko lakou mau hoa kanaka, ma ke kauoha ana e hele hoopaa i ko lakou mau inoa, me ka hoohakalia ole, @ole hoi e nanamaka aku ia lakou, no ka mea he pono nui loa keia. he pono e hiki ai ia kakou ke lanakila, ma na hana kalaiaina kuloko o kakou.

 

E Lolaa Haawina A`o Kupono

            E haawiia na mahalo ana i na hoa o ke kiure kiekie, i ko lakou lawe ana ae i ke ko'iko'i, ma ka huli ame ke noii pono ana aku, i ka poe holonui i na kaa otomobile, ame na kaa oto kalaka halihali ukana, he alahele keia e akakuu mai ai ke ano o ka holo ana o @a kaa otomobile, a e paleia ae ai no hoi ka loaa ana o kekahi mau ulia lehulehu.

            Ma na wahi ano mamao mai ke kaona mai, ua ike pinpine ia ka holonui o na kaa otomobile, me ke akelekele wale iho no o ka halawai ana o kekahi poe me na ulia, in a nae e kokua na kiure kiekie, i ka oilana makai, ma ka hoomakakiu ana i ka poe holonui, ma keia mua aku, ka manao nei keia pepa, e wiwo ana na kiakaa ame na on a kaa otomobile, ma ka hooholo ana i ko lakou mau kaa.

            He mea oiaio, ua kauia he mau kanawai, no ke ano o ka hooholo ana i na kaa otomobile, e pono nae e @ookoia aku ia kanawai, maluna o na mea apau, me ka nana ole i ko lakou kulana, no ka mea aole ke lanawai no ka poe haahaa, a me ke ano paha oka lahui, aka no na mea apau, a o ka poe e ku-e ana i ke lanawai. e poo no lakou e auaino i na hoopa'i, ke pili ka hewa ia lakou.

            He heluna nui o na on a kaa otomobile, ame na kiakaa i pau ko lakou mau inoa i ka paa, a i waihoia ae ko lakou mau hihia imua o ka aha hoomalu, i hoea ae imua o ka lunakanawai hoomalu ma nehinei; a in a peni iho la e laweia ae ai na keehina makaala apu. ma ka aoao o na luna oihana, aole loa he kanahia ana. no ka hooko pono ia o ke kanawai, a no k @ana pu ia hoi o ka pono o ka poe helewawae.

            Ke kakoo nui nei keia pepa i ka hana a na hoa o ke kiure kiekie, in a pela iho la ka makaala o kela kiure, ma na hana apau i kuleana ai lakou e huli a e noii pono i ka oiaio, alaila e hoea mai ana i ka manewa. e ha'o mai ai ka ikeia o kekahi mau hana hakihaki kanawai lehulehu maloko nei o keia kulanakauhale.

            Aole no nae e hilo na hooikaika ana ma ka aoao o @hoa o kela kiure, a o ka oihana makai paha, e kinai aku i keia ma'i e pahola nei maluna o na on a kaa ame @a kiakaa otomobile i mea e hoopauia ae ai keia pili@@a. aka ua ili puaku kekahi ko'iko'i maluna o kela ame keia makaainana, ma ka hoike ana ae i ka poe holonui a lakou i ike ai, imua o ka oihana makai, a imua paha o na lala o ke kiure kiekie.

            Ua lawa ka hookuukuu wale ana i ka poe hakihaki kanawai. e lanakila ka lakou mau hana, me ka ili aku maluna o ka lehulehu ka hoomanawanui ana i na @anao hopohopo mau no ko lakou palekana, aka e hookoia aku ke kanawai e pono ai me kakau-ha, @me ke kui'o, aole hoi e hoopilimeaai i ka poe wai@ai. a ma ka poe ilihune a haahaa paha, ka hopuhopu.

 

Ka Hopena Kupilikii O Ka Olohani

            O ke kaua maloko o Europa no na makahiki kakaikahi i kaa hope aku nei, ua ike kakou i na hopena awahi i kau mau maluna o kakou, oiai no nae eia lakou i kahi kaawale loa, me ka lihi kokoke ole aku ma na kahua kaua hookahekoko, o ia kaua nae ma ka hoomopopo ana ae ma kekahi ano, ua hoea mai ma Amerika i keia mau la a ke hooukaia mai la me ka hahana, o ia na ka olohani iwaena o na limahana uniona o na oihana like ole.

            Ua pomaikai o Honolulu nei, ua pau koke no ka olohani ana iloko o na pule kakaikahi, o ka olohani ma Amerika e holopapa mai la, he olohani ia e hoa laia mai ai na kumu hoopilikia he nui, a no ka mea he kaua kuloko ia, i hoalaia ae me ka manao, e kaa ka lanakila i kekahi aoao.

            Maluna o ka hopena o ka olohani ma Amerika, ke kauka'i ana aku no ka nee ana o keia mua aku, in a ia no ka hauolu, a no ke kaumaka paha, no ka mea, o ka hooleia aku o ka makemake o na hui uniona, o ka hoea ana mai ia i ka pilikia holookoa ana o ka aina, aole o na haku wale no o na have hana ame na hui alahao a mua hui mokuahi paha, aka o ka lahui holookoa, e hoea hoa mai ai ia pilikia hookahi i Hawaii nei.

            Ma ka hoike kelekalapa i loaa mau mai i Honoluli nei. ua ala maoli ae ka haunaele ma kekahi mauy wahi, ua hookaheia aku ke koko, ua hoohanaia na meakaua, a mao aku olaila, aia ka pilikia, ke kaumaha ke halii la maluna o kekahi heluna nui o na makaaniana.

            Ma ka poaono aku nei i hala, mamuli o ke ala ana mai o ka olohani iwaena o na kanaka hana o na hui kaa uwila, he heluna nui o na kanaka hana o na hui kaa uwilam he heluna nui o na kanaka i pau i ka make ma Okalana, Kaleponi. Mamua akum ua haalele aku na makai o Bosetona i ka oihana o ke aupuni, a hookuu aku la e lanakila na hana hakihaki kanawai maluna o ke aupuni.

            Ua ala ae he mau haunaele pili lahui ma kekahi mau kulanakauhale ano nui ma Amerrika, a i kulike ai me na hoike i hoomaopopoia, o kekahi ia o na meakaua a ka poe na lakou e hoeueu ana i na hana olohani, ka hana hoi a kakou e olelo ae ai, ua ala mai na hui uniona, a hoouka aku i kekahi kaua i ke aupuni, a i na makaainana.

            Ua ili aku ke ko'iko'i maluna o ka mea e noho ana ma ke poo o ke aupuuni o Amerika huipuia i keia la, ke alakai ana i ka lahuim e lilo ole i luahi no na hana a na hui uniona, e nanaia aku ka mana ame ka ikaika o ke aupinni, no ka mea o ka hapa uuku wale no o na makaainana, ka i komo i loko o na huiuniona; o ke kumu nae o ko lakou ikaika, mamuli o ka lokahi, he lokahi nae e lanakila ole ai, ke lawa ae ko kakou Peresidena ame ka ahaolelo lahui i na keehina wikani, e nana mau i aku ai kona mana ame kona ikaika.

            No ka makemake wale no o kekahi poe kakaikahi, ma Kapalakiko, ke ike nei kakou maanei i kekahi ma hele o ka pilikia, e oi loa mai nei ka pipii o na meakuai ma o ka hapa o ke komo ana mai o na waiwai i Hawaii nei; o ia pilikia hookahi, aia ke holopapa mai la ma na wahi apau i ala mai ka olohani ana o na limahana uniona; o ka mea oi loa aku, o ia ke hoohana okoa ana aku o na kanaka uniona i na meaeha, i wahi e ko ai ko lakou mau makemake.

            Ina e hoea mai i ka lanakila ana o na hui uniona i loko o keia olohani nui ma Amerika, he mea maopopo loa, ua kaa aku na oihana mikiala i loko o ka aina malalo o ko lakou malu, a e hoea mai ana, i ka manawa e noho mana ae ai kela ahahui, iloko o ka hookele aupuni ana. O keia ka mea maopopo loa ke nana aku, a e hoea i‘o mail ana ia i kekahi la, ke ole e laweia ae na keehina wikani, no ka hoopio ana aku i ka mana o na hui uniona i makemake wale no e ko mau ka lakou mau koi, me ka nana ole i na alahele apau e hoohanaia aku ana.

 

Na Palapala a na Makamaka

            He lehulehu wale na palapala a na makamaka i hoonua mai ai i keia keena no ka hoopuka ana aku maloko o ka nupepa. aka nae ua kaohiia ka hooko ana aku ia mau makemake, mamuli o ke kumum aole ia i kupono no ka hoopka ana aku, oiai aole he pomaikai e loaa ana i ka leulehu ma na manao o kela ano, no ka mea he mau manao ia, i kakui no kekahi mau ku-ee pilikino,  a mau manao pilikino no hoi.

            Ua hoouna mai kekahi poe i ko lakoou mau manao me ka kakau ole i na inoa pololei; o na manao o kela ano ua kapaeia mai ka hoopuka ana aku, no ka mea aole makou i makemake e ili mai na ko‘iko‘i o na ahewaia maluna o makou, a me ka olelo maoli ana ae no hoi, e hoopau ka hoouna ana mai i na manao o ke ano pilikino; aka o na manao akea, na manao e hoonaauaoia ai ka leulehu, malaila e hoouna mai ai.

            E kakau no hoi a moakaka, e hoomaopopo, ma kahi o na inoa malaina na hua nunui, a ma ka hoomaka ana o kekahi mano; o kekahi poe, aohe wahi kau ole o na hua mumui in a ia he inoa a inoa ole paha, a e mahelehele pono no hoi i ke ano o ke kakau ana, ma na pauku, aole i hookahi no hele ana o ke kakau a piha okoa na aoao lehulehu, o na apana pepa.

            Ua nui no na manawa a makou i hoonaauao aku ai i ka lehulehu maluna o keia ninau, eia nae i ka nana aku, aole ha hanaia mai elike pela, a ma ka hoomanawanui wale no, i ka hooponopono hou ana, i ike mai ai oukou, i ka maikai ame ka moakaka pono o na manao ke heluhelu iho.

 

            Ina i makee na hoa o ka papa lunakiai o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, no ka pono o na makaainana, e noho ana ma na alanui inoino, he hana na lakou, ka hele ana e nana ma na apana i keia manawa, o ka oi loa aku, ma kekahi wahi o Kakaako, he lokowai nui e lana nei i keia manawa, i kuupono no ka hooholo ana i na kaka. Mamua o ka hoea hou ana mai o ka ino, e hanai kela alanui, i ole ai e oi aku ke ino, i ko keia wa e waiho nei, pela me kekahi mau alanui haahaa e ae, i loaa ole na wahi e holo aku ai ka wai i ka wa ua nui.

 

Nuhou Kuwaho

            PARISA; Oct. 4 - Ma ka ke Kuhina Nui ke Kauka Vesnitch o ke aupuni Jugo-Slavia hoakaka o na lono e olelo ana no ka hoakoakoa ana ae o na Jugo-Slavia i kekahi pualikoa nui aohe kahua.

 

            NU IOKA, Oct. 4. - Ua lele ae ka MOi Alabati o Belefiuma i keia la maluna ae o ke kulanakauhale o Nu Ioka, maluna o ka mokuea i pailakaia e ka Lutanela Hasner. Iaia i hoi iho ai i ka hounua ua akena ae la oia i ka nani o ka nanaina o ke kulanakauhale ke nana iho ma ka lewa.

 

            PARISA, Oct. 4. - Ua kakau aku nei ke kuhina Nui Clemenccau i ke Konela E. M. House, ka Elele Amerik i ka @ha kuka maluhim a o ke kuhikuhi puu ohe hoi o ka Peresidena Wilson, e noi ana e malamaia i halawai ua ka ahahui a na lahui maloko o Wakinekonu malalo o ka presi@@ena Wilson hoomalu ana ma na la nua o Novemaoa.

 

            NU IOKA, Oct. 4. - No ka ma‘i o ka Peresidena Wilson na hoopau ka Moi Alabati o Belegiuma i ua hana hoolaulea apau i manaoia e haawi mai no knoa hanohano. Mahope iho o kona kipa ana aku i ke kulanakanahale o Bafalo e holo loa aku ana oia me koua ohana i Kaleponi, a malaila lakou e noho iki ai ahiki i lka la 14 o Okatoba, a ma ia manawa e hholo aku ai ka Moi ame ka Moiwahine e makai kai ia Kapalakiko.

 

            WAKLNEKONA, Oct. 4. - I kulike me ka hoakaka a ke keena kaua, o na kino lepo o na koa Amerika a pau e waiho mai la maloko o Kelemania, Belgiuma, Italia, Pelekane, Luxemberg ame ka hapa aku loa o Russia e hoihoi ia mai ana lakou i Amerika. O na kino o na koa Amerika e waho mai la ma Palani, e hoihoiia mai ana no lakou in a have ko lakou mau pilikoko e makemake ana e hoihoi mai, eia nae ua hoikeia ae ka manaolana o kekahi poe e waihoia aku ana no lakou malaila.

 

            BALATIMOA, Oct. 4. - Ma ka Joseph R. Wilson, ke kaikaina o ka pesesidena olelo aohe kumu kupono iki e hooleleia ae ai ka hauli no ko ka peresidena kulana mai. I ka Hale Keokeo aku ka oia ma ka la i nehinei aohe nae oia i kii ia mai e hele aku e ike iaia. Eia nae, wahi no ana o ka olelo ana niai he mai kulipolipo loa no ko ka peresidena a he mea hiki ole ke koho wale aku i ka hopena e hoea mai ana. O ke kumu o ko ka Peresidena mai wahi ana, oia no ka oi loa aku o kana hana ana mamua o ka mea kupono i loko o na mahina i hala.

 

OI LOA NA LAKO MEAAI I HAAWI IA MAI NO HAWAII NEI

 

            WAKINEKONA, Sept. 29 – Mahope iho o ka nele ana i ka hoouna aku o na akena a ke aupini federala ma Kapalakiko i Hawaii i na lako meaai koena a ka oihana kaua i haawiia aku ai na na kanaka o ke teritore, ua loaa mai ka ike ianei ua ikeia ka pilikia oia ke jumu i nele ai ka hoonuaia ana aku, o ka mahele lako meaai i manaoia ai na Hawaii ua oi loa aku ka nui mamua o ka huina i manaoia e hoounaia aku ana no laila.

            Ua hui ka Elele Kuhio me na luna aupuni a ka oihana kaua ma kekahi manawa i hala koke aku nei a kuka pu, a ma ia hui pu ana i hoikeia mai ai iaia o ka huina wale no o na meaai e loaa aku ana ia Hawaii e like no ia me ka huina wale no o na meaai e loaa aku ana ia Hawaii e like no ia me ka huina e loaa aku ana i na wahi a pau a puni ka aina, aole e oi aku. Ua hookahuaia ka mahele ana aku i na meaai maluna o ka nui o uuku paha o na haleleka maloko o ke Teritore. He huina maopopo o kela ame keia ano ke aeia aku ana no kela ame keia haleleka papa ekahi, elua ame ekolu. Ma ka lono i loaa mai ianei e hoounaia aku ana ia mau lako meaai ma keia mua koke iho e ka luna hoolako meaai ma Kapalakiko, ka meia iaia ka hana o ka mahelehele ana aku no na Mokupuni

 

HE HOOMAIKA

            O makou o na lala o ka Ahahui C.E. o Waialua, na Honouli Huiia, ame na haumana o ke Kula Sabati o Waialua, na Honouli Huiia ame Kainalu,  ke pahola aku nei i ka makou mau hoomaikai ana i ko makou lunakiai J.N. Uahinui, no ka uka ana ae i ka makou haawina o $5 o ke elele L.B. Kaumheiwa i ka Ahahui nui o na C.E. ma Amerika, pela pu no hoi i ka uka ana i na dala he 2.50 o na hookohu elele a Kahu K. S., a ke noi nei makou i na Mana Lani e haawi mai i ka ikaika ma na hana o ke kino ame ko ka uhane, a e haawi mau ia aku na pomaikai, a maluna ae o na mea apau, o ka Haku ko kakou puuhonua i na manawa apau.

            I ka Lunahooponopono ame na keki o kou papapa‘i ko‘u aloha nui.

                                    S. W. M. PAKALAKA.

            Waialua, Molokai, Oct. 2, 1919.

 

            WASHINGTON, Oct. 9.–Oia mau ka pii mau ae o ka maikai o ke ola kino o ka Peresidena Wilson, elike ma ka hoike a kona kauka pilikino.

 

            @oko o na la aku la i hala, he heluna nui o ko Honolulu nei poe i holo aku i Hawaii, no ka ike maka ana i ke kahe a ka pela ma Kona.

 

            Ina aole e loaa ana kekahi mau kumu ake‘ake‘a, alaila e pii aku ana ke Kiaaina e makaikai ia luna o Halekala, oiai oia ma Maui, iloko o na la e malamaia ai ka hoikeike fea malaila.

 

            Ma keia Poakolu ae, Okatoba 15, e malamaia ae ai ka balawai hapaha @ ka Ahahui a na Kaikamahine o Hwaii ma Hanaiakamalama, e hoomaka ana ma ka hora ekolu o ka auwina la.

 

            Nui ke ohohiaia o ka hookuku kinipopo ma@aena o na hui Kikako ame Cinicinati iloko o na la i hala aku la, no ke alualu ana o kela mau hui i ka inoa moho o ke ao nei.

 

            O na koa apau i hookuuia mailoko mai o ka oihana koa, e makemake ana e kono hou i ke koa, ua loaa mai nei ka hoike i Honolulu nei, e loaa no na dala manuahi he kanaono mai ke aupuni mai.

 

            Ma ke Kilauea o ka Poako‘u nei i kau aku ai ka Meia Fern ame ka Lunakiai Arnold, no ka hoea ana aku e ikemaka i ka fen o Maui, a ma ke Kalaudina o ke ahiahi nei, i holo aku @i ka nui ae o ko Honolulu nei poe.

 

            Mamuli o ke noi a ke komite kaa o ka Ahahui Kalepa o Honolulu nei, ua ae ke komite makai o ka papa o na lunakiai, e hoopanee i ka noonoo ana no ke kanawai i pili i na kaa otomobile hoolimalima, no elua pule.

 

            No ka makana o ka nane a John Liilii, i loaa ai ia Ani ka Makani, a o Joseph Kekuku hoi ka inoa pololei, us kaohi iki ia a pau ka manawa o kana nupepa i uka mua ia alaila hoomauia aku.

 

            Ua hoike ae ke Kiaaina i kona mano, in a aole e ae ana na hui alahao o Kauai, e halihali i ke kopaa no ke awa o Nawiliwili, alaila aole e hana ia aku ana ka uwapo o Nawiliwili eli ke me ia i makemake nui ai e hnna ma kela awa.

 

            No ka hoeha ana o George K. Macy i ka makai, oiai oia e laweia mai ana ma ke ano he lawehala no ka halewai, ua ahewaia oia maloko o ka aha hoomalu ma ka Poalua nei, a kauia ka hoo pa‘i, e noho oia maloko o ka halepaahao no ka manawa o eono mahina.

 

            Ma ka Poalua iho nei, i hoea aku ai he pukiki imua o Kiaaina McCarthy, a hoakaka aku la no kona makemake e loaa kekahi alahele e hoopauia ae ai ka pilikia, e pili ana i na dala inisua no kana keiki i make iloko o ka oihana.

 

            I kulike ai me ka hoi ke a ka Makai Nui Rose o ka waiho ana ae ma ka halawai a ka papa lunakiai ma ka po o ka Poalua aku la i hala, us hiki aku ma kahi o ka 462 ka nui o na hihia no ka mahina aku nei o Senatemaba i hala, me ka ahewaia ana he 371 poe.

 

            Mamuli o ka olohani o na limahana uniona poola ma Kapalakiko i keia manawa, ke hopohopo loa nei ka poe kalepa maanei, no ka hapa loa mai o ka loaa ana o na meaai ma keia kulanakauhale, e oi loa ae ai ka pii o na kumukuai o kekahi mau waiwai.

 

            O ka põe e makemake ana e komo i oko o na hookuku, no na kulana oihana iloko o na hookuju, e alawa ae i ka hoolha e puka aku nei ma keia helu, no ka la e malamaia ai kela hoike, a e kii ae hoi i mau palapala noi ma ke keena o ke Kakuolelo Kalauokalani.

 

            Ma ka halawai a ka papa o na lunakiai o ka malama ana ae ma ka po o ka Poalua aku la i hala, i aponoia ai ka uka o ke kakauolelo a ka lunanana paipuwai, ma kahi o ka hookahi haneri me iwakalua mumamalima dala o ka mahina pela pu hoi me ke kakauolelo a ka lunanana paka.

 

            Ma ke Kalaudina o ke ahiahi o ka Poakolu nei, i haalele iho ai ko Honolulu nei poe, no ka fea o Maui a ma ke Kilauea hoi o kela kakahiaka i hala e aku ai ka Meai Fern ame ka Lunakino Arnold, e lele ai luna ma Lahina, a mailaila aku no Wailuku, maluna o ke kaa otomobile.

 

            He hookahi pipi ohi me hookahi kekake i hoopaaia ae maloko o ka pa aupuni ma Kaimuki, o ka poe i kuleana i kela mau holoholona, e kii koke ae, me ka uka pu aku i na hoolilo o ka malama ana, in a aole pela, alaila e kuaiia aku ana ma ke kudala, ma ka la 18 o keia mahina.

 

            AOHE MEA MAKEMAKE E LILO I KOMISINA MEAAI

 

            Ke kali mai nei ke Kiaaina McCarthy no ka loaa mai o na pane no ka ae a hoole paha mai kekahi poe lehulehu mai ana o ke noiana aku e lilo i ko misina kau i ke kumakuai kupono no na neaai, aohe ka he loaa ae o John H. Soper hookahi wale no ke komisina i ae e lawelawe ia hana i keia manawa.

            "Oiai ka Loio Amerika S. C. Huber e paa ana i na hookohu o na komisina e waeia ana, in a e hiki ana e loaa ia poe, us noi mai oia ia ‘u e koho aku i ka poe a‘u e ike ana he kupono no ia hana, a ua ike iho nae au i ka paakiki o ia hana i nei manawa, no ka hiki ole e loaa kekahi poe no ka lawelawe ana ia hana. Ua lehulehu na leka a‘u o ka hoonua ana aku i kekahi poe noi aku ana ia lakou e lawelawe ia hana, o ka hala no nae keia o ka pule aohe loaa paue mai. Ma ka nana aku aohe makemake o na makaainana e lawelawe ia hana, aka, malia, paba o pane mai ke kahi o lakou," wahi a ke kiaaina.

            "Ina he manawa kaua keia aole o‘u manao he hana paakiki keia o ke koho ana i mau komisina, aka, oiai ua loa@ ka maluhia i keia manawa, ma ka nana aku he hana hiki ole ka hookau ana aku i keia hanohno o ka lilo ana i komisina kau i ke kamukuai kupono maluna o na meaai maluna o kekahi, koe wale no o John Soper ka mea i ae mai.

            ‘U‘a haawi aku au i keia kulana komisina i kekahi wabine, mamuli o ka ‘ikaika o ka hooia ana mai a kekahi ho@loha. Mahope nae o ka hala ana o kekahi manawa o ke kali ana ia hoikeia mai la ia‘u aohe hiki iaia ke lawelawe ia hana, mamuli o ka loaa ana ha lala hou i loko o ka ohana.

            "O John Irvine ke kanaka i hooiaia mai ia‘u e John Edwardson, ka akena o ka uniona a na luina. He kamana o Irvine, he kanaka kupono e lilo i wahaolelo ma ka aoao o na limahana, nolaila ua kakau aku au he leka nana a ua hoounaia aku, eia nae, he mau la i hala ae nei aohe pane i loaa mai. Mahope iho ua ike au he kamana oia a ke hana nei i kekahi hana kamana maloko o ke kapitala, ke maalo mau nei au mamua on a i kela ame keia la, aohe nae he loaa pane mai. Aole oia e lawe ana ia hana no ke kumu aole oia he makaaioana Amerika, a o kekahi, he hana aelike kamana kana e hana nei maloko o ke kapitala. Ma ko‘u manao wale no in a no ka loaa o ke komisina e lilo ana lakou i mau maka na na manao hoahewa mai na alahele like ole mai. Ua oi aku ka hopohopo ame ka maka‘u mamua o ka lawe ana aku i ka hanohano o ka palapala hookou."

 

HE AHAMELEKOKUA MA AUWAIOLIMU.

 

            Oiai, eia na hoahanaau o ka Ekalesia o Iesu Kristo o ka Poe Hoano o na La Hope nei, ke kau aku nei na maka no ka hoea mai o ka Peresidena Herber J. Grant, ame kekahi mau alakai ko‘iko‘i

e ae o kela hoomana no Hawaii nei, ma keia mua koke iho, no ka hoolaa ana i ka halelaa ma Laie, aole i noho wale koonei poe, aku ua hoalaia ae kekahi manao, no ke apo ana aku ia lakou, a hookipa mai ma ke ano e lilo ko lakou hoea ana mai, i mea ano nuio loa ma ka moolelo o kela hoomana.

            I wahi nae e holoai kela manao, ua hooholo ia, e malama aku i kekahi ahamele maloko o ka halepule o kela hoomana mauka ae nei o Auwaiolimu, ma ka hapalua o ka hora chiku, o keia po Poaono iho, no ka imi ana i waihona dela, no na hana hookipa i hoolalaia.

            Ma kela ahamele a aha himeni hoi ma kekahi olelo ana ae, e loheia ana na puukani like ole ma kela po a ua konoia hoi ka lehulehu apau e hele ae e hooloho, aole wale no e loaa aku ka pomaikai ia lakou, o ka lohe ana i kekahi mau himeni nani, aka no ke kokua pu ana aku ma kekahi waihona kupono loa.

 

NA LEKA KII OLE IA MAI E WAIHO ANA MA KA HALELEKA AHIKI I OCT. 4, 1919.

 

Apiki, Miss Mary

Ainu, Robert

Iaukea, Mrs Niau

Upea, Miss

Umi, Charles

Haleamau, Julian

Kamauoha, Mrs E

Kauwe, James K

Kauweloa, Chas.

Kahanu, Mrs Helen (2)

Keka, Mrs Kaaiohelo

Kalili, Mrs Meleana

Kalama, Mrs D

Kalaluhi, Mr âme Mrs Pete

Kalaluhi, Miss Abygail

Kolomona, Mr

Kamalu, Mrs Rose

Kane, George K

Kapaiki, John K

Kawahalau, S

Kea, John

Keuma, Dan

Kahi, Solomon

Kekuewa, Mrs Kauai

Kealoha, Mrs Mana

Keuma, Kane

Keliiwaiwaiole, Mr

Keolanui, Miss Victoris

Kapa, Sam

Kia, Ernest

Kunuka, Geo K

Lono, Miss Dora

Leialoha, Master David

Lokai, George

Moe, Hactaik

Makua, Mrs Mary

Mahuka, Daniel

Malainam Mrs E K

Nahinu, D Markus

Pua, William

Pomaikai, Mrs Fannie

Puaoi, Wm

Pai, C L

Solomon Opio, Mrs

 

NA LEKA UKU KOA.

Kaopuiki, Libby Aimoku

Kekaula, Elizabeth

Kekua, Christian Burus

Uneha, Nancy

            E ninau ma na leka hoolahaia, ke kii mai

                        D H. MacADAM, Lunaleka.

 

            OAKLAND, Oct. 9. –He puulu o na kanaka olohani o na kaauwila ke i hailuku aku me na pohaku ame na laau i na kauaka e kau ana maluna o na kaa uwila a pau na aniani i ka nahaha, ma ka la i nehinei e hooholo hou i na kaa uwila. Eno o ia poe olohani i hopuia.

 

LOAA KA MOKU HALIHALI MA‘I

 

            Maka Poaha o ka pule aku nei i hala i loaa mai ai ka hoike i ke Kaiaina McCarthy mai ka Adimarala Fletcher mai no kona makaukau e haawi mai i ka mokukuna alia ea Hermes i moku no ke Teritore, no ka halihali ana i na ma‘i lepera.

            He mokukuna Kele ma@i@ keia i lilo mai i ke aupuni o Amerika, Mamuli o ke kaua i hala aku nei, a ua lilo hoi i waiwai no ke aupuni o Amerika, nolaila me ke kakali ole a loaa maoli mai he kauoha mai ka Peresidena Wilson mai, ua lawe ae la ka adimarala maanei nei i ka mana o ka waiho ana mai i kela moku malalo o ke aupuni Teritore.

            Maloko o ka leka a ke admarala i hoonua aku ai i ke kiaaina, e hoakaka ana ia no ka hoike aku o ke kiaaina i kekahi la maopopo loa, no ka lawelaewia o na hana apau, e kaa mai ai kela moku malalo o ka malu o ke aupuni teritore, a e nana pono ia hoi na wahi apu o kela moku.

            Ma ka la 27 o ka mahina o Sepatemba o ka 1917 i laweia ae ai kela moku mai ka malu mai o na Kelemania e ke aupuni o Amerika Huipuia, ma o na luna luna oihana la, i kuleana i hana maanei, ua paa ia no keia mau makahiki loihi, ahiki i ka manao ana o ka adimarala. O ka hana e waiwai ai kelu moku, o ia no ka hoolilo aua aku ia @a, i moku nana e halihali i na ma‘i lepera malalo o ka Papa Ola o ke Teritore.

 

MAKEMAKE NA NIGA E PEPEHI I NA HAOLE.

 

            HELENA, Arkansas, Okatoba 6.–Mamuli o ke ala aua mai o na haunaelo pili lahua iloko aku la o na la kakaikahi i hala, ua kekula ae na nekero o ke Kalana o Philips Hema he ahahui, me ke komo ana o ka hapanui o ka lahui moloko o ka apana, a hoolala e luki holookoa aku i ka lahui ili keokeo i keia la, elike me ia i hoikeia ae ai e ka poe i huli pono aku i ka mea oiaio ma ka po i hala.

            Ma ka olelo a ka poe na lakou i noii i na mea oiaio, na hooholo na paele, e ki aku i na kanaka ili keokeo apau i ka make. Ua lako na paele me na pu.

            Ua lawe koke ae nae na luna aupuni i na keehina e hooko ole ia ai na mea i hoolalaia e na paele, ma ka hoomakaukau e ana i kekahi pualikoa nui. Iloko o kela manawa hookahi, ua laweia ae na hooikaika ana no ke kinai ana aku i ke ala ana mai he haunele pili lahui.

            Ua hoomaka mai kela pilikia i ka manawa a kekahi puulu o ka poe paele i ki aku ai i ka lakou pu maluna o na kanaka o ka makai nui, oiai lakou e huli ana i ka mea nana i pepehi ia A. D. Adkins, he akena no ke alanui Misouri Pakipika.

            Mahope mai o kela manawa, ua hiki aku ma kahi o ka elua haneri ka nui o ka poe i hopuia, eia nae, o ka poe i eha, aia ma kahi o ka hookahi haneri.

            Ua nui na pepa ame ua palapala i laweia mai ka malu aku o na kanaka ili keokeo.

 

HOOLAHA PA AUPUNI.

 

O na holoholona mahope ae nei, hookahi pipi ohi malemale ame koekoe, me hookahi kekake ua hoopaaia ma ka pa aupuni o Kaimuki, a in a aole e kiiia mai, e kuaiia aku ana ma ke kudala, ma ka poaono, Oct. 18, 1919.

6369–Oct. 10.

 

            HE HOOLAHA WAIWAI

Me keia meapaahana e hiki ana ia makou ke heluhelu i kou mau maka elike me ka buke.

            O Dr. Thompson, ko Honolulu kauka nana maka i kaulana, aia oia i keia manawa maka i kaulana, aia oia i keia manawa ma ke ALANUI PAPU, Helu 1116, Kuea Patheon, aole oia e hui pu hou aku ana me kekahi halehana maka ma nei mua aku e hoohana ana i kona inoa.

            Ina he pilikia ko kou mau maka, a i ole, na maka aniani paha, e hoomano i keia wahi hou, ALANUI PAPU, Helu 1116.

            O Dr. A. L. Brown i hui pu ai me A. N. SANFORD no kekahi mau makahiki lehulehu ua hui oia me Dr. Thompson i nei manawa.

            E noho mau ana i ke alo ka mea unuhiolelo Hawaii

Brown-

Thompson

Optical Co.

1116 Ford St.

Pantheon Block

Aohe mau halekuai lala a mau akena paha a Dr. Thompson.