Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 1, 2 January 1920 — HE HAINA NANE. [ARTICLE]

HE HAINA NANE.

Kiauau! Kiaūau!! Kiauau!!! Kel'eauau!!! Vt « • Kalaihi -ka lani, rfupilikii h'a' honua, 'ialo paua i jta* aialama, ltu aua epa, iioho aha bpaj fau ka Iwa he la liw&ani; - a kā ua, kahe kā Wtii, 'pii ka opae. K* waie ka halelo, Ēhuehu kai noho ka moi, lti kai hua ka anae, Maloo kai o na hee; Ku'i na ina, lou na wana, Puha ka honu i ka la mākani; Aeae kai noho ka īnanini, Puupuu ke-a kahuli ka Uoa, Uiiuli kai, hōlo ka inano. kau koa hi Kāhala, ku"kui, mālino ke kai, kaka ka uhu, A loaa ia 0 mu-niu o wa-wa, Ilaulo iho la he malua ka ua. He peiu ka makani, Haualialiā Kaunakakai. He ihuanu ko Kawela, kani a wawā-ia, po-ha kupukupu, Kaa mano ho-e-a maka i ka lae lea 0 Lehua, I r alapue kāpuai, Kaluaaha Mapulehu. Mr. Luuahooponopono 0 ka Hiwahiw'a a ka Lahui a 0 ka ipukukui pio 010 hoi 1 ka makani la he 'Kauaula; Aloha oe: — E ae mai ia'u no ka elua 0 ka inauawa no ka hamare hou ana aku f ka ili ilipoo o ke keiki 0 na pali hauliuli 0 ke Koolau, nie ka haniare ku 'i hao ku 'i aiana a Sa Naita Heneri o Navara, a i hala oia i kuu hauna hamare, ia u-uina ka wai 0 Namalokama, e lohe aku a\ Kauai i ka u-iua poha 0 na api mahamaha o ua keiki la, kahi hoi i ku ai ka k>he;. malia hoi i kuu kiina kipuka knula pulu ahaniu alehe aama paha hoi auanei 0 na pali i ka naueue, pili aekai e nana ai ke kania-i o ua keiki la. Ke ol«lo nei nae ka mea ui a ua keiki la peuei:

Moaualehu: he kumulau nioa uo, hanau elima hua t hoomoe a kiko, eha hua i kiko, he mau uioa lawa keokeo, aole poo ame wawae, eha ekekeu pakahi, a o ka. lima o ka hua, he ulahiwa, he poo kona aole waws*e, qha ekekeu, ua loaa ke oJa i na moa lawa poo ole eha, i ke poo o.ka ulahiwa, a. pili lakou ia lakou iho, a hea, iā'lakou ma ka inoa hookahi. Owāi m'a ka olelo a Hawaii? Ea, ke ike like ae la no kakou apau ī ke aka kioo maoheohe o ka niea u'i a ua keiki la o na pali po i ka ohu, a o ka meahuna hoi a ua keiki la i kama iho ai i ka aha a miomio, aulii, kolomanu wale kela, i ka pukaihu o ua nianu, me ka manaolana no o*koko a MatSfis liāhi e nalo ; aTf aoley a'ole' oe' e' nalo ana i %a makam PiUhala o Kaa"waloa, ka makani siliani o ke awakea, e pee wale no oe a pau ou mau oho i ke keokeo, aole loa no oe e nalo iki ana, a no ka mea: Ke hoole mai nei na oTe ekolu mauka a ili aku i kana mamo ia Olepau, ke alii 0 Maui, aole loa no ka oe e nalo iki ana, a no ka mea, he hao hoir paha na ke Kona, ka makani kupaa o kuu aina bookania, e nanea ae nei, aka i pakele aku ua saasa ma ka apua ke ole ea, malia i kau makani koowaa aku hoi o kuu aina moe oe i ka wai,- a nana mai nō i ke kiinā ulu papakonane a ke keiki o ka Halepaahao o Uwahipouli, o ia mau la 1 hala aku, a o ia iho keia malalo nei: Wehewehe hana: Hamare a Noa, lohe Kauai i ka uuina ou mau papaauwae. ona hua mua 4, i kiko ai a lilo ae «i lākou ho maa moa lawa (o ia hoi keokeo), o ia no nā apana aahu kapa keokeo eha i pa'ikea ia, a oiai he 4 kihi o kela ame keia aahu kapa 'pakal i, ua like no Soi ia me 4 ekekeu pakahi, aka ua nele nae lakou aole poo ame wawae. Hama're a Zubala Kāina: Haehae ka manu ke ale nei ka wai. 0 ka 5 o ka hua he ulahiwa ia, o ia no hoi ka aahu kapa i pa'iula ia, a ka'pa ia iho e ka pbe i hele wale a paulehia ma ia hana 0 ke kuku kapa ana he "Kilohana" a he 4 no hoi kihi o keia apana ae la, ua like no hoi ia me 4 ekekeu, aka ua nele oia aole wawae. īTaniare a Sa Naita Heneri o Navara: Ki-ke ka a-la'uwe k.a mamane. A maniuli o kona hooluuia ana i paiula a i Kilohana hoi, i loaa ai kona poo, o la hoi, ma' ke kui 'a humu pu ia ana o na apana apau 5 i kahi hookahi a pili hoi lakou ia' lakou iho, a liea ia hoi lakou ma ka inoa hookahi, oia hoi Kuinakapa, a i ole ia Pa-u-pa-u. V " Ea, hao la e hao, Hao ka inuwai maloo ka lau laau; Hao ka niikioi kau i Niihau, Ke kaupaku la no i na hale o ka ohai. A no ka mea,*ua heje mai no au, o ka waa uui, o ka waa Tki; o ka waa loa o ka waa poko, ua lawe mai no au o ke ka nui, o ke ka iki; o ke ka loa, o ke ka poko; pau no o ka makau nui, ka makau iki; ka makau loa, ka makau poko; pau loa no aohe ku, aohe moe Pehea, kuka'i aku la paha ka ilā ia Puapuakea, ke hele la a pau pe'ape'a 1 ke ahi na hulu i ka puapua o MoaulaJehu ? I anoai Karisimaka ame Hapenuia hoi kou a nui loa o kē keiki o kā pohina uakea o ke Koolau. Kou no a mau, J. W. K. kakelamaluikaLeo. Kahua alehe aama o Somisomr i ke' kiii o Kona. Ae, ua kuka'i i'o mai la- b i|a o hele.a piji j»oiiflKka -1 a i Papaeii i 'o ke keiki o ke Koolau i ka puluniu ahele a'ama a ka eueu o ka halepaahao o Uwahipouli. 0

rT , g=p==»aapaesiaaasg kau haina pu keka&i e kē keiki o Kalaupa'pa, Molokai, i kulike me keia, aka nae, ua kapeke loa na weliēwehe ana, nolaila, na nele oe i k a makana, a uu Jilo aku 1» k'e eo i ka eueu o Kona. Aia_ a hoōunaia mai ka makana, alaila p.*)neeia aku ia oe. Me ka mahalo nu! ia oe e J. W. K. Kakelamaluikaleo! —L. H.