Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 1, 2 January 1920 — KE KALAPU HOAHU KARISIMAKA [ARTICLE]

KE KALAPU HOAHU KARISIMAKA

Ma keia Poakahi ae e hoea mai ana, e hoomaka ;.ku ;ii ka h«jahu ana ma ke ano hoomakaulii, ma- ' k - -• ke Kalapu Hoahu Karisimaka, o ka Banako !■ li.i "]>a ma, elike me ia a kekahi heluna nui o ko ► kul.-uiakauhale nei poe i komo aku ai i mau lala, - : ka makahiki aku la i hala, o ke a'o a ke Kuo- - .i j r,a Hawaii, e kom«» ae i mau lala 110 ke Kalapu ;; alu: Karis?maka o keia makahiki, no ka mea, iv..ī!c n»» ( e loaa ai kekahi huina dala mahuahua 7v ke knai ana i na mea i makemake ai no na la V ; i-a. a i ole. uku aku paha i kekahi mau pilikia < r a r. ho ana. a o ka mea oi loa aku, o ia no ka . ..a :.:va he waihona ma ka pau ana o ka makahiki. i ka iTiana\va i hoalaia aē ai o keia Kalapu Hoahu ] :ri-Hiiaka, e ka Kanako o Bihopa ma. he mau : akahiki ae nei i hala. fia komo aku kekahi heluna : r: -> na kanaka Hawaii i mau lala no ia mau ka- ■!, a ma ke kalapu o ka makahiki i pau aku la, :ike maoli ia ka nui o ka poe i komo ma keia ka- ] :j u. iwaena o na lahui Jike ole, a kakou no a na ! I : waii e hoohewahewa ole ai ke olelo ae, o ka poe : k' ni'. iloko o kela kalapu. ua loaa maoli he mau ' 'a mahuahua ia lakou, mamuli o ka hoahu mau m i kela ame keia pule, elike me ka mea hiki. ' » ke-ia kekahi o na kalapu maikai loa a kakou a :ia Hawaii e komo ai. na hiki i kela wahine ame k» :a kaikamahine ke komo i lala. pela ke kane a keikikane ]>aha, ma kā hōahu ana he ivvakalua-ku-r-.amalima keneka no ka pule. a pii aku ahiki i ka t r.a (lala no ka pule, elike me«ka mea e hiki ana i k. a ame keia ke.hoahu. a no na pule he kanahakumamawalu iloko o ka makaliiki, e loaa auanei i : t ]• h- i lilo i mau lala no kela kalapu, ka huina nui - ka lakou mau dala apau i hoahu ai, rae ka paku'i : :ai «. ka ukupanee, 110 ia huina dala i hoahuia. Aia 110 he mau kalapu hoahu i hoalaia ae e na i : ialiana oloko o kekahi mau hale h'ana o kei.i kula: akauhale no kekahi mau makahiki loihi, me ka • ana o ja mau kalapu i mea kokua aku i na lima--na. a »Ie wale ma ka hoopauia ana ae o ko lakou : au pilikia i ka wa pokole. aka ma ka loaa ana ia ]akr,u lie waihona maopopo loa. i ka pau ana o ka ;;iakahiki. - . Xr. ka poe nae i komo ole ma na kalapu o na Imahana. no lakou ka ke Kuokoa e hoeueu aku nei, a:.o ka manawa e komo ae ai iloko o ke Kalapu }l-<ahu Karisimaka, aole paha he olelo ana no ka ; e kaliiko i lilo i mau lala. ua ike maoli lakou ika - •-aiwai ame ka pomaikai o ka hoahu aria, aka no • i poe hou, ka poe i hoomaunauna wale i ka lakou : au ,e lu H ana kp lakou mau makemake elike me ka hikiwa\ve o ka loaa ana mai, no i :k >n ka keia pepa> makee nei, e lilo lakou i poe 1 i ka hoomakaulii. ma ka hoahu ana, ina no ia r na mea liilii ,e ike auanei lakou ika lilo ana o mau mea liilii, i mau mea nui, e komo okoa iho a n«-« ka manao mihi, no na dala nunui i hoomaiinauna wale ia aku, me na mea maopopo ole i loaa :y ai no ia mau d^la. I r . kakou e na Hawaii i ka hoomakaulii, ma ka li .aliu ana, e hoao e uumi i na makemake o ke 1 " ka maa ole o keia lahui kanaka i ka malama ana i ka lakou loaa, o kekahi kumu ia o ka hahai mau < • ka pilikia ia kakou, oiai nae na lahui e, iloko

IV- " ka liilii o ka lakou loaa, e malama ana nae jak »u, ma ka hoahu ana. e uumi hoi i na makvmake o ke kino i kekahi mahawa, a i keia la, ua h:ki ke olelo ae, ua lilo maoli kekahi poe malihini, 1 mau kamaaina no Hawaii nei, a he poe malihini 1 'i Kakou. e noho aku ana malalo o lakou. M.; ka hoahu ana he iwakalua-kumamalima ke'iA'.' ka pule, no na pule he kanaha-kumama- \\ i!ti i'oko oka makahiki, e loaa ana ka huina o i:-li-kumamalua dala. Ina hoi he hapalua ko ka ]• '-c. ua like ia me iwakalua-kumamaha dala no na ' j he kanaha-kumamawalu; he hookahi dala no ka i«ule, ua like me kanaha-kumamawalu dala; a v> > ka ehia daīā o ka pule, e loaa ana ka hiiina o kan.ii . a-kumamaono dala: mawaho ae o keia mau dala. e paku'iia mai ana ka ukupanee o eha pake-.n-ka no ka makahiki; nolaila e ike maoli iho ana no j .! mea i maa ole i ka hoahu ana, maloko o na bai; ik. «, a maloko paha o na hui hoanu e ae, i ka nui i.iaoli o kana mau dala e !oaa r.iai ana i ka pau ana « ■ Ka makahiki, ka mea hiki oie e loaa i ka hapanui r. na Ilawaii, iloko o kekahi manawa hookahi, mamili <> ka ho*do ole ana e hoahu i ka lakou mr»u loaa i.iiii ma kekahi mau wahi kupono. Ke loaa nei na ukuhana uiaikai i kekahi poe o k ik» 4' o ka pule, e !;oe nui a: no kekahi hapa o ko L'ik "! uku, mahope o ka uku ana aku i na hoolilo : o ke ola ana o ko mau ohana, o ka h: īiā :iaauao, iloko o keia manawa o ka noho nuwe n.a ana o kekahi poe, o īa nj ke kiola ana aku ia :vau koena. ma na wahi e koe ai. aole hoi o ke kiola na ': haha uhauha e hahai mau mai ai ka nele i.i lakou. - Ua lawa keia mau makahiki loihi a kakou i ike naoii iho ai no i noho pilikia ana iwaena o keia !ahui kanaka. e lopa ai na haawina a'o kupono loa, ua haia na la o ka ai hookano ana, na la o ka lealea nme ka uhauha, nolaila mai na hopena pilikia me ka poino a kakou i auamo mau ai, aka e ku ae iluna :: ■ l- ka malo'elo'e \ e hao.io e kaU like aku me Vekaiii ].oe kupono a ulakolako o kakou, tna ka lawe ana sku i ke a'o a keia pepa; e hoolilo ana hoi ia kakou i Hawaii hou ,aole i Hawaii kahiko, i maa i ke kauka'i ana aku maluna o na ohana ame na hoaloha.