Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 1, 2 January 1920 — HOLO MAKAIKAI E IKE I KA NANI O KAPAA, KAUAI. [ARTICLE]

HOLO MAKAIKAI E IKE I KA NANI O KAPAA, KAUAI.

(Hoomauia mai.) Ttin he mau mea hooipoipo e ike aunnei oe e anaanapa ana ka wai, no ka niea, ua hooku'i na pou ihu; eia 110 niakou ke holo nei no mua a kau ae Ui i ka iae e ikeia aku ai o Kapaa, mea mai la ko'u kamaaina ia'u, o kela wahi Uo e po'iia mai la e ka nalu iie wahi kanaeuae kona, a mea aku la au, oi ana? Pae aku un. ahiahi, I ka nalu o Makaiwa, Ina iho no la I kahi wai o Mehanalua. Pili pono aku la i Papaenaena ke komikomi malie la, a hu ae la ko makou aka. T*a hiki makou i ka home me ka maikai, nie ka loaa ole i kekahi pilikia, ua makaukau na mea e pono ai keia kino i ka makuahine maikai, a haupa iho la a mama ana o HanAle i ka holo, me na hookaau olelo ana mai ka mea kakau aku, ame kela kaikamahine u'i no hoi o Maui, i ka piha laiwale me ka oluolu; he piha maoli keia papaaina me ka hauoli ame ka mea ia aaa mai o ka meakakau nei e hookani pila mai hoi oe, me ke kali ole aku, o ke kaui aku la no ia o na kaula keleawe, nana aku oe la he honehone hoi kau; ia manawa au i hookuu aku ai i kela leo kaulana 0 Moannlua, nana aku oe la kau semio. E pupu iho au mawaho la, Maloko inai oe o ka rumi la r A kani e ka hora elima la, Ahuwale e kajmu o Haupu la. "Nana aku oe i ua u'i nei o Maui, imua a ihope e kulana nei, me ka hauoli; e kala mai, ua pakika loa aku la, a hui ae la makou no na hana i manaoia ni e makaukau mamua o ka. hiki ana mai o ka ]>o nui o Halalii, o ia hoi ka po Poaono, me ke Inihikuhi mai b ko'u mau mua i ka'u apana hana, ame ka lawo lawe ana i na mea e pono ai me ka hoopaanaau i na mea apau, a haule iho la hoōluolu kahi pauku kino, a' lilo aku la me Anoipua, he hoonanea mai hoi kau, a i puoho ae ko'u hana, ua ao kaua e ka inuwai i kau a mea o ka inisiinisi malie. a haule aku la i ke kai auau iho la, a hoi mai la hoomaemae no ka makaukau ana i ka paina kakahiaka. Maikai keia la o ka Poaono kein, a pau ka paina ana, ua makaukau mai la kahi moku kaa o makou, o ka lilo mai la no ia no Lihue, a hiki mai la o ka hora 10 a. m. ia, a liui iho la me ka Lunakanawai Kapahee, o ia mau uo ka piha laiwale o ua mea hauohano nei, hemo na lima a elua, aloha kaua a nui loa e Mokumaia, ke kanaka Hawaii holopuni me kela wai minoaka mau maluna ona, ine kona koi mai e holo aku 1 koya home, ua mahalo aku, a pela no hoi me ko'u hoa pu, ua nui no hoi ko laua kamailio, no ka mea, ua pili ,ia ka hoi mai ka wa opio mai a ulu kokea iluna o laua a hui iho la no hoi au me ia hoaloha o \i, Capt. Frank Cox o Waimea, Kauai, ua nui kona hauoli i ko maua bui ana me kona koi mai ia'u e kau maluna o kona kaa e hoi i.kona home; ua niahalo aku au, no ka mea, he nui loa ka'u hana e piii ana ina mea i hoomakaukauia ai no na mea pili luii, a hui me na lnnanui o ka hui, no ka

noonoo aua i na mea e holomua ai, a h'oi mai la o ka hora 1 p. m. īa. Maikai keia la, ikoia na kuahiwi, me ka nani pu, a ia makou i kokoke aku ai i ka uwapo o Wailua, ninau aku la au i ko'u ka'maaina, niahea kahi i pae mai ai na elele a Kamehameha? Eia aku i kela lae pohaku, o ka hele no ia o kalii moku kaa o makou a ku, o ko makou lele no ia no ka makaikai ana i na kapuaiwawae, he mea kupauaha no ke noonoo iho, i ka hui maoli o keia kapuaiwawae, he kohu pilikua maoli no ke nana iho, ina paha aole i ha'i ka manamana, ina ua oi loa aku ka nani, aka, ua ike iho la, no ka mea, ua heluhelu i ka mooielo ame ka lohe no hoi i ka oleloia, a ua ikemaka a kuhikuhiia mai la ia'u amo ko'u hoa kahi i pae mai ai ke keiki hoopapa o Kalapana, Puna, ua laki maoli keia ike ana, ua lohe wale no akahi a ike maka, o ka uluniu kela o Waipouli, a o kela kahua ae mauka, o ia kahi e hoopapa ai na 'lii ahiki mai ai ke keiki hoopapa o Kalapana, nana aku la kou meakakau he kahua nui no kola, me ka maikai pu, a hiki i ka home o ka hora .1 p. m. ia. lloomaha liilii, a eia au ke makaikai nei i na aekai o Kapaa, a hui iho la me ia kamaaina. o ia kaha, a kuhikuhiia mai la ia'u, ina ka e auau a anuanu alaila e hoi inki ka ahiki i keia wahi lua, alaila hoopumehaua, he ano ole ke nana iho, aka o ka inoa ua kaulana, ka lulu o Moikeha, o ia ka inoa o keia lua, e hu ana ka makani maluna, e pohu la'i ana keia wahi o ia iho la ka mea i pnmohana ai anie kahi wai e holoi ai kou kai, o ia no hoi ka wai kaulana mehanalua, aia ma ia kahua, a keia wai e holo nei, he kahua nui, na eliia ke 'one no ka hana- aianui ana, ua loaa aku la kekahi waa amo ke kino kanaka, o ia mau no ka maikai, ame kekahi kino kanaka maka manu 'mamua, a pela no hoi kekahi kino maka manu mahope, e moe pea ana, ua nui maoli ke kupanaha o keia mea, a i kuu hui ana me ka luna alanui nana i hana ke alanui a hiki i ka loaa ana, i kona manawa o ia hoi o Mr. Hosea, ua ha'i mai oia he mea oiaio maoli no kela, me he la ma kana koho iho, he ano alii maoli paha ke ano, ma o kela mau kanaka la, ua nui loa ko'u hauoli, i ko'u lohe ana i keia mau mea, no ka pono o keia mau kalaimanao ana.

Koomakaukau iho la no ka po nui o Halalii, eia ko'u mau hoa ke hoomakaukau nei, pela no hoi me ka u'i o Maui, nana aku oe la lulu ka makani, o kela kulana 010, ūa loli ae la ia la, nana aku oe la aole e pilipili aku. Ke lawe ia la ke aloha la, E ka aeko hulu melemele la, Ke laweia la e ka manu la, E ka nunu maka onaona la. E kala mai, ua pahee loa aku la, a i ka makaukau ana, elua moku kaa keia e hooiho nei i ka peuwini, nana aku oe la, he olohio mai hoi kaa, he nui na kaa e holo nei no ke ake e ike i nn mea e hanaia mai ana, ua ulumahiehie maoli keia huaka'i, eia no hoi au ke noho nel me ko'u hoa, me he la mai Kaleponi mai maua, no ka mea he mau papale piwa ko inaua, he kulana haole maoli no. (Aole i pau.)