Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 43, 24 October 1919 — HE HOOPALALEHA MAOLI NO. [ARTICLE]

HE HOOPALALEHA MAOLI NO.

Mr. Solomon Hauohano, Aloha oe:—j E oluolu hoi oe no ke Koolau Boy kau j wahi rumi kaawale o ke kino lahilahi j 0 kau hiwahiwa, i maJamaJama ai ko kej kulanakauhale niau kini i ka uwila i ole 1 ai e lilo -wal<? no i Kaneohe nei k'ona a ana. Ma ke kakahirfka nui o ka Poaiua iho nei, ua holo mama aku la au uo ke kuJanakauhale, mamuli mai 110 ia o ko 'u makee i Jca pono ame ka mana i haawi ia mai ia'u, a i ka lahui pu no hoi, no ka hoopaa ana i ko'u inoa maloko o ka buke hoopaainoa o ka pole koho baloka, no ka hoomakaulfeu ana ia'u iho uo ke koho baloka e hoea mai ana ma keia niakahiki ae, a ia wa hookahi, ua komo iho ka manao iloko o'u, malia paha owau wale no ka mea i koe i hoopaa 010 Tka iuoa. Me ia manao iloko o'u ua hoea kino aku la au imua o ke kakauolelo o ke kalana, a i ko maua halawai ana ua hoike koke aku la no au i ko'u manao o ka hoea ana aku ilaila me keia mau olelo: "I hoea mai la au imua ou i keia la no ka hoopaa aua i ko'u inoa no ka hoomakaukau ana no ke koho baloka e hoea mai ana ma keia miia iho, elikō ine ka ke kanawai i olelo ai, a Jte manao nei au owau wale no ka mea i koe 1 hoopaa ole i ka inoa," aka, ua hookahaha loa ia mai ko'u naaNi i ka lolie ana aku i kana pane penei: "Ina i like ka manao o na kanaka apau loa ma keia kulanakauhle nei me kou mamua aku uei, ina ua lilo i'o ia oe ka hanohano o ia mea." I kela wa ua hele aku la oia e nana maloko o kana buke hoomanao a hoike niai Ja oia ia'u i keia huahelu ,10S(i, alaila pane hou mai la: "O keia mau huahel'» au e ike mai la, o ka nui iho la no ia o na mana koho i lioea mai i keia keena no ka hoopaa an'n i ko lakou mau inoa, mai ka hemo ana o ka bukr hoopaainoa ahiki i keia la.-" O keia kekahi mea nana i liookahaha loa mai i ka noonoo o ke Keiki o ke Koolau no ko'u ike ana iho i ka hoopalaleha maōli o na mana kolio o ke kulanakauhale i ka pono ame ka Hanohano i haawiia mai ia lakou. He mea oiaio, ua manao a ua ike ka hapanui o na mana koho he nui ka manawa i koe mamua o ka hoea ana mai o ka la koho, aka, aole no ka nui ana o ka manawa, o ia ke kumu e hoo palaleha aku ai. "O ka hana i hiki ia oe ke hana i keia la, lie mea pono no ia ke hanaia i keia la, me ka hoopaneenee hou, ole a>u noi keka&i la, aole oe i i'ke i ■ka hana\ e hoea mai ana ma kekahi la aku." Nolaila he mea pono ia kakou na Hawaii ka liele āna ae e hoopaa i ko ka- • kou mau inoa i keia wa o'hiki mai auanei i ka la e uoke ai kakou i ke Jculcahalake i ka puahiohio me'ka hoahewa ana no ia kakou iho. No'u iho, he mamao loa ko'u walii mai ke kulanakauhale mai, aka, 'ua pale ae au ia mea a hoomanawanui aku la no ia hana, a he manaolana ko'u, ina e loaa ana he manawa kaawale i ke kakauolelo ka holo mama ana mai iiia na huli Koolau niei i kekalii o keia mau la iho, no ke ka-

kauinoa ana, e pau loa ana na mana koho o kuaaina nei i ka hoopaa i ko lakou mau inoa a koe aku no ko ke 'kulanakauhale. līe oi maoli no palia kakou a ka laliui hoopalalfeha, i pilikia wale ai no kakou ia kakou iho. Nolaila, me na ma uaolana e lawe ae ana kakou Hawaii a hana i ka pono i haawiia mai ia kakou me ka hookaulua hou ole aku, ke hooki nei, me na keiki oniuhua kepau ko 'u welina. KEIKI O NA KOOLAU.