Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 52, 26 December 1919 — Page 8

Page PDF (1.58 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Kela Laau Kaulana

B.B.C.

            He laau i hoohena o na launahele, laau e hana pu ana me ka hana a ke Akua, he hoomaemae a hooikaika ae i na mea paahana holookoe o ke kino, e kipaku ana i ka ma i kino ame na ma‘i ili wale mai, e haawai ana i ke kino i ka ikaika, ke ola ame ka mana i na aalolo.

            E hoopiha ana ka B.B.C. i ke kino me ka ikaika hao o ke ola ame ka ikaika o na la opio. Ua @ooaia na poe nawaliwali ma na manawa lehulehu mahope o ka inu ana he mau pule wale no. Ua aponoia e na kauka kaulana he nui ame na kanaka aloko o ke ola lahui ana. O ka B.B.C. ka laau kamahao loa ma ke ao.

KU AHA MA NA WAHI APAU.

Keena Kuai Laau B.B.C. 161 Alaanui Moi, Honolulu, Hawaii.

 

 

TERITORE O HAWAII.

Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.

            Ma ka haua e hoopau ana i ka WAILUKU CONSTRUCTION AND DRAYAGE COMPANY, LIMITED.

            OIAI, o ka WAILUKU CONSTRUCTION AND DRAYAGE COMPANY, LIMITED, he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia ano, ua waiho ia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia, hui pu me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.

            NOLAILA, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a i na kanaka apau he mau kuelana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka ae ia aku o ka palapala noi i oleloia maloko o keia keena, mamua ae o ka hora 12 awakea o ka la 12 o Ianuari, 1920, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko. Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia, a e hoike mai i ke kumu, ina he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palpala noi i oleloia.

HENRY C. HAPAI,

            Kokoua Puuku, Teritore o Hawaii. Honolulu, Okatoba 30, 1919.

6373-Nov. 7, 14, 21, 28; Dec. 5, 12, 19, 26, 1919; Jan. 2, 9, 1920

 

 

TERITORE O HAWAII.

Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.

            Ma ka haua e hoopau ana i ka PACIFIC BUILDING COMPANY, LIMITED.

            OIAI, o ka PACIFIC BUILDING COMPANY, LIMITED, he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia ano, ua waiho ia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia, hui pu me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.

            NOLAILA, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a i na kanaka apau he mau kuelana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka ae ia aku o ka palapala noi i oleloia maloko o keia keena, mamua ae o ka hora 12 awakea o ka la 12 o Ianuari, 1920, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko. Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia, a e hoike mai i ke kumu, ina he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palpala noi i oleloia.

HENRY C. HAPAI,

            Kokoua Puuku, Teritore o Hawaii. Honolulu, Novemaba 5, 1919.

6373-Nov. 7, 14, 21, 28; Dec. 5, 12, 19, 26, 1919; Jan. 2, 9, 1920

 

 

HOOMAHUAHUAIA KA UKUHANA O NA KAHU MALAMA MA'I.

            Ma ka noho ana ae o na kahu malama waiwai o ka Halema'i Moiwahine, ma ka halawai a kela mau kahuwaiwai, ma ka Poaha aku nei o ka pule i hala, - hooholoia ai, e hoomahuahua ae i ka uku o na kahu malama ma‘i, ma keia mua aku, i umi dala hou iho no ka mahina, maluna o ko lakou ukuhana mua.

            Mawaho ae o kela keehina a na kahu malama waiwai o ka hoololo ana, ua noonoo pu lakou, e hoopii ae i ke kaki o ka poe e hoihoiia ana maloko o ka halema'i e lapaauia mai, aka nae, aole i hooholoia, ke kaki e hoomahuahuaia ae ana, aka no keia manawa, e hoomauia ana no ke kaki kahiko, e ku nei.

            Ma Ka hoakaka a Mr. Hatch, ka lunahoomalu o ka papa kahuwaiwai o ka halema‘i, iloko o na mahina he umi i kaahope aku nei, ua hoohanaia aku ka halema‘i ma kahi o ka hoemi ana mai i na hoolilo, i kulike ai me na loaa, aka nae, iloko mai nei o ka mahina o Novemaba, ua ikeia, ka hiki ole ana e hoomauia aku ke ku ana o ka halema'i, ma kona ano mau, no ka mea ua oi loa, ae na hoolilo, mamua o na loaa.

            Mamuli o ka pipii loa mai o na kumukuai, o na mea apau e makemakeia ana no ka hoolako ana i ka halema'i, ua hoakaka ae oia i ka lilo ana he hana paakiki, ka hoemi ana mai i na hoolilo mamua o na loaa; me kela pilikia maopopo no nae a na kahuwaiwai i ike ai, na hooholo ae lakou e hoomanawanui no keia manawa, me ka hoopii hou ole ae i na kaki, no ka noho ana o na ma‘i malaila, me ka manaolana nae e hoemiia mai ana na kumukuai o kekahi mau mea ma keia hope aku, ma ia ano iho la e hoemiia mai ana no na hoolilo i ka wa pono.

            Ua noonoo pu ae na kahuwaiwai i na mea e pili ana, i ka halema‘i hou e kukuluia aku ana, me ka hanaia hoi he mau hoololiloli, i ke kii mua i manaoia ai no kela hale.

 

 

KANAKA AUWANA O KA MOANA; NA HUA OLIWA O KE ALOHA.

Mr. Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Solomon Hanohano, o ke aloha ko‘u makemake, aole hoi o ka mohai, wahi a ko kaua Makua kiekie loa ma ka lani; Aloha kaua: - E ae oluolu mai hoi oe ia‘u no‘u kuwahi kaawale iloko o na aoao ewalu o ka kaua hiwahiwa, a nau hoi ia e pahola ake i ka'u mau hoomaikai he nui mailoko lilo ae o ko‘u puuwai, no na hua oliwa o ke aloha i haawi manawalea ia mai ia‘u iloko o keia kulanakauhale aiwaiwa o Honolulu nei.

            Oiai he malihini au mai ke kai mai, he ae‘a hoi no ka moana, a‘u pu hoi e haawi ae nei i ka‘u mau leo pule haahaa o ka hoomaikai i kuu Akua, a o ko kakou Makua lani hoi, ma na lani kiekie loa, he malu hoi Kona ma ka honua nei, he aloha i na kanaka.

            He oiaio e kuu Lunahooponopono, ua aloha mai kuu Akua ia‘u, ua malama mai oia i kuu ola, a pela hoi me kahi a kana kauwa nei i hoohala ai no na la loihi maluna o ka ili hualala akea o ka Moana Pakipika no ka mea, aole i lawa ka inaina o na ale ahiu o ka moana e wawahi i ka paa o kuu wai halelana, no ka mea, aia no kuu Akua aloha ke kiai mai la no i kana wahi kauwa nei, oiai na Kona mana Kahikolu no i hana i keia mau mea weliweli apau, pela i lanakila ole ai ka makani hele uluulu o ka moana, ka lokoino mua loa hoi nana i hoauwana ia‘u maluna o ka ili waoakua o ka moana, a‘u hoi e hoahewa ole ai i kuu Akua, no ka mea, ua haawi mai Oia i na mea apau no kakou, aka, no‘u a no‘u no ka hewa no Kana kauwa; ua hoohemahema no na pouo e hele ai ma ka moana, kahi Ana i haawi ai i aina no na i‘a o ke kai; a pela hoi me ka leo nunulu weliweli o ka hekili ma na aoao apau o kuu wahi halelana; ua like no ia me ua kaa kaua i ka'u hoomaopopo ma na Halelu a Davida, a‘u i heluhelu mau ai ma Kana olelo maloko o ka Baibala; aka aole i lawa kona leo hooweliweli i mea no‘u e weliweli ai iaia, no ka mea, aia no kuu Akua aloha ke kiai mai la ia‘u, oiai ua hemahema au ma ua auo apau, ei nae, ua hoomoana mai Oia i ka pololi o Kaua kauwa, a ua hookena pu mai hoi Oia i ka makewai o kuu puu i hele a maloohaha, me na kulu pakaua mai na kualau heleululu mai o ka moana.

            Aole oia wale, aka, ua hooweliweli pu mai na ao eleele ponopono o ka ino ia‘u, i hui pu hoi me na alelo manamana o ka uwila ma na kihi eha o ka honua, e hoomalamalama ana i ka moana, a ike iho la au i ka nani hiwahiwa lua ole o kuu Akua aloha, ame ka nui o Kona mana i Kona hoopakele aloha ana mai i‘au mai na lima menemene ole mai o ka ino a mai na i‘a nunui ahiu mai hoi o ka moana, oiai lakou e holoholo mai ana ma na aoao apau o kuu wahi halelana, a‘u e ike la me ka hoohewahewa ole, ua kiai mai kuu Akua ia‘u i ke ao a pela hoi i ka po, a‘u hoi i kukuli iho ai iluna o ka papahele o kuu wahi halelana, a leha ae la ko‘u mau maka iluna iloko o kela mau auoli o ka lani, a hoomaikai aku la au iaia i keia mau olelo, e haawi ana hoi ia‘u iho ilko on a ame kuu naau.

            "O oe no e Iehova, kuu kahuhipa;

            Aole o‘u mea nele ai

            Nana no au i hoomoe iho, ma na aina uliuli,

            Ua alakai mai oe ia‘u ma na kapawai lana malie.

            Ke hoala mai nei oe i kuu uhane,

            Ke alakai mai nei oe ia‘u ma na ala maikai no Kou inoa.

            He oiaio, ina au ma ke awawa malu o ka make,

            Aole au e weliweli i ka poino, no ka mea, o Oe pu kekahi me a‘u.

            E hoomaikaiia ai Kou inoa ma na Lani kiekie loa, ame Kau Keiki hiwahiwa o Iesu Kristo, Amene.

            O ha hua oliwa keia o ke aloha a kuu Akua i hoopakele mai ai i kuu ola, a pae hou au i ka aina nei a hui hou me ka‘u mau mea aloha, au hoi e kuu Lunahooponopono e ahonui mai ai ia'u no ke koena o ka‘u mau hoomaikai, mali‘a ua anunu loa au i na kolamu momi waiwai nui o ka kaua hiwahiwa. Pehea hoi e hiki ai i ka nui o ka nani ame ke aloha o ke Akua.

            He oiaio, ke hui nei au me oukou, a ua ike maka hoi i na hua oliwa o ke aloha mai ko oukou mau lima ponoi mai, he mea hoi na'u i hoomaikai hou ae i kuu Akua, no na mea Ana i hoomakaukau e ai no‘u Kana wahi kauwa nei i ko‘u wa e pae maalahi hou mai ai i ka aina nei; a‘u no hoi i hoomanao pu ae la i ka Iesu olelo i kekahi o Kana mau haumana, penei:

            "Aia anei ma ke kulauakauhale a oukou e kipa aku ai na opu o ke aloha nana e hookipa ia oukou."

            Hoohalike iho la au ia‘u pela, no ka mea, aole au i moeuhane mua pela iho la ka pumehana ame ke aloha o na hookipa ana e loaa ia‘u; he oiao, ma ke kakahiaka Poaono, Dek. 13, ma ka Uwapo 13, elike me ka mea i hoike la mai ia‘u, loaa iho la au i keia keonimana a‘u i heluhelu mau ai i kana mau moolelo nani maloko o na Buke Hawaii o kakou ame na nupepa a‘u hoi e poina ole ai nona, no kana mau mea apeu i hana mai ai no‘u me ke aloha. O ua keonimana la a‘u i aie nui loa ai i kona lokomaikai oia no o George K. Kane o keia kulanakauhale o Honolulu; no ka mea, aole au i hoomaopopo i kona hele ana mai, oiai, ua piha ka uwapo i na kanaka o makaikai ana ia‘u kahi ululu ae‘a o ka moana. O keia piha kanaka nui, o ka manao nui wale no iolko o lakou, o kou moolelo ame ko‘u ola ana ma ka moana ma ka‘u hoomaopopo aku, oiai au e wehewehe ana i ke ano o ko‘u nalowale ana, a lakou hoi e ninau mau mai ana, oia no ko‘u wa i lohe aku ai i keia leo mailoko mai o ka nui o na kanaka e kuku ana ma ka‘e o ka uwapo:

            "E ka makua maikai, hoopau oe i kau kamailio ana i keia poe; mamua oloko, a piha aku ka lua o ka inaina, a mahope ka olelo."

            Na keia leo ame keia mau olelo i pa pono mai i ko‘u mau pepeiao; huli ne nei au a ike aku la i keia keonimana loihi i ke ku mai ma ke ka‘e o ka uwapo, e peahi mai ana i‘au me ke kamailio pu mai no me na hiohiona aloha ma kona mau maka a‘u e nana aku ana. "Hele mai kaua, ai mamua, mahope ka olelo."

            Aole au i hoohakalia i ko‘u haawi ana aku i ko‘u ae; oiai aia na maka oluolu o kela keonimana @e kaulono pololei mai la maluna o‘u, a'u hoi i huli ae ai a noi aku i ka oluolu o kuu mau hoaloha Kepani e hookuu mai ia‘u, oiai ua loaa ia‘u na hoaloha; ua ae mai lakou i‘au me ka maikai, a ua hooko aku la au i ke noi a ke keonimana iaia i hopu mau ai i kuu mau lima ia‘u i pii aku ai iluna o ka uwapo, a puili mai la kela ia‘u me na lululima o ke aloha pumehana, ana hoi i alakai pololei aku ai ia‘u noloko o kekahi halekuai Kepani, no kona ike mai paha ia‘u i ka waiho wale o kuu wahi poo, I mai la kela ia‘u: " Maanei mua kaua i wahi papale nou." Aole no a‘u hoole aku, alakai aku la kela ia‘u iloko, a hoohuku kahi papale, a loaa ia mea, a o ko ia la nana mai no paha ia‘u o ka waiho wale o kuu wahi umauma, kauoha hou no kela i wahi koloka huluhulu pumehana no‘u i ke Kepani, a aahu iho la au i keia mau mea a ka lokomaikai o keia keonimana; pau no keia, o ko ia la huli koke mai la no ia e kamailio ia‘u: "Ua lawa oe i keia mau mea i keia manawa, mali‘a aia no na opu o ke aloha e hoomakukau mai la nou, aole nae kaua i ike, e hele kaua e ai."

            O ko maua hele iho la no ia, oiai no kela a kuikuilima pu aua me a‘u, me he la he makua au nona a he keiki hoi oia na‘u a kou uhane e hoomaikai mau la i ka nani o kuu Akua amo ke aloha o kuu kamaaina mua loa nana i hookipa pumehana ia‘u me kela makana laahia o ke aloha.

            Maloko o ka haleaina au i hoopiha iho ai i ka lua o ka inaina, oiai na meaai apau i hoomakaukauia mai na'u a ko‘u mau waimaka hoi i kulu iho ai me ka‘u pule hoomaikai i kuu Akua, no keia mau mea maikai a‘u e ai hou nei, a ua keiki nei no hoi a‘u e olelo ae ai, i olelo mai ai ia‘u me kela hiohiona mau o ke kanaka oluolu ame ke aloha. "Mai awiwi oe i ka ai ana; e ai malie oe me ka hopohopo ole, ahiki i kou maona ana, alaila, noi aku au ia oe e hoike mai ia‘u i kou moolelo, ua pu‘ipu'i aku la hoi oloko @oiai ua loihi na la o ka noho wale ana me ke ai ole.

            Ua hooko au i kana olelo, ia‘u e @ ana, hui iho la au me kekahi o ka@ mau moopuna, Chas. Kahanu Kawai@ ua hoohauoli ia mai au no ka mea @a imua o ko‘u alo kekahi o lo‘u mau ohana ponoi, mawaho ae hoi o k@eo nimana puuwai hamama. I ka pau ana o ka‘u ai ana, ua noi i‘o mai o@ ia‘u i ko‘u moolelo, a ua hoike koke@ku au iaia, a aia ma kona lima ia @u m@a apau. E kuhi ana au malaila pau iho la no kona makemake ia‘u, eia ka aole, olelo mai la kela ia‘u, e helekaua i ke keena o ka oihana makai, @ ko‘u hele iho la no ia me ua keonimana nei ame kuu moopuna, ahiki ilaila aole ka m@ kai nui, o ke Kapena Makai Baker wa@ no, ia‘u nae e hele nei @e ua ala@ai nei o‘u, aia au ke ike la@i na hua oliwa o ke aloha e hookomo mau ia mai ama iloko o ka poho o ko‘u lima; pau @ailaila aku, lawe hou no kela ia‘u i keia wahi i malihini loa ia‘u, oia ka @lo pa‘i nupepa ka Hoku Bulekina, a i@a o keia hale au i pa‘ikii mua ia ai; pau mailaila mai, hoi hou iluna o kuu wahi halelana e pa‘ikii ai me kuu mau hoopakele Kepani na ua alakai nei wale no o‘u keia mau hooponopono ana, a i ka pau ana o keia mau mea, huli mai la ua alakai nei o‘u a olelo mai la ia‘u. He hookahi a kaua wahi i koe e hele ai o ka pau no ia. I aku nei hoi au, "Ihea aku kaua e hele hou ai?" "I ke keena o ka Meia J.J. Fern, i hoouna ia aku ka lohe ma ke kelekalapa i kou ohana eia oe i Honolulu nei me ke ola kino maikai."

            Lelele ae la ko‘u uhane me ka hauoli, he hooko wale no ka‘u; a hui pu au me ka meia puuwai hamama o ke kulanakauhale aiwaiwa o Honolulu a‘u e haawi pu nei i ka‘u mau hoomaikai ana nona, i ka hoopau pono ana i na hana a kuu alakai ahonui i manao ai no‘u. O ka hana mua loa a ka meia no‘u, ua lawe aku oia ia‘u no ka hale kauka e lomilomi ai i kuu mau wahi wawae i hele a opili, pau ia no ka makeke kuai i‘a maluna no o ke kaa o ka meia, a maanei au i ike hou ai i na hua oliwa o ke aloha mai na wahine ame na kane e haawi mai ana ia‘u, a kuu alakai hoi i nalowale aku ai mai ia‘u aku, a i ka hoea hou ana mai, olelo mai la i ka meia e lawe ia‘u no kahi o Davies & Co., i kuu hoea ana aku nolaila haawiia mai la ia‘u he paalole me ke kamaa, kau hou no maluna o ke kaa o kuu meia no kahi o ka‘u moopuna e noho nei ma Kapalama.

            Ma ka home o ka‘u moopuna i hui hou ai au me kuu alakai ahenui a‘u hoi i pahola aku ai i ka‘u mau hoomaikai nui no na mea apau ana i hana mai ai no‘u a‘u hoi e hoomaikai ae nei i kuu Akua, ame ia hoomaikai a‘u iaia, e pahola pu aku nei i ka‘u mau hoomaikai maluna pakahi o ka poe apau loa i haawi mai i na hua oliwa o ke aloha ia‘u, pela pu hoi me ka‘u mau hoomaikai maluna o ke komike mai na keiki poola mai o ka uwapo me ua hua ohaha o ke aloha, kona inoa ame ka inoa o ka poe i haawi mai ai ia‘u, a‘u e hoike nei maloko o keia hoomaikai a‘u i ike ia ai ka nani o kuu Akua ame Kona aloha; no lakou keia mau inoa pakahi:

            Ed. Genet, stevedore poola . . $53.20

            Nupepa Kuokoa . . . . . . . . . . . . 1.00

            Keorge K. Kane . . . . . . . . . . . . 1.00

            He hoaloha . . . . . . . . . . . . . . . . 6.00

            Wm. Pualoa . . . . . . . . . . . . . . . .25

            John Kaohele, Jr. . . . . . . . . . . . .25

            Mr. ame Mrs. N. R. Crabtree . . 2.00

            Mrs. Halaki Waipao . . . . . . . . . . .50

            Na hoaloha o ka makeke . . . . . 16.20

            T.H. Davies & Co. . . . . . . . 1 paalole.

            Kanawalu ($80.40) dala me kanaha keneka, a oi aku no na hua oliwa ohaha o ke aloha i loaa mai ia‘u, a‘u e pule a e noi haahaa aku nei no i kuu Akua aloha. He oiaio ua hoopakele mai Oia ia‘u mai ka make mai, kahi mau o na mea apau, a eia au iwaena o oukou ko‘u mau hoahanau ma ke kino na opu hoi o ke aloha, ana hoi e kau pu aku ai i na hoopomaikai ana maluna o kuu mau hoopakele naua i ho‘iho‘i pauaho ole mai ia‘u i ka aina nei, me kuu wahi hale lana i na ale kawahawaha o ka moana, a‘u e kau pu aku nei i ka‘u mau hoomaikai ana maluna pakahi o lakou, oiai, aole no ka okoa ana o ko lakou lahui, a hoowahawaha mai ia‘u, aka, ua malama maikai lakou ia‘u me he hoahanau ponoi la, a hiki i kuu hehi hou ana i na lepo o ka@ina a kuu Akua i haawi mai ai no kakou Kona lahui kanaka, a‘u e aie nei i ka lokomaikai o keia mau e keonimana Kepani: Kapena Kashiwamura, Malamamoku Matsumuya, Sela Okanura, Iwaki ame Iwasi.

            O ka waapa mahu No. 14 XI 123, Kaiyo Maru ame k@ lana ikaika no o kuu uhane, na ke aloha no anei o kuu Akua e kokua i na opu o ke aloha mai ke kai mai, nana i hoopakele he i kana wahi kauwa nei, a @ela hoi me ka‘u mau hoomaikai i ko@ kaikaina Jonah Kumalae ame kona o@na.

            E kuu Mr. Lunahooponopono, ua lawa keia a paupu hoi kou manawa ia‘u, au hoi e opu@i iho ai, no ka mea, ua lawa keia ma@ hoomaikai a‘u i na opu o ke aloha, @e oe pu hoi ka mea nana e hoomlamalama aku imua o ko kaua lahui @i na hana aloha lua ole no‘u i hana @a maloko o kou kulanakauhale nei, @i‘au e haalele iao ai i na luhiehu o Honolulu nei, no ka huli, hoi ana aku im@ o ko‘u ohana o kali mai la no‘u, aia ka‘u pule i kuu Akua aloha, no @a haawai ana iho i na haawina hoo@ailkai palena olo maluna o oukou @pau loa, a‘u e hoomaikai pu ae nei i kuu Akua, a o ko kakou Akua hoi, e hoomaikai nui loa ia Oia ma na lani kiekie loa, he malu mau loa hoi Kona ma ka honua nei he aloha mau Oia ia kakou na keiki i hanau ia e ka wahine, i piha i na popilikia aka, Oia, a Oia wale no ka mea nana e hoomaha mai.

            Ke hooki nei au i ka‘u kakele ana i ka‘u wahi makapeni i hele a kumumu i na hunahunakai ame ka opili hoi o ko‘u mau manamanalima i hoowaliwaliia e na makani hu‘ihu‘i o ka moana.

            Me na keiki oniu hua me@ala kila o kou papapa‘i ka‘u mau hoomaikai ame ko‘u welina pau ole, ame oe hoi e kuu Lunahooponopono ka‘u hoomaikai hope. O ka makahiki koi keia, e h@a mai haawi i kuu aloha Hape Nuia i na opu apau o ke aloha, a i kou poe heluhelu hoi ame oe ko‘u adieu.

            Owau iho no me ka haahaa,

J. KAILAPA KANEHAKU.

C. 1352, N. KIng St., Waipilopilo

 

 

KU EIA KE KAUOHA E PANIKU I KE ALANUI PALU O NUUANU.

            Ma kekahi palapala a ka Enekinia J. H. Wilson o ke kakau ana ae ia E. J. Lord, ka mea iaia ka aelike no ka hana ana i ka hupamua o ke alanui holopuni o Oahu, ma Koolaupoko , e hoike ana ia i kona ku-e i ke kauoha a Lord e panikuia ke alanui pali no 20 la oiai ke alanui e hanaia ana me ka haawi mua ole aku o ka papa lunakiai a pela hoi me ka luna leka nui i ka ae no ia paniku ana. He kumuhana keia i hapai a i noonooia e ka papa lunakiai ma kana halawai o ka noho ana ma ke ahiahi Poaha nei o ka pule i hala.

            Ma ka pule i hala ua hoopuka ae o E. J. Lord he hoolaha e panikuia ana ke alanui Pali no 20 la, a ua ku-e ia aku ia hoolaha e J. H. Wilson, no ka mea, aohe manawa iki a Lord i kukakuka ai me na hoa o ka papa. Ma ka Wilson hoakaka he alahele kela e laweia aku ai na ekeleka a ka oihana leka e hiki ole ai ke panikuia me ka aa ole aku o ka lunakela, a pela hoi me ka papa lunakiai.

            No ka mea e pili ana i ka hoopii a J. T. Warren e pili ana i ke ano ino o ke alanui pali mai ka nuku aku a i ka aoao Koolau, ma ka Wilson pane no ia kuhalahala a Warren, he maikai mua ke ia mau wahi o ke alanui ina he lake i ka puna kameki, no ka nele i ka puna kameki ke kumu o ka hana ole ia ana ina ua kala kahiko i pau ai ia alanui i ka hana ame ka hoomaemaeia he mau mahina aku la i hala.

 

 

HE KANAENAE ALOHA NO KUU PAPA HELE LOA, W. O. KAHAI

            Mr. Sol. Hanohano, Lunahooponopono o ke Kuokoa, Aloha oe: - E oluolu mai oe ma kou numi kaawale no keia poomanao aloha e kau ae la maluna.

            Ua hanauia kuu papa aloha ma Lahaina, Maui, mai ka puhaka mai o kona makuahina Kekoa, me William Kahai, i ka makahiki 1868, a ua piha iaia he 51 makahiki, a ke noho nei makou me ka luuluu me ke kaumaha, owau me ko‘u mama aloha me kuu mau pokii ame kana mau moopuna i aloha nui ia.

            Ua haalele mai kuu papa aloha i ka hanu hu‘ihu‘i o keia ola ana i ka la ehiku o Dekemba, a ua hoi aku i ka opu o ka honua, i ka la ewalu o keia mahina no, a ua hoi aku kona uhane me ka mea nana i hana, elike me ka mea i palapalaia ma ka Buke Hemolele hoi no ka lepo i ka lepo, a o ka uhane i ke Akua, ke mea Nana i hana.

            He kanaka heahea a oluolu kuu papa aloha e hookipa ana i ka ohana ame na hoaloha; ua haawi oia i ka hemolele o kona puuwai o ke aloha i ka poe pilikia, ua ike oia i ka poe kiekie ame ka poe haahaa.

            Auwe kuu papa aloha i hoomanawanui ia makou, e huli ana i kahi o ka pono o keia noho kino ana, e hele ia ana ka po ame ke ao, heleia ana ka ua me ka makani, ka Maaa me ka Ukiu. Auwe kuu papa, kuu papa aloha hele loa e!

            Ua beritaia laua i ke kanawai o ka aina he mare i ka mahina o Ianuari, la 8, 1889, a ua loaa ka laua mau pua rose he umi ka nui, ua laweia aku e ka Haku Iesu eha, koe mai eono oia au ka laua hiapo e ha‘i aku ana i keia hoalohaloha i ka ohana ame na makamaka a kakou i hui pu like iho ai mai ka la puka ma Haehae a ka napoo ana a ka la i Lehua, e ike mai ai na kini lehu mano o kuu mau makua aloha e noho ana ma na mokupuni like ole.

            Ke haawi aku nei au ame kuu mama aloha, kuu mau pokii kane, uncle, i na mahalo i ka poe i hui pu mai me makou iloko o ke kaumaha o ko makou papa aloha, me ka lu ana o na waimaka no kuu papa aloha.

            Auwe kuu kaikaina aloha makua ole e, ka mea hoi i oleloia ma ka Baibala Hemolele, o ke keiki lapuwale hoouluhua oia i kona makuahine; o ke keiki naauao hoohauoli no oia i kona makuahine.

            Luuluu a menemene, a peia hoi au e kalokalo ae nei i ka Makua lani, e aloha aku i kuu papa hele loa, kuu papa aloha i alakai ia‘u iloko o ka naauao, a e hoomaopopo i ke kulana Kristiano a haipule; nolaila, pomaikai wale!

            Ua loaa kana hua, a nana no i hoohuli iloko o Kristo Iesu, a ke hana nei makou elike me kana i a‘o mai ai ia makou, e pili ana i na hana maikai.

            Pau kou lohe ana i kona leo hoalohaloha ia makou, a ke noho nei makou me ka luuluu a kaumaha nona. Iloko o na hana Euanelio, o ia ko makou hoomana o ka Poe Hoano o na La Houe Nei, ua lilo kuu papa aloha i kakauolelo no ka apana o Kauaula, i kohoia e John Likua me Howard Palakiko me kona hoomau no ia hana.

            Ua heleia na pali me na awawa o neia mau wahi iloko o ka na me ka makani no na hana maikai. Ua hooko aku kuu papa aloha i ka hana a ke Akua mai Lahaina a Waikapu a Waihee.

            Ua noho kuu papa me kuu mama i Kauaula, i pani no Luhi, a nee mai laua a noho i Puehuehu, Lahaina; auwe kuu papa aloha hele loa e! Ua noho hoomanawanuiia e kuu mau makua aloha neia mau wahi me makou na ohana lei keiki. Ua piha ia laua he 32 makahiki iloko o ka herita mare.

            Auwe kuu papa e,

            Kuu papa i ka ua Paupili,

            Kuu papa i ka ua Kanaha,

            Kuu papa i ke kai neha o Hauola;

            Kuu papa i ke kai nehe o Uo,

            Kuu papa i ke kai nehe o Leilehua;

            Kuu papa i ke kai nehe o Makila,

            Aloha ino kuu papa aloha hele loa e,

            Kuu papa i ka malu ulu o Lele.

            O makou kana mau lei keiki i haawi he himeni hoolaulea no kuu papa aloha. Ua malamaia ke anaina hope loa ma ka buke Hoku Ao Nani. He maha ma o no na luhi; o ka lua, E Pili ou la wau; a pule ia e David Kuamu a waihoia ke kino wailua o kuu papa aloha ma ka home me ka himeni ma keia buke hookahi no, Mawaena o koonei mau mea luuluu.

            Ke haawi aku nei au i ka mahalo no na makuahine, makuakane, kaikunane ame na hoaloha no ka hui pu ana mai me a‘u iloko o ke kaumaha a luuluu no kuu papa aloha.

            Owau no ka laua hiapo lei kaikamahine.

            MRS. ULULANI ALICA KAMAE

 

 

            DUBELINA, Dec. 22. - He leka e hoahewa loa ana me ka ikaika a i hoopukaia ae ma ka la i nehinei no ka hoaoia ana e hoopoino i ke ola o ka Visakauna French, ka Haku Lukanela o Irelani, e ka Akibihopa Walsh o Irelani. Ua heluheluia ka leka maloko o na halepule Katolika apau o Dubelina.

 

 

HOOMAKAUKAU NO MUA AKU NEI

E Hoao e Hoomakaulii Ano - E Malama i ke Dala e wehe i Buke Banako H@ahu me ke

CHINESE-AMERICAN BANK

A NANA AKU I KA ULU O KAU DALA

NA PAHU DALA no ka Hoolimalima

$1.00 no ka Wehe Ana i ka Hoahu

Kihi o ke Alanui Moi me Nuuanu

 

 

LUAU Na PA, NOHO, PAKAUKAU ame na HALELOLE no ka Hoolimalima.

PEOPLE' HARDWARE STORE.

453 Alanui Moi Akau, Kokoke i Palama Settlement.

KELEPONA 2670.

6348 - 8 wks.

 

 

Hoomanao I Kahi

156-158 Alanui Hotele

Mauka o ka Hokele Young.

            Ua hoao kekahi poe e hana i wahi no oukou e noonoo ino ai, ua nee makou mai ko makou wahi kahiko mai, o ka mea oiaio aole makou i nee.

            O Kauka Capps ua kamaaina oukou, Mrs. Correa, Kauka Rushforth ame ka poe e ae, he o ia mau no lakou. Aole he kuleana o kekahi kanaka okoa aku o Thompson me ko makou wahi. Hiki ia makou ke olelo Hawaii.

Dr. Lewis Edwin Capps

Kauka Rushforth, Kokua

Thompson Optical Institute

156-158 Alanui Hokele.

Mauka o ka Hokele Young.

 

 

Kauka Thompson

Mea Nana Maka Noeau, i Keia Wa ma ka 1116 ALANUI PAPU, KUEA PANTHEON.

Aole hana me kekahi hale nana maka okoa aku ma Honolulu nei.

Brown-Thompson Optical Co.

1116 Alanui Papu

 

 

PAALOLE O NA KEIKI

 ma ke ano i kulike loa me ka lakou mau mea i makemake ai.

He mea pono e ike oe i keia mau paalole i wahi e maopopo ae ka oluolu maoli o ke kumukuai.

Paalole o na kane, $12.50 a $60.

            NA KUKA UA - KUKA KOLOKA

            E Wehe i Kuleana Aie Laweia na Bona Kuokoa

The Model Clothiers

Alanui Papu.

 

 

KakelameKuke

(KAUPALENAIA.)

Poe Kalepa ma@ ke Komisina

-A HE-

Poe Agena no na Mahiko Lehulehu

 

 

Kuai Apana Aina ma Waikiki

            E ike na kanaka apau ke wehe nei au he Apana Aina nui Lakimau Tract, Kapiolani Park, Waikiki, mawaena o kahi i noho ai o Kikila Barunu (Cecil Brown) ame Kimo McGuire.

            O ka poe apau e makemake ana e kuai aina makepono ma Waikiki, o ka manawa kupono keia e hooko ai.

            Na mahele aina ma Kekio Tract, aole e loaa ke kuaiia malalo o Iwakalua keneka (20c) o ke Kapuai hookahi nolaila ke kuai nei au i ko‘u mahele aina no 12c o ke kapuai huinaha.

            He alanui hou ke hoomoeia ana ma LAKIMAU TRACT no eono iniha ka manoanoa, me na pohaku paepae, 10 kapuai ke akea, ala helewawae, a me ka wai ma ha‘i o keia ame keia pa.

            He aina iliwai like keia, aole pohaku. Ke kumukuai o ka mahele, he $500 a pii aku alike me ka nui o na kapuai.

            Uku mua me ka oluolu, ame ka uka liilii i na mahina apau. Ua lilo kekahi mau apana, a he holo loa ka lilo ana o na aina ma Waikiki. Hele koke mai o pau loa i ka lilo i ka poe hele mua mai.

            PAULO KALAUKA, (P.E.R. STRAU@H) Akena Kuai Aina Emi Loa. Waity Bldg., Helu 71 Alanui Moi.

 

 

NUPEPA KUOKOA

No ka makahiki (one year) . . . . $2.00

No eono mahina (six months) . . . 1.00

            O na Dala ame na Hoolaha Apau e hoouna pololei mai i ka ADVERTISER PUBLISHING COMPANY, LTD., wale no, P.O. Box 208, Honolulu, T.H.

            Entered at the Post Office at Honolulu, T.H., as Second Class Matter.

CHARLES S. CRANE . . . LUNA NUI

 

 

J. BROWN, JR.

LOIO.

            He keiki Hawaii i makukau ma kana mau oihana a he oluolu na kuka ana.

            Na hana Palapala. Huli ana i na Aina Pohihihi. Akena Kuai Aina, na Koi Ale ame Hoale Dala.

Keena Hana: Kumi 3, Walty Bldg., Iluna, Alanui Moi, Mauka o Wall Nichols. Kelepona Helu 5938

 

 

HOOLAHA LULU MANAWALEA.

            Ke hoikeia aku nei ma keia makemakeia na lulu manawalea a na lala o ka Hui Kokua a Hookuonoono o na Wahine Oiwi Hawaii no ko kakou hoahanau i haalele mai i keia ola ana, Mrs. Namakahiki Kaha; e haawi koke ae ma ka lima o ke kakauolelo ohi dala o ka alahui, Miss Helen Allen, ma Kapalama.

            MAIKAI KALEO, Kakauolelo Moolelo o ka H.K.H.O.W.N.

            Honolulu, Dec. 8, 1919.

            6378 - Dec. 12, 19, 26; Jan. 2.

 

 

HOOLAHA PAPA.

            No ka haalele kumu ole ana mai o kuu wahine, Kapuaokahikina ia‘u, nolaila ke hoike aku nei au ma ke aloea aole e kau mai maluna o‘u na koi ana no na aie apau ana e hana ai ma kuu inoa.

            JOSEPH KEOHOKU.

6378 - Dec. 12, 19, 26.

 

 

HE LAWA1‘A KA KA HANA A KA LUNANANA WAIU.

            I kulike me ka ka Lunakiai Kumalae hoopii o ka waiho ana ae imua o ka papa he lawai‘a wale no ka ka E. J. Gay hana, ka lunanana waiu o Honolulu a no keia hoopii a Kumalae i noiia ae ai ke kakauolelo kalana e ka @a@ aku i ka lunaluna waiu e waiho koke ae i hoike nana imua o ke kauka keia na, kona poo ma ka hana.

            Wahi hou a Kumalae, mai ke ka @ kalana aku kona lohe no ka hele ole @ o ka lunanana waiu e ike i ke kauka no kekahi mau mahina lehulehu i hala koe wale no kona ike aku ia Gay e lawai‘a mai ana ma kahi mamao.