Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 50, 12 December 1919 — Page 8

Page PDF (1.55 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T. H., POALIMA, DEKEMABA 12, 1919.

 

TERITORE O HAWAII.

 

Keena o ka Puuka, Honolulu, Oahu.

            Ma ka hana e hoopau aua i ka WAILUKU CONSTRUCTION AND DRAYAGE COMPANY LIMITED.

            OIAI, o ka WAILUKU CONSTRUCTION AND DRAYAGE COMPANY LIMITED. he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o'na kana wai o ke Territore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia nui na haua o keia ano ua waiho ia nini iloko o keia keena he palapale noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia. hui pu me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia. elike me ia i koiia ai ma kekanawai.

            NOLAILA. ma keia ke buawila aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a i na kanaka apau he mau kuleana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka 'hui i oleloia. 'pono e waiho mai i na kue ana no ka ae ia aku o ka palapala noi i oleloia maloko o keia keena. mamua ae o ka hora 12 awakea o ka la 12 o Iauuari. 1920, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea. he pono e hoea kino ae mae ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Maua Hooko, Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia, a e hoike mai i ke kumu. in a oleloia, a e hoike mai i ke kumu. in a he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aka ai ka palapala noi i oleloia.

HENRY C HAPAI.

Koku Puuku, Teritore o Hawaii.

Honolulu, Okatoha 20, 1919.

6373-Nov. 7, 14, 21, 28; Dec. 5, 12, 19, 26, 1919; Jan. 2, 9, 1920.

 

TERITORE O HAWAII

            Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu. Ma ka hana e hoopau ana i ka PACIFICBUILDING COMPANY LIMITED.

            OIAI. o ka PACIFIC BUILDING COMPANY LIMITED. he hui ia i ku koluia a e ku ana malalo a ma ka mana e na kanawai o ke Territore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na haua o keia ano, ua waiho ia mai iloko o keia keena be palapla noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia. hui pu me kakahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia. elike me ia i hoiia ai ma ke kanawai.

            NOLAILA, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a i na kanaka apau he mau kuleana apau he mau kuleana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na kue ana no ka ae ia aku o ka palapala noi i oleloia maloko o keia keena. mamua ae @o ka hora 12 awakea o ka la 12 of Inuari, 1920. a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea. he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko. Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka la @ileloia, a e hoike mai i ke kumu, ina be kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.

HENRY C HAPAI,

Kokua Puuku o ke Teritore o Hawaii.

Honolulu, Novemaba 5, 1919.

6373-Nov. 7, 14, 21, 28; Dec. 5, 12, 19, 26, 1919; Jan. 2, 9, 1920.

 

HOOLAHA MANAO PANIKU AME KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

Maialo a ma ka pono o ka maea o ke kuai i paa maloko o kela moraki i hanaia i Novemaba 4, 1901. i hanaia e MAKA @wame KAWELO. kana kane mare, ia HENERIATA AMOEHIONA ame K. NAKEI. o ua moraki la, ua kakau kopeia maloko o ke keena o ka @luna Kakaukope o na Palapala ma Honolulu. T. H., maloko o ka Liber 236 ma na aoao 400-402, a i kulike ai me an manao o na kanawai o ke Teritore o Hawaii. e pili ana i na paniku moraki. elike me ia e uiia nei maloko o ka moraki i oleloa. a i kulike ai no hoi me ka Pauku 2851. Mokuna 161, o na Kanawai Hooponopono Hou ia o ke Teritore O Hawaii, 1915. elike me ia i hoololiia ai e ka Pauk i o ke Kanawai 121 o na Kanawai o ke Teritore O Hawaii, kau ahaolelo mau o 1915. ma keia ke haawi aku nei o HENERIATA AMOEHION ame K. NAKEU i oleloia. i ka hoolaha ua manao laua e paniku i ka moraki i oleloia,  no ke kumu @o @ahakiia e hoik ana: ka uku ole ia o ke kumupaa ame ke ukupanee i ka we e uku ai.

            Ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha. o ka waiwai i hooliloia ma ka moraki i oleloia. e kuaiia aku ana ma ke kudaaa akea. ma na Keena Kudala o James F. Morgan Company, Limited. 125-131 Alanui Kalepa. Honolulu i olelo mua ia ae nei. na Luna Kudala, ma ka Poaono. ka la 27 o Dekemaba, 1919, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.

            O ka waiwai i hooliloia ma ka moraki i oleloaia. e kuai hooliloia aku ana ma ka manawa ame kahi i olelo mua ia ae nei, o ia iho keia:

            O kela mau aina apau e waiho la ma Kaioa, Kailua, Apana o Koolaupoko. Mokupuni o Oahu, L. C. A. Kuleana @1883 ia Kekilo, na Apana 2 ame 3, R. P. @1364, o ia ka aina  hooliloia a i @olei hoakakaia maloko o ka palapala kua ia Maka (w) ma ka palapala. kuai, i kopeia maloko o ke Keena Kakaukope maloko o ka Buke 223, aoao 441; e  omo p ana me na hale ame na haua hou maluna iho ame na uku hoolima lima. ame na pomaikai mailaila mai.

            NA KUMU AELIKE: Dala Kuike ma ke Gula o Amerika Huipuia: ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo o ka palapala kuai e hoomakaukauia ana o na loio o ka Mea Paa Moraki.

            No na hoakaka aku i koe e noi ae ia Castle & Withington. maloko o ke Hale Star, 125-131 Alanui Kalepa i ole’lo mua ia ae nei, na Loio no na Mea Paa Moraki.

            Hauaia ma Honolulu, T. H., Novemaba 20, 1919.

HENERIATA AMOEHIONA,

            Mea Paa Moraki;

K. NAKEU,

            Mea Paa Moraki.

6375-Nov. 21, 28: Dec. 5,12.

 

HOOLAHA

            Ke kauoahaia aku nei ka poe apae hiki ole mai ma ka halawai o ka Pailina o Kawaiahao. ame ka poe he mai hooiaio ka lakou. i kahi i loaa mai ai ko lakou mau pa, e paaia nei e lakou. e hiki mou mai ma ka Poakahi, la 22 of keia mahina. ma ka Hall o ka Ekalesia o Kawaiahao, hora 10 a. m.

KOMITE PAILINA

            Kawaihao, Dec. 2, 1919.

6377-Dec. 5, 12, 19.

 

Kela Laau Kaulana

B.B.C.

He laau i hoohuiia o na launahele, laau e hana pu ana me ka hana a ke Akua, he hoomaemae a hooikaika ae i na mea paahana holookoa o ke kioo, e kipaku ana i ka ma’i kino ame na ma’i ihi wale mai, e haawi ana i ke kino i ka ikaika, ke ola ame ka mana i na aalolo.

            E hoopiha ana ka B.B.C. i ke kino me ka ikaika hao o ke ola ame ka ikaika o na la opio. Ua koa’aia na poe nawaliwali ma na manawa lehulehu mahope o ka inu ana he mau pile wale no. Ua iloko o ke ola lahui ana. O ka B.B.C. ka laau kamahao loa ma ke ao.

            KUAHA MA NA WAHI APAU.

Keena Kuai Laau B.B. C. 161 Alanui Moi, Honolulu, Hawaii.

 

HOOLAHA O KE KUAI O KA HOOLIMALIMA AUPUNI.

            Ma ka hora 10 a. m., Poalima Ianuari 9, 1920, ma ka puka komo mamua o ka Hale Hookolokolo, Waimea, Kauai, malaila e kuai hooliloia aku ai ma ke kudala akea malalo o ka Pauku 380 o na Kanawai Hooponopono Hou ia o 1915, na hoolimalima laula i na aina au-puni i hoakakaia malalo iho nei penei:

NA APANA KANU LAIKI ME KULA O KE AWAWA O HANAPEPE.

Apana Helu.       @Iliaina (Eka)        Uku Hoolimalima Haahaa. No ka Makahiki.

1.......................... 22.1........................ $442.00

2.......................... 10.7........................ 214.00

3.......................... 6.7.......................... 134.00

4.......................... 1.1.......................... 22.00

5.......................... 3.0.......................... 60.00

6.......................... @4.1....................... 22.00

7.......................... 4.1.......................... 82.00

8.......................... 2.5.......................... 50.00

9.......................... 7.8.......................... 136.00

10........................ 13.1........................ 262.00

11........................ 2.0.......................... 40.00

12........................ 6.6.......................... 132.00

13........................ 6.0.......................... 120.00

14........................ 1.0.......................... 20.00

15........................ 0.7.......................... 14.00

16........................ 0.4.......................... 8.00

17........................ 1.0.......................... 20.00

18........................ 1.0.......................... 20.00

19........................ 1.7.......................... 34.00

20........................ 3.9.......................... 78.00

21........................ 4.5.......................... 90.00

22........................ 5.9.......................... 118.00

23........................ 2.6.......................... 52.00

24........................ 6.5.......................... 130.00

25........................ 4.3.......................... 86.00

26........................ 8.1.......................... 162.00

27........................ 9.3.......................... 156.00

28........................ 1.7.......................... 34.00

29........................ 1.6.......................... 32.00

30........................ 2.2.......................... 44.00

31........................ 2.0.......................... 40.00

32........................ 3.9.......................... 78.00

33........................ 3.4.......................... 68.00

34........................ 3.1.......................... 62.00

35........................ 1.2.......................... 24.00

36........................ 2.6.......................... 32.00

37........................ 8.7.......................... 174.00

38........................ 3.5.......................... 70.00

39........................ 4.0.......................... 80.00

40........................ 1.6.......................... 32.00

41........................ 1.7.......................... 34.00

42........................ 4.7.......................... 94.00

43........................ 2.7.......................... 54.00

44........................ 1.1.......................... 22.00

45........................ 3.7.......................... 74.00

46........................ 13.8........................ 276.00

47........................ 2.1.......................... 42.00

48........................ 0.5.......................... 10.00

49........................ 6.6.......................... 132.00

50........................ 4.2.......................... 84.00

51........................ 2.0.......................... 40.00

52........................ 0.2.......................... 5.00

            Manawa o ka hoolimalima, 10 makahiki mai Ianuari 10, 1920 aku.

            E uku mua ia na uka hoolimalima ma ka hapamakahiki.

            Na ka põe keai mai c uku i ua hoolilo no na hoolaha ana ame kekahi mae kaki e ae e pili aea i ka hoomakaukau ana i na hoolimalima.

            No na kii palapala aina ame na hoakaka aku i koe, e noi ae ma ke keena o ka hope-akena, Mr. G. W. Sahr, lihue, Kauai, a i ole, ma ke keena o ke Komiaina o na Aina Aupuni, Hale Kapitala, Honolulu, T. H.

C. T. Bailey,

Komisina o na Aina Aupuni.

'Ianaia ma Honolulu, Dekemaba 3, 1919. 6378-Dec. 12.

 

HOOLAHA O KE KUAI O NA HOOLIMALIMA AUPUNI.

            Ma ka hora 10 a. m., Poalima, Ianuari 9, 1920. ma ka puka komo mamua o ka Hale Hookolokolo, Waimea, Kauai, malaila e kuai hooliloai aku ai ma ke kulala akea malalo o ka Pauku 38- o na Kanawai Hooponopono Hou ia o 1915, na hoolimalima laula i na aina aupuni i hoakakaia malalo iho nei penei:

NA APANA O KE AWAWA O WAIMEA

Apana Helu.                Iliaina.             Uku hoolimalima Haahaa. No ka Makahiki.

14………………… 5.14   Eka…………. $103.00

33……………… 36260    kapuai kuea        17.00

25……………… 12870    "         "                6.00

28……………… 24430    "         "               11.00

56………………… 15.6   Eka……………. 312.00

59………………… 4.2      "………….….. 84.00

62………………… 3.7      "………….…... 74.00

60………………… 7.6      "………….…... 114.00

77………………… 2.0      "………….…... 30.00

61………………… 7.5      "………….…... 113.00

63………………… 17.1    "………….…... 257.00

71………………… 5.9      "………….…... 89.00

64………………… 9.5      "………….…... 143.00

65………………… 31.0    "………….…... 465.00

67………………… 19.1    "………….…... 287.00

68………………… 11.2    "………….…... 168.00

69………………… 7.9      "………….…... 119.00

70………………… 4.6      "………….…... 69.00

            Manawa o na hoolimalima. 10 makahiki mai Ianuari 10, 1920 aku.

            E uku mua ia na uku hoolimalima ma ka hapa-makahiki.

            Na ka põe kuai mai e uku i na hoolilo no ka hoolaha ana ame na kaki e ae e pili ana i ka hoomakaukau ana i na hoolimalima.

            No na kii palapala aina ame na hoakaka aku i koe, e noi ae ma ka keena o ka hope-akeua, Mr. G. W. Sahr, Lihue, Kauai, a i ole ma ke keena o ka Komisina o na Aina Aupuni, Hale Kapitala, Honolulu, T. H.

C. T. BAILEY,

Komisina o na Aina Aupuni.

Hanaia ma Honolulu, Dekemaba 3, 1919. 6378-Dec. 12.

 

MOOLELO O KA AHAHUI KUANELIO AHAHUINA O KA MOKUPUNI O KAUAI, KAU O OKATOBA, 1919.

(Hoopau ana.)

La hana Elua, Poakahi, Oct. 22, 1919.

            Hoomakaia na hana hapalua hora haipule me na himeni 125 ame 63; pule mai a Rev. I. K. Kaauwai, himeni 37; alila alakai mai o Rev. H. O. Judd ma Mataio 14: 15-21, e pili ana i ka hanai ana a Jesu i na tausani kanaka elima iloko o ka waonahele. Ua ao nui mai oia i na kaeiki ame na kamalii iloko o ko kakou mau ekalesia, na kakou ua na kahu e hanai aku ia lakou, na na haiolelo. ua komite, na Iuna ekalesis amu na hoahauau, na na K. K. Sabati, na oukou ua na peresidena o ka Ahahui C. E. e ao aku, a e hanai aku ia lakou i ka ai e ola ai ka lakoe mau uhane.

            E heluhelu nui i na euanelio eha; e hoomaka ma Luka, Mareko, Mataio ame Ioane, ame na episetole a Paulo, ehiapoe o kakou e heluhelu mau nei i ka Baibaia ame ke Kauoha Hou @@aloke a keia mae buke o loaa no ia kakou ia o' @@ ao waiwai nui e pili @@@ @@ @@ @ @@ oi loa aku i ko kkakou @@@ @@@@, @ mea makamao, he mea waiwai @@@@ @ noho hauoli ai kakou ma keia ao. He @@ aku na manao waiwai, a @@@@@@@ ka hapalua hora haipule me@ a himeni 47 ame ka pule mai ka @@@@@@@@@@ Rev. I. K. Kaauwai.

            A noho mai ka aha i kona mapawa mau, a ma ka @@@nao o ka luu@@@@@@@@, hilinai aku i ka moolelo ame ke Kahea iuoa o na lala o keia aha a ke kakauolelo, ua hooholoia pela.

            Na ke kakauolelo o ka Papa Hawaii H. P. Judd i hoakaka mai i ka la e noho ai ka Aha Paeaina ma Honolulu, i ka piha aua o ka haneri makahiki o ka laha ana o ka euanelio a Kristo; loko o keia paeaina, ka pono o ke Akua o lehova ame Iesu Kristo ko kakou hoolaa. Ma ka la 11 o Aperila 1920, e hiki mai ana ke Kepekulia.

            Sabati, Aperila 11, malamaia na anaina pule ma na ekalesia. Rk@kumukalaa shr@@ pu pu un un @@@ Poakahi, Aperila 12, wheia ka hale Kahunapule Kamalena.

            Poakahi, Aperila 12, wheia ka hale kahanapule Kamalena.

            Poalua, Aperila 13, ka 'ihuaka'i nui unai Aala Paka mai. a ma na kaa @o Waikiki, heluau nui o haawiia ana ao na Kula Sahati, anau kai, heepalu.

            Poakolu, Aperila 15, he haiolelo na ke Kiaaina McCarthy, Peresidena Taft, ame na ka 'ihuaka'i float ma ka auwina la.

            Poalima, Aperila 16, he hoikeike tahalo, ma ke kula o Punahou.

            Poaono, Aperila 17, Ka'ihuaka'i o na Kula Sabati o ka Aha Paeaina. Ma ke ahiahi na hana o ua Ahahui C. C.

            Sabati, Aperila 18, malamaia ka papa ahaaina a ka Haku, Papa, Hawaii.

            Ma ka Poakahi a ma ka auwina la, wa ka Poalua ma ke ahiahi, ka himeni liookuku mai na ekalesia like ole me ua Kula Sabati; na ke komite hookuku a papa hooko o ia ka makua Hou W. @. rice, Rev. H. K. Poepoe, Hon. J. W. Kalua. T. K. Hane, Wm. Werner ame Jas. H. K. Kaleo O lakou ke komite nana e noonoo no na mea e pili aua i keia himeni hookuku.

            Makaukau ke komite hookipa, no ka uku moku mai Aperila 11, nona kahu @me na elele, ka uku @ lawe ae, he $8.85, no ka holo ana a hoi mai he $13.20. Oia hoi mai Nawiliwili a Honolulu a hoi mai. Nolaila e makaukai na kahu na elele, na K. K. Sabati Nui na K. K. S. Apana, na elele na peresideua ame na elele C. E. O. ka au@@@ like keia no na lala o ka aapa himeni hookuku o Kanai o Mano. No Ka puuku i hoike mai i kana hoike puaka, $38.50;; laweia $5, koe he $38, @@lia me $26.80, huina pau, $64.80. Ninauia ka hoike a ka puuku a aponota.

            Hanaiia ke kumuhana 2, na palapala hoopii mai na ekalesia mai. Na ke kakauolelo Kaiwi i heluhelu mai i ka palapala kahea kahu, nona na inoa i kakau mai he 47, a @ua ka manao o ka lunahoomalu, e lawelaweia ka palapala kahea kahu o Lihue, eliko me na rula o ka hale ahaolelo, a na hanaia pela, a ma ka heluheluia ana o ka palapala kahea kahu o Mr. Chas. Keahi, a ua aponoia. Na ka Kakauolelo Kaiwi i hel@helu mai i ka palapala a penei: I ka Lunahoomalu Re. I. K. Kaauwai o ka Aha Mokupuni o Kauai. Me ka mahalo:-Ma ka noho ana o ka Aha F@@@@sia Hawaii o ua hoahanau o Lihue, no lakou na inoa he 47, i kakauinoa mai, va hoobolo lakou ma ke Sabati, la 19 o Okatoha, ma ka noho lunahoomalu ana mai o ke Kahu S. K. Kaulili. Ua aponoja ka palapala kahea kahu ia Mr. Chas. Keahi, a ua haawiia mai he ma@ @eo mele u'i loa iloko o ka H. A. N., 287, 47 ame 78.

            Ua ninauia ka manao o ka haioielo, Mr. Chas. Keahi, a ua panu mai oia, e haawi ana i hana hoomaikai nei i ua lala o ka aha, a e apono ana i ka pulanala kahea kahu. Na Rev. H. P. Judd i hoike mai e malamaia ka pono kahu ana ma keia Sabati ae la 26, hora 11 a koho ana a ka lunahooma@@: Rev. H. P. Judd, Rev. S. K. Kaulili, Rev. R. Puuki ame Rev. I. K. Kaauwai.

            Hapaiia ke kumuhaa 2, kahi ame ka manawa e noho ai keia aha. Mai ka lunahoomalu mai, he mea pono loa e noho no keia aha ma ke kau o Maraki, la 17, oia ka Poakolu ekolu o Maraki, 1920, ma ka hora 10 a. m.

            Ma ke kauoha a ka lunahoomalu ua waihoia iloko o ka lima o ke hakauolelo ka hoomaikai i ka Ekalesia Hawaii o Lihue.

            Paipai mauuao mai ke lunahoomalu malalo o ke kumuhana a na C. E. O. keia kakahiaka, e noho ka hanohano ioko o ka kakou aina. Ae, aole e noho ka hanohano iloko o ko kakou aina in a he mau hana lapuwale ka kakou, aole e noho aka, in a he mau hana @@ikai, mahaloia, a e kaulana ai ko kakou mau inoa, alaila ua papahi mai ka hanohano i ko kakou aina. Aole pahai ua mokulele i ka lewa, he mau hana ia e hookaulana ai i ka aina, aka, aole paha ilaila ka manao nui o Davida i hapai mai ai i keia kumuhana ano nui.

            A pela pu me ka manao paipai o keia kakahiake, oia hoi, e haawi aku i ka ai na na keiki, aole, i ka pohaku, he nui aku na manao maikai, a hookuuia na hana o ka aha me ka himeni 196 ame ka pule mai a Rev. H. P. Judd a hoopanee loa ka aha.

JAS. H. K. KAIWI.

Kakauolelo o ka Aha Makua.

 

O NA KANAKA LAHUI E KE KUMU KUKIPIKIO O KA AINA.

            No ka pomaikai o ko ke Kuokoa poe heluhelu ke hoopukaia aku nei ka haiolelo kuliu a ka Loio John W. Catheart i haawi ae ai maloko o ka Memorial Hall ma kekahi ainaina hoomanao piha makahiki a ka Hui Malu B. P. O. E. Elks o ka malamaia ana ma ka po Sabati iho nei.

            Ua noi mai oia me ke kuio aole i na lala wale no o ka ahahui, aka i na Amerika oiaio apau, e hoike ae i ko lakou kupaa mamuli o ke aupuni ma ka hana a i ko lakou mau noonoo hoi maluna o ka have Amerika ame ka kumukahawai ame kona aupuni, ka oi aku iloko o keia manawa kupikipikio o ka noho ana o ke aupuni.

            "Ua ili like aku ia mea maluna o na kanaka kupaa mae na wahine, ua koa ame na makaainana ou, e hoomau aku i ka hakaka ana no ka makahiki a oi i hala i ka poe i hoao e hoohiolo i ka hale a ke aupuni repubalika i kukuluia ae ai me ka naauao loa, e ka poe i kakau i ko lakou inoa i ke kumukauawai," wahi ana.

            "Maluna o ka paepae o ka puka e komo aku ai iloko o ka holo pahihihi o ka make, ke ku nei kakou me ka maopopo ole loa i keia la.  Malalo iho o kona umalu eehia e hele aku ai kakou. O ka poe ola o keia la o lakou ana ka poe make o ka la apopo.

            "Iloko o ka hanohano kiekie ame ka oiaio e malania pono kakou i keia moto Ke Kupaa o ka Manao, i hiki ai ia kakou ko olelo ae ua hakaka makou i ka makaka maikai, ua malama makou i ku manaoio kupaa.

            "O ka kakou ahahui he Ahahui Amerika oiaio loa ia. O ke kupaa i ko kakou aupuni ka makou olelo hoopaa ame ka hoohiki. O kona hae ka hoailona o ko kakou manaoio ame ko kakou noho hoahanau ana kekahi no kekahi. O kakou ka mua e pono e kakoo i ko kakou manawa ame ko kakou noonooo i ko kakou have.

            "Ma ka manawa i hoomakaukau ai na kanaka koikoi o kela au i kahale o ka kakou aupuni ua kukulu a hookahu@ia maluna o ke kumukanawai. He mau miliona o na kanaka i hoopilihuaia i ku a maloeloe iloko o ke kulana kanaka makua ma ka manawa i lanakila ai ka oiaio. O ka hauoli i loaa ia kakou mamuli o ke kuokoa ua aie kakou ia mea i ko kumukanawai, eia nae i keia la, o na kanaka hoohaunaele a noonoo ole, lehulehu wale o lakou mai na aina o mai, he poe malihini i ka uhane o ke kumukanawai, kuli na pepeiao i kona mau kanawai, he poe aa kuli i ka kakou olelo, o lakou ka i huli ku e mai i kona ane hoopoao a oiaio. Ua hooikaika lakou e hookumu i papa iloko o keia aina o kakou, kahi aohe, papa aohe no i kukuluia i papa mawa@na o ka lahui, a o kahi ho@ like ai na mea apau mai ke kiekie a haahaa, a mahope o ka hookumu ana i mau papa, alaila ia wa hoao mai la ua poe la e hookaokao i kekahi papa mai kekahi ae. Ua ohi aku lakou i na pomaikai he nui ame ka hanoliano pu mai ka aina aku o ka lako ame ke kuonoono. O ka aihue ame ka pepehikanaka ka lakou i hoolilo ai i ke kanawai iloko o na hanaino o ke ano kanawai ole.

            "Ma keia manawa o ka popilikia he mea pono ia kakou apau e ku iluau me ke lokahi ame ke kupaa i ko kakou kumukanawai, a i ko kakou aupuni ke aupuni hookahi wale no i hookeokoa a i haawi like i ka pono i na kanaka, a i ko kakou have hoi i hanala i hoailona e hoike ana i ka nani ame ka hanohano o ko kakou lahui.

            "Elike me ke ke'a e lalapaia aua e ka lapalapa ahi ma ke aouli o ke komohana a e kau ana maluna oua ka hoailona ame ke sila o ke ola hou ana ame ka hoopulapula hou aua i ke ola o ke kanaka, pele no ia have.

            "E kiai makaala loa i ko kakou have, malia iloko o na la e hiki mai ana, e laweia aku ai ko kakou hae mai kahi mai ana e kau aua a hooleiia iho malolo o na wawae o na lahui enemi. He makahiki a oi i hala aku nei he mau kaukani o na kaukani o ko kaou mau hoahanau i ku aku, ka poohiwi i ka poohiwi, maluna o ke kahua kaua ma Europa, no ka hoopakele ana i ka hoe @o ka lahui kuokoa, a he lehulehu o ia mau hoahanau i moe aku i ka hiamoe hope loa maluna o na kahua i ula pu i ke koko o Palani. Ia poe a pau@ka ha nohano ame ka nani. Ia kakou hoi ka haawe kaumaha o k@ malama aua i ka maluhia o ka lahui."

 

NA LEKA KII OLE IA MAI AHIKE I DEKEMABA 6, 1919.

Auoholani, Mrs Malaea           Keahi, Mrs Chas

Anakalea, John                        Kealoha, G

Aipia, Sam                              Kaiwi, Mrs Helen

Alana, Aki                               Keowaimaka, Mrs

Emona, Mrs                             Keaunui, Andrew

Opunui, Mrs Mary                  Timoteo, Mrs Rosa K

Oliwa, Mrs M P                      Koahou, J M

Haupu, Cloud                         Kohou, Mr & Mrs K

Hanale, R N                            Kuu, Mrs

Kaulili, Miss Flora                   Kukana, Mrs

Kaula, David                           Lui, Henry K

Kahuli, Alexander                   Lii, Mrs G

Kalua, John W Jr                     Manu, Mrs Kela

Kaleikau, Mr & Mrs                Nalie, Mrs

Kalawaia, Mrs S                      Nakapaahu, Mrs Hakio

Kamaka, Miss L Kahana         Namaka, Johnie

Kapololu, Nellie                      Wana, Mr & Mrs Kapika

Kaloheaulani, Mary

 

KU I KE KANAWAI KA WAEIA ANA O KE KIUKE

            Ma ka ninau kanawai i waihoia aku imua o ka Lunakanawai Kaapuni Franklin, ma ka hihia a ke Teritore e ku-e ana i kekahi o Kuniehi Hinosaku, e ka loio o ka mea i hoopiiia, uo ka pololei ole o ka waeia ana o na kiure, ua hooholo mai ke kahu o ka aha, ua ku i ke kanawai, ka waeia ana o na kiure, aole hoi he mau mana hoopilimeaai, i lawelaweia ma ka aoao o ke komisina wae kiure.

            Ua hoihoi ae ke kiure kiekie he hoopii hoahewa, e kue ana i ka mea i hoopiiia, no ka hewa pepehikanaka ma ke degere ekahi, a ma ka manawa i hooloheia ai ka hihia o kela Kepani, ua ku aku kona loio, oia o Barry S. Ulrich, a noi aku i ka aha e hookuuia ka mea i hoopiiia, no ke kumu, aole i ku i ke kanawai ka waeia ana o na kiure, na lakou i hoolohe i na mea e pili ana i ka hihia i loaa ai ka hoopii hoahewa ia lakou, e kue ana i ka mea hoopiiia, mamuli o ka loaa ole ana o kekahi Kepani iloko o ka papa kiure.

            Ua loihi ka paio aua o na aoao a elua i ke'a kumu, o ka Hope Loio Kalana C. M. Hite ka loio ma ka aoao o ke aupuni.

            Ma ke kumupale ma ka aoao o ka loio o ka mea i hoopiiia, e hoakaka ana ia i ka mahelehela pono @le ia ana o ke ano o ka wae ana a k@@omisina kiure, i na kiure i na kiure ma na@me @le, o na apana eha@ ame elima, no ka mea aole he hookahi kiure he Kepani koua lahui, elike me ke Kepani ana o ka mea i hoopiiia.

            I ka hooholo ana mae o ka Lunakanawai Franklin i ke kupono o ka wae ana  a ke komisina kiure i ua kiure, ua hoakaka ae oia i ke kupono o ka mea a ke komisina i hana aku ai elike me ke kanawai: no ka me aia ma kekahi mau mahele lehulehu, he kakaikahi wale no na maua koho haloka i hiki ia lakou ke heluhelu a ke kamailio i ka olelo Euelani me ka pololei, ma ia ano iho la; ua hiki ole e noho kekahi poe ma ke ano he mau kiure.

            Ua kulike ole mae kela olelo hooholo me ka manao o ka loio o ka mea i hoopiiia, a ua hoike ae oia no koua hookomo aku he hoohalahala, maluna o kela olelo hooholo, iloko o ka aha maluna ae.

 

E HOOPAU IA ANA KE KAPU MALUNA O KA LAIKI

            Me he mea la o ke kupu i kau ia maluna o ka laiki e ke aupuni o lapana e hoopau loa ia ana ma nei mua aku no ka pono o na Kepani ma Hawaii elike me ke kelekalapa o ka loaa ana ne, ma ka Poalua nei, mai Tokio mai i ka Nupepa Kepani Hawaii Hochi. E hoakoka hou ana ke kelekalapa e haawi ana ke aupuni o Iapau i kana olelo hooholo hope loa maluna o ka ninau hoopau i ke kapu ma ka la 15 a mamea ae paha o Dekemaba.

            O ka Ahahui hawaii-kai, he ahahui na na Kepani lawelawe kalepa o Kobe, Osaka ame Yokohama, he mau hana kalepa ka lakou e lawe@we mai la me na Kepani kalepa ma Hawaii nei, ka i waiho aku i ke aupuni o Iapana, he nui no ka hoopau loa ia ae o ke kapy malune o ka laiki mai ka hoounaia ana mai i Hawaii-nei.

            O na keena oihana o ko ua aina e ame mahini ke kokua i ka hoouna hou ia ana mai o ka laiki i Hawaii nei, o ke keena waiwai wale no ka ke apono ole. Ma ka hiohiona ke nana aku i nei manawa e hoopania ana e ka ahakuka a ka aha kuhina ka hookapu ana, wahi i ka Hawaii Hochi.

 

KUKA UA me na KOLOKA

me ke "Kaila," "Aulii" a "Miomio."

            He mau kuka keia no na kanaka i mahalo i ke ano, ka maikai mai@u o ka hana ana me ke ano o ke ana; kumukuai he $9 a $45.

Na Paalole $12.50 a $50.

E Wehe i Kuleana Aie. Laweia na Bona Kuokoa.

The Model Clothiers

Alanui Papu.

Hamama ka Halekuai i na ahiahi ahiki i Dec. 31.

 

HOOLAHA LULU MANAWALEA

            Ke hoikeia aku nei ma keia ua makamakeia na lulu manawalea a na lala o ka Hui Kokua a Hookuonoono o na Wahine Oiwi Hawaii no ko kakou hoahanau i haalele mai i keia ola ana, Mrs. Namakahiki Kaba; e haawi koke ae ma ka lima o ke kakauolelo ohi dala o ka ahahui, Miss Helen Allen, ma Kapalama.

MAIKAI KALEO,

Kakauolelo Moolelo o ka H. K. H. O. W. N.

Honolulu, Dec, 1919.

6378-Dec. 12, 19, 26; Jan. 2.

 

HOOMAKAUKAU NO MUA AKU NEI

            E Hoao e Hoomakaulii Ano--E Malama i ke Dala e wehe i Buke Banako Heahu me ke

CHINESE-AMERICAN BANK

A NANA AKU I KA ULU O KAU DALA

NA PAHU DALA     $1.00 no ka Wehe       Kihi e ke Ahanui

no ka Hoolimalima      Ana i ka Hoahu           Moi me Nu@@@

 

Na PA, NOHO PAKAUKAU ame na HALELOLE no ka Hoolimalima.

LUAU PEOPLEʻS HARDWARE STORE.

453 Alanui Moi Akau, Kekoke i Palama Settlement.

KELEPONA 2670.

6348--8 wks.

 

HOOLAHA ANO NUI-E HELUHELU IHO!

HALAWAI MAKAHIKI O KA "AHAHUI KALEPA O NA HAWAII I KAUPALENA."

Ma ka Hale Heluhelu Buke (Library of Hawaii), Rumi Iluna,

Dekemaba 12, 1919, ma ka Hora 7:30 P. M.

            Ke koi ikaikaia aku nei na lala apau loa o keia Ahahui e hiki kino mai ma keia halawai ma ka po o ka la i hoikeia ae la. Nui na hana ano nui e noonooia ana. Aole e pono e haule kekahi lala ia po. Ua hui ae nei na Pake Kuai Poi i ano. O na kea apau e hoike ole ia ana ma kela halawai ma ke kino, a i ole, ma ka palapala e hoopai'iia ana ia hookahi-hapaumi (1/10) o ke dala.

            Ina aole e hiki ke hele mai, hoopiiia iho i keia palapala a hoouna koke mai ia mana:

            E IKE AUANEI NA KANAKA APAU MA KEIA PALAPALA, Owau o ……………………… ke hoomaua nei la ………………. e hoike a e koho no'u ma ka halawai makahiki o ka AHAHUI KALEPA O NA HAWAII I KAUPALENAIA" (The Hawaiian Mercantile Co., Ltd.), e malamaia ana ma ka la 12 o Dekemaba, 7:30 P. M., ma ka "Library of Hawaii," Honolulu, T. H.

            Hauaia i keia la …. o ……………….., 1919.

            Imua o …………………        (Kakauinoaia)……………………….

                        Hoike.                         Ka huina o na kea……………………

                                                            Wahi noho…………………………..

Hoopukaia e Akaiko Akana, Peresiidena; Nolle Smith, Kakauoleo. P. O. Box 550.

 

Hoomanao i Kahi

156-158 Alanui Hotele

Mauka o ka Hokele Young.

            Ua hoao kekahi poe e hana i wahi no oukou e noonoo iho ai, ua nee makou mai ko makou wahi kahiko mai, o ka mea oiaio aole makou, i nee.

            O Kauka Capps ua kamaaina oukou, Mrs. Correa, Kauka Rushforth ame ka poe e ae, he o' ia mau no lakou. Aole he kuleana o kekahi kanaka okoa aku o Thompson me ko makou wahi. Hiki ia makou ke olelo Hawaii.

Dr. Lewis Edwin Capps

Kauaka Rushforth, Kokua.

Thompson Optical Institue Co

156-158 Alanui Hokele. Mauka o ka Hokele Young.

 

Kauka Thompson

Mea Nana Maka Noeau, i Keia Wa ma ka.

1116 ALANUI PAPU, KUEA PANTHEON.

Aole hana me kekahi hale nana maka okoa aku ma Honolulu nei.

BROWN-THOMPSON OPTICAL CO.

1116 Alanui Papu

 

            WAKINEKONA, Dek. 1.-Wahi a ke kakauolelo o ka waihona waiwai Glass ma kona manawa o ka waiho ana ae i na koho ma ke dala i ka ahaolelo no na hila haawina i hoolalaia e hoea aku ana ka huina hoolilo o ke aupuni i ka aneane $5,000,000,000 no ka makahiki 1921. Ua komo pu maloko o na koho no na hoolilo awakumoku he $150,000 no Honolulu a he huina i like no me ia no Hilo.

 

KakelameKuke

(KAUPALENAIA.)

Poe Kalepa ma ke Komisina

-A HE-

Poe Agena no na Mahiko Lehulehu

 

Kuai Apana Aina ma Waikiki

            E ike na kanaka apau ke wehe nei au he Apana Aina nui ma Lakimau Tract, Kapiolani Park, Waikiki mawaena o kahi i noho ai o Kikila Baraunu (Cecil Brown) ame Kimo McGuire.

            O ka poe apau e makemake ana e kuai aina makepono ma Waikiki, o ka manawa kupono keia e hooko ai.

            Na mahele aina ma Kekio Tract, aole e loaa ke kuaiia malalo o Iwakalua keneka (20e) o ke Kapuai hookahi, nolaila ke kuai nei au i ko'u mahele aina no 12e o ke kapuai huinaha.

            He alanui hou ke hoomo@i@ ana ma LAKIMAU TRACT no eono iuiha ka manoanoa, me na pohaku paepae, 10 kapuai ke akea, aa helewawae, a me ka wai ma ha'i o kela ame keia pa.

            He aina iliwai like keia, aole pohaku. Ke kumukuai o ka mahele, he $500 a pii @ku elike me ka nui o na kapuai.

            Uku mua me ka oluolu, ame ka uka liilii i na mahina apau. Ua lilo kekahi mau apana, a he holo loa ka lilo ana o na aina ma Waikiki. Hele koke mai o pau loa i ka lilo i ka poe hele mua mai.

PAULO KALAKA,

(P. E. R. STRAUCH).

Akena Kuai Aina Emi Loa. Waity Bldg., Helu 71 Alanui Moi

 

NUPEPA KUOKOA

No ka makahiki (one year) …... $2.00

No eono mahina (six months) …. 1.03

            O na Dala âme na Hoolaha Apau e hoouna pololei mai i ka ADVERTISER PUBLISHING COMPANY, LTD., wale no, P. O. Box 208, Honolulu T. H.

            Entered at the Post Office at Honolulu, T. H., as the Second Class Matter.

CHARLES S. CRANE …. LUNA NIU

 

J. BROWN, JR.

LOIO

            He keiki Hawaii i makaukau ma kaua mau oihana a he oluolu na kuka ana.

            Na hana Palapala. Huli ana i na Aina Pohihihi. Akena Kuai Aina, na Kui Aie ame Hoaie Dala.

            Keena Hana: Rumi 3. Walty Bldg. Iluna. Alanui Moi, Mauka o Wall Nichols. Kelepona Helu 5938.

 

OLELO HOOLAHA

            Mamuli o ka haalele ana mai o kuu wahine mare Hattie N. Kaaihue ia'u me ke kumu ole, ke hoike aku nei au imua o ke akea, aole e ili mai maluna o'u na ho'iko'i o ka uku ana aku i @a aie e hanaia ana eia ma ko@@@@ho@. (Kakauinoaia)

JAMES KAAIHUE.

6377-Dec. 5, 12,19.

 

HOOLAHA PAPA.

            No ka haalele kumu ole ana mai o kuu wahine, Kapuaokahikina ia'u, nolaila ke hoike aku nei au ma ke akea aole e kau mai maluna o'u na kui ana no na aie apau ana e hana ai ma kuu inoa.

JOSEPH KEOHOKII.

6378-Dec. 12, 19, 26.