Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 52, 26 December 1919 — KANAKA AUWANA O KA MOANA NA HUA OLIWA O KE ALOHA. [ARTICLE]

KANAKA AUWANA O KA MOANA NA HUA OLIWA O KE ALOHA.

Mr. Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Solomon Haoohano, o ke aloha ko'u makemake, aole hoi o ka mohai, wabi a ko kaua Makua kiekie loa ma ka lani; Aloha kaua:—E ae oluolu mui koi oe ia'u no'u kuwahi kaawale iloko o nn aoao ewalu o ka kaua hiwahiwa, a nau hoi ia e paiola aku i ka'u mau hoomaikai he uui mailoko lilo ae 0 ko'u puuwai, no na liua oliwa o ke aloha i haawi manawalea ia mai ia'u 1 iloko o keia kulanakauhale aiwaiwa o Honolulu nei. | Oiai ke malihini au mai ke kai mai, he ae'a hoi no ka moana, a'u pu hoi e haawi ae nei i ka'u mau leo pule haahaa o ka hoomaikai i kuu Akua, a o ko kakou Makua lani hoi, ma na lani kiekie loa, he malu hoi Koaa nia ka honua nei, he aloha i na kanaka. Ile oiaio e kuu Lunahooponopono, ua aloha mai kuu Akua ia'u, ua malama mai oia i kuu ola, a pela hoi me kahi a kana kauwa nei i hoohala ai no na la loihi maluna o ika ili hualala akea o k-» Moana I'akipika, no ka mea, aole i lawa ka inaina o na ale ahiu o kA mo.ma e wawahi i ka paa. o kuu wai halelana, no ka mea, aia no kuu Akua aloha ke kiai mai la no i kana wahi kauwi nei, oiai na Kona mana Kahikolu do i hana 1 keia mau mea weliweli apau, pela i lanakila ole ai ka makani hele uluulu 0 ka moana, ka lokoino mua loa hoi nana i hoauwana ia'u maluna o ka ili waoakua o ka moana, a 'u hoi e hoahewa ole ai i kuu Akua, no ka mea, ua haawi mai Oia i na mea apau no kakou, aka, no'u a no'u no k hewa no,Kana kauwa; ua hoohemahema uo na pouo e hele ai ma ka moana, kahi Ana i haawi ai i aina no na i'a o ke kai; n pela hoi nie ka leo nurfu!u weliweli o k» hekili ma na aoao apau o kun wahi halelana; ua like no ia me ua kaa kaua i ka'u hoomaopopo ma na Halelu a Ityvi<la, a'u i heluhelu mau ai ma Kana olelo maloko o ka Baibala; aka, aole i lawa kona leo i niea.no 'u e weliweli ai iaia, nō ka mea, aia no kuu Akua aloha ke kiai mai la ia'u, oiai ua. hemahema au ma ha auo apau, ei nae, ua hoomaona mai.Oia i ka pololi o Kana kauwa, a ua hookena pu maj hoi Oia i ka makewai o Uuu puu i hele a maloohaha, me na kuiu pakaua mai na kualau heleuluulu niai o ka moana. Aole oia wale, aka, ua hooweliweli pu mai na ao eleelp ponopono o ka ino ia'u, 1 hui pu hoi me na alelo manamana o ka uwila ma na kihi eka o ka honuā, e ana i ka moafia, a ike ibo la au i ka hiwahiwa lua ole o kuu Akua aloha, ame 'ka nui o Kona mana i Kona hoopakele aloha ana mai ia 'u mai na lima menemene ole mai o ,k& iuo, a iuai ua i'a nunui ahiu mai hoi ! o ka moana, oiai lakou e holoholo mai ana ma na ao«o apau o kuu wahi halelana, a'u e ike la me ka.hoohewahewa ole, ua kiai mai kuu Akua ia'u i V® ao a pela ioi i ka po, a'u hoi i kukuli iho ai iluna o ka papahele o kuu wahi hālei&na, a leha ae la ko'u mau maka iluna iloko o kela mau aouH o ka lani, a hoomaikai aku la au iaia i keia uiau olelo, e haawi ana hoi ia'u iho ilol'.o ona ame kuu naau.

"O oe np e lehova, kuu kahuhipa; Aole o'u mea e nele ai. Nana no au i hoomoe iho, ma na aina uliuli, Ua alakai mai oe ia'u ma na kapawai lana malie. Ke hoala mai nei oe i kuu uhane, Ke alakai m6i nei oe ia'u ma na ala maikai no Kou iooa. Ke oiaio, ina au ma ke awawa malu o ka make, Aole au e weliweli i ka poino, no ka mea, o Oe pu kekahi me a'u. E hoomaikaiia ai Kou inoa ma na Lani kiekie loa, aiue Kau Keiki hiwahiwa o leau Kriato, Amene. 0 ha hua oliwa keia o ke aloha a kuu Akua i .hoppakele mai ai i kuu ola, a pae hou au i ka aina nei a hui hou me ka'u mau mea aloha, au hoi e kuu Lunahooponopono e ahonui mai ai ia'u no ke koena o ka'u mau hoomaikai, mali'a ua ajiunu loa au i na kolaniu momi waiwai nui o ka kaua hiwahiwa. Pehea hoi | e hiki ai i ka nui o ka nani ame ke I aloha o ke Akua. He oiaio, ke hui uei au me oukou, » ua ike maka hoi i na hua oliwa o ke aloha mai ko oukou liiua ponoi mai, he mea h,oi na'u i hoomaikai hou ae i kuu Akua, no na.mea Ana i hoomakaukau e ai no'u Kana wahi kauwa nei i ko'u wa e pae maalahi hou mai ai i ka aina nei; a'u no hoi i hoomanao pu ae la i ka lesu olelo i kekahi o Kana mau haumana, penei: "Aia anei ma ke kulauakauhale a oukou e kipa aku ai na opu o ke aloha nana e hookipa ia oukou." Iloohalike iho la ia'u pela, no ka mea, aole au i moeuhane mua pela iho ka pumohaAa ame ke aloha o na hoo|kipa ana e loaa ia'u; he oia' r p, ma kakahiaka Poaono, I>ek. 13, ma ka ;llwapo 15, elike me ka mea i hoike ia •mai ia'u. loaa iho la au i keia keoui- ( niana a'u i heluhelu mau.ai i kanā Āiaii nioolelo naui maloko o na B'ake Hiwaii .© kakou ame na nupepa a'u hoi e poina •ole ai nona, no kana luau mea i'pr.u i : hana mai ai no'a me aloha. 0 uii ' koonimana la a'u i aie nui loā ii i kona lokomaikai oia no o Oeōrgē K. Kāne o keia kulanakauhale o Honolulu; no ka mea, aole au i hoomaopopo i kona liele ana mai, oiai, ua piha ka uwapo i na kanaka e makaikai ana ia'u kahi t

ululo ae 'd u ka moaua. 0 keia piha kanaka nul, o ka laanao »ui wale no iloko o lakon, o ko'u moolelo ame ko'u ola ana ma ka moana ma ka'u hoomaopopo aku, oiai au e wehewehe aua i ke ano o ko'u nalowale ana, a iakon hoi e ninau mau mai ana, oia no ko'u wa i lone aku ai i keia leo mailoko mai o ka nui o na kauaka e kuku ana ma ka'e o ka uwapo: "E ka makua maikai, hoopau oe i kau kamailio ana i keia poe; mamua oloko, a piha aku ka lua o ka inaāna, r mahope ka olelo." Na keia leo ame keia mau olelo i pa pono mai i ko'u mau pepeiao; buli ne ned au a ike aku la i keia keonimana loihi i ke ku mai ma ke ka'e o ka uwapo, e peahi mai ana ia'u me ke kamailio pu mai no me na hiohiona aloha ma kona mau maka a'u e nana aku ana. "Hele mai kaua, ai mamua, mahope ka olelo." Aole au i hoohakalia i ko'u haawi ana aku i ko'u ae; oiai aia na maka oluolu o kela keonimana W5 kaulono pololei mai la maluna o'u, a'u hoi i huli ae ai a noi aku i ka oluolu o kuu mau hoaloha Kepani e hookuu mai ia 'u, oiai ua loaa ia'u na hoaloha; ua ae inai lakou ia'u me ka maikai, a ua hooko aku la au i ke «oi a ke keonimana iaia i hopu mai ai i kuu mau lima ia'u i pii aku ai'iluna o ka uwapo, a puili mai la kela ia'u me na lululima o ke aloha pumehana, ana hoi i alakai 7>ololei aku ai ia'u noloko o kekahi halekuai Kepani, uo kona ike mai paha ia'u i ka waiho wale o kuu wahi poo. 1 inai la kela ia'u: "Maanei mua kaua i wahi papale oou." Aole no a'u hoole aku, alakai aku la kela ia'u iloko, a hookuku kahi papale, a loaa ia mea, a o ko ia la nana mfti no paha ia'u o ka waiko wale o kuu wahi umauma, kauo-ha hou no kela i wahi koloka huluhulu pumehaua no'u i ke Kepani, a aalni iho la au i keia mau mea a ka lokomaikai o keia keonimann; pau no keia, o ko ia la huli koke mai la no ia e kamailio ia'u: "L T a lawa oe i keia mau inea i keia manawa, mali 'a aia no na opu o k*< aloha o hoomakaukau mai la nou, aole nae kaua.

i ike, e hele kaua e al."- i O lio maua )iele ilio la no ia, niai no kela e kuikuilima pu aua me a'u, lne he la h'e makua au nona a he keiki hoi oia ua'u, a kuu uhane e hoomaik&i mau la i ka naui o kuu Akua amo ke aloha o kuu kamaaiua mua loa nana i hookipa pumehana ia'u ine k*la makana laahia 0 ke aloha. Maloko o ka haleaina au i hoopiha. iho ai i ka lua o ka inaina, oiai na: meaai apau i hoomakaiikauia mai na'u, a ko 'u niau waimaka hoi i kulu iho ai me ka 'u pule hoomaikai i kuu Akua, no keiā ma'u mea inaikai a'u 6 ai hou nei, a ua keiki nei oo hoi a'u e olelo ae ai. fl 1 olelo m&i ai ia'u me kela hiohiona niau o ke kanaka oluolu anie ke aloha. "Mai awiwi oe i ka ai ana; e ai malie oe me ka hopohopo ole, ahiki i kou maona ana, alaila, noi aku au ia oe e hoike mai ia'u.i kou moolelo, ua pu 'i aku la hoi oloko ua loihl ae la oka noho walo ana me ke ai ole. i Ua hooko au i kana olelo, ia'u :.G:'M ana, hui iho la a\\ nie kekahi o V» 3 mau moopuna, Chas. Kahanu Kawaip; ua hoohauoli ia mai au.no ka mea/'ia. imua o ko'u alo kekahi o ko'uTfe:'U:i ohana pouoi, mawaho ae hoi o k nimana puuwai hamama. I ka p» ana 0 ka'u ai ana, ua noi i'o mai (A ia'u 1 ko'u moolelo, a ua hoike kokftfsiu au iaia, a aia ma koua lima ia n» apau. E kuhi ana au malail»pau iho; Ja no kona makemake ia 'u, eyia, aole,; olelo mai la kela ia'u, e hel<yiaua i ke keena o ka oihana makai, tfto'u hel^

ibo la no ia me ua lteonira«Da nei nme. kuu moopuna, ahiki ilaila /aole ka mv. kai nui, 0 ke Kapena Baker wa!i; uo, ia'u uae e hele nei ire ua alat nei o'u, aia au ke ike la ina hua oliwa o ke aloha e hookomo tfiiu ia mai ana ! iloko o ka poho o ko'u'liina; pau iailaila aku, lawe hou na'kela ia 'u i keis». wahi i malihiui loa ia'u, oia ka ii ld pa'i nupepa ka Hok\ißulekina, a o keia hule au i pa'i'kii mua ia ai; pau, mailaila mai, hoi hou iluna o kuu walu halelana e pa'ikii ui me kuu mau hoopakele Kepani, na ua alakai nei wale nq o'u keia mau hooponopono aua, a i ka pau ana o keia mau mea, huli mai la 1 ua alakai nel o'u a olelo mai la ia'u;. He hookahi a kaua wahi i koe e hele ui> oka pau no ia. I aku nei hoi au, "Iheu aku kaua e hele hou ai?" "I ke keena o ka Meia ,T. J. Fern,. i hoouna ia aku ka loi»e ma ke kelekalapa i kou ohana, eia oe i Honolulu nei me ke ola kino

niaikai." | I-?lele ae )a ko'u uhune uie ka liau oli, be hooko wale 110 ka'u;. a bui p« au me ka meia puuwai hamauia o kei kulauakauhale aiwaiwa o llonolulu a'u e haawi pu nei i ka'u mau hooniaik'ai axia nona, i ka. hoopau pouo ana i na hana a kuu alakai ahonui i manao ai no'u. O ka hana mua loa a ka meia no'u, ua lawe aku oia ia'u no ka hale kauka e lomllomi ai i kqu niau wahi wawae i hele a opili, pau ia no ka aa' keke kuai i'a maluna no. o k.e kaa o ka meia, a nmanei au i ike hou ai i na hua oliwa o ke aloha mai na wahijie anie na kane e haawi mai ana ia'ii, a ; kuu alakai hoi i ualowale aku ai maji; ia'u ako, a i ka hoea hou ana niai, olēJo ~ mai la i meia-e lawe ia'u no kalii n .'•Daviea & (Jo. t i kuu hoea ana aku iiolaila liaawiia inai la ia'u h6 paalole me ke kamaa, kau hou 110 maluna o ke kaa .0 kuu meia no kahi o ka'u moopuna e noho nei ma Kapalama. . Ma ka home o ka'u moopuna i hui

—_ " 1 | iiuu »i *U 111« kuu ulakiii itli«#uui *■ u hoi i x>»bol» aku ai i ka 'u mau hoomaikoi i»ni no na mea apau ana i hana mai aī no*u, aNi hoi e boomaiftai ae flei ij kuu Akua, (une iā hoomaikai a'u iaia, e pahola pu aku nei i ka'u mau hoomaikai maluna pakahi o ka poe ftf Aa loa i haaM mai i na hua oli"wa o ke laloha ia'u, pela pu hoi mau hoo-' maikai maluna o ke komike mai na keiki j>o6la mai o ka u*rapo me ua hua ohaha o ke' aJoha, kona inoo otne inoa o ka poe i haawi mai ai ia'u, a'u e hoike nei maloko o keia hoomaikai a'u i ike ii ai' ka nani o kuu Akua ame Kona aloha; no lakou keia mau inoa pa^alu: Ivl. Genet< Htev*<lora poola. .$33.20 NupepA Kuokoa I-00 » Keorge K. Kane 1.00 | He hoaloha 6.00 j Wm. .-'i j John Kaohele, Jr -5 | Mr. ame ifrs. N'. R. Crabtree. 2.00 Mrs. Ilalaki Waipao - .50 Na hoaloha oka makeke.... 16.20 | T. H. Daviea & Co 1 paalole. J Kanawalu (.$80.40) rtala me kanaha ( keneka, a oi aku no na hua 6liwa ohaha j 0 ke aloha i loaa mai ia'u, a'u e pule a e noi baaha.a aku nei no i kuu Akua aloha. He oiaio ua hoopakele mai Oia ia'u mai ka make inai, kahi man o na I mea apau, a eia au iwaena o oukou ko'u mau hoahanau uia ke kiuo na opu hoi o ke aloha, ana hoi e kau pu aku ai na hoopoma-ikai. ana maluna o kuu mau hoopakele naua i ho'iho'i pauaho Qle mai ia'u i ka aiua uei, nie kuu wnhi hale lana i na {ile o ka moana, a'u e k&u pu akn iiei i ka'u mau hoomaikai ana ma,)una paka.hi o lakou, oiai, aole no ka okoa ana o ko lakou lahu'i, a hoowabayvab?t Ip'ai ia. 'u, aka, ua j nialama maikai lakou ia r u me he hoahanau ponoi la, a hfii i kuu hehi hou ana i na lepo o ka nina a kuu Akua i haj.wi mai ai no ka»ou Kona lahui kanaka, » e aie ns' ika lokomaikai o keia mau keonimĀ'aa Kepan-i: Kapena Ka.shiwamura, Matsūmuya, Bela Okamur|, Iwaki ame Iwaai. O ka waapa mit»u No. 1,4 XI 123, Kaiyo Maru awe lf* lana ilraika no o kuu na ke ali>i»a ōo anei o kuu Akua e kokua i na oiu o ke aloha mai ke kai mai, nana.i W*p&k*l* iae i kana wahi kauwa.nei,' hoi me ka'u mau hoomaikai i koff kaikaiua Jonah Kumalae ame kona _ ■ t ■ E kuu Luuahoopouopouo, ua la'.va keia ā pa/pu hoi koū man&wa ia'u. au " hoi e iho a-i, no. ua Uwn : keia ma/hoomaika-i na opu o ke , aloha r oe pu hoi ka- mea. ua uh e hooma»ualama aku imua. o : ko. ka i;a i I-ahui*# ūa haua J)aa ole no'u i hana/» maloko o kou nei, Jia 'u e haalelvj uo ai»i na luhiehu o uei, no ka huli, hoi ana aku. im/< o ko'u ohana o kali mai la. no'u, ap ku 'u pule i kuu Akua aloha, no i ltf»a haawi' ana iho i nu-.haawina hooi iLuiāikāi 1 paleUa x>lo maluna o oukou ?. fspau loa, a!ū e hoQma.iktu. pu ae nei i mkuu ..-Akuai,.. ao kō kakoU; Akua .hoi, e j F/hoomifiLika;i'. -nūi ia ; 6ia mar 'na lani., Wiekiei Joa> he mjilū maii. loae' hoi Kona ma\kk'h<vßUU neV he aloha īnau Oia ia' 'kakou na lieiiei i hanau ia e ka wahine, 'i -piha i na'p.opilik<ia, akā, Oia, a Oia : - .no ka iūea nāna e hoomaha mai. | , *Ke hooki uei iaū i ka'u kakele ana i , ka'u wahi makapeui i hele a kumumu| 1 na hunahunakai, ame ka opili hoi o ko'u mau manaiuanaliiua i w'aliia e makani hu'ihu'i o lfa moana. ■ ■ Me leeiki onlu hua, pietalaī klla o, kou p»pap»a'i ka'u miū hoomaikai imeko'u y«lin«f ole, ,ame oe hoi e kuu tjl\nahooponoppno ka ? u hoomaikai hope. 'O ka mAkahiki koi ; e inai, haaw-i i kūū Ilape-Nuia i na opu,j Kpau v « .lie alo)ia,' a i kou poe heluhelu* •hō.i a«ie *>tb ko-u adieu. i / . Owau iho no me ka haahaa, J. KAILAPA KANEHAKU. C 1352, N. King St., Waipilopilo.