Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 44, 31 October 1919 — Page 6

Page PDF (1.62 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

"Ina aloe i make keel kanaka, a in a hoi aole o woka nei i keakea mau mai ia'u, mahope iho o ko makou haalele ana aku ia karela, e kali ahiki i ka hoea ana mai i parisa nei alaila noi aku ia Reminetona e haawi mai i na daimana ma ke ano maikai a oluolu, ke manao nei au ua loaa mai kela mau daimana ia mau me ka nui ole o ka hana.

"Ua olelo aku au iaia nei e noho malie o ia ma kahi ana e noho ana a e kiai me ka makaala loa ma ka aoao kokoke loa mai o ke kaaahi i ka rumi a Reminetona e noho ana, imua a i hope no ka nana mai a i ole kiei mai paha o kekahi mea, aohe nae o ia nei hoole mai i ka'u"

"E kiai! Ha, me ko ike no he po panopano loa ia o ka pouli, a hiki ole ka hoi ia oe ke ike aku i kou mau lima ponnoi mamua o kou alo alaila, kauha mai la oe ia'u e nana, kiai, a e makaala aku i ka poe e nana mai ana; no ka hoolohe ana aku hoi i ka halulu mai o na wawae he hane paakiki pu no ia, no ka mea, oiai ke kaa e holo ana ua like ka halulu o na huila me kekahi hekili pamalo, a pehea e lohe ia aku ai ka hele ana mai o kekahi mea.

"He oiaio, e ae aku ana au i ka ia nei i olelo ae la, no ko'u kaua ana aku e kali ia hana ahiki i Pare, aka, oiai nae ua hooholo no oe i kou manao e hana koke i a aku no ia hana, no ke aha e hiki ole ai ia'u ke hele pu aku me oe?"

"Aole nae, makemake no oe e hanaia kou makemake e like me kau i manao ai, a ua hooko aku la no oe, me ko olelo pu mai ia'u aole e i keia mai ana ia hana."

"No ka mea hoi paha, ma kekahi mano ana a'u, i na e hiki ana ia'u ke hopu iaia me ka pili o kona mau maka, oiai hoi o ia na kaia loa ia i ka hiamoe. He oi aku ka hikiwawe o ka pepehi ana iaia ma mua hoi o ka elua; a laila me kekahi apana lole e huna ana i ko'u helehelena, ua hiki loa i ia'u ke holo aku a nalowale me kona hiki ole ke ike mai o wau ke mea nana i pepehi iaia, a i ole i aihui paha i na daimana ana mai iaia mai. Ke ike mai la oe la i ko'u manao.

"A in a hoi no kona hoao mai e hakaka me a'u, e eha aku ana o ia ia'u no ka mea, oiai e hiamoe ana aole o ia e hoomaopopo ana e kiiia aku ana o ia e pepeh. Ua hiki loa kela mau daimana ke haawiia mai na Batolomaio nei e paa, a o wau ke hoopau pono aku i ka  huakai maluna o kekahi o na kaa aohe poe oloko. Aole anei ia he mano mai kai i kau nana mai?"

"Malia paha he maikai ia i kou mano, aka o ka'u nae e makemake nei e ike heaha la ka hewa a'u i komo pu aku ai?" I ninau mai ai o Batolomaio me ka umalu ana iho o kona mau kuemaka.

"He pepehikanaka," wahi a ka pane a Gerena. "A oiai ua hookoloia mai nei kaua mai ka hale hoolulu kaahi mai ma ke ano he mau kanaka i hoohuoiia, o Mr. Baia nei kekahi e komo pu ana i loko o keia hihia, i na e hiki ana ke hooiaioia mai o ia kekahi o na kanaka ekolu i komo pu i loko keia hana karaima.

"i kuu manawa i puka aku ai a ku maluna o ka holopapa ma kekahi aoao o ke kaaahi, ike iho la au he hana maalahi loa ka na'u ka holo ana aku me ka ike ole ia mai. Aohe kanaka kiai e hele mai ana ma ia aoao, e like me ia a'o o ka manao mua ana, aohe au hopohopo ana no ka hele hou mai o ke kiai no ka nana ana i na tikiki, a in a no he ao aole no na ohua e ike mai ana ia'u, koe wale no a he kiei ae no ka lakou poo mawaho o ka puka aniani.

"E like me ia ma kela manawa ua pau loa na puka aniani i ke paniia. A ma kahi o ke kaa a na ohua e noho ana oia mau wahi kahi o na pale o na puka aniani i hukiia ae i luna. E holo ana ke kaaahi me ka mama loa ia manawa, a e hio ana no hoi i o a i anei, aka nae. i loko no o ia hio o ke kaa hiki no nae ia'u ke kokolo maile aku ahiki i kahi o ke kaa a'u i makemake ai. Ua makaukau na mea a pau. U kuhihewa au i kinohi ua hala la ke kaa a Reminetona e moe ana i hope, mamuli o ka hukiia o na pale puka aniani i lalo, eia nae, aole i liuliu loa ua heea aku la au i loko o ka rumi a kakou kanaka e moe ana.

"Ma ke kaa mamua iho a pela me ke kaa mahope iho aohe poe ohua oloko o ia mau kaa, a ua hoohauoli nui ia mai i ko'u ike ana aohe mau kanaka i loko o ia mau kaa, o ia hookahi wale no koloko o ke kaa ia'u i komo ai. Ua hoemiia iho ka a o ke kukui a uuki loa, eia nae ua hiki no ia'u ke ike aku i kona moe mai maluna o ka noho pili kokoke loa aku i ka enekini. Me kekahi mea e waiho ana malalo o kona poo i luna, a o kona mau wawae ua kokoke loa i ia puka a'u i manao ai malaila au e komo mai ai.

"Aole au i manao e hiki ana la iaia ke hiamoe me kela ike no on a i na waiwai makemae ma kona kino; aka nae, me he mea la ua loaa paha kana olelo hooholo ua palekana no ia mau waiwai aohe mea i manao aku he mau waiwai kekahi ma kona kino, oiai makou e hookokoke aku ana i Parisa; eia eia nae, ua hiki ole paha iaia ke hiaa hou aku. Ua lulumi mai la kona mau maka a pauahia aku la i ka hiamoe. "I loko o ke sekona hookahi ua hemo aku la ka puka ia'u. a he sekona hou ma ia hope iho ua paa aku la kona puanai ia'u. eia nae ka'u mea haohao loa aole ala ae a hoao mai e ku-e ia'u; hooluliluli ae la au iaia no ko'u manao e kamailio mai ana la hoi oia, he ole nae ka puka leo mai, a oiai no au e hoomau ana i ka hooluliluli iaia ike iho la au i ka ma'u o kekahi mea iluna o ko'u lima ma ka aoao o kona kaniai me ka pipili pu.

"Ia manawa hoohuli ae la au i kona poo i kahi o ka ipukukui hopipi o ka ae kau mai ana a ia manawa i ike iho ai au i kekahi pua uuku ma kona lae. Haha iho la au i ka pana aohe nae ha pana ae a ia manawa ike iho la au ua make loa oia."

"A pela iho la i iraukae ai ko hainaka i ke koko?" i ninau mai ai o Baia. Mahope o ko laua noho mumule ana no kekahi manawa.

"Ae, pela i haukae ai kuu hainaka, no kuu holoi ana ae i ke koko o kuu lima."

"Ina pela he haukae koko aku la ha kekahi ma ka puka. i ko wa i pani mai ai mahope au. oiai oe e puka mai ana iwaho; aole oia wale, malia ua haukae pu aku la me ka hao e @aa ai o ka lima ma ka aoao o ke kaa ma kahi o ke alanuipii, ia oe e ho'i hou aku ana noloko o kou kaa?"

"Ia'u i hoi hou mai ai ihope o ko'u kaa e ua ana no kela manawa a ke mano nei au ua pau aku la ia kohu koko maluna o ia wahi e hiki ole ai ke hookoloia mai. Ua komo mai au iloko o ke kaa aohe po'e oloko, a no ia kumu i halawai hou ole ai o Batolomaio nei me a'u aohe no hoi au i halwai hou me i nei mamua o ka haawi ana ae i na tikiki i ke kana ohi tikiki ma ka hale hoolulu kaaahi.

"I ka manawa hea i haukae ai ko hainaka i ke koko?"

"I ka manawa a'u i holoi ae ai i kuu peahilima, mahope iho o kuu komo ana aku i ke kaa, owau wale no. O ka mea nana'i pepehi ia. Reminetona aole o'u mano ua loihi loa manawa i hala iaia ma kela pepehiia ana mamua o kuu konio ana aku no ka mea, e mau ana no ka pumehana o kekino Pehea la, e haawi ana no anei oe i oleloike i hoohikiia aole au noho loihi ma kela wahi? O ka'u mea wale no o ka ike ana aku oia ka hamama o ka puliki ili sila on a a o ka pakeke malako o ua puliki la on a ua oleloia ae oloko mawaho"

Aohe puai wahi leo o Baia ame Batolomaio ke noho la laua me ka hamau loa, me ka noonoo nui no ka hopena o ka hihia mahope iho.

Alaila hoomaka hou mai la o Gerena e kamailio i ka i ana mai; "i kuu manawa i ike ai i ka mea i hanaia maluna o Teminetona, i ike iho la au i ko'u nawaliwali maoli ia manawa; mano au in a he keiki uuku kekahi malaila ua hiki loa iaia ke kulai ia'u a waiho iluna o ka papahele. Aneane hiki ole ia'u ke hele me ka haalulu ole, aneane no hoi e pahemo aku na wahi a pau a ko'u lima e hopu aku ai, oiai au e hele ana maluna o ka papa ma ka aoao o ke kaa. Ua lawa loa kela hoohokaia ana o'u e ulu ae ai no kekahi mano e aho ka lele ana iho malalo o na huila o ke kaa, a na ka huila ia e pepehi iho a palahe."

Ke haka pono la ko Baia mau maka iloko o ke kapuahi oiai ka pauku wahie nui e aia mai ana, a ia Batolomaio hoi e hoolalau ana i kana nana ana i na kii e kakau mai ana ma na paia.

"He hana kela a'u i ike ole ai mamua," i hoomau hou mai ai o Gerena i kana kamailio ana: O ka'u e makemake loa nei oia ka loaa aku o ka mea a mau mea paha i hoohoka mai la i ka kakau papahana."

"Nokeaha?" wahi a Baia.

"No ke aha?"

"Ae hoi paha-No ke aha? Malia paha aole oia i kaia loa ia i ka hiamoe a ia oe i komo aku ai o ko i ala ki mai la no ka ia ia oe i ka pu. A eia kekahi aohe au mea eha me oe, oia hoi aohe au pu panapana?"

Haka pono aku la ka Gerena nana ana maluna o ke kanaka i kamailio mai la iaia me ka pane ole aku i kekahi hua olelo. A pau ia nana ana ana ia Baia, alaila huli ae la oia a ana aku la ia Batolomaio.

"Heaha la ko olua manao, ke pohihihi nei au?" wahi ana me ke ku pu ana ae iluna ia manawa. "Ua kanalua anei e pane koke mai? Hopiopio iho la'o Baia iaia iho a hoonioni aku la i ka momoku ahi iloko o ke kapuahi i aa maikai ae me kona wawae. No Batolomaio hoi hoolalau wale ae la no kana nana ana ma ka paia no kahi a na kii e kakau mai ana.

"Ua maopopo, ia Batolomaio na mea eha me a'u, mawaho ae o kookoo pahikaua a'u o ka waiho ana aku nana e malama. I na he mau pu panapana kekahi a'u auhea ia mau mea i nei manawa? A no ke aha au e kau aku ai i ka hoahewa ana maluna ou?

"Malia paha ua oi aku ka lawa o na dala mamua o kakou a pau, ua pakolu aku ka nui i ko kakou heluna. ma ka olelo a kele menete o ka hoike ana mai ua emi iho ka huina o na dala mamua o ka waiwaiio o na pohaku. No ke aha au e hookau aku ai i ke kaumaha maluna ou? O kekahi no hoi e loaa aku ana no kau e like ka huina me kau i makemake ai. E huli mai olua ia'u i keia manawa, i maopopo ia olua eia io me a'u na daimana a i ole na kaukani paona paha!"

"E Mr. Gerena, ua hookahahaia mai au nou," i pane aku ai o Baia "O kou manao o keia manawa he kuponoole loa maoli i ka hoolohe aku. He leo kou o ka mea e hooweliweli mai ana. No ka mea e pili ana i ka huli ana aku ia oe,  aohe o makou huli aku i kekahi mea aole loa! I na e hiki ole ia kakou ke hilinai ia kakou iho, aole loa e hiki ana e holopona ka hana. I'ehea la kou mano, e Batolomaio-?"

"O ka'u e kaumaha ae nei ae nei oia kona lele ole ana iho malalo o na huila o ke kaaahi, ina a aole e loaa keia hui ana i ka manawa e loaa ai kela mau kiko koko ma kona kino e paa oia ka'u e olelo ae," i pane mai ai o Vatolomaio. Aohe oia i ike i nei manawa ua hoohaukae oia iaia iho me ke koko; o kona kuka pu kekahi i haukae i ke koko. E huli anei kaua i kono kino? Ka nana no paha e huli a nana pono iaia iho in a he makemake oia e hele i ka holoholo ma kahi a na kanaka e ike mai ai iaia, oia hoi maluna o na alanui me a'u e pono oia e nana mua i kona kuka.

"Oia kekahi ninau e pono e noonooia, oia hoi, ka makaala ana nona iho. E hooholo oe i kou manao no keia; e hoohuoi like ia mai ana olua e na kanaka, oia hoi na hoaloha o ka Makaikiu Topina a me na makaikiu e ae e hanu mai ana mahope o keia hihia, ka poe i ike ia olua maluna o ke kaaahi, he mea oiaio owau pu ana kekahi e owili pu ia aku ana iloko o keia hihia. I na no ko'u hopu ia nei hihia wale ana au i ka umiumi. O, pakalaki maoli ka au!"

"O ka kakou hana wale no i keia manawa o ka huli aku i ka mea nana e paa mai nei i na daimana, a in a no ka loaa nei o ia mau waiwai e loaa pu aku ana ke kanaka a mau kanaka paha na lakou i powa ia Teminetona, a i ole no kona loaa aku e loaa mai ia kakou kekahi meheu a maoli ike paha no kahi o na daimana i laweia aku i..

"Ina e hiki ana ia kakou ke huli aku a loaa na pohaku, e loaa pu aku ana ia kakou ke keonimana mai ka Pa Kapilimoku mai o Sekotia. E huli aku oe, e Gerena! Oke kanaka a'u i makemake ai e huli aku oia o Baida, ka makaikiu, oia ke kanaka a'u i makemake ai e huli aku, mamuli o kau mau mea o ka hoike ana mai ia'u no kana mau hana au i ike aku ai iaia ma ke alahele." "O ka'u mea e makemake nei e ike in a hoi e hiki ana ia'u ke hooholo iho o Baida no ke kanaka nana i ki ia Reminetona i ka pu." i namunamu iho ai o Gerena iaia iho.

"Ina aole oia." wahi hou ana." alaila o kela kanaka paha e noke mau mai ana i ke kamailio oiai kakou e kau ana maluna o ke kaaahi. Owai la hoi kona inoa? Kela kanaka haiolelo hoole waiona; oia ke kanaka a'u e manao nei a kakou e huli aku ai aole o Baida." wahi a Batolomaio o ka pane ana mai.

"O Mr. Nila a nei kau kanaka e noonoo la?" i ninau mai ai o Baia. "Ae; oia pela ka paa o kuu manao." i pane mai ai o Batolomaia." I mea e loaa ai ia kakou na daimana oia ke kanaka kupono a kakou e hele aku ai e huli, eia nae hoi in a aia ia Baida na daimana he mea makehewa wale no ko kakou huli ana aku ia Mr. Nila."

"No Baida la ea he kanaka oia i piha me ka noonoo hohonu no ia mea, aka e hana aku no nae kakou i kekahi hana kaulike nona. Aohe kanaka e ae i oi aku ke akamai ame ka maalea mamua o Baida, aohe no hoi he kanaka oi ae o ka hoopono mamu on a, oi ko'u kamaaina iaia," i pane mai ai o Baia.

"Ua ike au a kamaaina i kekahi o ia poe, he kanaka Helena ma ka hanau ana aia oia ma kekahi aina mamao loa makahiki o kona kaawale ana aku a he oihana kalepa kana e lawelawe mai la i keia manawa No keia kanaka Helena a'u o ke kamailio ana ae la ma ko'u kamaaina, aole loa oia e hoohakalia ana i ka hoohana aku i ka oi o kana pahi i ka manawa kupono ana e ike ana i ke kino o Teminetona, aole me ka poka, no ka mea, he leo nui ko ka poka.

"Aohe on a makemake me ka pu oia e pepehi ai i kekahi kanaka ana e makemake ai e pepehi in a no ka makemakeia e lilo ma na daimana a i ole na daia paha, no ka mea, wahi ana, he lohe wale ia e na mea a pau ka leo o ka pu, aka me ka pahi la ea, he palamimo loa ka hana ana iho a o ka make o ka mea i pepehiia ka mea ikeia; mamua o ke kaawale ana aku o ka mea pepehikanaka i kanalima ia e paa koke ana oia i ka hopuia, in a me ka pu.

"He mea kaumaha no i ka noo iho ka hanaia ana o kela karaima me ka limaikaika, no ka mea he hana hiki wale no i kela mau waiwai ke hanaia me ka maile loa ahiki i ka lilo ana mai me ka hana ole ia o kekahi karaima pepehi kanaka; me he mea la o ke kanaka nana i pepehi ia Remi

netona he kanaka holona loa oia, aohe i maa ia hana mamua. Aole loa kekahi poe i kamaaina i kela hana e pepehi ana me ka pu panapana maluna o kekahi kaaahi i piha me na kanaka. Pehea Ia ko olua manao, e hana ana no anei kekahi o olua e like me kela?" wahi a Baia o ka,ninau ana aku.   

"O. aole! Oia ka'u o ka olelo ana iho ia'u aole loa au e hoohana iki ana i kekahi mea o ia ano, i pane mai ai o Gerena.

"E haawi no au i kekahi makana nui i kekahi lede a ke- j onimana paha e lawe mai ana i kekahi ike e pili ana i ka inoa ame kahi i noho ai o ke kanaka mai ka Pa mai ma Eitelani a haawi mai ia'u nei ma kekahi manawa o keiai auwina la." i pane mai ai o Batolomaio.

la manawa hoao iho la o Gerena e noonoo, i ala ae kana h'oomanao ana no ka inoa o ka ahahui hoole waiona a Mr. Nila e hooikaika ana, eia nae mhope o ka hala ana o kekahi j manawa loihi o ia noonoo ana iho ana aohe loaa iki iaia. | "Aohe no ia he mea nui e noonoo aku ai, ua hiki no e j loaa mai ia'u a ka inoa o ia ahahui maloko nei o Parisa no ka mea, he mau ahanui lala kona e ku nei maloko o Parisa, a ke manao nei na au e hoomanao ae ana no o Gerena i ka manawa ana e ike aku ai i ke kau mai o ka inoa mawaho

0          kekahi o na hale halawai a ia ahahui ke hele aku oia i ka !

holoholo. Aole pono ia kakou ke hoohala wale i ka manawa me ka hana ole.

"He pomaikai nui no keia hui ana o olua me a'u. e na keiki," wahi a Mr. Baia o ka pane ana mai," no ka mea, j ina aole au, pehea la ko olua pono. me keia paha ua paa: mai nei olua i ka hopuia. kona ku ae la no ia iluna a | huli ae la e nana no kona papale.          

"E hele aku ana au e huli ia Mr. Nila i keia manawa, a: ina no kona loaa jjku ia'u, e hooikaika aku ana au e kaa-j wale loa ae olua mai keia pilikia mai. -O kela hapa o ka hana na olua ia e hana aku. ina e hana aku ana olua ma ke ano e lilo ai ia hana i mea hookoia, e loaa aku ana iaia ka j mea i kupono loa e loaa aku iaia no kana hana hewa i hana ai. Mai makau olua!"

"Kela poe haiolelo hooikaika hool^ waiona!'' wahi a Ge-, rena o ka noonoo' ana iho. ''Aole au e makemake iki ana e hele aku iloko o ka aha a kela poc me kuu uwaki pakeke j ame ke kaula e paa ana. Ua kamaaina ia'u kela poe he i poc aihue, he poe palamimo loa o na manamanalima i ka I aihue Aole no hoi au e ae iki ana e lulu like no kekahi J kiaha lama me ia poe.       

"Waiho mai i ka hooponopono ana aku i na mea a pau na'u e hana aku," i hoomau mai ai o Baia i kana kamailio ana," a mai hoao iki olua e puka iwaho mai keia hale aku, j no ka mea. i ka minuke a olua e puka aku ai e ike kokeia mai ana olua, a o ko olua paa mai no ia i na makai.

"E hoi hou mai ana no au ma kekahi manawa, malia paha aole mamua ae o keia ahiahi, a i ole malia paha ma ka la apopo. Mai hookaumaha i ko olua mau noonoo ke hoo- loihi loa aku ko'u kaawale ana mai a olua aku. He hana ' pono na'u ka nana ana ku i ke ano o ka waiho ana o ka, aina, oia hoi, ke ano o ka hana ame ka manao o na kanaka,'

            i ko'u manawa e maopopo ai i kekahi mea ia manawa au t; hv ' mai ai a hoike aku ia o'lia i ua nlea apau. kekahi mea maopopo loa, aole i ka mea kolio wale aku."     

"A he mau keikikane akamai maoli no kakou mai La- dana mai, .aole anei kakou? Heaha ana ka kaua e hana aku ai ke trie o Baia me kaua, ke kanaka i komo kuhohonu ilo-j ko o keia mau hana mamua a ua waiho nae i keia manawa. Mahope iho o ko Mr. Baia waiho ana aku i ka hana ua kuhi-1 kuhi mm aku oia i na hoa e ae i na ano hana apau e hoo- puniheiia aku ai na makai ma Parisa nei," i pane ae ai o Batolomaio i kona hoa.

Ma kela la ahiki i k.a po ana ua ike o Gerena ame Bato-' lomaio i ka lilo o na hora lola o ka la i mau me& hoopili- kia loa i ko laua mau noonoo. Ua lawe mau i.a mai ka laua nau meaai iloko o ko laua mau rumi moe, a oiai he mau kanaka laua i manao ia he ma'i, ua ai laua i na meaai mai-; kai loa i hanai mai a kupono no ka poe ma'i a Ua ai hoi laua me ka hauoli no ia mau nieaai i hoomakaukauia mai na laua.

I ko laua manawa e ai ole ai, a i ko laua manawa e hiamoe ole ai, he paani pepa hahau ka laua hana hoohala manawa, a oiai laua e paani ana e ike ak-u ana no kekahi i ke' kolohe o kekahi. me ka huhu aku i kekahi i ke kolohe, a pela no hoi kekahi e kapa mai ai i kekahi i ke kolohe me ka hiki ole ke hilinaiia aku. oiai nae, o laua kolohe like no ia e hana la.

No ka maluhiluhi, ua haule like aku l.a laua e hiamoe mahope koke iho o ka pau ana o ko laua mau aaliu i ka vvehe- vvehe, a hoi aku kela ame keia noluna o kona moe iho. Aohe i liuliu loa ia kau ana iho o ko laua mau poo i na uluna, ua hoomaka like ae la na ilui o laua e nonolo, o kahi nae i lilo ai i mea hana, aka. lie hoononolo wale iho no ka ke- Vahi, lie ala no nae kona noonoo. ke ano no hoi o ka poe kolohe la he kakali a loaa ka manawa kupono e hana aku ai i kekahi hana kolohe alaila hoomaka aku ia hana.

No Woka a i ole o Batolomaio kekahi inoa ona. oia ka mea o laua aohe i hiamoe, he hoololo wale iho no. koe wale no keia o kona hoononolo i kona mau pukaihu i manaoia mai ua kaia loa i ka hiamoe.

Oiai no oia e hoononolo ana. o kona ala malie ae la no ia a lele aku la ilalo mai kona moe aku, a nihi hele aku la no kahi orna lole komo o Gerena e kau mai ana ma ka paia. a hoomaka akuia e huli ia mau lole apau, me kona alawa mau ae no nae e nana ia Gerena, no kona hopohopo o puoho ae a loaa pono oia.     

Oia huli kona i na lole apau aohe mea i loa aiaia. O ke kunui o keia huli ana ona. aia rto iloko ona ka manao ua loaa ! no ia Gerena na daimana a ua huna o Gerena iaia. Aohe kukui oloko o ka rumi ia-manawa, o kahi maiamalama walei no e hiki ai iaia ke ike koliuliu aku i na mea apau maloko mai kekahi kukui mai o ke alanui. Ua p;jji na lole o Gerena iaia i ka huli ia aohe nae he mea i loaa iara.

I ka nele ana o ka loaa kana mea i kau nui ai maloko , o na lole o Gerena. alaila hoohuli ae la oia i kona noonoo' maluna o ke ekepaalima a Gerena e waiho ana malalo iho o na wawae o ka moe o Gerena. Iaia i hiki aku ai ma kahi' o ka moe, no kekahi manawa kona ku ana malaila a nana iho i kona hoa e niau ana no ka nonolo o na pukaihu. a i ka maopopo ana iaia ua kulipolipo loa ko Gerena hiamoe, alaila. lalau iho la i ke eke paalima a Gerena a hoomaka iho la ka huli ana i na mea oloko.

" La hala no iaia kekahi mau minuke o ke kuekaa ana i na mea apau oloko o ke eke paalima, eia iae. he manawa poho wale no ia ana o ka luhi poho ana, no ka mea, aohe mea i loaa iaia maloko olaila, oia hoi na pohaku daimana ana e manao kuhihew.a# mau ana aia no i kona h-oa ia mau waiwai, a ua huna nae me ka hoike ole mai iaia. a i ole, na dala paha. j I ka nele ana o ka loaa ma keia mau wahi ana o ka huli ana, alaila me kaua pahi pelu e paa ana j koi\a lima, hoomaka .aku la oia e oki i ka.p;ile uluna a Gerena e moe ana, me kona manao ua huna paha o Gerena i na daimana malaila, a ina aole na daimana. na dala paha.

He palamimo loa kela oki ana aku ana i ka pale uluna, a kekahi mea no i kaia loa ia ai i ka himoe e puoho ole ae ai, eia nae, ua loaa pono ke kolohe.

"I ka manawa hea e pau ai kau hana ana?" i ninau ae ai o Gerena mailoko ae o kona hiamoe nui a Batolomaio i manao loa ai.ua hiamoe loa la hoi oia. "Ha, pela no.ka'u i manao ai e hana mai ana oe ia'u elike me keia! He hana maikai maoli no keia au i hana iho la! Eia ka he hiamoe hoopunipuni wale no kou o ka moe ana mai nei; moe mai nei paha oe a manao mai nei ua kaia loa ia au i ka hiamoe hele mai nei oe e huli i kuu mau lole ame kuu eke Halin .i a i ka nele ana manao mai nei oe eia malalo o kuu ului.pela oe i hele mai nei c huli.

"O ko kaua po mua loa no keia ma keia hale hoomake koke ir.ai nei no nae oe i kau mau hana. La hiki hoi wahi a Gerena me ke okaiakala.

"Aohe paha he hewa i hanaia. ea. pela ko'u mano;" wahi hou a Gerena o ka ninau ana mai.

"O ke kiimu o ko'u ala ana mai nei ua loaa ia'u ke kana ka ma ka moeuhane," wahi hou a Gerena. "Ke kanaka muna daimana i nei manawa."

"A pela no hoi me a'u, he moiihanc no hoi ka'u ua loaa ia'u na daimana," i pane aku ai o Batolomaio.

"Ina pela, e pono oe e moe hou aku a ina loaa hou he moe Uhane o ia ano ia oe, alaila kakau ilio oe i ka inoa u i, kanaka ame k'ona wahi e noho mai nei,' i pane mai ai Gcrena.

MOKUNA VII.

Ua pau ka ka Lunanapa Baida ai ana i kona aina kakahiaka a ua pau kana ninaninau ana i ke kuene momona opa nui nana i hoomakaukau mai kana mau meaai no kekahi @@@ nieaai o ka haawiia ana mai iaia. Ua.hoi ae oia a maluna o ka punee weleweka maloko o ka rumi hooluana o ka hale aina e pili kokoke aku ana I ka hokele nui ma kahi kokoke I ka hale hoolulu, kaaahi.

Mai na mea liilii mai ana o ka welic ana mailoki. ae kona pakeke a waiho iluna o ka pakaukau mamua aku, mai'ia oia i na wa-hi he mau inupaka koloko, liookahi i| u paka nui a liookahi ipupaka uuku iho.

Ma ka moolelo o keia kanaka i ka manawa lana mail, ai o kona noonoo aohe mea hoouluhua e lawe ana oia i @@@ i pupaka nui, a i kona manawa e noonoo nui ai no kekalu hana o kahi ipupaka uuku kana e puhi ai.

Mahope o kona hoopiha ana i kahi ipupaka uuku me ka paka. a i ka a ana ae. a hoomaka kona puhi ana/haka pono aku la kana nana ana i kekahi mau huapalapala i kakauia ma ka paia e huli pono mai Ana mamua o kona alo, me kgua maopopo ole nae i ka manao o ia mau huapalapala o kc kauia ana malaila a ma ka .olelo latina hoi kc kakauia ana.

Oiai oia e haka pono iana maluna o ia mau huapalapala ua ike ole aku oia i ke komo ana mai o kekahi kanaka ma ka puka o ka haleaina mai ke alanui mai a noho iho la mahai o ke pakaukau ana e noho ana. O ka Makaikiu To pina keia kanaka o ke komo ana mai la. la huli ana ae a Baida a ike iaia i ae la: "E kamau wahi kiaha waiseke paha?" wahi ana. Alaila .p'ariee aku la i ke pa nui e kau ana ka omole wai- seke ame na kiaha mamua o Topina. O ka mea hou a'u e hoike aku ia oe ua holo aku kela poe no kekahi wahi. a'ii i maopopo ole ai." i pane mai ai o Ti pina me ke kulou no o kona poo ilalo.

"Pehea iho la i nalowale aku ai lakou mai kou mau maka

aku?" Alaila hoakaka mai la @@ Topina no kahi a na ka :iaka o ka hele ana aku, kela mau kanaka ana o ke kauohaia ana aku e hobkolo aku mahope o lakou." Aohe mea i hou huoiia no lakou ahiki i ka haalele ana mai i ka haleaina Halles. I'a holo mai lakou no ka Makeke Kuwaena a ma laila i hele hou aku ai, a ia lakou i haalele aku ai i ka Ma l@@@ i loaa ai ia'u kekahi mau hoohuoi ana no lakou.

"E holo ana ko lakou kaalio ma kc ano aloalo i na kaa e ne e hele mai ana i ka makeke, a mahope iho ua hoi hope mai la ua kaa la a holo mai la mahope o ko maua kaa e kau ana. 1 ke ku ana iho o ua kaa la mamua o ka haleleka o ka apana, ua lele iho la ke kahukaa ilalo a lawe aku la i kekahi leka a hookomo iloko o ka pahtileka.

"Aohe mea e ae i lele mailuna iho o ka kaa, o ke kia kaa wale no, ua maopopo loa ko'u ike nona. a mahope iho ua holo aku la ua kaa la no kekahi wahi okoa loa a ku iho la malaila.

"Ua makaala loa au no kela kaa ame kana wahi c holo @@@ ai, a i ke ku ana iho o ua kaa la mawaho mai o kekahi hale hookipa, ua maopopo loa ko'u ike o ke kiakaa wale no ka mea i lele ihp ilalo aohe poe e ae maloko o ua kaa la me ia. Mahope o ke ku iki ana o ua kaa la malaila no kekahi manawa, hoomaka hou aku la ka holo ana me ka mama loa. ' a ua hookahaha nui ia mai ko'u noonoo i ko'u ike ana aku i ke ku ana iho o ua kaa la mamua o kekahi hale e ku mau ai na kaa, a ma kekahi aoao mamao loa maloko o ua hale la i ku iho ai ua kaa la, he wahi a ua kaa la o ke ku ana iho a kekahi mea no e manao ole iho ai he ohua kekahi maloko ia kaa.

"No ka maopopo ole ia'u o kana mea e hana.aku ai ia manawa, hookokoke aku la au ma kahi a ua kaa la e ku mai ana. a ia'u i hiki aku ai ma kahi o ua kaa la e ku ana, ia kiei ana aku a'u. e ke kiakaa ua ona, a o kana mau ohua e lawe ana ana i maopopo ole ai ko lakou mau inoa ame ka lakou wahi o ka hele ana aku. mai ka IlaleainaHalles aku. kahi ana o ka hoolele ana ia lakou.

"Aohe o'u manaoib i ka olelo a kela kiakaa o ka olclo ana mai ia'u. no ia k-umu ua hoopaaia e a'u ka helu o kana kaa maloko o ka'u buke hoomanao. Ina ua hooleleia lakou ma kela haleaina Halles, alaila ua hanaia ia liana e lakou me ka hikiwawe loa, no ka mea, aole lakou i mamao loa mai a'u mai. mahope mai no o lakou ko u haliai ana tnai.'

"Jna na hana lakou me ka hikiwawe loa i mea e nalo loa ai lakou ma kau ike ana aku elike me ka anapu ana a ka uwila, alaila ua hanaia ia hana e lakou mamuli o ko @@@ i ike ana mai ia oe," i pane aku ai'ka Lunanana Baida. i"- hele hou aku oe e luili ia lakou. no ka mea. nia ko'u Iioo- maopopo iho e makemakeia mai ana kela mau kanaka e ke komisina makai."

Alaila hoakaka aku la o Baida i ka Makaikiu Topina i ka nuhou e pili ana i ka make ana o Reminetona maluna o ke kaaahi, he lono i hoikeia mai iaia nialjope o kona hala aiia aku @ hookolo mahope o na kanaka i hoohuoiia. ka hihia h<>i a Wilcmota e pili ana i ua daimana i aihueia ai a i hoikeia mai ai iaia mai Ladana mai. He mea kaumaha no ka l<»aa ole aiia aku o kela mau kanaka.

"Aole au i manao pela iho la ko lakou makemake loa ia." pane mai ai ka Makaikiu Topina.

"Ae, pela iho la, nolaila. heaha ana ka ijrea e hanaia maa nei no ka hihia o keia arto? Heaha ka mea e hanaia aku ana no kc kino o ka mea make?"

."Aia maluna o kekomisina makai ke kauka'i ana aku i ka holopono o ia hana, ke kanaka i hoonohoia mai ma keia wahi e nana ia mau ano hana. Oia ka mea kuleana ma ka hoomaopopo ana i na kino make elike me kela, e hoihi aku paha maloko o ka hale waiho kino make o ke @@@@ a i ole e waiho ana no paha maloko o ka hale hoolulu kat ahi ahiki i ka pau ana o ka ninaninau a ke kiure koronei"

''Ina lie makemake kona e houuku i ka hana ame ka'li hi hoihoi kokeia ae ana kda kino make i ka hale waiho kn@@ make a malaila oia e lawe ai i na olelo ike apaiS. aka @@' ina he makemake oia e jkeia mai e ka lehulehu nona ia k@ leana hana. la waihoia kela hana iloko o kona'titan lima, aka aia no he man hana okoa aku e pono ai e hoikeia aku ka lunakanawai. no ka mea, oia no kekahi mea nana e @@@ ninau ana i keia hihia. a ka maiiaoio pu nei no au e komo | mai ana ka ilamuku nui e ninaninau i keia hihia.

" Heiiana paakiki nae na'u ka olelo ana ae o kekahi o @@ nau luna aupuni ke komo mua ana mai e noii i na mea apahi @@ ? pili ana i keia hihia, i ka manawa hea la ko lakou mana hookolokolo e hoomaka ai a e pan ai, aohe ike mau ia aku o ko lakou ike ia lakou iho.

(Aole i pau.')