Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 12, 19 March 1920 — E POHO ANA NA MANAOLANA [ARTICLE]

E POHO ANA NA MANAOLANA

Hia ka ninau olohani o na limahana Pilipino ame na Kepani o na mahiko o Oahu nei, ke 4iookokoke mai nei i kona hopena, elike me na mea oiaio loa e lioomaopopoa aku nei iloko o keia mau la; me ka hiki hou ole aku i ka poe olohani ke ku a paio ku-e mai i na haku o na mahiko; me ka manao e kaa ka lanakila ma ko lakou aoao, no ka mea ke hoi liilii nei ka poe olohani i ka hana o na mahiko, me ka nana ole ae i na hooweliweli ame na hana hoohiiahila a na alakai olohani maluna o lakou. Ua ike na alakai o na limahana Pilipino i ke kuhihewa o ko la'kuu olohani ana, mahope iho o ka ike ana i ke kulana oiaio maoli o na ona o na mahiko o Oahu nei, pela iho la i konoia mai ai he heluna nui loa o lakou e hoi hou i na hana o na maliiko i keia manawa, aole nae no ke poho wale no 0 ko lakou. mau manaolana, aka. no ko lakou minamina i na ukuhana nunui a lakou e ohi mau ana i r.a makahrki aku nei i hala; a mamuli wale no o* ko lakou alakai hewa ia, e kekahi poe kakaikahi, i nana wale no i ko lakou mau pomaikai nui, mai na hmahana naāupo aku, pela iho la lakou i ae mai ai e hoala i ka olohani ma na mahiko o Oahu nei. O na Kepani limahana kekahi i ike i ka hewa o ko lakou ae ana mai i na alakai ana a ko lakou lahui pomoi. malalo nae o ko lakou mau manao kuhi-l t hiki ana ia lakou ke pulapu mai i na ona uiahiko. ma ka haalele ana aku i na hana; i keia la, ke mihi loa nei lakou, elike me ia a kakou e hoonlaopopo aku nei. i ka hoi liilii o na Kepani i ka hana olohani i na mahiko iloko o keia mau la, o ka kai nui ke kakali mau mai la ia lakou ma na hana a lakou i haalele aku ai, nie na kumu kupono ole. Me ka nana ole nae, i ka hoi* nui aku o na limahana olohani i na mhiko ilako o keia mau la, o ka njakou e a o hou aku nei i na Hawaii na lakou i lawe ae i na makalua o na liniahana olohani, e hoomau aku i ka noho hana ana ma na mhiko, a e paa 1 na kulana i loaa ia oukou maloko o na halewili, i:o ka mea i ka wa pono auanei, e hiki ana ia oukou ke pinana ma na anuu o ka makaukau ahiki i ko oukou ohi ana i na ukuhana kiekie, ka mea a na Kepani olohani i kiola aku ai. no ke ake e kokua aku, i na alakai hewa ana mai a ka poe kakaikahi, no kā lanakla o ka hui uniona o na Kepani ame na Pilipino. O ka huli hoi hou ana o na Pilipino ame na Kepani olohani i ka hana a lakou ponoi no i haalele aku ai, ua hoike maoli mai na mea 6iftio no ka haule

pa-hu ana o ka manaolana o kela nlau hui uniona; he haawina a'o kupono loa nae e a'o ia ai lakou, aole he hana maalahi ka hoao ana e paonioni aku me kekahi oihana ano nui loa, nana e hoowaiwai nei i ka aina. Ua ike na alakai o na hui uniona olohani, i ko lakou kuhihewa i keia manawa. ua maopopo loa ia lakou ka hiki ole e hookoia na hana a lakou i ohumuhumu ai, no ka mea o na hoolala ana a na alakai i kinohi, no ka olohani holookoa o na apau i komo iloko o kela mau hui uniona, apuni keia Teritore, aole loa ia e hiki ke hookoia aku, o ili aku auanei kekahi pilikia ame kekahi poino nui maluna o na -limahana. O keia ka hoea ana mai i ko lakou hoohokaia ana ma ka lakou mau mea i kuko ai; a o ka hoi hou 'ana o kekahi poe o lakou i ka hana, o na hoailona hikimua ia, no ka hoea mai i ka wa e weluwelu liilii ai ka mana ame ka ikaika o ka hui uniona o 'kela mau limahana ma Hawaii nei. He haawina a'o maikai nae keia olohani i na ona c na mahiko, a he manawa maikai loa hoi i hoohamamaia ae no ko kakou poe kanaka opio, no ka hoi ana aku maloko o nā mahiko, a lawe a'e i na kulana maloko o na halewili, a ma na hana ano nui e ae o na mahiko, no ke kokua ana aku, e hoomauia ka holomua o ka oihana kanu ko ma Hawaii nei, a no ka hoopakele ana ae no hoi i kekahi heluna mahuahua o na Hawaii, mai ka noho pilikia ana maloko o keia kulanakauhale; a o ka mea oi 4oa aku, e komo aku kakou, iloko o ka ohi like ana i na pomaikai o ka oihana kanu ko, me na ona o na mahiko, e holo pololei iho ai na pomaikai iloko nei o ka aina, aole hoi i na limahana o na aina e, e hoouna mau ana i na dala nunui i ko lakou mau aina, no ka poao o ko lakou mau ohana.