Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 42, 17 October 1919 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

E Hoonaauao na Makua i na Keiki

 

            Oiai kakou e kamailio mau ana, i ka pilikia ame la poino o na keiki i na kaa otomobile, o ka poe holo nui i ko lakou mau kaa, me ka noonoo ole i ka pono o ka lehulehu, he mea pono no ia makou ke kamailio,

i ko na makua kuleana nui, maluna o ka lakou mau keiki; o kekahi alahele no ia e alo ae ai na poino, ke @alamaia na makaala ana, i ka wa e hele ai ma na alanui.

            O kahi a na kumukula e a'o ai i ka lakou mau keiki, maloko no ia o na halekula, i ka manawa e hoi aku ai no ko lakou mau hone, ua kaa aku la ke ko'i-ko'i maluna o na makua ke a'o ana mai, aole ma na iaawina hoonaauao, aka, ma na, mea pili i ka pale@ana, ame ke ola o na keiki, a keia pepa e makee nei i na makua, e malama i keia a'o ana, o hoea mai auanei i ka wa e mihi ai.

            He mea maa aole no kei manawa wale ae nei no, aka no na makahiki loihi i kaahope aku nei, ka hoo@lo o na keiki i na alanui i mau wahi paani no laoku, oiai no nae, ua nui no no kahua paani i hookaa walei no lakou, aole nae he hele ia aku o ia mau wahi paani, aka o no alanui iho la kahi e hoopipili ai, me ka nana ole iho, he alahele ia no ka poino, oiai na kaa otomobile e holo mau ana i kela ame keia manawa.

            Ua hookau mau ia na ahewa ana maluna o na kiakaa otomobile, no na ulia poino lehulehu i kau aku maluna o kekahi poe keiki liilii, ame ka poe nunui, he mau ahewa pololei no i kekahi manawa, a he mau ahewa pololei ole no i kekahi manawa, no ka mea ua @iki ole ke alo ae no ka loaa ana aku o na ulia o kela a@o. i kau a mea o ka piha o na alanui i na kamalii. 

            He kuleana like ko na kiakaa otomobile a mau kaa e ae paha, maluna o ke alanui, pela no hoi na kamali: ame ka lehulehu, aole nai no ka hoolilo ana i mau wahi e paani ai, aka no ka hele ana.

            I kekahi wa. i ka manawa e holo mai ai na kaa otomobile, a kokoke i kahi e puuluulu ai na keiki ma ke alanui, e hookaniia mai ana na hoailona, no ka hookaa waleia ae o ke alanui. o kekahi poe kamalii nae. aohe nanaia aku o kela hoailona aka mau no ko

lakou paani @ i ka man wa e kokoke loa mai ai na kaa, ua holo me ka pupuahulu' a hoomaopopo ole, o ka halawai iho la no ia me ka uli  poino.

            E aho ike no. ma na alanui hele mau ole ia e na kaa. he nui  na manaolana no ke kaawale o na keiki mai ka loaa ana i na ulia poino, aka ma na alanui holo mau ia  e na kaa. aole loa e pono, e hoomau ia au kela piha o na keiki ; ma keia hana nae. e lilo na makua. i poe kokua aku i na kumukula, ma ka imi ana i na alahele kupono apau, e alo ae ai ka poino mai na keiki aku, o ia no ka papa ana ia lakou me ka ikaika, aole e paani ma na alanui, a hoopihapiha paha, @like me ko, na kamalii ano mau, aka e hele ma na

alanui kuaoao, kahi i hookaawaleia no ka poe helewawae.

            O kekahio @@ @@@@ @pono ai ea' oia i na keiki, ame ka poe nu@@pu, i@a manawa e makemake ai e a'e ka poe nu@@@pu, i ka@manawa e makemake ai e a'e ma kekahi aoao o ke alanui, e nana mua ma ka aoao hem. okahi e ku ana. no ka mea oka aoao akau ia o ke kaa e holo mai ai, elike me keia ma ka hoohalikelike ana :

            Ina aia ma ka aoao makai kekahi mea kahi i ku ai, a ua makemake oia e hele aku ma ka aoao mauka, e nana nua oia ma kona aoao hema, aole ma knoa oao akau.  O na kaa wale no ma kona aoao hema ke holo mai ana ma ka aoao makai o ke alanui, a o na kaa hoi ma kona akau.  ke holo ana ma ka aoao mauka : a i ka ike ana ua malaelae ka aoao hema, o ka wa ia e hele aku ai, me ka makaala pu no hoi i ke kaa @ holo ae ana ma ka aoao mauka o ke alanui, @ o kona aoao akau no hoi ia.

            Ina ua paa na aoao o ke alanui i na hale, a i ka hoea ana ma ke kihi, e makaala pu no i keia rula hookahi. a in a e loaa ana i na ulia poino malalo iho la o keia malama ana i keia @ula, ole ia no kou makaala ole, aka no ka holo poloei ole ana o ke kaa ma kou aoao hema, i kahi a ke kanawai i kauoha mai ai. aka ua holo ma ka oaoa hema, a he aoao akau hoi ia nou.

            Aole wale no nae, ma ka paani ana o na kamalii ma na alanui, na kumu e hopohopoia aku ai, no ko lakou halawai me na ulia poino, aka i ka manawa no kekahi e hele ai ma na halekuai liilii, e ku ana mawaho o na halekula, in a aole e haawiia aku na hoonaauao ana i na kamalii, mai ko lakou mau makua aku, e nana mua i na aoao a elua o ke alanui, mamua o ka hoao ana aku e a'e ma kekahi aoao o ke alanui.

            He hana paakiki no paha keia i ka wa mua loa, e komo aku ai na a'o ana iloko o ke poo o na kamalii, aka nae. mamuli oke a'o mau ana, me ka hoikeike pu ana aku i na alahele apau no ko lakou palekana, e lilo ana ia i mea na lakou e hoomanao ai, ahiki i ka maa ana, me ke kanalua ole ia makou ke olelo ae, e hapa mai ana na ulia kaa otomobile ma keia mua aku. a e hoonaauaoia ana no hoi na mea apau, no ke ano o ko lakou hele aua ma na alanui, a iloko no hoi o kela manawa hookahi e hoopakeleia aku ana ka poe e hookele ana i na otomobile.

            I ka nana aku, ua like no ke ko@@@i o na ahewa e kauia maluna o na kiakaa otomobile, no ko lakou holo hooponopono ole ma na alanui, me na ahewa e kauia aku maluna o ka poe helewawae, ma kekahi mau ulia ; o ke alahele wale no o ka palekana, o ia ka malama ana o na aoao a elua, i na keehina makaala i na manawa apau.

            Eia ka oihana makai ke hoomakakiu mai nei i ka poe  holonui i kok lakou mau kaa otomobile ; aole anei hoi. e lilo na makua i poe maka'i no ka lakou poe keiki, ma ka haawi ana i mau haawina a'o maikai loa no lakou e hoomaopopo ai i ka mana o ka makua, elike me ka hoomaopopp ana o na kiakaa, i ka mana o ke kanawai.

 

 

E Ku e na Hwaii Iluna !

 

           He mea na makou e hauoli loa nei, ka loaa ana mai o na hoike i keia keena, no na manao ohohia, o keka@@ heluna nui o na Hawaii, no na kalaimanaao ku i ka naauao ame ka makee a Mr. J. K. Mokumaia e puka @ au nei maloko o keia pepa, e kukulu aku ana i ka hana a kekahi mau kanaka Hawaii imua o ke akea, i kumu hoohalike no na Hawaii e ae e hahai aku ai.

            Aole i hoohewahewa'ko ke Kuokoa nei poe helulelu, i ko makou hoeueu ma@ aku i na Hawaii, e hoomahu'i ma na hana apau e pono ai lakou, a e loaa a@ hoi ka nohona ulakolako ana ame ke kuonoono, a he mea hauoli na kakou ma ke ano he lahui, ka ike ana aku i kekahi mau Hawaii, e oni mai ana imua, e hooikaika kino ana no lakou iho, ma na hana e kuokoa ai lakou.

            Ia kakou e liuli aku ai ihope a nana i ke kuonoono ame ka lako o na kanaka Hawaii i ke au kahiko, aole @o ia ma na ano e ae, aka ma ka hoomanawanui maoli ana no i ka oihana mahiai, i ka lawai'a, a ma ka oihana kalepa, oiai nae, he manawa emi loa ia o ke kumukuai o na mea apau ; in a paha o na kanaka o kela au. a o lakou kekahi e ola nei me kakou i keia manawa, me keia pii o ke kumukuai o na mea apau, @ oi pakela aku ana ka nui o ko lakou waiwai ame ke kuonoono.

            He hana paakiki anei na kakou ka hoohalike ana aku me kela poe kanaka Hawaii o kakou @  Ke manao nei keia pepa, he hana maalahi no ia, ke loaa ka manao hana iloko o kekahi mea, ka manao hoomanawanui, ka hoomakaulii ame ka hoopono, aia a hui pu keia mau mea ekolu, o na pohaku paep@e iho la no ia, nana e hapai aku i ke'kauka a kau i ke kulana kiekie o ka lako.

            Ma ka hoomaopopo ana nae i ka nee ana mai nei oke au o ka manawa iwaena o ke ola ana o na@ Hawaii o keia au ua kaokoa loa ae ia mai na ano ma@ o ko lkou mau kupupa ame ko lakou mau makua @ o ia hoi, aia ke kauka'i ana iloko o lakou, ma na hana maalahi, ma na hana nui o ke dala ; a o ka mea oi loa aku o ke ino, o ia no ka oi ae o ka pulamaia, o ka lealea, ka inu waiona ame ka piliwaiwai ; o keia kekahi mau hoowalewale nui, nana e kaohi nei i na Hawaii ihope me he pohaku heleuma la e hiki ole ai k@ pii ae iluna ma na anuuk@@kie @@@a noho kupono ana.

            Ua kaakaa ko kakou mau maka i ke@a manawa no ko kakou kulana pilikia ko na Hawaii, ke pii malie mai nei na lahui malihini maluna o kakou a lilo akul@ kakou i poe malihini, ma ka noho hana ana malalo o na Kepani, na Pake ame na Haole ; e mau anei keia ano o kakou, ahiki i ka pau loa ana o na manaolana no ka hiki ia kakou ke pii hou iluna?

            Ina no ka holo mai o ka ho@loli@kanawai, a ka @lele Kuhio, o ka hookomo ana aku iloko o ka aha olelo lahui no ka hoopulapula @@@ ana i keia lahui kanaka. @@eko lakou hoi aku e noho ma na aina au puni ; alaila ano ka manawa e ko@o koke i keia ma nawa ano e malama i ka oukou mau dala, e loaa nei, mai ka oukou mau hana i na aina hookuonoono, a hoohana pu aku hoi ma na alahele kupono apau, e loaa ai ka lako.

            Heaha na dala nunui a na kanaka poola e loaa nei i kela ame kei pule, ke nana ae kakou i'na hoolilo nui hewahewa o ke ola ana, ame na hoowalewale he nui, e hukiia ai ko kakou noonoo, iloko o na hana e pili mau ai ka nele ia kakou?  Ua like ia mau dala me ka ole, a ma kekahi olelo ana ae hoi, ua hooika ika wale aku no na Hawaii i ka hana, no ka hoonui ana aku i na pomaikai ame ka noho ulakolako ana o na lahui e ae no ka mea mai ia lakou mai, ka kakou mau mea apau e ai nei, na hale e moe ai, a ma ke ano nui, ko kakou mau mea no apau e pono ai.

            Aole he pololei o keia ano, ua lilo na hooikaika ana i mea makehewa, molaila e hoala mai i ka noonoo, e hoao e hooluli i ka noonoo ihope, a nana aku i na alahele i kuonoono ai na Hawaii i hala i ka po.  a e nana pu aku hoi i ke kulana o na lalhui malihini e oni mai nei i keia mau la ; e olelo maoli iho no kakou ua oi aku ka pono, o ka hoao ana e lawwlawe i kekahi mau hana ponoi, i ike maoli ia ka momaikai.

            Ua hoi aku he heluna nui o ko kakou poe kanaka Hawaii maluna o na aina hookunoono, e loaa ana ia lakou he mau kahua paa, no keia nee ana aku, ke malamaia na manao makee no ka loaa o ke kuonoono. ma ka'haawi ana i  ka noonoo, ka ikaika ame ka hoomanawanui, ma ka mahi ana i ko lakou ai ; e weheia ana ka aina hookuonoono o Wailua, Kaui, ma ka mahina ae nei o Ianuari, no oukou ia mau aina e na Hawaii ; e hookomo i na palapala noi, iina no ka loaa o ke kulana laki i kekahi poe, aole loa h@ hopohopo ana, no ka hoea mai i ka la e noho kuokoa @@@lakou ; a e ike @ho@@ no i ka like ole o ka noholooikaika ana aku malalo o ha'i, me kou hooikaika ponnoi ana nou iho.

            O na Hawaii e noho nei ma na kuaaina, i komohia aku paha ka makemake iloko o lakou e hoi mai no keia kulanakauhale, me ka manao he oi ae ka pono e loaa ia lakou maanei, mamuli o ka nunui o na ukuhana ; oke a'o a ke Kuokoa, e hoopau ia ano noonoo ; no ka mea aole he hana maalahi ka noho ana ame ke ola ana maanei ; e lilo ana na dala nunui e loaa mai ai ma ka hooikaika ana aku i ka hana i mea ole, i kau a mea o ka nui hewahewa o na hoolilo.  He hihiu no phha ia mea he dala ma na kuaaina, eia nae he nui na mea loaa wale mai me ke dala ole, ua o@ ae ia o ka noho hau ana, mamua o ke kaumaha oke poo i ka noono i ka aie, ma na wahi pipii o na meakuai, ame ka nui o na lilo o ke ola ana.

 

            Ke pii loa ae nei ke kumukuai o na mea apau i keia manawa ; e hoemi mai ke ano o ke ola ana, i lanakila ai maluna o ka pilikia, ua hala na la o ka uhauha, ame ka luwale!

 

Nuhou kuwaho

 

            PHILIDELPHIA, Oct. 12,--Mahope o ka noho ana o ka ahakukakuka no 15 la maanei mawaena o na wahaolelo ma ka aoao o na kanaka eli lanahu bitumino o ka Apana Hikina no ke koi uku hana kiekie ame na on a ua hoo pau wale ia me ka loaa ole o kekahi aelike mai na aoao elua ma ka po hala.  O ka hua e hoomaopopoia aku nei he 4000,000 mau limahana e olohani ana ma ka la l o Novemaba.

 

            BALITIMOA, Oct.  15.--) Lyman Doty Diggs he pail@ka i hoolimlima ia no ka lawe ana i ka ekeleka ma k lewa mawaena o Kaleponi, Wakine kona, ame Nu Ioka, ua make oia ma ka la i nehinei ma ka manawa i ha ule iho ai ka mokuea i ka honua.

 

WAKINEKONA, Oct. 12--Ua apo noia e ke Sena @e ame ka Hale na ho@ loli i ka bila hoomalu i aponoia ai e na komite kukakuka o na hale elua e hoo.  laula aku ana i ka hoo malu ana a i na aahu ame na  meaai iloko o na kiui, @ e hoakaka ana i na hoopai no ka hu@@ ana i, na meaai.  Ua hoounaia a'@u ka bila i ka Hale Keokeo no ke kakauinoa ana mai o ka Peresidena.  Ua noonoo hou ia e ka hale ka bila e kaupa lena ana i ka manawa o na meaa ilo ko o na hale hoahu hau i'hookahi makahiki, eia nae aole i hooholoia.

 

            PARISA, Oct.  13.---I  kulike me ka lono i hoohakalia ia ka hoea ana mai i ka ahakuka kiekie a na Aupuni Hui ma ka po i hala ua hoauheeia me ka luku nui ia na pualikoa Sebiana e na pualikoa Montengrins i ku-e mau mai i ka rula ana a  na Sebiana aneane elua mahina i hala.

            Ua lilo kela hoouka kaua hou ana mai a na Montenegrins maluna o na Sebiana i kumu hoouluku loa i na kanaka maloko o Parisa.  Ma ka hoa kaka a ke Kuhina Montenegrin o ko na aina e noho nei maanei ma ka po i hala u@ noi hou mai knoa aupuni i na aupuni huiia e kauoha aku i na Sebiana e hoo@aawale ia lakou mailoko aku o Montenegro.

 

            PARISA, Oct. 14.--He kanakolu poe i pepehiia a make a he lehulohu i hoehaia iloko o ka manawa o ka hakaka ana mawaena o @a makaainana i lako me na mea kaua ame na koa Italia maloko o ka Mokupuni o Silile.  Ua hoikeia mai keia ianeima'ka lono kelekalapa a na nupepa@@i nehinei.  Ke pii mahuahua mau 'ma@@la ka inai@@ iloko o na Makaainana @@@@iana a helehulehu wale o na makaaina@@ Siciliana i lako i na mea kaua e auwana hele mai la ma o a maauei ma na apana kuaaina no ka manao e pepehi i na kkoa Italia, wahi a ka lono kelekalapa.

 

HOLOPONO KA HOIKEIKE FEA MA MAUI.

 

            No na la ekolu, o ka malamaa ana o ka hoikeike fea ma Maui, o ka manao o ka poe apau i ike i na mea i hanaia, he hookai wale no a lakou mea i ka mailo ae ai, o ia no ka holomua o na mea apau i hoolalaia.

            Ma ka hookuku ana i na hana hoikeike i malamaia ma ka pule aku la i hala, me na hoikeike fea, o na manawa e ae i malamaia ma Maui, o keia ka oi aku o ka nui, ka maikai ame ka nani pu, a ua hoohalaia na la ekolu e na haneri o na kanaka o Maui, iloko o kahauoli.

            Ua hele maoli a piha na hokele o Maui, me ka hiki ole no ke hookipa aku i na malihini, a ma na home o na makamaka kekahi poe i noho ai, me ka hoolimalima okoa ia ana o na lanai o kekahi mau home, i wahi e hiamoe ai, na kanaka liana ame ka poe apau he mau hana hoikeike ka lakou.

            O ka mea ano nui ma kela hoikeikefea, o ia no ka loaa ana o kekahi kahua hoikeike maikai loa, me ke kukulluia ana in a hale paamau, e luhi houole au ai i ke kukulu i mau hale hou, a e hoolilo aku ai paha i kekahi huina dala mahuahua.

            He heluna nui o ko Honolulu nei poe i hoea aku no kela hoikeike fea, pela no  hoi ko Kauai, i  hoouna aku ai i kekahi poe, ko Hawaii mai no  hoi, aka no Maui ponoi iho no ka nui on a kanaka, me ka phiha mau o na la edolu i ka poe makaikai.

 

 

O KA WAHINE I EHA AI MA KA ULIA KAA OTO UA MAKE.

 

 

            Maloko o ka haukipila ma ka Papu o Kahauiki i lele loa ae ai ke aho o Mrs. Georgia Webb, ka wahine kanemake a ke Kakiana REx Webb o ka Puali 12, C. A. C., ma ka Poalua nei mamuli o ka haki ana o kona iwikuamoo.  Ua loaa iaia keia eha he mau mahina lehulehu i hala aku nei ma kekahi ulia kaa otomobile i make ai kana kane.  Ma ka po kela ulia o ka loaa ana ma kahi kokoke i Niu, o kekhi poe e ae e kau pu ana maluna o ke kaa oto ua pakele maunehune lakou.  O Nu Olina, Amerika, ke one hanau ka o Mrs.  Webb, he kanakolu on a mau makahiki a he eha wale no mahina kona hanu ana i na ea oluolu o Hawaii mei a make aku la.  Waiho na iwi o kamahele i ka aina malihini.

 

 

 

Nuhou Kuloko

 

            Make Kilauea o key awake e hole ak uai kekahi heluna nui o ko Honolulu nei poe no ka makaikai ana i ka pele ma Kona.

 

            Maloko o ka aha h ka Lunakanawai De Bolt, ma ka Poalua nei, i aeia mai ai ka hoopii oki mare a kekahi mau paamare he eiwa ka nui.

 

            Ma ka Mauna Kea o ka Poalua nei i huli hoi mai ai o Mrs. McCarthy mai Hawaii mai, mahope iho o ka makaikai ana i ka pele o ke kahe ana ma Kona.

 

            Ua hoole ae ke eeena o ka loio ka lana i ke kuleana e haawiia aku ka uku o elua pule i na limahana apau o ke kalana i pau ko lakou noho hana ana.

 

            E malama ae ana ke Kalapu Makaainana o na Hawaii i ka lakou paina awake ma ka hora umi kumamalua o keia la, maloko o ka hale o ke Kalapu PanPacific.

 

            E alawa ae i na hoolaha kuai ame hoolimalima o kekahi mau apana aina aupuni e puka aku nei ma keia helu o ke Kuokoa ; ma Kapalama, Alewa, Aiea ame Waimea, Kauai.

 

            Ua makaukau o Kiaaina-McCarthy e hookohu aku ia S. S. Paxson, ka peresidena mua o ka papa ola, i hoa no ka papa, ma kona manawa e huli hoi hou mmai ai no Honolulu nei.

 

            Ma ka auwina la o ka Poalua aku la i hala i hoea mai ai ka mokuahi Nippon Maru mai Iapana mai me na wahine Kepani he kanaha-kumamalima, no ka mare ana i ka lakou mau kane maanei.

 

 

            He elima mau Pake piliwaiwai i paa ae i ka hopuia e na makaikiu ma ka po o ka Poakolu nei, eia nae, mamuli o ko lakou bela ana he umi-kumamalima dala @akahi, ua hookuu hou ia lakou ahiki i ka wa e kaheaia ai ko lakou hihia.

 

            He noi ka i waihoia ae imua o ka papa o na lunakiai e ke komisina kivila, e haawiia aku i kanalima dala hou no na hoolilo o  kela dom@@@na, a ua waihoia aku kela noi iloko o ka lima o ke komite waiwai.

 

            No ka hoohala ana i kona mau pule hoomaha ma Hawaii Komohana, e haalele iho ana o Mr. ! K. Ka@@@ @@@@@@ kulanakauhale maluna o k@ Kilauea ma ke awake@ o keia la@ e hala ai he eha pule iaia ma Hawaii.

 

            Ua waihoia ae kekahi manao iloko o ke keena oka lo@@ kalana m@ kela mau la aku nei i hala no ke alahele maalahi e kipaku ai i kekahi poe kanaka Hawaii e noho nei ma na kapa kahakai mawaho ae nei o Daimana Hila.

 

            Ma ka noho ana o ka halawai a ka papa lunakiai ma ka po o ka Poalua nei i aeia ai, e hoolako aku i ka puuku kalana me ke kaa otomobile, kela kaa no ana e holoholo ana mamua, no ka lawelawe ana i kana mau hana.

 

 

            Ua loaa mai  nei ke kauoha i ka Luna Kukeawa Malcolm Franklin mai Wakinekona mai, aole e aeia na ukana e hookau maluna o na moku o na aina e, @ haalele iho ana i keia awa, koe wale no na halakahiki ame ka maia.

 

            O kela wahine a kekahi haole koa i halawai ai me ka poino ma ka ulia kaa otomobile, mawaho ae nei o ke alanui o Waialae, ma kekahi manawa aku nei i hala, ua make oia ma ka hora eiwa o ka po o ka Poalua nei, maloko o ka halema'i o na koa.

 

            Mahope iho o ke komo ana aku iloko o ke kaua, ma ka aoao o na pullikoa Pelekane, i huli hoi mai ai ia keiki Hawaii o William Kamaalea ka inoa, he pule ae nei i hala, ua noi ae oia i ke kiaaina e hooloiia kona inoa o William Kamaalea Hussey.

 

            Ma keia keena mai ka Lunakiai J. N. Uahinui o Kaunakakai, Molokai, ma ka Poakahi iho nei, a huli hoi hou aku la no i na "La'i Elua a ka Manu" ma ka Mikahala o ke ahiahi Poalua nei.  He o ia mau no ke kulana uluma@iehie o ua kauwa nei a ka lehulehu.

 

            Ma ka po o ka Poakahi aku la i hala i aihueia aku ai he ehiku haneri dala ma ke gula a ma na dala pepa, e ke kahi mea i maopopo ole mailoko aku o ka hale noho o ke Kula Kiekie Hongwanji, e ku nei ma ke alanui Papu, e kokoke la i ke alanui Kuakini.

 

            Ma ka hapalua o ka hora ehiku o ke ahiahi o keia Poakahi ae e malama ae ai na Mamaka Kaua i ka lakou halawai ma ko lakou wahi halawai mau, ma k home o ke  Kamaliiwahine Kawananakoa, ma ke alanui Pensacola, a ua makemake  nui ia na lala o kela ahahui e hoea ae ma ia halawai.

 

            Ma ka noho ana o ka halawai a ka papa o na lunakiai ma ka po o ka Poalua aku nei i hala, i waiho ae ai o Mr. C. H. Thurston, ke poo nui o ka oihana kinai hi, e hoomahuahuaia ae kona ukuhana i ekolu haneri me kanalima dala o ka mahina, a kona kokua hoi, i elua @@@ne@@ me kanahiku dala o ka mahina. 

 

 

NA HAUNAELE MAMULI O NA OLOHANI KOI UKU HANA KIEKIE MA AMERIKA.

 

Hookahi Ili Keokeo i Meke a Elima i Hoehaia

 

CHESTER, Pa., Oct. 12--Hookahi kanaka i pepehiia a make a he elima poe hou iho i hoe haia iloko o ka manawa i hakaka ai mawaena o na ili keokeo ame na pacle maanei ma ka po nei, mahope o ke ala ana ae o kekahi haunaele mawaena o na paele ame na ili keokeo.  O ke kanaka i make ame ka poe i hoehaia he mau ili keokeo wale no.  Ua kahea ia ae e ka meia ka makai nui no ke kokua ana ae no ke kinai ana i ka haunaele.

 

Hoole na Limahana Olohani i ka Hu'e ame ka Hooiha Ana i na Moku

 

NEW YORK, Oct. 12.--Mahope iho o ka hoole i ke kauoha i kekahi manao hope loa i hoopukaia mai e ke keena kaua ma ka mea e pili ana i ka hu'e ana i na ukana a na moku lawe ukana eha ame na mokuahi lawe ohua eono i nei manawa e  holo aku ana no Nu Ioka, ua hoolahaia ae o na koa federala ka poe e hoohanaia aku ana no ka hu'e a hoopiha ana i a na moku a ka oihana kkoa maloko o Nu Ioka.

            O ka olohani i hoomakaia ai mai ka la l mai o Okatoba, ka manawa a 5000 mau limahana uniona i haalele aku ai i ka hana no ke ku-e i ke ano o ka uku i haawiia ia lakou i nei manawa, aole ia i lilo i  kumu e hookunana holookoaia ai, aka nae, ua lilo ia i kumu e honlol@hiia ai ka hoouna ana aku i na moku.

 

Me  na Pahi Umiumi na Limahana i Hookaawaleia Aku Ai

 

            SAN FRANCISCO, Oct. 12.--Oiai kekahi hoolaha e hoakaka ana ua pau ka olohani ma Okalana a ma na wahi e ae o ke kaikuono oiai e hoaoia ana e hooponopono ma ke a no uwao i hoopauia ae ai ka olohani ana, ua ala hou ae la he olohani na na limahana ma na uwapo.

            Eono mau kanaka i hoehaia, hookahi me he mea la e make aku ana, a he eiwa poe i hopuia ma ke ahiahi loa ana iho o ka la i nehinei mahope o ke ala ana ae o kekahi haunaele, ma ka manawa i okioki aku ai na paele me na pahi umiumi, he poe paele l@mahana i ohiia no ka hoopiha ana mai ma kahi o na limahana ili keokeo olohani, i na limahana ili keokeo olohani.

            Me na pahi kahi umiumi na paele i okioki aku ai i na ili keokeo apu na ili keokeo i ka mokumoku.  Mamuli o kekahi mau olelo honaukiuki a na ili keokeo olohanui o ka hoopuka ana mai i na naele i ala ae ai keia hauna@le.

            He mau haneri lehulehu o na kanaka ka i laweia mai ianei ekolu pule aku nei i hala e ka ahahui a na limahana o na uwapo, e hoohanaia nei maanei.  Aole mau haunaele ano nui i ikeia mai ka manawa mai o na limahana ma na uwa poi hoole ni i ka ae ana aku i ka hooponoponoia ma ke ano uwao ahiki i ka hoololiia ana o ka hoohui ana i ka poe luina me ka uniona a na limahana ma na @wap@.  Ua hookunanaia ka hu'e ame ka hoopiha ana i n@ moku.  Hoomka hou na Hale Hana Hao e Hana.

 

            YOUNGSTON, O., Oct.  12.--O na hale hana hao mua loa i hoomaka hou ka hana ma ka la i nehinei mai ka manawa mai o ka olohani ana i kela mahina aku nei oia na hale hana hao ma ke awawa Mhoning, ua hoomaka hou ka niniu ana o na huila mahope o ka hoi hou ana ae o na kanaka e hana.

            Mai ka manawa mai i lilo ai ke kauoha olohani i mea mana, ole i hoaoia @ hoohana hou aku i na halehana hao Carnegie.  No ka hapanui o ka manawa ua maluhia na hale hana ma Youngstown, a he liilii loa no hoi na haunaele a na makai e hoomalu ai.  Ua hoolahaia ne i kinohi aole e hoaoia ana na hale hana hao e hoohanaia, aka nae ma kekahi hapa o na limahana he makemake no lakou e hoi hou e e hana maloko o na hale hana, a ua oleloia o ke kumu ia i hoololi ai kekahi poe na lakou e hooholo i na mikini i ka olelo hooholo.  Pepehiia ka Poe Olohani e na Makai

 

PITTSBURGH, Oct.  12--Ma na oleloike e pili ana i ka hoopii e hooiaio ana no ke ano holoholona o ka hana a na makai o ka mokuaina o Penikelevania ame na kiai e ae, ame na hoao ana e hoopokole mai i ke kuleana e haiolelo ai, he ahakanaka nui i akoakoa ae ka i hooloheia ma ka la i nehinei e ke komike kuikawa a ke senate iaia ka hana o ka ninaninau a noii pono ana i ke kumu o ka olohani i ala mai ai.

            O ke komite i hoopauia ai no ka manawa kana hoolohe ana ma Wakinekona no ka launa kino ana ae me na kanaka i mea e loaa ai iaia kekahi ike ka mea nan i ninaninau a i hoolohe i na oleloike ma ka la aku la i nehinei. Ua hoa hewa ka hapanui o ia poe i ke ano o ka lawelawe ana a na makai i ka poe olohani ame ka hoopau ana i na halawai a ka poe olohani.

            O ka hakaka no ka pono o ka haiolelo ana me ke keakea ole ia ame ka akoakoa ana a na kanaka ma McKeysport, he hale hana hao kikowaena, kahi o na haunaele ame kekahi poe i eha ai ua hoohuaia mai ia mamuli o ka hoao ana o ka poe olohani e malama i mau halawai, ame ka hooikaika ana a na luna aupuni e akeakea i ka malama ana a na kanaka ia mau halawai.

 

 

 

            PARISA, Oct.  15.--He iwakalua kumamahiku mau mokukaua, komo pu me ekolu mau manuwa papa ekahi ka huina o na mokukaua a Palani i piholo i ka moana iloko o ke kaua nui o ke ao ua hoikeia ae ia ma ka la aku la i nehinei e ke kuhina kaua moana.

 

OLELO HOOLAHA

 

                        Ke hoikeia aku nei ka lohe i ka noe @@au he mau kuleana ko lakou i ka Pailina o Maemai, a i ole ia, he mau iwi naha ka lakou e waiho nei malaila. e hiki kino ae ma ka halawai a ke Komite o ka Papa Kahuwaiwai o ka Ekalesia o Kaumakapili, e malamaia ana ma ka auwina la Sabati, Oct.  19, 1919, hora 3, maloko o ka hale halawai o Maemae, no ka hoomaopopo ana i ko oukou mau kuleana iloko o ka Pailina i oleloia.  Ke hiki kino ole mai oukou mamuli o keia leo poloai e manaoia ua haalele loa ia na kuleana ame na iwi e waiho nei maloko o ka Pailina i oleloia.

 

JOSEPH K. KANEPUU,

Lunahoomalu o ke Komite.

6369--Oct.  10, 17.

 

E KAA ANA MALALO O KA MALU O KE KALANA.

 

            I kulike ai mu @a hoakaka a ka nupepa Hilo Post Herald e kaa aku @@a ka malama ana i ka puuhonoua, ma Honaunau, Kono, Hawaii, malalo o ke Kalana o Hawaii, e lilo ai kela wahi i mea makaikai nui ia e na kamaaina ame na malihini pu.

            Ma na mea i hoikeia ae ua waiho aku nei na kahuwaiwai o ka Hale Hoikeike o na Mea Kahiko, i kekahi manao imua o na lunakiai o Hawaii no ka malama ana aku i kela puuhonua, a e hoolilo aku i wahi makaikai nui ia e kalehulehu, me ka lilo o kela manao i meamaikai i na luuakiai, me ke apono ana oka papa i na mea apau i makemakeia aku ai no kela puuhonua.

O ka aina o Honauuau, kahi i ku ai o ka puuhonua, no ka Waiwai ia o @@hopa, a ua kaa aku malalo o ka hoolimalima i na kahuwaiwai o ka hale hoikeike o no meakahiko, no ka manawa o kanalima makahiki.

            No ka hoolilo ana nae i kela puuhonua i wahi hele nui ia e ka poe makaikai, na manao o Mr. Holmes, kekahi @ na loio o ka Waiwai o Bihopa, a he kahuwaiwai no hoi no ka hale hoikeike o na meakahiko, e hoolilo aku i keala hoolimalima i ke Kalana o Hawaii, a ma kana mau mea i hoomaopopo, ua ma kaukau loa na kanaka e noho ana ma Honaunau, e hoala ae i kekahi ahahui no ka malama ana aku i kela puuhonua, ma ke ano e lilo ai i wahi makahehi mui ia e ka poe makaikai.

 

 

T.O. Murata Furniture Store

(Na noho hoolimalima me lako pa maanei.)

Na Lako Hale Hou me Kahiko.

Hoolimalima me Kuai Hoolilo.

715 Alanui Hema, Honolulu, T.H., Kelepona 1695.

 

ME KEIA MEAPAAHANA UA HIKI IA MAKOU KE HELU HELU I KOU MAU MAKA ME HE BUKE LA.

 

            O ka nana ana i ka maka ma ke ano akeakamai ame ka hoola ko ana aku i na makaaniani, o ka makou hana laeula loa ia.

 

Brown. Thompson Optical Co.

 

A.L. Brown - R. A. Thompson

1116 Alanui Papu, Kuea Pantheon

 

            Eia o Kauka Thompson ma kahi i hoikeia ae nei maluuna, aole on a pili me kekahi hale nana maka okoa aku maloko mei o Honolulu.

 

Hoomanao i Kahi

156-158 Alanui Hotele

 

Mauka o ka Hokele Young.

 

            Ua hoao kekahi poe e, hana i wahi no oukou e noonoo iho ai, ua nee makou mai ko makou wahi kahiko mai, o ka mea oiaio aole makou i nee.

            O Kauka Capps ua karnaaina oukou, Mrs. Correa, Kauka Rushforth ame ka poe e ae, he o ia mau no lakou.  Aole he kuleana o kekahi kanaka okoa aku o Thompson me ko makou wahi.  Hiki ia makou ke olelo Hawaii.

 

Dr. Lews Edwin Capps

KAUKA RUSHFORTH, Kokua.

 

Thompson Optical Institute Co.

 

156-158 Alanui, Hokele.

Mauka o ka Hokele Young.