Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 43, 24 October 1919 — Page 5
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
He Moolelo no
OLIVIA ESEKOTA
Mai ke Kulana Haahaa mai Ahiki i ke Ku-
lana Kiekie-He Moolelo I Owili Pu la
Iloko o ka Ehaeha ame ka Hauoli
I kela manawa a ua o Olivia i himeni ae ai, ke ku malie wale ia no o Mr. derika i kahi hookahi, me ke kulou ana o kona pooilalo. e noonoo nui ana no na olelo o ka himeni a Oliva o ke mele ana mia. a i ka pau ana no hoi, ia wa i hele pololei mai ai oia imua. a ku iho la ma ka aoao o ka piano. a ke nana aku i na ano o ua kanaka nei ma kela po, me he mea la, aia kekahi mea nui loa iloko o kona noonoo. he mea e hoohauoliia aku i kona puuwai. ka mea hoi i ike ole ia ma kona helehelena i na manawa e ae mamua aku. e ka poe apau i kamaaina iaia.
I kela ku ana iho a ua o Mr. Derika me kela ano ulumainiehie o ua kanaka nei, ia manawa i hele mai ai kekahi poe o lululima pu me ia, aia hoi ma kahi mamao aku. ke haka pono mai la kekahi mau maka maluna on a, o na mea no laua kela mau maka. oia no ka Lele Polena ame Kakalina hadina.
Hoko nae o ka noonoo o Kakalina e nana mai la ia Mr. Derika, ua hele oia a piha me ka pohihihi i na ano o kela kanaka, o ka mea oiaio, mai no o kona ike ana iaia, ahiki wale i kela manawa, aole he wa i hiki ai iaia ke koho aku i ka hana ame ka manao maoli o Mr. Derika, no ka mea ua piha kela kanaka me ka maalea.
Ua hoowahawaha maoli o Kakalina i kela kanaka, o ka mea kupaianaha nae, i ka manawa a Mr. Derika e hookokoke aku ai ma kona aoao, ua auhee aku la ia ano hoowahawaha ona, me he mea la, he maikai wale no na mea apau a kela kanaka e kamailio mai ai iaia.
O kela hoopipili mau a ku o ua o Mr. Derika ia Oliva, o kekahi mea oi loa aku ia o ka hoowaha waha iloko o Kakalina, oia nae ua hele oia a piha i ka pohihihi, no ke kumu o ka pipili loa oko Oliva noonoo no keia kanaka.
Ua maopopo ia Kakalina, he hookahi wale no mea nui iloko o ko Oliva noonoo, oia no kana kane, ka Haku Kale, pela no hoi ka Haku Kale, o Oliva wale no ka mea nui iloko ona, eia nae o ka mea apika, i ka manawa e hoea mai ai o Mr. Derika, e kahukiia mai la no ia o ka noonoo o Olivia i keia kanaka, me he mea la ua poina loa ae la kona noonoo no kana kane.
Ua lilo keia i mea hoopohihihi loa aku i ka noonoo o ua o Kakalina. aka nae, ma kekahi ano ke nana aku, he hookahi mea ana i hoomaopopo loa, o ia no ka haulehia ana o Mr. Derika i ke aloha no Oliva. a o ke kumu hookahi wale no kela o ka hoopipihi mau a ku o ua kanaka nei i kela wahine opio, me ka nana ole ae, in a paha e komohia aku ana na manao hoohuoi iloko o kana kane.
I kelaa pau ana hoi o ka lululima ana o Mr. Derika me na keonimana ia wa i kulou mai ai oia imua, me ka haawi ana mai i kona hina ia Oliva, a hoomaka koke mai la no e kamailo elike me kona ano mau, o ka pahele i ka noonoo o kela wahine opio.
Aia hoi ka Lede Polena ke hakilo pono mai la no ka mea na maopopo laia ka manao ame ka hana a Mr. Derika i hooiala ai, o ia no ka imi ana i na alahele apau e hoopoino aku ai ia Oliva. no laila ke noho hoekepue malie la oia, me ka nohoaiii o na manao lili maluna on a, no ka hoea mai i ka manawa ana e ike aku ai i ka hoohilahilaia o ka wahine, nana i kaili aku i ka Haku Kale mai iaia aku.
"Ae, ua lohi loa ko'u hoea ana mai nei, mamuli no hoi o ke kahi mau hana a'u i maopopo mua ole ai, nolaila e huikala mai no oe ia'u e kuu haku," wahi a ua o Mr. Derika, o kä huliana ae a kamailio aku la'i ka Haku Kale, i ka manawa i ninauia mai ai no ke kumu o kona hoea mua ole ana mai.
"O oe no ka kuu makuakane o ka ninau ana iho nei, nolaila e hele mai kaua e ike iaia." i kamailio hou mai ai ka Haku Kale. o ka hili mai la no ia o Mr. Derika ukali mahope o ka Haku Kale. a u haele mai la no kahi a ka haku aoo e noho aku ana mahina o kekahi noho ma kahi kaawale aku o ka rumi.
No kela hele ana mai hoi o kana kane, ku ae la o Oliva mai kona wahi e noho ana i ka piano, a noho ae la he mea okoa ma kona wahi. me kona hookani ana aku i ka piano a hele holoholo mai la o Oliva, e kamailio aku ana he mau olelo uuku me kekahi mea. a kamailio aku ana me kekahi, pela iho la kona hele ana. ahiki i kona hoea ana aku i kahi a Kakalina e noho ana me ka nana ana i kekahi mau kii.
I kela alawa ana mai nae a Kakalina a ike i ke ku aku o Oliva, alawa pu aku la oia ma kahi a ka Lede Polena e noho ana. aia wale no na maka o kela wahine maluna o Oliva, a ia alawa ana aku hoi ana ma kahi a Mr. Derika e ku mai ana kamailio me-ka makuakane o ka Haku Kale, o ua kanaka nei pu kekahi e nana mai ana.
Ke ano mehameha mai nei oloko nei o keia keena i kamailio aku ai o Oliva imua o Kakalina, ma ke ano i loaa kana mea e kamailio aku ai.
O ke kumu ea, no kela aha hulahula o keia po, a no na hana keaka no hoi kekahi. ua pau aka nei paha ka nui o na kanaka i ka hele i kekahi o kela mau wahi, i pane ae ai o Kakalina iloko nae o kela manawa. i ku mai ai ka Lede Polena mahope pono o laua nei, a i mai la:
"Ea, in a i makemake kakou e loaa na wahi kupono maloko o ka hale keaka, a ma ka aha hulahula paha, aohe he wa hou aku i koe e houlolohi ai. He keu nae a ka mea maikai ole. Ko kakou haalele ana iho i keia anaina maikai. aole nae hoi e hihi ua paa mua ka manao o ka hapanui, e hele ma kela mau hana hoohauoli. Pehea e hele ana anei oe e ka Lede Kale?"
"Ae, e hele aku ana kakou apau loa. ua lawa ae la no hoi ko kakou hoohauoli ana maanei nei." waha i Oliva o ka pane ana mai. me ka hoikeike mau mai no i kona ano hoihoi.
Ke haalele liilii mai la na kanaka no ka hele ana i kela mau anaina hoohauoli, ahiki i ke koe kakaikahi loa ana iho o ka poe maloko o kela keena. Aia no ka Lede Polena ke kamailio pu la nae ka makuakane o ka Haku Kale, a i ka ike ana mai hoi o Mr. Derika i ke ku o Oliva me Kakalina, hele mai la oia, ma kahi a na mau wahine opio nei e ke ana, mamua nae o kona hoea ana aku imua o laua. ky iho la oia ma ka aoao o kekahi pakaukau uuku. e kau ana o kekahi bo-ke pua a Oliva. o kona lalau iho la no ia. a paa ae la ilokko o kona lima. me ka hele ana mai a haawi mai la i kona kunou imua o na lede me ka pane ana mai:
"Ua laki maoli ko‘u hoea ana mai nei i ka wa kupono. mamua o ka mehameha loa ana oloko nei o keia keena. a me ka minamina nui au e hoike aku nei imua o olua e na lede opio no ko‘u hiki ole ana mai i ka wa kupono, i hoookahi ko kakou hauoli ana."
"He keu aku a ka maiau o ka hanaia ana o keia bo-ke pua, a i hele mai la au e ninau aku ia olua e na lede, owai ka mea nana keia hana maiau loa?"
"O ka Lede Kale, ka mea nana i hana i kena bo-ke." i pane mai ai o Kakalina.
Minoaka iho la ua kanaka maalea nei, alaila pane aku la: "Ke ike nei au i kekahi mau pua punahele loa a ka Lede kalemaloko o keia bo-ke, nolaila, e ae mai oe e ka Lede kale, e hoihoi hou aku i kea bo-ke, i ka on a nana i waiwai." me ka hookomo ma-lu ana iho o ua kanaka nei i kekahi leka, iwaena o na pua, me ka leha koke ana aku o kana nana ana ma na maka o Oliva, a hoomaopopo koke iho la no hoi oia, ma ka mae o ko Oliva helehelena, ua ike mai oia i ko ia nei hookomo ana iho i kela leka.
No ka lilo loa nae o ka noonoo o Mr. Derika, no ka nalo o kana mea i hana ai, aole on a alaalawa ae ma o a maanei, aka i ka manawa a Kakalina i nana aku ai maloko o kekahi aniani kilohi nui e kau ana ma ka paia, i ke koke aku la oia, i kela hookomo ana iho a Mr. Derika i ka leka iloko o ka bo-ke pua.
Ke miliapa wale la no ua o Derika i ka bo-ke pua ma ke ano hoolalau, alaila hooho ae la:
"He mea minamina ka mae wale aku o keia mau pua, ina owau ka on a nona keia waiwai, e hookomo koke no au maloko o ka wai, i mau i ke koii no kekahi mau hora loihi," alaila haawi hou aku la i ka bo-ke pua ia Oliva.
I ka loaa ana aku o kela bo-ke pua ia Oliva, o ka huli koke mai la no ia o Kakalina e kamailio, no kona manao, pela wale no e loaa ai ka manawa kaawale ia Oliva e hele aku ai ma kahi kaawale no ka nana apa i ka manao o ka leka, a Mr. Derika, o ka onou ana iwaena o na pua.
MOKUNA XXXVIII
No kekahi mau sekona pokole ko Oliva ku malie ana iho ma kela wahi me ka paa no o ka bo-ke pua iloko o kona lima, a no ka nana ole aku o Kakalina iaia, hoomaka aku la oia e hele no kekahi aoao o kela rumi, a iaia i kaa ae ai mahope o kekahi pa-ku manoanoa, o kona lalau iho la no ia i ka leka, e waiho ae ana, me he moo nahesa la i lapuu iloko o kona punana.
Me ka pupuahulu i wehe awiwi ae ai o Oliva i ka leka, a heluhelu iho la me ka awiwi loa, a o keia na manao ana o ke heluhelu ana iho:
"E ka Lede Kale, ma ke ano owau hookahi wale no kou hoaloha. ua konoia mai au e hoike aku ia oe, ua kokoke loa mai ka pilikia, no ka mea eia o Kivini Radona ma kahi kokoke loa ia oe. Mamuli wale no o ka‘u mau hooikaika ana. i maliu mai ai oia aole e hoopilikia ai oe, koe wale no nae, ka hiki ole ana ia‘u ke hookaawale aku iaia, no ka mea ua paa kona manao e ike ia oe i keia po.
"Ua makaukau au e molia aku i ko‘u ola iho, no ke kaohi ana iaia mai ka hui pu ana me oe, o ka‘u nae e a‘o aku nei, e ae mai oe me ka manao maikai e halawai pu me ia he alo a he alo i keia po a‘u e hooia aku nei imua ou, aole loa he pilikia, a he poino paha e kau akua ana maluna ou.
"Ua hooponopono au me ia me ka maikai, a ua ae mai imua o‘u. in a no kou ae, e hui me ia he alo a he alo i keia po, alaila e haalele iho no oia ia Enelani nei, a holo aku no kekahi wahi mamao loa. me ka hoopilikia hou ole mai ia oe.
"Ina i apono oe i keia mea a‘u e kakau aku nei, alaila ma ka hapalua o ka hora umi o leia po, e hele mai ai oe no ka helu 51 ma ke Alanui kalaka. E loaa ana kekahi kaa ma ke kihi o ke kuea e kakali aku ana ia‘oe, a maluna o kela kaa oe e hele mai ai, i ole ai e kuhihewa kau wahi e kipa mai ai. Ina nae, ua manao oe, he oi ae ka maalahi o ka helewawae ana mai, he oi loa aku ia o ka pono. Ke hana wale nei no au i keia mea no kou pono e Oliva, no ka mea ua ike no oe, in a oikeia ae ana, he kane mua no kau i mare ai, a ua hauhoaia oe a paa mamua o kou lawe ana mai i ka Haku Kale, i kane nau, alaila, ehi ka hoi mea aloha, o ka ili aku o kekahi haawina oi aku o ke ko‘iko‘i maluna o kau kane ame koa imakuakane, a o ka hoowahawahaia ame ka hoohilahilaia maluna ou.
"Ina ua apono oe i keia pnau mea apau, alaila e hoike mai ia apono, ma ke kau ana mai i kekahi pua o keia bo-ke ma kou umauma."
Ke ku malie la ua o Oliva noonoo i kana mau mea o ka heluhelu ana iho, lohe koke aku la no oia i ka leo o kana kane, e kamailio ana me kekahi haku opio okoa aku, a e noke ana no noi i ka akaaka, hu mai la kona aloha no kana kane, a kupouli koke ae la kona noonoo, me kona aneane e maule, aka hilinai wale aku la no oia kalele i kekahi pou nui, a iloko o ka manawa pokole, auhee aku la keia ano hoopoluluhi mai iaia aku, a hoi mai la no hoi kona noonoo maikai.
Me he mea la iaia e nana aku la ma ka paia o kela keena. ke ike okoa aku la no oia i na kahoaka o na mea e hoea mai ana.me he mea la ke ike la no oia i kana kane, ua hele a haikea ka helehelena, a e nanakee mai ana iaia nei, me he wahine la i loaa i ka ma‘i hookaawale.
No kela hiona e ala mai la iloko o kona noonoo, hooholo iho la oia, aole loa he mea pono e ike kana kane i ka meahuna i pili i kona ola ana, a e lilo oia i mea hoehaeha aku i ka manao o ke kanaka kilakila hookahi ana i aloha ai.
Hoala mai la nae oia i ka ninau ma kekahi ano, in a paha he mea hiki iaia ke hilinai aku ia Mr. Derika, aia kela kanaka me ka aoao e kokua mai ana iaia nei, a i ole, he alahele wale no paha keia e hookoia ai na manao epa iloko o kela kanaka.
E hiki anei e ki-peia aku o Radona, ma kekahi mau ano lehulehu. i wahi nona e haalele iho ai ia Enelani a holo aku he wahi okoa loa e noho ai? He ninau pohihihi loa keia i kona noonoo ana. Ua lohi loa keia manawa nona e moe okoa aku ai malalo o na wawae o kana kane, a hoike aku imua on a i ka meahuna ana i hunakele ai mai iaia mai no keia manawa loihi, nolaila o ke alahele pono hookahi wale no o ke ala ana mai iloko o kona noonoo, o ia no ka ae ana aku, elike me na manao a Mr. Derika i hoakaka mai ai maloko o kana leka.
Ae, e hele aku oia e hooko elike me ka kauoha a kela kanaka ino, ka mea nana e puliki la i ko ai nei ano o ke ola ana iloko o kona mau lima, a e ae aku e hoea mai i ke kau ana mai o kekahi hopena awahia maluna iho on a, no ka pono wale no o ke kanaka hookahi ana i aloha ai, oia ka Haku Kale.
Aole oia i nana no kona pono, ua hiki iaia ke auamo i ka hopena awahia o kana mea i hana ai, a no ka hoopakle wale ana ae no i ka Haku Kale, ua makaukau oia ma na ano apau, e hooko aku i na hana e hoopakeleia ae ai oia mai na auwe mai.
No ka manao o ua o Oliva, ke ha‘oha‘oia mai la paha oia i ka nalowale loihi loa, hookomo awiwi iho la oia i ka leka iloko o kona umauma, lalau aku la i kekahi pua a kau ae la mamua o kona lole, o ka paa ana ae no nae ia, a ku mai la ua o Oliva iluna, no ka puka ana mai iwaho, ku ana no ka Lede Polena, ke kiu a Mr. Derika, me ka pane ole aku he hookahi huaolelo, aka no kekahi mau sekona ko laua ku malie ana me ka pane. ole aku o kekahi ke kahi, aliaila kaa aku la ma ka aoao o ka Lede Polena ke kamailio ana
"Ua makaukau kakou no ka hele ana aku i ka nana keaka. aka ke ike aku nei nae au i kou hele a luhi maoli, e hiki pono ole ai paha ia oe ke hele. aka nae, e hoomanawanui e kuu Lede Kale. aia no hoi a huli hoi mai i keia po, no ka hoomaha aku ka nui o ka manawa."
"Ae, e hele i‘o aku kakou." wahi a Oliva, me ke kau ana mai i kona lima imua. a lalau aku la no hoi ka Lede Polena, me ka honi ana iho, i ka honi kumakaia a iloko no hoi o kela manawa hookahi, i kulou mai ai o Oliva imua ma ia hana ana nae. i haule aku ai ka leka a Derika iluna o ka papahele, me ka ike ana mai o ka Lede Polena, nolaila iloko o ka piha maaloa o ua wahine nei, hoohaule iho la oia i kona hainaka, a laulau iho la me ka lawe ana mai i ka leka, a paa iloko o kona lima, o ka huli mai la no ia hele no kahi a ka Makuika Flinoka e kakali mai la. o ka lalau aku la no ia i kona lima, a puka aku la laua hele no kahi o ke kaa e ku mai ana mawaho o ke alanui.
I kela hala ana aku hoi o ka Lede Polena, ku iki iho la o Oliva ahiki i ka puka ana aku o kela wahine iwaho o kona hele aku la no ia no ke pakaukau a Kakalina ame Mr. Derika e nana kii like ana, a i ka alawa ana mai a Mr. Derika a ike i ke kau aku o ka pua ma ka umauma o Oliva, pii koke ae la ka ula ma ka helehelena o ua kanaka kolohe nei, me ka pane koke ana mai.
"E hui kala mai olua e na lede ia‘u, ua nanea loa ka hoi au, no ka mea ke kakali mai la paha kekahi o ko‘u mau hoaloha o ka hoea aku. no ka mea ua hooholo maua e hele no kekahi wahi i keia po, a o ia ka‘u e hopohopo loa nei, aole ana paha e hiki ia‘u ke hele i ka nana keaka i keia po, nolaila o ke aloha no ko olua." me ka wehe ana ae o ua kanaka nei i kona papale. a olili aku la iwaho, me ke kakali ole a haawi i kona aloha hope i ka Haku kale, a i kona makuakane paha.
Ua komo aku ka Haku Kale maloko o kona keena, aka iaia i oili mai ai iwaho, a ike mai la i ke ku aku o kana wahine me Kakalina, hele mai la oia a kau aku la i kona lima maluna o ka poohiwi o kana wahine me ka pane ana iho i keia mau olelo:
"Ma ka ‘u hoomaopopo aku ia eo ua luhi maoli ma ke ano o kou helehelena, nolaila in a ua manao oe, aole kaua e hele i keia po, ua hiki no, aole ia he mea pilikia, i ku ho paha ka hoihoi o ka hele aku, i ka maikai o kou ano, he hookahi ke komo like ana iloko o ka hauoli, me ka nui ae o na kanaka."
"ae, ua maluhiluhi i‘o au." wahi a ua o Oliva, me ke ano eeke ana aku, no kona ike maoli ana iho no i kana mea i hana ai. e hoehaehaia ai ka noonoo o kana kane.
No ko laua nei lilo hoi i ke kamailio, huli aku la o Kakalina, no ka manao e hele ia wa i pane mai ai: "E haalele ana au i olua, ia wa nae i pane koke aku ai o Oliva:
"Mai hele oe," wahi ana. me ka hao ana ae e minoaka, a i hou aku la. "Ae, ua hiki, ua kuhihewa ko‘u au‘a ana aku la ia oe e noho mai."
I ka hala ana aku hoi o Kakalina kamailio aku la ka Haku Kale, i na olelo hoomalielie i kana wahine, aole nae i loihi aku ia nalowale ana a Kakalina, komo hou mai la oia iloko a hookaawale iki aku la ka Haku Kale mai ia Oliva aku, nolaila hele mai la o Kakalina a noho iho la ma ka aoao o Oliva, me ka pane ana aku:
"O ka‘u a‘o ia oe e Oliva, mai hoao oe e hele i na hana hoohauoli o keia po."
"Heaha iho la ko‘u kumu e hele ole ai e Kakalina?" wahi a Oliva me ka nana pono ana aku ma na maka o kona kaikuaana hookama.
"Ua kulike ko‘u manao me ka manao o kau kane, ua hele mauli oe a luhi, e pono ai e loaa ka hoomaha ana ia oe. Nolaila mai hele oe no ka aha hulahula, aole hoi i na hana keaka."
Ma kela wahi i eu ae ai ka Haku Kale iluna, apo mai la no lioi ma ka puhaka o Oliva, o ko laua hoi aku la no ia no loko o ke keena hookipa a o Kakalina aku no hoi mahope o lua.
Ia hoena ana aku no kahi o ke ko0ki. e waiho mai ana, noho ino iho la ka Haku Kale ilalo, ke kikoo la na lima ame na wawae, a pane ae la:
"Manao au, ua pau ae la no ko‘u hoihoi e hele i keia po," me ka noke okoa ana ae o ua haku opio nei i ka akaaka.
"E pono o oe o kaua ke hele." wahi a Oliva
"Heaha iho la na kumu e pono ai ia‘u ke hele?"
"No ka mea ua hooia aku oe e hoea aku ana kaua ma keia po, he mea maikai ole, i ko kaua mau hoa, ke ike mai, aole o kaua kekahi me lakou iloko o na hauoli ana o keia po."
"O kaua like no a elua ka i hooia aku imua o lakou, no laila aole no e lilo ana ko‘u hele ana aku i mea nou e pakele ai."
"Ina hoi paha o oe o kaua ke hoea aku imua o kela aha noohauoli, alaila nau ia e kamailio aku i ko kaua mau hoaloa aole au e hiki aku, no ka mea, e noho ana au, mamau o kau kanoha aka in a oe e noho ana. alaila owau ke hele aka."
"He keu aku no ka hoi a kou paakiki e Oliva he oi ae ko‘u makemake e hoomaha, mamua o na hana hoohauoli o kei po."
"Ina he mau manawa okoa aku kau i olelo mai la, in a ua ae aku au i kou manao, aka no keia po, e oluolu oe e hele aku, no ka hooko ana i ko‘u makemake."
"Ina pela ua pono, no kau kauoha e pono i‘o ia‘u ke hele," alaila lele aku la oia e honi i ka ihu o kana wahine, me ka apo ana mai no hoi o Oliva ma ka a i o kana kane, nana mai ia ma kona mau maka uliuli, a nanau mai l: "O e kuu haku, he aloha no anei oe ia‘u?"
"Ea, o kena paha kekahi ninau ano ole loa e kuu Oliva, no ka mea ua ike no oe, ua oi aku kuu aloha ia oe, mamua o kuu aloha ia‘u iho," alaila hoopili loa mai la o Oliva iaia iho iloko o kana kane.
"Ua maopopo ia‘u ka nui ame ka hohonu o kou aloha no‘u, aka e kuu kane aloha, me ia nui no o kou aloha, aole anei ou manao, e hoea mai ana ka manawa, e hoemiia mai ai ia aloha loko ou, no kau wahine?" me ka puliki loa ana mai o Oliva ma na poohiwi o kana kane, me he mea la, ua hopohopo loa oia, no ke kaawale aku o ka Haku Kale mai iaia mai.
"E kuu aloha, heaha la ka mea au e noonoo nei i keia manawa i hoala mai ai oe i kena ninau? Ua ike no oe e kuu Oliva, pehea la ka mea e hoea mai ana mawaena o kaua, aole loa ia he kumu e hoemiia iho ai kuu aloha ia oe i hookahi iniha."
"Ua pau ae la no ko‘u hoouluhua ana aku ia oe, nolaila e hookuu mai oe ia‘u e hoi noloko o ko‘u rumi no ka hooluolu ana, a i hoea aku oe imua o na hoaloha, nau ia e hoakaka aku i ke kumu i hiki ole aku ai au," alaila puili hou mai la oia i kana kane, me ka honi ana mai, ia wa i huli aku ai oia pii no ka hale maluna, no ka hoi ana iloko o kona rumi.
Ku malie aku la ka Haku Kale nana i ka pii o kana wahine, a i ka nalo ana aku mai ka ike ana a kona mau maka, ia wa i kaomi aku ai i ka bele kahea, no ke kauoha ana aku i ke kauwa lawelawe, e hoomakaukau mai i kona kaa no ka lawe ana aku iaia no kahi o ka aha hulahula e malamaia ana ma kela po.
Ia hoea ana aku a Oliva no kona rumi, e kakali mai ana no kona kaikamahine lawelawe no ke kakali ana no o ko ia nei hoi aku, no ke kokua ana mai, ma ka hookomo ana i ka lole o kona haku, aka i aku la nae o Oliva i ka pane ana aku iaia:
"E hoi oe no kou rumi, no ka mea aole au e hele ana i keia po, ua hooholo au i ko‘u manao e hoomaha, no ka mea ua nui ko‘uluhi e hiki ole ai ia‘u ke hele aka o ka Haku Kale, o maua ka mea i hele aku nei, no ka hoike ana aku i na hoaloha no ko‘u hiki ole e hoea aku ma ka aha hulahula o keia po."
I kela hala ana aku o ke kaikamahine lawelawe, noho iho la o Oliva maluna o ke ko-ki, me ka wehewehe ole i kona mau lole, alo aia kona mau maka ke nana la iluna o ka uwaki uo ka hapahu hora kela noho malie ana on a pela, o kona ku ae la no ia, a kii aku la maloko o kahi waiho lole, a lawe mai la i kekahi lole eleele.
Me ka awiwi loa i wehewehe ae ai oia i kona lole e komo ana, a komo mai la i kela lole eleele, wehe pu ae la no hoi i kona lei daimana, a waiho aku la maluna o ka pahuume, aahu iho la i kekahi koloka, me ke kau ana ae i ka papale ma kona poo. a kau mai la hoi i kekahi uhimaka manoanoa, a iaia i nana aku ai maloko o ke aniani kilohi, aole loa e hiki iaia ke hoomaopopo aku, o ka Lede Kale oia, nolaila in a no e ike mai ana kekahi poe iaia ma ke alanui, aole no lakou e manao mai ana o keia ka wahine u‘i a ka Haku Kale.
I kona makaukau pono ana a oia ke nee mau la ka manawa imua, kinai iho la oia i ke kukui a pio, ki aku la hoi i ka puka a pao o kona iho mai la no ia me na kaina wawae palimimo loa, me ka ike ole ia e kekahi mea, ahiki i kona hoea ana nowaho o ke alanui.
Nana aku la ua o Olica i kahi o ka paka i waiho ai e ku ana kekahi kaa, o ko ia nei hoomakakau la no ia e hele, me ka nihi ana ma kahi umalu o ke alanui, i ke aka o na laau, a oiai ua kamaaina no oia i ke alanui i kuhikuhiia mai ai maloko o ka leka a Mr. Derika, nolaila aole on a hopohopo no kona hoaa, aka, hele aku la no oia, me ka noonoo ole, mai no kela kaa.
Iloko no nae o kela nanea o Oliva i ka hele, oili ae la kekahi wahine mamua on a, mailoko ae o ka malumalu o kekahi kumulaau, me he mea la he wahine kela i kauohaia e hakilo iaia nei, aone no nae on a nana aku no kela wahine, aka ke hoomau la no on a i ka hele ana imua.
MOKUNA XXXIX
He malamalama aku kela wahi o ke alanui, nolaila i ua o Oliva e hele la ke nana mau la no oia i ke kau mai o na helu ma na puka-pa, a iloko o ka manawa pokole, mahope o kona haalele ana mo i ke kuea, ku ana keia mawaho pono o ka Helu ol, a komo aku la iloko, me ka pii ana aku a kau ana iluna o ka lani o ka hale.
E hoomaka aku ana nae oia e kaomi i ke pihi o ka belle kahea, hemo e mai la ka puka, a oili mai la ke kauwa lawelawe a Mr. Derika, a hookipa aku la ia Oliva iloko.
O ka paa ana mai no hoi ia o ka puka i ke pani, ku ana no kela wahine o ka ukali ana mai mahope o Oliva ma na anuu o ke alapii, a e makaukau aku ana oia e pii noluna o ka lani, ua paa e aku la kona lima i ka hopuia, e kekahi mea ana i ike ole ai, aka iaia i huli mai ai ihope, wehe ae la oia i ka uhimaka e paa ana ma kona helehelena, a i mai la:
"O oe no anei keia e ka Haku Kale?"
"Ae, owau no keia, a e heluhelu mai oe i na manao i kakauia maloko o keia leka, me ka wehe ana ae o ua haku nei i kekahi palapala a haawi aku la i ka wahine, me ka hoomau hou ana aku:
"Ua loa kena palapala i ka Lede Polena maloko o ke keena hookipa i keia po, a mai iaia mai nei i loaa ai ia‘u."
O keia wahine e kamailio pu nei me ka Haku Kale, o Kakalina Hadina no ia, ua hohuoi mua oia aia kekahi hana nui ma kela po. nolaila ua hoea mua oia ma kekahi wahi kupono, no ka hakilo ana, in a paha e hoao ana o Oliva e hele ma kela po, alaila e hoomakakiu ana oia, ahiki i kona ike ana i na mea oiaio e hanaia ana.
me ka helehelena haikea. lalau aku la o Kakalina i ka palapala a hoomaka iho la e heluhelu me ka malamalama o ke kukui, a i ka maopopo pono ana o na mea apau maloko. nana ae la oia i ka haku opio, me ka pane ole mai he hookahi huaolelo a o ia nae ka ka Haku Kale i ninau aku ai:
"Ua‘ike pono iho la anei oe i na mea apau i kakauia maloko o kena palapala?"
"Ae, ua maopopo ia‘u na mea apau, aka, owai ka mea nana i haawi mai ia oe i keia palapala?"
"O ka Lede Polena ka mea nana i haawi mai ia‘u. ua loaa iaia maloko o kuu home i keia po, a ia‘u i hele aku nei no ka aha hulahula, i haawi mai ai oia, a mailaila loa mai nei no au, no ka ike ana i ka mea oiaio. Ua mahu‘i mua anei oe i kekahi hana i hoolalaia?"
"Aole he mea i maopopo iki ia‘u e kuu haku," wahi a Kakalina i pane mai ai, mahope iho o kona noonoo ana i kana mea e kamailio mai ai.
"Ina aole he i maopopo ia oe, malia paha ua hoohuoi wale no oe no kekahi mea, pela wale no oe i boea mai ai ma keia wahi i keia po, aole ma kekahi ano e ae."
"He nui ka‘u mau mea i hoohuoi ai, me ka maopopo ole nae ia‘u in a paha he mau hoohuoi pololei ia, aole paha. Ua ike au i ka haawiia ana aku o keia palapala e Mr. Derika iloko o ka lima o Oliva i keia po, me kona imanao nae, ua nalo kana mea i hana ai."
"O Mr. Derika i‘o anei ka mea nana i haawi aku i keia ana i ke kauoha a ke kahaka i kulena ole iau no ka hooko Haku Kale, me ka pii ana ae o kona okalakala huhu.
"E hamau, mai kamailio nui ae oe, a mai pupuahulu hoi i ka hoahewa wale ana aku i kau wahine, malia paha ua ike no oia i kana mea e hana eni, nolaila e hoomanawanui!"
"Aole anei, eia o Oliva maloko o kela hale?"
"Ae, o kona komo koke ana aki nei no ia iloko, aka, heaha ke kumu o kou ninau ana mai la?"
"O ka hele ana mai o kuu wahine ma keia hale i ka wa poeleele, a no ka hooko ana hoi ke kauoha a kekahi kanaka e loa. ua lilo ia i mea e hoopii ia mai ai ka inaina wela iloko o‘u; a ke ninau aku nei au ia oe: Heaha ke kumu o kou hoea ana mai nei ma keia wahi?"
"Aole i maopopo ia‘u ke kumu oiaio loa, koe wale no, mahope iho o kuu haalele ana aku ia olua maloko o ke keena hookipa, aole loa e hiki ia‘u ke hoi noloko o ko‘u rumi e hooluolu ai, me he mea la, e kono mau ae ana kekahi mea ia‘u, aia kekahi pilikia e hoea mai ana, a i ole kekahi mea ia‘u, aia paha e hanaia ana i keia po. No ko‘u uluhua i ka noho i kahi hookahi, me ka ulu mau ae o na noonoo like ole, komo iho la au ilole hou no‘u a hele holoholo aku la iwaho o ke alanui, a o ko‘u huli hoi aku ia no ka hale, ike ana no au i ka oili ana mai o Oliva a ku ana iwaho o ke alanui, o ko‘u emi aku la no ia ihope, me ka pee ana malalo o ke aka o na kumu laau. ahiki i kona kaalo ana ae mamua o‘u. o ko‘u hoomaka mai la no ia e hahai mahope ona.
"Ua ike no ka hoi oe i kona hele ana mai, heaha kou kumu o ke kaohi ole ana aku iaia iho, a koi aku e hoi hou no ka hale?" me ka hooko‘iko‘i ana o ka Haku Kale i kana mau olelo.
"Ina au i ake‘ake‘a aku iaia, e lilo ana. no na hooikaika ana i mea waiwai ole, no ka mea ua kamanaina au i kona mau ano apau. ua ahona ka hoao ana e ka i ke kai o ka moana, mamua o ka hoao ana aku e lanakilia kou manao maluna o kana mea i paakiki loa ai."
"He keu aku maoli keia a ka mea pohihihi, o oe o kaua ka i kamaaina iaia, mamua o ko maua mareia ana, malia o hiki ia oe ke hoopau ae i kekahi pohihihi, no kana mea i maka‘u loa ai i keia kanaka."
Hopu mai la ka Haku Kale i ka lima o Kakalina, me ka huki ana aku no kekahi wahi kaawale mai ka puka-pa aku, nana mai la hoi ma na maka o Kakalina, alaila i mai la:
"Ua ike no oe e Kakalina, i ka nui o kuu aloha no Oliva, peha la keia ano hana ana i keia po?"
Hiolo mai la na waimaka ma na papalina o Kakalina, aohe nae he puka o kekahi huaolelo mai kona waha mai, alaila hoomau hou aku la ua haku nei i ka pane ana mai:
"I waena o na kanaka apau ma ka honua nei manao au, aole loa he hookahi kanaka i oi aku ke aloha no kana wahine, elike me a‘u nei.Iloko o ko maua mau la apau o ka noho mare ana. me he mea la. ua hiki no ia‘u ke olelo ae. he kulana ipo maoli ko maua. aole hoi he wahine a he kane i mareia' a ua hiliua piha aku au maluna on a, elike me ka nui o kuu aloha iaia.
"Me kuu hilinai piha apau maluna o kuu Oliva, e lilo ana au i kanaka hana hewa loa. in a penei iho la ko‘u ano. e hoomakakiu ai iaia; nolaila e hoomanawanui ana au, ahiki i kona hoakaka piha ana mai ia‘u i na mea apau, nolaila e hoi ana au, a kakali mai iaia." o ka huli aku la no ia o ua haku nei, me ka manao. ua lawa kona ku ana ma kela wahi.
"mai hoi oe!" i kauoha aku ai o Kakalina. "Ke lokahi pu aku nei au me kou mau manao apau no kau wahine: he oiaio, o oe ka mea i hilinai no ke kupaa. ka oiaio o kau Oliva: aka nae na poina oe i ka hoomanao ana ae, aia he poe mawaho aeou. i hilimai o‘e iaia. o kekahi o lakou. oia no o Mr. Derika."
"O Mr. Derika o kuu hoaloha no ia, mai ko‘u mau la opio mai. oia anei ka mea nana e kii mai a poalo ae i kuu onohimaka." alaila haikea ae la kona helehelen, me ke nahu ana iho o na niho i kona mau lehelehe.
(Aole i pau)