Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 51, 19 December 1919 — Page 8

Page PDF (1.58 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Kela Laau Kaulana

B.B.C.

            He laau i hoohuna o na launahele, laau e hana @@ ana me ka hana a ke Akua, he hoomaemae a hooikaika ae i na mea peahana holookoa o ke kino, e kipaku ana i ka ma i kino ame na ma i ili wale wai, e haawi ana i ke kino i ka ikaika, ke ola ame ka mana  i na @@@@@.

            E hoopiha ana ka B.B.C. i ke kino me ka ikaika hao oke ola a me ka ikaika o nala opio. Ua @@@@@@ na poe na wali wali ma na manawa lehulehu mahope o ka inu ana he mau pule wale no. Ua @@@@@@ e na kauka kaulana he nui ame na kanaka loko o ke ola lahui ana. O ka B.B.C. ka laau kamahao loa me ke ao.

            Keaha ma na wahi apau. Keema Kuai Laau B.B.C. 161 Alanui Moi. Honolulu, Hawaii

Teritore o Hawaii

Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.

Ma ka hana e hoopau ana i ka WAI. LUKU CONSTRUCTION AND DRAYAGE COMPANY, LIMITED.

            OIAI o ka WAILUKU CONSTRUCTION AND DRAYAGE COMPANY, LIMITED, he hui ia ikuluia a e ku ena malalo a ma ka mana o na kana wai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia ano, ua waiho ia mai iloko o keia keena he palapala uoi no ka hoo pau ana i ka hui oleloia, hui pu me ke kahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.

            NOLAILA, ma keia ke hawaiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a i na kanaka apau he mau kuleana mamaua a e kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui oleloia @ pono e waiho mai i na kue-e ana no ka ae ia aku o ka palapala noi i oleloia maloko o keia keena, mamua ae o ka hora 12 awakea o ka la 12 o ianuari, 1920, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea, he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko ok ha Hale Mana Hooka, Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia, a e hoike mai i ke kumu, in a he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi oleloia.

            Henry C. Hapai, Kokua Puuku, Teritore o Hawaii. Honolulu, Okaloha 30, 1919. C373-Nov. 7,14,21,28; Dec. 5, 12, 19, 26, 1919; Jan. 2, 9, 1920.

Teritore o Hawaii.

            Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.

            Ma ka hana e hoopau ana i ka PACIFIC BUILDING COMPANY, LIMITED.

            OIAI, o ka PACIFIC BUILDING COMANY, LIMITED, he hui ia i ku-kulia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia ano, ua waiho ia mai iloko o keia keenu he palapala noi uo ka hoopau ana i ka hui i oleloia, hui pu me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.

            NOLAILA, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolalua i kekahi mea, a i na kanaka a pau he mau kuleana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa, ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka ae ia aku o ka palapla noi i oleloia maloko o keia keena, mamua ae eka hora 12 o Ianuari, 1920. a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea, he pono e hoeu kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Man@ Hooko, Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia, a e hoike mai i ke kumu, in a he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.

            Henry C. Hapai, Kokua Puuku, Teritore o Hawaii. Honolulu, Okaloha 30, 1919. C373-Nov. 7,14,21,28; Dec. 5, 12, 19, 26, 1919; Jan. 2, 9, 1920.

HOOLAHA KUAI O KA HOOLIMALIMA AUPUNI

            Ma ka hora 10 a. m., Poakahi, ianuari 8, 1920, ma ka puka komo mamua o ka Hale Kapitala, Honolulu, T. H., malaila e kuai hoolilo ia aku ai ma ke ku@ala akea, malalo o ka Pauku 380 @ ua Kanawai Hooponopon Hou ia o Hawaii. o ka 1915, ka hoolimalilma laule i ka aina Aupuni i hoakakaia malalo @ho nei:

            Ka aina aupuni o Waahila, Honolalu, Oahu. Nona ka iliaina ma kahi kokoke loa i ka 186 eka; mauawa o ka hoolimalima, 15 makahiki ma Ianuari 5, 1920 aku; uku hoolimalima haahaa, $95 o ka makahiki; e uku hapa-maka-hiki mua ia

            Na ka mea kuai mai e uku i na hoolilo o ka hoolala aua ame kekahi mau kahi e ae e pili ana i ka hoomakaukau @@@ i ka hoolimalima.

            No na kii palapala aina ame na ho akaka aku i koe, e noi ae ma ke keena o ke Komi@ina Aina Aupuni, Hale Ka-@@@@@, Honolulu. T. H.

            C.T. Bailey Komi@ina o na Aina Aupuni. Hanaia ma Honolulu. DEkemaba 3, 1919. G379-Dec. 19

            Mamuli o ka ulelohi loa o ka hoea ana mai o na elele o na hui unionoa ua Kepani o na kuaaina no Honolulu nei, ua hoopaneeia aku la ka halawai a ka nui uniona o na Kapani, a keia Sa-@@@ iho, no ka uoonoo ana i ka nieau olohani. mamali o ka hooko ole ia aua, mai o ka lakou noi hoomahuahua uku hana. e na on a mahiko.

            Ma keia keena mai o Mr. J. Kailapa Kauehaku ma ke kahahiaka o ka Poakolu iho nie, a wahi ana, ekaahele aku ana oia ma ka Mokupuni o Hawaii, no ka hoike aua imua o ka lehulehu; no ka lokomaikai o ke Akua, ma ka hoopakkele ana mai i kon ola, oiai oia ma ka moana, no na la he kanalima-kumuakahi. Ma ka Mauna Kea o kela awakea i huli hoi aku ai oia no kona home ma Kawaihae, Hawaii.

ELUA MAU KEIKI I PILIA E MA HUILA O KE KAA OTOMOBILE.

            Ma ka auwina la Pakahi nei elua mau keiki i pilia e na huila o na kaa otomobile, a waawaaa ke poo o kekahi a no kekahi hoi nona na makahiki ehiku ua kukonukonu loa no ka eha i loaa iaia.

            Me kekahi puulu o na kamalii o F. Sodahl, he keikikane na O. A. Sodahl o Kalihi, nona na makhiki eiwa, kahi i ku ai muha'i o ke alanui Pulaa, ho wahi mamao iki mai ke Alanui Moi aku aneane e kaa pono @@ kekahi aoao mai o ka halehana poi kahiko. He lehulehu na kaa otomobile i kaalo ae ma kela alanui, aka i ka wa o ke kaa o C.C James, ka lunahoohana o ka Pacific Guano Co. i holo ae ai, ua oloio aku la kela keiki i waho o ke alanui me ka manao e kaa e ana oia ma kekahi aoao mai o ke alanui, o kona manawa no nae ia i hookuiia mai ai e ke kaa oto a kina ilalo me ka ikaika, iluna o kipaepae mahai o ke alanui. Ua hapaiia ae oia e Mr. James a hookauia ae iluna o ke kaa a laweia mai i ka halema'i o na poino ulia, kahi i kaawi mua ia aku ai na kokoua iaia e ke Kauka Ayer. Ma kona nanaia ana e ke kauka ikeia ai ua o wa kona iwipoo, me kekahi mau palapu e ae ma kekahi whai o kona kino.

            Ma ka olelo a ua makai ua nei keiki no i ini i ke kumu o kona poino ana, @ole ma ka aoao o ka Lunahoohana James.

            Ma ke ahiahi loa ana iho o ia la no, he keiki Kapani, nona ka inoa o Takashigeru, a nona ua makahiki ehiku, a e kau ana hoi mahope o kekahi kaa lawe ukana e kauoia ana e na lio, ka i hooku'iia mai e kekahi kaa otomobile i ka manawa i haalele ai oia ike kaa ukana a ke Kepani a holo ana me ka manao e kaawale ana oia ma kahi e, aka nae, ua halawai koke oia me ka poino. He mau manuheu liilii ma kona kino a wa ke poo, a mahope o knoa lapaauia ana ma ka halenia'i o na poino ulia ua hoihoi hou ia aku oia no kona home. Ma keia mau poino a elua aole no na ona a kalaiwa kea oto wale no ka hemehema ame ka nana ole i ko ha'i ola, aka, no na keiki ame na makua pu kekahi, e pono ai e a'oia na keiki ame na makua pu me ka ikaika e makaala.

HE @10,000 KE KOIPOHO A KA PILIPINO I KA MAHIKO.

            He hoopii o $10,000 ke poho ka i hookomia ae iloko o ka aha hookolokolo kaapuni ma ka Poalua nei e Pedro Victoriea, he Pilipino e koi ana i ka Hui Mahiko o Wamanalo. Ma ka Victoria olelo ma ka hora @ o ke kaahiaka o ka la 29 0 Okatoba i hala, oiai oia ame kekahi mau Pilipino e ae e kau ana maluna o ke kau otomobile, ua hopuia oia e kekahi makai mamuli o ke kauoha a kekahi akena a ka hui mahiko a hoopaaia ae i ka halepaaheo ma ka halewai o Honolulu, a malaila oia i paaia ai no na hora 18 ame 15 minuke.

            Wahi hou a Victoria aola oia i aeia e hele e ike i kona loio me ka hoole pu ia o ka @@@@ ana iaia. Oiai oiia e hoopaaia ana ua nui kona kaumaha me ka maikai ole o kona noonoo a mamuli, o ia hoopaaia ana on a ua hoohaahaa a hoohilahila loa ia oia.

            Aole o Pedro Victoria wale no ka hoopaaia i ka halepaahao ma ka po o ka la 29 o Okatoha, he mau Pilipino e ae kekahi i hoopaa ia no lakou na inoa o Pablo Manalapit, Juna B. Sarminto, Pedro Esqueros, a mahope o ko lakou hoohala ana ia po maloko o ka hale paahao ua hookuuia mai lakou ma ke kahi kahahiaka ana ae.

            Ikulike me ka moolelo i hoikeia ae e ka oihana makai ma kela manawa o ka hopuia ana, ua hoea aku keia mau Pilipino i ka mahiko o Waimanalo ma ke ano komohewa, a i ko lakou manawa i kipakuia mai ai ua hoole lakou ia kauoha a o ke kumu hoi o ko lakou hopuia ana. Ua hoomaopopo pu ia ma ia manawa, o ka hana a keia mau Pilipino eha aku no ia i na limahana Pilipino malaila e oolohani, a uo ka loheia ana mai o ia hana a lakou i kipakuia mai ai, a no ko laukou hoolohe ole i ke kauoha i hopuia ai.

E HOOKAAWALEIA ANA KEKAHI MAU APANA AINA I PAKA.

            No ka wae a hookaawale ana ae hookahi a elua paha mau apana mailoko ae o na apana 123 ma Pupukea-Paumalu e kuaiia aku ana ma ke ku@ala akea ma ka la 30 o keia mahina i holo aku ai na hoa o ke komite o na paka o ka papa lunakiai e makaikai ai Pupukea ma kela huli makani o ka Mokupupi o Oahu ma ka Poakolu nei. O ka apana a mau apana paha e hookoeia ana e hooliloia ana i paka no ka lehulehu, a i wahi hoi no ka lehlehu e manao ana eholo makaikai kaapuni i ka Mokupuni o Oahu e luana ai a malama i mau papa ahaaian malaila. E kukulu pu ia i hale auau malaila e pono ai.

            Ma ka Poalua nei ke noi ana ae a ke kiaaina C.J. Mc Carthy i na hoa o ka papa lunakiai e hoawiwi i ka wae ana i kahi i manaoia no ka paka i maopopo ai i ka poe e koho ana na apana i hookoeia no ka paka.

            E hoolakoia ae ana i wai no kela mau apana ma o kekahi laina paipuwai la e hoomoeia mai ana mai Waialee mai, a nona lilo o keia hoolako ana mai i ka wai, he $170 e hoohuiia iho ana me ke kuai o kela ame keia apana.

MANAO PAIPAI

            Eia iho ke kumuhana o ke Keiki hiwahiwa, ka elele Kalikimaka ame ka uhane o ia mea.

            Ma Kaumakapili i ke ahiahi Sabati, hora 6:15, e hele mai na lala apau me ka makaukau e pane i na mane. O Mrs. McAulton ame Mrs. Lono na alakai. E oluolu hoi e lawe pu mai i wahi kokoolua nou i kou hele ana mai.

Ka Hale Kalikimaka

Ka Mane o ka La.

            Poakahi, Dek. 15-He elele no ka hoolana.-Isa. 40:1-11.

            Poalua, Dek. 16.-He uhane hoohoaloha-2 Tim. 1:1-16.

            Poakolu, Dek. 17-He elele no ka maluhia.-Hosea 14:1-9.

            Poaha, Dek. 18-He uhane no ka hauoli.-Isa. 54:11-17.

            Poalima, Dek. 19-He elele no ka huikala ia. Hoik. 5:1-14

            Poaono, Dek. 20.-Ke Alii o na kanaka-Isa. 32:1-8

            Sabati, Dek. 31-Kumuhana: Ka Elele Kalikimaka ame ka Uhane Kalikimaka.-Luk. 2:8-14; Mat. 2:9-11. (Halawai Kalikimaka).

Na Kuhikuhi Baibala

            Ua hiki mai ka ke Akua elele ia kakou oiai kakou e hana mau ana i kela lakeia la. E pule kakou i poe pepeioa hoolohe ia mea. (Pk. 9).

            O ka elele Kalikimaka, he elele hoo ikaika ia "Mai makau." A nokeaha no hoi ko kakou mea e makau ai, in a o ke Akua pu me kakou! (Pk. 10).

            He elele no ka maluhia ma ka naau, ma ka lunaikohala, he malu iwaena o a hoanoho, he malu iwaena o na lahui-kanaka. (Pk. 14)

            Ka uhane Kalikimaka, he uhane ia o ka oomana Akua, ka noho ana akea, ka lokomaikai; aole on a ano hoohaiki, a i olo, imi puha i kona pono iho. (Mat. 2:19).

            NA MANO HOAKAKA

            Kamaillo ke Kalikimaka no ka hanauia ana, ke Akua i waena o na kanaka, hoeneu i na kanaka, he kahuhipa e imi ana i ka poe i nalowale, a make no na kanaka.

            F. hoakaka ana keia elele i ko ke Akua oiaio, aole ia he mea hiki e hooiaioia ma ke kuka ana, aka i hoikeia mai iloko o ke ola ana. "O ka mea i ike mai ia'u, oia ka i ike i ka Makua."

            He elele no ke aloha . Oka imi i kona pono iho, ka mea e loaa ole ai ka hoopono. E imi ana kela ame keia i kona iho. Ke ole ko ka honua e kukuluia iluna o ke aloha, e pau ana ia.

            O ka uhane ano keiki uuku, e hana mai ana ola maloko mai o ke Kalikimaka, he makemake e ike i na mea apau e hauoli ana, e kokua ana.

            Puka mai ka la me kona pahu ole, a luku ole, pela no o Kristo i hiki mai ai, he mea e hauoli ai.

            AHEWA KE KIURE IA SIMEONA ELIKE ME KE KUMUHOOPII.

            Ma ka auwina la o ka Poaono aku la i hala i hoihoi ae ai ka papa kiure o ka aha hookolokolo kaapuni a ka Lunakanawai Cornell S. Franklin i ka olelo hooholo e ahewa ana ia Simeona, elike me kumuhoopii e ku e ana iaia, no ka hoopoino ana ia Miss Elizabeth Jones, he kaikamahine hapa Hawaii noua na makahiki ma ka oleloia aia malalo o ka umi kumamalua, a ma ka Poakolu iho nei i lawe hou ia ae ai o Simeona mamua o ka aha no ka hoolohe ana i kona hoopai ma ka li ana paha iaia a i ole ma ka hoopaahao ana paha a pau ke ola. Aole ke kiure nana i noonoo i keia hihia i hooia ae i ka aha i kekahi o keia mau hoopa'i ae la, ua waihola no elike me ka manao o ka aha.

            Ma ka hora 11:47 o ia la i komo aku ai ka hihia i ke kiure no ka noonoo ana i kana olelo hooholo, mahope iho o ka pau ana o na wehewehe manao ana a Chas. M. HIte, ka hope loio kalana, ma ka aoao hoopii, ame Win. T. Rawlin@, ma ka aoao o ka mea i hoopiiia. Ma ka hora 3 o ia auwina la i laweia aku ai ka papa kiure e hanai, a ma ka hora 3:20 i hoi hoi ae ai ke kiure ma o kona luna hoomalu la, John F. Colburn III, i ka olelo hooholo e ahewa ana i ka mea i hoopiiia. Mahope iho o ka waihoia ana ae o ka olelo hooholo ua hookomo koke aku ka Loia W. T. Rawlin@ hoakaka imua o ke kiure a no kekahi manawa loihi kona hoakaka ana, o kana olelo, pale koikoi no ka pono o Simeona, aohe olelo ike iki i lawaeia ae e ka aoao hoopii e hooiaio ana he kaikamahine o Elizabeth Jones malalo o na makahiki he 12. No na manawa lehulehu ka paio ana o Rawlins ame He@@ maluna o na kumu like ole o ka hihia, a ma kekahi manawa, no ka nui loa o ko Rawlins leo, ua olelo okoa mai ka aha e hooliilii iki iho i kona leo.

            I kuliki me ka oleloike ma keia hihia ua laweia e Simeona ke kaikamahine @ hunaia i loko o ke kehai ana ma Puea, mahope aku o ka apana aina McInerny a no elua pule ko laua noho ana malaila. He mau wahi e ae kekahi a laua i nee aku ai a mahope ua ikeia laua mahope o ka hu@@@@ ana o ka makupuni o Oahu no ke kaikamahine, a ua paa o Simeona i ka @@@puia. He pu panapana kekahi i laweia ae imua o ka aha a ma ka oleloia me ia pu i hooweliweli mau ai o Simeona i ke kaikamahine i olo e holo a haalole iaia.

UE PANE IA KAOPUAHIKIAHIAHI O KA PALI O KE E I KALALAU O KAUAI.

            E Mr. Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Aloha kaua a nui loa:-E oluolu oe e hoopaa mua iho i kekahi rumi kaawale no'u, Z. P. Kalokuokamaile. Ua ike iho la au ma ka Nupepa Kuokoa o ka la 28 o Novemaba, i ka mano pane o Kaopuahikiahiahi i ka lalau o ka moolelo kua hau alii, alaila, o ka laua no ka pololei, o ia hoi, o Liloa (k) noho in Kapulani (w), Keliiokaloa (k), Keawenuiaumi (k).

            He kou aku ka epa i ka hoikeike imua o ka lehulehu, a manaoio mai ka lehulehu e noho ana mai Hawaii o Keawe kuu kupunakane, ahiki i Kauai, o Umi (k) ame Manokinika (w) na makua o Manokalanipo e o nei ahiki i keia la.

            O Kapulani (w) o ka muli loa keia o na keiki a Umi (k) ame Kapukini (w). Aole elike me ka laua nei e epa nei, he wahine o Kapulani na Umi. Alaila, he lalau iho la ka kuu hoopololei. Eia hou no na epa; ke olelo hou mai nei no ponoi: Keawenuiaumi (k) noho ia Koihalawai, hanau o Kanaloakuaana (k), Lonoikamakahiki (k). He keu aku no a ka epa nui wale; he okoa lao ka'u mea i kakau ai i ka nupepa, a o ia no ka ka Nupepe Kuokoa i hoolaha ae ai, penei:

            Keawenuiaumi noho ia Koihalawai (w), Kanaloakuaana Lonoikamakahiki (k). Ua a'o ia uoanei oe i ke a'o kiko ame ke a'o heluhelu@ Aole au i kau i ke koma e kaawale ai o kanaloakuaana ame Lonoikamakahiki au e epa nei. Ina o kau e hoololiloli wale nei, a iloko o na palapala kuai ame hoolimalima, noho oe i Kawa i ka ai kamano.

            Aka, ua mano no au he kanawai no nou e hopuia ai; oiai, ua ike ka lehulehu mai Hawaii nei a Niihau i kau hoololi ano e. Eia iho: ke olelo nei oe o Haolani ka makuahine o Lonoikamakahiki; aia ma ka mookuauhau hea!

            E hoolohe mai oe e Kaepa. Liloa ka Moi mua a o kana keiki aku o Umi; a o ka Umi mau keiki aku Keliiokaloa, Keawenuiaumi, a o ka Keawenuiaumi keiki aku, Kanaloakuaana Lonoikamakahiki. Aia la; o ia ka mea i ikeia ma ka moolelo pololei. Ka moi i noho ma Napoopoo nei, me Kaikilani, aliiwahine o Puna kana wahine aloha. Eia no i kuu aina nei ka papakonane a Lonoikamakahiki me kana wahine e lealea ai. Eia ma keia wahi hookahi ka heiau a Kanaloakuaana Lonomakahiki i kukulu ai, Hikiaulani. Eia mawaena o ka pali kapu o Keoua ame ka pali kaulana o Maunahi e waiho mai nei ke kino o Kanaloakuaana Lonoikamakahiki.

            Eia hou: Ke olelo nei oe ia @@meeiamoku (k) ame Kamakaheikuli (w), o kuu makemake ia o ko hoike pololei mai i ka inoa o ka laua mau keiki' aole oe i hoike mai, no ka loaa ole ia oe. Pela no me Kepookalani (k), i noho ia Alapai (w), a owai ka inoa o ka laua mau keiki? Aole no i loaa, no keaha mai, no ka paa ole o ka mookuauhau.

            Ina i noi mai oe i ko'u oluolu e hoike aku au i na keiki a Kameeiamoku, laua me Kamakaheikuli, Kepookalani, me Alapai, oluolu loa au; aole, he hooio mai.

            Ke olelo hou mai nei no oe no ku ike ole i ko ha'i poopoo, ame ko ha'i kee. Ea, auhea oe, aole ia he mea e nalo ai, no ka mea, he akioma maopopo loa keia ma ka lalani pololei loa.

            Ina no oe e hoike ae i kou mookuahau i loko o ka nepepa, aole ia he mea e nalo ai kou poopoo, ame ko kee i ke aniani o ka moku Naukilo. Hana @a mookuauhau a pololei.

            Owau no me ke aloha, Z. P. KALOKUOKAMAILE.

Napoopoo, Dec. 4, 1911.

E HAALELE MAI ANA O CLEMENS I KEIA TERITORE.

            E haalele hou mai ana i keia Teritore iloko o kekahi manawa polole ma nei mua iho ke Kauka Kelemania huki niho Clemens i hoi hou mai ai i keia Teritore ma kekahi manawa kokoke aku nei i hala mai ka Papu Rouglas, Uta mai, kahi e hoopaaia ai na lahui enemi ia Amerika. O ka la 20 o keia mahina ka palena o kona manawa i hawaiia mai ai e ka aha, a ua manaoia e hoi aku ana oia no Amerika mamua ae o ia manawa.

            Ma ka Poalua nei i hoopau ai oia i kana hoopii e koi ana i ka papa nana o ne kauka huki niho no ka hoopuka ole ana mai i laikini hou iaia no ka lawelawe ana i ka hana huki niho ma Hawaii nei, na kono Ioio C. H. McBride i waiho ae i ke noi no ka huki hou ana o Clemens i kana hoohalahala no ka olelo hooholo a ka Lunaknawai Franklin e hoole ana i ka hoopuka hou ia ae on a laikini hou iaia:

            Ua hookomoia ae imua o ka aha ma ka Poalua nei he pane ma ka aoao o Clemens, e ae ana i ka pili o ka hewa iaia i ka aha a ka Lunakanawai Franklin, no ke kumuhoopii e kue ana iaia no ka lapaau laikini ole. Na kono loio i hoike ae imua o ka aha no ka manao o Clemens e haalele mai i keia Teritore ma kekahi manawa kokoke loa ma nei hope iho a ua noi pu ae oia i ka aha e hoopanee ka eha i ke kau ana mai i ka hoopai maluna o Clemens ahiki i ka la 29 o keia mahina. Ua aeia mai keia noi ana e ka Hope Loio Kuhina Lightfoot me keia mano maopopo nae ina e haule hou iho ana o Clemens aole e haalele koke mai ia Honolulu nei ma ia la, e kauia mai ana ka hoopa'i ia Clemens, ma ka uku dala paha a i ole ma ka hoopaahao paha, eliki me ka manao o ka aha.

KE ALANUI KAIUKO AME KE ALA NUI HOU.

            (Kakauia e J.K. Mokumaia.)

            Kuu Dear Solomon Hanohano, Aloha kaua:-E oluolu mai kou ahonui in a he mea hiki no kela poomanao e kau ie la maluna, aia no iloko ou e kuu kapena maikai ka iiui e loaa ua kalaimaono maikai ana, nolaila ke waiho aku nei au i kela kukulumanao ana, aohe ma @@ ano painuu, a hooio, aka e lawe mai i na mea olaio a kukulu ae, i ka lawe ana mai a kalana ae i na mea maikai, hookahi no mea nui o ia no ka holomua ame ka hoopono, o ia ka mea i lialia ai.

            I kuu wahi wa e hele wale ana ka wawae, he ano haiki ke alanui ia manawa, o ia hoi he nui na ano alahele a hele ai, o ia hoi kekahi ma kuauna, o ia kekahi ano alahele, o ia hoi, aole e hiki i ka lio, o kekahi ano alahele, maloko aku o ka nahelehele a puka aku la i kahi palahalaha, nana aku oe, ua oi aku ka ike o ka wawae mamua o ka maka, mea ole ka haiki o ia alahele e puka ana oe makekahi ao@o, me ka pilikia ole, o kekahi alahele, o ia no ka lele ana ma kahawai, i hana pohaku ia, o ia hoi hookahi i houa pohaku e ku ae ai alaila ku ae ana kekahi, nana aku oe la mama i ka lele, a kau aku la me kela aoao; o kekahi alahele o ia keia pinaua aku la maluna o na a pohaku ame pa laau, a kokolo uo hoi.

            I ka hoohalike ana i ke ano o ia mau alahele, he kupanaha no hoi, aole kaa, he helewawae wale no; ke hoomanao nei ka mea kakau i kekahi o ia mau alahele o ia o Kapuukolo, o Kikihale no hoi, a he nui wale aku; o ka mea kupanaha, iloko o ka haiki o ke alahele ia manawa, ke nana aku, aia keia lahui iloko o ka hauoli ame kela kulana kuokoa o ka noho ana, he haiki ke ala e hiki mai ai me ka nui o ua kuia, o na huli Koolau aku nei, o ka mea apiki, e hiki maui ana na mea mahiai ame i'a i ka makeke, pelu me Waialua ame Waianae, he haiki ke aluhele, aka, e hiki ana no na meahana i ka makeke.

            E kuu lahui, e ike mai i ka manao o ke alanui kahiko, me ka ehaeha, me ka nui o ua kuia o ka manawa, e lai ana mamua o kou alahele, o ka mea i ikeia ua hauoli, ua kuokoa ame ka lanakila maluna o na mea apau.

            Heaha ka mea i ikeia ai na kanaka kaulana o ia au oia ka Hon. C.B. Maile! Ua hala aku oia mai keia ola honua ana, aka o kana haua, eia po ke oui mai nei, oia kekahi o na kanaka Hawaii kalepa kaulana ia mau la, hoahui hoi o ka mauakane o ka mea kakau nei, e kaapuni like ana laua ma Waianae ahiki aku i Mokuleia, Waialua, e hoiliili ai i na meakuai, alaila lawe mai la ma ka makeke ano kalewa.

            He haiki ke alanui me na pilikia like ole, aka o ka mea i keia, na hiki mai la na mea apau i ka makeke me ka pilikia ole, sole o ia wale, ua nui na mea e hoopilikia ai, aka o kela ake e loaa ka noho kuokoa ana, o ia ke kume e hoomanawanui ia ai e kalewa pa'iai ana, ame ka poi i hoowaliia a uouo, a ono ke ai aku, ke ike nei au ia mau mea no ka mea e kalewa ana hoi ma ke alanui Nuuanu, he haiki ao ia alanui, o ka mea apiki, ua loaa maoli ka noho ulakolako o ka noho ana.

            Eia iho o Kualaku ame He@u, oia mau kanaka kalepa ia; eia iho ka Hon. Keiki o Waikiki.

(Hoomau ia aku ana.)

E NOIIA AKU ANA KA AMERIKA KOKUA NO NA PAKE O MEKIKO

            SAN FRANCISCO, Dec. -E noiia aku ana ka Amerika kokua e hooikaika aku i kona mau keena oihana no kekokua ana ma ka noao o 5000 a oi aku Pake e noho mai la i nei manawa maloko o ka mokuaina o Sonora, Mekiko, he poe i kauohaia mai e hookaawale ia lakou mai Mekiko Mai, a o ka poe hoi i hooiaiaoia mai, aia iloko o ke kulana kupilikii no ko lakou lokuia mai me ku lawe pu ia kau o ko lakou mau waiwai apau maloko o Mekiko.

            Na kekahi mau elele i noho pooia o Yuen Sope Yuen e waiho aku ana i ke noi i ke keena aupuni Amerika, i haa lole iho ai ia Kapalakiko nei no Wak@nekona ma ka la aku la i nhinei. E waiho aku ana ka misiona i ka hoopii, i na luna aupuni a Carranza ke hoomalu me ka lawa kupono i ka lahui Pake e noho mai la maloko o ka mokuaina o Sonora.

            I kulike me ka Yuen hookaka ma kekahi manawa kokoke ka i hala aku nei ka hoounaia ana mai o kekahi mau hoolaha i na Pake hana apau ame ka poe e lawelawe ana i ka oihana kalepa maloko o kela mokuaina, e haalele iho lakou ia Mekiko, a in a no ko lakou h@alele ole iho maloko o ka manawa i kau palonaia e lawe wale ia ana ko lakou mau waiwai apau. Ua hoakak@ ae o Yuen ma kona manaoia e hook@ io ia mai ana kela hana hooweliweli malana o na Pake.

            Ua hoounaia aku e na Pake e noho mai la ma Sonora kekahi mau elele i ke kulanakauhale o Mekiko, no ka hoike ana aku i ka Peresidena Carranza e ke mo ae oia e ake'ake'a i keia hana hooweliweli, aka nae, ua hoikeia mai e Carranza imua o na elele aole oia e hana mai ana i kahi mea no ko lako i p@@@, oiai, o kona mana hoomalu aole ia i pahola aku ahiki i Sonora. Ua lilo keia i kumu e hoeneuia ae ai ka manao o na Pake e hoouna aku i kekahi mau wahaolelo no lakou i Wakinekona no ke noi ana aku no ka hoomaluia o na Pake apau e noho mai la maloko o Mekiko.

HOOMAKAUAKAU NO MUA AKU NEI

            E Moao e Hoomakaulii Ano E Malama i ka Dala e wehe i Buke Banako Hoahu me ke

CHINESE-AMERICAN BANK

A nana aku i ka ulu o kau dala

Na Pahu Dala ao ka Hoalimalima. $1.00 no ka Wehe Ana i ka Hoahu. Kihi e ke Alu ui Moi me Nuuanu.

Luau Na pa, Noho, Pakaukau ame na Halelole no ka Hoolimalima. People's Hardware Store.

453 Alanui Moi Akau, Kokoke i Palama Settlement.

Kelepona 2670.

Hoomanao i kahi

156-158 Alanui Hotele

Mauka o ka Hokele Young.

            Uo hoao kekahi poe e hana i wahi no oukou e noonoo iho ai, ua nee makou mai ko makou wahi kahiko mai, o ka mea oiaio aole makou i nee.

            Kauka Capps ua kamaaina oukou, Mrs. Correa, Kauka Rushforth ame ka poe e ae, he o ia mau no lakou. Aole he kuleana o kekahi kanaka okou aku o Thompson me ko makou wahi. Hiki ia makou ke olelo Hawaii.

Dr. Lewis Edwin Capps

Kauka RushForth, Kokua.

Thompson Optical Institute Co

156-158 Alanui Hokele. Mauka o ka Hokele Young.

Kauka Thompson

Mea Nana Maka Noeau, i Keia

Wa ma ka

1116 Alanui Papu, Kuea

Pantheon.

Aole hana me kekahi hale nana maka okoa aku ma Honolulu nei.

Brown-Thompson

Optical Co.

1116 Alanui Papu

Aohe au Kau kai

ana me ka nui o ke dala e hiki ai ke kuai i paalole nou maanei. Ua hiki ia makou ke haawi aku i paalole kaila o ke ano maikai loa e loaa ole ai ia oe no ke kumukuni ma kekahi wahi e ne.

Na Paalole he $12.50 a $50.

Na Kuka ua-Kuka Koloka

E Wehe i Kuleana Aie

Laweia na Bona Kuokoa

The Model Clothiers

Alanui Papu

KakelameKuke

(Kaupalenaia.)

Poe Kalepa mai ke Komisina

A he

Poe Agena no na Mahiko Lehulehu

Kuai Apana Aina ma Waikiki

            E ike na kanaka apau ke wehe nei au he Apana Aina nui ma Lakimau Tract, Kapiolani Park, Waikiki, mawaena o kahi i noho ai o Kikila Baraunu (Cecil Brown) ame Kimo McGuire.

            O ka põe apau e makemake ana e kuai aina makepono ma Waikiki, o ka manawa kupono keia e hooko ai.

            Na mahele aina ma Kokio Tract, aole e loaa ke kuaiia malalo o Iwakalua keueka (20@) o ke Kapuai hookahi, uolaiia ke kuai nei au i ko'u mahele aina no 12c o ke kapuai huinaha.

            He alanui hou ke hoomoeia ana ma Lakimau Tract no eono iniha ka manoanoa, me na pohaku paepae, 10 ka puai ke akea, ala helewawae, a me ka mai ma ha'i o kela ame keia pa.

            He aina iliwai like keia, aole pohaku. Ke kumukuai o ka mahele, he $500 a pii aku elike me ka nui o na kapuai.

            Uku mua me ka oluolu, ame ka uka liilii i na mahina apau. Ua lilo kekahi mau apaua, a he holo loa ka lilo ana o na aina ma Waikiki. Hele koke mai o pau loa i ka lilo i ka poe hele mua mai.

Paulo Kalauka.

(P.E.R. Strauch).

Akena Kuai Aina Emi Loa.

Waity Bldg. Helu 71 Alanui Moi.

Nupepa Koukoa

No ka makahiki (one year)…..$2.00

No eon mahout (six months)…. 1.03

            O na Dala âme na iloolaha Apau e hoouna pololei mai ka ADVERTISER PUBLISHING COMPANY, LTD. wale no, P.O. Box 208, Honolulu, T.H.

            Entered at the Post Office at Honolulu, T.H. as Second Class Matter. Charles S. Crane…Luna Nui

J. Brown, Jr.

            Loio.

            He keiki Hawaii i makaukau ma kana mau olhana a he oluolu na kuka ana.

            Nu hana Palapala. Huii ana i na Aina Pohibihi, Akena Kuai Aina, na Kui Aloame Hoale Dala. Keena Hana: Rumi 3. Waity Bldg. Huna, Alanui. Moi, Mauka o Wall Nichols. Kelepona Helu 5938

Olelo Hoolaha.

            Mamuli o ka haalele ana mai o kuu wahine mane Hattie N. Kaaihue ia'u me ke kumu ole, ke hoike aku nei au imua o ke akea, aole e ili mai mai@@ o'u na ko'iko'i o ka uku ana aku i na aie e hauaia ana oia ma ko'u inoa. (Kakauinoaaia) James Kaaihue. 6377-Dec 5, 12, 19.

Hoolaha.

            Ke kauohaia aku nei ka poe apau i hiki ole mai ma ka halawai o ka I'ailina o kawaihao, ame ka poe he mau  hooiaio ka lakou, i kahi i loaa mai ai ko lakou mau pa, e paaia nei e lakou, e hiki hou mai ma ka Poakahi, la 22 o keia mahina, ma ka Hall o ka Ekalesia o Kawaiahao, hora 10 a. m.

Komite PaIlina

            Kawaiahao, Dec. 2, 1919. 6377-Dec 5,12, 19.

Hoolaha Lulu Manawalea.

            Ke hoikeia aku nei ma keia ua make makeia na lulu manawalea a na lala o ka hui Kokua a Hookuonoono o na Wahine Oiwi Hawaii no ko kakou hoa hanau i haalele mai i keia ola ana, Mrs. Namakahiki Kaha; e haawi koke ae ma ka lima o ke kakauolelo ohi dala o ka uhahui, Miss Helen Allen, ma Kapalama

Maikai Kaleo,

Kakauolelo Moolelo o ka H.K.H.O.W.N.

Honolulu, Dec 8 1919.

6378-Dec. 12,19,26; Jan. 2.

Hoolaha Papa.

            No ka haalele kumu ole ana mai o kuu wahine, Kapuaokahikina ia'u, nolaila ke hoike aku nei au ma ke akea aole e kau mai maluna o'u na koi ana no na aie apau ana e hana ai ma kuu inoa.

Joseph Keohokii.

6378-Dec.12, 19, 26.