Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 2, 9 January 1920 — O MAUI NO KA OI O KE KARISIMAKA ME KA HAUNAELE AME KE KI PU [ARTICLE]

O MAUI NO KA OI O KE KARISIMAKA ME KA HAUNAELE AME KE KI PU

3tr. Solomon llanohano, Aloha oe:— E «luolu mai oe no kahi kowa o ka hiwahiwa lawe lau oliva o ka Moana.Ea* l:ipika no kela poomanao e kau ae la oialuna. Ma Kailua, Hamakualoa, Maui, i hoomakaukau ae rti o Tom I'ahukoa i luau noomanao no keia la Karisiinaka, ka la hanau o ka Meaia ka Hoola o keia ao, i hooai<nnioia ae na ono like ole a ka pxiu * ko'u ai o kela.ame keia i akoakoa a« ma ke kakeia o ia puuwai hamama. Oiai namoa apau mai na lede ma!:nonaooa a na keonimana i hoea.&ku mu Hila, ao kā hoea ae i ka mauawa e hnuiho ai i na kohi kelekelo o na puaa i&omona, ame na opae ipahikihiki, ke iMolau ame na ono iike o4e a ka mea e iru ani raa ka aoAo o kā papaaina e mo»i iko ai ; j Nolai!a ua hiki inai i na minuke 0 iiooplha iho ai i ka loa o ka inain'a, ua ai a lawa, ua inu a keua i ka wai 0 ka pia ame okolehao a ko 'u ka puu i ka wai a ka uhulu. .1 Ma keia' papaaina e luhe ana na mea apau i ka wai 0 Kemamo, a oni ana na Aahuki aine ka uwila makeneki o na wahiae ame na kane, ame na kaikamahinoj opiopio, e hulaku 'i ana, a e anapau anā, | i ka aa moa o ka hue'pau ae 0 ka wai 0 ka bi& ame uala i hoawaawaia, liui ptt iho hoi me Auhea walo oe Moekoeko, Ke kui keleawe kukaehao. £ kala mai, ke pahee loa aku la, na ia mea i hoopiha loa aku ia Mra. Lei, Tau a i ke aloha Kārisimaka i haawi j mai ai oia i kona aloha i kela ame keia' mt»a, ma kona lioni ana mai i kela kano , amo kOia kane iloko o kekahi mau miuu- ! ke t eia uo o Lei Tau-a iloko ke ike nei ' 1 kana wahine uo kona honi, aka, o keia honi a Mrs. Lei Tau-a he mea olu wale j iho no ia no ka poe i loaa ole kahi, pili < ao&o; auwe ka moa u'i e! j Ho kulana opiopio kona, oiai aia no na lihiHhi ooi o ka pua lehua kahi i, kau ai iluna i hui pu iho me kona kino aomona wahine u 'i, anwe ke aloha Ka- j risin»ka e, ame ka nani e, na ia mea i kono mai i kOna aloha no ka la Kamimaka e honi i'a oe, e honi ana ia oa, a huli ko alo iluna, oiai 0 Lei Tau-a | C noho ana iloko 0 keia nluka o ka ;•> .'epaa me kona iko aku i na hana hoohi- •' lahila *. kana wahine me ka papa mai o ka poe e ae e hoopau oe i kau mau 1 h*na, oiai ka poe e nana nei me ke ano ti o kahi poe hoi e kāhea a« an&, e hele mai e honi ia'u; o kalii pee aole /pono ia oe e hokake mai, noinila. na hele aku o Lei Tau-a a olelo ak» i ka wnhine e hoopau oe i kau mau hima, he hoohilahila no ia ia'u, ua ha'am koke mai la oiā i- kalo mahanahana me ka nni o ka ]>oe e nana Akū ana i keia mau hana hoonaukiuki, pela i ulupuhi ao ai kona noonoo a kii aku la i ka pu panapana, me kona olelo ana aku '■ eii ana oia a make keia wahine, me ke ' * kaū ana aku i ka pu maluna 0 ka wahixre, nolaila, ua uwao ae ka nmkai, Mr. Kealo, ia laua me ka lawe pu ana ia Mr«. Lei Tan-a no ka hoihoi aua i kona home ponoi. Nolaila, ua hoea aku ma kahi o ka otomobilo o ka makai uie ke ki ana mai 0 Lei Tau-a elua manawa, aole he mau poka i loaa aku i ka makai ahiki 0 Lei Tan-a ma ke alanui kahi a Kealo e kau ana maluna o ka otomobile, ua hoomaka lana e aumeume me ke ki ana ae ia Kealo ma kona iwihoehoe me ka paa ana. ao o Lei Tau-a ia Kealo, aka,.aia 50-kana pu ma kona lima. Ma kshi e hanaia nei keia ki pu, he : aneane 100 kapuai paha mai ka liale ahaaina mai. Nolaiia, ua hoio aku la 0 John Hanamaikai a hopu aku la ma ka aoao o Lei Tau-a, ua like ua lima 0 John Hanamaikai me ka uwila mākeueki ka mea nana i hoomaloo ae i ka holo ana o na aakoko o na lima o Lei Tau-a a haule la kana pu i ka honua, me k& ha&wiia ana iho i īnau kalo mahanahaaa i haawina a.'o no na kanaka ikaika ole me ka pu wale iho no oia e lanakilia ai maluna o kona hoa paio. . He kanaka nui o Lei Tau a, he loihi a he keiki opiopio ka makai, eia uae paa anā i ka halepaahao. 3*fa keia poka i kiia ai ka makai ua komo aku ka poka ma kona iwihoelioe puka aku la iwaho, a na ia eha i kelepona koko ia ai ka hope makai nui o e kii mai ia Lei Tau-a e lawe 1 kā halepaahao. Ua holo mai ka makai nui amo ke kapena* he alalielo loihi keia i 20 laile. • Ma o keia eha ana o ka makai i liooīmi loa ae i ke kahe ana inai o ke koko, a i hookaumaha aku iaia, oiai he ekolu ana mau bebe ame kana wahine, aole i skē i keia poino, ua nui mai kona noonoo a hui pu iho me kona hiki ole iaia ke hooholo i kona kaa, ua hooholo ilio la oia * waiho aku i kana -lawehala ma Ita lima 0 John Hānamaikai ahiki mai ka luna makai, noiaila kau ae la oia mahiaa o ka otomobile o kekahi mea e ike a holo aku i ka halema 'i o Paia, a !oaa ke kanka: na nanaia kona wahi i eha, a ma ka olelo a ke kauka ua komA' aku ka poka ma kona iwīhoehoe a pu4c& ma kekahi aoao, aka aole oia e poino ana. Ma ka haalele aha aku 0 Kealo i kana. lawiehalfe ma ka lima o John Hauamaikii, oiai 0 Lei Tau-a e noi aku ana iai» t h6ōknu mai iaia e hele e ike i ka wahiine, \a hoole loa mai o John Hānāmaikai i kona manao. ua hookauia ae- o Lei Tan-a maluna o ka otomobile no ka J»we ana mai a hui me ka makai Wile

■ Palakiko I#apna o na «lanui o. &akipi, j 6 ii h.oi ke alanhi'e'hōlopuni nei ia.ACa- ; ui EiKina,-i loaa mai ai; a hookania akn I la ō' liol Tā\l-a maliina o'ke kaa īnakai a i-lawe loa ia i kil halepaahao ma Wai-j j luKu. . . j Ma koia la Karisimaka ua hoomakau- • kaii ae ka mea e kakau ne\ anie ka'u j wahine he paina luau iio ka la i hanau jai ko ka"kou Haku leau Kristo, i hiki , inai ai na hoaloha ame ka wahine a John Hanamaikai ame kona ohana no ka hoomanao ana ae i ka llaku, ua hiki j mai o .Tohn Hanamaikai i ko'u home i I. ka hora 9 o ka po ana iho, a hoike niai la i ka moolelo o keia ki pu ma Kai-' : lua, no ka manao c pepehi i ka wahiiie a make loa, no na hana ku i ke ano mai-, kai ole a Mrs. Lei Taua, a na ia mea i hookomo aku i ka inaina a kau aku la i ka pu nmluna o ka wahine, e ole na lima o ka makal ame John Hanamaikai i umi ae i kona inau uoao, a haule aku kana pu ilalo o ka honua, a nele iho la oia i ka ikaika e hoonahoa hou.mai ai. He kanaka o Mr. Lei Tau-a i nolio iloI ko o ua makahiki apau e lawo aua i ka | ]eka mai Haiku a Huelo, ma ka lilo ana o ke koho ana ma ka bopa i loāa ae ai iaia o ka lawe ana i ka leka ma keia mau apana, he kanaka maikai oia, lie kulaiia ulakolako oia, nona ponoi kojna home, pela kona aina, mai uka a I kai, me na holoholona e holo ana maluna o ka aina, he pipi, he lio a he pefesidensi, no ka papa nana koho haloka o Huelo ao kekahi.mau makahiki; ua Hlō ko'na ano maikai i mea e. launia. pu mai ai ka poe hanohano. mo ia, ma o keia karaima anā i hana iho la ka mea nana i hapala aku i kona inoa i mea hoowahawaha ino loa ia. Ina no o Lei Tau-a o lawelawe oia : me kona mau lima ina ua oi tiku ia, < kona liakaka ana me ka makai; aka ua ike oia aole i lawa kona mau aahuki i hoonahoa ai i ka makai, pela oia i ki iho ai, me kona manho e lanakila ana, a paa ana i 'na umii. 'a ke kanawai. f He kauak'a loihi o Lei Tau-a a he nui kona kino, he 40 a oi na makahiki ona a 'u e hoomaōpopo ai, a o Kealo he keiki opiopio loa oia, he wahi kino palanaiki kona, he makai oia i noho ae ho ka'manawa pokole, a ke aupuni i mahalo mai ai ma kona malama pono i ka hana, a na ianei e "pulumi nei i ka-poe Kepani puhi ōkolehao mamuli o kona akamai 1 l;a olelo Kepani a paa i ka halepaahao. k Ke hooki noi au me ke aloha Kari9ij maka i •ka Lunahooponopono ame na keiki oniu hua 'mekala o ke Kilohana Pookeia o ko Hawaii Paeaina, J. SOLOMOXA KUAOHA. Peahi, Dee. 27, 1919. Ma ka halawai a ka papa o nft luna- f kiai o ka noho ana ae ma. ke ahiahi o' ka "Poālua hei i hoolēia ae āi ka manao e /hoolimalima -iV na rūmi he uini-koma-•m'aiwa o ka Hāle Kāpiolani, koe wftle no aēiā māi e liooliVn4limā pu i na keena Iē aohoia nei e ka puukil āme ka oiHana wai me sua ō ke Kulanakauhale settie Kālānā o HonOlulu nei, maloko n<» r o kela balo liookahi.