Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 52, 26 December 1919 — Page 6

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

He Moolelo no

KEAKA TAZANA

Ka Weli o na Ululaau Mehameha o Aferika

a o ka Hoaloha o na Holoholona Ahiu

Ua lilo keia i mea hookaumaha loa aku i ka manao o Akuta. oiai ua aloha aku oia i keia keiki opio. elike no me kona aloha ia Tazana : a elike paha me ka punahele o ka haku i kekahi ilio hahai holoholona. Ua manao loa o Akuta iaia ame Keaka i komo aku ai iloko o ka ulukaau, mahope o ka holo ana mailoko mai o ka hale hookipa a laua i noho ai a pepehiia ai ke kanaka o ke komo aihue ana mai maloko o ko laua runni, aole loa he manawa no laua e kaawale a kekahi mai kekahi aku, o ka make wale no, eia ka e poho wale ana ia manaolana ana.

Ua ae aku la o Akuta i ko Keaka manao, me ka mau no o kona pipili i ka opio, iloko nae o kona noonoo, me he mea la. e olelo okoa ae ana kekahi mea iaia, o kela ka laua huakai hope loa e hele like ai maloko o ka ululaau, a kaawale aku kekahi mai ka ike hou ana aku iaia. No kela hoihoi loa nae o Keaka e halawai koke aku me na kanaka ili keokeo hoomaka aku la oia e holo maluna o na lala laau, a he oiaio ma kahi he hookahi haneri i-a, o kela holo ana aku, ike aku la oia i kekahi poe kanaka Paele e hele ana, ua hele no hoi a kaumaha i ka ukana, e hikaka wale ana, ua hele no ma o a maanei o ke alanui. a e noke ia aku ana i ka hili me na laau, e kekahi poe Paele i hoonohoia i mau kiai no lakou. Aia hoi ma kela ame keia aoao o ka laina loihi o na kanaka Paele e hele ana he elua mau kanaka ili keokeo, me ko laua mau umiumi loloa puhuluhulu, no kona ike ana aku i kona lahui ponoi, lelele ae la ka olioli iloko on a a e hoomaka aku ana oia e kahea no ke aloha ana aku i kela mau kanaka aole nae i puka aku ka huaolelo mai kona waha mai, ua ike e aku la oia i ke ani ana ae o ua mau kanaka nei i ka laua mau huipa ili, a hahau aku la maluna o na kanaka Paele, i aneane e hiki ole ke hoomana i ka hele ana imua i kau a mea o ke kaumaha o ka lakou mau ukana e lawe ana maluna o ko lakou mau kua.

Ke hakilo pono loa aku la oia i ke ano ame ka hana a kela poe kanaka, o kana mea i ike, o ia no ka huli mau o ka nana ana a na kanaka ili keokeo ihope, pela no hoi me kekahi poe Paele kiai me he mea la, aia ka maka'u iloko o lakou no ka ike mai i ka oili aku o kekahi poe. Ua hoopiha loa ia mai ko Keaka noonoo me ke kahaha, no ia kumu, aole oia i hoikeike aku iaia, aka ke hele malie la no oia, me ka hakilo pono ana i ke kulana oiaio maoli o kela mau kanaka.

No kona hele malie loa nae, ua loaa mai la oia ia Akuta a ua piha hoi kela mapu me ke kahaha no ka hele ole aku o Keaka e ike i kona lahui kanaka, a o ia kana o ka ninau okoa ana mai.

"E aha ana ka hoi oe e kakali nei aole ou hele aku e hui pu me kou lahui ponoi?"

"Aole kela o na kanaka au e ae aku ai e hulu pu me lakou no ka mea ua piha me ka lokoino a in a owau pu kekahi iloko o kela huakai, a ike aku au i na hana hoomainoino a kela mau kanaka aole ana e nele ka hoalaia mai o ka inaina iloko o'u a pepehi aku ia laua a make. O ka mea wale no a'u e manao nei o ia ke ninau ana aku ia lakou i kahi o ke awakumoku kokoke loa a ke loaa mai na kuhikuhi pololei mai ia lakou mai alaila o ko kaua haalele no ia i keia poe a hele pololei aku no kela awakumoku."

Aole o Akuta pane aku no kela mau olelo hoakaka a Keaka aka noho mumule loa iho la oia o ko Keaka lele koke aku la no ia ilalo mailuna aku o ka lala laau, a ku ana iluna o ka honua me ka hoomaka ana aku e hele imua. Ma kahi paha he hookahi haneri ia ka mamao, mai ke kanaka hooe loa o ka huakau ua ike mai la kekahi o na kanaka ili keokeo iaia nei o kona hoomaka ae la no ia e uwa me ka leo nui, me ke kau ana ae i kana pu raifela iluna a ki mai la ia Keaka o kahi nae o ka laki, ua hala mai la ka poka mamua aku o kahi ana e ku nei a mahope mai o kela poka i lele makawalu like mai ai na poka mai ka waha mai o na pu raifela lehulehu.

No ka ike o keaka i kela poina pili wale ae la no oia mahope o ke kumulaau nolaila aole he hookahi o na poka i kiia mai i ku iaia aku ua lalau wale aku no i kahi okoa loa a ua ku mai no hoi kekahi i ke kumulaau.

O keia mau kanaka e hele pu nei me na Paele e kuu makamaka heluhelu o Kala Jesena no ia me Sela Mabna o ka nui o ko laua komo ana iloko o ke kaua me na lahui Arabia ame na Paele no hoi i loko o na la i hala hope aku, o ka mea ia nana i hookomo mai i ka maka'u ame ka hopohopo iloko o laua a o ka poe apau e oili aku ana, he poe enemi wale no lakou apau, me ka nana ole ae, in a paha he hoaloha he hookahi no hopena e kau aku maluna o lakou o ka make wale no

O ka mea oiaio ke holo nei keia mau kanaka ili keokeo me na Paele kauwa mai ka inaina aku o ka moi o na kanaka Arabia a oiai he keokeo no ka ili o na Arabia ua kuhihewa loa kela mau kanaka o keia kekahi o na kiu i hoounaia aku e hakilo ia lakou pela iho la i lele makawalu mai ai na poka o na pu raifela maluna o Keaka Tanzana.

I ka hala ana o kekahi mau minuke o kela ki ana a ua noe nei i ka lakou mau pu ua hoakoakoa ae la lakou i kahi hookahi a i ka ninaninauia ana o ke ano o ke kanaka a lakou ki akuai i ka pu like ole na hoike ana a kela poe kanaka a o Sela Mabina hookahi wale no ka mea i ike pono a oia no hoi ke kanaka nana ka poka mua loa i ki aku ai ia Keaka

He nui a lehulehu wale o na Paele i hoike ai i ka lakou mau mea i ike ai oiai nae o ka mea pololei maoli, aole he hookahi o lakou ike ia keaka ua pee mua ae oia mahope o ke kumulaau mamua o ka haule ana aku o ka poka mua loa i kiia aku ai iaia.

He hookahi Paele i hoakaka ae i kana mea o ka ike ana he holoholopa kiekie nona na kauai he umikumakahi me ke kino kanaka a he poo kona o ka elepani o ka hoakaka hoi a kekahi he ekolu ana mau kanaka Arabia i ike mai ai me na umiumi eleele a no ke kaokoa loa o na hoakaka ana a kekahi mai ke kekahi aku, ua hoohoo iho la o Kala Jesena ka mea i ike ole ia Keaka he hookahi wale no mea e hoopauia ai no pohihihi apau o ia no ka hele maoli ana mai e nana ma kahi i ikeia ai in a paha ua make kela mea a i ole aia no paha malaila kahi i pee ai

Ua momoku mai la na Paele me kanaka ili keokeo elua no kahi i ike mua ia ai o Keaka aole nae he mea a lakou i ike no ka mea ua hala mua mai o Keaka me Akuta aia laua ma kahi kaawale loa e hiki ole ai i kela poe kanaka ke hoopilikia mai

Ua @iha loa o Keaka me ke kaumaha no na hana a kela pau kanaka ili keokeo iaia me kona manao la hoi o ka ike ana aku i kona lahui ponoi e nana mai ana laua iaia nei ma ke ano he hoaloha no laua, era ka ua like aku no ko laua ion me ko na kanaka Paele

Aia mau no iloko o na hoomanao ana a Keaka na mea a na kanaka Paele i hana aku iaia, eia ka ua oi loa aku ke mo o na hana a keia mau kanaka ili keokeo, ua ku hoi ka hana i na kanaka Paele, he lahui okoa loa kela, me ka maopopo ole i ka ia nei mau mea e kamailio aku ana, eia kaole o keia mau kanaka, i kahi e loa no ka, me ka papa olelo mua ole, o ka poka iho la o ka pu raifela, ka mea e haawi aku ai

Ua holo aku na holoholona hapa mai o ko lakou ikaika mai kuu alo aku. i namunamu liilii iho ai o Keaka ia laua me Akuta e hoomaha ana maluna o kekahi kumulaau nui. No na holoholona kino ikaika. Ua makaukau loa lakou e haehae mai iaʻu a liilii imua o ko lakou mau niho. Ua makaukau hoi na kanaka Paele, e pepehi mai iaʻu a make me ka lakou mau pua : he keu no hoi, ilaila wale no koʻu poino, eia ka e ki mai ana no na kanaka o koʻu lahui ponoi i ka lana mau pu iaʻu. He enemi anei na holoholona aoau no Keaka. ke keiki hookahi wale iho no a Tazana. Ua nele loa anei o Keaka io na hoaloha mawaho ae o Akuta.

Aole owau wale no kou hoaloha e ka opio, aka aia iwaena o koʻu lahui, e loaa ana ia oe he au hoaloha lehulehu elike me ko lakou lilo ana he hoaloha no kou makuakane. He nani ia, ua nanakee mai la kou lahui ia oe, alaila, o na mapu nunui ka poe na lakou e hookipa aku i ke keiki a Tazana. ole a kaua noonoo hou ana iho no na kanaka, aka e hele kaua e huli i kuu lahui, a e ike auanei oe, aole e poho wale ka kaua mau hooikaika ana e loaa lakou, aka e hoohauoli ia aku ana oe, no na hookipa e paholaia mai ana imua on a, e lakou.

Hoomau aku la laua nei i ka hele ana, me ka kamailio hou ole ia o kekahi mau huaolelo, ma hope mai o ka hoakaka ana ae o Akuta i kona manao, no ka mea, he okoa loa ka Keaka mea e noonoo la, he noonoo hoi no ka hoalaia mai, ka hoowahawaha ame ka inaina iloko on a, no ka poe na lakou i hoao mai e hoopoino i kona ola

Ina o kou lahui e Akuta koʻu mau hoaloha ea, alaila e hele kaua e huli ahiki i ko lakou loaa ana, akahi ka hoi ka hoonaukiuki mai la i keia poe kanaka. wahi a Keaka

Ua Hoopiha loa ia aku o Akuta me ka olioli no ka ae ana aku o Keaka, e hele laua e huli i na mapu, me kona hoikeike ole mai nae ia hauoli. ma kona mau ano mawaho, ke ummi wale la no oia iloko iho on a, oiai nae mamua aku o ko laua halawai ana mai me kela poe, aia ka hopohopo, ke kaumaha ame ke kaniuhu iloko on a, kahi i loku ai, no ke kaawale aku o kona hoaloha mai iaia aku. in a nei no ka hookipa aku o kela mau kanak ili keokeo ia Keaka me ka maikai

MOKUNA VIII

E hoomanawanui iki mai kaua e ka makamaka heluhelu no ka mea e hoihoi hou aku ana ka mea kakau ia oe ihope ma kahi kauhale i hoopaa pio ia ai o Miriama. He makahiki okoa keia o ka hele auwana ana o kela mau kanaka ili keokeo, mahope iho o ko laua kipakuia ana mai e ka moi o na kanaka Arabia. me ko laua piha me a makaʻu ame ka weliweli. Aia mau no kela kaikamahine opio ke paani mau la me kanaka kii. no ka mea o kana wahi mea paani hookahi wale no ia. a o kekahi kumu no hoi e hiki ole ai iaia ke kaukaʻi aku e loaa he hauoli ma kekahi wahi okoa ae, e huhu mau mai ana ka wahine nana oia e kiai ana, aole no hoi oia nei hookuuia e paani me ka nui o na keiki a na kanaka. Arabia. aka e hookaawale loa ia ana keia, ma ke ano paahao.

I loko o ko Miriama mau manao kaumaha, me ka ehaeh, e noke mau aku ana oia i ka uwe, imua o kana kii niho elepani. me he kanaka maoli la e hoolohe mai ana i kona mau manao ehaeha. e hoakaka aku ana hoi i kona mau manao, no ka holo mahuka ana i wahi e lohe hou ole aku au oia i kona nukuia mai, a i ka hahauia mai i ka pauku laau, o ke alahele nae e hiki ai iaia ke mahuka. o kekahi ia o na ninau paakiki loa. oiai he uuku kona wah kino, a ua nele hoi oia i ka noonoo o ke kanaka makua, e hiki ai ke hoolala i ua hana e hookoia ai kona mau makemake.

Ua hala aku ka moi o na Arabia, no kekahi manawa me kekahi huakai. o kona poe kanaka, no ka akau me ka lakou mau waiwai kalepa. o ia ka niho elepani, me ka ili o na ano holoholona like ole, pela no hoi ka laholio; a no kona kaawale ana aku i kahi e loa, ua loaa ia Miriama ka maha o ka noonoo. a haʻo no hoi ka eha o ka ili. i ka hahau mau ia i ka laau. He mau hana hoomainoino no ka ka wahine luahine. o ka hoonohoia ana e kiai iaia, aole nae hoi i oi aku ka lokoimo o ke ano o kana hana, mamua o ka hana a kela moi, me ke kahaha no o ko Miriama manao. i ke kumu o kona hanaino ia e kela kanaka.

He kanaka keia i piha i ka hoomainoino, me ka nui o kana mau hana lokoino i ka poe apau ana i huhu ai. he hapa iho nae ia mau hana ia lakou, mamua o kana mau mea e hana mai ai ia Miriama, a ua pakele maoli keia kaikamahine uuku mai kona lilo ana i mea hehena. me ka nele i ka noonoo maikai iloko ona.

Ma keia la a kaua e ike hou nei ia Miriama, aia oia malalo pono o kekahi kumulaau nui, e ku ana maloko o ka pa e hoopuni ana mawaho o na kahua o na kanaka Arabia. e hoiliili mai ana oia i ka lau o ke kumulaau. i mau mea paani me kana kii niho elepani. Ua lilo nui loa kona noonoo, ma kana mau mea e hana ana, nolaila aole oia i ike, i kekahi mea i ka hookokoke ana mai iaia maluna ae o na lala o ke kumulaa, me ka haka pono ana mai hoi o kana nana ana maluna oia nei me ke kahaha.

He kulana hauoli ko Miriama, iaia e noke la i ka paani, o kekahi kumu paha hoi, oia hookahi wale no, me ke kokoke ole mai o kona mea nana e malama ana, a ua kaawale aku hoi ka moi o kela lahui kanaka. me ka mopo@o ole iaia, o kona manawa e huli hoi mai ai, oiai nae o ka mea oiaio, aia ma kekahi wahi, aole no i maulao loa aku, e piha ai paha ka hora hookahi, alaila hoea mai iloko o ka pa. aia ua moi nei, me kona poe kanaka, ke huli hoi mai la, no ka mea he mau mahina loihi maoli keia, o ko lakou kaawale ana.

O kela mea e nana mai la mailuna mai o ke kumulaau ia Miriama. o Keaka Tazana no ia. Eia keia iloko o ka makahiki hookahi. mahope mai o kona kiia ana aku i ka pu e na kanaka ili keokeo elu, ka hana hoi nana i kono mai iaia e hoopau i ke ake ana aku e hele no na kana kahakai. aka e hele aku e huli i na mapu o ka lahui o Akuta, i ka loa ame ka laula o ka ululaau

No kekahi mau mahina ke kaahele ana o Keaka me Akuta ma ke kukulu hikina, me ke komo kukonukonu ana iloko o ka ululaau, ke pii ae la no hoi ka nui o ko Keaka kino, a ke oi loa mai la ka ikaika o kona mau lala. me ka hooi pu ia ana aku no hoi o kona ike i oi aku i ko na holoholona a ke haule ae no hoi ma na mea e piliama i na meakaua, ua hiki loa iaia ke imi i mau mea e maalahi ai ka pepehi ana aku i na holoholona ahiu.

He keiki wale no oia i kela manawa, eia nae ma ka@ikaika ka maalea ame ke akamai, ua oi loa aku ia, i kupono wale no i ka poe i oo ka noonoo, a i kahiko hoi ko lakou makahiki. Iloko o keia manawa a laua e huli nei i ka ohana o Akuta, e halawai mau ana laua me na holoholona liilii, a ma ka aoao wale no o Keaka ka pepehi ana ia lakou me kana ihe, me ko laua ai like ana i ka iʻo, elike me ka ai ana a Tazana i ka iʻo holoholona. me ka hoomoʻa ole ia, a ua ike maoli o Keaka i ka ono. in a no paha he iʻo holoholona kekahi i hoomoʻaaia. aole @ ooia e makemake aku ana aka e laʻau ana no oia i ka iʻo maka. he wainiu i ano iʻo a he ono no hoi, elike me ia a kaua i lohe mai ai ia Tazana i ke kaena i na iʻo holoholona maka.

O na holoholona e make aku ana ia Keaka, a i ole ia laua like no paha a elua me Akuta e lole maoli ia ana kona ili, a malamaia me ke kikepa ana o Keaka ma kona puhaka a oiai nae aole i maopopo iaia ke ano e han ai a palupalu ka ili ke maloo ae i ka la, a pilau ole paha i ka wa e oole'a ae ai kela ili, e kiola ia aku ana eia a huli hou aku ana i ili hou

Ua mau maoli kela kaahele ana a laua nei, e hele ana ma kekahi wahi he mau mahina, a laila hoohuli ae ana i ko laua alahele, he wahi okoa, me ko laua mana-ka ole nae i ka huli ana, me he mea la, iloko o ke kanaka opio, o kelammau mahina lehulehu a lana e kaahele nei, he mau mahina ia, e hookomo mai ana iloko on a i ka olioli loa, no ka hoolilo ana aku i ka ululaau i paredaiso nona.

Ma kekahi po nae, oiai laua nei e hoomaha ana, no ka mauhauhau ana aku e hiamoe, maloko o ka puha o kekahi kumu laau, lohe ana no o Akuta i ke kani o ka pahu e kani mai ana. aka na kona lahui ponoi no iam aia ma kekahi wahi aole i mamao Ioa mai ia laua aku. O keia no ke ano o ka hana a na mapu ke hoea mai i kekahi manawa o ka mahina a kaua no hoi i ike ai ia Tazana, i ke komo pu iloko o kela ana hana, he hookahi ka haa like ana me ka lawelawe ana no i na hana apau o kela au pouliui

Hikilele ae ia o Akuta i ka wa i lohe aku ai i ke kani mai o ka pahu me ka i oka ana aku i kona hoa ; "He keumaoli a ko kaua pomaikai, na kokoke loa kaua i kahi o kuu lahui kanaka, o lakou ka poe na lakou e hookani mai la i kela pahu nolaila e haalele kaua i keia wahi a hele aku imua o ko'u poe e Koraka.

He mau mahina mamua aku, no ka hiki pono ole ia Akuta ke hoopuka i ka inoa o Keaka, ua kapa mai la oia i ka inoa o Koraka nolaila ua pau ae la ko kaua pohihihi no keia mea Ku ae la o Keaka iluna me ke kikoo ana i kona mau lima. i o ia nei, alaila ku ae la no hoi o Akuta iluna, me ka noke ana iho i ka pamunamu i kekahi ano olelo a hooninilu iha la. he hookahi no hoi ko Keaka hoonunulu like ana aku. o ko laua nei iho mai la no ia ilalo me ko Keaka ano hoihoi ole nae, oiai ua pumehana hoi kona noho ana eia ka e hele hou aku ana laua iloko o kela poeleele.

Ua kiekie ka mahina i kela manawa o ka po, a ke lohe ia laua i ke kani mai o ka pahu ma kekahi wahi ponaha no laila ma ka leo o ka pahu laua e hookolo aku nei iloko o ka pouliuli o ka ululaau a me ka nunulu o ka leo o kekahi e hiki ai i kekahi ke hookolo pololei aku mahope on a. No ke kani mai hoi o ka pahu, ke noke wale la no o Keaka i ka namunamu i kekah mele ana i paanaau ai i kona wa ma Ladana, ua poina loa nei i keia manawa. Aole ka maka'u iloko o Keaka ia laua e hele nei, aka o ka olioli wale no me he mea la o na maou kona lahui ponoi loa. ke ake wale la no oia. i ka hoe aku i hookahi ka haa ana ame ke komo like ana iloko o ka hauoli me kela mau mapu.

O kela manaolana kahiko o ua o Keaka no ka huli hoi aku imua o kona mau makua a i kona home hoi, aole ia iloko on a, no ka mea ua poho wale kona mau manaolana apau, a ua nana aku oia i kahi a kela mau mapu e noho mai la, me he mea la, o koma home ia, he mea oiaio no ia noonoo ana on a pela, oiai he mapu kona mau ano apau, aole he kanaka o ka hana aka mapu o ka lakou olelo o kana olelo ia a ua poina paha iaia kana olelo makuahine, no ka mea. aole ana manawa i kamailio ai me kekahi kimo kana ma kana olelo ponoi koe wale no kela manawa ana o ke kahea ana aku i na kana Paele he hoaloha oia no lakou o kona hoopuka hope ana ia i ka olelo Beritania oiai nae, he mau makahiki okoa ia mai keia manawa aku a laua e hele nei e hui pu me ka ohana o Akuta.

No ka piha loa o Keaka me ka olioli pa'i okoa aku la oia ia Akuta ma ke poo, he hana ma an keia i kekahi manawa a laua e hele like ai. No kela pa'iia aa aku o kona poo, ua @ii ae la huhu me ka hoonaukiuki a hopu mai la ia Keaka me kona mau lima. me ka noke ana iho i ka upiki i kona mau maiuu i hele a oi, a oiai he maa no laua i kela ano hana, ua noke iho la laua i ke aumeume me ka nanahu ana o ko laua mau niho kekahi i kekahi aole nae ma ke ano kui'o aka ma ke ana paani wale no, mailuna mai o ke kumulaau ahiki i ka haule ana ilalo o ka honua

Ua kamaaina maoli laua ia laua iho o na ike apau i loaa i ka mapu ua a'o mai oia ia Keaka pela hoi o Keaka i a'o aku ai ia Akuta i ke ano o ka hakaka ana a na kanaka a he hookahi wale no hana hiki ole ia Akuta o ia ka pelepele ina laua e hoao iho e hool@ku i ko laua ikaika e pilikia mau ana o Akuta ia Keaka no ka mea mamua o ka loaa ana mai o ke keiki opio i na lima huluhulu o Akuta e ku mua aku ana kona poo i ka puupuu a heaha la ia a Keaka e alu iho ai, ua loaa aku la ka iwiaoao o kona hoa, pela wale iho la no o Akuta e apaia ai. a hiki i kona haawipio o koa ana, me ka noho malie o ka mea i nuha no kekahi hora a oi me ke kamailio ole mai ia Keaka.

Ma keia po a laua e hookokoke aku nei i kahi a na mapu e hauoli mai la aole i hoohana aku o Keaka i kona ike pelepele aka o ka akoko ka laua i papalealea o ka mea wale no nana i hoopau ae i ko laua paani ana o ia ka honi koke ana aku o Keaka i ka hohono o ka liona nolaila pinana aku ia laua iluna o ke kumulaau me ka hoonunulu ana iho maluna o ka holo loa aku la no ia o ka liona mai ia laua aku a nalowale aku la iloko o ka pouli.

I kela hala ana aku o ka liona, hoomau aku la ko laua hele ana nomua no kahi e kani mai ana o ka pahi e ma huahua mau mai ana ke kani ana i kela ame keia manawa. elike me ko laua hookokoke mau aku a ia laua nei i kokoke loa aku ai i kahi ponaha, a mailoko aku hoi o ka lau o na lala laau ike aku ia laua nei i kekahi hiona i kamaaina i na maka o Akuta aka i malihini nae i na maka o Keaka.

Ua hele o Keaka a piha me na manao pihoihoi iaia e nana aku la i na mea e hanaia mai ana e na mapu. Aia na mapu nunui ke hoopuni la i kekahi mau mapu wahine ekolu e hahau ana i kekahi pahu me na laau a e noke nui ana no hoi i ka hulahula o ia ka lelele ana i o a ia nei. me ka makemake mai la o Keaka e lele koke aku oia ilalo i hookahi ka hulahula pu ana me kela mau mapu.

Pa kamaaina o Akuta i ke ano o kona lahui ame ka lakou mau mea e hana ana i loko o kela mana o kekahi kela o na aha kapukapu loa e hiki ole ai i kekahi mea ke aa aku e kahamaha i ka wa e hula ana na mapu he hookahi wale no hoopa'i e hookauia mai ana maluna oia mea he make, me ka nana ole ia he hoaloha paha oia a he enemi paha; nolaila aole o Akuta makemake e hoikeike koke mai iaia iho ame kona hoaloha aka e kakali malie ahiki i ka manawa kupono aole nae me ka pupuahulu aka me ke noi mai i ka oluolu o keia poe e hookipa aku ia laua.

Ua ike o Akuta aia a pau ka hookaniia ana o ka pahu a pau no hoi ka hula ana a na mapu nunui o ka hana aku mahooe o ia manawa, o ia no ka ai ana i kekahi holoholona i pepehiia a make aia a hoomakaukau na mea apau e hiamoe o ka wa ia e hoike aku ai ia laua iho aole loa on a kanalua no ko laua hookipaia aku me ka maikai aka nae in a e kue mai ana kekahi mau mapu alaila e hoao aku ana oia ame Keaka e pai ahiki i ko laua lanakila ana.

Ke lana la ko Akuta manao aia iwaena o kela mau mapu. he poe i ike a i kamaaina ia Razana i hiki ai iaia ke hoolauna aku ia Keaka me ka maalahi loa. me kona hoakaka pu aku o kela ke keiki a ko lakou moi kahiko o ka pau no ia o ka pilikia a loaa ko laua mau hoaloha.

Ua nui loa ko Keaka makemake e hele koke aku e hoike iaia iho imua o na mapu. e paakiki ana no hoi o Akuta ma ke @aohi ana iaia i ho a mamuli o ka nui paakiki maoli no o Akuta i hiki ai ia Keaka ke noho pu aku me ia ua maopopo ia Akuta ma ka manawa a kela mau maoli e ike mai ai i ke kana opio, aole loa he manaolana no ka pakele o kona ola aka he luahi oia no ko lakou manao inaina me ko laua nei pau pu mai paha i ka make mamuli o ke kapu loa o na hana kahamaha apau i ka wa e hulahula anna.

I ka manawa i piiae ai ka mahina a kiekie maluna o ka piko a emi mai la no ho ka huluku ana o ka poe hulahula. alaila ka'i like aku la na mea apau no kahi o kekahi holo holona e waiho ana no ka ai ana o kela ame keia elike @ ka hiki iaia a ma kekahi olelo ana ae hoi o kela ka ahaaina i hoomakaukauia mahope o na hana hulahula.

Ma na mea a Akuta e ike aku ana i ka hanaia mai me kona mau maka ponoi pela hoi kana mau mea e lohe aku ana ua hoakaka aku la oia imua o Keaka o ka hana ano nui loa ma kela po o ia no ke koho ana i moi hou no na mapu me ke kamailio pu ana mai malia ua make ka moi mua i pepehiiano e kekahi o lakou pela iho la i malamaia ai kela aha no kela hana ano nui.

O ka ai hoi ia o ua poe mapu nei ahiki i ka maona ana a hilinai aku la kekahi poe o lakou ma ke kumu o na laau a lapuu iho la no hoi kekahi poe ma ka lakou wahi e noho ana ia wa i hoopa aku ai o Akuta ma ka lima o Keaka @ ka i ana aku

"Ea o ko kaua manawa kupono loa keia e hoikeike aku ai imua o kuu lahui mamua hoi o ko lakou hiamoe ana" alaila hele mai la oia maluna o na lala o ke kumulaau a kokoke i ka ponaha e nonoho ana o na mapu a ma kekahi wahi kupono e ahuwale mai ai ka ponaha mai kana ike ana mai. hoomaka iho la oia e nunulu ia manawa koke no i aia like mai ai kekahi mau mapu a ku ae la maluna o ko lakou mau wawae me ka alaalawa ana ma o a maanei.

O ka moi hou nae o na mapu ka mea mua loa i ike mai i ka noho aku o Akuta me kona hoa maluna o kalala laau a oia ka mea i pane mai me ka hoonunulu ana me ka leo okalakala me ka hele okoa ana mai imua ma kahi o ka lala e kau aku ana na mea komohewa

Ua hele ka hulu o ke kua o keia mapu a okakala me ka malie hoi o kana hele ana maluna o kona mau wawae on a ha, a mahope aku o kona kua, he mau mapu okoa aku o ukali mai ana iaia.

Ua ike no keia mapu i kana mea e hana ai hele mai la oia a ma kekahi wahi kaawale ana i manaoo ai aole e hiki i na mea maluna o ka lala laau ke lele aku maluna on a ku iho la ua mapu moi nei i kahi hookahi me ka noke ana i ka hoonunulu me ke kamailio pu ana no hoii kekahi mau olelo i maa i na mapu a ke ike mai la o Akuta e noke ana kela mapu i ka hana ma na ano apau e ala mai ai ka manaoinaina iloko on a a i kekahi manawa e kuwo okoa ae ana oia me ka leo nui. Aole he makemake iloko o Akuta e hakaka o kona manao wale no i imi mai ai i kona lahui me kona hoaloha no ka noho pu ana e manao ai.

"Owau no keia o Akuta" i kamailio aku ai o kuta maiona aku o kona wahi e noho ana a o Koraka keia ke keiki a Tazana ka mea ilio i moi no na mapu ma kekahi manawa ae nei i hala Owau no kekahi i lilo i moi no keia mau ululaau aole nae au i hele mai nei e koi aku i ko'u kuleana moi aka i hoe mai nei maua, no ka noho aloha pu ana me oukou i hookahi ko kakou hele like ana e imi i mau meaai na kakou a i hookahi hoi ka paio ana aku imua o ko kakou mau enemi. he mau mea maua i makaukau i ka hahai holoholona ana a he mau pukaua ikaika hoi no ka paio ana aku me na enemi. E hookipaia aku anei maua me ka maikai?"

I ka lohe pono ana mai o ka moi o na mapu i kela mau olelo a Akuta ku malie iho la oia i kahi hookahi a nana mai la me na maka huhu, maluna o ka mea e kamailio aku nei ame kona kokoolua aia hoi na manao lili iloko on a kal@ i paila ai no kona ike ana mai i keia mapu hou ame kona hoa he kino kanaka kekahi o na mea mmaka'u loa a kau ka weli i kela moi.

"E ku olua a hele mai keia wahi aku i keia manawa ana" i kamailio mai ai ua moi nei o na mapu, me ka leo nunulu "Ina aole olua e hoolohe mai ana i keia kauoha alaila e pepehi aku no au ia olua a make."

Aia o Keaka mahope pono aku o Akuta kahi i ku ai @ kona hele a piha loa i ka hauoli in a no ko laua aeia mai me ua manao maikai e noho aku me kela poe mapu. alaila lele koke aku no oia ilalo a hoike aku he hoaloha oiaio loa oia no lakou; ua manoio loa ua o Keaka e apo mai ana na mapu ia laua me ka maikai ame ka manao aloha aka aia i lohe pono aku ai i ke kauoha ana mai a ka moi o na poe mapu nei e ku laua a hele mai kela wahi aku ua hoopiha loa ia aku oia me ke kahaha ame ke kaumaha pu.

He keu no la hoi o na kanaka paele wale no ka poe i nana mai i alaua nei ma ke ano he mau enemi pela hoi kona lahui ponoi iho i hana mai ai elike me ka na Paele maluna o laua nei a kau mai la kona manaolana o na mapu ka lahui ponoi o Akuta ko laua mau hoaloha eia ka he like wale no mai Kaena a Waialua.

No kela hoole ana mai o ka moi o na mapu aole e hookipa aku ia laua nei ua hoopiha loa ia mai la o Keaka me ka hoonaiuki me ka piha i ka inaina eia ka eia ka e lilo ana ka luhi o ko laua hele ana mai o ka loa i mea poho wale a mamua o ka hiki ana ia Akuta ke hoomaopopo aku i ka Keaka mau mea e hana aku ana haule aku la ke kanaka opio iluna o ka honua a ku aku la mamua pono o ke alo o ka mea o na mapu

"E lohe oukou apau owau keia o koraka." i kamailio ana ai o Keaka me ka leo nui moakaka. "E lohe @ oukou owau nei ka weli oloko o na ululaau ; eia i kuu mau @ nei ka ikaika ame ka wikani kahi i noho ai e hiki ai ia'u ke hakihaki aku i na iwikuamoo o oukou me he laau liilu @. Ua hoea mai nei au imua o oukou ma ke ano ke hoaaloha eia nae ke kipaku mai nei ko oukou moi ia'u ame kuu hoaaloha nei, e ku a hele mai ia oukou mai. Heaha la hoi e laau lele iho ana au ia oukou elike me ke kauoha aka nae @ mua o ko'u hele ana aku e huli i mau hoaloha no'u e hoi e houkeike mua aku ana au ia oukou apau he haku ke keiki a Tazana maluna o na mapu elike me ka lilo ana o kona makuakane i haku no lakou I lohe oukou ea aole loa he mau ka'u iki iloko o ke keiki a Tazana ia oukou a i ko oukou moi paha in a no ka makemake e hookuku i na ikaika o kakou."

No kekahi mau sekona able he hana a ka moi o na mapu o ke ku malie wale iho no i kahi hookahi a nana mai i kea keiki ili keokeo me na manao kahaha. Aole loa oia i moe uhane mua pela iho la ka mea e hanaia aku ana ma ke a@ o keia mau mea konohewa o kana i manao ai e kau @ ka weli ia laua a hoomaka e holo o pau aku auanei laua i ka pepehiia eia ame kona poe kanaka.

O Akuta kekahi i hookahaha loa ia aku no kela ana @ aku o kona hoaloha e ku a paio me na mapu no ka mea maopopo loa iaia aole he manaolana no ko laua pakee ke ke hoonahoa aku imua o kela nui mapu nolaila kahea aku la oia ia Keaka me ka leo nui e holo i pakele ai kona ola aole nae he hoolohe aku o Keaka ke ku malie la no ola i kahi hookahi e kakali aku ana o ka holo mai o ka mo@ na mapu imua ona.

Ua hopohopo loa o Akuta no ke alu mai o ka nui @ mapu i ko lakou enemi i ole ai e hoopoinoia aku ke ola @ ko lakou moi oiai nae ke hookukuia ae ma na kino o @ nei he pilikua maoli kela mapu, a he wahi keiki opio ao wale no o Keaka. Aia na maiuu loloa o na lima o ka nuu o na mapu me ka makaukau mai la e hopu ia Keaka ma no ka loaa mai i kona kino e haehae ia ana a liilii kohu a@ pepa la a loaa mai hoi i kona mau niho mu niho nunui aoke @ naolana iki no kona palekana.