Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 51, 19 December 1919 — HOLO MAKAIKAI E IKE I KA NANI O KAPAA. [ARTICLE]

HOLO MAKAIKAI E IKE I KA NANI O KAPAA.

, Solomon Aloha kaua: —E oluolu mai kou hanohano, ina hc mea hiki no kela wahi poomanao « kau ae la maluna, i ike mai ai ko kaua lahui i na inea maikai ma ka la eha o keia nia hina, o ia ka Poaha, ka hora eha, haalele i ka home, a Hui iho la me ko'u nvua oia o Mr. J. Kanepuu, nie kona makaukau piha, pela no hoi me ka mea kakau nei, a puili lima ae la maua ma ke hoahanau oiaio, a hni iho la no hoi me na hoalōha, a kani ana no hoi ke oeoe mua, a eia au ke kuwiliwilī nei me ka'u &lKwa:hine, no ka mea o ka piha ana keia o na makahiki he iwakalua ka pili aloha ana,' o ka niakamua iho la keia o, ko'u waiho ana iaia mahope nei, aka i aia no me ia ka iini i na manawa apau, a kani hou ana ke oeoe elua, aia maua ke nana la kekahi i kekalii me ka pana like o ko maua mau puuwai a kani hou ! ke oeoe hope, hookui ae la na pou ihu j o maua, me he makeneki la a honi aku | la i ka moopuna ame na keiki, a kau aku la noluna o ka moku, o ka hora 5:10 ia. Ulumahiehie na mea apau maluna o ka uwapo, a eia ua kaikamahine Kinau nei ke emi hope nei, nana aku oe. la nakanaka hoi kau o ke kikala o ua niahiinahi nei, a eia no au ko ku nei ma* mua iho o ka rumi pailaka a nana mai i kuu hoapili o ka po anu e ani ae ana i kona hainaka, a ke nana la no hoi i ka nani o ke kulanakauhale, he u 'i maoli no me he la o ke koho iho a ka uiea* kakau, ua like aku me kekahi mau kulanakauhale nui o kē ao nei, a o ko makou au aku la no ia, a kaalo ilio la inakou ina ka haleipukukui, a nehe ana i ka nuku o Mamala, a' hone aua ka pele poe, a iho ana i ke awa o Kalihi, me ko'u huli ana mai a nana ia Daimana Hilo, e kau aheahe' mai ana, a haupu ae la au i na keiki o kuu kaha i neia kanaenae: Kilkila Daimaua Hila a e ku nei, I ka hoomalamalamaia a e ka uwila, Makani kuwalapoo, f Tnisi, inisi malie.

Eia ka iliu o ua kaikamahine Kinau nei ke auku nei i ka makani, a iho ana makou i ke'awalau o Puuloa, a ke houhou mai la ke kiu makani i kana hana, a ke imoimo mai la ke kukui o ka papapnaina, a iho mai la au e hoopiha ia Haiiale a holo ia Keoni Bulu, nana a£u oe la, elua juapua hoe i ka hookahi a Hanale, a kauaheahe mai ana na pali o Waianae, a hui iho la me ka Lunakauawai opio Wtn. Aehi me ka pumehana ame na olelo hookaau ana e pili ana i kona kulana, a hui iho la me ka Hon. Sain Keliinoi ame ko'u hoa uo hoi ma ka maua haiia, e holo nsi, a pono ole mai la ua hoa nei o'u, no ka mea ua kau mai la na mea apau i ka puu, a moe aku la oia, a haupu ae la au i keia wahi lei: , I Waianae makani kuehu lepo, Makani houhou ili inisi inisi nialie. Ke pakika loa aku la a hoi aku la au e hooluolu i ko'u wahi pauku kino, a lilo aku la nie Anoipua, a i puoho i kahi keiki lawelawe e kalahea ana Nawiliwili, Nawiliwili i 0 ae nei, a i kuu nana ana iho i ka manawa o ka hora 1:50 a« m. a kuu iho la ka heleiima o ua Kiuau nei i ka hora 2:10, a eia ke hooponopono nei i kahi puolo ,a hui iho la me kuu hoa me ka puniehana, a peliea oe? Maikai no; pehea hoi oe? Maikai fine. Hui aku la me na hoaloha, a kali aku o ke kahea ia mai e kau i ka waapa, a kau aku la no maua, a na ka waapa-nioku-ahi e huki a he anapuu aua na ka pauku kino, liolu ana i ka uwapo o Nawiliwili, a lele aku la.

E kii mai aua ka Hon. J. M. Kaneakua me ka hemo mai o na lima a elua me ka pumehana no hoi o ua makamaka hoahanau nei, a loaa mai la na paiki o maua ame ka hui ana aku me ke Kahu Kauka Opio, a kau aku la makou ma ka mokukaa a nee aku la nomua, a ike koli'uli'u aku la au i keia mea malamalama a poepoe no hoi, aia au ke nana la me ke kahaha o ka manao, a i ke kokoke āna aku, hoomanao mai la au o ke. kahua ia o ka haie aupuai kalana. He uwaki nui no hoi e hoike mai ana i ka manawa o ka hora 2:50 a. m. ia, me ka manao maoli o ka meakakau o ka Hoku la o Bekelehema, hookahi no palia ua lmpo, he noho mau i kahi hookalii, a ninau aku la au i kuu kamaaina, owai ka inoa o keia makani p houhou nei i kmv nianawa? Olelo mai la kela he makani kui keia, a he-makani kuehu holoku, a hu ae la ko makou aka. A owai hoi e kau aheahe mai iiei, a holu anapuu ana i ka ihona? O Kapaia keia; maikai kona kulana, piha pono i na hale ame ka aa mai a na kukui, a haupu ae la au i keia wāhi iei mokihana: O ka a wale mai no a ke kukui, Aole ka mea i manao ia. Kiei aku au ma ka pukaki, O ka pela me ka uluna ke waiho ana. 0 Hanamaulu aku kena i o ae nei; a e a mai aua ka uwila, ua like maoli mn Waipahu, Ewa, o ka owe a ka lau o ke ko'kaii mea lohe ma kela ame keia aoao o ke alanui, eia no ua mokukaa nei ke kuūpau nei, a komo āna i ka Haukomo, a hohiholu ana i ka uwapo nani o Wailua, he nani maoli keia uwapo i hanaia āl e ke 'akamai o ia kanaka Hawaii hoopono ame ka hoomanawanui, oia ka Hon. Mahikoa; auwe ka nani e, i loaa ole i kuu kulanakauhale alii a maalo ae la ia uluniu o Waipouli ia, a hoola 'i aha ua moku kaa nei i Kapaa, kahi i iini ia ai, a mea mai la ka mea hanohano eia ka home e Mokumaia, e

komo maloko e hoopumehana ai, a kuu , Iho la k$ luhi o neia au ana, a hili iho la me ka makuahine maikai o ka homo me ka pumehana, o ka hora 3:45 a. m. ia a hooluolu iho la kahi pauku kino i hele a laau, a eia kou rumi, ua makaukau i na pono Hawaii o kela au mamua, pumehana no hoi i ka pela nolunolu o . Hulehuiei, a lilo aku la me Niolopua, a i J puoho i ka hanu ana iho o kela wahine u'i o ua aina nei: j Hanohano Kauai wahine ku kilakila, Lei ana i ka mokihana inisi inisi malie. I puoho ae ko'u hana, honehone ana ke ala o ua lei nei me kuu manao, eia no au la i kuu home, a lohe ana no au i ka nehe mai o ke kai, a manao ae la ( e auau wahi kai, alaila ike i ka nani o Kapaa, a o ko'u nihi malie aku la no ia, I a puka iwaho o ke kahua, ke nana la i na aoao o lia aina nei ine ko'u mahalo i ka nani o ka waiho ana o ka aina ahiki aku la au i ka aeone o ua ]taha nei, ke kilo nei au i kona ano ame kā nee ana o ke kai, he one wale no mft ka nuakani e kokololio mai ana mai ke kuahiwi mai, a haule aku la auau i ke kai o Kapaa, a hoi mai la auau i ka wai kaulana o ua kaha nei, a hoomaemae mai la no hoi, a hui aku la me ko ka home kamaaina, a hoolaunaia mai la ia'u kela kaikamahine u'i waipahe, Mrs Senakoa ka eueu o Maui, uia kamaaina mua no i Pauoa, oiai oia me kana aliikane e noho ana me na pokii, o ia mau no ka heahea o ua lede nei o kela otuolu no ame kau s£tnio no hoi, uana aku oe i' ua Mine nei mea ole ke alu ka ihona pali 0 ka Poalima keia, maikai keia la wehe, pau mai na paia lani i na mea maikai no na elele lawe, kauoha, ke hele la ia oluoln maikai na niea apaū; 0 kekahi mea maikai a ka mea kakau i iko ai, o ia keia: Hookahi pele e hoomakaukau oe, i ka'elua o ka pele e -noho iho maluna o kou noho, ua piha ke pakaukau i na mea a ka puu e ono ai; ulumahiehie mau ka home ame na hiea e pono ai keia kino, ame ka hoomaha liilii ana ame na ninau like ole mai ka makuahino mai. E Mokumaia momona no hoi oe, ua loihi no hoi akahi rio kaua a hui hou; ma ka iiana aku a ka 'niea kakau oia mau no ka u'i, aole elike me ko keia au o ka hamo pauāa rio oe, o ka mea apiki ano molohia ao hoi ano e mai la ka ili kohu kuapakaa, i ka ike ana aku i ka makuahine, aia mau no ka ulumahiehie. 1 ka makaukau ana o ka naue no ia no ka ike ; hou ana ia Lihue, he ike maoli ko'u kamaaiira, i ka noho kapena, nana aku oe moe kololio ka holo o ko kaa, i lftiu ninau aha aku, ehia mile mai Kapaa ahiki i Lihue, 21% mile, 45 minuke wale no e holoia ai, i keia la ua ikeia na kualono ame na kuahiwi, ahiki aku la i kona keena hana, o ia no hoi ka hale oihana o ke Kalana o Ka'uai, a liui me na luna aUpuni kalana: !\rr. Heury Blake, luhahooia o ke Kalana; K. C. Akana, puuku? S. K. Kaeo, loio; W. H. Rice makainui; J s M. Kaneakua, kakauolelo; Enoka Lovell, hope makai nui; €. J. Holt, hope ohi auhau. : • 0 keia mau keonimana o lakou nei na kiai naue ole nana e kiai a e malama i na waiwai o ke kalana ame kona holomua me ka -nee malie loa, a ua hilinaila no hoi no ka hoopono malunao ka lakou hana. (Aole i .pau.)