Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 42, 17 October 1919 — Page 8

Page PDF (1.61 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KA HALEKUAI LOLO

THE MODEL

___________

Alanui Papu ma Waikiki o Pauahi.

"Hiki ke Laweia na Bona A@e Maanei."

______________________________

HE MEA KOKUA.

@. GOODMAN-- He mea kokua i ka poe ilikia i ka ma'i rumatika, ka maui o na @s@a ame ka hana a!@a e pau ae ai ke koko ipo iloko o ke kino. E loaa no ma ka pa@@bele olua o ka hale ma ke kihi o na alanui nuuanu ame Kalepa. Na hora hana: Mai ka hora 9 a. M. a @ p. m. a mai ka @ora 6 a e. k@ ahiahi. Kelepona 1135-Hoolaha. @@@ @@ a. 10. 17. 24. 34.

______________________________

J. BROWN, JR.

LOIO.

He keiki hawiai i  @nakaukau ma kana mau oihana a he oluolu na kuka ana.

Na hana Palapala. Huli ana i na Aina Pohihihi. Ak@na Kuai Aina, na koi aie ame H@@ie @ala.

Keena Hana: Kumi S. Waity Bldg. @ona,

Alanui Moi, mauka o Wall Ni@holu.

Kelepona helu 5935.

______________________________

KEKUEWA BROS.

HE ANAAINA NO KA LEHULEHU

He mau Keiki Hawaii i makaukau ma ke Analua ame ka Imi ana i na Aina i Pohihihi.

Keena Hnaa: Papahele 2. Rumi 7. Men@onea Bldg. Kihi o Alanui Moi a me Kamika. Honolulu. T. H.

______________________________

HOOLAHA KUAI O KA HOOLIALIMA AUPUNI

______

            Ma ka hora 10 a.m. o ka Poakolu, Novemaba 12, 1919, ma ka puka komo mamua o ka Hale Kapitala, Honolulu, T.H. malaila e kuaiia aku ai ma ke ku@aia akea, i ka mea koho kiekie loa, malalo o ka Pauku 380 o na Kanawai Hooponopono Hou ia o Hawaii, o ka 1915, ka hoolimalima laula i ka wai wai aupuni i hoakakaia malalo iho nei penei:

            Koena o ka aina aupuni, e waiho la ma Aiea, Ewa, Oahu, malalo koke aku o ka Ululaau i Hookoeia, e apoia ana ma kekahi aoao e na Apana 2, 4 ame kekahi mahele o ka Apana 5, o ka Aina Hookuonoono o Aiea, ma kekahi aoao e ka palena o Halawa, a ma ka aoao makai, o ka aoao muka ia o ka Apana 30 i ho@loihiia, nona ka iliaina ma kahi kokoke loa i ka 26.5 eka.

            Manawa o ka hoolimalima, 15 makahiki mai Novemaba 10, 1919 aku.

            Uku hoolimalima haahaa, $15 o ka makahiki, e uku hana makahiki mua ia.

            Ke hookoe nei ke aupuni ke kahawai a me na pono pili kahawai apau maloko, a i ole ia, i ke kahawai ame na wai malaila pe'a pu me na pono alanui kupono e moe ana ilaila.

            Na ka mea kuai mai e uku i na hoolilo @ ka hoolaha ana.

            No na kii palapala aina ame na hoakaka aku i koe, e noi ae ma ke keena o ke Komisina o na Aina Aupuni, Hale Kapitala, Honolulu, T. H.

            C.T. BAILEY,

            Komisina o na Aina Aupuni

637@--Oct. 17, 31.

________________________________

HOOLAHA KUAI O NA APANA AINA AUPUNI

______

            Ma ka hora 10 a.m. o ka Poakahi Novemaba 10, 1919, ma ka puka komo ma@@a o ka Hale Kapitala, Honolulu, T.H. malaila e kuaiia aku ai ma ke kudala akea i ka mea koho kiekie loa na apana aina i hoakakaia malalo iho nei e waiho ana maloko o Honolulu.

NA APANA AINA AUPUNI O KU WILI, KAPALAMA.

Apana Helu     Iliaina. Kumukuai

Oi aku a emi mai. Haahaa.

Kapuai Kuea.

(1) 6     5203    $3,121.80

(2) 7     5516    3,309.60

(3) 8     5392    3,235.20

(4) 9     5846    3,507.60

(5) 10   5693    3,415.80

(6) 11   5540    3,324.00

(7) 12   5387    3,232.20

(8) 13   5234    3,140.40

(9) 14   5386    3,231.60

NA APANA AINA MA KE KIEKIE NA O ALEWA.

Apana Helu     Iliaina. Kumukuai

Eka      Haahaa.

Oi aku a emi mai.

(10) 1   3.0       $300.00

(11) 2   2.97     200.00

Ma ke kuike.

No na kii palapala aina ame na hoakaka aku i koe e noi ae ma ke keena o ke Komisina o na Aina Aupuni, Hale Kapitala, Honolulu, T. H.

C.T. BAILEY,

            Komisina o na Aina Aupuni.

Hanaia ma Honolulu, T.H., Okatoba

S. 1919

6370--Oct.17. 31

______

            HOOLAHA KUAI O NA HOOLIMALIMA AUPUNI

Ma ka hora 12 awakea, Poaono, Novemaba 15, 1919, ma ka Hale Hookolokolo, Waimea, Kauai, malaila e kuaiia aku ai ma ke kudala akea, malalo o ka Pa@ka 380 o na Kanawai Hooponopono Hou ia o 1915, na hoolimalima laula i na aina aupuni i hoakakaia malalo iho nei, e waiho la ma ke Awawa o Waimea, Waimea, Kauai.

Apana Helu     Iliaina. Kumukuai

Eka.     Haahaa.

O ka eka o ka makahiki

(1) 67   19.10   $25.00

(2) 68   11.20   25.00

(3) 69   7.90     25.00

(4) 70   4.60     25.00

(5) 71   5.90     25.00

            Manawa o na hoolimlima, 10 makahiki mai Novemaba 15, 1919 aku.

            E uku ia na uku hoolimlim ma ka ha@a makahiki.

            Na ka poe kuai mai e uku i na lilo o ka hoolaha ana.

            No ke ano o ka hoolimalima na kii ame na hoakaka aku i koe, e noi ae ma ke keena o ka Hope Akena Mr. G. W. Sahn, Lihue, Kauai, a i ole, ma ke keena o ke Komisina o na Aina Aupuni, Hale Kapitala, Honolulu. T.H.

C.T. BAILEY

            Komisina o na Aina Aupuni.

Hanaia ma Honolulu, T.H., Okatoba

8, 1919.

6370--Oct. 17,31

 

KUU MAMA ALOHA ROSE KAMAKA KAPUAHELANI UA HALA

______

            E kuu Kuokoa, ke Kilohana Pookela o ka Moana Pakipika, ka uwila auapu malamalama o ke ao holookoa: E ae mai i wahi kaawale o kou mau koamu a o kou mau papalina nohea, no ka'u wahi puolo, he wai@aka, he ukana luuluu hoi, nana hoi ia e lawe aku a loaa a lohe hoi na kini lehulehu o kuu mama i aloha nui ia, e noho ana mai ka hikina a ka la a ka napoo ana a ka la i ke komohaua; anoai wale!

            Ua haalele mai kuu mama a'u i aloha nui ai me kuu puuwai i hoehaehaia ma ka la 23 o Sepatemaba, 1919, ma Waiakea Homestead, Hilo, Hawaii, a haalele iho la ia maua kana mau leialoha haule ole iaia, na moopuna lehulehu, na kaikunane aloha, na ohana he makena; auwe, luuluu wale!

            Ua hanauia kuu @ama aloha ma Kalahiki, Kona Hema, Hawaii, a ua piha iaia na makahiki he kanaono kumamakolu me na la keu o kona hanu ana i na ea hu'ihu'i o keia ola honua ana.

            E Kona e, e Kona kai opua i ka la'i, e Kona kai maokioki, e Kona kai maino a ehu, e Kona i ke kai popolohua a Kane, o ko hiapo au i haakohi mai ai, ua hala, ua nalo, ua hele aku la i ke ala hoi hou ole mai: aole loa oe e lohe hou ana i kona kileo kani, a aole loa hoi e hehi hou i kou mau kapakai aloha ame kou makalae; aloha wale!

            E o'u mau haku kaikunane Kaohi kukuna la o ke one o Kaiakeakua e, a o Kailua hoi e, i ka nani o Hulihee, kahi a'u ame kuu mama aloha e walea ai i ka pa aheahe mai a ka makani aloha o kuu aina he eka; auwe, aloha ino; o kou mau alanui nani kahi a'u me kuu mama aloha e holoholo ai, me a'u mau lei aloha, ua pau kona maalo heu ana no ka wa mau loa.

            E Holualoa i ke ani peahi a ka lau o ka niu, e Kahaluu i ka wai pukaiki o Helani, kahi a'u ame kuu mma e hele ai e hoolana ma'i me a'u mau lei aloha; auwe, ehaeha wale ae ke hoomanao ae!

            No'u ka ma'i no kana lei aloha, e imi ana kuu mama i kahi e loaa ai ka oluolu ia'u; awe, kupouli ke aloha o ka makua ke hiki mai.

            E Keauhou i ka ili@linehe i ka pu'e one, ua nalo aku la no ka wa mau loa, ka hanai, ka milimili a oukou, aole oukou e lohe hou ana i ko@a leo, oki loa aku hoi kona himeni ana mai.

            E ka uka o Alanapo e, i kahikoia e na hau o Maihi, e Kainaliu i ka uhi mai a ka noe; e Kaawaloa i ka pali kapu o Keoua ame ka wai o Haliilua; e Napoopoo i ka papa konane o Ilikiau, ua pau ka hoopulu hou ana a ko oukou mau kehau hu'ihu'i ma kona mau papalina nohea, a no ka mea ua imi aku la i ke aia o na mea apau; luuluu wale!

            E Honaunau i ka hale o Keawe, ka puu hoomaha o kuu mama aloha; e Kiilae i ka wai hu'i o Kekela, aole kona mau lehelehe e hoopa hou ana i kou mau waipuna hu'ihu'i, oki loa aku hoi @ moni mai, a  no ka mea ua pio ke kukui, ua naha ke kino,ka hale, kahi a kou mau waimapuna e hoopulu iho ai; minamina wale!

            E Kealia e, kahi a na kupuna ame na makua aloha o kuu mama, o Kekamauliolono, he lono kaumaha kau i lohe aku; na makua ame na kaikunane o kuu mama aloha, o ka wai o Paahuula ame ke one o Naue; ke ike ae la paha oukou ia Rose Kamaka Kapuahelani, kuu mama a'u i aloha nui ai, i maalo ae la a nalo aku la; auwe kuu minamina ame kuu luuluu e!

            E Hookena i ka wai hu'i o Puhau ua in a a kena, kuu mama aloha i kou waiono, aole nae oia e inu hou ana, no ka mea ua hala aku la oia i ka opu ana ole o ka honua; luuluu wale! E ka lae o Alaihi e, ame ka lae o Limuykoko e au ae la i ke kai, kou mau kole makaonaona, aole kuu mama e kii hou aku ana, a no ka mea, ua hala oia, aka o kona leo hanehane oia ka olua e lohe mailoko mai o na nalu e po'i ana ma kumupali.

            E Kalahiki e, i ke one o Ohiki, ame ke kai leo nui o Puukea, a e na uluniu hoi o Poaki e, ua pau kona holoholo ana ma kou mau aeone aloha, a pau pu hoi kona inu ana i ka wai hu'ihu'i o ka niu, ua hala aku la a ua nalo aku la; aloha!

            E Waiea i ka pali kahea kanaka o Pokaa, ame na lehua o Pinaonao e au ae la i ke kai, e ka lae kaulana o Puohulehule, ua pau kona hehi ana i kou mau aa ooi ame kou mau pahoehoe uliuli; aole oia e ai hou ana i kou mau opihi ono, ua haalele mai oia non ka wa mau loa.

            E Pahoehoe e i ka poli o Kaholo ame na hala hoonaona ihu o Haimoe ipo, o ka ipo a olua kuu mama aloha, aole oia e honi hou ana i ke ala o ke onaona o ka hala, oki loa aku hoi e lala@ aku a lei mai. a no ka mea, ua moku ae la ke kaula o ka lei, ua mae iho la ka pua no ka wa mau loa.

            E ka nalu o Wahaiuo e, aole oia e hee hou i kou mau nali; e ke kawa lele o Lanai, aole oia e auau hou,  aole hoi e luu hou i na wana momona o ia wahi; ua pau kona hehi hou ana i kou mau pahoehoe, ua lele aku la oia i ke kawa puanuanu; aloha wale!

            E ka awai o Pukaana, kou mau paia aloha, aole e lohe hou ana i kona leo, kou mau papahele mania, ua pau kona hehi hou ana, e na haumana Kula Sabati o Pukaana, na hooikaika Kristiano, C. E., na hoahanau, na makua, na kupuna, ka ohana i loko o ka hana a ke Akua, ua pau ko oukou lohe ana i kona himeni ana aku i na himeni Kula Sabati, a no ka mea ua hona ka pikawai, ua hanini aku la ka wai, aole e loaa hou, me he pua la i mohala ae i ke kakahiaka, pa iho la @ kukuna o ka la maluna on a, a moe iho la, pela no oia i palanehe aku la i ke ala hoi hou ole mai; luuluu wale!

            Ke ano o kuu mama aloha, he makuahine aloha keiki oiaio, aloha moopuna, aloha kaikunane, aloha ohana, he oluolu, he waipahe, he hookipa i na mea apua e kipa mai ana i ka home. He luaole oia iwaena o kona ohana, he maiau, ike hanalim o na ano like ole o ka noho home ana, heaha ia mea he moena i kuu mama; auwe, hoaa au i kuu mama aloha, ke hoomanao ae au nona, kupouli ke aloha ke hiki mai.

            Ua hoohala oia i ka hapanui o kona ola ana me kuu kaikunane aloha Hugo Kanae Kapuahelani ma Honolulu, oiai ua hala mua ko maua papa aloha ma kela ao, a koe ka mama aloha o maua e aumeume ai maua iaia, me kuu kaikunane i kekahi wa, me a'u i kekahi manawa, a i ka makahiki 1918, o kela makahiki aku nei i hala i kii mai ai o kunane i ka mama aloha o maua a hoi me ia i Honolulu, mai ia manawa mai ko maua kaawale ana ahiki iho la i keia makahiki 1919 i ka la 27 o Iune hoi mai la au a noho i Waiakea Homestead, Hilo, a kauoha aku la au i kuu mama aloha, e holo mai e makaikai i keia aina, a no ka noho pu ana no hoi me a'u i keia aina malihini, oiai no hoi ka'u aliikane e noho ana i Kailua, N. Kona, e imi ana i pono no keia ola honua ana, a owau wale no ko keia aina malihini me na lei a maua, e hoomanawanui ana i na inea he nui o keia ola honua ana.

            I ka mahina o Augate, pule mua, i holo mai ai kuu mama aloha me kuu kaikuaana, wahine a kuu kaikunane, he moku Poaha ia, i ke alanui au kahi i kali ai ia laua a hoea mai, auwe kuu hauoli ma kahi hapa, he kaumaha ma kahi hapa, i kuu ike ana aku i kuu mama aloha ua hele a koe ka iwi, kani mai la no ke o a kuu mama ia'u, pela aku nei no hoi au iaia, a ku ke kaa, lele koke aku nei au puliki a houi i kuu mama aloha, me kuu kino ua hele a haalulu i ke aloha makua, lalau aku nei i na lima a hapai mai la ilalo me ka pau o ke aho o kuu mama a'u e nana aku nei; hoi mai la maua, hoi o ka hoomaha, eha hoomaha aoa hiki i kauhale, ua hele a pau ino loa ke aho, kii i pakekewai hoauau i kuu mama apau a olelo mai la ia'u po@a@a ae la, auwe no hoi ke ano o keia @a @!

            Hoomaka aku nei au e uwe i kuu mama, aloha, olelo aku nei, pehea la oe e mama i huna ai ia'u aole ou ha'i mai ia'u he ma'i pilikia loa kou, in a owau ke holo aku; ahonui maoli oe i au mai nei i keia moana me keia pilikia. Pane mai no kuu mama na ke kauka keia olelo ia'u e hele i Hilo nei, kahi o ka ea hu'ihu'i, pela o kunane i hookuu mai nei me ke kahalua no i ae mai nei ia'u e holo, no kuu aloha no hoi ia oe me na moopuna, pela no au i holo mai nei.

            Hoomaha liilii a makaukau na meaai, ai makou me ka maikai ia la a po, a ao ae a po, me ia maikai, a hauoli ae la ko'u noonoo, ia po hoomaka ke ano e hou, o ia hoi pii mai ka paupauaho, aole hiki ke moe ilalo, e okuu ia ana a ao ka po, pela a po ka la, aole hiki ke komo ka ai. Hoonoha aku la ia mama, a nui no ka loaa, akakuu mai la ka pau o ke aho, kohu ano nae, a hauoli hou ae la, he elua no la e maikai ai, hoomaka hou no ke ano e, pau ino mai la ke aho, e uweia ana a ao ka po, aole hiki ke moe, olelo aku la i kuu mama aloha e hele au e huli i ola nou; huli, imi a loaa mai ana ka maha, maikai loa a holoholo mawaho o ka lanai a moe maikai ka po a hoea mai ka'u aliikane ia ahiahi mai Kailua mai, hui iho la me ka hauoli me ia maikai wale no.

            He eha paha la mahope iho, ano e hou mai ana, noke aku na laau Hawaii, hamo na laau haole, oi loa mai la ke ano e, pau loa mai la ke aho, olelo aku la au i ka'u aliikane in a peneia nei o mama, auwe e kaumaha ana kaua; olelo mai la kela ia'u e hoihoi au ia mama i Hookena, hoole aku la au, aole e hiki ua palupalu, hoole pu mai la no me kuu mama, i kekahi la ae, iho ka'u aliikane i kai o Hilo, loaa mai la ka lono kaumaha mai Kona mai, ua make kona mama aloha, auwe no hoi e, hoi mai la kela a haha'i mai la, uwe like ae nei makou no keia mama aloha, auwe, hiki ole ke noonoo ae, a kahi la ae Lapule ia, hoi ana ka'u aliikane i kela pilikia, koe iho la au me kuu mama aloha, na moopuna me ia aunty o'u o Makue Akiona, ao ae Poakahi hoonaha hou i kuu mama, nui no ka nahe me ka maikai.

            Kakahiaka Poalua hele aku nei au ma kona moe a lele aku nei au e muki i kuu mama aloha, nana akua la, mohala na wahi maka me ka helehelena, hauoli ae la no hoi, ai no a maoua, mai kuu waha aku kana ai e ai ai, e hanai ana au i kuu mama me ka hiolo o kuu waimaka i ke aloha iaia.

            Ua hoomanawanui hookahi ia e a'u kuu mama aloha aole kokoolua, e lilo ana i kuu mama, e lilo ana i ka'u poe leialoha, no ka mea he liilii wale no ka'u poe keiki, e lilo ana i ka hooponopono i ko makou noho home ana a po ae ana ka la, hele mai la a maluhiluhi au'a i kuu aunty Makua Akiona e kokua ia'u, noho pu makou kokoke hookahi pule, loaa iki ae la ka maha ia'u, na kuu aunty ka hana ana ia mama, lilo ae la hoi au i na hemahema o ka noho home ana,

            I ke awakea Poalua hoea mai la ke kauka, nana a pau, olelo mai la ua palupalu ua mea paahaua, loihi loa kona ma'i ana, hui pu me ka luahine iho, pela mai la ke kauka, aka hono no kaua, apopo kii ae oe i ka laau.

            Me ia maikai wale no a hora eha paha ia, ano e hou mai ana, hana awiwi aku la i meai a mo a, olelo aku la e ai, hoole mai la, hanai i na keiki apau i ka maoua, hoi koke ae la no au i kuu mama, e noke ana i ka uwe i ka eha, ma ka umauma me ke kua ka oi loa o ka eha, lomi aku la me ka peahi pu aku, olelo mai la ia'u ikiiki mai nei ka hoi, ae aku nei au, he keu ka wela o keia po, hora eono ia, olelo mai nei no ia'u, aloha i ka ohana a nui loa me kuu lei Hugo Kanae, aeole oia e ike ana ia'u, me kuu keiki Dan Haleamanu, aloha a nui loa ia lakou apau, aole hiki ia'u ke paa i kuu waimaka, olelo aku nei au, e mama, pehea ka noonoo; olelo mai maikai no; o keia wahi eha wale no i kuu houpo, paa aku la au hoholo ae la pela wale no maua i apa ai a olelo aku au e kii hou ia aunty, hoole mai no kela; lomi aku la me ka peahi, aia a peahi e aho ia, pela maua i apa ai.

            Ia'u no e ku ana ma ka aoao o ka moe, pane ae la no kuu mama, O oe mai la ia! Ae aku la au; pehea e mama! Pane no kela, nui ka eha, ua pau. Hoala koke aku la au iluna, hina hou mai la kela; auwe koke ae nei au ia manawa, me ka maopopo ole o ka'u mea e hana ai, oiai owau hookahi wale no, ua pau na moopuna i ka moe, hoomaka au e nonoi i ko ke Akua aloha e hookipa i ka uhane o kana kauwa nawaliwali, hoomoe pono ae nei i kuu mama aloha iluna o ka uluna, kahea hou au e mama e, aloha nui kaua. Pane ae no kela. Aloha, hoomaka na lime e apo ae ia'u a upoi maile iho la kona mau lihilihi maka no ka wa mau loa.

            Auwe, ua like au ia hora me ka pupule e hoka wale ana no ma na wawae me ka poo; aole mea hiki ke hoomaopopo, hoala aku la i na leialoha a'u, hoo@na i kuu pepe e kii i kuu aunty me ke kahi mau hoaloha a hoea mai lakou hooponopono au a pau kuu mama, a maemae, a kau iluna o ke pakaukau, akahi no a hoomaka aku e uwe, ua like au me kekahi pohaku kaumaha iloko o ia hora, nana ae @@ aole ka'u kane aloha me a'u, aole ka ohana owau hookahi wale no, i ahona i na keiki me kuu aunty me kuu kuku a'u i hoohoaloha ai, Mr. Kanakaole, me Willie, he keiki malihini, aka i ka wa o ka pilikia, ua kokua mai oia ia'u. No laua ka'u hoomaikai nui loa a na ke aloha o ke Akua e hoopomaikai mai ia olua i na la apau o ko olua ola ana, o ia ka'u leo pule i ka Haku, ka mea Nana i hana keia kina me ka uhane.

            Make kuu mama aloha i ka hora 7:30 p.m. a ma ka hora 12 hoea hou mai ia mau keiki o Mr. Ahuna ame Mr. Kaawa, ame Mr. Aona, aia ia po a ao, hoea mai na hoaloha lehulehu, me Mrs. Julia Doyle, a nana ka hooponopono ana mai i ka home me na leialoha a maua, a kuka iho la no kahi e waiho ai ke kino o kuu mama ame kona mau hemahema apau, iho laua a loaa o Mr. H. Naope a hoea mai oia me ke kaumaha no kona kuku hele loa, a nana ka home i waiho ai na iwi o kuu mama aloha; a no lakou pakahi ka'u mau hoomaikai palena ole a'u e poina ole ai i na la apau o ko'u ola ana.

            I ka hora 1 hoomaka na hana haipule no kona uhane, a maneleia aku kona kino wailua ma ka ilina o Homelani, malaila, haipule hou a hookuuia kona holowaa nolalo o ka lua a ko iho la ka olelo a ka Buke Nui, e hoi ka lepo i ka lepo, o ka uhane i ka mea Nana i haua.

            Ke hoomaikai ae nei au i ka Makua Lani no Kona haawi ana mai i ka mana o kona aloha maluna o'u kana kauwa, ka mea a'u i moeuhane ole ai pela iho la na haawina kokua ia'u i ka wa o ka pilikia, aole kuu ohana ma keia aina malihini, pela pu hoi me ka'u kane aloha, kuu lima akau o keia ola ana.

            Me keia mau kanaenae ana ke hooki nei au, a ke haawi aku nei au i na mahalo ame na hoomaikai ana i na hoaloha ame na makamaka no ko lakou ala pu ana ame ke kumakena pu ana no kuu mea aloha he makuahine, ka mea loaa ole i ka hopu hou aku.

            Owau iho no ke kaikamahine i hooneleia i ka mama.

MRS. MARAEA HALEMAU.

______

OI AKU NA HANAU MAMUA O NA MAKE.

______

            Ma na hoike maopopo loa, i hookomo ia ae maloko o ke keena o ka papa ola, no ka mahina aku nei o Sepatemaba i hala no na hanau, na m@re ame na make, ua oi aku ka nui o na hanau mamua o na make, elike no me ke kulana o ka mahina o Augate.

            No na hanau ma ke kulanakauhale nei o Honolulu no kela mahina, ua hiki aku ma kahi o ka 347, ka nui me ke komo ole mai o ka poe he 13 ka nui i makaukau loa e hanau; a he 111 hoi ka nui o na make, ua like pu me 236 ka oi o na hanau mamua o na make.

            I ka mahelehele ana i na hanau no ka mahina o Sepatemaba, e ikeia no malalo iho nei penei:

            Na Hawaii ame na hapa Hawaii, he 34 ka nui, na Kepani, he 30, na Pake, he 16, Pukiki, 10, Amerika, 7, Pilipino, 7 Kelema@ia, 3, Poto Riko, 2, Korea, 1.

            Ma keia hoike, e ikeia ai, o na Hawaii no ka nui o ka make a malalo aku na lahui e ae, a ua puunauwe like ia hoi na hanau iwaena o na lahui like ole.

 

NA MEAHOU O KOLOA, KAUAI.

______

            Ma ka mahina i hala, i puni nui ae ai ke alalaua, ia Mr. Pele ame kou mea kakau ma Piopu, he 6 eke huluhulu, ua ai a lawa a haawi wale ia aku no hoi kekahi, oiai ua nui ino loa, o keia kekahi puni nui loa a kou meakakae i ikemaka ai, e hiki ole ai i na mea ewalu ke hapai i keia upena, ua olokaa maoli ia a pae iuka o kahaone.

            Ua hoomaemae hou ia iho nei na wahi uwapo kahiko o Koloa nei i keia mau la, he u'i mai hoi kau ke kilohi iho, holo ka ekake, holo ka lio, holo no hoi ka otomobile, e aukusuku ana, puehu liilii ka lehu o kapuahi.

            Malalo o ka hoohana ana a Palala, Mr. Hamauku, ka luna alanui o Koloa nei, i noho loihi he mau makahiki, ame kona hope ma ka hana, Mr. Hipa, he mau kaeaea ma keia apana hana, he lae ula maopopo, aohe lua elike ai, mahiehie launa ole, a hoomanao ae la au i keia mau wahi lalani mele:

Hanohano Kauai la,

O ka lei mokihana la,

Kuahiwi nani la,

O Waialeale la.

            Ma ka la 4 o keia mahina, ua haawi ae la na keiki hana alanui o keia apana he paina kuau makaluhi, malalo o ka hooponopono ana a ko lakou poo hana Mr. Hamauku, he nui na mea i hoomakaukauia, ua ai a lawa, o ia keia mau ono, pu@a laulau, i'a me ka pipi, na anae momona o Nomilau, na i'o wana momona, ua hele no hoi ka opu a kelekele, e halale ai ke kai i ko lehelehe, a hoohalike ae la kou mea kakae me keia wahi mele:

O ka hi'u komelo mai keia,

Halale kekai i ko lehelehe.

            Ma keia paina i noho iho ai kou kiu hanu meahou ame na hoaloha maikai Mr. Hnery Blake, Mr. John Naleimaile, Eddie Lowell, Mr. J.S. Chandler, Joe Aka, ame ka leulehu holookoa, he nui wale i akoakoa ae ma keia paina luau.

            Ua hoonuu iho la na mea apau, elua a ka lio, e pii ana koluna, iho ko lalo, oiai o Hanale ke kalele pono iho la maluna, aea no hoi ke poo iluna, ku ana o Keoni Bulu, malaila iho la pau ka hana, oiai ua eha iho la na mea apau i Keoni Bulu.

            Ma ka la 10 halawai hou iho la me kuu hoaloha maikai Mr. Sam A. Amalu, keiki o ka halekukui nani o Kauai nei, no na mahina ekolu o ko'u kaawale ana mai iaia mai, iloko o na lululima ana me ke aloha, he o ia mau no oia i ke alo pali, aohe puu, aohe kee, o ke ku no a ke kanaka u'i, pali ke kua, mahina ke alo, puehu liilii ka lehu o kapuahi.

            Ua lawa keia a hui hou aku no. Haina ia mai ana ka puana o ka hi'u @omelo mai keia, halale ke kai i ko lehelehe.

            Me ka Lunahooponopono ka mahalo nui, ame na keiki oniu hua kepau o kou papapa'i ko'u adieu.

            Oia mau no,

PETER KAMANO.

Makahuena L. Station, Koloa, Kauai.

______

HE HOALOHALOHA NO REV. DAVID KAAI.

______

            O ke kanaka i hanauia e ka wahine, he hapa kona mau la, a ua piha i na popilikia; puka mai no ia me he pua la, a ua okiia aku, a holo no ia me he aka la, aole ia e mau.

            No ka mea, ua oluolu i ka Makua Mana Loa iloko o Kona lokomaikai nui, ka lawe ana aku i Kana o ka uhane mai ke kino aku o Rev. David Kaai, ma ka la 13 o Sepatemaba, 1919, ma kona wahi ma Waialua, Molokai.

            No ka mea, o Rev. David Kaai, he kahu oia no keia mau ekalesia o Kalawao ame Kalaupapa. Ua hiki mai oia ma keia kihapai huiia i ka hapa hope  o ka 1896, i ka mahina o Iulai, mahope iho o ka haalele ana iho o Rev. M.C. Kealoha.

            Eha makahiki o kona malama ana i keia mau kihapai me ka maikai, me ka piha mau o na anaina haipule ma ke Sabati. Ma ka hapa hope o ka 1899 i hoomaha aku ai oia iwaho, me ka ae mai o ka Papa Hawaii, a ua hoo@ohoia mai o Rev. J.M. Naeole.

            Elima makahiki o keia kaawale ana a mamuli o ka waiho ana mai oRev. David Kaai la ma o ka Papa Hawaii ae, a ma ka 1905 i hiki hou mai ai oia, no ka elua o ka manawa, i kahu no keia mau kihapai.

            Ma keia hoi elua ana mai, ua pau ka hapanui o na hoahanaui ka hala ma o; aka, ua haawi oia i kona ikaika ma ka hana no keia kihapai. O kekahi o ka@a mau hana nui i hooko ai, o ia ka hooikaika ana i ka Papa Hawaii e ku@uluia i luakiui hou ma kahi o ka luakini kahiko i hele a apulu loa. Ua holopono ia hooikaika ana, ua kukuluia a ke ku nei he luakini maikai, a he mea na na hoahanau e haaheo ai ka akoakoa ana iloko o keia halau hou no ka hoomana ana i ke Akua. He kia no hoi e hoomanao ai no ka Makua i haalele mai la i keia ola ana.

            Mai ka 1905 ahiki i ka 1918 kona hoomanawanui pauaho ole ana i ka hana a ka Haku, a ma ka mahina o Augate o ka 1918 i waiho loa mai ai oia i ka hana ma keia mau ekalesia, mamuli o ka maikai ole o ke ola kino, a hoi aku no kona wahi ponoi ma Waialua, a malaila oia ahiki wale no i ka hala ana aku la.

            Elike me ke ao e nalowale ana a e hele aku ana, pela no ka mea e iho ana i ka luakupapau; aole ia e ea hou ae iluna; aole ia e hoi hou i kona hale; aole hoi e ike hou kona wahi iaia.

            No laila, e hooholoia, o makou o na luna, na hoahanau, na haumana Kula Sabati ame na lala o ka Ahanui C.E. o na Ekalesia Huiia o Kalawao ame Kalaupapa, ma o ko makou komite la, ke komo pu aku nei makou iloko o ke kaumaha ame ka luuluu me oe e ka wahine i hooneleia i ke kane, na keiki i hooneleia i ka makua, ame ka ohana alona apau o Rev. David Kaai i hala.

            O makou iho no ma o ko makou komite la.

REV. D.P. MAHIHILA,

MIKAELA K. MAKAENA,

WILLIAM PAO@,

LUI LUAIKI,

JOHN PIHE,

JOE KAAIWELA,

ANNIE MAKAKULANI,

LILIAN KAHOOHALAHALA,

MRS. WM. PAOO,

DAVID K. KAIAPEELUA,

A.S. KAHOOHALAHALA,

A.J. KAUHAIHAO.

 

HOOMAKAUKAU NO MUA AKU NEI

E Hoao e Hoomakaulii Ano---E Malama i ke Dala e Wehe i Buke Banako H@ahu me ke

CHINESE-AMERICAN BANK

A NANA AKU I KA ULU O KAU DALA

NA PAHU DALA no ka Hoolimalima

$1.00 no ka Wehe Ana i ka Hoahu

Kihi o ke Alanui Moi me Nuuanu

______________________________

LUAU

Na Pa, NOHO, PAKAUKAU ame na HALELOLE no ka Hoolimalima.

PEOPLEʻS HARDWARE STORE.

435 Alanui Moi Akau, Kokoke i Palama Settlement.

KELEPONA 2670

______________________________

HOOLAHA.

______

            E malamaia ana e ke Komisina o na Ha@a Kivila o Honolulu he hoike hookuku laula, a i hoonohonoho papa ia ma ka Halekula Kiekie McKinley, kihi o na alanui Beretania ame Victoria, Honolulu, ma ka Poakahi, Novemaba 3, 1919, ma ka hora 7:30 p.m., no na makaainana Amerika e makemake ana i mau kulana oihana maloko o ke Keena Kinaiahi o Honolulu, ame ke Keena o ka Oihana Makai o ke Aupuni Kulanakauhale a Kalana o Honolulu, o ia hoike i oleloia ae la e malamaia no ia malalo o na rula ame na hooponopono ana a ke Komisina i oleloia, no na kulana oihana malalo nei:

OIHANAN KINAIAHI:

            Hoike laula no na mea apau.

            OIHANA MAKAI:

            Makai Kaulio, Makai Kuhuina, Makai Motokaikala, Makai kaa, Makaikiu, Kakauolelo, Kiai Halepaahao, Makai no ua Kuaaina ame na Wahine Hooponopono.

            Ua hiki no e loaa na pepa pa ihakahaka no na palapala noi ma ke keena oihana o ke Kakauolelo o ke Kulanakauhale a Kalana, ma ka Hale McIntyre, Honolulu, a e pono e waihoia ae ia palapala noi maloko o ke keena i oleloia ae la, aole e lohi aku mahope o ka hora 12 awakea o ka Poaono, Okatoba 25, 1919.

            O ka mea noi, he mea oia e noho ana maloko o ke Kulanakauhale a Kala@a o Honolulu, no ka manawa i emi ole iho malalo o hookahi makahiki mamua ae o ka la o ka hoike ana, a ua piha iaia na makahiki he iwakalua (20).

            O ka mea e noi ana no ke kulana makai kuhuina a i ole makai nana kaa pahu, e pono e loaa iaia ke kiekie o alima kaouai ame eiwa iniha, a he kaumaha kona i emi ole iho malalo o ka 150 paona, a no ke kanaka kinaiahi hoi he kaumaha ko@a i emi ole iho malalo o ka 145 paona.

            O ka põe noi no na kulana oihana apau mawaho ae o no wahine hooponopono, e pono e hele ae e hoike ma ka Halehana o D.C. Rammon & Son, kihi Alanui Kalepa ame Likeke, papahele elua, puka komo ma Alanui Kalepa, ma ka Poakolu, Okatoba 29, 1919, e hoomaka ana mai ka hora 12 awakea aku, no ka hoao ana i ko lakou mau aahuki ame ko lakou mau ola kino.

            Ma ke kauoha o ka

HONOLULU CIVIL SERVICE COMMISSION,

D. KALAUOKALANI,

Kakauolelo

______________________________

NA LEKA KII OLE IA MAI E WAIHO ANA MA KA HALELEKA AHIKI I OCT. 11, 1919.

______

Anoholani Mrs. Marea            Kapiioho, Mrs. Kapili

Aiula, Mr. Jack            Kakine, Miss Mary

Alakiki, Lucy (2          Kawahalaau, Mr. S.

@owanu, Mrs. Kekiliu            Keala, Miss Flora

Hakuole, Mrs. Annie   Keawe, Mrs. Hellen

Kaaialii, Mrs. Sam       Kealamahale, Sol.

Kaili, Willie George    Mahiai, Miss Minnie

Kaoiwai, Mr. W.         Maui, Mr. Pukani

Kahue, Mrs.                Manuhia, Mrs. I

Kala, Mr. Moses          Naki, Mrs. Annie

Kanui, Mr. John          Nahinu, Mr. Marous

Kamalii, Mas. Foter    Puuku, Mrs. Lizzie

Kanoulii, Mr. D.          Puiki, Rev.

Kunona, Miss Hellen

            E ninau ma na leka hoolahaia, ke kii

D.H. MacADAM,

Lunaleka

______________________________

KakelameKuke

(KAUPALENAIA)

Poe Kalepa ma ke Komisina

--A HE--

Poe Agena no na Mahiko Lehulehu

______________________________

AINA KUAI EMI LOA

______

$2500 --- Apana Aina 80x100 âme ka Hale 36x36, eha rumi moe, ma Lanakila Tract5, Kunawai. Kulana kiukie, ikeia ke kaone ame na moku komo mai $500 ka uku mua, $30 no na mahina apau.

$350 --- Apana Aina 40x85 ma Lanakila mauka o ka Hale Pupule. He maikai a nani ka noho ana o kela wahi. He $25 ukumua a $10 i na mahina apau.

$160 --- Apana Aina, 50x100, Alanui 10, ma Palolo. $10 UKUMUA. $5 i na mahina apau.

PAULO KALAUKA,

(P.E.R. STRAUCH).

Akena Kuai Aina Emi Loa.

Waity Bldg., Helu 71 Alanui Moi.

______________________________

NUPEPA KUOKOA

______

No ka makahiki (one year) . . . . . . $2.00

No sono mahina(six months) . . . .   1.00

            O ua Dala âme na Hoolaha Apau e hoouna pololei mai i ka ADVERTISER PUBLISHING COMPANY, LTD., wale no P.O. Box 208, Honolulu, T.H.

            Entered at the Post Office at Honolulu, T.H., as Second Class Matter.

Charles S. Crane . . . . LUNA NUI

______________________________

KELA LAAU KAULANA

______________________

B.B.C

______________________

            He laau i hoohuiia o na launahele, laau e hana pu ana me ka hana a ke Akua, he hoomaemae a hooikaika ae i na mea paahana holoohkoa o ke kino, e kipaku ana i ka ma'i kino ame na ma'i ili wale mai, e haawi ana i ke kino i ka ikaika, ke ola ame ka @ana i na aalolo.

            E hoopiha ana ka B.B.C. i ke kino me ka ikaika hao o ke ola ame ka ikaika o na la opio. Ua hooaia na poe nawaliwali ma na manawa lehulehu mahope o ka inu ana he mau pule wale no. Ua aponoia e na kauka kaulana he nui ame na kanaka i loko o ke ola lahui ana. O ka B.B.C. ka laau kamahao loa ma ke ao.

            KUAHA MA  NA WAHI APAU.

Keena Kuai Laau B.B.C., 161 Alanui Moi, Honolulu, Hawaii

______________________________

NA MEAHOU O KA EKALESIA O KALANIKAHUA HOU.

______

            Solomon Hanohano, Aloha nui kana: Oluolu mai kou ahonui e hookomo iho i ua meahou o keia mau la e nee nei imua o na hana, o ko kakou Haku aloha Iesu.

            Ma ka la 5 iho nei o Oct. 1919, i @alama ae ai o Moses M. Kahiapo i ka papa ahaaina a ka Haku ma ka Ekalesia o Kalanikahua Hou. He maikai na ha@a i laelaeia o ka la. Ua hookomoia i ka Ekalesia he elua hoahanau komo hou, ame eono keiki liilii i bapetizoia.

            O na hooponopono hou o keia mau la, o ia no ka hoouna ana aku i paah@ia hou ma ke kihapai o Kahului, no ke kokua ana iwaena o ia na Hawaii, e @@ho nei malailala, o ia no kekahi haiolelo loaa kona laikini, oia o E@ward M. Kepoo. Aole malaila wale no, aka ma kekahi mau wahi e ne. O keia kekahi o na manao o ka akena.

            Ma keia Poaono iho ka ahamele o ka Ekalesia o Paia, o na loaa apau e loaa ana no ke kukulu luakini hou; a i @e Sabati ae ka hoike kihapai Ekalesia, no lunakahiko, na hoahanau ame na hoapaahana apau loa.

            Eia keia mau kihapai ke a'o nei ke ahu i ke Kula Baibala i kela ame keia Poakolu. Ma keia hana mau ana, @a loaa ka makaukau i na hoahanau. Me keia mau manao pokole na ke Akua e kokua mai ia kakou apau.

            Me ka haahaa,

                        KIU HANU MEAHOU.