Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 51, 19 December 1919 — He Moolelo no KEONI HANAFODA Ka Hua Awahia o ka Uhauha me ka Puni Lealea-Loaa Nae ke Kaulana ma ka Hoomanawanui [ARTICLE]

He Moolelo no KEONI HANAFODA

Ka Hua Awahia o ka Uhauha me ka Puni Lealea-Loaa Nae ke Kaulana ma ka Hoomanawanui

He h«H»kahi tiac uiea i ala niai iluko o kona noonoo, o ia no ka |>uiiihci ana o kana kane i na mali # leo a ka wahine huapaia puukani himeni. l.'a inanaoio loa oia. o kela wale no ke kuniu nui i hoohemahema ai kana kane. i na hana i pili loa aku iaia. 110 ka pono o kona ohana. alaila hoalaia inai 1a na manao inaina, me ka hoonaukiuki Hpko ona, kn ae la o»a a pololei. kiola aku la i ke kakini o Keoni llanafoda. ana ehunuihumu ana iluna o ka papahele. a pane mai la me ka leo kiK>'»: . , , " 1 naua paa l«.a kou manao e ku a hele mai keia liale aku, aia no ia i kau mea e hana aku ai, ua lawa ko'u kamailio pu ana me oe, maluna o keia hinau." alaila keehi iho la oia i kona wawae iluna o ka papahele, a huli hoi pololei aku la noloko o kona nvni moe. \ I kela hoea ana aku o Melena noloko o kona rumi moe, kiola aku ia oin i kona kino iluna o ka moe, me ka hookahe anāaku i kona mau waimaka, a i puiwa oia i ka lohe ana mai i ke pani ino ia ana aku o ka puka o ke keena hookipa, a nianao ae la oia. ua liaalele mai kana kane i ko lakou hoiiie, nle koua nalu ana iho nae iloko ona, ina palia e huli hoi hou aku aua oia. a i ole. o kela no kona hele an.a, aole e ike hou i na maka o kana wahine ame ka laua kaikamahine. Iloko o na la apau o ko Ilelena noho mare ana, lia auamo «'ia me ka hoomanawanui i na ehaeha he nui mamuli o na hana a kana kane. Ua.hoao oia ma na ano apau, e hoike mai i na hana maikai, na hana aloh.a a ka whine no kana kane. iloko nae o ia mau "hana apau, heaha la ia i ka m.anao 0 keia kanaka. a ua lilo kana mau hooikaika ana, e loaa ia laua ka noho aloha ana iloko o ka hauoli. o ka liiea nae i pana'iia aku. nia ka aoao o kana kane, o ia no ka hehihehi wale ia o na olelo a'o maikai, elike me ka momi e kiolaia ;:ku ana imua o kekahi puaa. f)iai o )felena e waiho 1010 la maluna o koaa wahi moe, me he mea ta, ua like loa oia me kekahi mea i ;aneane aku ma ka'e o ka lua kupapa'u, o ka manaolana hookahi wale ro i koe iloko ona, no ke kaawale aku o na hāawina o ka «.haeha mai iaia aku, o i.a kona nolio hookahi iho ine kana kaikamahine. me ka noonoo hou ole aku no kana kane, ke kanaka i nele i ke aloha ame ka makee no kona oh.ana. Ina aole i hoopuka mai o K6t>ni Hanafoda i kona manao, e hrK»kaawale ia laua. a i ole, maliu aku la hoi i kona uwalo mai imua o ua kane nei ana, aole no o Ilelena. e ae aku e hookaawale iaia iho ame kana kaikamahine mai kela kanaka mai. no ka mea e kau aku ana na kikohukohu o ka hilahila maluna o laua, ina no ka ikeia ae e kā lehulehu, a loheia ae paha. ua kaawale loa oia mai kana kane mai, a ua heje aku hoi o Keoni Hanafoda me ka. wahine huapala puukani j himeni o ka hui hana keaka. I Ua hele no hoi a kokoke i na hora o ke ao ma k'ekahi la ae, akahi no ua o Helena, a hoi aku e hooluolu. ua hiki hou ole aku la i ka ikaika o kona mau maka ke ala. j Ma kela la, aole i hoi liou aku o Keoni llanafod.a i ka' pela no iloko o kekahi mau pule mahope mai. aole oia 1 ike hou i kana kane; aka nae ma kekahi auwina la, iaia cj huli hoi ana no kona home, mahope o ka pau āna o kekalū aha himeni. i konnia mai ai oia. h.alawai aku la oia me ke-1 kahi o kona mau hoaloha. a hoike mai la iaia nei, i ka hoeai ana aku o kana kane no ko laua liome. He oiaio, iaia i hiki aku ai i ka hale, ua hoea mua aku o Keoni Hanafoda a lawe i kona mau ukana apau, pela me kana mau kii peua, ame kekahi mau lako hoonani e ae, ana i i malama loa ai. oiai laua ma ka laua huaka'i kaahele mahiiia | meli. i ka ike ana o Helena i kela hoailona. noonoo iho la--oia. ua ]>aa loa no ka manao o kana kane. e hookaawale ia laua. me ka noho ho« ole aku ma ke ano he kane a he wahine, elike me na makahiki i kaahope aku. j l.a hoike aku no o Helena i kana kaik-amahine, i kekahi: mau mea e pili ana i ke ano o ko laua lioho ana, pela rne na kamailio ho;>e, a haalele aku ai'o Keoni Hanafdda i ko lakou home. no ka manao o llēlena, lie oi loa aku ka maikai o ka lohe mua ana o kana kaikamahine i na mea ap.au mai iaia aku. o noho nanea.wale aūanei ōia, a hoea mai i ka ma-l nawa e hooa hou akii ai o Keoni Hanafoda. aVjle he maopopo o knna mea e hana mai ai i kona makuakane. 0 ka mea oiaio. iloko o na makahiki mua o ko Dora pii ana ae. <» kona makuakane kana mea pipili loa, e hoikeike mai ana 110 hoi ua kan'aka nei. i kona mau manao aloha no kana kaikamahine. aka nae iloko o na makahiki elua i kaahope aku. ua ike maoli aku o Helena, i ka hoihoi ole o Dora i knnA makuakane. e hooniamao ana iaia iho mai kela kanaka aku. o kekahi kumu paha hoi, 110 ka ike niaka maoli no o ke kaikamahine, f na liana ,a kona "makuakane i kon.a mama 1 ka manawa a Helena i olelo aku ai ia I)ora. uo kona manao e haalele loa mai ana o Keoni Hanafoda i.a laua, ua noho kukule loa iho la o Dora no kekahi mau minuke nie ka pane ole aku. alaila aea ae la koua poo iluna. tne ka pano ana aku i kona makuahiiie. "K mnma. ina ua makemake oia e haalele ihō i keka'ii w.ahine 1 makee loa no kona 00110 elike mē 'oe. maniuli ,wale mai 110 o kona punihei i kelā wahine hānakeāka ā'u i ike ai iaia e kau like ana maluna o. ke 'kaa otomobile, he 6i loa aku ka pouo, o ka hookuu ana aku iaiā. a no'u iho. ua hauoli loa au i koiiā kaawale aaa aku la mai ia kaita aku." me ka hele o na papalina o.na kaikamahine opio nei a" oii ka ula. / "K hoomanao oe e Dora kuu kaikāmahine, ke kamāilio «ei oe no kou makuakaiie, aole.no kekahi kanaka okoa aku." "Ina he makuakane oia no'u. aole loa oia e hana'niai elike pe kana i hana aku ai ia oe. a i hoohaahaa ai i ka iiioa o »:an*i kaikamahine nei. Ua ike pono au i ke ano o kana r'au hana ia oe e mama. He noho wale iho no kana hana i I,ale ne «- me ka loaa ole he wnhi kokua ia oe e mamā • o oe \va'e no ke hana nei me ka ikaika. aole ma nā haiiā wale no o Va hale nei. aka ma ka huli pu apa aku kfekahi i na nea e loaa mai ai ke dala. a o kāu mau dala e loaa māi ana. 0 kana iho la īa e hele ai e uhauha. me ke ku maoli i k-i hiiahila ole. • 4 "Ua ku a hilahila maoli.au iaia. i kona like ole me na kanaka e ae, ka m.alama i ko lakou mau ohana, ame ka nooroo nui no ko lakou pono. Ua noonoo iho au iloko o'u me he mea ta, ua aloha aku au iaia, ā ua haaheo no hoi ka naau 1 ka loaa ana o kek.ahi makuakane u'i elike me ia, i kō'u ike ana nae. lie mea hoonani wale iho no kona helehetena u'i niawaho. ūa hele oloko a piha i kā mako-na. ua hnok'āawale koke au ia'u iho mai iaia mai, me ko ko'u ae ole aktt iaia ho"i mai ia'u no kekahi m.anaw r a loihi. "Ua aloha maoli Jio au ia oe e mania me kuu puuwai āpāii, a ina no kona liele i'o i kahi e lpa, alaila e hoao no .att e haua aku ma.Jia mea apau e hoohauoliia ai kou manao e mama, malia he mea ia e hoomamaia ae ai kou noonoo no na hana lokoino a kela kanaka ia kaua/' alaila moe okoa aku la o

| Dora imua o kona makuahine. me ka hiki ole iaia ke paa mai « kona iuau waiiuaka. j Ua hiki ole ia Helena, ke kaohi aku i konā' mau yvain>aka, 1 mai ka hookāhe pu ana niai me kana kāikamahine, aole no L ke aloha i kana kane, aka no ke aloha i kana kaikamahine, j me kona i okoa ana iho iloko ona, malia he oi loā aku ka ' pono. e hookaawale loa kela kanaka iaia ino niai ke alo [ aku o kan.a kaikamahine, pela wale no e hiki ai iaia alakai i'kana kaikāmahine. ma na alahele apau, e lilo āku ai ; oia i kaikamahine niaikai, a i wahine kupono hoi na kekalii kane. Hc hookahi mahina mahope mai o kela haalele afta aku o Keoni Hānafoda i kona ohana, ua loaa mai la he leka ia Helena mai kekahi loio mai, e hoakāka mai ana, no ka mānao o Keoni Hanafoda, e hookomo aku i kekahi hoopii oki marc iinua o ka aha hookolpkolo, a e lioike pU mai ana no hoi 1 .110 ka makemake o kana kane, e loaa he kukakuka pu ana i'mawaena o laua, i hiki ai ke hooponoponpia ke ano o ka :. j palapala e hana ai, a w r aiho aku imua o kā faha. ij L'a hoouna aku o Helena i kana ; pane i ka loio, e,ae aku ana e lielemai kana kane e hui pu me ia, a o ,ka hopena o l | kela kukakuk'.a ana mawaena o la'ua. ua.ike imia ae nei kaua 'le ka niakamaka heluhelu, ma ka mokuna mua loa 0 keia '. moolelo. I Ua hookahaha loā ia aku kā manao 0" Keoni Hanafoda, 1110 ka hpala ole aku o kana wahine, i kekahi ku-e, no feo ' i.laua hookaawaleia rrta ka mana o na kanawai o ka aina, m'a'jlalo wale no nae o kekahi kumu o ia no ka'.haālele loa mai L; 0 kana kane, i kanā mau koi ana i kona kuleāna maluna o L j f)ora. | O ka hopena o na hoolala .aua 110 kela dki mare. o ia no |. ka ae ana mai o ka ahā, e hookaawaleia o Keoni Hanafoda ; i mai kana w.aliine mai, a he mau la maho'pe iho o kela kaalf wale ana o ke kane mai kāna waliine mai, ma ka 'berita o 1 ka mare, ua haalele iho la o Keoni Hanafoda iā Kapalakiko ' no ka liele' ana i ua aina mamao. me he mea la, no ka imi ;; hou ana āku i ka ike mā ka hanā kahakii; o ka mfeā oiaio nae.. e uhai ana oia i kela wahine puukaiii himeni, ka wahine hoj nanā i kono mai iaiā nei e haalele āku i kan.a wahine alo--1 ha ame kana kaikamāhine. a ukali aku i ka wai liu-1ā o ke alialia o Mana. " MOKUNA VIII, . ' : s I I ko Helena kaawale ana mai kana kane aku malalo o ke ! kauoha a ka aha, ā mālalo hoi o ke kaiiawai o ka aina, hoopuka ae la oia i keia mau huaolelo: "Aol£ loā he pono ia!u e hoomau aku i ka iioho ana ma keia kulanakauhale, no kameā, aolē loa e hiki ana i ka'u kaikamahine, i na mea a konā makuakaiie i hana mai ai iiō'u ame ia; malia o ka noho ana aku ma kekahi' m.au wahi i malihini loa ia maua, he mea ia e lilo aku ai o koiia noonoo, : i na # Hiona hoii, a hoOpoina i na mea e pili.ana i kona. makuakane. E lawe ana au i Wuu kaikamahine no ke kula- ■ nakauhale o Nu loka, malaila mauā e noho ai, ma kiahi he ! mau kaukani mile ka mamao, mawaena o keia ola ana, ame ko'u ola hou ana .aku." • ! I kela manawa nae, i hoea aku ai o Mrs. Hamilakōna. he hba kulā kahiko nO no Helenā. a he hoātpha pilipaa hoi nona. e hoea mau aku ana n6 ka hooluolu aha i kona mau maiiao kaumaha, ā e hāawi aku ana hoi i rta kokua ana ma ua ano apau e auhee aku ai ke kaumaha mai iaia akit: I O keia ka wahine nana i hooikaika e hiili i maii liau- | tio ke a'o ana i ka ike liimfeni me hookāiii.pHa, I a oia pu 110 hoi ka mea nana - i hoolauna 'aku tmua 6 ka poe hanohano, ma ke aiio i mea n.anā e hiineni nīā nā ahā hooj hauoli apau e haawiia ana e lakōu. Mā ka manawa ā Ke6ni | Hanafōda i h.aalele ihō ai i kana Wahine me ka laua kāikamahine, o keia no ka wahine, nana e hoolāna mau aku ana ,) ko Helena manao, a e imi aku ana.hoi,' hiā n.a ano apau, 1 e hoala ōle ia mai āi na'kaniailio ana iwāen'a o kā pohai o 1 ka poe hanohanO. ma na mea e pili āna i ke āiia 0 Keoni Hanafoda, mai kanā wajline aku. | Imua o keia \vahine, i hoakaka akū āi o Ilelena i kona 1 manao, no ka hoi aku m.a Nii lokā'e noho āi nie kana kai-' kamahine. a o ia ka ua wāhiiie nei o kā hoike ana mai i: kona manao: j "Aole anei oe i manao e kuu hoaiohā, 0 kou m.anao anā Je hoi aku a noho ma Nu loka, ua like pu ia me kou haalele ana iho i ke alo o ka makua, a hele auAvanā v .aku maluna o kā ili o ka honua, me kā maopopo ole ia oe 0 ko olua pono? j He mea oiaio loā, o ko olua noho ana maanei, aole loa e! i loaa aiia ia ōlua he māha ma ka manao ame ka noonoo, aka nae o kei.a manao ana ou e hele no kela wahi malihini, aolel ānei he noonoo uluahewa wale iio ia iloko ou? Ua kamaaina no nae paha oe i kekahi mea maloko o kela kulānakauhale ea?" | "Aole a u mea hookahi i kamaaina malaila, a o ke kumu ia o kō 11 makemake ana e hoi aku a noho ma kela kulanakaiihale." *'Ma ka u ike ilio, ua kupono maoli koit nolio ana maaīiei nēi, me ka nui o na hoaloha e hoopuni anā ia oe. a i maj kaukāu lōa hoi. e haawi mai i ka lākou māu kokua ānā mā J na ano apau, e hoauheeia aku ai kou mau manao maik.ai | ole mai ia oe aku.'' "I ā ike au i kau mau mea apau e kamailio mai nei, o nā _ ho.aloha lehulehu i loaa ia'u maanei nei, o na mea ia nana t i hoomāma mai i kō"u mau manao luuluuv a'u 110 'e'aie iiui 1 iiei 110 _ka lakou mau mea. i hanamai ai nō'u. ame ka'u kaiI kamāhine. O ka mea ōi.aio eā. ua lāwa ko'u hoopilikia j hou ana aku ia lakou. e hookuu mai oe e ku aku au a hakoko hookahi 110 u ihō me na auiui o ke āo iiei. O keia maiiao O'u.e hele aku no kahi m.amao loa e noho: at. 110 ka makemake wale no ia. e hoot!>oina i na mea maikai ole 1 nm i ko u ola ana ,a e hookaaw'ale pti ae hoi i kuu kaikāmahine. mai ka hoomanao ana, i nā hana a kona makuaj kane māluna o maua." j Hc manao maikai no kena ou e 'Helēha; akā nae, ke hopo : |hopo loa nei au, e oi ae'ana na pilikia e halawai iuāi ana ( me oe ma kela aina malihini. no kā mea. āole ou ināu hoaj loha malaila. Auwe. he kaikuahine ka hoi ko kuu kane e | noho nei ma Nu lōka. akahi a pōn'o, o kōu hōalolia ia ke 1 hoea aku no kela kulanakauhale. a mamuli o ko'u kamaaina tam, ua hiki loa i kela wahine, ke hāna inai, elike me : ka u 1 hana aku ai nou. ll e kumukula kupono loā oe no ke , ao aua 1 ka tke hookani piano, me ka ike himeni. nolaila , 1 kou hoea ana ma kela kulanakauhale, e lilo ,*na kuu kaii j 'oeke 1 mea nana e huli aku i mau haumanā nau malaila. a 1 e ioolaun.a pu afeu 110 hoi ia oe iwaeiia o na anaina a ka ooe | kou . H ono mau ia mai e hele mā na aha hoo- ' "a1- u' himeni l ai ,nilla Q| k a lehulehU. ' i īnWn frln f" * 1-w VI aku . * ko ' u apoiio no kou hele i Nu I L- t e \ ana ,a ke i na hoolilo kaahele ame ko olua noho ana aku.ma kela kulanāk.auhale. ilo--1 hooki'lL^ hlna "Oho malihini ana malaila," i lmT konl m n° 1 kamaiho āna mai, 'lohw Lh ! ," a ! ,aa ' ee mai 0 Keoni Hanafoda i kona ansu C hikiai ke » k «. *■' !*»* • mai H o C |S*u U *ih'i'i eiii " ° ka hookaawa 'e ana. mai'loko • malo ka u wah. loaa liilii, „ie ka ike ote lUai « kuu kane ■ i, ! 1 t)a'h^tea« a T a a " a ' "^ 0 h4na a " a 0 k4 Hdl«kuai. 1 •J" aU . a " ' ka P"' ° <Wa i kela amei ī hUa a fc. 8 8030 ka . >*'•:«'>* i ko ■' ihni £"? *S r hoi 0 k,,u „n\«ibo ' komnfJ,tn ! ' 1 UUkU ' ° m matl dah nei ' Ua h °°- komoia aku e a u maloko o ka hānako, no ka hoea mai i ka

manawa e koho aku ai o Dora maloko 0 kekahi kiila kiekie. i.a lavya ke <lala, no ka hoonauao ana iaia. nolaila me keia ip.au dala, e hiki ana iā maua kē uku i na hoolilo'apau ahiki i ka loaa ana he hana na'u ma kela'kulanakauhale. "Ina elike me kau e hoakaka mai nei ,e hiki ana r ke kaikiiahine o ko kane. ke hookip.a aku ia'u me ka maikai, a hookamaaina aku ia'u imua 0 ko Nu loka poe hauohano, alaila oka hoea ana mai ia i ka pau arta o ko'u pilikia. O. e Bela, ua like loa oe me he kaikaina ponoi loa la no'u, a ua noho .aie au i kou lokomaikai," alaila, lalau mai la oia i ka lima o Mfs. Hamilakoila, a hoopili ae la ma kona' mau lehelehe. Apo aku la o Mrs. Hamlakona ma .ka puhaka o Helena elike me kan.a i hana aku ai, ma kela ahiahi i mare ai o Helena ia Keoni Hanaf.oda, no ka mea o kolia kuaoao no ia, o kona hoa kula ona la kamalii. . , "L'a maopopo no ia oe e Helena, ua hookahua kaihiko loa ia ko kaua aloha.kekahi no kekahi, iloko o kela mau la kamalii a kaua e nqlio hoomanawanui an.a, ilokō o ke kula, ma ka huli ana i ka naauao; no kekahi ka pilikia, he hookahi ko kana auamo like ana, pela no hoi keia wa a kaua e noho nei, oiai nae, ua mare kaua i ka kaua mau kane. "Ua liooi loa ia mai ko'u manao kokua .no kau mau mea 1 hoolāla ai e hoi aku no N'ii loka, he oiaio, ē hoopakeleia ae ana o Dora, mai hana hoehaeha feku, i ko olua wa e kaawale loa a,ku ai i kahi e,. no ka mea ua ku maoli i ka lokoino na hana a kona makuakane iāia, a ia olua auanei e nolio aku ai īna kela kulanakauhaie, aole'ana e nele ka hoohauoli ia o ko olua mau maniio. <4 He keu aku maoli no ka nani oka loaa ana he hoaloha oiaio loa elike me oe e Bela, ua hoolana loa mai kau mau olelo i ko'u jnariao, a ina tio ke kokua mai o kou kaikoeke ia'u ma Nu loka, e hooi loa ia ae ana ko'u ikāika, e ku aku a paio me na ino.o keia noho ana. "Ua konoia mai au e noi aku i.a oe, e hoolauna aku ia maua ma ka i'npa o Mrs. ame Miss Dora Foda, aoie hoi ma ka inoa o ka'u k'aue," alaila nana pono loa mai la o Helena ma na maka o kona hoaloha. '"O kena kekahi mea a'u e apono loa aku nei e Helena. no ka mea aole he mea maikai ka noonoo hou ana aku 110 na mea i hala. aka e kikoo aku i na mea e hoea niai ana, pela wale no e loaa nku ai he olā maik.ai ana ia oe ma ko olua noho ana aku mā kela kulanakauhale. O ko'u manao mua, o ia 110. k.a olelo ana aku ia oe, e lawe ae i ko'u inoa mamua okou mAi'e ana i kau kane. aka nae hoi, 119. maikai iho la no k'eia, o ke kiola ana aku i ka hap.amua o ka inoa o kau kane, a o kā hapa hope kau e kapa mai ai maluna ou ame kau kaikamahine.

"Ua lawā keia kamailio pu ana o kaua, e hoi au no ko'u home, ke kokoke ae nei i ka aina ahiahi, a e hoakaka aku ana au imua o ka'u kane. no na mea apau a kaua i kamailio iho nei, a nianao au ,e apono mai ana no oia no kou hoi aku a tioho maloko o ke kulanakauhale o Nu loka. Ma ka la apopo, e hoouna mai ana ,-in i ke kaa, rio ke kii ana mai ia oe ame Dora. no ka hele ana ae i hōokahi ko kakou ai pu ana, ma ka paina ali.iahi-.me- ma.ua, a iloko lio hoi o ia manawa, e kukakuka like ai kakou i na mea apau e pono ai olua." I ka huli hoi ana aku o Mrs. Hamilakona 110 kona home, a lu.ii aku la hoi me kana kane, hoakaka āku la oia i na mea ,apau a laua o ke kamailio pu ana me Helena ma kela la, a i ka (ohe ana aka o Mr. Hamilakona, ua apono loa oia no kela mana.o ana o Helena e haalele koke iho ia'Kapalakiko. M.a kekahi ahiahi mai. tia hoea'maoU'aku la o Helena no ka liome o konā hoaloha, a malaila i a'o niai ai b Hamilakona iaia, e hēle koke no Nu loka. mfe ka hoohakaliā hou ole iho, no ka mea o koua-kaawale ana aku i kahi e. he mea ia e pau ai na hoomanao ana, no ; na kaumaha i halawai mai īne ia, ma o kana kane p.auaka ik. 1 kulike ai nle ka kikōu-hooholo likeiana; ua hoolilo aku la o Helena i kona mau lako. hale, ā oiai he mau lako nani lo.a kela, ua loaa mai ta iaia kekahi huiua dala māhuahua, e l\iki ai iaia ke kuāi hou aku i mau lako hale ma kona wahi hou e noho aku ana. Aole nae keia he hana maalahi na Helenā e l.au'elawe ai. aka e'hooikaika maoli ana oia, ma ka mea hki iaīa ke han.a, aia ka pono o ka pau aku o kona niau lako hale i ka lilo, i ka hele ana no hoi a.olohelohe oloko o kona honie. ua ku a ma'i māoli oiā, no keiā kumu, i koi okoā māi ai o Mr. Hāmilakona e hoi aku laua maloko o konā home e hoohala āi i kekahi pule, np ka hoomaha ana mamua o kona holo ana aku 110 Xu loka. Ua hookololohe no nae o Helena, e noho no laua maloko r. kona home kahiko, mamuli o ka pau ole o kekahi mau liana liilii, ana i makemake ai e hooko aku, o kekahi o kela mau hana, o ia no ke kii ana aku e unuhi mai i na dala a 1 Dora iualoko mai o ka hanako. I kekahi la, kii aku la oia i i kana wahi pahu, e waiho ai i kona mau lako gula, kāna mau palapala waiwai nui.'ame ka huke banako, a iaia i-wehe' ae ai i ke pani, a nana iho la maloko, e waiho ana no na | mea apau, aka aole nae ka buke hanako. S I kinohi. ua manao iho la ua o Helena aia paha kela huke hanako malalo loa o na palapala e ae. nolaila lawe pakahi | ae la oia i na pala'pala apau iwaho ahiki i ke koe ole ana he j hookahi mea maloko o kela pahu, aole no he loaa iki o kela! buke. I Ua hele maoli oia a piha me na man.ao pihoihoi no ka nalo\yale ana'o kela buke, nolaiia hele okoa aku ja ua o He-j lena i'ka hale hanāko e ninau ai. a iloko o kona kahaha ua lioike mai la'ua haku o'ka banako, ua kikooia na data' apau a Dora. he ekolu mahina i kaahope aku. a o ka meal nana i ki? aku i kela mau dala oia 110 o Keoni Hanafoda, | no ka mea na hoopaaia. no ma kona inoa, ma ke ano he kahu no Dora. j 0 keia pilikia hope i loaa ia Helena. o ka lianini ana ia o j ,ke kiaha o kona ehaeha, a huli hoi aku la oia no kona home | ine na manao luuluu, a no kona kaumaha loa, ua ku a ma'i maoli oia. . - . . 1 ka hele ana mai hoi o Mrs, Hamilakona, kona hoalohae ike iaia, loaa aku la o Helena e waiho mai ana i ka ma'i. holaUa ua hoihpj okoa ia aku la oia me kana kāika'mahine no kā home o kela hoaloha; a kaa aku lā kona malamaia ana mai ma'alo o kpla inau mea. me ka hookaawale ana i kekahi maū rumi maikai o-ko laua home no Helena ame kana kaikamahihe, me kaMawe pu a.na ae i na ko'iko'i o k6 kii ana i ko. lain kauka, a hoolimalima aku la i kekahi wahine malama ma i akamai loa, n,o ke kiai ame ka makaala ana mai ia Helena. Aole wale ma ke kino ko Helena pilikia, aka ma kona mau manāo .pu kekahi, a iloko o na hooikaika ana a ke kaulea e hpopakele ae i kona ola, ua hiki ole i kona ike ke koho iho, no. a hōpena e kau mai ana māluna p ka mea ma'i, i kau a liiea o ke ko'iko'i maoli o kefti ma'i i loaa ia Helena. I ka hala ana .nae o kekahi mau !a, ua pohala mai la o Helena mai ka pilikiā kupilikii mai, a o kana i pane ae ai i konā hoāloha, o iā 110 keia: ."'lna owau hookahi wale iho no ma keia ao, ina ua ae akil au i ka o ka make, e kaili aku i kuu ola. aka .no ka j!>ono o kūu kaikamah-ine, pela wale np au i ae ole ai e lanajcilā mai k'a make maluna o.'u. Ina nae no ka lalāu mai o "kā niake ia'u,. ke manaplana nei au, e hiki ana ia oe e-Bela, kē lawe aku ia Dora. malalo o kau malamā ana mai, me he kaikamahine ponoi la, mailoko mai o kou mau puhaka. EUke me koū naiiā mau ana niai ia'u he hoaloha pilipāa loa nou. mai ko kaua martawa kamalii m.ai ahiki j ke kānakā'makua ana, peia no au i manaoio ai, e nana āku ana oe . iaia he kaikaiMahine na kou hoalpha." ' "M.-iwaho ae o kuu kane ame oe, o f)Ora. kekahi i kuleana i ko'u aloha nona, a oiai aole a maua keiki ponoi. e lawe mai no au iaia i kaikamahine ponoi na ? u, a e malama aku hoi

elike me-k'a malama ana a kona makua)iine. Aole kaua e hookahu.a nui i ke kamailio a<ia keia kuiiluhana c kuu hoaloha/' mc kā hamohamo ana iho o Mrs. lUmilakor»a ma ka lae o Helena, a hoomaii hou aku Ia i kana kamailio ana: *"• <4 0 ka'u e hoolaha aku nei i kou manao e Helena, niai haalele mai oe ia Dora, a ma kk hoike a ke kauka ia Haniiiakona i nehinei, .ao.le. he hopohopo ana i koe nou, ke auhee aku nei ka pilikia i kela ame keia m'anawa, nolaila mai nounoo iki oe no kekahi mea, e ae, aka 110 kou pono wale no ame ka pono o kau kaikamahine, aole he mea i oi aku ka makee no Dora elike me oe kona makuahine;. "Mai keia manawa aku a kaua u kamailio f>u nei, e liou kaawale loa oe i n.a noōnoō apau e pili ana i kou mau pili kia. e aloha mai oe ia makou i ka poe ikaika, kou mau hoaloha, 110 ka mēa aole he'hana maalahi ma ko makou aoa<>, ka auamo ana i na ehaeha, ke haalele mai oe i keia noho aloha ana' o kakou. Mai noonoo nui oe i na mea pili elal.i. a i na hoolilo palia o kou noho ana aku ma Nu loka, e wailiu mai oe ia mea na'u e hoomaopopo, o kau wale iio o īa ka hooikailea ana e loaa ke ola 'kinō maikai, a nie kou ikaika auanei, a hui pu iho nie na kokua mai a'u aku. e hiki ana ia oe ke lanakila maluna o na mea maikai ole apau, a e ike ana 110 oe, i ke auhee aku o na mea nana i hoopilikia i kou noo noo. a e pani iho ana ka KaUoii ma ia makalua." ■Ua komo lōa aku keia mau oleloa'o a Mrs. llamilakon,i iloko o Helena. a hui pu fhō me ka inaikai o kona ihalainain ana, ame ke aloha iloko ona 110 kat\a kaikamahine. ua oi loa mai la k.a pii malie ana o ko Helena maikai mai kela manawa mai. O ka ninau dala kekahi mea nana i hoopilikia loa aku i k«t H-elena noonoo, iaia i ike ae ai, ua lilo na elala a kana kaika inahine i kaaihueia e Keoni Hanafo<Ja, aohe manaolana i koe uo ka hiki ia laua ke hoi aku n'oho ma Nu loka, o kela kana mau elala i manao nui ai, e kokua mai ana \ na hoolilo o ko laua noho an.a aku, iloko o na mahina muA, ahiki i ka loaa ana o kana hana alaila hoihoi liilii. aku 1 ha dala a laua i lawe ai ahiki i ka piha ana o ka huina i kinohi. aka i ka manawa nae a koua hoaloha i hoike aku ai. ua niakaukau | oia e kokua mai 1 na hoolilo o ko laua noho ana aku, ma kela j kulanakauhale, ua hoomama loa ia mai kona noonoo. a hoo- | ikaika mai la oia e loaa iaia ke ola kino maikai. I He hookahi pule mahope mai o kela kukakuka pu ana o ! Helena me Mrs. Hamilakona, ua maikai loa ae la oia, me ka hiki ke holoholo liilii iloko o ka hale, a ma ka lua inai o ka pule, ua ikaika maoli oia, me ko lakou liool.ala ana 110 ka huakai kaahele i Nu loka, a mamuli o naa'o ana mai a ke kauka, ua hooholo iho l.a o Mr. Hamilakona ,e ukali pu aku oia nie kana wahine ma kela huakai a ko laua mau hoaloha. Aole nae malalo o kekahi kilmu anq ole keia nianao ana o Mr. Hamilakona me kana wahine e hele no Nu loka, aka malalo o kekahi kumu maikai, no ka mea i kekahi ahiahi, ia lakou e akoakoa ana ma ka aoao o'ke pakaukau hoike .aku la oia i kana wahine, he hana ano hui loa kekahi. i konoia mai ai oia e holo ho Nu loka, e hala ai paha he hookahi mahina, alaila ninau okoa mai la oia:

"Aole anei he mea m.aikai ko kaua hele pn ana no Nu īoka iloko o keia manawa? Ua kamailio kaua i kekahi wa ae nei i hala. no kēkahi huaka'i hele 110 Nu loka, e ike ai . ia Lena, malia o ka hookoia ana kela o ia nianao o kaua, o I ka'u wale 110 e makemake nei e lohe, o ia kou ae mai. a , hoole mai paha i ka hele pu ana me a'u no Nu loka, a no ka ukali pu ana aku no hoi i kou Jio,aloha nei.'' I "O, aole he mea hauoli eae iloko o ko'u nponoo. oka • haawi wale aku no i ko'u ae, owau pu kekahi e hele tne oe." , me ka nana ana aku o Mrs. Hamilakona me na maka hoihoi • maluna o kana kane. j O keia ka manawa nlua loa a Mrs. Hamilakon.i oka lohe ana no kekahi hana ano nlii a kana kane ma N T u loka. oiai no nae, ua ?riaopopo iaia, aolo he hana, e konoia inai ai kana kane. e hele aku no kela kulanakauhale, o ka mānao nae o ke ala ana mai iloko ona, aole hc hana oko.a ae a kaha kane i manao ai, aka no ka haawi atiA aku no ia i na kokua ana ma nia ano apau i wahi e pono ai o Helēini ame Dora, no ia noonoo, i halo'ilo'i ae ai na kuhi waimaka ina kona mau lihilihi, a mamua nae o ka hiki aiia iaia ke kamailiō hou mai, ua pane e mai la o Hamlakona. no ka hoolalau ana ma kekahi mea okoa ae. i ole ai e hoikeia ae ka tneahuna ana i noonoo mua ai no ka pono o ko laua niau hoaloha: "Aole he man.awa a kaua i hele like ai no kekahi walii loihi e kuu wahine aloha,'' w r ahi-ana me ka minoaka ma kona mau papalina. "Ma keia kakahiaka iho nei, i kamailio mai ai'o Mr. Akale ia'u, no kōna tnaktmake e hoouna i kekahi jnea e liele no Nu loka anie Wakinekona, no ka nana ana i na pohihihi i ala. ae ma kekahi mau hana akeakamai i huliia eko makou keena hana. No keia manao. i hoike okoa aku ai au iaia. owau ka mea e liele no Nu loka, aole keia no ko'u makemake ponoi iho, aka no ko'u noonōo ae, he mea maikai nou ka helē holohola ana, a i hookahi hoi ka ukali ana aku me koii hoaloha, ma kana huakai loihi, me ke kokua ana aku i koYia npho ana ma kela kulanakauhale nia'lihini. Pehe kou manao e Dora no keia hoakaka?" me koiia huli ana ae a ninau i ke kaikamahine opio, e noho aua ma kona aoao akau. "L ? a nui maoli ko'u hauoli, no keia nuhou au e kannilio mai nei e Anakāla Hamilakona." i pa'ipa'i okoa ae ai o D«-»ra | kona mau lima. "Ua maopopo ia'U, ina no ko maua haale'e iho ia Kapalakiko nei, e komohia like ana iia maiiao kanniaha iloko o kakou. hō ke kaawale aku o kekahi mai kokahi mai. aka ma keia hele like aku nae o kakou, aiiwe. he nuliou maikai loa keia e hoop.oina loa ai au i na ipeh maikai «rc f».pau." kela mau kamailio a Dora f lālau mai la oia i keknhi lima o ke kaikamahine 6pio, rnfc ka pa'ipia'i ana mai hoi īna koha poohiwi. oiai \hbi kdha mau > aimaka e haale ana i ka lihilihi. ik) ka inea ua pipili maoli nq lc6na ndoiioo nie ke aloha a Dora loko o kēla iiiau iā o ko lakou noho pu ana. ālaila hoomau hou mai la ( oia i ke kainailio ana i kana wahine: Ina e hiki ana e makaukau k'ou paiki n\a keia Poakahi «īe e kuu wahine, alaila ua makaukau āu,e nele pu aku ine oukōu. ma ke ano hē mea e hoopakele ae ia oukou mai na pōino mai ma ke a|ahele." . Heaha auanei ka WaiWai o ka lawe ana i kela paiki?" i pane mai ai o Mrs. Hamilakona. me kona piha me ka hoo naukiuki no kela mau olelo a kana.kane. "E lawe aku ana au he mau pahu nunui, i piha me ko'u mau lole'. manao anei oe. o ko u lole wale no e k<snio ana, o ko'u lole ia e komo ai. ma. kela kulanak-auhale, k*ht i kapaia, ka Parisa o Amenka noi. h lawe āktt ana au i kuu mau pahu lole, a hoopiha ma '' " a m f a aku ai ma Nu loka." , > aiho aku la o Hamilakoua i kana palii me ke o iluna o kc pakaukau. me ka uniihi ana ae i kana ek* flala iwaho. a waiho aku la mamua o a kauoha aku la- . u el ? e ae * eia eke dala. a hojke mai i kou mat»r»«. ma oaha he Wahine kou anate nei, a he kanaka akahele hoi kou anakala." « ' a .? Do .« 'ka eke dala. aia maloko he bi!a ,lala ««kalua kah, , waiho a, ,a wehe ae la i ka hila dala iwaho. nana ,hp la ,ka b,la me k e akahele loa. a pane .nai la: O keia w-ale no afle, kau mau dala, i manao al e hoolilo aki, ma N u loka ? E raab»o ana ka hoi au, o « kekihi ltknaka nu, o ke dala ame ka Waiwai,'.' alaila noke oko» ae la o llamilakona , ka akaaka, me kona mau lioa, m> kela mau olelo a Dora. (AoUip«ti